COURANT.
Zaterdag
10 Februari
M 33.
160' Jaargang.
1917
deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
deeorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent,
Tjjdclgk' vcrlu.yyinff ücr abonnementen» niet '25 cfc. p. 'kw. wege&s ocvlogsieesUg
Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veei lager. Geboorte-, dood- eai
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclarties 40 cent per regel, Groote letters an randeft
naar de plaats die zij innemen.
.Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Dit nummer bestaat uit TWiEE bladen.
EERSTE BLAD.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag
Minister Ramlionncl lieeft- zijn aan
vragen voor scheepsüanbouw binnen ge-
ttrt-gen Enkele schrappmgs-ainendcnienr
thq den lieer B i c li o n betreffende mate
riaal dal waarschijnlijk <lit jaar toch nog
niet ncodig zal zijn, nam de Minister over
maar al de andere voorgestelde schrap-
pingen betreffende de twee in aanbouw
zijnde (kruisers, beUléfefnde de onder
zeeërs en bet geschut voor torpcdoboolen
en betreffende den derden kruiser, beeft
de Kamer met groote meerderheid ver
worpen
Id de rede waarmee de Minister zijn
aanvragen verdedigde, was vooral opmer
kelijk zijn waarschuwing om zich niet te
laten «mponeeren door de actie der duik-
Ibooten tegen koopvaarders Tegen oor
logsschepen hebben zij veel minder uitge
richt dan -de zware kanonnen in de en
kele zeeslagen
De marine-debatten werden in een der
teges bijgewoond door den Duitschon ma
rroe-attaché
«IHNfRUIIII.
ONDERWIJZEUSTRAKTE-
1MENTEN.
©isteravond heeft in Den Haag een
bijeenkomst plaats gehad vau de voor
zitters der 7 politieke groepen in de
Tweede Kamer met de kamerleden de
heeren Ketelaar en K Ter Laan naar
aanleiding van de regeling van de onder-
wijzersU-aklemenien en in verband ook
■met dc motie van den heer Ter Laan
strekkende om als noodmaatregel de
minima te verhoogen rajet f 200, on
der den noodigen waarborg, dat deze
vephooging ook inderdaad strakke ten
bate van de onderwijzers.
brug, en nam de kompasinrichting mee,
maar liet, wonder genoeg, drie daar
staande leden der bemanning ongedeerd.
De „Derika" voerde de natie-vlag, de
ijzeren vlag en den naam Holland.
Aan de oemanning werd van de duik
boot toegeschreeuwd dal ^ij het schip
moest verlaten. Dal gebeurde. 'Bij de
duikboot gekomen, overhanaigde de ka
pitein der „Derika" de scheepspapieren
en verzocht die in te zien. Maar zonder
dat dit gescitiedde, werd-gelast hel schip
tot zinken te brengen. Ook .het feil dat
de „Derika" reeds negen dagen in zee
was, deed voigens den duikbootcomman-
dant niets ter zake. Het schip mocht daar
niet visschen, zei hij.
Twee Nedertandscne zeelieden worden
geprest oe bommen te plaatsen in voor-
en achtersclvp. Het schip zonk kort na de
ontploffing. De bemanning werd naar een
anderen logger gesleept, die haar mee
naar IJinuiden nam.
We kunnen slechts herhalen wat we
•noeger reeds schreven/ nl. dat de Duit-
sciie handelingen in strijd zijn met ieder
neulralileitsrccht, en dat dit voorbeeld
dat nog Weer penc op droevige wijze
aantoont.
Hier is zelfs van eenigen handel op
-Engeland geen sprake. Het is een Neder-
land^ch schip dat visch vangt, bestemd
voor een Nederlaudsche haven, maar dat
u de Duitschcrs meenden te mogen ver
nielen alleen omdat zij afkondigden dat
te zullen doen.
Ei- is blijkbaar nog een ander geval bij
gekomen. In den afgeloopen nacht zijn
aan boord van liet lichtschip „Terschel-
lingcrhank" 8 man aangebracht vau den
zeillogger „Sch. 235" de „Marianne",
welke vernietigd is.
De Gamma. f
Wolft seint uit Berlijn, dat tusschen
de Duitsche en de Nederlanéjsche regee
ring cem gedachtenwisseling is begonnen
over het gebeurde met het Nederland-
sclie stoomschip Gamma. De Duitsche re1-
gecring heeft een nauwgezet onderzoek
toegezegd, zoodra de duikboot, die de
Gamma in den grond heeft geboord,
teruggekeerd is.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Nederlandschfe schepen vast
gehouden.
