MIDDELBÜR6SCHE COURANT.
W
laf
160* Jaargang.
Dinsdag
23 Januari
imiliLAMD.
Uit Stad en Provincie.
J€ 19
4917
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen. die de cour*rft
toeeorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en tè Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
"Tijdelijk. verhoogine dar abonnementen met 25 ct. p. kw. wegens oorlog* toeslag.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement.veel lager. Geboorte-, dood- es
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f IJ50
elke regel meer 20 cent Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij Innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dil nummer behoort een Bijvoegsel.
UB VERMOEDELIJKE TKftUGSLAXx VAN
5 WEN OORLOG OP ONZEN LANDBOUW.
Mr. M. "W.. F. Treub, die nu reed-, se
dert verscheidene weken in Do Hang
helle Post" een serie artikelen schrijft
over dc Economische Toekomst van Ne
derland. heeft - het in het jongste num
mer over hel hier boven vermelde on
derwerp. t
Ken tijdperk van groote zorgen voor
o!. zon landbouw en veeteelt kan hij niet
voorzien, al zullen zij ongetwijfeld eeni-
gen terugslag ondervinden van de ver
hevigde belangstelling, welke in de oorlog
voerende landen en wel speciaal in Fn-
geland aan den landbouw zal worden
gewijd.
Zoo acht hij het ver van onmogelijk
dat men in Groot-Brittanniê de varken s-
fckkerii voldoende zal uitbreiden om den
Invoer van bacon--varkens uit ons land
overbodig te maken of sterk te doen ver-
minaeren.
Met enkele groentesoorten zal mis-
schïen iets dergelijks gebeuren; het zou
den hepr Treub echter verwonderen ais
bijv. het verbouwen van kool in Duitscli-
jand zulk een vlucht zal nemen, dat men
den inv'oer van NederlUndsche koolsoor
ten zou kunnen missen cn hetzij door
hooge invoerrechten, hetzij op andere
wijze practisch zou verhinderen. Ook be
twijfelt hij of in den uitvoer van vruch
ten en groenten voor Engclsche jam- en
conserven fabrieken stagnatie komen zal.
Maar hoofdzaak is, dat tegenover deze
8B dergelijke ongunstige omstandigheden
in de conjunctuur van den landbouw-
•xporl gunstige factoren staan van heel
tv,,; wijder strekking.
Ten eerste zal de te verwachten hoogte
der scheepsvrachten, welke zeker gedu
rende een tijdperk van 5 of 10 jaar, be-
bmcrijk boven het peil van vóór den
oorlog blijven zat. de concurrentie van
het overzeesche graan met het inland-
schc in oezen zin doen afnemen, dat
»Ie Amerikaansche en Russische tarwe
rn rogge, zoolang die hooge vrachten
aanhouden, niet tegen even lage prijzen
zullen kunnen worden aangeboden als
vóór den oorlog. Reeds toen Was er een
langzame stijging van «1e graanprijzen
merkbaar en de hoofdoorzaak «laarvan
ifli na den oorlog waarschijnlijk nog
Merker werken dan daarvóór.
Maar behalve door de verhoogde vrach
ten is nog door een andere oorzaak ver
sterking van deze opwaartsche beweging
te verwachten, al zullen natuurlijk de ab
normale oorlogsprijzen na den vrede niet
tang static! houden Onder de graari-
ei por tee rende landen nemen de Veree-
nigoe Staten en Argentinië een eerste
plaats in. Deze landen nu staan in eco
nomische ontwikkeling zelve oolc niet stil;
hun industrie neemt met den dag toe in
beteeken is. Dit geldt in de eerste plaats
voor de Vereenigde Staten, maar het 'geldt
ook voor Argentinië en andere graan-
exporleerende landen.
hot gevolg hiervan is tweeledig le.
