MIDDELBIIRGSCHE EO(ItANT.
46
Donderdag 22 Februari 1917.
160° Jaargang.
Mr. TREUR WEER
MINISTER.
flti waren twee sensationeele berich
te* die ons gisteravond bereikten: MF
«later Van Gijn afgetreden als Minister
van Financiën wegens diepgaand ge-
s«hH van meening in den Ministerraad
mr. M W,. F- Treub benoemd lot
opvolger.
Het eene is even verrassend als het
andere, want niemand wist iets van een
bestaand meeningsverschil, en hel feit
dat zoo vlak op het ontslag-bericht
oot al de meedeeling van den opvol
ger geschiedde, doel vermoeden, (lat
dek geschil reeds volledig had „door
gewerkt" voor Cr i©ts Van bekend' ge
maakt werd-
ffet blijken, volgens oen bericht van
hedenmorgen de „crisisuitgaven" te zijn
<üe tot het meeningsverschil leidden.
Verder is er niets van bekend.
We welen dus niet zeker of het de
oorïcgscredietcn waren, dan wel de dis-
trömtie-uitgaven.
Maar we vermoeden toch wel dal die
laatstgenoemde uitgaven de oorzaak wa
ren. "Want over oiieenigheid over de
dorlogscrcdieten hoorde men nooit, ter
wijl daarentegen in de Memorie van
^toelichting op de 80 inillioen aanvraag
▼oor de besclukbaarstclliug van levens
middelen door Minister Posthuma aan
het slot o. a. dit gezegd werd-
„Ondergeleekcnde moei hieraan
■toevoegen dat de Minister van Fi
nanciën slechts zeer no.ode
lib dc credictaanvrage heeft toege
stemd, er o. a. op wijzende dal
de kosten der Distributie-wet in
één jam* vier vijfde cischt van
de opbrengst der dezen zomer gevo
teerde verdedigingsbelastingen over
een tijdvak van drie jaar.
Als de verschillende in par. 2 ge-
■oemde factoren (bedoeld worden
de vermindering of bet geheel stop
zetten van export) tengevolge li eb
ben dat de inkoopprijzen van de
thans reeds gekocht wordende dis
tributie-artikelen nog stijgen, of de
artikelen die thans door de export
beschikbaar komen, moeten worden
aangekocht, dan wel dat de in het
buitenland te bedingen prijzen de
•lloslen der distributie niet méér
als tot dusver (bij sommige artike
len kunnen dekken, zal in ver
band met de meede e 1 ing
wan hel eind "der vorige al i-
»ea ernstig overwogen dienen te
worden, het stelsel der Distributie-
wet 1910 te verlaten,5"
Die meedeeling is dus hel slechts
■node toestemmen van oen "Minister van
Financiën. Is het nu te ver gezocht,
wanneer we veronderstellen, dat het
minister Van Gijn te machtig is ge
worden, nu werkelijk de kosten van
bei distributie-stelsel ernorm stijgen door
dat, tengevolge van 't gebrek van ex
port niet meer telkens een evenredige
hoeveelheid voor binnenlandscli gebruik
tegen lageren prijs beschikbaar werd
gesteld, terwijl bovendien de buitenland-
tohe gebeurtenissen de prijzen opjagen?
Minister Van Gijn heeft o. a tegen
over de gemeente Amsterdam getoond,
dat hij streng waakte tegen le sterke
opdrijving van de staatskosten vah de
distributie. Immers hij dreigde bij het
bepalen van het aandeel dier ge-
knoente in de opbrengst der oorlogswist-
belasting, ér rekening mee te zullen,
houden, dal zij de aardappelprijzen ver
laagde beneden het door de regeering
aangewezen cijfer.
Het is voorts bekend dat de heer
Fan Gijn slechts met tegenzin de zware
fcuüi van dit minisljerscliap op zich
heeft genomen en een sterk gevoel van
zfn verantwoordelijkheid bezat.
Hij heeft in bet jaar van zijn bewmd
als Minister zich een zeer bekwaam en
nauwgezet financier getoond, die er met
ISrncht voor geijverd heeft, oat een
■antal belastingen werden aangenomen,
die althans liet tekort der blijvende uit
gaven, en een groot deel van de crisiS-
nifgaven dekten.
