MIDDELBüRGSGHE COURANT.
139* Jaargang-
W oensdag
20 December.
Xanterorerzicni.
Ril Stad en Prtrnsseie.
As 300.
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courawt
fcezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijkt verlioogine der abonnementen met 25 et. p. kw. wegens oorlogt-toeslag
AdvertentiÊn k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
■Bij dil nummer behoort een Bijvoegsel.
Zij, dia zich na op ons blad
ahonnseren, ontvangen de in deze
maan- versohijaeüde gonuors
gratis.
WEGENS DE' KERSTDAGEN VER
SCHIJNT DIT BLAD MAANDAG EN
DINSDAG A S NIET
hulpkruiser wordt gebruikt, verandert liet
van karakter en woral het een. oorlogs
schip.
Maar onze regeering heeft blijkbaar
bij de bepaling van haar houding gedacht
aan oe moeilijkheid /om te .conlroleeren
oi de bewapening van een handelsvaar
tuig werkelijk alleen dienst doet tegen
mogelyke aanvallen. Wie maakt uit of
zoo'n schip niet op zee aanvallende oor
logsdaden verricht? Hel is daartoe iu
slaat, merkt het Oranjebodk terecht op.
TOELATING VAN BEWAPENDE
H A N DELS VA ART! JGEN
Uit een mcdedeeling van Lord Robert
Cecil in het Fngelsche Lagerhuis blijkt
dal de oenige neutrale regeering die ge
weigerd heeft gewapende koopvaarders
in haar havens toe te laten, de Neder
land s c h e regeering is.
De En "elsche minister voegde erbij dat
die weigering in Engeland een onaange-
namen indruk heeft oemaakl, te meer,
daar do Nederlandsche re|geering nooit
de wettigheid heeft "betwist, dat. koop
vaardijschepen voor zelfverdediging ge
wapend zonden zijn. Hij hoopte daarom,
dal niet geweigerd zou worden dergelijke
schepen in Nederlandschfe havens toe te
laten, vooral met hel oofg op bet feit, dat
het nieuwe Engelsche kabinet niet weer
zal dulden, dat Engelsche stoomschepen,
zonder een poging tot verdediging, door
vijandelijke duikbooten .tot zinken wor-
'.dcn gebracht.
We brengen hierbij in herinnering dat
deze kwestie niet nieuw is. Uil hel Oran-
jeboek van verleaen jaar bleek dat onze
regocring daarover reeds toen van ge
dachten had gewisseld zoowel met de
Engelsche als met de Duilsche regeering.
Daar dergelijke schepen do,or hun be
wapening in slaat zijn zoo noodig oor
logsdaden te verrichten, had onze re
geering. het tot haar plicht gerekend,
die schepen niet in onze havens, reeden
en tcrriloriale wateren toe te laten.
Wel erkent zij dat zelfverdediging door
handelsschepen van oorlogvoerenden vol
kenrechtelijk veroorloofd is, maar
daaruit, volgt nog geenszins dat de vraag
of die bewapende handelsvaartuigendoor
een onzijdige mogendheid moeten worden
toegelaten, bevestigend moet worden be
antwoord Dii laatste toch behoort tot
het neulraliteitsrecht.
Zij heeft dus andere molieven voort
haar zienswijze dan de Duitsche regeering,
die van meening is dat het aan handels
vaartuigen der oorlogvoerenden niét is
geoorloofd zich Legen een oorlogsschip
aer tegenpartij te verzotten.
Men kan er van op aan dal. nu de
oorlog wordt voortgezet, juist dié kwes
tie in zeer scherpen vorm aan de orde
zal komen. We hebben onlangs gewaar
schuwd vo,or de nieuwe moeilijkheden!
die dc neutralen zullen hebben te ver
wachten van de verscherpte oorlogsvoe
ring door de nieuwe Engelsche regeering
en van de reactie daarop van de Duitsche
marine. Hier heeft men nu reeds dadelijk
een voorbeeld van de moeilijkheden waar
toe dat kan leiden.
Wanneer een Engelsch bewapend han
delsvaartuig in een onzer havens aan-
koml, zal onze regeering hebben toe te
passen art. 4 van het Kon. besluit van
30 Juli '14, bepalend dat oorlogsschepen
of daarmee gelijk gestelde vaartuigen van
vreemde mogendheden, die zich in onze
territoriale wateren of daarbinnen ophou
den, en zicl> niet op eerste aanmaning
verwijderen, „zich bloot stellen aan zoo
danige maatregelen van geweld als dc
Nederlauasche regeering zal goedvinden
te gebruiken."