Gisteravond maalden we per bulletin
ket vtolgend bericht uit Den Haag bekend
De Nederlandsehe regeering heeft bij
lie Engelsche aangedrongen op de on
middellijke vrijlating van een groot aantal
booten der paketvaartinaatschappij, die
in dc havens van Singapore en Penang
worden vastgehouden tot groote stoornis
m de geregelde scheepvaart in In dié.
Eerst thans is van dil vasthouden te-
richt ontvangen, omdat blijkbaar de cen
suur de betreffende telegrammen van
den gouverneur-generaal aan den Minis
ter van Koloniën ophield.
'Bijna ieder feit in deze meedeeling
dSoet verbaasde vragen stellen. Wat voor
doel kan Engeland hebben met het vast
houden van schepen der paketvaart
inaatschappij. die niet eens op Europa
*anrt. maar louter de verbinding onder
houdt tusschen Indiê en andere deelen
ran Oost-A zie?
En wal voor reden kan er zijn om offi-
ciëele telegrammen aan onze regeering
achter te houden?
Behalve een onmiddellijke vrijlating der
schepen mag ons toch zeker ook wel dc
genoegdoening worden gegeven van een
opheldering van deze. raadselachtige maar
zeer ergertijke machtsaanmatiging.
Hedenmiddag -ontvingen wij liet voe
gende offiëiêelc bericht uil Den Haag
De Minister Van Koloniën ontving tele-
grafisch bericht, dal de 22 Nederlandsehe
stoomschepen, in Engclsche havens in het
Oosten opgehouden, de verlangde ver
gunning tol uitklaren hebben verkregen.
De verhielde treiler
De uitvoerige bijzonderheden over het
lot zinken brengen van een I.Tmuider
risschersvaartuig d-ooi- een Duitschen on
derzeeër, toonen dat dit' inderdaad een
aanval van de onaangename soort is.
welke gevreesd werd van de Duitsche
aankondiging.
Het schip, dc „Derika". van de ree
der ij Ossendorp, was reeds negen dagen
ia zee, dus vertrokken vóór do afkondi
ging der nieuwe bepalingen. Het was
èer hoogte van IJmuioen, even buiten de
vrije stpook, en werd toen plotseling be
schoten. Een der kogels ging over de
De ..Hans Kinck".
Onder de uit 23 personen bestaande
bemanning van het bij de Noord Hinder
getorpedeerde Noorsche s.s „Hans
Kinck". welke gister te VIis singe iï
aan wal werden gebracht, bevond zich
ook een Vlissingcr, namelijk de kok Staal,
zoon van wijlen een schipper van liet
Belgisch loodswezen.
Deze Vlissinger had nog de tegenwoor
digheid van geest zijn jas cn overjas van
beneden te Halen. Zijn beide broers zijn
ook zeeliedefa en hebben beiden reeds
een torpedeering medegemaakt, waarvan
zij beiden goed zijn afgekomen.
In den loop van den middag kwamen
twee Engelsclie torpedojagers informee-
ren aan de Noord Hinder «f alle opva
renden waren gered.
De mannen werden te Vlissingen door
de goede zorgen van den Noorschen con
sul, den heer 'E. M. Alberts, van, een
warm maal in de stationswachtkamer en
een goede ligging in de loods op het
station waarin reeds zoovele slacht
offers van den oorlog vertoefd hebben,
voorzien.
Vandaag vertrok de bemanning naar
Rotterdam; de kapitein en de 2e stuur
man die oij het gebeurde op de brug
stonden en de uitkijk zijn door den ver-
sperrings-commandant te Vlissingen aan
een uitgebreid verhoor onderworpen.
De kolennood
Naar aanleiding van een hericht in
dc' Slichtsche Courant als zouden in
gevolge een besluit van dc directies
der vereenigde spoorwegmaatschappijen
in verband met het bekende kolenaan-
bod der Duitsche Regeering reeds gis
terennacht 200 wagons naar Duilsch-
lan<i vertrokken zijn om kolen te ha-
Ten, kan worden medegedeeld dal, a'-
hoewel thans in de eerste dagen nog
en Nederlandsehe wagons naar
Duilschland kunnen worden verzonden,
cr goede kans testaal dat tegen l;ct
einde der volgende week daartoe wel
zal kunnen worden overgegaan.