Maar de wegvloeling van millioenen
is hem blijkbaar te erg geworden.
En nu zal mr. Treub zijn taak over
nemen.
Er is behoefte aan krachtige mam
urn, en mr. Treub is zeker een zeer
krachtige figuur. De velen in den lande
Mie met spijl hem zagen heen gaan,
«allen met voldoening hem zien terug-
keeren.
Ook de Kamerleden, die hem heen-
monden
We welen het niet. Er zullen er on
der hen verscheidene zijn, die hem
ris Minister van Financiën zonder re
serve kunnen welkom heelen, omdat
het punt van geschil van een jaar ge
leden, betrof het verband tnsschen pen-
woonbelasting en ouderdomsrente, een
onderwerp dat inmiddels van het depar
tement van Financiën is overgegaan
naar dat van Waterstaat, en dat boven
dien voorïoopig niet aan de orde is.
Maarmet helangstelling zien we
tegemoet welke houding Minister Treub,
nu bij in deze omstandigheden aan het
bewmd komt, zal aannemen tegenover
de distnbutie-wel.
In zijn boek „In oorlogstijdheeft
hij uitvoerig betoogd dat het door hem
als Minister van L., N. en H. ingft-
voerde stelsel van inbezitneming krach
tens de levensmiddelen-wet de voorke'
verdiende boven het door Minister
Posthuma gevolgde qonsentenstelsel, dat
de beschikbaarstelling voor het binnen
land afhankelijk maakte van den uit
voer. -*•*
Ook op andere punten werd de doel!
trcffendheid van" menige handeling van
Minister Posthuma door hem betwijeld.
En nu vragen we ons af, hoe do ver
houding van die twee samen in één
ministerie zal zijn, vooral nu juist de
levensmiddelen voorziening hel meest
brandenoe onderwerp van 't oogen-
blik is.
Hebben de ^omstandigheden de loe-
standen reeds zoo gewijzigd, dat Minn
ter Posthuma al vanzelf gedwongen is,
zijn stelsel op te geven l Is daarover
al een overeenkomst getroffen?
Het is van iemand als mr. Treub
niet le verwachten, dal hij in het
Ministerie zou zittiug nemen, zonder dat
vooraf is vastgesteld welke lijn het
in deze belangrijke zaak zal volgen,
Maar welke is dat''
Men ziet dus dat deze crisis in alle
opzichten zooveel vragen doet rijzen,
dat men niet anders kan verwachten
dan een spoedige duidelijke uiteenzet
ting door de regeering zelf.
Minister Treub heeft zijn nieuwe
functie reeds aanvaard.
Bij koninklijk besluit van gisteren is
aan Mr. Dr. A van Gijn met ingang van
heden eervol ontslag .verleend als mi
nister van financiën, mei dankbetuiging
voor de vele en gewichtige diensten
den lande bewezen en is benoemd lol
minister van financiën prof. mr. M. W
F. Treub, die hedenochtend door de
Koningin is beëedigd en in den loop
van den dag de portefeuille overnam.
KAMEROVERZICHT.
Tweëde Kamer
Zitting van Woensdag.
Er is gister, na het antwoord van den
Minister van Oorlog, druk met moties
gewerkt.
De heer D u y s wilde bij motie de
Kamer het oordeel doen uitspreken dat
het huwelijksverbod voor marechaussee
Cu andere vrijwillig dienende militairen
behoorde te vervallen, en de heer Duy-
macren nog eenige anderen stelden een
motie voor, vragend herziening van het
huwlijks verbod.
Maar beide moties werden ingetrok
ken toen de Minister de toezegging had
gedaan voortaan allé onderofficieren in
het leger boven 25 jaar een toestemming
tot trouwen te geven. Maar bij huwlijk
zonder toestemming wordt de aangegane
legerserbmtenis als ontbonden beschouwd.
Voor de marechaussee kon hij niet zoo'n
algemeens toeslemming toezeggen. Maar
de straf van terugplaatsing bij de infan
terie zou niet meer worden toegepast.
