R6SCHE COURANT
160« Jaargang
Donderdag
18 Januari.
laneroverzleiit.
81R A K h A 8 11
Dit Stad en Provincie.
M 15.
1017
iDeze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen,
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Qoes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke verhooging der ubommmauten met 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoeslag.
AdvertentiGn k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Oeboorte-, dood- em
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters an randem
naar de plaats die zij innemen.
BEf" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Tweede Kamer
Zitting van Woensdag.
Roep nooit Ho! vópr je over de
brug btul!
EK- Kamer had gisteren de voornaam
ste hindernissen op den weg derHnur-
ooïnmissie-wet overwonnen
Artikel 12 werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen; ar't. "13 zelfs
zonder discussie, art 14 idem.
'T»en schoot er alleen nog' maar over
artikel 15, liet laatste! En er zullen
wel leden zijn geweest die hoopten
da! ze dezen middag ook nog aan xJ/s
Schepen vorder ingswet zouden kunnen
beginnen
Maai" jawel. Er was op l laatste
(Pjogenlilik een amendement-De Monté
Verloren gekomen ten eiude de op-
'iieffingjsbepalyig van dit slotartikel
n.l. de bepaling wanneer de wet niet
meer zal noodig zijn anders te for
muleeren Er werd daarover gepraat
vrij' veel gepraat zelfs; er werd ge
stemd en toenwas er net één lid
te weinig n.l. 35 voor en 15 tegen, sa
men 501
Tpen móest de Kamer wel naai* huis,
tol vanavond 8 uur, want vandaag is er
overdag afdeclingsonderzoek
Een groot 'deel van de zitting van
gaster is besteed aan een debal over
<le vraag vóór welke woningen deze
wet za! gelden. Itel wetsontwerp nam
als grens aan vier maal de in de laes-
wettabel genoemde hunrsom voor de
gemeente of het gedeelte der gemeente
waarin de woning' is gelegen.
Dat zou dus voor de gemeenten u)
Zeeland als gl'ens van de wérlöng der
wel een weelchuur aangeven van
Vlissingen 4 X f 1.75 .-= f 7 00
Middelburg 4 X f .150 -= f 6.—
I Zand en O. en
\V Souburg 4 x f 1.25 1' 5.
Overige.1 groote
gemeenten 4 x f 1.— F I.
De kleinere 4 x f 0.80 - r 3 20
De heer De Kan ter bad nu voor
gesteld om niet viermaal dat bedrag
te nemen maar achtmaal, en dus o,ob
al tic daaronder vallende buizen wet
telijk te beveiligen tegen onredelijke
huur-opdrijvïng. Er werd dooa* den
voorsteller en zijn medestanders gewezen
op de moeilijkheden waarmee thans
giepensionneerden, ambtenaren, pension
houders e. d. te kampen zullen hebben.
•Maar aan den anderen kant werd de
bedenking geopperd dat men door te
kras ingrijpen het gevaar zou doen ont
staan dat voor de betere woningen ge
heel een eind zou komen aan nieuwen
bouw. terwijl die nu nog' zoo'n beetje
■voortgaat
Ten slotte werd het amendement
verworpen met 41 legen 25 stemmen,
en werd liet regeeringsarlikel aangeno
men met 26 tegten 20 stemmen
Mi NIEUWE STAATSRAAD.
liet iiieuw-benoèmde lid van den Raad
ra» State, mr. dr. G, F. baron van Hu-
genpoth tot Aerdt, is onder-voorzitter,
run. den Centraleu Raad van Beroep, in
welke functie hij 5 Jan. 1912 benoemd is.
Hij hêhoorl tot de katholieke staats
partij.
BELANGEN VAN DEN LANDBOUW
Naar aanleiding van de vergadering
•door den Minister van L N en H.
