T
MIDDELBÜRGSCHE COURANT
te 295.
Donderdag
14 December.
159 Jaargang.
1910
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen. die de courant
öezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.59.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelpk'e vevbfioging der abonnementen! iu et 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoes'.ag.
Advertentiën S 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
kameroverzicht.
Eerste Kamer
Zitting van Woensdag.
Dc vriendelijke woorden gisterendoor
den heer C o 1 ij n gesproken tol den
Munster van Financiën, met een be1
tuiging van dank voor zijn aanblijven
en aau den Ministerraad voor het vinl-
den van een oplossing, hebben den
.gesloten vrede reeds bevestigd Het zal
nu wel weer losloopen Als de heer
Colijn door dc rechterzijde was aange
wezen als haar woordvoerder, dan heeft
men hem blijkbaar speciaal uitgekozen
omdat hij zich niet bij de Stemming!
-over dc successiewei gecompromitteerd
heeft
De Kamer heeft voorts verschillende
wetsontwerpen aangenomen, na slechts
enkele opmerkingen
De heer Van Kol heeft de ver
vanging van den regeeringscommissaris
Van Ming'el an liet vluchtelingenkamp
te Ede gekritiseerd, maar Minister
'.Coil van der Linden betoogde dat
hel moest, omdat de kosten te hoog
waren, De verpleging vorderde te Nuo-
spect 55i/s cent per hoofd, te Gouda 55
- een' en te Ede 73 cent
De Kamer is blijven steken in de
behandeling van den Volksraad voor
Tndië, waartegen geen ernstig verzet
bleek te bestaan, al waren de he eren
C o 1 ij n en v d. Berg niet ten volle
bevredigd.
Tweede Kamer
Zitting van Woensdag
De verbetering' van den Rotterdam-
sclien Waterweg is zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, nadat M i n i *-
t e r Lel y haar nog eens had verde
digd.
En voorts is er gisteren heel weinig
bijzonders voorigevaüen De trouwens
niet veel betcekcnendc regeteringsmee-
deeling over de vredesvoorstellen heb
ben wc gister in onze tweede oplage
reeds gepubliceerd
N N EIL k M D.
UIT 1)E STAATSCOURANT
Bij Kon. besluit is goedgekeurd, dat
J N. Elenbaas, burgemeester der ge
meente K r ii i n a n g e n benoemd is tol
secretaris dier gemeente
Bij beschikking van den minister van
waterstaat is dc benoemde ingenieur
van den rijkswaterstaat 3de klasse C
Giltjes, met inghng van 1 Januari, ge
steld onder de bevelen van den hoofd
ingenieur-directeur in de 11de directie,
tem einde onder den ingenieur in het
arrondissement Goes werkzaam te zijn
ten behoeve van de voorbereiding en
uitvoering van de werken tot liet bou
wen van derde schutsluizen op het
kanaal door Zuid-Beveland, ter stand
plaats Goes, en is de ingtenieur van
den rijkswaterstaat 3de klasse L M.
de Nerée tot 3abberich, thans dienst
doende in de 11de directie ter sland'-
plaats Goes, met ingang van geme'.den
datum, gesteld onder cfe bevelen van
den hoofdingenieur-directeur in de 10de
directie, ten einde onder den ingej-
nieur en het noordelijk arrondissement
van die directie werkzaam te zijn bij
de verbetering van rijkswegen in Zuid-
Holland, ter standplaats 's-Gravenhage.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
I^e, Koningin Regentes
Men meldt ons, dat het plan be
staat. de bemanning van de mailboot
Koningin Regentes" morgen naar Bel'-
gié ie laten vertrekken om liet schip
naar Vlissingen terug te brengen.
Van de grens.
Aan de grenzen in de Vlaamsche
gemeenten heerschte grootte blijdschap
onder de Duilsche soldalen Zij gaven
door muziek en zang' op vele plaatsen
hiervan blijk. Velen meenen, dat het.
einde nabij is van oen oorlog, terwijl
dc meeslen ook meenen, dat zij het
recht hebben te spreken als de ovcr,-
winnaars.
Nabij Smt-Margluerite bleef een 17-
jarige Belg des avonds aan de elcciri-
sche versperring hangen
Te Waterlandkerkje zijn door de sol
daat-kommiezen in beslag genomen 115
.K G koffie en 30 K G. zaclite zeep
Rijkscomnnssie van toezicht
Vlas.
