miDIlËLBLllGSCIlE COURANT. 160° Jaargang. !h toiela li Uit Stad en Frovineie. Jê 49. Binsday 27 Februari 1917. HET TORPEDEEREN DER NRDERLANDSCIIE SCHEPEN. Nieuws, d. w. z. meedeeling van nieuwe feilen. is er heel weinig. Wat onze regeering gedaan heeft, weten we niet Zelfs niet öf ze reeds iets gedaan hoeft Misschien is ze zelf nog wachtend op meedeeling van de juiste toedracht der feiten. In ieder geval is de stilzwijgendheid te jyritlaren ook al zou iedereen natuur- lijkneol graag daar iels meer van hooren. Een feit is 't ook «lat alle Nederlandschc bladen - behalve dan een dat Ier nau- wernobd nog een Ncderlandseh blad is op zeer bezadigde inaar daarom niet min der ernstige wijze de kwestie bespraken, en zich uithielden vau het ophitsen van onze regecring tót overijlde daden De red- n waarom er zoo weinig nieuws te vertellen is, ligt o.a. in de omstandig heid dat het aan de in Engeland vertoe vende bemanningen der getorpedeerde schepen vörlxiden is zich over liet ge beurde uit te laten Dat het aan sommige journalisten toch gelukt is een onderhoud met enkele sche pelingen te hebben heelt jiog slechts enkele bijzonderheden van beteeken is op geleverd. De Loiulensche correspondent van l\et Hand kwam op die wijze te weten dal er tegen het vallen van den avond plotseling een torpedo op de schepen werd afge zonden die echter zijn doel miste. Daarop klonk uil de duisternis het bevel om bin nen vijf minuten het schip te verlaten. De meedeeling van de kapiteins: „Wij varen voor de Nederlandschc rogeering". lokte als eenig antwoord uit de herhaling. ..Vijf ,jiiinuten". De bemanning heeft twaalf uur ui de booten rondgedreven voor zij werden opgepikt door Engelsche trailers. Tijd om kleeren of iets anders mee te lu men, hadden ze niet. Zc waren bij hun aankomst te Londen allerzonderlingst gekleed; .sommigen in jassen hun door hot spoorwegpersoneel geleend. Van de beschouwingen in Neder- lsuidschc bladen öjitleenen wc nog het volgende aan een meedeeling aan het I/and. van iemand die blijkbaar van de voorafgaande onderhandelingen goed op de hoogte is geweest. ,.Hcl Engelsche berichtgeeft te ken nen, dat de 'schepen alvorens uil le va ren van de Britsche Admiraliteit „aan wijzingen" hadden moeten vragen en bevat vorder het betpog dat de Neder- laudsche schepen jlpir met ontstoken lichten in een groep te varen als hel waren lot den aanval uifgenoodigd heb ben. Ook afgezien van het feit dat aan de schepen een vrijgeleide was toege staan, valt de nutteloosheid van dit gepraat aanstonds in het oog, als men bedenkt, dal de zes schepen reeds fe 3.'2f» in den namiddag de Scülv-eilanden gepasseerd waren en zich derhalve te 5 Uur 's middags, toen ze getorpedeerd werden, reeds op circa 15'mijlen buiten de uiterste grens van liet Engelsche ge bied bevonden, op eene plaats derhalve waar Engelsche aanwijzingen" overbo dig waren. Bovendien werden de sche pen zooals reeds gezegd niet des «nachts doch des middags te 5 uur dus op klaarlichten dag getorpedeerd, zoodat bezwaarlijk kan worden volge houden, dat de aanval door het met ontstoken lichten varen is uitgelokt.. ."Wat liet Duitsche bericht betreft, de daarin vervatte verontschuldiging houdt geen steek. Door tusschénlcomst van den Duitschen marine-attaché was met de Duitsche regeering onderhan deld over een veiligen doortocht der betrokken schepen om de West naar het gebied builen de gevaarlijke zone. Men wist in Duitscliland, dat naar aan leiding van liet resultaat dezer onder handelingen al deze schepen