«lengeroepen op 18 December heeft liet
pestuur van hei Nederlandsch Land-
bouw-Comité op 3 Januari eene bijeen
komst gehouden niet de voorzitters der
provinciale en gewestelijke landbouw-
maalscliappijen, -vereenigingen, -bonden
en met de z.gj, „Interprovinciale com
missie uit het Nederlandsch laudbouw-
/rtottnité", ingesteld met het oog op de
behartiging der belangen van het Ne
derlandsch landbouwvercenigingsleven bij
den uitvoer van landbouw voonlbren,
selcn
De bedoeling van het houden dezer
bjjeenkonr-l was hot bespreken der toe
standen in den landbouw in den tegen-
woord igen critieken tijd in het alge
meen, docii meer in het bijzonder na
4c gaan of en zoo ja, op welke wijze
de Neder tandsche landbouw, in zijn al-
gemecne landbouworganisaties vertegen
woordigd, den Minister kon steunen bij
zijn streven om voor een zoo goed mo
gelijk verzekerd zijn van de belangen
mn de voeding van mensch en dier zorg
ie dragen
De vergadering stelde zich bij haar
besprekingen, dat laatste doel rakende,
op hel standpunt, dat liet Nederland<che
lanabcuwvereenigingsleven, met inacht
neming van de belangen van den pro
ducent, er toe beeft bij te dragen, dat
al hel mogelijke worde gedaan om de
binneiUTJidsche productie van voor de
voeding nuttige gewassen zoo hoog ïno-
jelijk op te voeren, zelfs indien de
lanobótlw zich daarbij opofferingen heeft
le getroosten.
Voorts nairf zij als uitgangspunt liet
besproken der vragen door den Minister
in bovengenoemde vergadering ter tafel
gebracht. Alleen werd geacht dat om-
trenl ae beperking van sommige gewas
sen reeds antwoord is. gegeven door de
commissie van advies.
Het rc..ullaat der besprekingen is
neergelegd in een schrijven aan den
Minister, dat men in zijn geheel in het
Zeemvsch Landbouwblad kan vinden,"en
dat in 'l kort de volgende punten ver
meldt
- Als factoren, welke een zoo
groot mogelijke productie in het a.s.
oogstjaar zullen tegengaan, werden ge-
stnd:
1Gebrek aan meststoffen, in 't
bijzonder hulpmcststoffen en de hooge
prijzen daarvan.
De vrees werd hierbij uitgesproken,
dat sommige prijzen te hoog zouden
stijgen
Gebrek aan werkkrachten,
met zich brengende een zeer hooge
stijging der arbeidsloonen. Aangedron
gen werd op hel geven van veelvuldige
en langdurige verloven.
3. Prijzen. Betoogd werd dat het
bindend in uitzicht stellen van loonende
prijzen nel meest natuurlijke middel is
om den verbouw van de gewenschte
gewa* son te bevorderen. Het denkbeeld
van gegarandeerde minimum-prijzen vond
on\ crdeeld instemming.
Als een gro.ol gevaar werd nog ge-
oeid de omstandigheid dal nog steeds
door den lussclienhandel dikwijls onge-
evenretiigd groote winsten op hun lot
op zekere ho.ogle misbare bemiddeling
worden gemaakt.
Gewezen werd op tiet betalen aan
den producent van minder dan dien pro
ductieprijs voor sommige der door hem
voor de binnenlandsche consumptie be
schikbaar gestelde goederen.
Fr werd ter vergadering gewezen op
het hoogst onbillijke en gevaarlijke van
hel fen, dat de landbouwers de door
hen verbouwde voedergewassen tegen
dikwijls zeer aanzienlijk lageren prijs
moeten afslaan dan door hen bij aan
koop van andere voedermiddelen moet
worden besteed; zoo werd tevergeefs
gezocht naar een houdbare verdediging
van hel standpunt, dat de Minister
heeft ingenomen bij het stellen van
den prijs van zemelen en gries op onge
veer f 17, per 100 K.G 'aanvankelijk op
nog veel liooger prijs. ("Het kan bezwaar
lijk verdedigd worden, djat de prijzen
voor oroodmeel laag worden gehouden
door het teil koste van den land
bouw opdrijven van de afvalproducten
ran tarwe en gerst!
Ten slotte werd bij dit punt nog gewe
zen op liet feit dat die boeren, welke
rogge verbouwen, mede om deze later
tegen mais le ruilen, him doel niet of
slechts ten deele bereiken.
4. Onvoldoende hoedanigheid van
poot- en zaaigoed en dikwijls te
hooge prijzen daarvan, werden als een
ernstig gevaar voor een zoo groot mo
gelijke productie genoemd. Hierover zal
in oen loop der volgende week een
afzonderlijk, thans in bewerking zijnd rap
port aan den Minister worden gezon
den.
B. Over de beperking van de teelt
van bewassen, werd de algemcene op
merking gemaakt, dat ofschoon liet wa
pen van beperking van verbouw
met omzichtigheid behoort te worden
gehanteerd van Iandbouwzijdo geen
bezwaar mag worden gemaakt tegen
een beperking van de teelt van ge
wassen, welke voor de voeding van geen
waarde zijn.
