MIDOELBiiRGSCHE COURANT.
160* Jaargang.
1917
Dinsdag
16 Januari
FEUILLETON.
lil N M E N L A 0.
te 13
Ktoze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per-kwartaal te Middelburg en voor hep, die de coiu-öeÉ
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.80. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdeljjke verhooging der abonnementen met 25 et. p. kw. wegens oorlogstoeslsg.
V
AdvertentiEn 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regeL Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
De broodkaarten.
Wie zullen ai iel prpbeenen de v.adsels
«•p le lossen van speciale gevallen,
«fce kle hersens van sommigen pijnigen
We zullen bijv. geen antwoord geven
*P de vraag hoe het zal moeten gaan
mei de militairen met verlof die voor
eetiige dagen hun kuchje in den steek
laten om thuis hun aandeel in 'l brood
be vragen, hoewel op de broodkaart
niet op hun eetlust is gerekend.
Wp hoorden z ooiels verluiden van een
plan om voor de soldaten het verlof-
pasje aan ïe vullen met een broodkaart
boor zooveel dagten als ze thuis zijn.
Eta we vermoeden dat dit wel in orde
aal fcomen voor 5 Februari, den fatalen
dap waarop het nieuwe stelsel begint.
•Wc zullen ook met probeeren een
antwoord te geven op de vragen
waarom een bakker die zijn beschuit
'ram. een fabriek betrekt, zijn klanten
daarvan kan bedienen zonder een brood
kaart te eischen; terwijl een bakker die
ee zelf bakt, dat niet kan?
(hote de bakker aan moet toet dei losse
cjoupons door een hotel- ol' restaurant-
Ihouder van de broodkaarten yan zijn
bezoekers geknipt, en door hem bij den
bakker ingeleverd? Immers losse cotU"
pons zjjn niet geldig.
Op deze vragen zullen hopelijk, mï-
mistcrieele antwoorden bijtijds verschii-
Maar de minister zal geen antwoord
kunnen geven op de vragen van zorg
volle huismoeders die niet weten hoe
ze nu aan moeien toet de boterhammen
van het daghitje, waarvoor z if geen
broodkaart mogen aanvragen. Ieder
moet die regeling voor zich zelf uil
maken. "Wie meent genoeg te hebben,
Om pok het innemingsverlangen van zoo'n
dagmeisje te kunnen bevredigen, kan
baar laten, mee-eten. En anders moet
,opk dat meisje haar broodkaart mee
brengten
•We zullen ook niet uitmaken hoe
medsclien moeten aoen die aan on4
verwachte gasten een twaalfuurtje of
een belegde avondboterham willen voor
zetten. Wjp zich gastvrij wil blijven
foetoonen, moet edelmoedig, maar minder
verstandig, zijn eigen rantsoen van do
vplgende dagen aan zijn gasten voor
zeiten Tenzrf deze met hun broodkaart
au den zak op bezoek komen, en zelf
dan nog' een extra-broodje laten halen
zoolang de winkels nog open zijn.
En zpo zullen er nog veel meer moeit
Ijjkheden komen. Maar voor 't oogtenblik
bbk zullen we ons bepalen lol de al-
Igetooene regeling, tot „hetgeenieder
een van de broodkaarten weten moet".
We hebben met opzet tot nu daarmee
Ujcwacht, omdat do kwestie nu eerst
l^ocd ieders aandacht vast houdt
Voor de eters is het eigtenlijk heel
eenvoudig wat ze doen moeten, zelfs
HOg eenvoudiger dan vroeger want ze
krijgen minder te eten, en als ze den
eenen dag' door een extra maagjeukte
tóch laten verleiden om meer dan
400 gram brood te eten, dan zullen
ze dat de volgende dagen weer op hun
knaag tooeten uitzuinigen. Want per
week krijgen ze niet meer dan 2 8 K'G.