komt cr een verandering in den :iard van
den uitvoer van zulke landen in dezen
zin, dat in hel totaal daarvan de graan-
uilvGc-r relatief af-, de uitvoer van in
dustrieproducten relatief toeneemt; ten
aanzien van de Vereenigde Staten werd
dit verschijnsel reeds voor meer dan 10
jaar statistisch geconstateerd2e. heeft
bij die verandering in dc prdduct ie ver
houdingen het uitvoerend land zelf een
allengs grooter deel van zijn graan pro
duct ie .voor eigen behoefte noodig. Dien
tengevolge moet het, ten einde aan de
toenemende vraag zoowel uit 't niunen-
al- buitenland le kunnen blijven voldoen,
hetzij minder gunstig gelegen of minder
v ruchtbare landen in cultuur brengen,
hetzij van de aanvankelijk zeer ruwe en
extensieve bebouwing van den grónd,
waaraan het vrijwel geheel aan de natuur
wordt overgelaten wat zij wil doen
"roeien, tot qcji allengs meer intensieve
viiltuur overgaan, waarbij aan den grond
steeds meer arbeid en kapitaal (inzonder
heid mest) wordt ton koste gelegd. Dit
leidt cr onvermijdelijk toe, dal de graan
producenten de gelieele markt niet meer
gunnen voorzien tegen even lagen pt-ijs
als vroeger.
Deze tweeledige prijsverhooging van
het buitenlandsclie koren zal natuurlijk
terugwerken op den prijs ook van het
binncnlandsche graan en zal dientenge
volge het verbouwen* van broodlcoren
voor de markt voor verschillende boe
ren. die vóór den oorlog niet meer rogge
lenden dan zij noodig hadden vo.oiMiet
eigen gebruik, in h^L bedrijf weer Loonend
worden. Daardoor zal in een aantal be-
drijve die op lichten grond worden ,uit-
gooefena, de roggebouw voor den ver
hoop gunstige resultaten gaan opleveren.
Op «le zwaardere gronden zal «1e tarwe,
die zooveel terrein aan de suikerbiet
moest afstaan, t. o. deze waarschijnlijk
er aan de winnende hand komen.
Deze waarschijnlijke veranderingen in
ae quantilalieve betcckenis van de teelt
van verschillende Ncderlaudsche land-
lKHiwgewassen, zulien indirect prijsver
hoe ;end werken ook op den aardappel
en de suikerbiet. Alles bijeengenomen
zijn dan ook de gunstige factoren voor
de toekomst van den landbouw veel ster
ker en naai* alle waarschijnlijkheid heel
wat blijvender dan de ongunstige en gaat
de landbouw na den vrede een tijdperk
van langdurigen bloei tegemoet.
Dit kan niet anders dan een gunstigen
invloed hebben op de verkoopprijzen «Ier
landerijen. De gegadjgden bij aankoop
van landerijen en van zoogenaamd los
land zien klaar nlijkelijk de toekomst
vrijwel evenzoo in, als zij door mij hier
erd geschetst; anders zouden de ste
vige prijzen, die in den laatsten tijd
hij kmdverkioopingen worden gemaakt,
prijzen waarvan iedere buiten-notaris u
kan vertellen, niet worden besteed.
Voor zeover de boeren hun bedrijven
op nun eigen hofsteden uitoefenen, komt
het voordeel van die betere óedrijfs-
voorwaarden geheel aan henzelven. An
der» daarentegen staat het met de boe
ren die hrni woning met het. daarbij
beboerend land in huur hebben; zij
zullen wel niet allen aanstonds met de
volle tegenwaarde van de groolere winst
gevendheid van het bedrijf in pacht
worden opgeslagen. Maar voorzoo ver dit
niet gebeurt, wordt liet nagelaten uit
overwegingen, liggende buiten het eco
nomisch terrein, en op den duur winnen
dergelijke zaken de economische fac
toren het toch. Dc consequentie hier
van is, dat de. oorlog bezig is den
grondeigenaren indirect, in den vorm
waardeverhooging hunner landerijen,
hun oorlogswinsten in den zak te drij
ven, waarvoor zij in de oorlogswinstbe-
jasllng niet kunnen worden aangeslagen.
Hierop volgt dan nog een kort pleidooi
vo'.r de billijkheid om ook dc grondei
genaren als zoodanig door een verhoo
ging der grondbelasting en door af
schaffing van de bevoorrechting welke
zij bij de heffing der vermogensbelasting
genieten, hun aandeel te doen bijdragen
n de verhoogde belastingen.