In de N. R. Ct. wordt er de aandacht op
N. R. Crt. wordt er de aandacht op-
gexesligd, dat de particuliere spoorweg
maatschappij Mechelcn—N e u z e n op
het Hollandsche deel barer lijn lien-
taltcn wagens heeft staan, welke thans
niet gebruikt worden en zeer goed zou
den kunnen worden gebezigd voor ko-
lentransporl De eemge moeilijkheid is
eeliler ze. ter bestemder plaatse te
krijgen
Het bovenstaande was ons reeds be
kend en wij weten ook, dat de kwestie
de aandacht heeft der heirokken autori
teiten
Intussclien wordt er nogmaals de
dacht op gevestigd, dat de te ontvan
gen hoeveelheid kolen aan de moei
lijkheden aan de brandstoffen voorzie
ning verbonden, zoowel wal de voorziief-
ning in huisbrand als wat de voor
ziening voor de industrie in liet alge
ineen betreft, in de eerste tijden zéér
weinig of niets zal tegemoet komen
B en W. van Wormer treffen, naar
.Het Volk" meldt, maatregelen om twee
dagen per week vau gemeentewege
alle gezinnen gestampte pot te ver
strekken, bestaande uit rapen, worte
len, knollen, snijboönen, zuurkool, huls
pol of dergelijke, ten einde op die
dagen het gasverbruik geheel tc slaken
Dit etén wordt door zich daarvoor
beschikbaar gesteld hebbende dames
bereid in -de zaal van hel distributie-
bureau, van waar het door de betrok
kenen kan worden aFgchaald legen den
koslenden prijs bij contante betaling
De gezinnen moeten zich zoodanig ver
binden, dat aan één persoon voor vier
personen tegelijk' eten wordt inedegege-
n. B.enW dringen er zoowel voor be
perking .van gasverbruik als voor 'vol
doende en goedkoope levensmiddelen -
voorziening ten sterkste op aan, dat
gezinnen van eiken maatschappelijken
stand, deze gemeentelijke maaltijden zul
len gebruiken
R-oeri ghe i'tl in Amsterdam.
Er hebben zich te Amsterdam in de
laatste dagen, op verschillende punten
an ide stad bij leveranciers eenïge moei
lijkheden voorgedaan ten aanzien van
koopers ,die teleurgesteld moesten wor
den omdat van sommige artikelen geen
voorraad meer aanwezig was. Hier en
daar kwam hel tot min of meer ernsti
ge ontevredenheid en moest politie-assis-
tentie worden ingeroepen. Tot bepaalde
wanordelijkheden of molest kwam het
echter niet en het gelukte de politie ten
slotte de menigte tot kalmte te brengen.
Donderdagavond is hel in verschillende
stadsgedeelten vrij rumoerig geweest. In
de Spaarndammerstraat nam een menig
te van pl.m. 1000 mensclien een drei
gende houding aan legen den bestuur
der van een kar met kruidenierswa
ren., Vanaf een schuit aan de Prinsen
gracht werd door verschillende persor
nen getracht aardappelen te ontvreem
den.
Ilel bestuur van den Amsterdainschen
Politiebond heeft eenerzijds de leden van
den Bond aangespoord bij eventueel op
treden terdege rekening te houden met
die door gebrek geprikkelde gemoede
ren en dus kalme erend of vermanend op
te treden.
Anderzijds heeft het een beroep ge
daan op dc burgerij en in het bijzonder
op ide leiders van betoogingen of ver
gaderingen, om er vooral rekening me
de te houden, dal ook die politie on
der dezelfde zorgen gebukt gaat en zij
door ondoordacht oplredpn van de bur
gerij gedwongen wordt handelingen te
verrichten, welke zij zoo gaarne zou
vermijden, wijl ook haar belang mee
brengt, dat door niet met de openbare
orde or gegeven bevelen strijdige de-
tnonstralies, dan wel op andere wijze, ui
ting wordt gegeven aan den nood van liet
volk, waardoor naar haar verwachting
verlichting van den druk het gevolg moei
zijn.
In de volksbuurten was het gisteren
•aanmerkelijk rustiger. Well zag men
overal lange rijen vrouwen en kinderen
voor de grulterswinkcls haar beurt af
wachten De winkels van aardappelen
handelaars waren alle gesloten. De ver
strekking van goedkoope brandstof van.
gemeentewege werd voortgezet Op de
daartoe aangewezen plaats zag men een
groote menigte opgesteld, die zich vol
gens de aanwijzingen, der politie ge
droeg Men moest uren lang wachten,
voordat men geholpen werd. Van on
geregeldheden werd echter niets ver
nomen.
