«inOBLiti rgsche courant.
J6 74.
woensdag 28 Maart 1917.
160* Jaargang.
Bij dit oemmer behoort een Bijvoegsel.
A b o n n. p r ij s per kwartaal in Mid
delburg en bij ae agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per '-egel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1 7 regels f 1.50.
Zij die zich nu abonnee ren, out-
vanjëh deze maand de conrant gratis
ENGELAND EN ONZE
AANVOER
Gister hebben in het Engelsche Lager
huis eeiiige leden op de bekende wijze
van leer getrokken tegen de h. i. te'zwak-
ae blokkadepolitiek der regeering. Dat
de gezanten van Nederland, Denemarken
en Zweden het debat bijwoonden, is ;d
tccutyicud, want de aanvallers beweerden,
natuurlijk dat er scherper maatregelen
tegen ons noodig waren.
Lord Cecil heeft geantwoord, en
ten opzichte van ons land verklaard dat
dc contract bepalingen worden nageko
men en dat de uitvoer van ons land naar
Engeland thans bijna zoo groot is als
vóór den oorlog.
De rede van lord Robert Cecil, zoo
seint de correspondent van het .,Hand
mankte ongetwijfeld een goeden indruk
in het Huis en bewees zijn vriendschap-
pelijKe en eerlijke houding jegens de
iieulrnle landen.
Wu zijn er dankbaar voor!
Maar we zouden nog dankbaarder zijn
ais we wat minder gekweld werden met
onzen graanaanvoer.
gister vermelde, zorgwekkende be-
richt van het weer stopzetten van het
uitvaren onzer graanschepen, vraagt na
dere toelichting. Volgens het eene blad
gaat het om weer nieuwe bepalingen bij
het aandoen van Halifax, volgens het «n-
dcre blad zou Engeland ons willen nood
zaken om niet in Halifax (Canada) aan
te loopen, maar in een Engelsche haven.
Dat zou ons weer lieelemaal in de
-misère brengen, daar die schepen dan
door het gevaarlijke gebied zouden móe
ten varen.
TVe kunnen de gedachte niet van ons
afzetten, dat die nieuwe willekeur --
want dat is het; redelijke motieven zijn
er aiet voor -- wel eens verband kon
houden met de kwestie van liet niet-
toelaten door ons van bewapende han-
lóebschepen.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
Geweldig lang heeft de heer Troel-
«tr* noodig gehad om te vertellen dat
de socialisten het ontwerp voor de in
voering van een militie in Indié niet
«uilen steunen, zóó lang, dil-aan
den voorzitter ten slotte de vorzuclir
ling ontsnapte „Als er nog veel zu'ke
redevoeringen gehouden worden alsde/e
frullen we de volgende week ook moe
ten zitten."
Redevoeringen die in de lengte wor
den uitgetrokken loopen gevaar hun
spankracht te verliezen. En heel v-iak
verraadt het zwakte van de argumenten
ola er zooveel woorden voor noodig zijn.
D*l laatste was ook hier hel gevat
Als motieven voor zijn weigering voer
de de heer Troelslra voornamelijk aan
Wij geven aan de regeering geen I
olarco volmacht omdat zij schijnt toe
te geven aan het drijven van inipcriap
Ustische elementen
wij willen dezen dwang niet opleggen
omdat eerst/aan de bevolking politieke
rechten moeten worden toegekend;
het is nu het historisch moment ora
den strijd tegen de militairiseoring van
ons volk voort tc zetten, en den wereld-
Trede voor te bereiden.
Voor die imperialistische neigingen
ging hij vooral den heer Van Hcutsz
er. .de wij-liberalen le lijf; vo>- de
politieke rechten beriep hij zich op
de beweringen van Indische revolutio
nairen; en die voorspiegeling van een
wereldvrede bleef een groot woord
Trouwens er waren in de onderde< -
Icr van de rede onderscheidene beden
kelijke momenten
Toen hij bijv. bij de bespreking van
de gezindheid der inlandsche bevolking
beweerde dat steeds meer van een vijr
ardge stemming jegens de verdedig'no
blijkt; las hij ten bewijze een telegram
voor waarin gezegd wordt, dat 90 o/,
van de „Sarikat Islam" tegen het stre
ven van „Indië Weerbaar" is.