Wal de eters, althans de gezinshoof
den, hebben te doen, is allereerst de
domicilie-kaarten in te vullen, wat de
knersten al wel zullen gtedaan hebben
f ja als ze die goed ingevuld hebben
don staan daarop alleen personen die bij
De Zeevalk,
Roman uit hel laatst der 16e eeuw,
a*ar 't Engelsch van RAFAÊL SABATINI.
55).
zon, die mij verwarmt begroette
Fenzileh hem en uit lange ervaring
wist hij dat hoe liever de namen wa
ren, die zij hem gaf, des lo kwaadaar
diger haar stemming was, „weegt mijn
raad zoo weinig bij u, dat hij slechts
is als stof op uw schoenen?"
„Nog minder", zei Asad, zonder zijn
igewone toegevendheid over haar vrij
heid van spreken.
„Dfat fc' anderdaad de waarheid!", riep
zij uit, haar hoofd buigend, terwijl acb-
'ter haar het mooie gtelaat van haar zoon
stomber opdook.
„Dat is het," stemde Asad toe „Bij
het aanbreken van den dag, Marzak,
jghat ge op het galjoen van Sakr-ete
hem nachlverbhjf hebben en geen aifilb"
ren. En de kinderen beneden een jaar
ook niet
Ze zullen nu van hun bakker of in
plaatsen waar het anders gebeurt, van
de wijkmeesters of van hel raadhuis
hun broodkaarten krijgen ,vier tegelijk
voor iederen persoon, iedere kaart gel
dig voor een week, te beginnen Maandag
5 Februari
Aan den rftud van die kaarten zit-#
ten coupons aan de bruuibroodkaarten
7 coupons ieder van 400 gram, aan de
witbroodkaarten ben van 50 gram, vijff
van 100, vier van 200, eü vier van 250
•gram.
En nu heeft de eter 'niet anders te
doen dan zoo'n coupon ie laten afscheu
ren dóór een bakker, die niet dezelfde
behoeft te zijn als die welke hem de
broodkaart bezorgde Ecu de bakker geeft
hem daarvoor dan brood.
Natuurlijk tegen betaling de brood
kaart geeft alleen reclil op tiet mogen-'
koopen van 't brood; met op 'l brood
zelf. De prijs van 't brumbrood blijft
voorloopig 12 cent; die van "t witbrood
zooveel als hij nu is.
Dal de bruinbroodkaarlen zooveel een-
ouoiger zijn dan de witbroodkaarten is
begrijpelijk. Er is maar één soort bruin
brooo. en er zijn veel soorten wit
brood bovendien geldt de wittebrood-
kaart ook voor beschuit en zoet rog
gebrood Althans voor zoover de beschuit
onverpakt is. De verpakte is vrij. Waarom
deze regeling zoo is, kunnen we slechts
vermoeden, nl. zorg voor werkeloosheid
aan de fabrieken Maar in ieder gev.il is
zoo.
Hei bruinbrooil is bovendien ecu dis
tributieartikel1, d. w. z. de regeering en
de gemeente betalen een bijslag in den
prijs, zopdat dat brood voor den eter
jocdk.ooper is. Vandaar dan ook dal de
bruinoroodkaart alleen geldig is in de
gemeente waai- zij is afgegeven, 'behal
ve daar waar het koopen van brnin-
brced in naburige gemeenten gebrui
kelijk is, en voorts voor schippers).
Maar met de witbroodkaarI reist ge
letterlijk het heele land door, en het
zelfs een dringende raad niet zonder
broodkaart op reis te gaan. Want .m-
ders krijgt ge geen brood! We hadden
het hierboven al over onverwachte gas
ten En ook hij die in restaurant of ho
tel komt, kan daar geen brood krijgen,
zonder dat hij zijn broodkaart aan den
^Icellner heeft gepresenteerd, die hem
een kleine coupon afscheurt voor ecu
kadetje, of een dikkere coupon vam
en stapeltje sneedjes.