Amsterdam cn de Mi mi ster
van Landbouw
Er is weer een geschil gerezen Lu;
sclien hel gemeentebestuur van Amster
dam en Minister Posthuma naar aan
leiding van het verlagen der aard
appelprijzen te Amsterdam. Hoewel aan
de gemeenten is overgelaten dc ver
koopprijzen vast te stellen, heeft de
Minister gevraagd zijn leiding te dien
opzichte te aanvaarden daar er adders-
te groote prijsverschillen zouden onL-
staan.
Toen onlangs de aardappelprijs werd
erhoogd was Amsterdam daarover ont
stemd. Het meende dat er eerst over
leg had heliooren te zijn gepleegd, en
hel verlaagde den aardappelprijs.
De Minister meent dal hij het recht
tot verhooging der maximumprijzen aan
zich moet houden daar aan de schat
kist ook grenzen zijn gesteld
Toen dan ook Amsterdam den maxi
mumprijs "ging verlagen en zoodoende
hel op den verkoop geleden verlies ging
vergrooten heeft de minister da over
leg met zijn .ambtgenoot van financiën
het gemeentebestuur meegedeeld dal
indien de gemeente het geleden ver
lies grooler maakt, dit ertoe aanleiding
kan geven, bij de toekenning aan Am
sterdam van een deel der oorlogs-
wins'lbelasting ter bestrijding van de
kosten, welke de distributie medebrengt,
rekening te houden met de kosten,
welke aan hel rijk zijn veroorzaakt
doordat de piaximumprijs door Amster
dam is verlaagd.
Het brood duurder.
De „Staatscourant" van, gisteravond (no.
3-P bevatte de navolgende beschikking:
De Minister van L.., N en H. beefl,
onder intrekking zijner beschikking van
2 Febr. 1917, no 1099/G, voor zoover be
treft de vaststelling van een maximum
prijs voor tarwe-waterbrood," met ingang
van 12 Febr. 1917 den maximumprijs
oor tarwe-waterbro xl (gebuild) bepaald
op 12i/e cent per 100 grani, en dien van
tarwe-waterbrood (gebuild), gebakken on
der rabbinaal toezicht op 13 cent per
400 gram.
M o 1 c s t p r e m i e s.
Hel „Hand." verneemt, dat de molest-
premies, die de regeering zal berekenen,
periodiek zullen worden vastgesteld. Voor
dc eerste maal wordt berekend 4 pCt.
casco en 5pCt. lading per rondreis.
Verordening.
De Commandant der Stelling van de
Monden der Maas en der Scheldp (Com
mando Zeeland), heeft een verordening
vastgesteld, waarvan art. 1 bepaalt
Hel is aan ieder mannelijk nict-mili-
tair (Nederlander), die voor dc verde
diging nuttig werkzaam lean zijn, verbo
den, zich van uit liet in sta&l van beleg
verklaard gebied aan boord van een zee
schip of zee vissch'ers vaar Uiig buitengaats
te begeven om de builenlandsche zee
vaart of zecvisschcrij uit te oefenen,
tenzij door hem wordt aangetoond
'dat hij in het loopende jaar den
leeftijd van 19 jaar nog niet bereikt
heeft of niet bereiken zal;
of b. dat hij ouder is dan 41 jaar.
of c. dat hij volgens de geldende wet
telijke bepalingen, niet of niet meer
tot het vervullen van dienstplichten bij
militie, landweer of landstorm kan war
den geroepen,
of d. dal hij niet opgeroepen of ge
houden is om dienstplichten te vervullen
binnen den tijd, gedurende welken hij
zich vermoedelijk buitengaats zal bevin
den.
Voor zoover hel vcrnjclde onder c of
d niet kan worden aangetoond djoor over
legging van een door of vanwege den
Minister van Oorlog of den Minister van
Marine of door eenigc militaire of ma
ritieme autoriteit verstrekt bewijsstuk, be
hoort door den belanghebbende te wor
den overgelegd een bewijsstuk, afgegeven
door den Burgemeester zijner woonplaats
Laatstgenoemd bewijsstuk mag, indien
het betreft het vermelde onder d, djoor
den Burgemeester niet vroeger zijn afge
geten dan viertien dagen vóór het tijd
stip, waarop het door den belangheb
bende. wordt overgelegd.
Onvorminderd.de straf bepalingen, zal
handelen in strijd met hel le lid met
terdaad worden belet.
Van de grens.
Donderdagavond, werd te Aarden
burg de hand gelegd op een soldaat
die uit dc tram stapte met een hand
koffer Bij onderzoek bleek de inhoud
le bestaan uit 107 stukken zeep
Eveneens werden des nachts door
kommies-soldaten, drie soldalen uit Oost-
burg aangehouden, die ook weer- in
de richting der grenzen trokken bela
den met 252 stukken harde zeep.