De heer Heeres: „Wie heeft hef
•nderteekend?"
De heer Troelstra' „Goenawan".
De heer Heeres zegt, dat het dan
niet heel veel te beteekenfen heeft.
De heer Troelstra Het is struis
vogelpolitiek van u, niet te luisteren naar
wie het niet met u eens is.
Da heer P a t ij nHoe weet gij, dat het
de meening der vereeniging weergeeft
De heer T r o el s t r a „Ik heb nij
dit telegram ook alle reserves gemaakt
De heer Patijn: „Dan beduidt hot
-ook niet veel".
En zoo was er meer oppervlakkigs.
Hel ge vaai- voor een buitenlandschen
lijand wees hij bijv af met een beroep
op 't Gidsartikel van den heer Roeper
Eos waarin de vrees voor een Japansch
gevaar als overdreven wordt geken
schetst Door andere loden werd nauer-
hand terecht erop gewezen dat we wer
kelijk niet alleen aan Japan hebben
te denken.
Curieus was ook de tegenstrijdigheid
lusschen eenerzijds de erkenning dat
er een staatsbelang en een economisch
belang betrokken is bij het behoud
van onze koloniën, en anderzijds de oef-
wering dat het verlies daarvan nog niet
lot een verhes van dc economische be
trekkingen behoeft te leiden; dat door
dat verlies Nederlandsch kapitaal zou
vrij komen, dal ten goede zou |;<v
men aan ons land en aan de arbei
dersklasse dal het belang der arl ei-
dcrsklasse in geen enkel opzicht iden
tiek is mét dat der kapitalisten.
We geloovcn dal de verklaring van
deze hcele rede te vinden
eer. opmerking aan liet slot waarin dc
heer Troelstra sprak van liet historisch
moment om den strijd tegen de "\ih-
lairiseering van ons volk weer <.p te
lemen.
We dachten althans bij liet lezen
dier woorden dadelijk aap de aanvallen
waaraan de leiders der S. D. A P
in hun eigen partij bloot slaan orndat
zij in den oorlogstijd zich niet genoeg
tegen 'het militairisme geweerd hebben.
Van haai- standpunt van Aug. '14 tot
goedkeuring van alle defensie-aanvragen
en begrootingen, is de fractie reeds
gedeeltelijk afgeduwd. Echter durft
zij nog niet de gbhecle verdediging1 wra;
kon.'
Maar nu dit Indisch ontwerp, dat
moet met groot gebaar worden afge
wezen Het Paaschcongres slaat immers
voor de deur!.
In hel korte tijdsbestek dat de heer
Troelstra nog voor andere sprekers
overliet, werd door de heeren II eo-
rës. Sc beur er en De "Visser in
stemming met het beginsel van het ont
werp betuigd, al waren zij hel net
onverdeeld niet de molieven der reg<\y-
ring eens
Avondzitting.
Duurte-toeslag!
Dc regeering heeft méér voorgedeld
dan hel vorig jaar. Maar het kon
wel «iel anders of er waren leden die
l et niet genoeg vonden.
De heer J terLaan, die al in een
motie verbetering van de salarissen van
het belaslingpersoneel had voorgesteld,
kwam ook nog met een motie oiii de
loongrenzen int te breiden, en ook i'.n
ORgehuwden een bijslag te geven.
Minister Treub wilde daar echter
niets van weten Onaannemelijk
Maar er waren nog andere wen-
schen.
De heeren Ketelaar, Roodhtiyzen,
Koster, Helsdingen Knobel en Biclio
vroegen per motie duurlébijslag aan idc
gepensionneerden
En de heer Snoeek Henckcmans be-
voor den duurlébijslag aan. le de
onderwijzers van de bijzondere kweek
scholen, 2e de predikanten
Dc M i n i s t e r zei dat alleen zij
die rechtstreeks of zijdelings in staats
dienst zijn van duurletoeslag kunnen
profiteeren. Daaronder vallen de ge
pensionneerden en de predikanten niet
Voor de genoemde onderwijzers kan
nog worden overwogen of zij onder de
regeling vallen.