Atleen voor vreemdelingen, d. z. men-
schen uit het buitenland, kunnen de
hotelhouders dagkaarten krijgen.
Volgens de N Crt. is een nadere rege
ling voor hel hotel- en restaurantbedrijf
in overweging
Maar dan nog iets. wie aan 100 gram
per dag niet genoeg heeft, kan bij
het gemeentebestuur; een aanvul
lingskaart vragen. Het gemeentebe
stuur heeft dan te beoordeelen of de
hoeveelheid werkelijk niet voldoende is
in verhand met den aard dier werk
zaamheden en zijn normale wijze van
voeoing." En als het zoo is dan krijgt
hij een aanvullingskaart met twee cou
pons (voorloopig elk van 100 gram), die
samen voor één week gelden.
Maar... onze regeering leent geen
„lekkeren honger." Aanvullingskaarten
betreffen alleen bruinbrood.
Zün de vier weken van de eerste
Bahr "naar zee onder zijn leiding en
kunt ge de bekwaamheid en dapper
heid nastreven, die hem het hechtste
bolwerk van den Islato, het zwaard van
Allah gemaakt hebben."
Maar Marzak voelde, dal in deze
zaak zijn moeder ondersteund moest
worden terwijl zijn afschuw van dien
gelukzoeker, die de plaats dreigde in
tc nemen die hem van rechtswege toe
kwam, hem tot krankzinnige waagstuk
ken aanspoorde.
„Als ik naar zee ga met dien Chris
tenhond," antwoordde hij heesch, „dan
zal hij zijn waar hij thuis behoort -
op de rociersbank."
„Wat?" Het was een woedend!
brullen. Asad keerde zich plotseling
naar zijn zoon, en zijn gezicht dat op
eens donkerrood werd, kreeg zulk een
wreede en slechte uitdrukking, dal het
samenspannende tweetal er door ver
schrikt werd. „Bij den baard van den
Profeet! Wat zijn dat voor woorden tol
taij
Hij trad op Marzak toe. totdat Fen-
vier broodkaarten om. dan kan men
een nieuw stel krijgen, mits men de
ei'de broodkaarten inlevert, onverschil
lig of uaaraan nog ongebruikte cou
pons zitten En wie wil, kan dan zijn
menu wijzigen door voor zijn gezin bijv,
inplaats van drie witte en een bruin,
twee witte en twee bruine le vragen.
En dan gaal het weer zoo verder.
Maar er zijn een paar rubrieken
ouder de eters voor wie de regeling
anders is.
In de eerste plaats de landbou
wers aan wie tarwe of rogge ter be
schikking is gelaten voor het zelf
bakken van brood. .Aan hen worden
g!een broodkaarten uitgereikt.
Bij een .gisteren vermelde miuisterice-
lc beschikking is de hoeveelheid die
aan hen wordt gelaten, gesteld op 1.Va
H.L. per persoon ouder dan één jaar.
Dat komt. zegt de Minister, overeen
met een broodrantsoen van 2 8 K.G.
per week.
Wcnschen ze toch eeji broodkaart
te ontvangen, dan kunnen ze die aan
vragen, maar dau moeten ze voor iede
re kaart alsnog 8,4 H.L. rogge, of tarwe
inleveren
En dan in de tweede plaats zijn er
menschen, die niet zelf rogge of tar
we hebben, maar die zelf bakken.
Die personen zullen slechts gewone
broodkaarten kunnen krijgen.
Ze zullen echter wel bevinden, dat op
de wilbroodkaart ieder der twee coupons
of bons voor 200 grain brood kunnen
worden gebruikt om inplaals van dut
brood een portie van 125 gram bloem te
koopen, dus in 't geheel 250 gram per
week per kaart. Zijn cr dus vier per
sonen in een geidn, dan kan 't gezin in
't geheel 1000 gram bloem per week
koopen
Dat is natuurlijk niet voldoende om
in de behoefte van het gezin aan brood
te voorzien
Maar iedere huismoeder die wel eens
pannekocken wil bakken, of die
sloor een ander doel bloem noodig heeft,
mag wel onthouden dal ze na 5 Febr.
bloem alléén kan krijgen op die twee
coupons van haar broodkaart De bloem-
handel toch zal geheel worden stop
gezel.