Aan het slot van het artikel wordt
nog een enkel woord .gewijd aan den
waar schijnlijken loop der graanprijzen,
ter§lond nadat ook Centrale mo
gendheden weer als koopers op df?
overzeesche markt zullen optreden Zoo
wel voor het graan als voor verschil
lende grond- en hulpstoffen van de nij
verheid zal die plotselinge verhooging
van de vraag, niet anders djan groote
schommelingen in de prijzen kunnen te
weeg brengen, die mei een sterke
prijsverhooging zal inzetten Hierin ligt
voor de regeering die tijdje lijk den im
port van liet broodkoren in handen
heeft, zoowel als voor particuliere hrif-
povteurs van granen, wier bedrijf na
den oorlog' zeker zoo spoedig mogelijk
weer zal worden vrijgelaten, alsmede
voor importeurs van grond- en hulpt-
sloffen fyööV de nijverheid een vinger
wijzing om dc gedragslijn na te volgen,
die verschillende builenlajDidjers, met
name de Duitschers, reeds vo'.gkllen, om
dc behoefte aan zulke producten, welke
er terstond na den oorlog zijn zal.
eeds thans door voorkoopen te dek
ken, en eventueel de aldus gekochte
voorraden tijdelijk in het land van her
komst op te slaan of wel die voorkool-
pen naam gelang van den loop der om
standigheden telkens voor zooveel noo
dig le verlengen
LIT VA ART GOEMAN BOUGESHS
Belulvc door Minister Gort van der
Linden en door den heep De Meester, die
als woordvoerder van de Liberale 'Tnie
sprak, is de nagedachtenis van den heer
Gpeman Rorgcsius nog gehuldigd door
dr. Ruys, namens de Eerste Nederland-
s-he en namens den Centrale» Gezond
heidsraad, door den heer "Snijders van
Wissckerke namens den „Volksbond",
door den heer dr. Kraus, als president-
commissaris van „Het Vaderland", door
den heer Boersma tut Emmeu namens
de vrijzinnige kiesvereeniging aldaar, door
den heer Planlingu van Dordrecht na
mens de vereeniging ..Vrede door Recht",
i >_T den heer Zelvelder namens „Volks
onderwijs", door den heer Hugenholtz
namens de sociaal-.iemocratische Kaïncr-
fraclie, door den heer mr. Smeengc als
medelid der Kamer voor Drente en cere-
vo rzitter van de vereeniging voor am-,
bachtsondcrwijs en d >or den, heer Rood-
huijzen als vriend.
Fep zoon van den overledene dankte
voor de gebrachte hulde.
UIT DE PERS
Deconcentratie en de
evenredige vertegen
woordiging.
Hel offtóocle orgaan der Liberale
Unie de „Vaderlander", vreest dal de
evenredige vertegenwoordiging aan de
Concentratie een einde zal maken, en
dal daardoor ook de vrijzinnige par
tijen elk weer geheel op zichzolve zul
len komen le slaan
„Tol dusverre schrijft hel blad,
heeft memand onzer zich voorgesteld,
dat een andere toestand in 1918 mo*
geljjlc zal zijn cn ook hel artikel in
ons blad van 23 December 11. sprak er
•an dal elke partij in het vervolg' voor
haar eigen lijsten zal hebben te ijveren.