op 22 Februari zouden uitvaren om zich langs de overeengekomen route gezamenlijk buiten de gevaarlijke zóne te begeven. Er was bij de onderhandelingen wel gesproken van mijnengevaar, maar; dat de schepen ook aan het gevaar van Duitsche torpedo-aanvallen zouden zijn blootgesteld, mocht toch door de rea ders Nvel als buitengesloten warden aangenomen. Immers indien de sche pen aan hel gevaar van opzettelijk* vernieling zouden zijn. blootgesteld ,(en dat nog wel op een eene week van te voren voor het uitvaren overeenge komen datum) zoude hel der Duit sche regeering niet vrijgestaan hebben ook maai* relatieve" veiligheid te waar borgen." En voorts zijn er ellenlange telegram men die weergeven wat de buitejnlandsche pers over het geval schrijft. Wc kunnen niet zeggen dat die be schouwingen ons helpen om het geval zuiver te beoordeelen. Dal de Duitsche bladen dadelijk de schuld aan Engeland geven, en dat bijv. de Lok al Anzeiger schrijft dat de verant woordelijkheid allereerst op de Engel sche admiraliteit valt, die aan de Neder- Jandsche schepen het tijdig vertrekken vóór 11 Februari weigerde (wat geheel onjuist is;, kan dienen als een staaltje an oorlogs-stemming, die aan den ande en kant even erg spreekt uit het gedaas van de Daily Graphic, welk blad uit het gebeurde de conclusie trekt dat van Enge land niet kan Worden verwacht «Lat 't voor onbeppalden tijd zijn belangen ten bate van de Nedcrland'che onzijdigheid zal opofferen, als de Nederlanyfcrs /.elven be reid zijn om hun onzijdigheid ten bate van Engelanops vijanden op te offeren. En het spreekt ook van zelT dat <Te Fngelsche en Fransclie 'bladen het ouze ree <lc rijen, als een fout aanrekenen, dal zij verlvouwd hebben op de Duitsche toezegging. Welke oorlogvoerende ver trouwt een tegenstander? De Times gaal zelfs zoover dat zij den aanval op de Ncderlandsche schepen als een opzettelijk en zorgvuldig oeraamd plan beschouwt. „Hoe kwam het, vraagt hel blad, dal, 'ais den Nederlandschen schepen cp 22 Februari betrekkelijke veiligheid gewaarborgd werd, op den mid dag van dien «lag een Duitsche duikboot tamelijk dicht bij Falmouth was, gereed om dc ongelukkige schepen als zij uitlie pen, aan te vallen** Waarom heeft de duikbootcommandant vierkant geweigerd naar verto.ogen te luisteren en er de voor keur aangegeven, zijn instructies uit te voeren, om de schepen op het eerste ge zicht in den grond te boren Trouwens ook do „Daily Chronicle" ziot in dit geval hel opdringen door Duitscliland van een geschil aan Neder land, om meester lp kunnen worden van den rijkdom vee en ander voedsel in ons land. En Havas seint uil Parijs dal men ook daar hel lorpedeeren als een cchi,e valstrik beschouwt. Maar het vertrou wen ir een Duitsche belofte getuigt van onnoozelhcid, vinden sommige bla den en de als monsterachtig gekwa lificeerde daad zou h. i. wonderwel klop pen met bepaalde plauiien van den Duitschen generalen staf. Naast deze en dergelijke opmerkingen vindt men in de geallieerde pers echter over 't algemeen ((de weinig beteeke- nencle „Daily Graphic" uitgezonderd) een toon van sympathie van ons land Maar ook de verwachting dat wij ons nu zullen aansluitenbij een ache van de neutralen onder leiding der Vereenigde Staten. Tol slot nog weer eens iels over Onze eigen- positie. Van de twee Amerikaansclic schepen, die uitdagend aankondigden dat zij de reis naar Europa ongewapend zouden aanvaardden, is er één, de ^Orleans" goed en wel aan den mond der Ga ronne in Z. Frankrijk aangekomen Wc hebben het onlangs gehad over het hooze vermoeden van een verschil in behandeling door Duitscliland van Amerika en van 'ons eigen land. 