C. Tegen een bevestigende beant-
wooroinf van de vraag of het mogelijk
en wenschenjk is op een eenigszins
belangrijke schaal weide tot bouw
land ora le leggen, verzetten zich naar
liet ooreeel der vergadering verschil
lende elementen.
In ac eerste plaats wel is het zeer
de vraag of zelfs indien voor hel te
telen proauel flinke prijzen kunnen wor-
oen gemaakt een dergelijk ..omscheuren"
voordeeli» z.oude zijn; voorts ïs het
groote gebrek aan werkkrachten een be
zwaar, terwijl in niet geringe mate het
gebrek aan kunstmeststoffen (vooral op
zand- en veengronden) z.icli tegen een
dergelijken maalregel verzet.
Daarbij komt, dat do hoegrootheid
van den Nedcrlaudschen veestapel van
dien aard is. dal men zeer voorzichtig
behoorl te zijn met het doen van slap
pen, die de oppervlakte weiland en hooi
land in eenigszins'*belangrijke mate zou
den inkrimpen.
Do vergadering achtte hel: clan ook on-
gowensclit dat iels in die richting zoude
woracn ondernomen.
D. Waar gebrek aan kunstmeststof
fen en aan werkkrachten groot zijn en
het gewcnscht is béide, voorzoover be
schikbaar, Le besteden tot het dwingen
I it de hoogst mogelijke productiviteit,
van hel reeds in cultuur zijnde land.
acnlte de vergadering in hooge mate
o n g e w e n s c li t onder de tegenwoor
dige omstandigheden o u f g in i n g e n
aan le moedigen.
De noodzakelijkheid werd naar voren
gebracht om, meer dan Lot nu toe
liet geval was, den producenten in hun
landbouworganisaties vereenigd, recht
streeks de gelegenheid le geven de w i n-
s len, op export vallend, te genieten.
Waar a's gevolg van veranderde interna
tionale verhoudingen de bedoelde win
sten bij lange na niet meer zoo groot zijn
als zulks korten tijd geleden het geval
was en niet zelden die winsten ten
eenenmale ontbreken, meende de verga
dering, dat liet de productie slechts kan
schaden, wanneer den handel een over
wegende plaats in het bewerkstelligen
«ui dien uitvoer wordt ingeruimd.
De ondervinding heeft geleerd, dat te
dezen opzichte zeer wel oen systeem be
staanbaar is, waarbij de beschikking over
de voor uitvoer in aanmerking komende
landbouwvoortbreisgselen bij het land-
bouw-vereenigingsleven berust, met in
achtneming van rechtmatige belangen van
den rëeelen lussclienhandel.
Een uitgewerkt plan over dit onder
werp is in voorbereiding.
.'Men zie elders in dit nummer ook het
erslag van de hoofdbestuursvergadering
der Z. L. MA
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De woningnood
De staat, in hel Gemeenteblad van
Amsterdam, vermeldende liet totaal aan
tal woningen en het aantal, dat daar /an
onbewoond was einde December 1916,
toont nog eens aan, hoe nijpend daar
ter stede tie woningnood is voor alle
categoriëen der bevolking. In de oude
stad stonden er van de in totaal 18.359
woningen slechts 132 of 0.27 pCt. leeg
(terwijl het normale cijfer van leeg
staande woningen moet zijn 3 pCt en
in de nieuwe slad van de in totaal
138.525 woningen 316 of 0,23 pCt. Op
1 Januari 1917 waren op nieuw terrein
in aanbouw 1262 woningen
Eci-ke 1 ijke stral' voor smokJcv
laars.
Ouderlingen en diakenen der Gerof
kerk te Aalten hebben, naar de „Arnli
Cl.' meldt, besloten om lidmaten, welke
bepalingen overtreden, welke in het ge
bied dat in stiaat van beleg verkeert,
van kracht zijn, van deelneming "aan liét-
Avondmaal uit te sluiten
Koper voor de Hem brug vr-ij-
gc Ia ten9
Volgens de „Tel." zou de Engels-die
regeering een hoeveelheid koper "hebben
vrijgelaten, die ten behoeve van Jen
munilicj-aanraaak naar do Hembrug zal
worden verzonden
Uit Middelburg.
Wij vestigen de aandacht op de in
dit nummer voorkomende bekendmakni
van den burgemeester betreffende brood
kaarten voor uitgeweken Belgen en an
dere vreemdelingen. Wij maken er te
vens op attent, dat het voldoende is,
wanneer van elk gezin zich één persoon
aanmeldt, en dat met „vreemdelingen"
alleen bedoeld worden personen, die(
tijdens den oorlog gevlucht zijn.
