H1DDËLBUR0SCHE COURANT.
«I.
I2ond©j?&aag 5 Appil 191?.
160° Jaargang.
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten m Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per --egel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1- 7 regels f 1.50.
DE DAAD VAN
AMERIKA.
Het is vo,or de eerste maal in de
anderhalve eeuw van het bestaan der
Republiek van de Vereeuigde Staten, van
N. Amerika, dal deze zich gewapend.*
hand in de Europeesclio'zalccn mengen
En dat rijk is nu zoo weinig daarvoor
toegerust,, dat hel nog geruimen tijd al
duren, vóór het daadwerkelijk aan den
oorlog- kan deelnemen
Dal reeds alleen maakt het besluit
van Amerika tol iels bijzonders, dat
took slechts bijzondere redenen kan
hebben. En als we dan Q,ok denken
aan de baatzuchtige motieven waarom
achtereenvolgens Italië, Boelgarija en
Roemenië zich onder de strijders m;og-
den, en we vergelijken die met 'de re
denen welke Wilson aanvoert voor zijn
voorstel, dan bgt het groote verschil
helder voor ons Amerika kan werkelijk
niets winnen bij deze deelneming .aan
den oorlog; het heeft geen veroverin
gen op 'l oog en hel zou van zijn veel
gesmade oorlogsieverancies meer voor*-
deel hebben als 't zeil buiten den
strijd bleef Toen president Wilson, een
jaar geleden zijn eerste- verzet tegen da
'builsclie duikbootmethode begon, had
Jhij nog mei ceir sterken tegenstand
in het congres le rekenen Nu
is de stemming van de overgroote
meerderheid eensgezind met hem Is
ook dat niet veelzeggend voor de ver
klaring dal het de niets en niemand
ontziende Duitsche .oorlogsmethoden, zijn
-die de Vereenigde Staten zoover brach
ten?
Men vervvondere er zich mei te veel
over dal men in Duitscjiland, althans
•voor zoover blijkt uil de artikelen
van de Duitsche bladen over Wilson's,
Boodschap, niet hel besef heeft, dat
oen neutraal toch waarachtig wel een
geldige reden heeft tot verzet wanneer hij
zijn schepen en. bemanningen in de
meest geoorloofde vaart naar den bor
dem der zee ziel sturen door de duik-
boolen van een natie waarmee hij in
vrede is In geen enkele der over
geseinde Duitsche persbeschoir-viugen
vonden we oolc- maar een spoor van er
kenning van de geldigheid van die
klacht, Maar daarentegen wel een. voor
die geestesstemming lypeerend beloog
van de „Germania" dat de motivcering
van Amcrika's ucsluit zoo weinig steek
houdend is, omdat geen toekomstige
of huidige belangenstrijd Amerika van
Duilschland scheidt, en het ten slotte
slechts gaal om een verschil van meé-
oing over een rechtsgrond van c-en
soort zeeoorlog. Een ander blad, dc
„,Börsencourieizoekt, met algeheel
voorbij zien van den duikbootoorlog te
vergeefs naar een reden waarom Wal-
son zoo handelt en komt dan eindelijk
aan metde vrees voor dë Rus
sische revolutie
Maar we herhalen verwonder u daar
niet over De oorlog heeft ons nu al
bijna drie jaar lang geleerd dat de oor
logsstemming de menschen ook zelfs
de niet-vechtendenpansert tegen
de motieven die een andersdenkende
aanvoert.
In ieder geval kimnën wij, Neder»-
Janders, wèl heseffen - en helaas
maar al te goed wat er in een fönëti
rikaansch gemoed moet omgaan bij het
le^en telkens weer, van het vernielen
van een eigen schip, en het dooden
van zoo- en zooveel landgenooten door
"den aanval van een Duitsche duikboot.