'En nu heeft men hier weer het ge- ral dat een AmerikaansPh schip dat aankondigt naar een haven van de ge allieerden fe zullen varen, ongemoeid overkomt, terwijl zes onzer schepen die niet naar geallieerde liavens on slechts lusschen neutrale havens vracht over brengen, onverbiddelijk worden getorpe deerd, zonder eenig onderzoek. Zeker, we weten dal liet- heel goed mogelijk is dat de „Orleans" toevallig de Duitsche duikbooten is ontloopen. Maar we vragen ons met bitterheid af of die zes schepen, ook zouden feijn getorpedeerd als het Amerikaansche wa ren geweest. nog hun eigen bezigheid^ en de Maandgig gewoonlijk hun vrijen dag. Maar liet is toch al te duidelijk een wantoestand, dat d(e Kamer een dag niet kön vergaderen, hoewel ze een stapel werk voor zich hoeft, en uu nog bezig is met begro.olingen, die vóór 1 Januari reeds klaar haddpn liehooren te zijn. „NIET GEËINDIGD." Onder dezen lilej heeft de heer B. Nierstras/., lid der Tweede Kamer, een brochure uitgegeven, waarin hij naar aanleiding van hel bekende incident eenige beschouwingen geeft over de ver houding tussehen volksvertegenwoordi ging en regeeririg. Hij li Or haalt daarin wat de kern was van zijn toen gehouden rede, nl. dal de •cgeering en volksvertegenwoordiging niet handelen in overeenstemming met den geest die nu hel: Nederlandschc volk bezielt. Dit is hel sterkst dat ver schil gaan voelen bij het aan de orde stellen der Grondwetsherziening'. Het heeft zich afgevraagd of de tijd en werkkracht van Minnsler en volksver tegenwoordiging niet oneindig heler Avaren besteed aan oplossing der zich in steeds toenemende mate opdringende economi sche vraagslfikkcndan met de quasi - 'idling van een stembüsbelofte van 1913. Hel lijkt veraf dal de Kamer ooit haar zelfstandigheid zal terugwinnen. Het politieke clement heeft een plaats ingenomen die hel niet toekomt en die aan hel zakelijke element behoort. En hot pens*ioen zal Kamerleden kweeken die zich vastklampen aan hun mandaat. „Ongetwijfeld zal de evolutie der par- meulaire denkbeelden in andere landen, als gevolg van den oorlog, haren invloed op onze volksvertegenwoordiging doen gelden. 01' die invloed ten onzent- zal werken in eene richting, strookend met den wil van hel Nederlandschc volk in dit opzicht, is «iel le zeggen DE TWEEDE KAMER. Het lukt nicf meer. De Kamer is moè, zoo moe, dat ze niet do macht meer heeft om de taaist© van alle begrootin- gen, «lie van Waterstaat, weg te werken. Zaterdag waren er reeds eenige ver- geefsche pogingen tot opening der zit ting noodig vóór de Kamer kon begin nen. En de zitting was zoó weinig inte ressant, «lat bijv. de Kameroverzicht schrijver van het Hand. sprak van „den berg der verveling". Hij gaf den raad om niet eens het verslag in tc zien. En gister liep liet heelemaal spaak, op icn manier, zooals het in jaren niet gebeurd is, gesteld al djat er een voor beeld uit vroeger tijd is, wat wij niet precies weten. Het zou om 1.30 beginnen. Nog tien minuten wachten, en «laar er nog geen 51 Leden waren werd die vergadering verdaagd tot 2 uur. Nog geen 51. Uitstel lol 3 uur. Nog geen 51. En toen werd dc vergadering verdpagd tot hedenmor gen. Hel gelat aanwezigen was om half twee 42, om twee uur 45 en om drie uur 48. En toch was er een belangrijk onder werp aan de orde, nl. het 80 millioen ontwerp. We zullen maai* niet met steenen naar dc afwezigen gooien. De