De politie heeft hedenmorgen pro
ces-verbaal opgemaakt tegen een bode,
die (wee halve varkens ongedekt op zijn
wagen vervoerde.
Bij kon. besluit is aan den hee~
G J. Boogaart, commies ter secretarie
alhier, een pensioen verleend van
f511
Uit Vlissinge».
- Naar wij vernemen, zal bet aantal
Duilsche geïnterneerden, dal iedemi lceèr
met de mailboot te Vlissingen aaa-
fiomt, binnenkort van ongeveer 50 lot
ongeveer 100 stijgen
In de Nutsspaarbank te Vlissin
gen werden in 1916 5824 inlagen ge
daan tot een bedrag Van f 225.350,13 en
1866 terugbetalingen tot een bedrag van
f 186.833,12.
Hel aantal spaarders op 1 Januari
1917 bedroeg 3105 eu bun gezamenlijk
tegoed f 446 794,95.
Op hel bijkantoor le Souburg werd
in 1916 ingelegd f 5705,66 en terugbe
taald f4112,39 liet aantal spaarders op
1 Januari bedroeg aldaar 107 en hun
tegoed f 13.554,80.
Uit Z uid - Be veland.
De St.crt. no 14 bevat de statuten
der woningbouwvereeniging „Biezelinge
en Eversdijk gevestigd, te B i e z e 1 i n g e.
- De familie van den brievengaarder
V le Scho re werd, terwijl zij aan de
koffietafel zat, opgeschrikt door een
flauberlkogel, die door hel raam drong
en over de tafel Jicenvloog tegen den
post van de tegenoverliggende deur,
waar hij afstuitte en neerviel. Hij ging
daarbij over een stoel, waaruit ten in
gekwartierd militair juist was opgestaan
Het is dus een bijzonder toeval, dat
deze verdwaalde kogel geen persoonlijk
letsel veroorzaakte
De plaatselijke collecte ten bate
del* Fransche kinderen te S c li o r e beefi
f75.45 opgebracht.
Uil Th dl en.
Men schrijft ons
Te O u d-V o s s e meer js iu uc
Taaiste jaren enorm veel bijgebouwd en
verbouwd; tal van woningen, die feite
lijk het dorp ontsierden, zijn verdwenen
en hebben plaats gemaakt voor gerie
felijker gebouwen Ondanks dezen bij
bouw heerscht er nog steeds woning
nood, want verschillende gezinnen zit
ten te wachten of er iets van htm ga
ding openkomt. Het bouwen van nieu
we woningen lokt op het oogenblik door
de hooge prijizeil der materialen niet
aan en geen ^vonder, dal de am
bachtslui en zc zullen liier ter pi.wi
se wel geen uitzondering maken uit
zien naar gunstige kentering in den
toestand
In de Woensdag le Scherpcnis-
sc gehouden vergadering van den dijk-
raad der walerkeering van hel calamiteit-
waterschap Sclierpenisse, werd behan
deld. do omschrijving nteL raming van
kosten voor de werken 'dienst 1917/'18
Voor de gewone werken bedraagt ae
raming i'6177,41. Buitengewone werken
zullen dit jaar met liet oog op den
gebrekldgen aanvoer en lioogen prijs der
basalts teen, niet gemaakt worden, wal de
toestand Hei* walerkeering zeer goed iy~
laat
Het salaris van den secretaris-ontvan
ger werd verhoogd van f 442 tot f493
Besloten werd dit voorjaar 5 perceelen
weiland voor den tijd van drie Jaren te
i 'orpacnlcn
Uii Z.-V I a r n d e r e n O. D.
- Woensdag werden te Koewacht
de door de ambtenaren aldaar in beslag
genomen goederen, voornamelijk koffie,
zeep en laas, van smokkelhandel afkom
stig. door den ontvanger der registratie
te Hulst in het openbaar verkocht. De
kooplust was bijzonder groot; er werden
dan ook zeer hooge prijzen besteed, de
opbrengst bedroeg bijna 700 gulden.
Besmettelijke ziekten.
Van 10—16 Jan. zijn de navolgen-
besmettelijke ziekten in Zeeland ter
kennis van den Centralen Gezondheids
raad gekomen
Diphteritis 1 geval te Kruiningen, 2
te Middelburg, 2 ie Souburg.
Roodvonk 1 geval te Scherpenisse, 1
te Yerseke.