In hétgeen Amerika nu doel voelen
wij-.de natuurlijke daad van iemand die
van een ander telkens een trap krijgt
en dan na èenige waarschuwingen, ein
delijk zijii aanvaller een mep terug
geeft. En als wij niet zoo'n klein volk
waren, in zoo'n uiterst gevaarlijke posi
tie, dan zouden wij zelf
We behoeven dien zin niet te vol
eindigen Want 'de meesle Nederlanders
zullen wel bij bel lezen van de torpcr
decringsberichten meermalen de' vuisten
in hun zak gebald hebben en
in hun zak hebben gelaten methetweéy
stemmende gevoel van onze onmacht,
Zeker onmachtige ergernis óók tegen
over de mogendheid die ons rantsoeneer
de. Maar daarom niet minder, en zelfs
méér tegenover de mogendheid _die
veel erger deed door ons eigendom
te vernielen en onze laudgenoolen le
dooden alsof zij ongedierten waren,,
waarvoor een vrijbrief uit Berlijn d<
vrijheid tot uitroeiing geeft.
Én daarom geeft ons liet optreden
van- Amerika voldoening, al zal liet ons
in allerlei opzichten in nieuwe moeilijk1-
heden brengen. I
Maar hoog zullen we ons niet Qp
dat tevreden gevoel verheffen Het is
zoo iets van de voldoening van een
.kleinen jongen ,die zelf niets terug
durft doen legen een grooteren jongen
waarvan hij een paar stompen heeft
gekregen, maai- die thans ziet dat een
andere grootere zijn kwelgeest onder
handen neemt.
Hel kin echter niet anders. Hot is
erg wat wij te verduren hebben Maal
ais iemand zich mocht verbeelden dat
voor ons het onrecht van zulkó daden
zou worden verholpen door een deel
name van ons land in den strijd, dan
moet hij zich maar eens goed voor
oogen halen de onmetelijke hoeveelheid
onrecht die een bezet land le verduren
heefl, dat dan ten slotte van wege
de ,,o.orlogsnoodzaak" ook nog tot ceu
woestijn wordt gemaakt, zooals nu met
NoordLFrankrijk geschiedtj
Hetzelfde wat hij den een ridderlijk
optreden is, kan bij den ander Don
Quicliotterie zijn.
We zullen daarom zeei- aandachtig
volgen wat Amerika zal doen. En we
zullen daarover veel pralen Maar we
zullen niets doen, en we hebben''t ver(-
trouwen dat het toetreden van Amerika
tot de oorlogvoerenden geen verandef
ring zal brengen in onze positie van
kleine mogendheid die, temidden van
de strijdenden, telkens terloops een
klap meekrijgt, en dan gedwee zoo
goed cn kwaad het gaat, de pijnlijke
plek in orde wrijft, om dan weer
verder toe te kijken, stil, maai- met
een innig verlangen dal dan toch ein
delijk eens die vreeselijke, al maar
groeiende nachtmerrie van den oorlog
zal verdwijnen
9 INNENIAWB.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Ce u Ir all sec ring van $1 <*n uit
voer
Dc Ilaagsche correspondent van hel
„Hand verneemt, dat er een algemeen»
exporl-vereeniging zal worden gevormd,
dit- in den trant van wat de landbouw-i
export-vereeniging op beperkt terrein
reeds doet, de regeling van den gelxec-
len uitvoer in handen zou nemen en die
dan ook, evenals genoemde centrale, den
slcirn zon hebben van -de regeering-
Trouwens ligt het, aanvankelijk althans,
in het voornemen om door deze reus
achtige trust cenerzij'ds behoorlijke uit-
voerprijzen te doen vaststellen en ander
zijds de netto winst aan de schatkist te
doen afdragen Slelligen vorm heeft dit
dieel van het plan echter nog niet aan
genomen.
Het rantsoen aardappelen,
r ij s l, gort en haver m out.
De Minister van L. N. en II. heeft lot
de burgemeesters de volgende circulaire
gerichl
Ten veryolge op een circulaire van 12
Februari, heb ik de eer u le berichten,
dal in verhand met den vrij aanmerke-
lijken voorraad minder duurzame aard
appelen, die in elk geval vóór 15 Mei ver
bruikt moeten zijn. en de noodzakelijk
heid om-elk voedingsmiddel op de meest
economische wijze le bezigen, door mij
hel rantsoen van aardappelen ver
hoogd wcrdl van 12 K.G. tot 20 K G
per hoofd en per vier weken over de
periode ingaande 16 dezer en eindigende1
1-1 Mei.
