MIDDELBÜRGSCHE COURANT.
ioöe Jaargang.
Maandag
18 December.
SÏOENUSfi.
1! Stad en Provincie.
M 298.
1916
Oeze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour«trft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke verbooging' der abonnementen met; 25 et. p. Ir tv. wegens oorlogsroeslag-
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- es»
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regel Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
2)8p Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Ztj, zich nu op sus biatl
ahcaiicera, ontjagen da ;n iieze
maarts verschijaer.de nominees
gratis
EEN ONTWEBP-BAKKERSWET
Do Minister, vail L., N. en H. deelt in
de Mem. van .'Vntw. op zijn begroeting
mee. dal een wetsontwerp betreffende;
(ten nachtarbeid en den arbeidsduur in
broodbakkerijen bij zijn departement in
voorbereiding is.
ZOUTÖNTGINNING IX OVERIJSSEL.
Naar de Minister van L,, N en II in
zijn Mem. van Antw. op de begroot Lng
meedeelt worden voor de ontginning van
zoutlagen in een terrein in Overijssel
-onderhandelingen gevoéM, welke, naar
hij hoopb' leiden zullen tot het binnen
kort indienen van een wetsontwerp, waar
bij den Staat het ontginuingsrecht van
die lagen wordt toegekend en goedkeu
ring zr.l worden gevraagd op een met
een groep personen te sluiten overeen
komst. waardoor deze het ontginoings
recht van zout in bedoeld terrein onder
.zekere voorwaarden zal kunnen uït-
oel'edve o
iDJÏÏ LANDBOUW E\ DE REGEERING.
Ujt de Memorie van Antwoord van
'ii'-.i Minister van L,, N. en H, op het
at dealings verslag dei- Tweede Kamer over
zijn hoofdstuk der Staatsbegrooting knip
ten we de vtolgen.de meedeëlingen ever
verschillende onderwerpen
Ofschoon het uit den aard der zaak
moeilijk Is, steeds het juiste midden te
houthai, streeft de Min er niettemin
naar. niet meer in de b e d r ij f s v r ij-
h e i d van den landbouwer in te grij
pen dan door dc omstandigheden wordt
geëischt en door he' productie belang
en de billijkheid kan worden toegelaten
•Wjordeo van de zijde der consumenten
overdreven voorstellingen gegeven van de
door de landbouwers gemaakte oor
logswinsten, deze laatslen moeten zich
eveneens voor overdrijving hoeden door
hel 'te willen doen voorkomen, dat
.zij ïti grooten nood verkeeren.
Dat de prijzen, besteed voor de
door de regeering aangekochte produc
ten en wel speciaal vloor haver en rog'"
ge, te laag zijn in verhouding tot de
productiekosten, moet worden lietwij-
fcld
Voorts worden de landbouwers niet
verplicht, de cultuur van voordeelige ger
wassen te staken of in te krimpen,
maar wordt hun alleen belet, die ten
koste van den verbouw van granen ab
normaal uit te breiden
Oïnlreni cventueele intrekking van hst
uitvoerverbod van h a n td e 1 s g e \v a s-
s |e n, zooals gele en bruine mosterd-*,
karwij- en maanzaad, bestaat wegens de
internationale verhoudingen geen kans.
Mochten deze warden opgelost, dan zal
uil een billijkheidsoogpunt deze uitvoer
dienstbaar worden gemaalcl aan de be
schikbaarstelling van goedlcoope voe-
dingsmiddelcn voor dc bevolking.
Het ligt in de bedoeling van den
Minister tegen de uitbreiding van den
verbouw van gewassen als reuzen
bloemkool en vroege aardap
pelen. die voor de binnenlandsche
markt ongeschikt zijn, maatregelen te
nemen. Een bekendmaking dienaangaande
zal spoedig in de „Ned. Staatscourant"
verschijnen
Het is volkomen juist, dal door het
laagbouden ider prijzen de prikkel
tot verm indei-*f verbruik, die in
een prijsverhooging zou zijn geleg-n.
wordt weggenomen Daartegenover valt
echter op te merken in de eerste
plaats, dat dc ingevolge art 1 der Dis-
tributiewet aangewezen artikelen eerste
■levensbehoeften zijn en dat het dus niet
«onder meer zou aangaan, de prijsver-
hooging. idic tot een te gering verbruik
door de minder koopkrachtige deelen
der bevolking zou kunnen leiden, vrij
spel le laten. In de tweede plaats
valt op te merken, dat wanneer door
beperktheid van voorraden noodig is het
gebruik te beperken, die beperking ook
door andere middelen dan door prijs-
yerliooging kan worden verkregen
Hel ligt dan ook in dc bedoeling
der regeering om het noodige te doen,
teneinde voor zoover zulks vereischt
wordt, de ingezetenen er van te door
dringen, dat men met de levensmiddje-
i zuinig moet zijn.
