MIDDELBüRBSCHE COURANT.
Maandag
11 December
JÉ 292.
1S9" Jaargang.
1916
Deze c«urant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour*rft
fcezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tjjdeljjlf rerhcoging der abonnementen met 25 et. 'p. kw. wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën A 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bi] dit nummer behoort een Bijvoegsel.
öf belgische verklaring
Men heeft in ons vofig' nummer de
meedeeling van onzen Minister van Bui-
tenlandsclie zaken kunnen lezen, volg|ens
welke de Belgische regteermg officieel
aan onzen gezant heeft, meegedeeld, dat
zij .,ten sterkte afkeurt, alle drijverij
die .aantasting van de integriteit van het
Nederlandse!) grensgebied mocht be1
oogfen'
Zonder spijkers op lang water te zoe
ken, mag toch zeker wel opgemerkt,
dat de beweringen van Camilla Huyst-
nian in „Het Volk'' niet volkomen ge
dekt worden door deze meedeeling.
Iets dergelijks was gezegd in hei Reut
.ter-bericht van begin Juli waarin ont
kend werd dat de Belgische of Fra«-
sche of Engelsche regeering ooit ge,'-
steund of aangemoedigd had de pro
paganda of plannen om van Nederland
leen afstand, van grondgebied af te
dwingen
Tegenover de opmerking dal dit nog
slechis een loochening van officieelen
steun aan de annexion)sten was, en geen
tneedeefüig over de plannen der regeer
ring zélf. lieeft toen Camille Huysman
in Hei Volk" (14 Aug.) meegedeeld dat
de Belgische regeering aan de onze zou
"hébben verklaard dat zij vijandig is
aan (alle oplossing van het Scheldevraag-
stuk, berusten! op annexatie van Holj-
landsch grondgebied."
Toen hem later opgemerkt werd dal
die bewering tot nog [oe niet .bevestigd
was, beeft Hij gezegd: laat lie| maar
•aan uw regeering vragen, dan zult gij
zien dat mijn informaties juist waren.
Wehiu, het is gevraagd, en het blijkt,
dat de verklaring' der Belgische regee-
•ring slechts een herhaling was zij 't
ook in sterkere termen - van h.-tgecn
het Reuterielegram reeds zei over haar
afkeuring van de aimexionislische be
nadruk op leggen. Misschien van de
meeste beleektenis is een ,heeJ ander
zinnetje dat de Belgische regeering in
de verklaring over- deze zaak uitsprak
nl. waar zij zegt gedreven te worden
door „den wenscb dal de betrekkingen
tusscben België en Nederland bij voort
during het kenmerk van vertrouwen en
vriendschap blijven dragen
We willen ter waarschuwing tegen te
kalme berusting er aan herinneren dat
de Scheldrt-kwesLie zich niet concen
treert in afstand van een deel van ons
gebied aan België, dal er nog an
dere mogelijkheden zijn, en dal het
zelfs denkbaar is dat wij de zaak ten
slotte hebben uit te maken mei een
andere regteermg dan de Belgische.
Maar in ieder geval kunnen wij er
ons slechts in verheugen dat de Bel'
gSsche regcering zulk een duidelijke a.-
keinïng heeft uitgesproken over hel be
denkelijke drijven van sommige Belgen.
Dat gestook beeft veel ontstemming hier
gewekt en wij hebben er niet hel minste
verlangen naar om in. een minder goede
verstandhouding! lol België te komen.
Hoewel sléchts in wijd verhand niet
deze kwestie willen wc toch hier ineej-
deelen dat Leo van Puyvelde in de
..Amsterdammer" van deze week. eten
uitvoerig' betoog houdt om aan te lool-
ne n dal het beruchte, boekje „La Bcl-
giquo an tournaut de son histoire" niet
door Belgten, lean geschreven zijn, maar
Jdoor Diutscliers moet zijn opgesteld
met her doel de Belgen tegen de Ne
derlanders op te zetten" en de Belgen
moreel te verzwakken
We brengen dat hier In herinnering
omdat van den heer Van Laucken, dié in
begin October in ons blad in eenige arti
kelen tie Belgische weuschen inzake de
Schelde besprak, ook van de meening uit
ging dat hel genoemde boekje niet door
Belgen kon zijn geschreven. De lieer van
Puyvelde geeft nu eenige meerdere bewij
zen ter staving van die bewering
«irviriawi.
ï>f geldleen in g van 125 m1llioen
In de cisier ingediende Memorie van
Anlyvooru op het iifdeelingsverslag zegt
dt- Minister van Financiën;
Reden tot optimisme bestaat zeer zeker
noch wat aangaat den duur van de mo
bilisatie noch wat betreft hel tempo van
binnenkomen van de oorlogswinslbelas-
•ling.