Maar de belangrijkste van 's Minis
ters meedeelingen was die over de in
stelling van een staatscommissie voor de
loonregeling van airfbtenaren De Minis
ter voegde er aan toe dat hij uit
praclische redenen niet had kunnen
voldoen aan den wensch om vertegen
woordigers van alle ambtenaren-organi
saties daarin op te nemen. Dan lnd
men óf een schifting moeten malccn
die naijver had gewekt, óf de comraisf
sic ware te groot geworden.
Het wetsontwerp is ten slotte aan
genomen z h. s.
Over de moties zal Donderdag ge
stemd worden.
KAMERVERKIEZING.
In verband met een verklaring van
prof mr. J. A. van Hamel ,dat deze
het couceutraticprograin van 1913 der
vrijzinnige partijen onderschrijft, he-.ft
hel bestuur van de afdecling Amster
dam van den Bond van Vrije Libéralen
besloten de candidal uur-Van Hamel (Am
sterdam IV; te steunen.
De rechtsche kiesvereenigingen heb
ben besloten de kiezers met den. mee
len aigndrang aan te raden zich hij de
verkiezing van stemming le onthouden
91 B Q SB I 8 li
SALARISSEN RIJKSPERSONEEL.
Naar „De Telverneemt heeft mi
nister Treub heslolen een staalscormi!'*»-
sie in te stellen tot onderzoek van de
salarissen van het personeel in 's rijks
dienst De minister heeft den heer D
W Stork, lid der Eerste Kamer u't
genoodigd als voorzitter van deze
staatscommissie op te treden.
Is het blad juist ingelicht dan zub
len in deze commissie geen verteg in-
woordigers van allerlei vakcentrales won
den opgenomen Onder de uitgenoo-
ösgde leden behoort echter wel de
heer .T. van den Tempel lid van de
Tweede Kamer.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Neder 1. Tankschip gelor-
pe de e rd
Volgens .een gistermiddag door do
directie van de Pelroleum-ntaatschappij
üe Corona, onderafdeeling van de Baj-
laafsche Petroleumniaatschappij, tes-Gra
ven li age ontvangen bericht, is liet tank
schap dezer maatschappij I B Aug.
Kcssler, getorpedeerd op 10 mijlen n
Oosten van Start Point (Zuidkust
Engeland.
Hel bericht meldt verder, dat de
geheele bemanning met uitzondering vir
den 2den en 4den machinist Neder
landers en 4 Chineesche werklieden,
is gered en dat het schip drijvende is
gebleven en te Dartmouth is binnen
gesleept
De Aug. Kcssler is groot bruto 510
netto 3198 register ton. (N. R. C
92). o
De bemanning van de ;,T o n g-
be rgen".
Havas seint uit Parijs het relaas dat
„Le Petit Journal", geeft van dó red
ding van 30 man van de 32 koppen
sterke bemanning van het Nederland
sch e stoomschip „Tenghergen", inden
nacht van 20 op 21 Febr. jlwelk
oomschip door een Duitsche duikboot
was getorpedeerd
In noodweer en sneeuwstorm zijn n.
haast bovenmenschelijke inspanning de
Nederlaridschë opvarenden gered Een
der twee booten waarin "de bemanning
ronddreef, was uil het zicht verlof-
ren, maar na lang zoeken werd de
hooi ontdekt en de schipbreukelingen -
verstijfd, bevroren, het gelaat en de
banden met ijs 'bedekt zagen zich ge
red.
Vilt.
Sedert eenige dagen heeft dc N O
T den aanvoer en de verleening van
consenten voor den invoer van alle
soorten van vilt stopgezet met uiit-
zondenng van vilt ten dienste van de
papierfabricage Onder vilt valt ook het
z g. asphaltpapier voor dakbedekking
üit Stad en Provineie
- Door den Commisaris der Koningin
is benoemd tot zetter voor 's-Rijks directe
belastingen in de gemeente Waarde
de heer J. Pieper, ter vervanging van den
heer J. L. Overbeelce en in de gemeente
Seroosaerke (W.) de' heer G Jobse
ter vervanging van den heer P. Melis.