Passen we geweld toe, dan kati men er
zeiter van zijn, dal we groote onaange
naamheden krijgen met Engeland. Doen
we bei niet dan zal Duitschland legen ons
opspelen, omdal we van onze bepalingen
afwijken ten gunste van Engeland.
Onze geografische ligging, midden in
t oorlogsveld, doet booze dingen voor
zien. Want we weten nu wel uit ervaring,
dat de groote oorlogvoerenden het in
dergelijke geschillen niel bij een protest
laten Ze hebben economische dwang
middelen van onbehaaglijk soort.
Oöigeiischijnlijk is er veel te zeggen
voóv de Enjgelsehe opvatting dat een
„handelsvaartuig", waarvan men het recht
erkent om zich tegen een aanvaller te
verdedigen, een handelsvaartuig blijft,
wanneer het zich tegen een mogelijken
aanval wapent. Alleen wanneer het lot
Tweede Kamer
Zitting van Dinsdag-
De nieuwe successiewet is gisteren
aangenomen met 39 légen 16 stemmen.
De aanwezige Roomschen en anti-revo-
lutionnairen slemden tegen; de vijf aan
wezige Chr. liistorischen slemden met
de linkerzijde vóör.
De motieven, die de tegenstemmers
«aanvoerden, waren al heel weinig over
tuigend voor een beslissing van zooveel
gewicht als deze. Dc lieeren S c h e u-
er en Duymaer hadden bezwaren
tegen den eedde lieeren Kooien
en Dc Motilé ver Loren. vonden de
wijzigingen ten opzichte van ,,de rechte
lijn" te gering.
Dat de omstandigheden waaronder dat
nieuwe ontwerp werd ingediend toch
wel er een ander karakter aan gaven
schenen ze te negeeren
Van denverdere behandeling der ze
gelwet zij gemeld dat de heer P a t ij n
een amendement om hel giro-verkeer vrij
te stellen zag1 overgenomen door dèn Mi
nister.
De ZegClwet is nu afgehandeld De
eindstemming volgt later.
31NNENLAH11
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Gebrek aan levensmiddelen en
grondstoffen.
Iu antwoord op vragen van het Twee
de Kamerlid, den heer de Meester, heeft
de Minister van LN. en H. raecge-
deeld, dat er naar het oordeel der re
geering inderdaad redenen bestaan voor
de ongerustheid, die in sommige "krin
gen zich openbaart, dat zich te ecni-
ger tijd gebrek aan enkele levensmid
delen en grondstoffen kan doen gevoelen
In de eerste plaats is dc oogst van
granen in de overzeesche gewesten, met
name in de Yereenigde Staten van AmeV
rika en in Canada, in dit jaar ver her
neden het gemiddelde, terwijl d|e oogst-
berichten uit Argentinië ongunstig luiden.
Er is dan ook reeds sprake geweest
van hel verbieden van den graanuitvoer
uil de Vereenigde Staten
In de tweede plaats is de beschikbare
sclieepsruimte beperkt en gaat de toer
voer met velerlei bezwaren gepaard
In dc derde plaals is de binnenlandL
sche graanoogst cn zóo ook van sommi
ge peulvruchten en aardappelen bene
den het gemiddelde, terwijl bovenden de
aardappelen v|aa verschillende kleistreken
niel bijzonder houdbaar blijken
Inzonderheid baart de voorziening in
de behoeften aan graan en andev voe
der voor het vee veel zorg Een min
der krachtige voeding van het vee heeft
geringere productie tot gevolg het
geen ook alweder voor de volksvoeding
bezwaren medebrengt-
Van de zijde der regeering wordt al
hel mogelijke gedaan, om don invoer van
graan en veevoederartikelen zooveel mo
gelijk Ic bevorderen, terwijl zij erdoor
inventarisatie naar streeft, voortdurend
op -de hoogte te zijn van de beschikbar
re voorraden In verband daarmede zijn
en worden maatregelen getroffen voor
een zoo economisch mogelijk gebruik
en een goéde distributie dgzer voorra
den, terwijl ten slotte zorgvuldig wordt
overwogen, welke maatregelen moeten
worden genomen om de nadeelige gevol
gen van een intredend gebrek zooveel
doenlijk te voorkomen
Behalve ten aanzien van de levensmid-
delenvoorziening bestaat er bok reden
lot ongerustheid ten aanzien van de voor
ziening van de industrie met verschillen
de belangrijke grond!-en hulpstoffen). W»t