Echter, de Minister moet blijven hopen,
dal aan den -oorlog in hel voorjaar een
einde zal komen. En wat de inkomsten
uil ue öcrlogswiustbelasting betreft, er
wordt getracht deze tJRanticipeeren door
de gelegenheid te openen aan hen, die
zeker weten groote bedragen schuldig 1c
zullen zijn, om thans reeds hun geld te
storten tegen schatkistpapier, dat vervalt
jop den dag waarop hun aanslag vermoe
delijk zal ziji> te betalen. Ook dit schat-
kistpapier is vlottende schuld, doch van
een zeer onschuldige soort, Wijl in de
aflossing reeds van te voren voorzien is.
De Minister meent, dial de meeste bezit
ters van vermogens,'die genoopt zijn deel
le nemen in de orisisleeningen, minder
bezwaar hebben tegen twee kleinere lee
rlingen dan tegen één grootere, omdat zij
lusschcn twee kleine leeningen allicht
door aflossing van andere- stukken of doior
besparing wederom niéuw geld beschik
baar krijgen. Daarom ziet hij geen groot
bezwaar in het feil, dat er, als vle oorlog
blijft voortduren, in den zomer niet on
waarschijnlijk weer opnieuw zal moeten
worden geleend. Een kleinere leening
heeft bet voordeel, dat er geen kans
ontstaat op een lijdelijke groote ruimte
van kasmiddelen. Als de oorlog in Het
voorjaar mocht eindigen en de oorlogs-
winstbela ling een zeer groot bedrag
nvochl opbrengen, dat hetzij direct, hetzij
door betaling bij anticipatie snel mocht
inkomen, zou deze kans niet uitgesloten
zijn en hiel kunnen worden opgeheven
door extra amortisatie van de 5 pCt.
leaning, omdat die niet voor 1918 mag
beginnen.
'De Minister is niet overtuigd, dat .de
wei-gestelde rentevoet en koers van uit
gifte minder juist gekozen zijn.
Hij betwijfelt zeer, of de beide vorige
crisisleeningen destijds zooveel aantrek
kelijker waren llan de nu voorgestelde
thans is. Een boogeren koers dan thans
voorgesteld acht de Minister zeker niet
wensehelijk.
Hij voreenigl zich geheel met het oor
deel van hen, die me enen, dat van een
leening in welke men moei deelnemen
op gevaar af van anders tot een vcol be-
zwarender - transactie, te worden ge
dwongen, dc voorwaarden bij de wet
moeien worden geregeld en niet met be
trekking tot een belangrijk punt aan den
Minister van Financiën moeten worden
övergelaten.
uit De pers
P r ij s r e c h I s p r a a k en
arbitrage
Door Staatsraad Slruyeken is indertijd
„Van onzen Tijd" in overweging ge
geven het denkbeeld niets onbeproefd te;
laten om de oorlogvoerende stalen ertoe
te brengen, de beslissingen hunner prijs-
reehlters,' voor zoover onze Regeering
ze met de onmiddellijk belanghebbenden
in strijd met hel volkenrecht gewezen)
acht. aan een beroep bij het Permanente
Hof van Arbitrage of cenig ander scheirts-
•echterlijk college le onderwerpen, en
daarvoor onzerzijds thans reeds door een
behandeling dier zaken voor een bijzon
der daartoe ingericht quasi-rechterlijk
•gaan de noodige voorbereiding te tref
fen met name wat aangaat het bijeen
brengen en in authentieken vorm vast
leggen van alle feitelijke en rechtskundige
gegevens, welke voor een deugdelijke
beslissing onmisbaar zijn.
Dit denkbeeld heeft in zeer breede
kringen bij de belanghebbenden over het
geheele land instemming gevonden reeds
hebben een 700-lal reeders, kooplieden,
verzekeraars, bankiers, enz., een ver
zoekschrift tot onze Regeering gericht,
erop aandringende, dat deze ten spoedig
ste de noodigc slappen in dien geest,
zoude doen, terwijl een groot aantal der
gelijke verzoekschriften met talrijke on-
derteekenbigen nog uil verschillende
plaatsen in de provincie wordt terug
verwacht. Dc be,weging slaat onder de
leiding van den heer Nierslrasz, directeur
van de Hollandsche Stoomboot Maat
schappij, lid van de Tweede Kamer der
Stalcn-Generaal.
Hel woord is dus thans aan onze Rc-
'geering. zoo gaat de heer Slruyeken
voort.
