MlODELBüRGSCHE COURANT.
1917
Vrijdag
9 Februari.
160* Jaargang.
£>eze ccurant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal te Middelb'urg en voor hen, die de courarft
f»ezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes t 1.30. Per post f 1.50
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
TjidcJifl verboogmg der abonn wirtottm <n«è 25 et. p. kiv. vzaepns oorlojfstoesJo;?
Advertehtiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- m
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent Reclames 40 een* per regel Qroote letters cn randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
De Minister van Marine heeft
«en toezegging gedaan ten opzichte van
de Marine-Bonden.
Hij licefl aan het eind van zijn ant
woord gister verklaard te willen trachten
om door middel van de vlagofficieren
aanraking te zoeken met de organisaties,
mitsdeze niet blijven in den anti-
BiilifainstiscJicn koers, en mits alleen,
roor administratieve eu huishoudelijke
aangelegenheden. Aan boord kan de or
ganisatie zicli niet doen geldon.
Dat anti-militairisme was een hoofd
motief in de rede van den Minister. Hij
noemde dat een nationale ondeugd der
Nederlanders, zeits een nationaal gevaar,
omdat liet de weerbaarheid van ons land
verzwakt, den militairen dienst in hooge
mate bemoeilijkt.
Er beslaat een gemoedelijke zorgeloos
heid en ontkenning van gevaar, slappe
uitvoering van noodzakelijke maatregelen,
instinctmatige afkeer van gezag en tucht,
oppervlakkige critiek, gemis aan inzicht
van de eischcn van den militairen dienst
en een gebrek aan ernst in militaire
eaken.
Ook beseft men niet de oorzaken van
den tegenwoordigen oorlog, waarvan met
name economische oorzaken de aanleiding
zijn. Het militarisme is daarvan een ge-
■w>4
Nu wordt hei anti-militarisme natuur
lijk ook gebruikt voor politieke doelein
den, men behoeft er de redevoeringen
van den heer Hugenholtz maar op na Ie
liezen. Deze heeft voortdurend getracht
5»et militaire gebouw te ondermijnen en
spr. hoopt, dal deze afgevaardigde lang
zamerhand Lot een andere houding zal
komen
Uil liet anti-militaristisch gevoel komt
ook voort een afkeer voor maatregelen,
waarvan men de noodzakelijkheid niet
inziet. Getuige de bestrijding van vene
rische ziekten. Ingrijpen was hier nood
zakelijk en in ieder ge wil heeft de maat
regel geleid lot verbetering van den toe
stand. Dc maatregelen werden ook ge
nomen in overleg met den geneeskundi
gen dienst. Herziening er van is spr
voorloopig onmogelijk gemaakt door het
optreden van enkele officieren van ge
zondheid. die de eischcn van deq dienst
«iet wilden inzien, door hun geneeskun
digen eed te stellen tegenover hun ge
wonen eed. Iu Engeland is een sterke
strooming voor verplichte aangifte van
venerische ziekten.
Onjuist acht hij ook de vergelijking
van den heer Ketelaar omtrent dc ver
houding van militairen tot den Staat,
als die van werknemer tot werkgever.
Over een militaire order lean bij voor
beeld geen overleg gepleegd worden. De
vergelijking met arbeiders die hun ar
beidskracht verkoopen zou er toe leiden,
dat de vrijwillige dienstneming geen re
den van bestaan meer had.
In ie der gevat aan hel slot der rede
kwam de reeds in den aanvang ver
melde toezegging
En daarmee was dc verdere bestee
lten is van het debat over deze zaak
verdwenen.
Dc heer De Meester verklaarde zich
door 's Ministers verklaring bevredigd.
De beer Ketelaar dito.
En de heer Troelstra constateerde
«net voldoening dat althans de grendel van
de deur is geschoven. Begrijpt hij den
Minister goed dan is de wensch vervuld,
dat er cfmlact zal kunnen zijn iusschen
de leden van den "Bond en hun hoofd
bestuur. Spr. zei bereid te zijn om een
spoedige uitvoering van hetgeen de Mi
nister in uitzicht heeft gesteld te be
vorderen.