Ten slotte de bakkers.
De plakkers zullen ze niet wel spoe
dig noemen, want die veel geplaag
de» krijgen een administratie, waarvan
vroeger niet gedroomd hebben en
waarbij ze zullen denken aan de dagen
san hun jeugd toen ze nog een plak
boek hadden.
Hun rol in deze regeling is deze
ze verkoopen alleen tegen coupons of
bons, en deze leveren ze wekelyks in
om een nieuwen voorraad bloem en meel
te kunnen krijgen.
Ze moeten die bons opplakken, en
ontvangen daarvopr opptakbladeu, en wel
vijf verschillende soorten, nl één soort
voor bruinbroodc'iupons, en vier soorten
Voor wiltebroodcoupons (volgens die hier
boven vermelde bedragen).
Op ieder blad is plaats voor een Jola.il
bedrag aan coupons Van 10 KG., en als
de bakker die bladen inlevert, moet hij
er een verzamelstaat bij doen, wskroip
de ingeleverde bladen vermeld slaan
Hoeveel toeel de bakker weer zal
ontvangen, weet hij niet vooruil. Dat zal
wel van den voorraad afhangen
Er is althans met een onheilspellende
reserve door den Minister van L N. en
II vastgesteld, dal door hem bepaald zal
worden de verhouding van het gewicht
dat de ingeleverde bons vertegenwoordi
gen en het gewicht van de nieuwe grond
stoffen dat naar aanleiding van die inle
vering zal kunnen worden verstrekt
De bestelling van nieuwe grondstoffen
geschiedt door de gemeentebesturen
„En onze taartjes dan? zullen de
dames vragen.
Daarvoor wordt nog een kans >,egevcu
Beschuit-, biscuit-, en koekfabrikanten,
koek- en banketbakkers kunnen nl. op
daarloe (bij het iCenl raai Broodkanloor taan
le vragen bestclkaarten aflevering te hun
nen behoeve vragen van tarwebloem, tar
wemeel, rogge enz.
Altijd mits cr voldoende voorraad is.
Want uitdrukkelijk wordt in de regeling
liet voorbehoud gemaakt zoowel bij deze
bestellingen als bij die voor brood dat
het C. B. K bevoegd is bij onvoldoenden
voorraad bestellingen geheel of gedeelte
lijk onuitgevoerd te laten.
We zullen maar hopen, dal het nooit
zoover komt
Maar een verwijzing naai* die bepaling
is toch wel noodig om toch maar ^oed in
gedachten te doen houden, dal <l|e heele
regeling haar bestaansreden heeft in
schaarschte
Men raoppere niet over liet kleine rant
soen, over de beperking, over den dwang,
den rompslomp Wie even nadenkt
zal begrijpen dal bij beperkten voorraad
liet noodig is allen gelijkelijk te bedoelen
naar een krap berekenden grondslag. De
broodkaarten zijn niet de schuld van de
beperking, ze zijn alleen noodig om de
beperking niet nog veel erger te dóen
worden, door onwillekeurige verkwisting
en door te groot gebruik bij sommigen,
wellicht niet eens altijd voor voeding van
menschen, - wal ook al weer, niet le veel
verwondering moet wekken nu het voed
sel voor dieren vaak duurder is dan d!al
voor den mcnsch
Maar juist omdat schaarschte de aan
leiding is lot deze regeling ten sloitle
een gjoede raad als gte aan het brood
rantsoen niet genoeg hebt, vult dal dan
op andere wijze aan, ook al moet ge
met uw gewoonten breken'
Dal zal merugteen moeten leeren,
want onze voedings-manieren zijn in
veel opzichten niet berekend op goed
en Loch goedkoop.