Door Gedeputeerde Staten van Zee
land is benoemd tot machinist der 2de
kl. bij den provincialen stoombootdienst
op de Wester-Schelde, P. H J. Willemsc
en tot dekknecht bij den dienst op de
Oosler-Schelde J. den Boer
Uit Middelburg.
hedenmorgen hebben wij even een
bezoea gebracht aan het levensmiddelen-
bureau len stadhuize. Nog steeds is het
daar een drukte van belang; thans is
het voornaamste werk het gereed maken
dor broodkaarten voor de volgende vier
weken. Voor ieder hoofd van een gezin
is een enveloppe geschreven, waarop be
halve de naam en wijk en nummer van
de v/oning, "bok voorkomen de opgave
van het aantal leden van het gezin, het
aantal broodkaarten waarop hij recht;
heeft en het nummer, waaronder de be
trokken bakker op het 6ureau is inge
schreven liet aantal voor een gezin be
stemde kaarten wordt in de enveloppen
gociaan en deze aan de bakkers gezon
den, die dan voor de bezorging bij hun
klanten zorg dragen. Dit alles is gedaan
om de fraude te beperken, maar het
geeft natuurlijk een groot werk meer. De
contróle is er echter zeer door verbeterd,
en aan ae bakkers is het tijdroovend
werk van het zelf uittellen der kaarten
bespaard.
-- In de jongste vergadering van de
Vrijzinnige Propagandaverecniging wer
den, zón r Is verleden week gemeld, ver
schillende nieuwe bestuursleden gekozen
en -verd de heer J. Schraver lot voor
zitter benoemd. Het bestuur heeft thans
uit zijn midden gekozen tot vice-voorzitter
den lieer P. de Bree, tot secretaris den
heer M H Boasson, die tot nu toe pen
ningmeester was, en tot penningmeester
den heer T. Maas.
Gisteren had op den hoek van de
Korte Giststraat en het Koorkerkhof al
hier een botsing plaats lusschen een
fietsenden slagersjongen en een dito bak
kersknecht, die beiden zonder le hebben
gebeld, in volle vaart den hoek
reden. Het ongeluk liep ditmaal goed af,
hetgeen zeker te verwonderen is. Alleen
is het wellicht nog meer te verwonde
dal zulke botsingen - gezien het onbe
suisd rijden van deze categorie wiel
rijder- niet veel meer voorkomen.
Uit Vlissingen.
In het Concertgebouw te V 1 i s s i 11
gen hield gisterenavond voor een geheel
met belangstellenden 'gevulde zaal,
heer R. P. Raymond, Dominicaner mon
nik, officier van het Fransche leger,
gedecoreerd meL het Croix de Guerre
en het Legioen van eer, die uit den.
dienst is ontslagen tengevolge van
kwetsuren, hekomen tijdens zijn tweeja
rigen strijd iu de loopgraven, een gloed
volle rede over „De Geestdriftige Oor
log". Tn een keurige, gemoedelijke,'bloem
rijke taal schilderde de redenaar het
léven in de loopgraven.
De heer Opdenkamp was de tolk der
aanwezigen, toen hij den spreker hartelijk
dank zeide voor zijn fraaie rede.
Dc avond, waarvan de opbrengst he
leind was voor de kaï van „Gezondheid
■oor het kind'werd verder aangevuld
met muziek en voordracht.
Te Vlissingen werd gisteravond
omstreeks half twaalf een vliegmachine
waai genomen, die met zoeklicht besche
nen werd. Spoedig verdween l»et vlieg
tuig weaer in de richting van België.
- c -
Uit Zuid-Beveland.
Naar de G. C verneemt zal de heer
van Leeuwen, ingenieur van den.
Prov. Waterstaat in Zeeland, in verband
met het overlijden van den heer C. C.
Coomans, verplaatst worden van Terneu-
zen. naar Goes.