En daarmee werden dc algemeene be
raadslagingen over marine gesloten.
Alleen dient er nog uit vermeld een
incident K1 e e r c lc o p e r.
Do Minister had uit een feestrede
van dit Kamerlid voor den Marine-Bond
«nngehaald dat de «eheele arbeidersklasse
an colt de Kamerleden achter het ma
rinepersoneel staan, en dat de Minister
geen Porsche figuur is, maar een dreumes,
die men toch wel zou klein krijgen. Dit
werd gezegd in een lijd van mobilisatie.
De heer Kleerekopcr vroeg toen
het woord voor een persoonlijk feit. Hij
kwam er legen ibp, dat het Kamerlidmaat
schap hem niet vrii zou laten in zijn uit
latingen elders. Spr. heeft zich op de
fieestvergadering van den Bond van Min
der Marinepersoneel omzichtig uitgela
ten, wijzend op stipte plichtsbetrachting
en daarnaast op de belangen der orga-
nisalie Van afbreken was geen sprake;
wat hij deed was opbouwen van een ver
standig gezag.
Wat bijv- bleek uil die kwalificatie
van den Minister tegenover de matrozen I
Maar daarmee warcu de belangrijke
marine-kwesties nog niet afgehandeld. Er
was nl. besloten i>ij 'de artikels der be
grooting. de andere kwesties te behande
len o. a die van den schcepsaanbouw.
Bij de onderafdeeling Materieel der
zeemacht, enz. fichlte de heer Bichon
amendementen toe, welke ten doel heb
ben eenige artikelen te verminderen, ten
einde vooralsnog niet over te gaan tot de
aanschaffing van benoodigdheden en in
stallaties voor de twee in aanbouw zijnde
kruisers en voor de onderzeebooten K
IV tol en met K VII, en geschut voor de
onderzeeërs K VIII tot en met IC X, aan
gezien de houw van die kruisers en on
derzeeërs nog niet zoodanig gevorderd
is, dat de aangevraagde gelden reeds be
sleed kunnen worden, terwijl de gelden
op een vorige hegrooling aangevraagd,
nog slechts voor een deel verwerkt zijn.
Verder bedoelen de amendementen, nog
niet over te gaan lot den houw van een
derden kruiser, althans niet onder de
tegenwoordige omstandigheden. De des
betreffende artikelen zouden dientenge
volge met f 8.776.600 verminderd kun
nen worden
De heer Hugenholtz, die door den
voorzitter werd belet ook nog uit te wei
den over de houding der socialisten te
genover den oorlog, was ook tegen den
aanbouw van een derden kruiser, omdat
zoo'n schip alleen kan verkennen en
vluchten
De heer van der Voort van Zijp,
die o.a de brochure van den ioverste v.
d. Weijden behandelde, zei aan het af
stemmen van een derden kruiser niet te
zullen meedoen, omdat men dit type nu
eenmaal gekozen heeft. Van de grootere
schepen komt toch niets. Wat de amende
menten betreft om geen gelden te geven
voor geschut van de onderzeeërs K VIII
Lol X, merkt spr. op, dat dit geschut toch
altijd te pas kan komen.
Zoover gekomen bleef de vergadering
steken,- vandaag gaat men voort.
Avondvergadering.
Nog altijd de begrooting van Water
staat, nu de spoorwegen.
De heeren Kleerekoper, Koster
en Schaper maakten daarbij verschil
lende opmerkingen over het nieuwe regle
ment dienstvoorwaarden. De Minister is
nog niet aan het woord geweest.
iNKENLIMD.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Liclitbesparing
Door Ged Staten in onze provin
cie is aan de colleges van B. en W.
een circulaire gericht, waarbij zij toe
zenden een ontwerp-verordening betref
fende de besparing van gas en electri
citeil, welke zijl tenzij door den raad
reeds een verordening op dat onder
werp is vastgesteld of reeds andere maat
regelen zijn genomen ter besparing van
gas en elcctriciteit in overweging ge
ven bij den raad Ier tafel te brengen.