In verhand daarmede wordt het rant
soen voor rijst, gort en Iiavermout voor
de periode van 16 dezer tot 1-1 Mei be
paald op 0.7 K.G. rijst en 0 3 K.G gort
en havermout per hoofd der bevolking.
Voor pensiongasten
De Minister van L., N. en II. heeft aan
dc gemeentebesturen de volgende circu
laire gerichl
Van verschillende zijden is vraag
tot mij gericht maatregelen te treffen,
ten einde te voorzien in de behoeften
aan levensmiddelen voor personen, die
in de komende maanden lijdelijk buiten
hun vaste woonplaats vertoeven In ver
band hiermede heb ik de eer n mede te
deelen, dat ik bereid ben. aan daartoe,
aanmerking komende gemeenten een
vermeerderde hoeveelheid der gerantsoe
neerde regeeringsgoederen lo doen toe
komen in evenredigheid met de tijdelijke
l oeneming van de bevolking, die in zoo
danige gemeenten verwacht lean worden.
De desbetreffende, gemeenten gelieven
daartoe aan het Rijks Centraal Admini
stratiekantoor voor de Distributie van
Levensmiddelen opgave te doen van het
aantal personen, die vermoedelijk lijde
lijk in hunne gemeente zullen vertoe
ven, van de maanden, waarin het ver
blijf zal vallen cn van den gemiddelden
vermoedelijken duur van dat verblijf.
Ten aanzien van hel nadcelige verschil
lusschen dc in- cn verkoopprijzen in
gevolge art. 3 der Dislribuliewel 1916,
dat voor sommige goederen bestaat, ben
ik van meening, dat, waar de gemeenten
door liet verblijf van de tijdelijke inwo
ners groote voordeelen genieten, er alle
aanleiding bestaat, dat nadeelig verschil
te doen dragen door de gemeenten,
waai- de tijdelijke inwoners vertoeven
en niet door de gemeenten, waar zij
hun vaste woonplaats hebben Hiertoe
bestaal naar mijn meening te meer aan
leiding, omdat liet in de bedoeling ligt,
tijdens den zomer het aantal gerantsoe
neerde goederen te beperken en minder
artikelen le doen distribueeren dan thans
geschiedt-
In hoeverre gemeenten, van waai- de
tijdelijke inwoners afkomstig zijn, maat
regelen wenschen te treffen ter voorko
ming. dat deze personen ook nog In hun
vaste woonplaats regeeringsgoederen be
komen, meen ik aan de beoordeeling
van hel be Ir o léken gemeentebestuur te
kunnen overlaten
Petroleum; gas'olie en benzine.
De Minister van L N. en H. heeft
I ingesteld drie Toewijzingseommis-
sies onderscheidenlijk voor petroleum,
'gasolie cn benzine,
II Benoemd tot lid en voorzitter de
zer commissies
den heer G. I, van der Bilt, c.-i., hoog-
lëeraar aan de Technische Hoogescliool
te 's Gravenhage;
tot leden
a -dier Toewijzingscoimnissie voor pe
troleum: de heeren W van Dijk, J van
Hoy donk en W T. Klaare, allen le Rot
terdam en F. H. Fentener vanVlissin
gen, te Utrecht;
b der Toewiijzingscowmissie voor gas
olie dc 'heeren mr. dr. II. J. von Bru-
cken Fock, te 's Gravenhage, F J. E.
Horslmann, te Wassenaar, en F. H Fen
tener van Vlissingen, te Utrecht;
der Toewjjzingscommissie voor ben
zine de heeren ïhr dr. II. J. von Bru-
elccn Fock, te 's Gravenhage, en F J. E.
Horslmann, le Wassenaar
III Genoemde commissie gemachtigd
onderscheidenlijk voor petroleum, gas
olie en benzine ontheffing te verleenen
an hel verbod om le vervoeren, te
verknopen of af te leveren
IV Ontheffing verleend van bovenver
meld verbod
a. voor het vervoer van petroleum,
gasolie en benzine, afgezonden door of
bestemd voor militaire autoriteiten ten
gebruike voor den dienst van het leger of
Koninklijke marine
b voor het vervoer over de spoor
wegen van petroleum uit de magazijnen
der spoorwegondernemingen, ter voorzie
ning in de behoeften van haar bedrijf;
voor hel3 vervoer van benzine en
petroleum in voer- en vaartuigen, mits
onmiddellijk dienende voor hun beweeg
kracht of verlichting
Dis tri butieprij zen van voeder
artikelen.