Zal onze Regeering doen, wat haar
mei zooveel aandrang door de oclang-
hebhenden wordt gevraagd'? Laat men
vertrouwen in haar hebben, al doet bet
mol bemoedigend aan, dat, hoewel reeds
sinds 27 Mei 11. hel denkbeeld openlijk
werd besproken en op G November hel
adres door belanghebbenden werd inge
diend, het eerste woord nog door haar
moet worden gesproken.
Het eerst noodigc daartoe is de instel
ling van het bedoelde orgaan en regeling
der procedure. Veel moeite behoeft dit
niet le kosten.
Hel college moet worden gevormd
naar den aard der prijsgerechlen in de
oorlogvoeren<J;v'"landen, en moet mitsdien
beriaan uit deskundigen op rechtskundig,
maritiem en handelsgebied; onder me
dewerking der belanghebbenden moet het
in een geregelde procedure de aange
brachte zaken met het oog op het vol-
kenvechl onderzoeken, getuigen en des
kundigen onder eede hooren, bewijs
stukken doen overleggen, en ten slotte
in een gemotiveerde beslissing alles vast
leggen, wal. voor een richlige en volledige
kennis der zaken noodig is.' Wie be
grijpt, hoe lang hel^nog kan duren, al
vorens oe zaken voor hel Hof van Arbi
trage worden, behandeld, hoe de herinne
ring aan al wal voorviel dan zal zijn ver
flauwd, hotevcle getuigen en deskundigen
vóór dien kunnen zijn gestorven, hoe
ven bewijsstukken verloren gegaan, zal
hel onmisbare van zoodanige voorberei
dende behandeling begrijpen.
Vermoedelijk heeft de Regeering reeds
een ontwerp gereed liggen, dal zeer ge
makkelijk voor dit doel pasklaar lcanwor
den gemaakt. Niét aan te nemen toch is
dal onze Regeering in deze niet met de
mogel'jkheia zou hebben rekening gehou
den, dat wij zei ven in een oorlog zouden
worden gewikkeld, en met het oog daarop
geen regeling voor de door ons zeiven
le oefenen prijsrechtspraak zoude hebben
gereed gemaakt.
Illi Süatl on ProviKie.
Uit Middelburg.
Er is ons van verschillende zijden
gevraagd, waarom men een aantal een
den in onze vesten heeft doodgeschoi-
ten Wij vernemen dal dit Is geschied,
omdat het aantal woerden te groot was
tegenover dal van de eenden
o
Uil Walcheren.
In dc Zaterdag te O en W. S o ui-
burg gehouden raadsvergadering kwam
in behandeling een adres van de afdco
iing Souburg van de S D. A P waarin
gevraagd werd een afslagplaals ui te
richten voor levensmiddelen en den in
gezetenen goedkoope brandstoffen le ver
strekken
De voorzitter deelde mede, dal wat
gevraagd wordt reeds bestaat, er is een
afslagplaals voor meel, groenten, aard
appelen, grutterswaren en visch. Val
liet verstrekken van goedkoope brandL
sloffen betreft, werd op voorstel van
den voorzitter ecne commissie uit den
raad aangewezen die met B en W. zulf
len overwegen of en op welke wijze liet
mogelijk zou zijn daarin te voorzien. Tot
leden van bedoelde commissie- werden
aangewezen de heereu .Tobse, Avendse
en De Keijzer.
Op een verzoekschrift van D Houwer
om 20 M3 kolensinfcels te verstrekken
f-oor verbeterrug van den Deinsvlielweg
werd gunstig beschikt.
Vervolgens werd vastgesteld ©ene ver
ordening op het distributiebedrijf.
Met liet oog op de steenkolen;-
schaarschle werd op voorstel van den
voorzitter besloten, dat de winkels van
des avonds 8 uur tot s morgens zes
uur niet door gas mogen worden ver
licht en de^café's niét na tien uur
's avonds.