Zou het niet goed zijn oolr die hee-
ren evenals de burgers le verplichten
minstens 50 Meter van de grens te
blijven vraagt onze correspondent.
In den nacht van Dinsdag op Wocns-
ig zijn te Koewacht ;dorp; twee
Duitsche soldaten over de grens geko
men. De mannen waren pas gisteren nazi-
gekomen en zouden overmorgen naar
het front vertrekken.
Uitgewezen
Door den commandant der stelling
"der monden <ler Maas en der Schelde
(commando Zeeland' is het verblijf in
ijn gezagsgébied ontzegd aan Hippolilns
Jacobus Bogaert .herbergier geb te
Clinge (Zeeland) 12 October 1885 wo
nende le Nieuw Namen
Dit. Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Hel zou een nalatigheid zijn als we
niet met een enkel woord in de herin
nering vastlegden welke abnormale toe
standen de kolenschaarsehte in onze
stad veroorzaakt. Een wandeling 's a-
vonds tusschen zes e& acht geeft een
middeleeuwsche gewaarwording. geen
straatverlichting, slechts flauw verlichte
vensters ,en in dc winkels een schamel
jctrolcumlampje, voor zoover ze niet
ïeelemaal donker zijn. De menschen
Loopen als schimmen langs elkaar en
als er een onverlichte wagen aan komt,
doel me» het beste op een stoep te
;aan slaan.
Zeker, het is volle maan, maai'... die
.omt iedere» dag later op. "Woensdag
begon ze reeds te kwart vopr zes de
arme duistcrlingen tc belichten, maar
gisteravond, begon ze eerst te acht uur
daarmee en van avond zal zc eerst te
kwart over negen boven den horizon
komen.
En toch, in weerwil van alle zuinig
heid met de verlichting is men aan onze
gasfabriek nog niét tol de vereischte
35 pCl. besparing gekomen. Een enke-
kelen' dag word die ten naastebij be
reikt, maai- de andere dagen was men
steeds beneden, wal vermoedelijk ook
in verband staat met de strenge koude,
die de gaskachels veel meer ilan ver
leden jaar Februari doel branden.
We hebben zelden met meer genoe
gen ais vanmorgen The viezige {Hekken
op stoepen en straten gezien. Dal be
loofde dooi' We hopen innig dat "die
door gaat. n.
Omtrent de bezuinigingsmaatregelen
:unnen we nog mecdeelen, dat oalc de
avonddiensten in de kerken zijn opge
heven.
Als de koude verhuilden zaT oSk
het brandstof-vraagstuk wat mïndter nij
pend worden.
Dc volgende week zal worden voort
gegaan. met de beschikbaarstelling nan
de gasfabriek van één mud goedkoope
ookes voor veertien dagen, voor die
personen welke ingevolge het bekende
•aadsbesluit daarvoor in aanmerking ko
men.
Voorts lieeft de burgemeester toe
zegging gekregen voor 50 ton nootjes-
kolen die weer onder -de handelaars
gedistribueerd worden en waarvan de
prijs op f 2.20 is gesteld. Die zending is
reeds „rellende". Bovendien heeft ae
burgemeester bericht ontvangen dat nog
zuffen Somen TOO ton eierkolen.
Nu we het toch over brandstoffen
hebben, willen we ook riog een enkel
woord zegge» over de fantastische
praatjes, die de rondte .doen over be
voorrechting va» enkelen. Laat men daar
toch zéér voorzichtig mee zijn' En al
verzekert uw zegsman ook dat hij het
uit betrouwbare bron lieeft, vertel het
dan toch niet verder vóór ge eerst <lie
bron zelf hebt opgespoord. Ge zult dan
bemerken dal ze niet betrouwbaar is.
Er is door 'de gasfabriek aan nie
mand meer dan 2 mud geleverd. *Ea
wie volhoudt dat sommigen toéh be
voordeeld worden met grootere hoeveel
heden, mag wel beseffen dal die praat
jes heel bedenkelijke gevolgen kunnen
hebben, en dat hij daar mede verant
woordelijk voor zou zijn.
Te» slotte iets over ,de levensmidde
len.
Er is een 'bezending aardappels on
derweg.
Maar het meest belangrijke is dat B.
en W. gister besloten hebben tot invoering
van een rantsoeneering van ofte regee-
ringsartikelen overeenkomstig het door
den Minister ontworpen plan