De Sl.ci't. van gisterenavond bevat de
prijzen der granen en veevoederartike-
lcn, die in de maand April door de regeew
ring zullen worden afgeleverd.
Superphospliaat.
De Minister van L N. en H. heeft het
'olgende bepaald:
Het is \erboden superphosphaat af te
leveren, le verhandelen, ten geschenkje
te geven of op eenigerlei wijze te ver
vreemden; tenzij in opdracht of met goed
keuring van de commissie belast met dc
zorg voor een aanvoer en de distributie
van kunstmeststoffen, korter genoemd
Kunslmestcómmissig.
De 7 getorpedeerde schepen
Men meldt van den Hoek van Holland
aan de „N Crt.":
Dc Leitlibool „Woodcock is hier bin
nengekomen mei 55 man aan boord van
de 7 getorpedeerde schepen
Lastige deserteurs.
'De Minister van bmmmlandsche za
ken heeft de volgende aanschrijving tot
do Commissarissen der Koningin ge
richt.
De opperbevelhebber van land- cn zee
macht heefi onder mijne aandacht ge
bracht aal hel meermalen voorkomt dat
het hoofa van de politic ocncr gemeente
waarheen deserteurs, wier verblijf in het
grensgebied om redenen van landsbe
lang niet kan worden toegelaten, op eigen
verzoek worden uitgeleid, dergelijke de
serteurs weder doet terugleiden naar
de plaats van afzending.
Een dergelijke wijze van handelen geeft
uiteraard aanleiding tol moeilijkheden,
is in strijd met 's kinds belang en ook
uit een oogpunt van bestuursorganisatie
af ie keuren. Zoolang aan deze perso
nen gastvrijheid moet worden verleend,
moet nair de meening van den opperbe-
v uneober hel wegvoeren van de slechte
elementen daaronder uit het grensge
bied waar zij een gevaar opleveren,
naar meer nabij het hart des lands ge
legen gemeenten, niet worden belet door
hel bestuur dier gemeenten.
Mij met de zienswijze van den opper
bevelhebber verecnigende heb ik dlo
eer u te verzoeken de burgemecstkïils
aan le schrijven, dnt, in afwachting van
de inrichting van een toevluchtsoord voor
lastige cn gevaarlijke elementen onder de
deserteurs die binnenkort kan worden
verwacht, hun tex-ugzending naar het m
staat van beleg verklaarde gebied, waar
uit zij werd »a verwijderd, moet worden
nagelaten.
Slappen van den Fransclien en
den Italiaanse lx en gezant.
De „Telegraaf" meldt
Dinsdag 11. hebben 'de gezanten van
Fx-anlcrijk en IlaFë stappen gedaan bij
onzen minister van liuilenlandsche zaken
ten einde diens aaxidacht le vestigen op
dc termen waarin het requisitoir, don
1 kien Maart door jhr. mr. Van den Bran-
deler, in verband met de zaak-Schröder
uitgesproken, vervat was.
Tevens wezen de beide gezanten den
minister van builonlandsche zaken op hel
feil, oat in de Nederlandsche pers arti
kelen verschenen waren, waarin -de en-
tenle-mogendheden veel scherper wer
den aangevallen dan het geval is niet
de centrale mogendheden in het geïn-
crimineerdc ai-tike 1 van de „Tclegi'aaf".
De heer AUizé en de hertog de Ca-
vello hebben ten slotte den minister van
builenlandsche zalien gevraagd, welke
maatregelen de Nederlandsche regeering
dacht te nemen, ten einde den eerbied
voor onpartijdigheid en neutraliteit bij de
rechtspraak te verzekeren.
(Er hebben zich velen ook in ons
land geslooten aan de niet-neutrale uit
latingen van jhr. mr. Van den Brandcler
in bedoeld requisitoir. Er mag echter
toch wel tegenover dit gezantenprotest
op gewezen worden, dat de vertegen
woordiger van het Openhaar Ministerie
geen deel ukmaakt van de x*echtspraak.