Des Zalerdags zullen de wiukels iel
9 uur gasverlichting mogen hebben. Den
directeur van de gasfabriek le Vlissin
gen zal worden verzocht de siraatlan-
taarns niet le doen aansteken voor de
donker is ingetreden
Bij de rondvraag zegt dc heer Jobse,
dat hem door de levensmiddelencom1-
missie is opgedragen in den raad te
spreken over het gemis aan samenwer
king tusscben B en W. en do commis
sie B. en W. hadden beloofd de ver
gaderingen tier commissie bij le wonen
en ze blijven steeds afwezig. De com'-
missie vindt de deur van het vergader-
locaal gesloten en bet locaal niet ver
warmd. Dc commissie wordt stelselma
tig van alles onkundig gehouden De
lieer Jobse zou van den raad willen
vernemen hoe hij over deze handel
wijze denkt en vindt -zij gteen afkeuring,
dan zal de commissie het best doen
hare taak neer te leggen
De voorzitter meent, dat samenwer
king zeer goed mógelijk as, doch niet op
de wijze, die de commissie wensclit
Na breedvoerige discussie stelt de
heer II ollhu ijzen eene motie voor,
waarin afkeuring wordt uitgespro
ken over de handelwijze van B en W
ten opzichte van de levensmiddelencomv
missie en hun verzocht wordt in het
'vervolg de vergaderingen der commis
sie bij te wonen.
De voorzitter eu de wethouders zeg
gen, dat zij zich tol niets weuschen te
verbinden.
Dc motie in stemming- gebracht wordt
verworpen met 5 tegen 4. stemmen, de
wethouders blijven buiten stemming
Verder brengi de heer Jobse verschil
lende klachten over liet verstrekken van
aardappelen ter sprake, die blijken on
gegrond te zijn
De heer Dc Visser geeft B en 'W
m overweging de straal over hel Oranjet-
plein van slijk te doen zuiveren
De voorzitter belooft dit te zullen
doen
Zaterdagnamiddag da,alde te B i g-
gekerke even buiten de gemeente een
Nederlandscli vliegtuig neer op eéli stuk
land Spoedig' was er heel wat pubhek
aanwezig om dit niet alledaagsch schouw
spel te zien Met behulp van inmiddels
aangekomen militairen en met eenige
onlboden matrozen werd de machine van
liet land naar een a,angrenzehde weide
overgebracht Nadat er een nieuwe as
aan het eene stel wielen was aange
bracht namen de vliegers hun plaats
weer in De motor aan gang gebracht,
bet sein voor vertrek .gegeven en daar
ging hef, echter maar een eindje want
vóór de opstijging kwam de, machine in
een beul en dook voorover om onmid-
delijk stil te staan Nadat, zij weer ui
goeden stand naar hel begin punt was
gebracht en dc waarnemer op tien grond
gekomen was, werd het nogmaals be
proefd, en wel met goed gevolg zoodat
de machine in korten tijd niet meer te
zien was.
-o
Uit Zuid-Beveland.
Tc II e i n ke n s z a n d hield Vrij
dag de vereenigmg „Het groene kruis'
hare jaarvergadering De voorzitter dr.
A J. Hoorweg herdacht in zijn ope
ningswoord den overledenpeimmgniees
Ierden heer Kloosterman, het zal wel
Sliet gemakkelijk zijn beter penning
meester te krijgen
Dc begrooting 1917 werd vastgesteld
op een eindcijfer van f 350.
Besloten werd voor te stellen Iloin-
kenszand te bepalen voor het vestigten
an een centraal magteziju.
De begrooting tuberculosebestrijding
werd vastgesteld op een bedrag van in
ontvang en uitgaaf f248.20.
Als bestuursleden werden bij aclauia
tie herkozen de aftredende lieeren A J.
I-Ioorweg en J. Rijk Bz. en als bestuurs
lid gekozen de heer A. W. Wisse in de
plaats van wijlen L. Kloosterman
Vrijdagavond Ineld to 's G r a v e n,-
polder de vereeniging het Groene
Kruis haar'jaarvergadering onder leiding
van ds. Gerretsen.
Het voornaamste punt der agenda
was: aanstelling van een wijkverpleegster
voor de combinatie Kloelinge 's Heer
Ablskerke en 's Gravenpolder. Als „pre
ker met dit onderwerp trad op dc
Feisser- van Kloetinge, die duidelijk den
grooten zegen van hot werk door een
geschoolde verpleegster aantoonde
Er volgde een langdurige en geani
meerde discussie. Het resultaat daarvan
was, dat dc wenschelijkhekl van wijk
verpleging werd uitgesproken door de
vergadering en de mogelijkheid werd
vastgesteld een wijkzusterals bovenbe
doeld, aan' te stellen. Een comité sa
mengesteld uit vertegenwoordigers van
rnad, het kerkbestuur dor R, K en
dc verschillend© liefdadigheidsinstellin
gen zal de financieel© zijde der zaak
nader bespreken.
Fii het jaarverslag bleek dal weder
een ruim gebruik is gemaakt van do
verplègingsartikelen
Als afgevaardigde naar de /volgende
vergadering werd aangewezen de heer
A_ Geelhoed en als plaatsvervanger be
noemd de heer C. Verhulst.
