MIDDELBüRBSCHE COURANT.
M 37.
1917
Dinsdag
13 Februari»
160* Jaargang.
Ö&ze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
Üwzorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tijdelijke verhoogrinz der abonnementen met 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Oeboorte-, dood- et\
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel» Groote letters en randew
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
rnOTE&TEN OF DADEN
'We hebben het antwoord van onze
»e(geeiïn£ aan Duitschland: inzake den
diukbootenoorlog gjeprezen als waardig
«u oorrect
Maar we kunnen niet zeggen dat we
er het resultaat van krijgen, dat door die
waardigheid en correctheid verdjend
word.
.We krijgen in Duilsche bladen het
pluimpje dat we altijd zoo volkomen
■e*» tra al bleven en dat we principieel
ol juridisch geheel gelijk hebben! Maar
tevens wordt ons gezegd dat ons; protest
alleen aangenomen zou worden als onze
vroegere prolesten tegenover de ande
ren waren ingewilligd.
En tegelijkertijd met die welgezinde,
vleiende afwijzing van ons protest, ko-
mrt) van onze reederijen berichten over
het in den grond boren van Nederlandf-
«che visschersschepen, die nog wel vóór
ért afkondiging van den Duitschen maatre
gel zee kozen en naar onze eigen liaviens
op weg waren, nl de „Derika" en de
..Marianne", terwijl de met regeerings-
doederen geladen „Gamma" naar den kel
der werd gezionden, iep de met regieerings-
grann geladen, en hevig beschoten „Mi-
aar" alleen gered werd door do komst
van Engelsche oorlogsschepen.
Misschien zouden we tóch nog blijven
glimlachen tegenover dat goedige Duit
sche complimentje, waarmee onze ver
klaringen worden ontvangen eu verder
(genegeerd. We kregen het immers niet
Beter dan andere neutralen
Maar zoo langzamerhand bekroop ons
toch een alleronaangenaamste verdenking
't uitblijven vfln "berichten over 't
torpedeeren van 'Amerikaansche
schepen, - dus van dal niet correcte
Amerika, dat tol ergernis der Duitschers
njjb diplomatieke betrekkingen afbrak.
Bijna veertien dagen zijn we reeds in
Februari gevorderd, en nog geen Ameri
kaans ch schip getorpedeerd. Zijn er ook
«nn iele duikboot-kommandanten soms or
ders gegeven voor het ontzien van
AWeri(kaansche schepen, orders ftie
niét gelden voor onnoozele, rustige neu
tralen als wij, di|e alleen waardig en oorj-
rost protesteerden?
Sn met dat onbehaaglijke gevoel in
ou kregen we vanochtend nog te lezen
dal- Amerika ook nog de voldoening
kreeg van een Duitsch aanbod tot onder
handelen, terwijl onze opmerkingen ver
der blauw-blauw gelaten worden.
!We zullen onze regeering zeker niet
«naraden een grooten mond op te zet
kas en nog minder om over te gaan
foi Idaden, die tot allerlei ellende kun
nen leiden.
Maar er zit in dat verschil Van be
handelen iets zoo kwetsendsi, dat men er
ia Duitschland heusch niet verbaasd over
noet zijn, wanneer men in neutrale lan
den tot de conclusie komt, dat een djaad
tegenover de Duitsche regeering meer
kan* op uitwerking heeft dan een prOr
ONLOGISCH.
Het maakt zeker een zonderlingen in-
drsk. dal de in IJmuiden binnengeloof-
peu Duitsche torpedo-boot V 69 haar
averij mocht herstellen en met haar jnog
ongeschonden manschappen mocht ver
trekken terwijl de hier aan land ge
brachte gewonden zullen moeten wor
den geïnterneerd.
Men zou zoo zeggen dat' als de ongo-
wenden dadelijk weer weg mogen, er
&een reden is om de gewonden na hun
kerstelling te intern eeron. Wat voor ver
schil is er tusschen die twee, ten op-
opzichte van hun oorlogskracht?
Maai die gewone logika is niet die
van de conventies. Of liever: het zal
wel zoo zijn, dat men bij 't opstellen
®er verdragen niet op deze tegenstrij
digheid heeft gelet
Onze regeering heeft volkomen cor
rect volgens de verdragen gehandeld.
Hel verdrag nopens de rechten en
verplichtingen der onzijdige mogendhe-
Hrn in geval van zeeoorlog zegt in
art 17. dat oorlogschepen in een on-
«ijdige haven hun averij in zoover mo
llen herstellen als voor de veiligheid
van de vaart onmisbaar is, en dan da
delijk weer móeten wegvaren, natuurlijk
■iet hun bemanning. Daar wordt zelfs
«iet van gerept.
