MIDDELBLIRGSCHE COURANT.
Jtt 64.
Vrijdag 16 Maart 1917.
Uit Stad en Provincie.
160° Jaargang.
ZM, die zich nu op ons u
abonneeren, ontvangen de In d ze
maand verschijneade uommers
gratis.
Dfl „CAMPINE" EN DE
„DAVANGER"
Wet verbod hot uitvaren vau onze
«diepen blijft voorloopig geliandliaafd,
Dei ia bet resultaat van een gister in.
Den Haag gehouden conferentie van
cte belanghebbenden met een vertegen
woordiger van den marine-staf
0e reden wordt niet bekend ge
maakt Den 15den Maart -- kipt was
gister, Donderdag, zou de vaargeul
naar het Noorden absoluut veilig zijn.
Maar er wordt beweerd dat nog niet
alle Duilsche lorpcdorbooten gewaar1-
«cbuwd konden worden. Officieel is daar
over echter niets gepubliceerd.
fn ieder geval was het de laatste dag
gen daar nog allesbelialve veilig blij
ken» bet gebeurde met de „Campine"
Maar hel is zeer de vraag of de lor-
pedeering van dit schip iels te maken
beeft met het al of niet veilige van de
vaargeul. Immers hel Ned. Correspon-
deatie Bureau vernam dat de beman-
efcig beweerde dat het schip in de vaar
geul was, doch dat volgens de Duilsche
lezing het schip in hel „verboden"
gebied was De Duilsche kommandant
fende dus waarschijnlijk wel 't onder-
iriteid
Het wordt onmogelijk om altijd maar
weer dezelfde opmerkingen neer te
«dirijven En toch blijft het torpedee-
uen van dit schip even erg als bijv.
indertijd dat van de „Katwijk" en van
andere schepen waarover zooveel te
doen is geweest.
Mn het niet-uitvaren van onze sche
pen die graan moeten gaan halen 'blijft
«•a ernstige bedreiging voor de voeding.
Ka is er nog een ander geval bij ge
komen, 'n.l. dat van de „Davanger", dat
wel een Noorsch schip is, maai', va
rend voor Nederlandsch© rekening tus-
*eheo twee neutrale landen, nl van
Now-York op weg naar Rotterdam met
een lading van 7000 ton gerst, be
stemd voor de Delflsche; gist- en spiri-
fatsfabriek.
Het kwam 5 Februari uil New-York
i* Dover aan waar het vijf weken is
opgehouden. Woensdagmorgen vertrok het
van den Theemsmond nadat van En gel-
«vhe zijde was meegedeeld dat de weg
veilig was. Maar nabij den Noord Hinder
werd liet aangehouden door eenDuit-
jjrfieu onderzeeër die in weerwil van
de protesten van den kapitein de be
manning het schip deed verlate^, onder
verklaring dal men geen uitzonderingen
bon maken en dat elk schip in den
grond moest worden geboord.
Het is echter zeer twijfelachtig of
dft gebeurd is.
'n Avonds om elf uur kon de in de
booten varende bemanning nadat men
op grooten afstand van de plaats waar
de ©ntmoeling met de duikboot was
gekomen, het eleclrisch licht op de
6Davanger" nog zien branden. Een ont
ploffing is niet gehoord en geen schot
M er meer gevallen, zoodat men ver
moedt, dat de Duitschcrs getracht zul
len hebben het stoomschip naar een
Belgische haven te brengen.
Ah dat werkelijk zoo mocht zijn dan
gut die daad buitengewoon veel lijken
op «eerooverij. Van een neutraal
«hip, met een neutrale lading, varende
taa6ohen twee neutrale havens, wordt
la bemanning weggejaagd en daarna
wordt schip en lading naar een Duit-
tfdhe haven gebracht.
Dat is niet meer een belemmering
m> het verkeer; dat wordt platweg ge
lgezegd: gappen I
En als het schip voor eèn Duitscli
prïjsgerecht wordt gebracht zijn we
peer benieuwd om te vernemen welke
■eehtsrcgels daar zullen worden aange
voerd voor hel verbeurdverklaren van
•chip en lading. Van contrabande is
hier geen sprake. Van handel met een
"der oorlogvoerende landen evenmin ïn
fle Duitsche proclamatie van 1 Februari
la trouwens geen verklaring te vinden
•volgens welke schepen in het verbor
•eu gebied verbeurdverklaard worden.