Eu daarom wallen we nog eens wijzen
op een hoekje dat we ook reeds in
ons nummer van 30 Dcc. bespraken,
en dal door de onlangs opgetreden
Nutscommissie voor volkslectuur is uil-
gegeven onder den titel „Wat zullen
wij eten? (Goede voeding in dure tij
den" Mej. Martinc Wittop Koning, de
schrijfster van liet m 1911 door de
Maatschappij lot Nul van t Algemeen
in duizenden exemplaren verspreid
boekje „Goede en goedkoope maaltij
den" werd door de Nutscommissie be
reid gevonden, hel geschriftje samen
te stellen.
Dit hoekje is in den boekhandtel
verkrijgbaar a 10 cenL
Maar in de eerste plaats zullen de
departementsbesturen van htel Nut hel
wel lol hun taak rekenen ,om zooveel
mogelijk den verkoop van die boekjes
te bevorderen "4 zij door bektend le
maken waai' ze verkrijgbaar worden
geslelo, 't zij door er op andere wijze
propaganda voor te maken.
zïleh in plotselingten schrik tusschen
lien kwam en hem aanzag, als een
leeuwin, die haar welp verdedigt Maar
de Dev, woedend over hel gebrek aan
gehoorzaamheid hij zijn zoon, vertoornd
zoowel tegen "den zoon als legen de
moeder, die hij wist dat litem opstookte,
gjreep haar met zijn gespierde, oude
handen, en wierp haar woedend op
zijde, zoodal zij struikelde en hij'gtend
in de kussens van haar divan viel
„De vloek van Allah kome op je!"
schreeuwde hijen Marzak deinsde voor
hem terug.
„Heeft die verwaande helleveeg, die
je baarde, je geleerd, Voor mij' le staan
en mij tc zeggen, wat je wel en wal
je met wilt doen? Bij den Koran! Al tc
lang heb ik haar slechte, vreemde ma
nieren gpduld, en nu schijnt het dat ze
jou geleerd heeft haar na te volgen, en
hoe je je eigen vader moet trotseeren
Morgten ga je naar zee met Sakr-el'.-
Bahr. Ik heb hel gezegd. Nog één
woord, en je gaat aan boord van zijn
galjoen, zooals je izeidet. dat liet met
hem gaan zbu 'op <le roeiersbank, om
jtehoorzaamheid le leeren onder de
zweep van een slavendrijver".
Verschrikt stond Marzak stil, hij duiff-
nauwelijks ademhalen. Nooit in zijn
leven liad hij zijn vader in zulk een
verheven toorn gezien. Toch scliecn die
Fenzileh geen vrees Sn te boezemen, die
lieks, wier tong niet bol zwijgen was te
brengen, zelfs met door de bedreiging
met roede en zweep.
„Ik zal Allah bidden, uw ziel hel
'gezicht terug tc geven, vader van Mar
zak," hijgde zij, ,,om u le leeren onder
scheid te maken tusschen lien, die u
liefhebben en de zelfzuchtigten, die uw
vertrouwen misbruiken"
„"Wat?" raasde hij, „bon je nog niet
klaar?"
„Dat zal ik niet zijn, voordat ik
tot izwijgen gebracht beh door den
dood, omdat ik u uit groote liefde raad
gegeven heb, o liclit van mijn arme
„Houd dien toon vol ze» hij, met
En hel hoofdbestuur van het Nut
heeft zich bovendien tol de gemeente
besturen gewend met de vraag tot een
ruime verspreiding' mee te werken. Ver
scheidene gemeentebesturen hebben
daar reeds toe besloten.
Het leek ons wenschelijk, in vel
band met bet broodrantsoen, dit nog
eens in herinnering le brengen.