Met hel oog op den onvoldoenden
aardappelenoogst, vooral op klei
grond, zijn door de regeering U.000
waggon geelvleezi^e l'abrieksaarflappelen
ide consumptie geschikt, aange
kocht. Het Laat zich aairZien, dat hier
mede tot Februari as. in de behoef
te lean worden voorzien.
Voorts is een aanzienlijke partij wit»
vleezige fabrieksaardappelen, ook ge
schikt voor de consumptie, gereser
veerd om eventueel mede voor con
sumptie te worden bestemd
De distributie van vei. en mar ga
ine in Zeeuws ch-V laan deren
moest wel aan bepaalde regelen gebon
den worden met het oog op de moge
lijkheid van smokkelarij 1
Dal de p r ij s (van h e f r u n d,-
rundvleescli niet daaltniettegen
staande jer ten gevolge van het uit
voerverbod te veel koeien in het land
zijn, vindt deels zijn oorzaak iu den
hoogem prijs der koeien in verband met
de tot nu toe verkregen gunstige uit
komsion Ivan sommige takken in het
zuivelbedrijf. Voor een groot deel ligt de
oorzaak ongetwijfeld in de schaarschte
en duurte van het mestvoer
Volgens mededeeling van den minister
van oorlog is, in verband tnel het stre
ven om den soldaat niet meer te
d|oen verbruiken dan door deomL
stamligheden van het oogenblik bepaal
delijk wordt vereischt, het volgens K.
B van 1 Aug. 1911 vastgestelde oor
logsrantsoen van den soldaat verminy-
dord, en wel van brood van 0.75 KG.
tot 0.65 KG., vleesch van 0 35 tot 0.30
of spek van 0.25 tot 0.15 K.G., aard
appelen van 2.25 L tot 1.5 L of peul
vruchten van 0.5 L. tot 0.4 L-, terwijl
vet is vermeerderd van 0.05 tot 0 06i/2
KG.
Tol besparing van rundvleesch wordt
sedert ©enigen tijd eenmaal per week
schapenvleesch verstrekt
Op 30 Sept was het aantal big
gen beneden 6 weken 361 992 en dat
der andere varkens 1 227.145, tesa-
men 1 589.137.
In Mei 1910 waren die cijfers 479 473,
980 371 en 1 259.844
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De „Koningin Regentes".
- Apn de morgenbladen van heden
wordt gemeld dat de „Koningin Regentes",
die door de Duitschers was vrij gelaten,
eerst Zondagavond te zes uur (e V1 i s-
s i n g e zi aankwam, daar zij' door den;
mist tusschen Westkapelle en Vlissingen
een tijd lang voor anker moest liggen.
De Demanning was Vrijdag over Es-
schon naar Ostende gereisdvan de grens
af onder geleide van zes Duitsche mili
tairen. Aan de Telëlgr wordt gemeld dat
men daar 's nachts aankwam, en dadelijk
naar boord gebracht werd. Zaterdagmor
gen werd de boot naar buiten gesleept
en werd sloom gemaakt. Het was te laat
geworden om dien dag te vertrekken.
Zondagmorgen om 8 uur begon de reis.
Torpedobooten geleidden de boot tot bui
ten oc Belgische kust.
Aan boord was alles wat men er gela
len had, tot dc ledige vaten in de ruimen
loe. Alleen was de naam op de zijden
gewischt en waren de Ilollaudscho
Meuren op den schoorsteen met geel
erschilderd.
Be Kediri.
Kapitein ,Smit, de gezagvoerder v
de „Kediri", is Zaterdagavond, met zijn
geheele bemanning te Rotterdam aange
komen met de „Rindjani"
Naar de opvarenden mededeelden, was
het schip, geladen met coprah, arak
peper, tin, kruidnagelen en kisten met
gasoline, eind October van Padang ver
trokken. Toen het zich in den morgen
van 30 November op ongeveer 15 mijl
van Las Palmjas bevond, kreeg het
vaartuig een schot voor langs den boe;
Dit schot viel van een groote Duitsche
duikboot, bewapend met twee kanonnen.