Kamer heeft dit zittingsjaar ontzaglijk veel ver gaderd; dp meeste leden hebben ook drijf wordt een bijzondere vergunnin; van- een der genoemde commandanten vereischt, oni le jagen uiet een geweer of om te schieten op schadelijk wild gevogelte, in liet gebied, bedoeld- bij de verordening van 8 Juli 1910. Ondersteuning in Belgë en Noord-Frankrijk. Volgens oen Havas-bcricht uit Mnciiid, heeft dc Nederlandschc regeering den Spaa'nschon koning geseind, dat zij zich onvoorwaardelijk aanbiedt voor liet bren gen van hulp aan de burgerlijke bevol king in België en de door do Duitschers bezette gedeelten vah Frankrijk. De bron van dit bericht wekt eenige verwondering. Hel is dan ook de vraag of het juist is. —n— Aan k r ij g s g' e vangen en. el Internationaal Liefdewerk v Gewonden en Krijgsgevangenen te Maas tricht, verzoekt ons mede te deelen, «Ifit liet vanaf den lslen Maart a.s. geen pak ken aan krijgsgevangenen mag verzen den, bevattende uit meel vervaardigde levensmiddelen als koek, macaroni, ver- mioclli. enz. enz. Het verzoekt derhalve tol even tueel nader besluit, geen pakken meer lo doen toekomen welke deze waren be vatten. DR. KIT PER Vermoedelijk nog deze week, of an ders in de komende, zal dr. Kuyper naai" het mslituuf van Bronovo, te s Graf* venhage, worden overgebracht, ten ein- «le aldaar een operatie te ondergaan Daar deze, zoo zc slagen mag, een 5 6 weken in beslag zal nemen, zal hij niet voor lialf April zijn gewonen jour nalistic ken arbeid kunnen hervatten. „Stand." NEDERLAND EN DE OORLOG. Engelsche vlieger geland. Gistermiddag daalde te Kruisho.ofd on der de gemeente Groede, een Engel sche vliegmachine bemand met een En- gelschen vlieger. Beiden werden geïnter neerd. De oorzaak der daling was lekkage aan het oliereservoir. De Duitsche duikboot. De bij Domburg gestrande Duitsche duikboot lag gisterenmiddag nog steeds bij dc sluizen van Vje'ere. Blijkbaar is een gedeelte der bemanning, waaron der een officier, nog aan boord gebleven. De lieden loregen verlof in Veere wat rond le wandelen. De Duitsche oorlogsvlag waait nog steeds van den achtersteven der duik boot. Vergunningen van het militair gezag in Zeeland. De Commandant der Stelling van dje Monden der Maas en dpr Schelde (GomL mando Zeeland) heeft zijn verordening betreffende vergunningen van hel mi litair gezag voor openbare vergaderin gen, het maken van leekeningen enz. in «tier voege gewijzigd, dpt de aanvrage tot het bekomen der desbetreffende ver gunningen voorzien moet zijn van liet advies van den burgemeester, binnen wiens gemeente de vergadering enz. zal vorden gehouden of binnen wiens geu meente de aanvrager, (voorzoover «le toe keningen enz. betreft) woonachtig is. De aanvrage moet worden gezonden aan den commandant der stelling van de monden der Maas en der Schelde (com mando Zeeland) voorzooveel betreft dc gemeenten gelegen op Noord-Beygland Tholen en St. Philipsland; den commandant van Walcheren, voor zooveel betreft de gemeenten gelegen op Walcheren; den commandant van Zuidt-Beveland. voor zooveel betreft de gemeenten gelet- gen op Zuid-Beveland; den C/ommandant van W. Z.-Vlaande- voor zooveel betreft de gemeenten gele gen in W. Z.-Vlaanderen; den commandant van O. Z.t-Vlaanderen, voor zooveel betreft de gemeenten geler gen in O. Z.