MIDDELBÜRGSCHE COURANT.
Maandag
4 December.
286.
139° Jaargang.
1916
Deze ceurant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor ben, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijks verbooginsr der abonnementen met 25 ct. p. lew. wegecB •oorlogstoeslag.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel, Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
20^* Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
TE» VOORKOMING VAX MISVER
STAND, VESTIGEN WIJ Eft DE AAN-
DACHT OP. DAT DE KANTOREN' DER
MIDDELBÜRGSCHE COURANT VOOR-
LOOPIG NOG GEVESTIGD BLIJVEN IN
DE ST. PIETERSTRAAT.
ISiSMSSiSfifi.
~r UIT DE PERS
De crisis aan Fin a n ci n
Het Eerste Kamerlid D. \V. Stork'heeïl
m de Nieuwe Crt een schrijven gepu
bliceerd waarin hij verklaart zich niet
•te kunnen vereenigen mei de aan de
drie conccntratiegfoepen der T\veede ka
lmer toegeschreven meening, n 1 om
een naar inhoud ongewijzigd ontwerp-
successiewet opnieuw aan de Eerste Ka
mer voor te leggen
De heer Stork acht hel nu géén tijd
oni het conflict met de Eerste Kamer
uit te vechten.
..Zeker, de meerderheid van de Eer
ste Kamer heelt, ook naar mijn mee
ning, verkeerd gehandeld. "Maar men
vergevc mij de huiselijke uitdrukking
meer onbenullig dan slecht, tk blijf
ook bjij nadere overweging vasthou
den aan mijn reeds ih de Eerste Ka
mer Uitgesproken meening, gegrond op
.hetgeen ieder Woensdag heeft, kunnen
waarnemen- en op hetgéen ik uit parj-
Jticuliere gesprekken met leden van de
rechterzijde vernam, dat men de gevol
gen van hel votum niet heeft voorzien.
Ot' liever, dat men op het juiste oogenf
blik onmiddellijk na de rede van den
minister er zich geen. rekenschap
van heeft gegeven, dat ieder, die niet
alle bezwaren deelae, door den eenigen
woordvoerder der rechterzijde te berde
gebracht, verplicht was te spreken Was
jdit - geschied dan zou waarschijnlijk ge
bleken zijn, dat lang niet alien, die
tegen gestemd hebben, overwegend be
swaar hadden tegen de verhooging der
belasting in de rechte lijn,. Meer alge
meen was dé grief en zij schijnt mij
piet ongegrond dat. het scheufcingSfc
recht aan zedelijke lichamen onvoldoend
de geregeld en te veel aan de willekeur
van opvolgende ministers .overgelaten was.
Was deze zienswijze door. een nadere
discussie aan liet licht gekomen, dan
zou de minister misscliien in staat zijn
geweest door nadere verklaringen de
gfetnaakte bedenkingen nnn of meer te
ontzenuwen. In ieder geval zou tenge-
tvolgfe van dit debat de stemming over
het wetsontwerp tot den volgenden dag
zijn verschoven en dan had de rechter
zijde kunnen overwegen de naclit
brengt vaak raad' of en, zoo ja, op
welke wijze het oök door haar ongé-
wenschte gevolg van een verwerping
der wet ware Ie voorkomen. Om slechts
een mogelijkheid te noemen, misschien
had, met medewerking van den minister
de beslissing uitgesteld kunnen worden,
totdat de volstrekte noodzakelijkheid tot
h,et versterken der middelen gebleken
Was.
Doch wal hiervan zij. dit alles is niet
geschied en daaraan valt thans niets
meer te verandereu. Het is nu alleen
de vraag'* op welke wijze do wagen we'-
der in hel rechte spoor -gebracht kan
worden. Op den voorgrond stel ik, dat
ik het zeer zon betreuren, indien de
heer Van Gijn niet aan liet bewind
bleef Maar ik meen ook van zijn va
derlandsliefde ie mogen verwachten, dat
hij niet heengaat, tenzij hel hem onmo:-
gélijlc is ide Verantwoordelijkheid voor liet
beheer van 's lands financiën te blijven
dragen en dat hem rechtmatige blaam
zou treffen, indien hij na het gespro
kene in de vergadering van Donderdag
heenging zonder een poging gedaan te
hebben, om iu korten termijn een wij
ziging van de successiebelasting tot stand
le brengen, die "ongeveer hetzelfde be
drag1 voor de schatkist zou opleveren
als het nu verworpen voorstel
Als men nu een ongewijzigd voorstel
aan de Eerste Kamer voorlegt, wil dat
zeggen dat deze niet liet recht heeft
een wetsontwerp le verwerpen indien
de minister de portefeuillekwestie stelt.