Br is eenvoudig gezegd dat ze getor
pedeerd zouden worden en dat neutrale
«chepen zich op eigen risico in dat ge
bied wagen.
Of we liever neutrale schepen zien
lorpedeeren dan ojfLrengen? Neen, dat
Peker niet^ maar het gebeurde met de
„Davanger" toont nog weer eens dui
delijk aan, hoe krankzinnig het Duit-
sche stelsel is, en hoe regelrecht het
In de praktijk zich richt tegen do neu
tralen.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamtr.
Zitting van Donderdag.
Heeft de heer Scheurer, zoo vroeg
gister dc Minister van Koloniën,
nog niet begrepen dal Indiê niet meer
van hel Plein in Den Haag uit kan be
stuurd worden'? Heeft hij nooit gedacht
aan de stremming in hel scheepvaart
en liet brievenverkeer? Aan tie ver
traging in de telegrammen, die soms
twaalf dagen onder weg blijven?
Die vragen konden dan ook aanecnige
andere Kamerleden worden gesteld. En
dan werd tegelijkertijd aan hen die
hun onverbiddelijke eischen stelden van
energie en aanpakken en doorzetten ii
herinnering gebracht, dal ook al lenge
volge van den oorlog, de zorg voort
durend aan het departement van ko
loniën heeft geklopt,/
Ze heeft hel laatste jaar ook aan
mijn eigen deur geklopt, voegde de
Minister er aan toe, doelend op zijn
eigen ziekte en op die van zijn vrouw,
Inderdaad kunnen we zoo n persoon
lijke noot in een minisler's-redevoe-
ring in de huidige omstandigheden heel
goed hegrijpen. Hel is zoo gemakkelijk
om te zeggen, dat liet medelijden met
den bewindsman geen factor mag" zijn
bij 't beoordeelen van de zooveel ge
wichtiger staatszaken. Maar ook een mi
nister is geen machine, en blijft een
mensch, en de scherpe kritiek tegen
personen die reusachtig werken, doet
ons altijd aan als jets onbilijks, ook
al mogen de feiten juist zijn. I-Iet
toch onloochenbaar dat de oorlogstoe
stand aan de Ministers een rompslomp
van werk geeft hoven al hetgeen
waarmee hun voorgangers in normale
lijden zich hebben te bemoeien.
Minister PJeijte heeft zich gister al
lereerst verweerd legen de „zeer kleine
en weinig grootmoedige"' kritiek van den
heer Heeres op zijn beleid, en legen
de woorden van den hoer Bodssevain
dal het in Djambi gevloeide bloed op
zijn hoofd zal komen woorden .die
hij, de minister niet graag voor zijn
verantwoording zou nemen, en waar
over nog lang in Indiê gesproken zal
worden.
Ten opzichte van de verdediging
hoopte de .Minister dei Kamer bij de be
handeling van de militie-kwestie (art.
113 R. R.) te overtuigen dat er plan
nen mogelijk zijn, welke een behoor
lijke basis voor de verdediging van Ned.
Indiö vormen. Maar met kracht kwam
hij op tegen de kritiek van den lieer
Van Heutsz, die hem in de vergade
ring van den Bond van Vrij Liberalen
aanviel, maar die zelf als Gouverneur
Generaal niets aan de organisatie van de
verdediging gedaan heeft Zijn verwijten
inzake nalatigheid komen op hem zelf
neer.
Ten opzichte van de financiën wees
de Minister ook op de groote moei
lijkheden ontstaan door de vertraging
in de gedachtenwisseling met Indiê. Dat
een heter belastingstelsel noodig is, daar- i
van is de Minister van. den aanvang
van zijn optreden overtuigd geweest.
En hij zette dan ook uiteen wal zijn
plannen zijn.