betreft den aanvoer over zee, levert ook
hierbij de kweslie van de schoepsruimte
groote moeilijkheden op "Wat betreft dien
aanvoer uit oorlogvoerende landen doen
de regelingen omtrënt den uitvoer, daar
gelrol'fei^ onze oorziening steeds moei
lijker -worden. De regeering streeft er-
op verschillende wijze naar die voorzie
ning en een goede distributie hier te
lande zooveel mogelijk te bevorderen
waartoe voor verschillende belangrijke
artikelen als koien, ijzer, kunstmest, so
da, speciale rijksinstellingen zijn in het
leven geroepen Mei een regeling der
distributie moet in sommige gevallen een
beperking in liet verbruik samengaan,
als bijv. bij kolen thans geschiedt
De Zeeuwse li espionage affaire
We lezen, in de Nieuwe Courant
Tegenover de bewering dat de spio
nage - in Zeeland, in verband waarmede
een aantal arrestaties hebben plaats ge-
zich alleen zou hebben gericht
tegen de Duilschers, vernemen wij, dat
dat maar ten deele juist is De zeer
oote organisatie die in Vlissingen,
Middelburg, Breskens en Terneuzcn
erkte ging ten deele ook legen Neder
land
Het viel op, dat eemige Belgen, die
roegel" in Zeeland en in Rotterdam
verblijf hadden gehouden, na een reisje
naar Londen in veel beteren doen ble
ken te zijn Bij informatie verklaarden
zij dat zij in Londen hun spaarpennin
gen hadden kunnen toucheeren
Bij deze teruggelee er de Belgen waren
twee Belgische loodsen, die hun in
trek nu namen in het Belgische loods-
huis (dn het Lloydsbureau welks be
heerder P F. (vroeger althans;, lot
de Britsche marine behoorde.
De post voor deze heeren kwam ten
deele per koerier De leden der or
ganisatie verkeerden weinig met el
kaar
De ontdekking der organisatie moet
het gevolg geweest zijn van de om
standigheid, dal F. in de Middelburg-
sclie tram een portefeuille achterliet,
waaruit bleek, dat hem ophelderingen
over een 20-tal punten werden gevraagd.
De meeste dezer punten, de eerste 14,
hadden betrekking op de Belgiscïie
Noordzeekust, maaï voorts waren er
vragen omtrent Nederlandsche grensver-
sterkingen in -Zeeuwsch-Vlaanderen en
het mijneuveld in de Schelde.
In verband met deze vondst waren
tol 27 November 27 personen gearres
teerd, waaronder bovengenoemde F die
Rngelschman is, 1 majoor, 1 kapitein en
2 loodsen en 21 andere Belgen, waar-
'an 4 vrouwen
Verdenking1 was gewekt door licht
signalen, die uit een holel op don Zee
boulevard waren gegeven en die door
de politie des nachts te ongeveer half
een gedurende een tiental minuten waren
waargenomen Een inval iu het. hotel
leidde toen tot de arrestatie van 6 per
sonen. de in de tram gevonden porte
feuille werd oorzaak van de andere ge
vangenemingen,
vangannemingen.
Zoover de „Nieuwe Courant'. Ons
wordt echter uit Vlissingen gemeld
dat bij onderzoek ter meest bev'oogder
plaatse de meedeeling werd gegeven dat
er oaar niets van deze bijzonderheden
bekend was.
Voorts verzoekt men er ons op te
wijzen dat de aanduiding van „Lloyds
bureau" in ieder 'geval een misstelling
moet zijn.
-o - -
De smok lc e lax* ij in Zeen w s c h-
Vlaanderen
Men meldt ons van dc grens
Van dag' tot dag neemt de smokke
larij iii omvang toe Bijna geen lag
gaat voorbij of men hoort van aanhou
dingen door de kommiezen, de maré
chaussee, o,ok wel in vereeniging van
beiden De frauduleuze uitvoer geschiedt
Ijnecstal öf door militairen, öf door
Belgische vluchtelingen
De goederen veelal levensmiddelen
worden pgr provinciale boot of beurt
aangevoerd, bereiken echter de grens
gemeenten niet. Langs een omweg ko
men zij toch wel op de plaats van
beslemming bij don draad!
Daar zijn gretige handen genoeg om
de gewilde goederen in ontvangsl le
nemen.
Het gering aantal kommiezen en inn-
recliaussée is natuurlijk ïliel voldoende
om aan dien verl»oden uitvoer een ei:
de te maken Daarvoor helpt nog niet
eens al de ongeviefelijkheid van een
vroege winkelsluiting.