En het verdrag voor de toepassing
op den zeeKK>rlog der beginselen van
bet Verdrag van Gcnève zegt in artjj-
kel 15 dat de schipbreukelingen, ga-
wonden cn. zieken. die in een onzijdige
baren worden ontscheept, „op zocf-
(Utuige wijze moeten worden bewaakt,
dat zij niet opnieuw deel kunnen nemen
aan ae krijgsverrichtingen."
Door., de Duitsche regeering wordt
gemeld dal de V 69 is aangekomen „in
een Duilsch steunpunt."
Dal schip mochten, neen, móesten
we dus weer in staat stellen aan de
krijgsverrichtingen deel te nemen. Doch
de gewonden van datzelfde schip moe-
lep we dat beletten door ze op te
sluiten.
Als er aan de herziening van dfie ver
dragen wordt begonnen zal dit punt
ook wel de aandacht vragen.
Dl. BELEMMERING VAN
ONZEN TOEVOER.
Eenige schriftelijke vragen van liet lid
der Tweede Kamer, den heer Dte Meester,
hebben aan de Ministers van Buitenland-
sche Zaken en van L„ N. en H. gelegen
heid gegeven tot pen uitvoerige uiteen
zetting van de gevolgen die onze handel
en nijverheid ondervindt van de maat
regelen dor oorlogvoerenden.
Dit zeer lange stuk in de ,,N. R.
Crt." zijn er vijf kolom mee gevuld
beval uit den aard der zaak weinig wat
we niet reeds wisten.
Hel klinkt bijna 'als ironie wanneer
we lezen dat do lieer De Meiester vroeg
Is het waar, dat hier te lande économi
sche moeilijkheden zijn ontstaan of wei
zich hebben verscherpt door maatregelen
>-an oorlogvoerenden die den toevoer
naar Nederland belemmeren?
En ook zijn vragen naar hetgeen de
regeering heeft gedaan of denkt te doen
om die moeilijkheden uit den weg te
ruimen, zijn vragen naar den bekenden
weg.
Daaronl en ook omdat zoo'n opsomming
van maatregelen en van getroffen in
dustrieën zich moeilijk laat samenvatten
in enkele woorden, bepalen we, ons tot
deze korte mecdeeling.
Trouwens de slotsom van hel regee-
ringsantwoord is „dat ons economisch
leven in al zijn onderdeelen werd ge
schaad", en dat de verzekerdheid van
onzen aanvoer thans meer dan ooit in
gevaar gebracht is. In geen bedrijf kan
men er op rekenen op volle capaciteit le
werken.
Ook wat de ministers meedeelen over
de onzerzijds genomen maatregelen om
den aanvoer zooveel mogelijk te bevor
deren door commissies en organisaties
(het zijn er talloozen), door uitvoerver
boden en door distributie, bevat geen
nieuws. Alleen zal men bij het i lezen
van die opsomming, evenals bij die van
de getroffen industrieën, bij zich zelf wel
do opmerking maken, dat er zoo ontzag
lijk veel organisaties bleken noodig le
zijn, juist omdat de gevolgen letterlijk
overal zich deden gevoelen.
BINNENLAND.
DIPLOMATIE.
Naar vernpifien wordt is de echtgenoole
van den nieuw opgetreden Britschen ge
zant bij het Nederl. Iiof, Sir Walter
Townlev, vau Nederlandsche afkomst. Zij
is nl. een Lady Susan Reppel, dochter
van den zevenden Earl of Albemarle.
NEDERLAND EN DE OORLOG
De „Marianne".
Naar de opvarenden van den in den
grond geboorden logger „Marianne" aan
een verslaggever van het „Hand." me
dedeelden, was de logger Vrijdagmorgen
ongeveer pp 70 Imijl N.W. van Zandvoort
visschende loen omstreeks elf uur een
schot voor het vaartuig overging. Het
bleek afkomstig te zijn van een Duit
sche duikboot. De schipper en de stuur
man begaven zich onmiddellijk met de
papieren naar den onderzeeër. Nadat
de commandant dip had ingezien, gaf hij
te kennen, dat de logger tol zinken
moest worden gebracht I)e schipper
en de stuurman stelden alle pogingen
in het werk om him schip voor den
ondergang le bewaren; zij wezen er
op, dal de logger 28 Januari was uit
gevaren en dus onbekend was mét den
toestand en deelden mede dat de log
ger een flinke vangst aan boord had
en zij het plan hadden om 12 uur
de kor te lichten en huiswaarts te koe
ren. Dit mocht echter niet baten; de
duikbootcommandant besloot evenwel te
trachten het scliip naar Duitschland op
te brengen, daar de onderzeeboot toch
op de thuisreis was. .\'a den logger
een paar uur gesleept te hebben, brak
evenwel de sleeptros.