En eindelijk de nog altijd rondzwer
vende kwestie van den niet bevorderden
kornet Sijlhoff. Zooals men weet, be
weert de heer Dujmaer, dat die be
vordering niet geschiedde omdat in het
blad van den vader van dien kornet een
kritiek op het leger had gestaan. De Mi
nister van Oorlog ontkent dit, en houdt
vol dat er andere afdoende redenen voor
niet-bevordering waren.
Nu kwam de heer P, utgers met een
motie aanzetten om de Kamer te doen
uitspreken dat de Minister zich niet met
een onvolledig onderzoek had moeten
tevreden stellen. Maar de Minister zei
zoo'n motie als een uitspraak van wan
trouwen te zullen opvatten.
Het werd sommigen leden, ook van
rechts, wel wat kras uit zoo'n persoon
lijke kwestie een crisis-motief te maken,
en ten slotte werd met 29 tegen 23 stem
men op voorstel van den heer Nolens
de zaaic op de lange baan geschoven,
door de motie niet dadelijk te behande
len, maar eerst te doen drukken en later
aan de orde te stellen. Dat zal dan wel
zijn met St. Juttemis.
Voor de rest weinig gewichtigs.
Alleen nog ditdat de heer Nolen
in weerwij van dc tegemoetkomende hou
ding van den Minister, verklaarde dat
zijn vertrouwen geschokt was, en dat hij
nog zou overwegen of en zoo ja op
welke wijze hij daarvan zou doen blijlcen
Voorzichtig gezegd' Blijkbaar kan de
heer Nolens niet tot het stemmen tegen
de begrooting besluiten, om redenen die
zoo geheet daarbuiten liggen.
het is gisteren tot die eindstemming
nog niet gekomen. De Kamer is nog met
de artikels bezig.
I N N E N L A N D.
CRISIS-MOPPEN.
Uit het slot van een hoofdartikel
de Nieuwe Courant
Hoe lang duren de ministers van FF
nanciên m het ministerie-van der Lin
den 1
Cort,
Nog een andere
Wie is de kortste Minister uit dit
Kabinet?
Orl, want die is nog korter dan Cort.
NEDERLAND EN DE OORLOC.
De brandstoffen schaar sch te.
In Den Haag worden tengevolge vau
het verjyid van ander licht, des avonds
zeer vele winkels kaarsen gebrand.
De Gezondheidseommisijg heelt helge-
eentol.-estu.ur gewezen op een groot na
deel, verbonden aan het veelvuldig ge
bruik van kaarsenDit gebruik toch komt
neer op een oog verder aanspreken van
den >yetvoorraad, die, ook in ons land
reeds krap begint te worden. De com
missie dringt er daarom op aan ook het
gebruik van kaarsen voor verlichlingder
winkels te verbieden.
Te Utrecht bestaat, naar het ,,U. D
meldt, liet plan, dat de ouders van d©
leerlingen van bet gymnasium gezamen
lijk ongeveer 100 H.L cokes of anthraciet
zullen aislaan, het onderwijs aan die
inrichting bebc-eft dan niet beperkt te
worden. B. cn W. hebben hun toestem
ming voor ©teze oplossing gegeven.
In verband met den koleimood wor
den van heden af het Rijksmuseum, het
Ned. Museum voor Geschiedenis en Kunst
Rijks Prentenkabinet te Amsterdam,
lol nadere aankondiging gesloten.
In aansluiting met ons bericht van gis
teren betreffende den kolenaanvoer uil
Duitschland kunnen wij melden, dal de
eerste kolentrein gisterenmiddag te Am-
hem is aangekomen. De trein bestond,
uil 42 wagons.
Aan een mededeeliiig van de Rijkslco-
lendislribuüe onlleenen wij nog de vol
gende zinsneden
Nederland heeft in 1916 per inaand
een verbruik aan kolen gehad van
700.000 a 750.000 Ion. Rekent men nu
optimistisch de productie 'uit Lim
burg pp i225.000 a 250.000 ton per inaand
en neemt men aan, 'dat liet 'mogelijk z'il
zijn behalve "de 100.000 Ion per spoor
nog 250.000 ton langs den Waterweg
uit Duitschland le verkrijgen, een hoe
veelheid. welke het tot dusverre gedu
rende den oorlog nog niet gelukt is
over water aan te voeren, dan zou dit
te zamen toch slechts uitmaken een klei
ne 600.000 Ion per maand en zou der
halve het verbruik in Nederland alleen
bij doorvoering van de thans ingevoerde
besparing en bedrijfsinkrimpïng Ten naas
tenbij kunnen worden gedekt.