ARBEIDSDWANG VOOR
SCHEPELINGEN.
Hel atdeeliiigsverslag der Tweede Ka
mer is verschenen betreffende de aanvul
ling van hel ontwerp Scheepvorderings-
wet met bepalingen om zeevarenden le
dwingen dienst te doen op door den Slaat
gevorderde schepen.
Er werd ui de afdeelingcn gewezen
op de groote bezwaren. De ongeneigd
heid om op schepen dienst te doen, be
hoeft to deze tijden waarin de zeeschepen
aan zulke groote gevaren blootstaan,
waarlijK niet alleen voort le sprui
ten uit den onwil om zekere arbeidsvoor
waarden le aanvaarden Wie aan de zee
vaart deelneemt waagt tegenwoordig zijn
leven liet is wel eeii buitensporige be
voegdheid der overheid, iemand, 'daartoe
te kunnen dwingen.
Intusschen, zoo algemeen als deze mee
ning was, was ook de opvatting, dat, in
dien mei liet oog op de voorziening van
ons land van levensmiddelen en grond
stoffen deze bevoegdheid voor do regee-
ring onmisbaar is, zelfs over de zeer groo
te bezwaren, moet worden heengestapt en
de verlangde macht, onder zoo deugdelijk
mogelijke waarborgen met betrekking tot
haar aanwending aan de regeering met
mag worden onthouden
Nadat gevraagd was of do zaken inder
daad zoo staan, werden cenige beschou
wingen aan de thans geëindigde machi-
nistenstalcing gewijd en een volledig re
laas gevraagd van hetgeen heeft plaats
gevonden en in het bijzonder van de be
moeiingen der regeering ten aanzien van
hel oonflict, welk relaas zich ook moet
.uitstrekken tot het gebeurde na de in
diening van de nota van Wijzigingen
Voorts werd er op aangedrongen de
wet ook van .toepassing le verklaren op
schepen die krachtens vrijwillig aange
gane overeenkomst bevracht zijn door de
regeering
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Van de grens.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag neeft zich nabij Bioucliautsche ha
ven weer een drama afgespeeld. Een
Belg. afkomstig van Barneveld, wilde
de grens oversteken Mij gebruikte daar
toe een ladder, toebehoorende aan een
in de nabijheid wonenden Belgischen
landoouwer, de R. genaamd. Een in de
buurt patrouilleerende Duilsche grens?
wacht iieeft geschoten, waardoor dei
Belg getroffen werd. Ö.ok een Duitsch
soldaat werd gedood. Of deze ook wilde
vluchten of wel, dat hier aan een on
geluk moet gedacht worden, blijft in het
duister.
Bovenbedoelde .landbouwer de R., zijn
zoon en een dienstknecht zijn in ver
hand met deze zaak -aangehouden en
naar Ertvelde gebracht.
ingehouden drift, „en dal zal spoedig
•©beuren
„Ik geef er toet om, als maar hel
sluwe masker van het gezicht van dien
Sakr-ei-Bahr gescheurd wordt. Moge Al
lah zijn beenderen breken' Wat is dat
met die slaven van hem - die twee
uit Engeland, o Asad? Men heeft mij
gezegd, dat de eene een vrouw is, lang
en van die blanke schoonheid, die de
gave is van Eblis aan de vrouwen In
het Noorden Welke bedoeling' heeft hij
met liaar - dat hij haai* met op de
markt verlopnen wilde zooals de wet
voorschrijft, maar dat hij tersluiks hier
komt om u le vragten ,de wet voor
hem te overtreden? Och, ik praat te
vergeefs. Ik heb u erger dingen laten
zien. om zijn lagte ontrouw te bewijzen,
en toch vleit gij hem, terwijl gij uw
eigen zoon uw tanden laat zien."
Hij trad op haar toe, boog zich.
gt-eep haar bij den pols, en lichtte haar
op.
(Wpridt vervolgd