Hij is slechts de publieke vervolger
maar slaat buiten de rechtbank. En al
lijkt hel ook ons zeer oingewensoht dat
dc vertegenwoordiger van het O. M. m
zijn requisitoir aan zijn politieke gevoe
lens uiting geeft, locïi gaat dit protest
der gezanten tegen gemis aiui neutraliteit
bij onze rechtspraak langs de feiten heen.
Welke Nederlandsche pers bedoeld
wordt in de bewering dat zij zich „veel
scherper" tegen de Entente-landen uit
bel dan het Telegraaf-artikel tegen
Duilschland, wordt niet gemeld. Maar we
vermoeden dat men de „Toekomst" op
't oog heeft, die na al de onthullingen
echter wel door weinig menschen als
een Necierlandsch orgaan zal worden be
schouwd).
Oit Stat! sh Frovineis.
Uit Middelburg.
In de algemeene vergaderiug van
hel Natuurkundig Gezelschap alhier
werd besloten dc bepaling van hel aantal
lezingen voor hel volgend seizoen aan
hel bestuur over te laten, terwijl een
woord van warmen dank werd gebracht
aan de directie van den Houthandel
Alberts, \oor de bereidwilligheid, waar
mee zij ham- localiteit voor het houden
der laatste vier lezingen heeft afgestaan.
Verder werd besloten om aan dc am
bachtsschool aan te bieden de ingrediën
ten van het schakelbord, aanwezig in het
gewone Lokaal, die overbodig zijn ge
worden tengevolge van de aansluiting aan
de gemeentelijke electrische leiding, ter
wijl het manuscript, dat de beschrijving
bevat van het planelariixm, aanwezig in
het Zeeuwsch Genootschap, aan dit ge
nootschap zal worden afgestaan.
o
Uit Waleheren.
Bij kon. besluit is aan I?. Boone, ge
meente-werkman le Arnemuiden, een
pensioen toegekend van f 86
Tot leden der kolen-coinmissie te
Nieuw- en St. Joosland zijn be
noemd de lieerens J. K. Mesu, voorzitter;
P Baurdoux, secretaris; \Y. Wisse, C.
Pingemanse en J Francke.
Aan den heer L Bossjejaar, ge
meente-secretaris van Grijpskerke, is
by Icon besluit een pensioen verleend
an f247.
Uit ZuidrBevelanoL
Benoemd hot deskundige schatters
voor de le onteigenen gronden on ge
bouwen in verband met de uitbreidings
plannen oer gemeente Goes, de heeften
D. Dekker, J Oele Hz en dc gemeente-
bouwmeester de heer F. G. C Rothui
zen aldaar.
Aan J. Scheerders, wed J. Jon
gen, sluisknecht aan het kanaal door
Zuid-Beveland, is een pensioen van f 151
verleend
Uit S chouwen-D uiveland.
Aan I. van den Hoek, stoker bij de
gemeente-gasfabriek te Z i e r i k z e e, is
bij kon. besluit een pensioen toegekend
van f 319.
Uit T h o 1 e o.
Te O ud-Vosscmeer kon Dins
dag een uitgeschx*even raadsvergadering
niel doorgaan, doordat drie buitenleden
wegens het hondenweer niet waren opge
komen en een der leden op het dorp
wegens ongesteldheid er niet kmi zijn.
Uit Zeeuwseh-Vhiaadcrcn W D.
In de Woensdag gehouden raadszit
ting te S c lx o o li d ij ke was de welliou-
der Antli. Luteijn wegens ziekte afwezig/'
De politieverordening werd gewijzigd in
dien zin, dat liet rooken door kinderen
beneden 15 jaar op de openhax-e straat
en in openbare Lokalen zal verboden
worden
Aan de commissie *lol onderzoek naar
een in te stellen waterleiding werd de
gevraagde subsidie verleend.
Besloten werd om de jaarwedden van
hel onderwijzend personeel ,te stellen op
f 50 boven de minima, gerekend te zijn
.ingegaan op 1 Januari j l
Aan den leider der gemeentelijke cfen-
iralc werd een gratificatie verleend van
f 50 -
In geheime zitting werdl daarna het
kohier van den hoofclelijken omslag vast
gesteld benevens dal van de hondenbe
lasting.