Neemt men 'in aanmerking, dat de
hier te lande bestaande voorraden door
den tot gisteren In de maand Februari
totaal stopzetten aanvoer uit bet bui
tenland en de zeer geringe le
vering dioor Duitschland gieduren-
Ide de laatste vier maanden bij
kans totaal uitgeput zijn, terwijl door
dc felle koude der laatste weken voor
huisbrand stellig 100.000 ton meer ver
bruikt is, dan waarop bij een normalen
winter had behoorén te worden gere
kend, dan zal het een ieder duidelijk
zijn, dat al moge ook uil Duitschland
voor hef vervolg een hoeveelheid van
350.000 ton per maand worden inge
voerd, de kolcnvöorziening van Neder
land nog gedurende verscheidene maan
den nog met zeer groote moeilijkheden
zal hebben te kampen.
Engeland en onze kolen-
aanvoer
De ,N. R.. Ct" schrijft omtrent de
moeilijüheden met Engeland betreffende
onzen kolenaanvoer:
Voor eenige maanden werd een rege
ling getroffen, waarbij Engeland ons een
l)ej> aaide hoeveelheid steenkolen per
maand toezegde, en waarbij uitdrukkelijk
werd overeengekomen, dat de daarvoor
iioodige Nederiandsche stoomschepen zon
der bezwaar die steenkolen zouden kun
nen komen laden De Ehgelsche regeering
behield zich het reéht voor, die over-
eenkomst met inachtneming van een re
delijken termijn op te zeggen.
Toen zich nu in de laatste week van
Januari ongeveer 14 Nederiandsche sche
pen in Engelsclie havens bevonden, om
op grond van bovengenoemde overeen-
komst steenkolen voor Nederland te la
den, weigerde de Engelsclie regeering
plotseling öf die schepen te doen
beladen óf uilklaring te verstrekken, ge
laden of niet geladen, zonder eenigen op
zeggingstermijn in acht te nemen. Mede
gedeeld werd, dal uitklaring slechts zei
worden verstrekt, indien voor ieder schip
een ander schip met door de Engelsclie
regcering aan te wijzen goederen beladen
naar Engeland werd gedirigeerd of wel
een ander schip werd gezonden om twee
reizen van Engeland naar Frankrijk te
doen tegen één reis met kolen naar Ne
derland.
Het spreekt vau zelf, dat onze scheep-
vaaitdirecties door dezen loop van zaken
voor een uiterst moeilijke taak worden
gedeld. Zij hebben een veilig pad te zoe
ken tnsschen het dilemma werkeloos in
Engelsclie havens te blijven liggen met
als .gevolg afsnijding van onzen toevoer,
óf bedreiging met lorpedeering der sche
pen en kans op verlies van menschen-
lévens
Op het oogenblik liggen in Engelsclie
havens een-en-twintig schepen, die daar
heen vertrokken waren om kolen voor
Nederland tc laden.
De terugreis in ballast van deze sche
pen naai* Nederland is beslist niet moge
lijk, da?r zij voor deze terugreis bunker
kolen nooJig hebben en deze niet door
Engeland worden verstrekt.
Electrisclie stroom.
Met het oog op hel niet bestaan van
een. eenstemmigheid omfrent de bekende
circulaire over rantsoeneering der in-
dustriên heeft de directeur van hel
Rijkskolciidislributiekantoor aan alle elec
trisclie ocnlralen een schrijven gericht,
waarin nog eens uitdrukkelijk wordt uil-
cengezct, dat na 15 Febr. elke industri
eel© afnemer slechts 75 pCl. mag veij-
bruiken van den stroom, verbruikt in
hel overeenkomstig tijdvak in November
1916. Uitgezonderd zijn alleen zij die
speciale ontheffing' verkrijgen.