Toch willen wij cr o p wijzen, dat. als
de drie vrijzinnige groepen in 1915
mei gezamenlijke lijsten en een geza
menlijk Vërkiezingsprogram zouden wit-
len komen, de F V daartegen aller
minst een beletsel is. En wij zouden
zeker gaarne zion, 'dal de drie par
tijen nog eens overwpgen of het niet
v.ensclielijk ware daartoe te Komen De
Reclitsche partijen staan er in dal op
zicht makkelijker voor dan de vrijzin
nigen, tusschen een katholiek' en een
Calvinist bestaat zoo groot verschil, dat
niemand dat *»v»het hoofd zal zien,
tusschen den anti-revolulionnnir cn den
christelijk-historische is «lal verschil heel
wat minder, maar toch blij'fL hel mee
gaan met Kuyper of Lobman voor de
mol politiek geschoolden in «lie par
tijen het kompas Maar bij ons, vrij
zinnigen, staat de zaak heel anders,
en ui breedte kringten van «le vrijzin
nigen wordt voor de verschillen onder
«le vrijzinnigen onderling heel .wat min
der gevoeld dan de partijleiders zich
verbeelden Wie zich als vrijzinnige dan
ook voorstelt, dat de beginsel vraag, juis
ter gezegd de nuance vraag, de meerder
heid der vrijzinnigten eene keuze zal la
ten doen uit de ingediepdfe lijsten, zal
zich naar onze meening deerlijk ver
gissen Voor vele duizenden vrijzinnigen
zal dit beslist worden door «le porsoc
nen die candidaat gesteld worden. Men
'crg'éte toch niet, nat men, naast ver
schillende algtemecne vrijzinnige küed-
vereenigingen, tienduizenden vrijzinnigen
ii7 den lande heeft, die -\rijzmmg' slem-
men, zonder ergtens hij aangesloten 'te
zijn';
Dc historic is om er uit le lecren,
doet een ieder dit d(an oolc niet,
en wij gtelooven materiaal genoeg le
hebben om te kunnen bewijzen dat die
drie soorten vrijzinnigle lijsten in 1918
lot schromelijke verwarring' aanleiding
zullen geven, om niet te spreken van
onverkwikkelijke» strijd, en daarom nog'
eens. Zouden de drie partijen niet
nog' eens ernstig overwegen of het niet
zaak zal wezen in 19IS precies (e doen
wal zij in 19IS. deden, n.l uitkomen
met een gemeenschappelijk program''
Mogte hel daartoe komen, en hel is
zaak, dat bicrover zoo spoedig1 mogelijk
wordt beslist, want bet spreekt van zelf
dat gteene der drie partijen vóór dat
die beslissing' gevallen is, iets' anders
kan doen dan krachtiger dan ooit pro
paganda le maken voor eigen parochie.
En die propaganda kan uil dcii aard
dor zaak nooit geheel ontkomen aan be
strijding van de andere vrijzinnige frac
ties, En als wij aandringen op ernstige
overweging van de vraag, of wij ook in
1918 niet nog eens zullen samengaan,
is dat niet alleen, omdat samenwerking
tusschen de drie vrijzinnigle groepen
voor ons gebiedende eiscli is, zoolang
de Coalitie bijeen blijft, zij het dan al
niet bij de stembus maar daarna, maar
omdat wij in 1918 naar alle waarschijn
lijkheid minder voor politieke vraag «luk
ken dan wel voor deze hoofdvraag'
zullen komen te staan, hoe onze fi,-
nancieele toestand zal moeten worden
beredderd. En al geven wij gaarne toe,
dal dit natuurlijk nicA enkel uit directe
belastingten zal kunnen worden gevon
den, dit staat toch zeker voor alle vrij'
zinnigen vast. dat het gai hooit zal taoc-
ten gtestopl worden mei cene Tariefver-
hooging die onzen doorvoerhandel zou
nekken, en dat zou juist na den oorlog',
zccals Treub in zijne memorie van toe
lichting pp zijne belastingwetten zoo
uitnemend uiteengezet heeft, zeker bel
geval zijn He! gaat hier toch niet
om de vraag' welke van dc drie frac
ties bij hel gescheiden optrekken hot
meest zou winnen; het gaat om liejt
feil dal die onderlinge concurrentiestrijd
tusschen de vrijzinnigen duizenden kie
zers van hen afkeerig zou maken; dat
heeft 1909 ons geleerd terwijl 1913
heeft bewezen dat het vrijzinnige deel
van hel NederJandscfie volk gaarne aan
alle vrijzinnigten zijn vertrouwen schenkt,
mits een gemeenschappelijk program het
bewijs geeft', dal ze, in de meerderheid
gekomen, ook tot gemeenschappelijk ré
péteren in staat zullen zijn. Dit alles
dunkt ons des te meer <10 overweging
waard, omdat dbor de E. V. de katho
lieke partij zeker, de sociaal-democra
tische zoo goed als zeker baar aantal
zetels zal zien toenemten
Cavenrt consules.'