Aan den draad
Te Waterland-Oudenuin bleef een jonge
Belg aau de electrische versperring han
gen toen hij naar Nederland wilde
vluchten.
Z akken,
De uaainlooze vennootschap Meelfa
brieken der Nederlandsche Bakkerij deelt
mee, dat voorloopig geen bloem of meel
kan worden afgeleverd, wegens gebrek
aan bloemzakken
Uitvoering van art. 7 dei-
Dis t ri b u tie we L
De minister Van L., N. en H. heelt
I ingesteld een commissie van ad-
ies in zake de uitvoering' van art, 7der
distributie wel 1916, en
II benoemd tot leden dier commissie,
dc heeren K J A. G. baron Collot
d'Escdry, te Honlenisse tevens voor
zitter, K Breedbaart, te Winkel .1 van
der Koogh te Middel harnis, J. Oortwijn
Rotjes te Oostwojd (Oldambt) -I F\
Wiersma te Leeuwarden. (Sl.Crt.)
Nederlandsche ambulance in
't buitenland
De gisteren te Vlissingen aange
komen mailboot „Prins Hendrik" bad 88
par agiors aan boord. Hieronder bevon
den zich vier leden van. de Nederlandsche
ambulance van de Pré Catelnn te Parijs,
nl. cir. Koppeschaar. mevr. Koppe chaar,
zuster Boe choten en zuster Klinkert„
Dezen vertelden, dal zij de aangenaamste
herinneringen hebben aan hu» verblijf
in Frankrijk.
Nederlandsche kinderen uil
Duitschland.
Voor rekening van het Comité voor
Nc-derlandsche kinderen in den vreemde
komen Woensdag 20 December uit Keu
len. Münsler (Westf.j, Düsseldorf, Essen
(Ruhr Benrath, Hilden, Herne en eenige
andere plaatsen uit'de Rijnprovincie 188
Nederlandsche kinderen, die zullen wor
den gehuisvest in Amsterdam, Koog-Zaan
dijk Nijkerk. Deventer, Almelo, Utrecht
en Den Haag.
UIT OOST-INDIK
Dj am bi.
Officiéél). Bij hel departement van'
koloniën is ontvangen hel volgende be
richt van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indiê De laatste drie ver
ze'leiders in Sarolabgoen zijn gevangen
genomen.
drijf benoemd de heer J. Polderman,
IribuLiewet welke ten laste der ge
meente komen, werd het maximum van
den Hoofd. Omslag verfioogd mei f 2500
en gebracht, op f 7000
Naar aanleiding eener circulaire van
den Commissaris der Koningin, me
degedeeld bij provinciaal blad no 85
Van dit jaar, werd nog vastgesleld eene
verordening houdende voorschriften lot
voorkoming van brand.
Verder werd aangewezen voor het
geven van 1 verhalingson.derwijs aau jon
gens de lijdelijke onderwijzer S A.
Geensen.
Uit Middelburg.
- Naar men ons meedeelt is hel on
langs door ons vermelde sluitingsbevel
por een der café's op dc Markt a 1-
hiev opgeheven
Vlissingen.
Do stoker A., van üc mailboot
Koningin Regentes", die ruim 3 maan
den .geleden aan boord van dil schip
ernstige brandwonden aan de voelen be
kwam en toen in het hospitaal te Gra
nend werd opgenomen, is gisteren met
de mailboot „Prins Hendrik' te V1 i s-
s i h g e n teruggekeerd.
m
Uit Zuid-Beveland.
Het ongeval met de militaire {ast
auto te Vlake heeft wel slachtoffers
gekost In de auto zaten, behalve twee
militairen, een poes, een konijn en een
hond. Pees heeft helaas het ongeval met
den Jood moeten bekoopen, terwijl het
konijn, van den schrik niel eten wil. De
overige inzittenden kwamen met den
schrik vrij, De auto, die nog al bescha
digd is. is mei behulp vau mfanlerie
op liet uroge gebracht. Hel ougeval
veroorzaakt door hel niet uitwijken Van
een voerman, die daarvoor een proces
verbaal opliep.
Uit Th o le n.