Aardappelmeel voor de banket
b a k k e r ij
Naar de „Bakkersbondscouranl heï
officieel orgaan van deii Nederl. Balc-
ltërspatroonsbond bericht, is er bin
nenkort een regeeringsbesluit te ver
wachten, waardoor liet gebruik van tar
webloem voor de banketbakkerij ver
boden zal worden. De regeering zal
dan m plaats van tarwebloem, aardap
pelmeel beschikbaar willen stellen.
aïnenwerkiug met de arb
de rs be weging.
Door den minister van Landbouw is
de volgende circulaire tot de gemeen
tebesturen gericht
„Van meerdere zijden is mijf mede
gedeeld, dat in sommige gemeenten de
aldaar beslaande niet-officieele commisc
sies, werkzaam op bet gebied der le-
vensmiddelenvoorziening, niet als zoo
danig door de gemeentebesturen, wor
den erkend.
.Voor zoover niet reeds ten uwent
eene officieel ingestelde commissie be
staal, komt liet mij, met bet oog op de
bevordering van een goeden gang van
zaken bij de distributie, zeer wensche-
lijlc voor, dat door uw bestuur eventu
eel niet de plaatselijke niet-officieele
commissie terzake overleg wordt ge-
p/eega, 'tenzij u er de voorkeur aan
geelt alsnog eene óffirieele comnSissie
m bet leven te roepen.
,(Tk doe daartoe een beroep op uwe
medewerking, overtuigd als ik ben, dat
samenwerking in deze bet algemeen be
lang slechts ten goede kan komen.
,Ook werd mij erop gewezen, dat
sommige burgemeesters de in hunne
gemeenten gevestigde coöperaties op liet
gebied van levensmiddelenvoorziening
niet als detaillisten beschouwen. Naar
mijne meening moeten dc coöperaties
echter wel als zoodanig erkend wor
den."
De „Driebergen" getorpedee rd.
Het stoomschip .Driebergen" (1884 ton)
van de fiaaml. vennootschap „Furness'
Scheepvaart- en Agenluurraaatsehappij" te
Rotterdam is bij liet vertrek uit het Bristol-
kanaal getorpedeerd. De bemanning is
gered en wordt spoedig te Brest ver
wacht.
De „Driebergen was op 29 Januari
van Rotterdam naar Baltimore vertrokken.
De „Trompenberg" en </e
,,Ootmarsum".
Uit een bij het departement van buir
tenl. zaken ontvangen bericht blijkt, dat
bovengenoemde schepen na waarschu
wing zijn getorpedeerd.
-0
Van de grens.
Langs de Zceuwsch-Vlaamsche grens,
in .België worden door de Duitscherp
groote schietoefeningen gehouden.
Te Zuiddorpe bleef een 25-jarige
Duilsche soldaat dood aan de electrisclie
grens versperring.
- 0
Rollend materieel uil 2f.r
Vlaanderen
Men men aan de N. Ct. meldt, zul
len zoo spoedig mogelijk ongeveer 4000
wagens van de Belgische Staatsspoorwe
gen, die le Terne uzen, Sluiskil
en andere plaatsen zijn opgeborgen, per
pont worden overgevoerd over de
Schelde naar Vlissingen, ten gebruike
van de Nederiandsche Staatsspoorwe
gen.
De stationschef van Neuzen, bij wien
wij over de juistheid van. dit bericht inr
formeerden, meldde ons, dat hem hierj-
van niets bekend was.
Duitse he kinderen.
Gisteren zijn weder 15 Duitsche kin
deren uit Utrecht naar hun vaderland
teruggekeerd Het Utrechtsche comité
heeft besloten voorïoopig geen kinderen
meer te laten uitkomen. Dit comité, hoe
öf Byksmidtietan in 1917
Wij laten hieronder volgen de inkomsten
over Januari 1917, vergeleken met die over
Januari 1916, waarvan wij gisteren reeds
kort melding maakten.
Middelen 1917 1916.