De directe aanleiding tot deze opmer
king van den lieer Stork waren de be
schouwingen in de Vrijzinnig Democraat
en in liet- Vaderland, bepleitend de on
gewijzigde wederindiening van de Suc
cessiewet en voorts een artikel in de r 1,
^Fakkel", afkeurend dat Minister Cort
van der Linden te kennen heelt ge
geven dat hij zijn Kabinet niet opoffert
zoolang niet een votum het beleid te
genover het buitenland treft.
De Haagsche correspondent van het
Hand. zegt dal hij veel zóu voelen voor
het uitvechten van den strijd, indien wij
in normale omstandigheden verkeerden I
Maar nu is de vraag niet wat er mot
de doezeligje Eerste Kamer-meerderheid
moet gebeuren, maar: hoe men aan die
afgestemde 8 millioen komt en hoe men
'dezen Minister houdt En daarvoor be
pleit hij het aanblijven van minister van
Gijn met het herindienen van eenj i e l-
wat gewijzigd wetsontwerp
VOORSCHOTTEN
VOOR WONINGBOUW
De regeering heeft, naar „Het Volk'
verneemt, besloten, dat. de rente var
voorschotten voor woningbouw in den
vervolge met meer zal wordien berekend
op een voet van 4i/a pel maar van
4Vi pet.
Deze verlaging van den rentevoet is
geschied, om het bouwen van arbeiders
woningen te bevorderen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De „Koningin Regentes'',
üit zeer goed ingelichte bron verne
men wij, dal iu hel Wolff-berichl van
verleden week betreffende, de vrijlating
van de mailboot, ten onrechte wordt be
weerd, dat de commandant bij de aan
houding op 10 November draadloos om
hulp aar de Nedcrlandscbe marine zoi'
hebben gevraagd. De marine-booten wa
ren uit eigen beweging ter plaatse en
daar dor r getuige van het aanliouden. Wel
is later door de marine gebruik gemaakt
van het toestel voor draadlooze telegrafie
•an de mailboot.
De D u i t s c li e zwarte 1 ij s t
Naar vernomen wordt, zijn de volgen
de industriecle ondernemingen van de
Duitsche zwarte lijst afgevoerd
Nederlandsche Fabriek van Werktuigen
en Spoorwegmateriaal Werkspoor), Am
sterdam; Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" Vlissingen, Stork Co.,
Hengelo; I-Iaarlemscke Machinefabriek
v/h Gebrs- Figee, Haarlem, Naaml. Yenj-
nootschap H. E. OvLng Jr.'s Ijzer- en
Staalhandel, Rotterdam.
Van de Grens.
Aan dè Ellestraat le St. Jan s l e e n.
bleef de Belgische jongeling G dood
aan de electrisclie - grens versperring, toen
hij naar Nederland wilde komen
S I e e n k o 1 e n s c h a a r s c h t je -
Wegens gebrek aan wagons en steen
kolen bij ae spoorwegmaatschappijen is,
ze meldt de Avondpost, bepaald, dat hel
/oer van regeerimgsgroenten zooveel
mogelijk te water zal moeten plaats
hebben en, wanneer spoorwegvervoer
onvermijdelijk is, zal het aantal in, gebruik
le stellen goederenwagons tot een mi
nimum moeten worden beperkt. De grootst
mogelijke hoeveelheid groenten zal tege
lijkertijd naar eenzelfde plaats moeten
worden verzonden, zoodal in de garni
zoenen, enz zoo groot mogelijke voor
raden, in verband met de behoefte en
beschikbare ruimte, moeten worden opge
legd. Alles moet worden verricht, wat
ogelijk is om den spoorwegdienst 1c
ontlasten.