Vervolgens Djambi
De Minister weet er nog niets meer
van dan de telegrammen hebben meege
deeld. De resultaten van het door den
heer Carpenher Ailing ingestelde on
derzoek hebben iden Minister nog niet
bereikt.'
'Wat de Dj amlw-exploitatie betreft
zette de Minister uileen voor welk een
verrassing men in Indiê stond door
het onverwachte besluit der Kamer tot
staatsexploitatie. Men is daar niet tegen,
maar wel zijn er tal van bezwaren naar
voren gebracht. Een gemengd bedrijf
heeft eveneens bezwaren. Maar de .Vb!
nisier hoopt een oplossing te vinden,
die beter is dan die vroeger gegeven is.
Aangestipt zij voorts nog de mee-
dceling. dat de uitvoeringsbesluiten voor
den Indischen volksraad thans bij den
Raad van State zijn, die daarover de
zer dagen rapport aan de Koningin zal
uitbrengen. Spr. hoopte, dat in hel na
jaar de verkiezingen voor den volksraad
zullen kunnen plaats hebben en dat
hij in 1918 de eerste begroeting zal
kunnen behandelen
De reder van Minister Pleijle werd
afgebroken door een lang debat over
de vraag van den heer Kleerekd-
per om den Minister van Oorlog te
mogen interpelleeren over het doorhem
bijgewoonde geval van een driftigen
overste die een niet salucerend soldaat
de kepi afsloeg.
Gewoonlijk wordt zoo'n verzoek dade
lijk toegestaan. Maar nu kwamen tal van
leden betoogen dat bet geval toch eigen
lijk niet belangrijk genoeg was voor een
„interpellatie". Een schriftelijke vraag was
h. i. heel wat beter, vooral omdat de
Minister loch eerst do zaak moet onder
zoeken. Toen er gestemd werd, staakten
de stemmen, 27 tegen 27. Waarachtig ook
al een partij-stemming, rechts tegen links
behalve de heer Biclion die vóór en de
heer IJzerman die tegen stemde. Dat ook
al politiek 1
We moeten zeggen dat we een inter
pellatie een heel zwaar instrument voor
dit feit vinden.
Over de kwestie zelf werd niet ge
sproken.
De heer Duymaer heeft echter aan de
pers meegedeeld dat de soldaat den hem
aanhoudenden overste Merens (adjudant
van den opperbevelhebber) een rookwolk
in 't gezicht blies, waarop de overste
hdUh.de sigaret uit den mond wilde slaan
doch bij ongeluk zijn kepi rkakte.
ftllHEffllll.
EERSTE KAMER.
Waterleiding M a a t ijT h 01 e n
Bij hel afdeelingsonderzoek van hel
w. o. lol toezegging van renleloozc voor-
schollen (subsidies) aan de N. V Wa
terleiding Maatschappij „Tholen'geves
tigd Ie Tholen, ten behoeve van de
watervoorziening der in die vennoot
schap opgenomen gemeenten, spraken
eeuige leden de wenschelijkheid uit,
dat algemcene regelen werden vastge
steld waaronder de Staat zich zal be
reid verklaren geldelijken steun te ver-
leenen hij het tot stand komen van
drinkwaterleidingen, opdat èn de Re
geering zich rekenschap kan geven vat
de consequenties, indien deze aanvra
gen door meerdere mochten worden
gevolgd en de belanghebbenden vóóraf
weten wanneer zij op 's rijks hulp kun
nen rekenen.
Andere leden voerden hiertegen aan,
dat de Regeerihg wel iu al dergelijke
gevallen het tot stand komen van der
gelijk werk zal willen bevorderen, om
dat door behoorlijke watervoorziening
in hooge male de gezondheidstoestand
van de bevolking en daardoor hare
welvaart wordt bevorderd. Toch meen
den zij, dal in elk voorkomend geval
de noodzakelijkheid van een te ver-
leenen subsidie zal moeten worden be
oordeeld, zoodat de wenschelijkheid van
liet vaststellen van algemeene regelen
niet werd beaamd.
Enkele leden die tegefti liet wetsont
werp geen bezwaar wenschten te ma
ken, zouden er de voorkeur aan ge
geven hebben, wanneer oe waterleiding
in gemeentelijk eigen beheer ware ge
nomen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Gewapende koopvaardij
schepen.