-Vlaanderen, «Ten commandant van Schouwen en Dut- veland voor zooveel, betreft de gemeenr ten geibgen op Schouwen en Duiveland, Ongeacht de bij de wet of eenig wet telijk voorschrift vereischte documenten voor de uitoefening van het jachtbe Uit Middelburg. - Gisterenavond hebben wij op liet Stadhuis alhier een kijkje genomen in hel kantoor van het levcnsmiddelenbe- drijl, waai* de directeur mtet zijn staf van zes helpers bezig was met het. ver- si rekken van honboekjes aan dc geluk kigen, die meermalen na een paar uur te hebben gewacht eindelijk konden bin nenkomen om het verlangde le krijgen. Maar dan ging hel ook geregeld door. Gevraagd 1 worden dan eerst wijk timer waar de aan de beurt zijnde aanvrager woont; dc vooraf ingevulde domicitiekaart wordt vlug opgezocht, de naam vergeleken, het aant al leden van het gezin ingevuld, de aantallen verluig- dc boekjes oveneens en aan de groots tafels zitten drie klerken de boekjes van de namen der aanvragers te voor zien Ten slotte komen kaart en boek jes bij den directeur; vergeleken wordt of zij, die dit meencnwerkelijk vrij zijn an lietalen, en de directeur geeft «le boekjes over, al dan niet na ontvangst van het verschuldigd bedrag. En het gaat hierbij zeer gemoedelijk toe; me nige kwinkslag wordt gehooid en de van het lange staan vermoeiden verlaten •er tevreden gesteld hel Stadhuis. Een .enkele misschien minder, omdat hel ge bleken i s, dal hij ofzij voor een inwo- nenden zoon of kostganger, die in do derde klasse of hoogcr Ls aangesla gen, wel betalen moet. Alles word ge daan om iedereen vlug te helpen, maar dit kon toch met verhinderen, dat na twaalf uur werken aan de le negen uur nog in den gang vertoevemlen de bood, schap moest worden gegeven, dat zij op een nader per publicatie te vermelden «lag moeten te-rug komen. Zij kunnen echter gerust zijn. Mét de distributie van welk artikel ook, wordt niet aangevangen alvorens ieder gezin van de gcwcnschte boekjes is voorzien. Vermoedelijk zal volgende week nog eens zifting worden gehouden voor hen, die deze weeje niel geholpen konden wor den.' Gisteren werden reeds uitgegeven 1564 boekjes voor erwten en boonen, 1476 voor rijst, havermout en gort en 1520 voor zeep. totaal dus 1560 boekjes. (Men zie over het uitstel in de afgifte der boekjes onder Laat je Berichten.) - Ter aanvulling en verbetering van het bericht in ons vorig nummer deell men ons mee dat do Clir. Bestuurders- bond reeds Vrijdagavond en Zaterdag morgen met den burgemeester en den chef van het levcnsmiddelenbureau oven- leg ploegde over verlaging van <fcu prijs oer bonboekjes, en dal "Zaterdagmorgen een toezegging in dien geest werd gekre gen. De heer A. H. Mmmik, controleur dor gome<?nte-belastingen alhier, komt als no. 2 voor op de aanbeveling voor controleur dier belastingen te Groningen. Gisterenmiddag waagde zich op het ijs aan den Veerschen singel alhier oen jongen van omstreeks 17 A 18 jaar. Hij zakte erdoor en had veel moeite om zich uit ziin netelige positie te helpen. Hij had een mand met brood bij zich. o Uit Vïissingen. In Vïissingen blijft gebrek aan aardappelen heerscheu. Sommige .huisge zinnen hebben er in langen tijd niet ge geten. Dat de prijs van de weinige nog aanwezige aardappelen hoog is, is l© be grijpen. Men hoort van prijzen van 60 en 80 ets. de 5 kop. Uit de omliggende gemeenten, zooals uit Souburg en uit Rilthem, trachten som mige groenteboeren, aangelokt door die fabelachtige 'prijzen, aardappelen naar Vïissingen le brengen f smokkelen). In Je afgeloopen week hebben de ma rechaussee eenige groenteboeren aange houden. Bij overtreding van 't verbod, konden zij terugkeeren. of kregen proces- verbaan - De St. Ct. no 18 bevat de dooi den Minister van L., N. en II. vastgestelde maximumprijzen van varkensvleesch voor d<: gemeente Vïissingen. o Uit W a 1 c h e re n. In «le bizondere school te Vag le kei* ke zijn de herhaliugslessen gestaakt wegens gebrek ann petroleum. Uit Zuid-Bcvelaud. Tc Borsscle is Maandagmiddag aan den Nier du ol een groot© mijn aan gespoeld. die onder militaire bewaking is gesteld. Oilc zijn daar denzelfden dag <;p liet strand gedreven twee vlotten van 3 bij 5 M beslaande uit .balken van 30 bij 30 c.M Op do W.