Toen gaf de duikboolkapilehi bevel
het schip maar tot zinken te brengén,
wat gesehjedde.
De bemanning, die alles wal zij
wenschte van boord mocht halen, werd
daarop door den onderzeeër naar liet
lichtschip .TerschelIingerLiank" gebracht,
vanwaar zij per sleepboot naar haar
woonplaats, Scheveilingen, terugkeerde.
Dc duikboot was de tl 53, een onder
zeeër van een zeer groot type. Naar
schatting bestond de bemanning ud 30
•10 man. Naar men zich zal herin
neren was het deze onderzeeër, die bij
de Amerikaansche wateren heeft ge
ageerd en daarbij ook het met regee-
nngsgraan geladen stoomschip „Blom-
mersdijk" m den grond heeft geboord.
De ge s trejnde vaart op Java.
De Sloom vaart maat schappij „Neder
land", de Stoomvaartmaatschappij ,,Rot-
terdamsche Lloyd" en dc Nederland
sche Stoomvaartmaatschappij „Oceaan"
zien zich door de tegenwoordige om
standigheden genoodzaakt de beslaande
mad- en vrachtbootdiensten van Neder
land naar Nederlandsch-Indië en terug
voor de naaste "toekomst te wijzigen. In
verband hiermede zijn alle vracht- en
passagetarieven ingetrokken, alle reeds
afgesloten passage-overeenkomsten eu
alle vrabhthoeküigen door overmacht
vervallen. Zoodra zulks mogelijk is, zal
nader worden bekend gemaakt hoe in
het verkeer Nederland/Java vice versa
kan worden voorzien.
Hel naar Batavia bestemde stoom
schip „Vondel", dat sedert 3 dezer te
Torbay lag. heeft Zaterdag van daar
via Norfolk Ver. St. de reis voortge
zet
Het Hand heeft zich tol de direc
tie van de Maatschappij „Nederland"
gewend om te vragen wal de aanlei
ding was tot het volgen van deze on
gewone route en of deze verband hield
met kolenladen dan wel met een rei»
door het Panamakanaal, doch de direc
tie meent, dat hei de voorkeur verdient
voorleopig nog niet meer inlichtingen te
geven
Norftolk ligt in Virginia aan 'den
Atlantischen Oceaan op ongeveer 37°
N Br.
Regeeringsg oedereu.
Verscheneu is de eerste wefck-opgave
van de hoeveelheden aangevraagde regee-
•ingsgoederen, de toegewezen boeveel
heden en de uitvoering van de leverings
opdrachten.
Voor verscliillende artikelen wordt de
gehcele aangevraagde hoeveelheid toe
gewezen, tenzij er redenen zijn om te
veronderstellen, dat dc aanvragen in geen
verhouding staan tot hel redelijker wijze
te verwachten verbruik in een leverings
periode.
Hiertoe behooren de artikelen, boter,
kaas, eieren en groenten.
Van andere artikelen, waarvan de om
standigheden een gemeentelijke rantsoe-
neering eischen, geschiedt de toewijzing
in verhouding tot het aantal Inwoners
per gemeente. Dit stelsel 'wordt rc^eds Ver
schillende weken toegepast op peul
vruchten, waarvan een hoeveelheid
toegewezen wordt overeenkomendie met
Va K.G. per inwoner per 4 weken. Verder
wordt het ingevoerd voor:
:ecp (Va K.G. per inwoner per 4
weken)
b. bak- en braadvet (200 gram
per inwoner per 4 weken), terwijl het
zelfde systeem doorgevoerd zal worden'
bij varkens (0.8 K.G. slachtgewicht per
inwoner per maand),
Aardappelen (12 K.G. per inwoner
per 4 weken),
R ij s t, gort en havermout Teza
men 2 K.G. per inwoner per 4 weken),
In de afgol nopen week is reeds met
deze hoeveelheden rekening gehouden,
hoewel door de strenge vorst der afgeloo-
pen weken het transport van aardappelen
en de fabricage van gort, door stagnatie
van den aanvoer van grondstof (gerst)
vertraging hebben ondervondenen wegens
de daardoor ontstane plaatselijke moeilijk
heden dit schema niet streng doorgevoerd
kon worden Tevens worden deze rantsoe-
neeringscijfers in buitengewone omstan
digheden of bij buitengewone behoefte
zoo mogelijk vergroot.