De minister van L. NL en H heeft
ingesteld een Rijkscommissie van toer-
zicht, als bedoeld in art 6 der bij
Kon besluit van 11 dezer goedg?L
keurde statuien van ae Vlasvereeu^
ging gevestigd te Rotterdam, en Lolt
leden der commissie benoemd de hee-
ren J. ter Laan, lid van dc Tweede
Kamer, te Rotterdam; jhr. R< R I.
de Muralt, lid van dc Tweede Kamer,
te 's-Gravenhage, en J I Stieltjes, oud
hoofdingenieur, chef van den post-, in
tegraal- en telephoondiensl in Neder
land scli Indië, te s-GravenhagC
Petroleum.
Den grossiers is, zoo meldt het Va,-
derlaangezegd, dat voortaan slechts
over drie-vierde van de gewone maand-
boèveellieid petroleum zal kunnen be
schikt worden
UIT OOST-IN DIË.
O v e r s t r o o ra i n g' i n Samara ng.
Van de Indische regeering is ielef-
graph isch bericht ontvangen, dal de
Toentang-rivier in de residentie Sema-
'rang. ten gevolge van buitengewoon
hoogen waterstand Chooger dan sinds
1895 is voorgekomen" builen .hare
oevers is getreden en de dijken heeft
overstroomd, waardoor verschillende
(plaatsen in het district Sjngfehlcidoet
der jafdeeling Demak gedeeltelijk onder
water zijn gezet
Ut Stad en Prostar,its.
Uit Middelburg.
In de Maandagavond in hel Vincen-
tiusnuis alhier gehouden vergadering
van de „Hanze" werd blijkens een verslag
in de N. Z. Crt. de contributie verhoogd
tol f '1 jier jaar; er werd een propaganda-
commissie benoemd. Het bestuur stelt
zien voor begin Januari een groote propa-
jganda-avond te houden, waar getracht
zal werden als spreker te krijgen den
heer Kamerbeek.
Uit Vlissingen.
Gisteren heefl de „Batavier IV" te
Vlissingen op de reede opnieuw
proeven genomen met het toestel tegen
hel mijnengevaar, waarmede reeds twee
maal proeven zijn genomen. De proef
tocht werd mede gemaald door verschil
lende marine- en andere autoriteit|en,
onder andere door den inspecteur van
de scheepvaart. Met het toestel werden
verschillende mijnen geknipt, en behoor
lijk weggewerkt. Verschillende der auto-
iteiten waren dan ook zeer tevreden
ovgr de bereikte resultaten. Het weer
was even als drie weken geleden, toen
hel laatst proeven zijn genomen, zeep
mooi en de zee kalm. De eerste maal was
hel slechl weer en geraakte hel toestel
defect. Maar nadien is het veel verbe
terd.
- De daglen van vertrek van de
mailbootcn der „Zeeland" zijn voorloopig
veder vastgesteld als vóór het stopzetten
ran den dienst Er zal dus weder Maan
dag1, Woensdag en Vrijdag een boot van
Vlissingen en Dinsdag, Donderdag ten Za
terdag een uit Gravesend vertrekken
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d
Tol gezworene van den Adriana
Johannapclder is benoemd de heer M.
F verwijn te Dreisclio r.
Uit Tholen
T ien de schipper A. Lindhoul,
van St. Maartensdijk Dinsdag-
tavond langs dc haven ging viel hij
óver een staaldraad, waaraan een scnip
vastlag, niet hel gevolg, dat de man boven
den onkel het neen brak
Inde Woensdag gehouden vergadering
van ingelanden van hot calamiteuze wa
terschap Sch er pen is se werd 3835
meter lengte waterleiding welke Lot he
den in onderhoud was hij de gebruikers
van aangrenzende gronden, op den staal
volgens art. 23 van liet algemeen regle
ment gebracht en daardoor in onderhoud
genomen bij het waterschap met ingan,
van 1 Mei 1917
Aan I.. van den I-Iovcn en M. Slekelee
aldaar werd eenige poldergrond in erf
pacht uitgegeven, liggende achter hunne
woningen, tegen f 2 per are.
Hel salaris van den waterbouwkundige
J. van de Velde wegens opzicht op de
werken in den polder, het zgn. „binnen-
beheer", were met f 50 per jaar ver
hoogd en gebracht op f 100.
Een en ander onder nadere goedkeu
ring van heeren Gedeputeerde Staten.
o
Uit ee u w c h-Y 1 a a n de re n W. D
De buitengewone kommiezen te
Biervliet namen van de op wacht
trekkende soldaten, waaronder de wacht
commandant in beslag 181 stuks kwal-
la, 67 stukken harde zeep en twee
tveldflesschen olie
Besmettelijke ziekten.