Reuter seint uit Londen:
In het Lagerhuis heeft Hunt gevraagd,
of de Nederlaudsche regeering gewer
gerd heeft een Britsch koopvaardijschip
als gewoon ih de Nederlandsclie havens
toe te laten, wanneer dit schip inet een
knnon is gewapend tegen aanvallen van
duikbooten.
Cecil antwoordde bevestigend en voegt
dc er bij, dat de Britsche regeering te
dezer zake in een gedachtenwis^
se 1 ing met de NederlandSche is
getreden.
Van. de grens.
TusSchen de wijk Goedleven en Sintr
Marguerite bleef des nachts een 30-jarige
Belg aan de electrische versperring
dood.
We vernemen uit Brugge, dat door de
firma Scholten te Groningen 150 vaten
aardappelmeel zijn geschonken aan de
Nederl. Steuncomité's in België.
Zoutgebrek.
Het gebrek aan zout wordt op Scheve-
ningen zeer nijpend. Bijkans geen enkele
winkel schij'nt meer over eenige hoeveel
heid te beschikken. De menschen trach
ten zich nu te redden door het eten te.'
koken in zeewater. De keuringsraad ont
raadt dit echter. Avp.
De „Arerf',
Blijkens in Den Haag ontvangen ber
richten is, op twee Chineezen na, de gé-
heele bemanning van de getorpedeerde
taolortankboot „Ares", van de Nedeif-
landsch-Indische Tanksloomhoot Maat
schappij! te 'sGravenhage, gered.
Centrale keukens.
Het Kon. Nationaal Steuncomité 1914
heeft aan de burgemeesters en plaatselijke
steuncom té's in den lande een circulaire
gericht inzake centrale keukens, waarin
wordt gewezen oj) de door den oorlog
veroorzaakte buitengewone toestanden op
het gebied der voedselvoorziening, mede
in verband met de brandstoffen-
schaarschle.
Het Comité, kennis gemaakt hebbende
met (je wijze van spijsdistributie, welke
te Rotterdam sedert eenigen tijd plaats
vindt, acht het wenschclijk ook voor an
dere bevolkingscentra een dergelijke
werkwijze aan te bevelen.
De voedselbereiding vindt daar plaats
in een voor dit doel irfgerichte centrale
keuken. Van daaruit wordt de gereedge
maakte spijs naar 17 verschillende plaat
sen der stad met den meest mogelijken
spoed vervoerd, alwaar de distributie
plaats vindt. Het voedsel wordt aan deze
verkoopplaatsen in hooilasten bewaard en
kan aldus zeer langen tijd zijn gewone
temperatuur behouden.
De organisatie is zoodanig ïugericht.
dat een portie warme spijs van 1 liter
niet meer dan 10 cent kost. Voor lageren
prijs dan mogelijk is bij bereiding in eigen
kring kan een gezin zich derhalve op die
wijze van ecu zeer krachtig voedsel voor
zien. De verkoopprijs is zoodanig gesteld,
dat niet gedekt worden rente en afschrij
ving der kosten van do kookinstallatie, sa
larissen enz. Deze kosten worden in ge
noemde stad bestreden uit een tot dat
doel bijeengebracht fonds.
Het Koninklijk N'at. Steuncomité ver
klaart zich bereid, om, wanneer ook an
dere plaatsen dergelijke organisatie wen-
sehen op te richten en hierbij fioancieeïe
hulp onmisbaar is, die Ier plaatse niet
zal kunnen worden gevonden, liet drie
vierde deel in de kosten bij te dragen.'
De comilé's, die in deze richliug wen-
schen werkzaam te zijn. worden ver
zocht zich te dien opzichte nader met
het Kon. Nat Steuncomité in,verbinding
te stellen.
Uil den aard der zaak dient deze
voedselverslrekkiug te geschieden in sa
menwerking en in overleg met de ge
meentelijke distributie- en levensmidde-
lenbcorijven, opdat de betrokkenen niet
een dubbel rantsoen ontvangen. Zulks
inschiedl ook te Rotterdam op practische
wijze.