Gisteren is aan den Boomdijk al
daar een zwerver, zekere T afkomstig
van IJzendijke, aangetroffen, die een af
zichtelijke wonde aan den buik had De
ifin is naar hel gasthuis le Middelburg
overgebracht
Dcor onbekende oorzaak ontstond
Woensdagnamiddag op een bovenwoning
In de Brouwerijstraat te Oost burg
brand, terwijl de bewonei-s afwezig of in
het benedenhuis waren. Door spoedig
toegeschoten pei-sonen werd het brandje
met emmers water gcbluscht; niettemin
bekwam het perceel noga! wat schade,
ook door het water. Een partij beddegoed
en kleeren verbrandde; deze waren niét
verzekerd.
Besmettelijke ziekten.
Van 28 Maart— 3 April zijn de xut-
volgende besmettelijke ziekten in Zeeland
ter kennis van den Gentralen GezondL
heidsraad gekomen
Roodvonk 1 geval te Aardenburg, 2 te
Burgh, 3 le Haamstede, -ï te Krabbexn
dijke, l te Middelburg en 1 te Wjol-
phaarlsdijk.
Dipbleritis 2 gevallen le Groede on 1
te Hulst
Nekkramp 1 geval le Sl Maarten sj-.
dijk.
It. bovengenoemd tijdvak werden in
totaal 19 gevallen van nekkramp in ons
land geconstateerd
Uit Zeeuwse h-V taanAeren O. D
De St.crt. no. 80 bevat de statuten
der Bouwvereeniging „Sas ran Gent"
aldaar.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Biezelingc ds. Groot-
jans, te Otterloo, voor Groot-Ammers dsi
P. Kuijlman, te Lunteren.
Aangenomen naar Utrecht ds. W. Bies-
haar. te Zetten.
Geref. Kerk.
Redankt voor Nieuw-Weerdinge: ds
T L Kroes, le Coevorden.
fflJNST EN
Van „Een Poppenhuis" van Ibsen
bif ons meer bekend als „Nora", vp
scheen de derde druk van dc verlating
van MArg. Meijboom bij de Mij. v. Goede
cn Goedkoope Lectuur V
„G'etrouwd" va»
G- van Hulzen.
Wereldbiblioi heek
Toen zeventien jaar geleden dit boek
verscheen, hebben wc de zuiverheid van
den verteltrant newonderd, en veel ivaan-
deering gehad voor de juiste psycholol-
gischc waarnemingen waarvan hel getuiojt.
Maar we verwachtten geen oogeublik dat
een verhaal met zoo weinig aclie, cn dat
bovendien den lezer in één grauwe stem
ming houdtwerkelijk zou inslaan bij
hel romanle/end publiek
Het is echter heel anders geloopcn
Zes jaar later bezorgde de Wereldbiblio
theek al een tweeden druk En nu bgt
de rijfde druk voor ons
Zeeuwsch Genootschap de»
Wetenschap pen.
lil tie Woensdagmiddag te dezer stedle
•houden vergadering van het Zeeuwsch
Genootschap der Weienschappen, werden
tot leden van het Genootschap benoemd:
a Tc Middelburg de heei-en dr C.
M Buizer, Leeraar in de oude'talen aan
het gymnasium; G. A W. van der Cor-
pui. w. i locraar in de wiskunde aan de
P. H B. S., II W. J, Gelinck, arts, offi
cier van gezondheid der eerste klasse;
dr H van der Hoeven, arts, mejuffrouw
C. IJ. Koers, apotheker bij de Godshui
zen. do heeren J de Koning, lëeraar
in de Nederlandsche taal en letterkunde
aan de R H. B. S., dr. K. Kooiman,
lëeraar in de Fransclxe taal en letterkun
de aan de R H. B, S.; mr P. H; Ritter
Jr hoofdcommies chef der derde afdce-
ling, ter Provinciale. Griffie; A. Sneth-
lage, arts; A F. L. Troll, leeraar in de
wiskunde aan de R. H. B. S.; dr. Wi S
Unger, leeraar in de staatswetenschappen
aan de II. B. S. te Neuzen en Vlissingen,
b. In Zeeland, buiten Middelburg: d©
heer W. H. J. Harmsen, ingenieur van