Van 6—12 December zijn de navol
gende besmettelijke ziekten in Zee
land ter kennis van den centrale»
gezondheidsraad gekomen
Roodvonk 1 geval ic Aardenburg, 3 te
Haamstede, 1 te AVissekerke en 1 te
Yerseke.
iDipliteritis 2 gevallen te Bruinisse,
3 te Ellewoutsdijk, 1 te Hontenisse, 1 te
Hoofdplaat en 1 te Kruiningen.
KERKNIEUWS.
Protestantenbond.
Voor de afd. Middelburg van den Ne-
derlnndschen Protestantenbond sprak
gisterenavond voor een vrij talrijk en zeer
aandachtig gehoor ds. M J. W van Lin-
schotcn. Ned Herv. Predikant te Rhenoy
bij Leerdam. De inleider deed eenige gre
pen uit den Bijbel, dien hij- beschouwde
in betrekking tol de oude wereldbeschou
wing. Hij voerde allereerst aan hoe de
voiuisten uil de laatste jaren der vorige
eeuw in hel oudeBabylon en Assyria
over vele Bijhelsche voorstellingen een
geheel nieuw licht hebben doen opgaan
en ten duidelijkste hebben bewezen, dal
er ten tijde van Abraham in die landen
icen bevolking woonde, die op hoogen
trap van beschaving stond. Dat wijst er
reeds op, dal men den Bijbel anders
moet beschouwen, dan velen nog doen
en nem niet moet aanvaarden als een
bock van oorvolkeren, doch als een pro
duct van een andere wijsheid, van een
andere wereldbeschouwing dan de onze,
waarmee wij ons eerst vertrouwd moeten
maken, wil ons het juiste licht over dit
boek opgaan. De bij velen uit den Sta
tenbijbel gewekte voorstelling als zou God
uil niets de wereld hebben geschapen,
verliest allen grond als men weel, dat in
het oorspronkelijk verhaal de voorstelling
deze is, dal God de aarde schiep uil een
reeds aanwezige stof, die hij uit het duis
ter opbeurde in het licht. Dit verbaal
vindt een zekere analogie in andere Oos-
lerselie scheppingsverhalen, die de tegon-
vvo, ruige wereld haar ontslaan doen vin
den uil <?cn door God na hevige wor
steling overwonnen oerwereld, die als
een monsterlijk, levend dier wordt voor
gesteld. Uil de duisternis bracht God de
aai'oc in hel licht en vormde haar naar
zijn smaak eu vormde er op den men sch
naar liet beeld der Goden. Naar hel beeld
dor Goden, want wel erkent het oude
Ie Moment één God als den beheerscher
van het heelal, maar niet als een eenigon
Gcd. Gezeten te midden van goden van
lagere orde, als een verst in den raad
der ouden, schiep hij denmensch naar
der Goden beeld. Uil de duisternis, waar
de oeraarde uit te voorschijn gebracht
is. stamt naar Oostersche begrippen, oolc
de wijsheid eu het is de slang, als de
leviathan in het verhaal van Job, die uil
üc oerwereld komt eu den mensch doel
eten van den boom des goeds en des
kwaaas, van den boom der wijsheid^
waarvan God hein af wilde houden om
dc volledige heerschappij over hel heelal
'e voeren. Zoo wordl het liclit aangevuld
door de duisternis, liet leven door den
dood.
Het zou ons te ver voeren, alle gre
pen. die ds. Van Linschoten op zoo
boeiende wijze wist te belichten, naar
voren lc brengen. Ilij bracht ons het
beeld 'bij der hemelen, zooals dal leefde
bij den Oosterling en pakte ook uil het
nieuwe testament beeld na beeld om aan
te toonen hoe die voorstellingen nog in
dc eerste jaren van het Christendom na
werkten en gangbaar waren, om daarbij
Ie komen tot het betoog, dat hei oude
testament de voorstelling wekt aau een
God, die heerschcn zal óver de aarde als
een lijfelijk God, met de Joden als zijn
uilverkoren volk, terwijl Cliristus ons ge
leerd neeft dal Gód zal heerschen door
zijn geest. De Joden wachten nog op de
komst van den Messias, die Christus niet
kon zijn, daar hij de leer, waarin de
komst van den Messias een hoofdbestand
deel uitmaakt, die kern juist ontnam.