Die rekening sloot mei inbegrip van
het vorig saldo met een goed slot van
f 75.995.
Aan de beurt van aftreden was de
penningmeester, de lieer H P T Gle-
rum, die herkozen werd
In de laatst gehouden raadsverga
deringen ran Kruiningten waren 10
leden taanxvezig; voorzitter de burgemees
ter. De voorzitter deelde o. m. mede,
dat lot ambtenaar ter secretarie is be
noemd de heer J C. Snijder te Bergen
op Zoom B. en W. hebben besloten een
verordening 'te maken op de melk leve
ring.
De ,raad stelt nu in zijne eindbeslissing
de instructie vast voor den ambtenaar
ter secrc Larie
B. en W. bieden daarna aan den raad
de begroeting over 1917 aan, in ontvang
en uilgaaf f 54.386.l3y2 bedragende
Na eenige kleiue veranderingen wordl
zij als zoodanig door den raad vastge
steld In algemeene trekken wordt be
handeld eene verordening voor de hef
fing 'van den H O. in aansluiting met
de inkomstcnbelastnig.
Bij de rondvraag vraagt de heer Sin-
kc of er geen maatregelen zijn le neonen
om Jiet blijven slaan van woonwagens
langs den weg le beletten De voorzitter
zegt !toe, dat B. en W. middelen zullen
overwegen om den overlast van bewo
ners van woonwagens legen te gaan
Verder vraagt de lieer Sinke of geen
afdoende maatregelen zijn le nemen, om
Ic beletten, dat militairen in den toren
opgesloten de klok luiden, zooals inden
laalsten lijd nog al eens voorkomt Ook
hiertegen belooft de burgemeester maat
regelen te zullen treffen
Onder de manschappen der veld
artillerie, ingekwartierd te S chore, is
een geval van nekkramp geconstateerd.
De patient is terstond per militaire
auto naar Middelburg vervoerd.
De raad van W e tn e 1 d i 11 g e be
noemde lol gemeente-geneesheer den
heer K. der Kinderen.
Uit Schouwe n-I) u i v e I a n d.
In dc Vrijdagavond door de ijsclub
„Haamstede en Burgli' le Haamstede
gehouden vergadering bleek de rekening
over *1915 1916 te sluiten met een goed
slot van f 37.3 ï3 Na hel uitloten van
9 aandcelen in de rentelooze geldlecl-
niug, aangegaan voor het vergrooten der
ijstenl werden bij acclamatie tot be*
stuurslcdcn herbenoemd de lieeren A
Dartig te Haamstede en K Lemsom'te
Burgli
Teu slotte werd befcloten te in for
me eren maar de kosten, verbonden aan
hel uitdiepen van een gedeelte der ijs
baan, en dil gedeelte aan te vullen met
een soort kalk, waardoor beter ijs zou
kunnen worden verkregen
kerknieuws
De nieuw beroepen predikant bij
de Ned. Herv. Gem. te Vlissingen
ds O. Novel, komende van Den Jfurg op
Texel werd gisterenmorgen in de Groo
te Kerk in zijn dienstwerk bevestigd door
ds. D Ziele te Lemmer, die tot tekst
van zijne predikatie had gekozen Psalm
126 vers 5 en 6.
Des avonds .verbond de nieuwe leeraar
zich aan zijne gemeente met een rede
naar aanleiding van I.ukas 3 vers 18 De
predikant richtte zich na afloop met de
gebruikelijke woorden tot zijn ambtsbroe
ders. kerkeraad, autoriteiten enz Als ze
genbede. werd den nieuwen leeraar
door de gemeente toegezongen Gezang
215 vers 4.
Zoowel des morgens als des avonds
was het ruime kerkgebouw door een
overtalrijke schare gevuld.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen naar Dirksland, B Batelaan,
te De Bildl: te Voorhout 'toez. P. de
Haan Azn., cand te Zwolle.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Alfen Z H. W. Veder
te Zwolle.
RECHTZAKEN
Kantongerecht te Middelburg.
Zaterdag had zich (e. verantwoorden
de chauffeur D. uit Vlissingen. Een paar
weken geleden had D. ook reeds terecht.
gestaan, maar toen werd de zaak uitge
steld. omdat, het noodig bleek, dat nog
enkele getuigen gedagvaard werden. Aan
bekl. was ten laste gelegd, dat hij op 5
September des middags le ongeveer half
zes mei zulk eeii snelheid langs den Prins
Hendrikweg1 reed, dat de veiligheid van
het verkeer in gtevaar werd gebracht
Uit de verschillende getuigenverklarin
gen bleek, dat een auto waarin een paar