De „ICediri" draaide bij, en haar eer
ste officier begaf zich met vier matro
zen naar de duikboot, van waar zij
met een officier en drio manschappen
van de duikboot terugkeerden Aan
boord van de „Kediriwerden de pa
pieren -«-auderzochL er werd in de rui
men gekeken en na een korte bespreking
kregen allen bevel in de hooien te gaan
Er werd een kwartier tijd gegeven om
dc kleeding bijeen te zoeken.
De bemanning verliet in vier red-
dmghoolen hel schip, hetwelk tot zin
ken werd gebracht De duikboot sleep
te deze booten to' dicht bij den wal,
waar de mannen huisvesting vonden in
een vuurtoren, vanwaar zij later door
een sleepboot met een van de officie
ren van de „Rindjani'' aan boord, welk
schip zich in de nabijheid had bevonden,
werden afgehaald, terwijl zij me' laatst
genoemden bodem dc reis naar Neder
land maakten
Ook de „Rindjaniwerd door een Duit
sche duikboot (er hielden zich daar Ier
plaatse toen drie onderzeeërs op) aan
gehouden en het eerste, waarnaar de
Duitschers op de „Rindjani" vroegen,
was, of men ook hel stoomschip „Lom
bok' gezien had, met contrabande op
weg naar Londen.
-0
Uitvoer van paarden.
De Minister van L., N en H., gelet
op hel Kon. besluit van 24 October 1914
^Slbid. n". 506), houdende verbod tot
uitvoer van paarden, heeft o. a. bepaald
Aan de Paardenvereeniging wordt on
der toezicht van een Rijkscommissie,
welke den naam Rijkscommissie van Toe
zicht op de Paardenvereeniging draagt,
de uilvoering opgearagen van alle maat
regelen, welke in verband met bovcn-
bcdaela uitvoerverbod zijn oï zullen wor
den genomen.
Een ieder, die, wanneer er gelegenheid
is tol uitvoer van paarden, daarvan ge
bruik wil maken, zal z.ich daartoe bij
igezegeid verzoekschrift moeten wenden
tot de voornoemde Rijkscommissie, Bui
tenhof 42, te 's-Gravenhage.
Consenten voor den uitvoer vau paar
den worden afgegeven door de Rijks
commissie voornoemd.
Voor nadere bijzonderheden zie men
de Staatscourant van Zaterdalgavond.
Eieren.
De Minister van L., N en H. heeft be
paald, dat met ingang van 16 dezer de
maximumkleinhandelsprijs van versche
kippeneieren, ingevolge art. 2 der Distri-
lmtie wet 1916. zal bedragen 14 cenl j>er
stuk en dal voor kalkeieren, ingevolge1
art 8 der gemelde wet de maximumgros
siersprijs zal bedragen 6 cent per sluis
en de maximumMeinliandelsprijs 7 cent
per stuk
Weeköepaiingen.
D or den Minister van L., N. en H
v.-.r de week van 17—23 December
de hoeveelheid ter beschikking te stel
len volversehe kipeieren voor iedere 100
uilige voorde vastgesteld op 150, terwijl
van deze 150, zoo. noodig, ter lienor-
deeling van de rijkscommissie, ten hoogste
75 moeten worden geleverd tegen een
prijs van f 12 80 per 100 stuks voor
levering aan de gemeentebesturen.
Vourts is de prijs van mals, uitsluitend
bestemd om aan gemeentebesturen le
worden verstrekt voor ruiling tegen rogge
van den oogst 1916. bepaald op f 235
per last van 2000 K.G. of f 8.221/2 per
70 KG., zoowel te Rotterdam als te
Amsterdam te ontvangen.
Uit Middelburg.
Aan het jaarverslag, looponde over
liet tijdvak 1 November 1915—31 October
1916 der Zeeuwsche coöp. broodbakkerij
en verbruiksvereeniging „De Vooruit" al
hier .ontleenen wij het volgende
Hot ledental der coöperatie is in het
ufgeloopen jaar met 53 toegenomen. Met
ledental, waaronder verbruikers worden
gerekend, bedraagt thans 462.
De omzet van de 'kruidenierszaak is
uiel ruim f 3000 vooruitgegaan. Dit is
voor het grootste deel het gevolg van
de prijsstijging der verschillende arti
kelen. Hel omzetcijfer van den winkel
m hol vorig boekjaar was f 36.399.90i/2,
lerwiji in liet aJ'geloopen jaar een bedrog
van f 39.386,56 aan waren is verbruikt
Hel kan slechts voldoening wekken,
aldus hel verslag, ais onder dc huidige
omstandigheden met liet zeer geringe
winstpercentage der verkochte artikelen,
nog oen dividend kan voorgesteld wor
den van 31/2 pCl van het verbruik der
leden, evenals dit hel vorig jagr lief ge
val was.