Steeds hield spreker echter het denk
beeld vast, dal licht en duisternis, leven
en dood, elkaar noodzakelijk aanvullen
en uat hun vereeniging eerst leidt tot de
wijsheid, tot een liooger licht, een hoo-
ger leven.
Teu slolle waarschuwde hij er tegen
teveel waarde aan den Bijbel Ie hechten,
daar ook dit boek en de leer die hel om
vat eenmaal ten doode gedoemd zullen
'zijn. Dal behoeft ons niet te ontnioedi-
igen. want zooals het licht voortkomt
uil de duisternis, het leven uit den dood.
zal o„k hieruit de kern bewaard blijven
en in een hoogerc wijsheid worden op
gelost.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Jelsiun T. Bolt le Nieuwe
Schans; te 'Prngjum en Zurich J. Hoek
stra, cand te 's-Gravenhage, tc Broek op
LangCndijk A van Kooten, te Sleenwijk,
te Oud-Beierland F. Kijftenbelt le Leer
dam, te Kamperveen A Prins te Doorn
spijk.
Geref. Kerken.
Beroepen te Stellendam en Ouddorp
J Svbesma te Zierikzee; te Borger dr.
O N. Oosterhof te Hijlaard (F te Z wee-
lop. G II. Dijkstra te Lioessens.
Herst Ev. Luth Kerk.
Beroepen te Mcdcinblik- J P. van
Heest, prop te Dordrecht.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uitvoering „E I i a s", -
Vlissingen.
Men schrijft ons:
Do zangvereeniging „Looft den Heer"
gal gisterenavond in de Concertzaal op
de Groole Markt een tweede uitvoering
\;;n dc „Elias", oratorium; van F. Men-
delssolm— Bartholdy. De samenstelling
var. het koor heeft in .dien tijd zoo'n ver
andering ondergaan, dal we elke ver
gelijking met de Flias-uitvoering van een
6-lal jaren terug achterwege zullen laten.
"Wal hel gewijzigde en met eenige oude
krachten aangevulde koor bood, geschied
de op een wijze, die menigmaal tot hel
uilen van bijvalsbetuigingen aanleiding
gaf. Door rijthwische stevigheid vati den
zang en straffe uitbeelding kwam het ge
heel ten volle lol zijii recht. De uitvoe-
•enden gaven blijk hun laak in alle op
zichten te behoerschen, wal we als een
vernlijdena feil hier gaarne vaststellen.
Zeker, er kleefden aan dc uitvoering
fouten. Zoo heeft de ongemotiveerde uit
zetting van den klank door de hooge
mannenstemmen in de hooge liggingen,
onverschillig of zij vullend of leidend
hadden op tc treden, af en toe desehoon-
heidssensalie, die haar basis vond in den
zang van het licht gelimbreerd vrouwen
koor. ruw verstoord, terwijl door on
oplettendheid het moment van invallen
zoo nu en dan niet juist gekozen was.
Ook ae samenhang tusschen de orkest
partijen was hiér en daar gewrongen, ter
wijl op het laatst van den avond zangers
en zangeressen duidelijk blijken van ver
moeidheid gaven.
Doch dat zijn kleinigheden vergeleken
lnj de groolschc opvatting van haar taalt,
zocals „Looft den Heer" die gisteren
avond door de uitvoering van de ..Elias''
heeft getooud le bezitten.
Tot hef succes van den avond hebben
hel hunne bijgedragen de dames E., so
praan, B alt, en de heeren M. P., tenor,
en A. F D v. H„ bas, de drie iaalslen
bekende en zeer gewaardeerde krachten,
die den talrijken aanwezigen weer veel
genot hebben verschaf! In hun voor
dracht der recitatieven, licht dramatisch
bewogen, leefde indevdaad het beschre
ven verhaal.
De medewerking en hulpvaardigheid
der sopraansoliste zal door dirigent en
vereeniging zelcer wel op prijs zijn ge
steld. Haar auditorium heeft zij in ver
rukking gebracht on tot een aandachtig
volgen al- '1 ware gedwongen. Beide
dames-solisten hadden Ier elfder ure de
plaats ingenomen van twee anderen, die
door ongesteldheid verhinderd waren.
Zij ontvingen met de pianiste een fraai
bloemstuk, terwijl als blijvende herinne
ring aan alle vier solisten een gebonden
exemplaar van de „Elias" werd aange
boden.
In dc beheersching van dc groote uit
voerende massa toonde do lieer E Ballen
ook nu weer zijn groote begaafdheid als
dirigent. Ds. C. Voorhoeve sprak na af
loop eenige woorden van dank.