De concept-verordening is algemeen
gesteld. Daarbij zal rekening kunnen wor
den gehouden met plaatselijke omstan
digheden, welke wellicht hier en daar
aanvullingen of afwijkingen van het model
noodzakelijk maken
Voor zooveel noodig wordt medege
deeld, dat Ged. Staten geenszins op de
overneming van het overgelegde model
aandringen, doch dal het alleen in de
bedoeling ligt, de gemeenten bij het be
werken van dit onderwerp behulpzaam
te zijn en, voor zoover mogelijk, te ko
nven lot eenige eenvormigheid.
De concept-verordening luidt als volgt
Artikel 1I. Onder winkels wordt door
deze verordening o. m. verstaan:
1 winkels, kramen en alle andere
plaalsen, waar goederen ten verkoop of
bestemd voor den verkoop zijn opge
steld of waar verkoop van goederen als
regelmatige broodwinning plaats grijpt,
met uitzondering van apotheken;
2 kapperssalons en barbierszaken.
II Onder plaatsen van vermaak wordt
door deze verordening o m. verstaan
1. koffiehuizen, herbergen, tapperijen
en dergelijke inrichtingen, in het alge
meen plaatsen, waar bier, koffie, sterke
drank cn likeuren aan het publiek ver
kocht of Uitgeschonken worden of ten
verkoop in voorraad aanwezig zijn, met
uilzondering van de lokalen en terrei
nen van volgens de wet erkende sociëtei
ten
inrichtingen voor openbare verma
kelijkheden als bioscopen, schouwbur
gen, feestlokalen en localiteilen voor
voordrachten bestemd, met uitzondering
van de aan liet slot van II 1 van dit ar
tikel uitgezonderde plaatsen
Artikel 2 Hel is, behoudens vergun
ning van den burgemeester, verboden in
winkels of voor reclame-doeleinden gas
of electriciteil te gebruiken
1 op Zondagen, nicl onder 2. van dil
artikel genoemd
«les Zaterdags, en op den Idpn,
5den, 6den en 24sten December vóór 7
uur v.m. en n;\ 10 uur n.m,,
pp alle werkdagen, niet genoemd
onder 2 van dil artikel, vóór 7 uur
ir m, en na 8 uur n.m.
Artikel 3 Het is, behoudens vergunning
van den burgemeester, verboden op
plaatsen van vermaak, gas of electriciteit
te gebruiken
I op alle dagen niet onder 2. van
dit artikel genoemd vóór 7 uur vm. en
na 10 30 n.m.;
op Zaterdagen vóór 7 uur v.m. en
na 11 uur n.m.
Artikel 4 De burgemeester brengt ie
dere door hem ingevolge dc artikelen
2 en 3 verleende vergunning, tenevens
de voorwaarden, welke hij eventueel aan
haar verbindt, ter algemeene kennis
Artikel 5 Overtreding van een der be
palingen dezer verordening wordt ge
straft met hechtenis van ten hoogste
zes dagen of geldboete van ten hoog
ste f25
De. voorwerpen, waarmede de overtre
ding ïs gepleegd, köuren, voor zoover
zij den veroordeelde toebehooren, wor
den verbeurd verklaard
De Steenkolen schaarse hte,
Naar dc Slichtsche Ct verneemt, heeft
er Woensdag te Utrecht een vergade
ring plaats gehad van de directie der
vercenigde spoorwegmaatschappijen in
verband met het aanbod van de Duitsche
regeering, dat zij brandstoffen voor Ne
derland beschikbaar stelt, mits dit land
dan die brandstoffen in eigen wagons
en door eigen personeel doet vervoeren
Men heeft in deze vergadering beslo
ten, «lal men voorloopig 200 wagons
naar Duilschland zal zenden om daar
in een gedeelte van den beschikbaar
geslelden voorraad naar ons land te
doen vervoeren. Deze maatregel zal
waarschijnlijk wel worden herhaald
o
De levensmiddelen-
schaarschte.