Uitverkochte broodwinkels
Tengevolge van het ontbreken Zater
dag in Amsterdam van de gewone voe
dingsmiddelen ontstond in alle deelen
van de stad een run op de bakkersza
ken. Evenals gedurende dagen kruide
niers, grutlers, aardappelen- en kolen!-
handelaars, werden Zaterdagavond de
bakkerswinkels leeggekoclit cn reeds op
een betrekkelijk vroeg uur m de
Jordaan b.v. goed negen uur was
er bij een groot aantal bakkers en zoó
goed als alle broorldepols geen brood
meer. De kleinere bakkerszaken trach
ten zoo goed mogelijk hun voorraad
aan te vullen door de produktie voort
le zeilen. Dergelijke zaken hadden groo
ten toeloop. Maar de depcAs en ook
jrootere zaken bleven uitverkocht, waar
door in de verscliillende volksbuurten
velen niet in de gelegenheid waren, de
oor den Zondag benoodigde hoeveel
heid brood in te slaan.
D e s l e en k01 en nood in A m ste r;-
dam.
Men meldt van het Stadhuis aan Het
Volk.
Nadat het aan burgemeester en wet
houders gebleken was, dat hetgeen in
een vorige mededeeling aan de pers
in uitzicht was gesteld betreffende den
verkoop van steenkolen aan ingezete
nen, die meer dan 1' 3.50 huur per
week verwonen, niet kon worden verwe
zenlijkt wegens te geringen aanvoer van
kolen, hebben B. cn "W. gemeend twee
ërlei maatregelen le moeten nemen.
In de eerste plaats heeft liet college
verzocht'een belangrijke hoeveelheid ko
len van den in de Stelling van Amster
dam door de regeering in reserve ge
houden voorraad ter beschikking van
hel kolén'-distribulie-bureau te stellen, ten
behoeve van den "verkoop door Amster-
damsclie kolenhandelaren. Dil verzoek is
ingewilligd.
fit de tweede piaals hebben B. en W.
ten einde op het gebruik van brandstoffen
voor gemeentelijke doeleinden kraclilig te
besparen, besloten:
a. de gemeentelijke musea en het ar
chief te sluiten;
b. 's middags geen onderwijs te ge
ven op de Middelbare en M. U. L. O
scholen, en op de openbare lagere
scholen alleen aan de leerlingen, wier
ouders tegen vrij geven gedurende den
middag bezwaren hebben. Deze leer
lingen zullen dan in een zoo klein
mogelijk aantal klasse-lokalen worden te
zamen gebracht.
Voorts worden scholen 's avonds niet
meer afgestaan, de schoolbaden geslo
ten, enz.
Voor de gemeentetram blijft alleen
Zaterdags de dienst ongewijzigd^ op de
andere dagen wordt 's avond§ na half
negen en Zondags voor half elf de af-
sthnd tusschen de ritten verdubbelt^.
Bij het openbaar onderwijs te Rotter
dam zijn gister 75 scholen voor lager on
derwijs en een bewaarschool buiten ge
bruik gesteld.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
We raden ieder aan de in dit num
mer voorkomende bekendmaking van den
burgemeester inzake de broodkaarten
nauwkeurig te lezen.
Speciaal wat daarin vermeld -wordt
óver de inlevering van de vervallen brood
kaarten verdient de aandacht.
Men verzoekt ons er nog eens op le
wijzén dat zij die op het stadhuis komen
Ier zake van regeeringsgoederen, zich
niet moeten aanmelden bij de secre
tarie, maar bij het distributie-bureau, in
gang Helm, eerste deur links en dan tus
schen half tien en lialf een.
Uit Vlissingen.
- Te Vlissingen is thans ten stad-
huize ook een levensmiddelenbureau ge
vestigd, dat o.p. bons voor regeerings-
artikelen afgeeft.
Door het rijksdistributie-bureau zijn
thans ook een groote partij kolen, die
voor de maatschappij „Zeeland" in op
slag lagen, ter beschikking gesteld van de
kolenhandelaren te Vlissingen.
De verleden week wegens ijsgang
gestaakte havenstoombootdienst (penny
boot) te Vlissingen, wordt morgen
weder herval; reeds heden werd gevaren
en een geul gemaakt.
0
Uit "Walcheren.