Ampele overweging van deze aangele-
heid wordt ten zeerste bij dc plaatselijke
comilé's of burgemeesters aanbevolen.
Aan de circulaire is toegevoegd een
opgave van 8 recepten, zorgvuldig sa
mengesteld uit artikelen, die thans te ver
krijgen zijn
De S to enk ol en voo r zie n i n g.
Nu de vaarwateren weder open zijn
neemt de invoer van steenkolen uil
Duitscbland weder geleidelijk toe. Naar
men hoopt zal de maandelijksche aan
voer binnenkort 350.000 ton beloopen.
(Vóór den oorlog was dat 600.000 ton,
doch daalde successievelijk tot 400 000
ton). De aanvoer van Engelsche kolen
slaat echter nog geheel stil, wat niet
vergoed wordt door de verhoogde pror
duclie van de Limburgsche mijnen.
Aan een intrekking van de tegen
woordige bezuïningsmaalregelen betref
fende het kolen verbruik valt dus ook
binnen afzienbaren tijd niet te denken
I (Hand1)
Bloem en meel.
De Minister van L., N. en N. heeft
den burgemeesters meegedeeld, djat van
15 dezer af geen Amerikaansche bloem op
bcstelkaarten zal worden geleverd. Zoo
spoedig mogelijk zal regeeringsbloem van
de volgende samenstelling worden gele
verd. 40 pet. gebuild inlandsche bloem;
30 pet. Amerikaansche'bloem; 30 pet.
aardappelmeel; en regeeringsmeel van
de volgende, samenstelling: 47i/a pet. on>-
gebuild tarwemeel; 15 pet. roggemeel;
30 pet. aardappelmeel; 7i/s pet. tarwee
zemelen of tar\yegrind. (St.ct.)
Dit Zeenwsch-Vtaaadaraa W. D.
Te Biervliet vermiste de Bel
gische koopman de V. dezer dagen ee*
som van 700 fres. De politie doet #n-
derzoek naar het vermiste.
- Door de militaire commiezen te
Biervliet is een soldaat aangehoude*,
die eene hoeveelheid zeep ongedekt vter-
voerde.
Uit Middelburg.
De heer D. Bloem, inspecteur bij
het bouw- en woningtoezicht alhier,
in gelijke betrekking benoemd te
Apeldoorn.
Uit Zuid- B eve land.
- Donderdagmiddag werd aan den
kookcursus van de Z. L. M. te 'sHeer-
Arendskerke de laatste les gegeven
door mej. van Prooijen. De heer C.
Stevens, rijkslandbouwleeraar wees er
op, dat deze verkorte cursus eigenlijk
dient gevolgd te worden d/oor een voL-
ledigen jaarcursus, waar behalve Tioken
ook nog andere vakken onderwezen kun
nen worden. Het doel van den verkor
ten cursus is liet leeren klaarmaken van
een goed middagmaal.
Een der deelneemsters! dankte mej.
van Prooijen voor de aangename lessen
overhandigde haar een aandenken.
De candidaalstelling voor een ge
meenteraadslid te N i s s e, in de vaci-
ture-A. Nieuwenhuijze, eerst bepaald op
14 Maart, is nu vastgesteld op 28 Maart.
In de gehouden gemeen teraadsver
gadering van Ka pel le werd medege
deeld, dat de kosten in de distributie
regeling' voor Kapelle bedragen f 4394,
zoodal de begrooting gebracht moest
worden op f 16500.
Tot lid van het B. A. werd benoemd
de heer P. Mol. Gratificaties werden toe
gekend aan den gemeenteveldwachter van
r 30, aan den rijksveldwachter van f 10
en aan de gemeentearbeiders van f 30.
Een ambtenaar zal worden aangesteld
voor de distributie.
Bij ide gisteren te Kruiningen
gehouden stemming van een lid voor den
gemeenteraad zijn uitgebracht op A. Dek
172 stemmen, A. Paasse 112 stemmen en
S. A. .de Visser 133 stemmen.
Herstemmingl usschen A. Dek en 9t
A. de Visser.
Tot burgemeester van lerseko ic
herbenoemd de lieer J. Sinke.