De Minister van L., N en H heeft in
een audiëntie, verleend aan hoofdbestuur
ders van den Centralen Bond van
Transport- cn Havenarbeiders, medege
deeld, dat hij ernstig poogt tc zorgen, dat
van 17 dezer af, de aardappelendistributie
beter zou zijn dan tot heden, doch dat
zuinigheid betracht moest worden, wilde
men tot den nieuwen oogst rondkomen.
Voorts deelde de minister mede, dat
verwacht kon worden een rantsooneering
an peulvruchten.
De minister van L N. en H. heeft aan
de gemeentebesturen bet ontwerp van
distributiebepalingen toegezonden, welke
aanfluiten aan de rantsooneering der ge
meenten. waartoe moest worden besloten.
De minister vestigt er uitdrukkelijk de
aandaent op, dat het niet de bedoeling
dal ook de gemeentebesturen, welke
reeds op soortgelijke of andere wijze af
doende hebben voorzien in de moeilijk
heid, om iederen ingezetene in de gele
genheid te stellen hel hem toekomende
deel van het rantsoen te verkrijgen, ver
plicht zullen zijn dit ontwerp Ie volgen.
Slechts ter voldoening aan daartoe
strekkende verzoeken werd zijnerzijds een
regeling ontworpen en wel in de eerste
plaats voor die gemeentebesturen, die
zoodanige regeling voor hun gebied nog
niet vaststelden. f
Uitgewezen.
Door den commandant der stelling der
monden der Maas en der Schelde (com
mando Zeeland) is aan de volgende te
Koewacht wonende arbeiders -of althans
daar vertoevende het verblijf in zijn ge-
zagsgebied ontzegdAugustus Josephus
dc Letter, geboren den 3 Maart 1867 te
Koewacht (Nederlander .- Arthur de Let
ter, geboren den 25 Maart 1892 te Koe-
wacht (Nederlander1!; Victor August de
Letter, geboren den 6 December 1890
te Hollangc Auspierres (Belg); Emiel
Wouters, geboren 21 October 1897 te
Ledenberg (Nederlander,; Joseph d'IIoo-
hge. geboren 22 Maori 1887 le Stekene
(Belg); Thecdoor de Bouvie, geboren 23
Augustus 18931e Koewachl (Nederlander)
Aloysius van Rumste, geboren 17 Sep
tember 1881 te Lokeren Belg), Petrus
Augustinus van Poele, geboren den 14
Augustus 18921e Koewacht {Nederlander);
Asyl de Wilde, geboren don 8 Augustus
1890 te Lokeren (Belg) Allen zijn uil
gewezen wegens betrokken te zijn bij
den smokkelhandel.
Uit Stad en Provincie
Uit Middelburg.
Hel plaatselijk steuncomité a 1-
hier, hetwelk in Mei bekend heefl ge-
frnaakt, geen giften meer noodig te
hebben daar het zijn uitkeermgen tij
delijk geslaakt had lot de nood weer
aan den man zou komen verzocht ons
er op te wijzen ,dat tot leniging van
den thans heersclienden dringenden nood
gaarne weder milde giften en liefst
"wekelijksche toezeggingen zullen wor
den ingewacht bij den penningmeester
den heer H Boasson, Markt 9
De lezer weet reeds dal we se
dert eenigen tijd een nieuw bedrijf
in onze stad hebben n.l. de m de
Pielerstraat gevestigde Zecuwsche
conferiio-fabnek van Monshouwer en
Brokmeijer Op dat gebied is de naam
Monshouwer bier niet onbekend Op
een nu opgeheven atelier van
den vader van den bovengenoemden
firmant werd hier reeds confecüe-werk
gemaakt.