Met het oog op de inkwartiering le
Domburg van militairen heeft de bur
gemeester dier gemeente zich gewend tot
de militaire autoriteiten met verzoek het
zoo mogelijk daarheen tc leiden dat tegen
het komende badseizoen de hotels em
pensions ontruimd worden door onder
brenging der thans daar ingekwartierden
in houten barakken. De burgemeester
heeft daarop het antwoord ontvangen dat
indien het badseizoen aanbreekt, en Dom
burg dan nog oaider dezelfde omstan
digheden als nu mecht verkeeren, bij
tijds maatregelen in het belang van de
badplaats zullen worden overwogen.
Door B. en W. van Koude ker
ke is besloten dat vanaf Woensdag 14
Februari a.s. de winkels, ook barbiers
winkels, van des namiddags 6 tot d,es
voormiddags 8 uur en des Zaterdags
8 uur geen gas of petroleum mogen ont
steken.
Café's, tapperijen en andere voor het
publiek toegankelijke lokalen mogen zon
der buitengewone verleende ontheffing
na 8 uur des namiddags tot 8 uur voor-
middags geen gas- of petroleumverlich
ting' ontsteken.
Op vergaderingen en bijeenkomsten
mag slechts tot 7 uur licht worden ge
brand.
Ter beperking van het gebruik van gat
in alle perceelen, stellen B. en vV aam
de directie der 'gasfabriek voor de prij
zen van het gas over den muntgasmeter
le verhoogen met 50 pCt. bij een ver
bruik van 50 kub M. en over den gewone»
meter bij 100 kub. Af. per maand Gas
motoren vallen hier niet onder.
Uit Zuid-Beveland.
De Si. C-t. no 36 bevat tie statuten
der Vereeniging „Wjjkverpleging te Ka
pel le, Biezelinge en Éversdijk". gevestigd
te Kapel le.
.Maandag had te Waarde ten
overstaan van den notaris M. C Schram
van Kruimngen, eene openbare verhu
ring plaats van bouwland en één per
ceel boomgaard.
Dc verhuring geschiedde voor den
tijd van 7 jaren, ingaande met het roe
ven van den oogst in 1917 en eindigt
st hel rooven van den oogst in 1924
Namens hel burgerlijk armbestuur ba
Waarde werden verhuurd 13 perceelen
bouwland ter gezamenlijke grootte v*a
8.31.10 II A De gezamenlijke huur hier
van zal per jaar bedragen de som va*
f 2681.79 Gedurende de afgeloopen 7
jaar was de opbrengst j?er jaar f 1281.92,
alzoo tneer een bedrag van f 1399.87 De
prijzen varieerden hier van 90 tot 26i
gulden per gemel.
Vervolgens werden namens het bestuur
van de kerk der N'ederlandsch Hervormde
gemeente verhuurd 12 perceelen bouw
land ter grootte van 4.51 H A De jaari-
lijkschc huur voor de volgende 7 jare*
zal zijn f 1421:98, terwijl die voor de
éorige 7 jaren bedroeg f 761.48, alzoo
per jaar een meerder bedrag van f 663.50.
Voor liet bestuur van de diaconie der
Nederl. Herv gemeente te Waarde wer
den verhuurd 7 perc. bouwland en ééa
perc. boomgaard ter grootte van 3.38 H A.
De nieuwe jaarlijksche huur liiervoor zal
bedragen f 1133.91, terwijl de vorige huur
bedroeg f 562.50, alzoo een jaarlijksch
meerder^ bedrag van T 571.41.
De gezamenlijke huren per jaar voor
de drie genoemde besturen hebben bedra
gen f 2605.90 en zullen voor de vol
gende 7 jaren bedragen f 5240.68, alzoo
per jaar een totaal bedrag meer van
2634.78.
Uit Schouwen-DUive 1 and.
Te Zierikzce worden ter bespa
ring van kolen de beide openbare scho
len des namiddags gesloten, alsmede de
herhalingsschool.
De door ons blad van Zaterdag j.l. ver
melde gasvertordening dier gemeente is
thans gewijzigd in dien zin, dat winkels
tot des avonds 8 uur gas mogen branden.
Uit Zee u w s c h-Vlaa nderen O. D.
In verband met de tegenstrijdige
berichten omtrent het verstrekken van
steenkool door de suikerfabriek te Sas
van Gent heeft de Tern. Crt. zich om
inlichtingen gewend tot den b eer P. Ma>
lotaux, directeur der zgn. oude suiker
fabriek, en mocht van hem het vol
gende vernemen
Reeds vanaf half Januari kreeg ik
van verschillende ingezetenen verzoeken
om steenkolen te kunnen bekomen (de
werklui van de fabrieken betrekken die
reeds geruimen tijd); om de menschen
te helpen heb ik elk huisgezin toegestaan
hoogstens 500 K.G. brandstof te betrek1-
ken en wel steenkolen en fys cokes