De bakkerij heeft wederom een Hin
ken spronig naar boven gemaakt. Het
vorig jaar bedroeg de omzet van brood,
ongerekend den verkoop in beide filialen
Breeslraal en Wagenaarstraal f 27.012,73.
Thans is deze bakkerij-verkoof» gestegen
tot een bedrag- van f33.151,16, dus een
stijging van ruini f 6100.
Deze vermeerdering is voor een groot
deel to -danken aan verhoogden omzet,
-daar dc prijzen van hel wittebrood wel
zijn -gedegen, doch het verbruik van
regeermgsbrood a 12 cent per kilogram
nog steeds belangrijk grooter is dan liet
erbruik van wil brood.
De totale proauctie der bakkerij lever
de hot vorig jaar een bedrag op van
f 33.826,77 met inbegrip van levering aan
beide filialen, wat thans gestegen is Lot
een bedrag van ruim f 40.000.
Dc mlkomsten van het bedrijf zijn
zeker niet zoo gunstig le noemen als de
stijging der -omzetcijfers, daar het bak
kerijbeu rijf in -deze omgeving thans niet
zeer Iconend is.
Het zieklecijfer van de leden welke
in aanmerking kwamen voor een uilkee-
ring uit hel ondersteuningsfonds bij ziekte
bedroeg 40, tegen het vorig jaar 28 leden.
De uilkeeringen van het Moederfonds
werden verstrekt in 36 gevallen, lerwiji
het vorig jaar aan 22 leden uitkeering
wera gedaan.
Het bedrag der uitkeering is belang
rijk Jager dan het vorig jaar, toen het
buitensporig h-oog was, n.l. f 682.82.
Thairs is er uitgekeerd aan de leden voor
ziekte en bevalling een som van f539,17,
waarvan aan het Moederfonds alleen
f 175,91.
In de Vrijdagavond gehouden jaar
vergadering werd dit jaarverslag goed
gekeurd.
Tol eersten voorzitter werd gekozen
Je hec-r J. Onderdijk, thans eerste secre
taris, lot tweeden penningmeester de heer
M R Koppejan, en tot bestuursleden de
heeren ,T. L. Wjgard, C. A. Compeer en
J van Riel.
Tot commissarissen werden gekozen
de neeren 1. Wl Jongepier, L. Sulkers, A.
de Zeeuw, K. Maar tense en W' U. Cornu
Overeenkomstig het bestuursvoorstel
werüeu de loonen der bij de coöperatie
in dienst zijnde personen verhoogd, en
wel zoodanig, dat de nieuwe loonen hao-
ger zijn dan de oude, vermeerderd met
den duurle-toeslag, die nu komt te ver-
allen.
1 I
Uit Vlissingen.
- Dc dikke mist was oorzaak dat gis
teren geen enkele boot van V 1 i s s i n g e n
naar Ter Neuzen is vertrekken. Toen de
mist was -opgetrokken was het te don leer
om nog te kunnen vertrekken. Van Neu
zen was nog een boot te Vlissingen aan
gekomen. De dienst naar Breskens werd.
natuurlijk met groote vertraging, onder
houden
Tal van militairen die naar Neuzen)
moesten terugkeeren waren nu verplicht
hier tc blijven, terwijl ook vele passagiers
dupe waren van den mist.
Uit Walcheren
I11 de Vrijdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Veere zijn be
noemd tol regent van het Godshuis tie
lieer A. Verstraate en tol. regentes mevr.
Weyland-—Cramer
- Zaterdag was het 25 jaar geleden,
dat de heer .1 van Sluijs als gemeentö-
veldwacliter leOostkapetlc in func
tie trad
Bij die gelegenheid heeft de gemeen
teraad met den voorzitter hem als
blijk van belangstelling; aangeboden
koperen inlclsld mcL marmeren plaat;
benevens twee gekleurde wandplaten in
vergulde lijst De burgemeester sprak bij
hel ovcrliandigen van deze geschenken
cenige van waardeering getuigjen.de woor
den
Uit Zuid-Bevel and.
Tot ambtenaar bij het distributief
ievcnsmiddeienbedrijf ,fe Goes is be
noemd de heer H Janse Bz.
Vrijdagavond trad voor liet dep.
W I r arts <1 ij k van hel „Nut" op
dr Van der Meulen uil Bergen op Zoom
met een rede over ,,De cirkelgang dor
menschheid". Na de pauze hield de spre
ker een korte rode over liet. spreekwoord
„betrekkelijk". De voorzitter dr. H Wes-
sel bracht den spreker dank.