Maar bij een bezoek da' wie heden
aan de nieuwe inrichting brachten is
ons gebleken, dat hetgeen daar gepro
duceerd wordt van heel wat mem- J>e-
leekenis is dan het meer grovere werk
van dat vroegere atelier.
De heer Monshouwer die zeven jaar
chef was van de fabriek der firma
Kattenburg te Rotterdam, waar ook de
heer Brokmeijer 16 jaar hoofd was
an de mnatafdeeling, legt zich in
hun bedrijf in de eerste plaats toe op
lónderconfectie kinderjurken, meisjes1-
costuumrokken, laken kindermanl eitjes,
jongensjasjes enz met al het daarbij
behoorend borduurwerk, dal ook al
weer gedeeltelijk machine-werk, gedeel
telijk handwerk is. En we zagen er
"werk onder dat tol de eerste klasse
•au dal soort artikels gerekend wordt
Maar de tweede afdeeling van betee-
kenis is de lingerie; damespan talons,
fijne hemden, schortjes .enz enz.
Voor al dat werk staan nu na een
enkele maand van exploitatie reeds 27
naaimachines tc snorren, en nog zijn
er zes machines op komst En onder
die machines zijn er diie at heel bij
zondere bewegingen maken, een feston
ner r-machine, een tweetal knoopsga
ten machines, die met een merkwaar
dige zuiverheid bun eigen weg loopen,
en voorts een knoopaanzetmachine, en
een z g. zigzagmachine
Die laatste machine is aangeschaft
voor een bijzonder doel Doordat er uit
liet buitenland geen confectie meer komt
hier gebrek gekomen aan gl
Zwitserscho lingerie, dat is ondergoed
met kant en festons
Dal goed werd xn ons land niet ge
maakt Maar de firma heeft er zieli spe
ciaal op toegelegd en er die zigzagmachine
'oor aangeschaft, welke het moeilijk werk
van die confoclic kan verrichten, nl hel
aaneenhechten van de festons en entrc-
deu.v.
De bovengenoemde tijdsomstandigheden
hebben trouwens aan «lat nieuwe bedrijf
dadelijk een afzet in ons land verzekerd,
zoodat het nu reeds uitbreiding heeft on
dergaan, en hopelijk nog meer uitgebreid
zat moeten worden.
Er zijn nu een 35 meisjes aan verhon
den, waarvan slechts óón uit Rotterdam
meekwam Dc overigen zijn uit onze stad
gerecruteerd en hoewel de opleiding tot
volledige werkster natuurlijk tijd vordert
kon men ons nu al verzekeren dat er zeer
goede krachten onder gevonden worden.
Hedenmorgen sloeg in de Spanjaard-
slraat alhier een paard van een fou-
ragewagen op hol; eerst trachtte een sol
daat het dier lot staan te brengen, doch
bij de Wagenaarstraal moest hij de po
ging opgeven Toen tracht'e een postbode
hetzelfde, en dezen gelukte hel 'l paard
bij het gerechtsgebouw meester le wor
den. Ongelukken werden ïiiet veroorzaakt
Gisterenavond heeft ten liuize van
B. aan hel Arnemuidsche Voetpad een
gasontploffing plaats gehad, waardoor
aan den vloer van het vertrek en het
huisraad schade werd toegebracht Per
soonlijke ongelukken hadden echter niet
plaats.
Tol inspecteur van politie te Kluun
den is met ingang van 1 April benoemd
heer A F. Schrcuder, thans inspec
teur van politie ie Gorinchem tot No-
\ember 1915 als zoodanig alhier in
functie
o
Uit Vlissingen.