-Schelde bij Bath is nog veel ijs. Het kanaal door Zuid-Beveland is voor do stoomvaart open; voor 'de zeilschepen is het varen nog moeilijk'. De sleepboot ,.!antina Renzina' is gisteren te H ans weert aangekomen met aanzienlijke dekschade Bij hol ijsbreken in België was de boot in hot ijs vastgeraakt en door den stroom letton de brug le "Boom geslagen. Op hel dek is schoon schip gemaakt Te Waarde is overleden de heer J. L Overbeekc. in leveu wethouder dezeï* gemeente. Uit Schouwe n-D ui veland, - Door den Commissaris der Koningin is' benoemd tot lid van de gezondheids commissie, zetel Zierikzee, dc lieer Th Lange le Renesse. De gemeenteraad van Bruinisse benoemde lot lijdelijk wethouder (vac. Goudzwaard den heer M. Juineliet Izalc*/. Op 'l verder behandelde komen wij na der lenig. Uit Tholen De St. Cl no. 48 bevat de statuten dor Reurtschippersvereeniging „Eiland Tholen" te Stavenisse KERKNIEUWS. Geref. Kerken. Beroepen tc Haastrecht- ds. II. H Bin- ncma van Munnekezijl. KUNST EN WETENSCHAPPEN Gisterenavond trad in de Bogard- zaal alhier op dr. J. H. Gunning met een lezing over het drama Brand" van Hendrik Ihsen. Spr. begon met den hoofdpersoon van het drama, den predikant Brand, te tee kenen als eon prediker van "het Evangelie van den plicht Welken plicht weel de prediker zelf niet, maar hij zoekt er zijn gansclie leven naar. Tc willen, wat zijn God wil, dat is zijn levensideaal. Zjjn God is de strenge God der wrake, de onverbiddelijke. Het gansehe stuk is een geweldige ooetprediking tegen het Noor- sclie volk, dat weigerde het in nood ver» keerende Denemarken te helpen. Gegrift staat in Brand's ziel de strenge eisch Gods ..Alles of niets". In wegslcpondcn stijl schilderde spr. den ganscnen gang dezer tragedie, cm ten sLotte zijn oordeel uit te spreken over Brand en zijn werk. Brand is een persoonlijkheid. Hij be koort door zijn geweldigheid, hij impo neert door zijn kracht. Toch is hij geen gezonde figuur. Zijn èischen zijn hard en geweldig. Brand heeft in beginsel in alles gelijk, doch hij is onchristelijk. Hij geeft starre dogma's. Dal God liefde is, kent hij" niet. Voor hem is liij enkel kracht. Dan hebben wij, christenen, aldus spr., een beteren kijk op hel leven Wij hebben God anders lecren kennen, niet enkel als kracht en wrake, maar oneindig in Zijn liefde. Spr. eindigde zijn van geestdrift tril lende oratie met een strofe uit Schaep- man's „Vondel" en stelde ons voor de keuze öf met Brand naar de diepte, ver pletterd ondanks dc schitterendste toewij ding. öf met Vondel en allen, die geloo- ven, naar boven, hel volle licht tegemoet. Tentoonstelling „Haagsehe Kunstkring". In aansluiting met het daaromtrent ver melde in ons vorig nummer van Zaterdag, deelen wij nog mede, dat de algemeen- secretaris der Verceniging „Haagsche Kunstkring", de heer G J. van Haersma Buma, toen alle genoodigden, waarouder de Commissaris der Koningin, zich in «le groole bovenzaal der Soc. „St. Joris" alhier hadden verecnigd, een kort©

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1