Uit Schouwen-DuIreland.
Door het Zierikzeesche Tooneelisten
Ensemble, hetwelk pas is gevormd en
voor het grootste deel bestaat uit jonge
lui der R. H. B. S is in de Concertzaal
Woensdagavond opgevoerd „Het Nieuwe
Systeem, een spel van de school in drie
bedrijven, door G. Nolsl Treuité. On
der de spelers waren krachten die veel
goeds loonden en het spel tot zijn recht
deden komen.
De kas der Tuberculosevereeniging,
waarvoor de opbrengst is bestemd, zal
er door liet bezoek ongetwijfeld mee
worden gebaat.
Een bal besloot den avond.
Uit Tholen.
Te O u d-V o s s e m eer hoort uien
bij hooge uilzondering van ontvreemding
van goederen; dezer dagen vernamen wif,
dat aan een der dijken een aantal knot
wilgen waren afgezaagd en weggevoerd;
dat het unicum blijve'
o
Uit Zee uw se h-V lae a der en O-, D.
- Gisteren ontsliep te Ho ek plotseling
de oudste wethouder, dip heer Geelhoedt
Benevens verschillende anderen functies
vervulde hij deze betrekking reeds lan
gen tijd. In hem kende men een man#
die in zijn tijd voor de gemeente steedfB
vol toewijding was, waardoor hij dan
ook algemeen de achting zijner mede-
mensclien genoot.
KERKNIEUWS.
Ds. C Staal van Oostcrland, beroe
pen predikant bij de Geref. kerk te Oud-
Vos s e m e e r, zal op 'Zondag 29 April
as. zijn intrede doen.
Te Ou d-V ossemeer brandde»
Woensdagavond bij gelegenheid dat doj
beroepen predikant ds. A van Griethuij-
zen van Hagestein in de Ned. Herv. kerk
een predikbeurt vervulde, voor de eerste
maal de nieuwe lampen, welke met
gasoline worden gestookt. Deze verlich
ting voldoet uitstekend. De dames, die
daarvoor collecteerden, hebben eer vu»
haar werk.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kesteren (toez.) .1 fi
van Paddenburgh te Staphorst; te Goude
rak J. II. Koster te 's-Greveld,uin-
Kapelle.
Bedankt voor Loon-op-Zand P. Kuil
man te Luntèrett.
Geref. Kerken.
Beroepen te Sliedrecht: J. H. Jonker
te Voorburg; te Fdc H. v. d Zanden te
Harmelen
LANDBOUW.
Waren de berichten in den land»
omtrent de gezaaide wintertarwe, wat
betreft het bevrorene daarvan, niet opti
mistisch gestemd, thans blijkt, nu het
zacht in de natuur is geworden, dat, al
thans in Schouwe n-D u i v e 1 a n éJ
zulks veel meqvalt. Het groene is hier eo
daar al te bespeuren.
De brouwer B. te Sluis zal een
vlasfabriek oprichten, die door stoom zat
gedreven wofden
Op de verkooping van paarden b%
den heer I. Boonc te N i s s e werd Don
derdag een veulendragende merrie, in
geschreven in het Stamboek, verkocht
voor f 2775. Wanneer deze merrie een
hengstveulen ter wereld brengt, wil de
verkooper dit overnemen voor f 1000.
Een span werkpaarden ging weg voor
f 2560.
In Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
wordt stalmest opgekocht tegen f 3 de
1000 K.G.; deze mest wordt verscheept
naai- de Hollandsche warmoezerijen e»
tuinderijen.
De prijzen van het geroot vlas rijn
er zeer gedrukt in vergelijking met die,
welke een paar maanden geleden waren
te bedingen.
Zoo werd bijv. in begin van Januari
j 1. een partij gebookt vlas gekocht
voor 27 ct. de K.G.; het werd op hel
laDd uitgespreid, en de kooper hoopt©
er in die maand of begin Februari
zeker 45 ct. voor terug te ontvangen,
dus eene behoorlijke verdienste te
hebben.
De prijzen begonnen echter terug I©