KERKNIEUWS
De Chr. Jong. Ver. Rom. 1 16a al
hier hield gisterenavond haar der«
propaganda vergpdering Voor haar trad
als redenaar op ds .T. D Wielenga met
het onderwerp „Raymund Lullus".
Deze Cliristengeleerde (1235—1315)
was zendeling, auteur, onderzoeker e»
alchimist Zendeling was hij iu hart en
nieren Hij kan met recht genoemd wor
den de pionier der zending onder de
Maliiomedanen
Het Christelijk Europa dacht er niet
aan de zending onder de Maliomedjanen
aan te vatten. Op voetspoor van Johannes
Damascenes en Petrus Venerabius ijverde
Lulte i voort.
Spr. t'eekende de 13de eeuw als zeer
merkwaardig, de wetenschap als scholas
tisch van aard. Hij gaf voorts dc levenv
geschiedenis van dezen groote, die vpoe"
dig carrière maakte en op zijn 3Ösle lij*
krachtdadig werd bekeerd Zijn volgelin
gen gaven hem den ceretitc! van aoctor
llluminatus
De idealen, die Lullus zich voor oogen
stelde, waren het schrijven van boeken,
hel grondvesten van leerstoelen voor vie
zendingstalcn en zijn eigen martelaar
schap onder de Mahomedanen Lullus'
hoofdwerk is „Arts Magna" Zijn stand
punt was het geloof is de hoogste soort
van verstand Lullus tracht do theologie
le bewijzen, welke metbode spr mei
voorbeelden aantoonde
Terwijl Lullus boeken schreef circa
300; en studeerde, hield hij zijn verhe
en doel, bel „martelaarschap", steeds
'oor ©.ogen Zijn giuische leven bracht
hij zwervend dioor, steeds zoekend de
volgelingen van deii valschen protect met
hel Evangelie bekend te maken.
Spr. toekende den zendeling ook als
alchimist, waardoor hij meende zijn tdei-
let? lot het stichten van leerscholen voor
dc zendingstalcn te kunnen verwezenlij
ken Vervolgd, verbannen, in de gevange
nis gezel, werd hij eindelijk in 1315 aan
don oever der Middollandsche zee gtfetee-
niga, waardoor liij <le lang begeerde
martelaarskroon verwierf Ten slotte be
handelde spr in den breede de beteeke-
nis van dozen zendeling Bij dc o-afie
Gods
- Bij de gisteren te Vlissingen
gehouden verkiezing van een notabel der
Nen. Herv. Kerk, werden uitgebracht
1-9 stemmen. Gekozen werd de heer J.
Polderman met 96 stemmen. De lieer J.
C. Paap, candidaat der vrijzinnigen, kreeg
36 en ae heer van der Voort candidaat
van den Gereformeerden Bond, 15 stem-
N e d. II e r v. Kerk.
Drietal te Rotterdam S van Dorp te
Bodegraven, F Ivijftenbclt le Leerdam ea
J de Bruin te Zeist.
Aangenomen naar Zevenhoven B. S.
Dijkstra te Warns
RECHTZAKEN.
De procureur-generaal bij het #?.-
•echtsliof le Amsterdam heeft gisteren ia
appèl bevestiging gcëischt van de von
nissen, gewezen tegen J. C. B., her
bergier, en J. M., kleermaker, reiden
to Cats, ieder veroordeeld door d.e
rechtbank te Middelburg tot 6maan
den gevangenisstraf wegens meineed in
ien jachtwetzaak
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERl.V
De Minister van Fiuanciën brengt,
ter algemeene kennis.
lo als kantoren waar de Nederland-
schc pasbiunt, mits voor niet mindsr
dan vijftig gulden voor de zilveren oh
tien gulden voor de nikkelen en bron
zen, kan worden ingewisseld tegen rijks
daalders, guldens en halve guldens, zijn
aangewezen
a de Nederlandsche Bank te Amster
dam
b dc kantoren der betaalmeesters;
c. de navolgende kantoren der directe
belastingen en der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzeiH
in de provincie Zeeland
Axel, Goes, Hansweert, Ileinkenszand,
Ilontenisse, Hulst. Oostburg. Sas ran
Gent, Vlissingen (directe belastingen en
accijnzen Vlissingen (invoerrechten en
accijnzen:, IJzendijkc, Zierikzee
AFLOOP VERKOOPING
AFLOOP VERKOOPINGEN.
Gisteren is ten overstaan van notaris
BJaupot ten Cate geveild de hofstede
„Niets zonder Moeite" bij Souburg
met bouw- en weilanden, in de jgpr-