- - -o~ -
Ui! Tholen.
Te O 11 d-Vosseineer werd Vrij"-
dagavond ouder voorzitterschap van den
heer Wiskcrke een vergadering gehouden
van de vereeniging „Het Groene Kruis"
aldaar, besloten werd gebruik te maken
vau een voorstel der Vereeniging voor
Tuberculoselijders in Zeeland van den
ontsmeltlii 'soven te Vlissingen. De heer
L. C. Brinkman werd tot bestuurslid ge
kozen in de plaats van den heer J. Beau
fort, die als zoodanig heeft bedankt.
Fen gocu slot vau ruim f 70 werd vast
gesteld. lerwiji medegedeeld werd dal
thans de vereeniging geheel zonder schuld
is. Op voorstel van een der leden werd
aangenomen in 1917 een draagbare bran
card aan te schaffen, waarvoor f 50 werd
uitgetrokken.
BEVOLKING
In rlc eerste helft van de maand Dcc.
zijn in cie gemeente
GOES
Ingekomen
\Va. J. Verburg, onderwijzeres uit Ede,
's II. 11 kinderenstr 38; C. AI Kogge, ad-
vocaal en procureur, Amsterdam. Wijn-
gaardslr. 196, J. Priester, bakkersknecht,
's H-ArenaskerkeKorte Kerkslr 111;
E. J. F. Scherder, reiziger Amsterdam,
VlasmarJrf 33.
Vertrokken
Aa. Iïirdes, winkelierster, naar Waarde
H. Landman, winkelbediende. Amster
dam, W M. de Greef, winkeljuffrouw,
Almelo.
KERKNIEUWS.
Zon dagmorgeu is le Vlissingen
op 40-jarigen leeftijd overleden ds. A A,
■mevr. predikant bij Vie Ned. Her.'
gemeente aldaar. Hel overlijden van de
zen beminden predikant op zoo jeugdigen
leeftijd zal door de leden der Ned Ilerv.
gemeente ten zeerste worden betreurd,
want de wijze waarop ds. Vermeer het
predikambt vervulde, stempelde hem in
den rechten zin lol een voortreHelijlq
evangeliedienaar. De overledene beschik
te op uitnemende wijze over de gave van
hel woord en hij mocht zich dan ook
altijd in een dankbaar gehoor verheugen.
Dc nagedachtenis van dezen zoo jong
gestorven predikant zal zeker bij allen die
hem gekend hebben, in dankbare herin
nering blijven voortleven.
- Vrijdagavond vergaderden le 's G r a-
venp-olüer stemgerechtigden der
Ned. Herv. gem voor de verkiezing van
een ouderling, daar de heer A. van der
Werf voor zijn benoeming als zoodanig
heeft bc.rankt.
Gekozen werd thans de heer M. Janse.
die z.ich deze benoeming liet welgevallen.
Tc Stave nis se is bij de Ned/
Herv. gemeente benoemd tot ouderling
cal ure-v. Oo.st) de heer J. van Dalsen.
Yrijd ig is le Biervliet tot kerk-
vocgd gekozen in plaats van den heer
M, Wadde van Roon, die niet meer in
aanmerking wenschte te komen, de heer
J. Crince.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te St.-Annaland J. Rouge Ie
lloog-Blckland, to Kesteren A. Dekker te
Giesendam-Hardinxveld; te Wierden;
Anlh. C. Enkelaar te Jaarsveld, le Hei
louw L. Nugteren, cand. te Oud-Alblas,
te Woiiusend F. M. van Oosten le Mak-
Aangenomen naar Kamperveen A.
Prins te Doornspijk.
Geref. Kerk.
Beroepen le Koudekerk (Z.-H.) l'.Ger-
ber te s-Hertogenboschte SI. Pancras
en liter Hugo waard S. G de Graaf te
Oasterzoe.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
G. F. HaspeTs f
Zaterdag is in hel Diaoonessenhuis te
Rotterdam, na langdurige ongesteldheid,
op 52-jarigcn ouderdom overleden ds.
G. F. Haspels, predikant te Rotterdam,
maar buiten zijn woonplaats bij velen be
kend als een verdienstelijk schrijver, o. a.
van „Vreugde van Holland", „Onder den
Biaiidaris„De stad aan het Veer" en
„Boete". Ilij was redacteur van het
Maandblto „Onze Eeuw".
Het was ds Haspels, die den boeienden
tekst schreef voor zoover Zeeland be
treft, van de bekende uitgave van den
A. N. W. B „Ons eigen land"