Grondbeiast t 409.256 f 404.852
Personeel 633.832 527.968
Inkomatenb. 3 331.670 3 254.815
Vermog.bel. 150.187 102.336
8uiker 3 257.665 2.134134
27.406 29 326
Gedistilleerd 2.188 669 1.629 007
Zout 246.170 '2243J6
Bier en Aaijn - '.25 214 107.346
Geslacht 804.748 776.50»
Zegelrecbteu 784.72e 677 972
Registrator 1.238685 682.284
Hypotheekr 117.670 63.831
Successier. 1.407 617 1.257.717
Invoerrecht. 1.052.335 1.127.907
Fonnaatieg 1362 1.909
Goud, iiiver 56 603 48.' 28
Bssaailoon 95 41
Mjjarecbt. 13.513
Domeinen 175.795 415 032
Stautslotorg 17.153 17.094
Jacht, viBsch 568 305
Loodsgelden 71.509 78.214
Totaal t 16.098.796 f 13.574.488
wel hoofdzakelijk uit Duitschers bestaan
de. acht het, naar onze meening terecht^
niet wenschelijk, waar liier te lande zelf
scliaarschte aan levensmiddelen is ol
dreigt le komen, met het laten overkome*
van vreemde kinderen voert te gaan. Half
Maart zal de laalsle groep kinderen naa»
Duitschland teruggaan en niet meer door
andere worden vervangen.
Zwilsersche uitvoer over Hol-
1 a n'di
Naai- aanleiding van liet bericht oren
den uitvoer van Zwitsersche koopwaren
over ons land, dal ook zij gisteren opna
men, deelt de Zwitschersche consul te
Rotterdam aan de N. R. C mee, dat liet
niet geheel juist is. De consul heeft
slechts geseind, dat, zoolang Me Neder
iandsche regeenng geen vergunning {geeft
tot het uïtloopen 'van Nederiandsche
zeeschepen, er ook geen sprake fan kan
zijn dal de Zwitsersche goederen verla
den worden.
Uit Stad en Frorineie.
Uit Middelburg.
Gelijk uit een advertentie in dit
nummer blijkt, zal de lezing van dr. 41.
van der Hoeven Jr. voor het Natuurkun
dig Gezelschap alhier, op Maandag
>aats hebben in het schaftlokaal van «en
Houtliandel v, h. G. Alberts Lz. <5fc Co
Waarschijnlijk zuilen ook de eerstvol
gende lezingen in genoemd lokaal [Haat*
inden.
Gisterenmiddag werd in de Korte
Noordstraat een 17-jarige jongen, ze
kere G., die langs een troep artille
rie reed en met zijn rijwiel tegen een
stoep aanviel, door een der wagens te
gen den voet gereden, die daardoor
gekneusd werd- de jongen werd naar
de ouderlijke woning overgebracht.
Gisteren is de stoker Leenhoatu
werkzaam aan de gasfabriek alhier
op het dak van de machineLoods door
hel raam gevallen en op een der ma
chines neergekomen, waarbij hij ver
moedelijk een schedelbreuk bekwam en
verschillende andere bloedende wonde»
cpliep. Hij werd naar het gast hult
overgebracht. Men vreest voor zijn le
ven.
De toestand van den man was hier
denmorgen iets gunstiger.
Uit Vlissingen.
- Tengevolge van den mist kom
gisteren na half twee noch naar Bres-
kens, noch' naar Terneuzen meer een
boo.1 uit Vlissingen vertrekken.
Uit Z uid-B eve land.
Door Gedeputeerde Staten van Zee
land is benoemd tot ontvanger der rech
ten voor het gebruik van den provin
cialen steiger te H oedeken sker ke
de heer A. Löoij aldaar, thans tijdelijk
ontvanger.
De prijs van consumptiemclk te
Schore die tot nu toe 10 cent per L.
bedroeg, is teruggebracht tot 8 cent, met
terugwerkende kracht tot 1 Januari.
Uit Schouwe n-D u i v e I a n d.
Te Zie rik zee is door het schip
„Zelden van pas", schipper C. Baaij van
Tholen, een lading rogeeringskolen aan
gebracht, welke bestemd voor de gemeen
te Poortvliet, in de haven van Zijpe door
den burgemeester van Zierikzee is in
beslag genomen
Met <.!es burgemeesters toestemming
was i/a gelost ten behoeve van de ge-