Tc- Hans weert is door de dou-
ane-ambtenaren een partij goederen ont
dekt, aan boord van het schip „Aoknos'
schipper Weinle, blijkbaar bestemd voor
frauuulcuzen uitvoer naar Antwerpen. De
schipper, de vrouw en de knecht zijn ge
vankelijk naar Middelburg gebracht.
Uit Schouwe n-D uiveland.
De St. Crt. no. 73 beval de statuiten
der vereeniging „Het Groene Kruis" te
1) r e i s c h o r.
üit Ze e u w s c h-Vlaa nderea O. D.
Door de an ti-rev. kies vereen iging is
heslolen voor de as. verkiezing voor
den gemeenteraad (vacature-Van Nes) le
Neuzen weder den candidaat der R,
katholieken, den heer P. de Bakker, te
sleuren Die kiesvereeniging stelde (evens
aan de liberale kiesvereeniging, welke
j l. Vrijdag reeds een candidaat stelde,
voor, om Ier wille van billijkheidsredenen
het bezetten van den vacanten zetel aan
de Roomsch'-Katholicken over te laten,
zoodat die medeburgers thans reeds over
een eigen vertegenwoordiger zouden kun
nen beschikken, wal bij evenredige ver
tegenwoordiging op natuurlijke wijze zal
worden bereikt. Hieraan knoopte de
kiesvereeniging, die stembusstrijd met het
oog op de tijdsomstandigheden niet ge-
wensclit acht, het voorstel vast, ook bij
de a.s. periodieke verkiezingen geen strijd
te voeren, doch 'dan iedere partij de door
haar bezette zetels te laten behouden
De liberale kiesvereeniging besloot Din
dagavond daarop niet in te gaan. De hou
ding der Raomsclii-Kalholieken, zo-wel
eenige jaren geleden als die van den laat-
sten lijd door de nieuw opgerichte I. ;e*-
vcreeniging aangenomen, geeft haar geen
aanleiding zonder strijd een eigen zetel
daaraan af te staan De geregelde be
strijding van de liberalo candidaten in de
jaren 1915 en 1916 door de rechtschea,
hebben doen blijken, dat de tijdsomstan
digheden daarvoor geen beletsel waren,
eole voor enkele weken is slechts vloor
zeer toevallige omstandigheden de be
strijding van den candidaat, gesteld in een
openvallenden linlcschen zetel, achterwege
gebleven.
Bij de Dinsdag le Neuzen ge-.out-
den stemming voor de Kamer vaa Koop
handel en Fabrieken zijn gekozen (wit
briefje) de heeren C. N van Dijke met
73 en J. A. van Rompu met 72 slemn"oi-
verder verkregen de heeren P. J Scheele
71 ten A. de Vrieze 68 stemmen Op
Iblau wbriefje werd gekozen de heer
M J van Divhoorn met 81 stemmen,
terwijl 56 stemmen op den heer W.
Bedel waren uitgebracht.
In de gisteren te Hoek gehouden
vergadering van stemgerechtigde ingelan
den van het waterschap Loven- en NVil-
lemskerke werd ter vervulling der vaca
ture van gezworene wegens overlijden
van den heer W. Geelhoedt de volgende
voordracht opgemaakt 1. F. de Visser,
landbouwer; 2. M. Dïeleman Pz.. land-
houwer, beiden te Hoek; 3. L Moes, rus
tend landbouwer te Neuzen.
In de Dinsdag te Axel gehouden
vergadering van den gemeenteraad, waar
bij afwezig waren de heeren J. M Oggel
met en P. Dekker zonder kennisgeving
1 vacature) werd op verzoek van dea
heer J de Kraker om aan hem grond
van de gemeente in koop af te staan be
sloten, oezen gewaagden grond aan den
puhliuken dienst te onttrekken.
Op het verzoek van hel comité van
actie te Terneuzen Voor den aanleg vau
eene drinkwaterleidingvoor geheel Z.
Vlaanderen om een subsidie le verte enen:
aan dit comité, werd op voorstel van B.
en W besloten, dat ook de gemeente
Axel dc gewaagde subsidie zal vorleeneu,
nl 10 cl per inwoner, totaal f522.80, in
dien al de gemeenten gezamenlijk 75 pCt
zullen bijdragen.