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De smokkelarij.
Van de Zecuwsch-Vlaamsche grens
schrijli men aan liet Vaderland
Dagelijks ziet men hog steeds vele
vrouwen wandeltochten maken in de rich
ting '"an «1e grens, terwijl ondanks streng
toezicht ook hier en daar opslagplaatsen
worden aangetroffen. Onlaugs werd een
berucht smokkelaar van zijn bed gehaald,
hij was reeds uitgezet, doch wist weer
heimelijk terugte komen. Een collega-
smokkelaar, eveneens tegen' verbod na
uitzetting teruggekeerd, liep toen hij
do,or dc politie ontdekt werd cn gesom
meerd om zich te laten arresteeren
tot nau den hals in hel water; evenwel
kon hij bel blijkbaar niet lang daarin
uithouden, zoodat hij zich moest over
geven. Thans js bet syebeele gezin, dat
naar men zegt met smokkelarij zich
bezig hield; naar Bergen op Zoom ver
huisd.
Een derde aanhouding had plaats met
een werkman, die ofschoon met klein
rlof Utuis, zoo nu en dan zjju uniform
aantrok, om uit smokkelen te gaan.
De exploitant van een huurauto uit
'l'ernouzen schijnt ook al goede zaken
le maken. Vaak gebeurt het, dat deze
auto zes zeven maal in een nacht de
grenswacht passeert. Bij aanhouding is
natuurlijk nooit iets verdacht te bespeu
ren. Het zijn enkel pleizierlochtjés die
daar 's nachts ondernomen worden!
Een soldaat-kommies ging er in een
Ier nachten van de vorige week alleen
op uit. Toen hij een bende smokkelaars
ontmoette, werd hij vastgegrepen cn werd
liem zijn revolver ontnomen. Slechts na
een hevige worsteling gelukte het den
flinken jongeling uit hunne handen te
komen Twee van de 17 man sterke
bende werden later nog gearresteerd.
u
Gebrek aan houtskool,
in verband met het heerschende ge
brek aan Houtskool, waardoor de klce-
uingindustrie zeer wordt getroffen, heeft
hel hoofdbestuur van den Bond in de
ldeedingindustric aan den minister van
L., N en H een adres gezonden, waarin,
met overlegging van een dossier, op de
quaestie betrekking hebbende, wórdt ge
wezen op bel steeds toenemende nqpende
gebrek aan deze voor de industrie zoo
onmisbare grondstof en aan den minister
wordt verzocht, zoo spoedig mogelijk een
conlerentie te willen toestaan
o
Aangehouden mail',
hel stoomschip Prins Hendrik van
de Maatschappij „Zeeland", op 19 dezer
van Vlissingen naar Engeland vertrokken,
heeft to1 Zeebrugge, op last van de
Duitsehe militaire autoriteiten, de ge
lieele mail met uitzondering van die
voor krijgsgevangenen moeten lossen.
Die mail bestond uit de brief- en pak-
kctposl. welke nii de verzending in
-aansluiting op het 17 dezer van Vlis
singen naar Engeland vertrokken stoom
schip der Maatschappij Zeeland in Ne
derland i-» ter post bezorgd.
L e d e r p r ij z c n.
De „Echo van het Zuiden' meldt, dal
het uesluur van den Ned. Bond van
Schoenmakerspatroons besloten heefteen
protest vergadering tegen de hooge leder-
prijzen te houden in de eerste dagen van
Februari, en wel le 's Gravenhage.
In behandeling zal dan "komen een
motie, waarin wordt verzocht, dat oogen-
blikkelijk Regeeringsmaalregelen worde»
genomen tegen de reusachtige stijging
der prijzen van alle schoenmakerst'our-
nituren waardoor duizenden schoenma
kers met werkeloosheid worden bedreigd,
ornaat het een groot deel der bevolking
«liet mogelijk is onder deze omstandig
heden zich nog schoenen aan te schaffen.