Dondordagnamiddag kwamen in het
Concertgebouw te Vlissingen een aan
tal verbruikers van electrisch bcht bij-
cen om de nadeelige gevolgen van de
nieuwe verordening inzake verbruik van
electrisch licht te bespreken
Vooral de hotel- en caféhouders en
sigarenhandelaars achten zich door den
nieuwen maatregel boven anderen in hun
zaken getroffen
Zij zouden daarom in het algemeen
gaarne zien, dat dc nieuwe verorde
ning eenigszins gewijzigd werd
Sommigen zouden willen verzoeken
desnoods 1 pit in hun zaal te mogen
branden, anderen zouden een dergelijk
erzoek willen doen, ten koste van een
pit in de buiskamer of de gang, ande
ren sielden voor bet totaal aantal pit
ten in dc stad, dus zoowel in publieke
gebouwen als particuliere woningen tol
>t 11 terug le brengen, nog anderen
wilden het per M.® toegewezen zien
Dc ingenieur van de Eleclrische Cen
trale. de lieer J Sloover, die ter ver
gadering aanwezig was en wiens advies
gevraagd werd. merkte op, dat door de
regeering aangedrongen woixlt op een
bruik aan kolen vau 05 pCt van hel
normale gebruik
Met al de beperking aan licht, is
de kolen be sparing lot op heden nog niet
noemenswaard Over de maand Decem
ber bedroeg die over Vlissingen en Mid
delburg voor de Centrale slechts 530
KG Hij gielooft dus niet, dat toege
staan zal worden meer pitten te gaan
branden, d w. z. in meerdere ruimten,
zooals cafó's cn winkels, dan op heden
het geval is Zelfs wordt cr over ge
dacht om het geheele bedrijf Iusschen
21 uur 's avonds en 5 uur 's morgens
stop te zetten.
De vergadering bleek echter van ge
voelen dat het toch geen verschil maakt,
men die pitten, die nu wel mogen
branden, zooals in zijn huiskamer of
kelder, ontsteekt en dat b v. de café-
en hotelhouders om hun zaken te kun
nen gaande houden, vooral als de pe
troleum geheel niet meer te krijgen is,
in de gelegenheid kunnen gesteld wor
den, liet licht in dc woning te doo-
ven en dat in hun zalen tc ontsteken
Ten slotte werd een motie aange
nomen, dat dc aanwezigen genoegen ne
men mot Jh van het vei-bruik van over
eenkomstige maanden in 1916 en naar
keuzo do pitten kunnen ontsteken
Een dergelijk verzoek zal schriften
lijk tot den burgemeester worden ge-
iclil en mondeling door den heer Sloo
ver worden toegelicht
Hedenmiddag meldde men ons
De café s, tapperijen, socielenen ea
andere voor hel publiek toegankelijke
lokalen te Vlissingen, mogen van af
morgen des Zaterdags tol des avond» 9
uur gas- of electrisch bcht ontsteken
De afdeeling Vlissingen van de
landelijke federatie van metaalbewerkers,
den Ghrislelijken Metaalbewerkersbond
en den R. K Metaalbewerkersbond bad
gisterenavond in de groote zaal van het
Concertgebouw aldaar een huishoudelijke
vergadering belegd ter bespreking van
het concept-reglement voor bet pensioen
fonds, zooals dat Zaterdag jl bij dp
werklieden is rondgedeeld
De voorzitter, de heer Marinissen, be
treurde de slechte opkomst. Hij vergeleek
het concept-reglement bij een stinkei.
De afgevaardigde van het hoofdbestuur
der Katholieke organisatie gaf een inlei
ding, waarin hij vroeg of de directie ook
met opzet nu in dezen tijd het concept
heeft doen uitreiken, denkende djat het
zal worden aangenomen uit vrees voor
ontslag door den materialennood. Spr
meent dat er geen reden is voor vrees;
men zal zoo gauw niet ontslaan
Door den heer A P. van Ilooze, hoofd
bestuurder der federatie, werd vervol
gens het reglement artikelsgewijze be
handeld met de d(Oor de gemeenschap
pelijke besturen opgemaakte wijzigingen,
die men meende dat er in moesten wor
den aangebracht en die de vergadering
I ook alle goedkeurde.