In de vergadering van den ge
meen leraad le St A n n a 1 a n d bijge
woond door al de leden, werden tot
leden van bel AYeëzen armbestuur her-
lienoemd de heeren J. Boogaard en N
Bruijnzecl. Eveneens werd mei alge-
meene stemmen lol geneeskundige belast
met de weezen-armenpraktijk over 1917
aangewezen de heer D. Quakkelaar
Vastgesteld werd eene verordening op
het beheer van liet levensmiddelonbe-
drijf en tot administrateur van dat bc-
secretaris der gemeente
Ter bestrijding der kosten voort
vloeiende uit de uitvoering der dis-
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Piano-avond van
Josef Pembaur.
Een ballade is een verhaal, een
romantisch verbaal, in litteratuur zoo
wel als in muziek En zij blijft een
verhaal wanneer ze geschreven is voor
een instrument zonder dat er een tekst
aan ten grondslag werd gelegd Al
leen is dan dc bedoeling natuurlijk
vaag, en heeft de toehoorder de vrij
heid om te fantaseeren wat hij daarin
hoort
Maar die vrijheid heelt de vertolker
ook En nu hebben we gisteravond in
de Concertzaal kunnen hooren dat Jo^ei"
Pembaur een pianist is die een buile i-
gemcen rijke fantasie heeft. Hoe hi]
klassieke stukken speelt, welen we niet,
want hij heeft zich gisteravond slechts
balladen en legenden doen hooren.
En thiórin Loonde hij zich -behalve ecu
faulasl met een zeer persoonlijke opvat-
ting van wat hij le vertellen heeft
een boeiend verteller, wien het
bovenal te doen is om declamatie, om
beeldwekkendc voordracht In dal voor
dragen, vertellen, is hij zeldzaam knap
Maar daaraan offert hij ook alles op,
zoodat velen bij beleende composities
verwonderd zullen hebben geluisterd
naar deelen, waarin zij nooit hadden
gehoord wat nu Pembaur er in legde
De accenten en de nuances werden zoo
aangedikt dal hccle deelen in hun karak
ter gewijzigd werden. Soms legde hij
zoo'n sterken nadruk op achtereenvol
gende tonen, dal melodieën of korte
'passages die \ve als min of meer
vloeiend in de herinnering hadden, on
der zijn vingers klonken als afzonderlijk
afgestooten tonen Conirasten van licht
en donker werden zoo sterk gemaakt
dat ze werkten als een schok En tel
kens waren het opzettelijk gerekte stil!c-
pauzeu die ons voorbereidden op een
nieuwen overgang
Uit 'dal alles sprak de verteller, een
'zeel' begaafd verteller die zijn inl-
strumenl zoo meester is, dat hij do
moeilijkste figuren "kan in dienst stellen
oor dat eene doel vertellen.
Maar of dal nu een volkomen muzi
kale bevrediging geefl, is een andere
zaak. Hij heeft oir-, vooral in de" Chopin-
balladen sterk geboeid, en herhaaldelijk
getroffen door -de pakkende voordracht
Dat geldt vooral voor do eerste en de
derde van dc Chopiu-balladen op. 23 cn
p. 17). Maar meermalenis bij ons de
vraag opgekomen of oen molliger aan
slag niel muzikaal meer recht aan de
compositie zou hebben gedaan, dan de
ierkantè fraseering die hij al te vaak gaf.
Van de vier balladen van Brahms ïiad
do derde een grdole bekoring door het
welluidende middendeel. Van de overige
is ons een algemeene herinnering bij ge
bleven van zwarte somberheid als over-
lieerschend karakter. We betwijfelen of
ze zóó zwaar bedoeld zijn.
Was hel bij die acht balladen geble
ven. d«an waren we naar huis gegaan
onder don indruk van dc iu ieder geval
zeer bijzondere Chopin-vertolking.
Heisas volgden na de pauze Iwee le-
gendiin van Liszt. Zelfs de voordracht
kunst van Pembaur heeft dc leegheid
daarvan niet kunnen vullen Na dc be
zielde muziek van Chopin kregen we
toen in ..Die Vogelpredigt des heiligen
Fi'anziskus von Assisi", een zeer banale
nabootsing van vogelgezang, afgewis
seld door koraal-muziek Hel was erg
duidelijk van bedoeling, goedkoop! En
hetzelfde kan gezegd worden iau „Der
heilige Franz von Paula fiber die Wogen
schreitcnd". Hier was het een tegenstel
ling van donderend rollende golven en
na ar boven ook al weer een psalmachlige
melodie. We hebben bewondering gehad
voor de ontzaglijke ontwikkeling van de
linkerhand van den pianist, en ook wel
even gevoeld dat hij in de melodie een
stijgende kracht wist te brengen. Maar]