Het bondsbestuur adviseert tot de in
stelling van eeü centraal distributiekan
toor voor huiden en looistoffen, leder en
schopnep, onder bestuur van personen
uil alle belanghebbende groepen, en elke
afoeeling van dit kantoor te stellen onder
öa.'elijksche leiding van onpartijdige. Ier
zake kundige ambtenaren.
Uit Middelburg.
AVij ontvingen hel volgende bericht
met verzoek hel le plaatsen, waaraan
ij gaarne voldoen
Dc leden der afdfeeüng Middelburg
van den bond van Nedprlamlsche schit-
derspatroons nemen de vrijheid' onder
dc aandacht hunner clientèle te bren
gen dc wenschelijkhcid, om in dezen
wintertijd die wcrkzaamhedien te «toen
verrichten zooals het doen schilderen
•an zonneblinden, tuinmeubelen, huis-
blondelijkc artikelen enz enzwelke
dan evengoed als in t voorjaar lrun-
•n worden uitgevoerd
Daardoor wordt verkregen
Zorgvuldiger behandeling van het
werk; beperking van werkloosheid on
der de schildters en voorkoming' van op-
ccnhooping van werk in het voorjaar,
wanneer vele handen te lcort komen om
de goede uitvoering van dit schilder-
■rk' le verekenen.
Het weerbericht van gisteren meld
de ds -verwachting lichte tot matige
vörd.
De malighehl is overgegaan tol „eng
strenge" vorst, want hedenmorgen 9
uur wees de thermometer nog 12 graden
vorst aan
De hoop, dat ook nog op de vesten
zal kunnen worden schaatsgereden, wordf
dus steeds grooter.
Vriest het vannacht weder flink dan
zullen de vesten morgen worden ge-
keuro; nu reden nog slechts enkele veor-
lcopers op de vesten.
Intussclien heeft de IJsvereenigingniet
stil gezeten en is op haar terrein aan
acn Nvtdcrot een flinke verversehingstent
•rrezen. Gisteren en ook hedenmorgen
meldden zich steeds door vele nieuwe
leden aan en ook met het oog hierop
is het te hopen, dat spoedig de betrek
kelijk kleine Toaan kan worden vervan
gen door de vest tusschen de Noord
poort en de Koepoort, welke dan door
«ie vereeniging wordt geëxploiteerd.
Ileoenmitïdag hadden d.e leerlingen
•an meerdere scholen gedurende den
jeheelen middag of een gedeelte daar
van „vrij af".
Hol was dan ook op de baan der
vereeniging en op meerdere andere
„weidjes" lieden middag gezellig druk.
Hedenmorgen was het verkeer n de
Segeerslraat eenigen tijd gestremd, door
dal een paard van een vuilniskar gevallen
was. Het kostte heel wat moeite "liet oude
dier, dal gelukkig met verwond was, wed
der op de pooten te brengen.
Uit Vlissingen.
De voordracht voor de betrekking
van hoofdopzichter van het waterschap
,,de Zeven Gricterijen cn stad Slóten'
beslaat uit de heerett: no 1. C B. Koole,
eertijds te Vlissingen, thans opzich
ter van „Waterland" le Monnikendam',
en th>. 2 N. Prie;ter, opzichter te Cats
- Aan het jaarverslag' van dc werk
zaamheden van het algemeen Belgisch
vluchtelingencomité „Troost in Nood" te
Vlissingen welk verslag in de ver
gadering van Zaterdag 6 Januari aan
de leden is voorgelegd, geworden, ont-
lecnen wij de volgende bijzonderheden.
Inlichtingsdienst 8590 brieven be
stemd voor of komende van Belgen
in bet bezette gebied, zijn langs dit
bureel gepasseerd 324(} opzoekingen naar
verdwenen personen, die voor djen oor
log in België vertoefden, zijn door
deze afdeeüng behandeld
Huisvesting' 670 Belgische en Fran-
sclie familicn meldden zich hiervoor
aan. Hiervan waren 120 tot verkrijg
gen van pensioen, de overigen tot het
bekomen van «*en eigen woning