ONDERWIJS.
Aan de Leidsche Universiteit werd
gisterenmiddag met gunsligen uitslag af
gelegd hel eindexamen voor den Nederl -
Ind administraticven diensl door de hee
ren J. J Fanoy en A Pieters, beiden van
M i d d e 1 b u r g.
Geslaagd voor vrije- ^'n erdeoefe-
aiingen mej. J. F G Wcdts de Swart,
alhier.
Voor het examen van tweeden
stuurman voor de groote stoomvaart is
te Batavia geslaagd de heer J A. Oslé
uit Vlissingen
Tot onderwijzer met hoofdakte aaii
de openbare school te Bolnes is be
noemd de heer J J. Bliek te Zuidr-
z an d e.
Op de voordracht ter benoeming
van er-n hoofd der school II te Nieuwe-
sluis zijn geplaatst de heeren J. Risseeuw,
hcofd der school lc Sluiskil, gem. Ter
Neuzen, J. J. Bliek onderwijzer le Zuid-
zande, en L. A. de Vries, onderwijzer te
Oppenbuizen. (Br Crt.).
De voordracht voor onderwijzer
aan dc O L, school te H o o f d p 1 a a t
bestaat uil A Bruijnooge le Bier del,
"W Caricie te Rijswijk, A. de Liffige
te Middelburg en L van Weel- le
Hijlland-Balli
RECHTZAKEN.
Voer de Alkmaarsche rechlbank
wercl 5 maanden gevangenisstraf geêisclil
legen den schipper Joh. de V. van Mid
delburg, beschuldigd van diefstal van
en aantal zakken tarwe ten nadeele van
een koopman te Schageu op 7 Aug. j.l
Dc
ekoms l"-d ocumenten,
Vandaag zal in don Haag terecht staan
G A. M., beambte bij de N V Nieuwe
Uitgeversmaatschappij die o a iiet pro-
Duilsche orgaan „De Toekomst" in 'l
Jicht geeft
M wordt beklaagd een aantal stukken
loobeliGorend aan die maatschappij, te
hebben ontvreemd om ze deels af le
slaan aan F. J M, Wirlz en de overige
le doen fotografeeren.
De 'lukken die alle volledig in de
dagvaarding werden afgeschreven, zijn
ten deele reeds beleend door de publicatie
indertijd in „De Amsterdammer". De be
kende brieven zijn o.a. die van prof.
Sleeswijlc aan den Regiornngsrat Ger-
slcnhaucr betreffende dc verspreiding
ook in België van brochures door de
.foek' nisf" uitgegeven.
Voorts zijn er en der becijferingen vau
stortingen van Reichmann en baron van
Heeekeren, drie concept-contracten tus
schen Reichmann en den Raad van be
stuur der N. Uitgeversmaatschappij (Slees-
ijk en van Vredenburch) waarbij Reich
mann hel recht tot uitgave van de „Toe
komst' verdraagt en nog eenige andere
brieven.
Wie de beteckenis vau deze stukken
il leeren kennen wel te verstaan
door de uillegging daaraan gegeven dooi
de lege ipartij kan die vinden iu een
pas verschenen brochure „Comment jc
suis denevu agent allemand", een curieus
boekje dal geschreven heel te zijn
door Joan Pcnasse iugenieur. Maar dit is
blijkbaar een mystificatie.
Wrml de persoon die zich in dit boekje
..iknoemt, neemt in de brochure ge
bed dc plaats in van prof Sleeswijlc. De
stukken die hij zegt geschreven te hebben
zijn allen van de hand van dezen Delft-
schcn hooglecraar.
Hel boekje heeft deze betcekenis dal
daarin zijn afgedrukt foto's van alle gesto
len snikken, en dal er een toelichting in
wordt gegeven, die o.a ten opzichte van
de becijferingen en de contracten nieu
we inzichten geeft in liet tamelijk on-
frisschc gescharrel bij de oprichting van
..Dc Toekomst".
In de bovengenoemde rechtzaak zyu
als getuigen gedagvaard dr. W C. A
brn. van Vredenburch, Den Haag, prof.
dr J. G. Sleeswijlc, Delft, T. J M. Wirlz, den
Haag, L. H. Reïchman, bankier, Scheve-
ningen, Helena Messer, typiste, Scheve-
ningen, J. H. Brinkman, boekhouder, den
Haag
Verschenen bij de N. V. Exploita
tie Mij. van Dagbladen, Den Haag