In besloten zitting werden behandeld
12 reclames inzake den hoofdelijken om
slag; 1 reclame werd afgevoerd, terwijl
de overige raclamauten allen geheel of
gedeeltelijk volgens hunne wenséhen wer
den verlaagd
KERKNIEUWS.
- Na des morgens bevestigd te zijn
door ds. Pallist van Aardenburg, naar
aanleiding van Matth, 13-3—10. deed
Zondag ds. M A J de Zwaan, van
Balenburg overgekomen, zijn intrede ia
de Herv Gem. te Groede, sprekende
over Joh. 3:38 „Hij moet wassen, maar
ik minder worden."
-- Tot leniging van den nood der
Protestanten in België is een comité ge
vormd, beslaande uit de heeren ds. Beu
kenhorst en James tc Sluis, ds. Koeke-
bakkor te .Aardenburg en ds. Van Eeghen
te Amsterdam.
fl -
Nad. Herv. Kerk.
Beroepen te Noordwijk-Binnen W. W.
van Haaften te Zundert, te Spijk. J. Rou
ge tc Hoogblokland; te Friezenveen J.
E. Slehouwer te Nijeage cn Elahuizen.
.Aangenomen naar Oud-Vossemeer A.
vau Grielhuijsen te Hagesteijn.
Geref. Kerk.
Beroepen le Ridderkerk J. II Jonker
le Voorburg; te Duursvvoude N. van
Leeuwen te Murmerwoude; te Kommer-
zijl H. P. Pel le Eestrum
Cbr. Geref. Kerk.
Tweetal te Rijnburg. ds. de Bruine te
Zaamslag en J. Tolsma te Aalten.
Bedankt voor Leerdam J. longeleen
le Noordeloos.
ÊfUNST EN WETENSGHAPFEfe.
De minister van binnenlandscho
zaken heeft bericht gezonden bereid te
zijn le voldoen aan het verlangen der
gemeente Halsleren en de subsidie voor
de restauratie van het raadhuis, niet te
laten blijven op 50 pCt., maar te verhoo-
gen tot f 5000.
ONDERWIJS.
Tpl dc Rijksnormaallessen te v'lis-
si n g e n zijn toegelaten de mannelijke
and i da te u J. C Groenenberg, J M F.
ïlrste, K. C. \V. van der Made, J. dei
Voogd allen te Vlissingen en L. A Min-
derhoud te Camperland; en de vrouwe
lijke candidaten J. H Abraliarase, K. A.
Rilliaart, M. E Jansen, M. G. Meulmees-
lei-, D Musch, C. E M. Risseeuw en J E.
Stroosnijder, allen te Vlissingen.
Geslaagd voor nuttige liandwerkeu
de dames B. Damste, Axel, P. .1. Lam
pier, Vlissingen, L. v d Putte,
Dom burg en J. E. G. Wedts de Swart,
Middelburg.
LANDBOUW
De St.crt. no. 73 bevat de statuten
der Vereeniging van paardenfokkers „Ons
Belang", gevestigd te Z i e r i k z e e. Zij
liecft ten doel de veredeling cn verbete
ring van het paardenras in de streek
barer vestiging.
Suikerbieten pulp
De minister van L. ,N en Hl brecgt
Ier kennis van belanghebbenden, dat
jde d<oor hem vastgcsHelde regeling be
treffende suikerbietenpulp openbaar ge
maakt in de. Ned. Staatscourant van 17
dezer voor zooveel art 3, almea 1,
betreft ,is aangevuld met het navol
gende lid
d dat de hoeveelheid pulp uitsluitend
bestemd moet zijn voor de voeding
an het, door de bietencontractanlaa
aan den fabrikant bij het contra etee>-
ren op te geven eigen, vee dier bietenf-
contractanten. (St.ct
o
Uit de vlasindustrie.
Hel lid van de Tweede Kamer, de
heer Drion, had 28 Februari de volgende
vragen ingezonden.
lo. Is de minister van meening dal
voldoende vlas wordt uitgezaaid om bi
de tegenwoordige wijze van bewerking
de arbeiders in de vlasindustrie ook den