De directie "van de mijn Oranje-Nas-
sau meldt aan Ida N R. Cl., diat zij, doior
niet Voldoende verstrekking van ledig
materieel door de spoorwegen, jjndieu
de toestand niet verandert, de volgende
week genoodzaakt zal zijn, liaar briket-
fabrieken builen werking te stellen, en
dat dit beleekenl een vermindering van
ten minste duizend ton brandstof per
dag of het gevolg kan hebben, dat zij
de werklieden één of twee dagen niet
kan laten werken, hetgeen een produc
tievermindering van 2000 a 4000 ton
geven Door langdurig wagengebrek en
daaruit voortvloeiende zeer beperkte
verzending,, zijn haar voorraden niet
bruikbare industrie- en huisbrandkolen
(fijnkolcn niet modegerekend )geduren-
de de maand November met 7000 ton
vermeerderd, terwijl de productie 1000
ton onder de doorsnee-productie bleef.
Zilver bons.
De minister van financiën breng't in
herinnering, dat de gelegenheid tot in
wisseling van zilverbons f 1 en f 2 50
van den ouden vorm dus alleen de
zilverbons waarop de liandteèkening' van
den minister lterthng .voorkomt, .nog
slechts open staat tot 1 Januari 1917
Het publiek wordt er derhalve met
nadruk op gewezen, dal het, ter voor
koming van geldelijk nadeel, noodig is,
de zooevcn bedoelde zilverbons vóór
of uiterlijk op 30 December in le wis
selen. 1
Dit geldt dus met voor de zilver
bons, waarop dc handteekeningên
„Treub" ot' ,,Ant van Gijn" voorkomen.
Deze blijven gangbaar.
Do vorenbedoelde inwisseling kan uitL
san)oud geschieden bij liet agentschap
van liet ministerie van financiën le Arm
sterdam (ICortc Spinhuissteeg no. 3)
De bons kunnen ook per post aan
(bovenstaand adres worden gezonden,
met duidelijke opgave van naam en
adres van den inzender. 'Sl cl.,
Z o u t n o o d,
Hier en daar in ons land, vooral in
Rotterdam, begint zoutnood te heersclien.
Men schrijft dit aan de volgende oor
zaken toe
Engeland voert geen klipzout uit op
grond van den uitvoer door Holland
van gezouten groenten naar Duitsch-
land. Duitschland voert geen bergzout
uit op grond van uitvoer van visch naai'
Engeland.
De D i s t r i b u l i e w e t
Naar De Maasbode verneemt, Is in den
Ministerraad besloten, het 1/10 gedeelte
der kosten, dat, ingevolge de Disiri-
butiewel 1916, ten laste 'dor gemeenten
komt. onder apjeren vonp. weder ten
laste *rtm ae ucgrooiing van liet Depar
tement van Oorlog te brengen, voor-
zooveel dat 1/10 gedeelte geacht moeL
worden ten koste dier gemeenten op
de uitgaven voor de aanschaffingen ten
behoeve van de landmacht en de inter-
neering te zijn bespaard.
Uitv-oer appelen
De Minister van L., N. en H. heeft
bepaald, dat met ingang van 3 dezer
geen consenten tot uitvoer van appelen,
van welke soort ook, meer zullen wor
den uitgereikt. (St.ct.)
o
De censiDr-po,stzegel-
V e r z a m e 1 a.a r
Een onzer lezers, schrijft hel Vad.
groot postzegelverzamelaar, verwachtte
een mooie collectie zegeltjes, hem door
een zijner vrienden in liet verre oosten
toegezegd De jongste mail bracht den
brier aan den geadresseerde, doch de en
veloppe prijkte- met het beraamde „ope
ned by censor", de inhoud er van be
stond uit een vriendelijk briefje len ge
leide van de postzegels, doch deze laat
ste waren niet aanwezig; blijkbaar had
de censor ze als contrabande beschouwd.
W c e k b e p a 1 i n g e
Door don Minister van L, N. en H.
is voor de week "van 3—9 December
dc hoeveelheid ter beschikking te stel
len volvcrschc kipeieren voor iedere
100 uitgevoerde vastgesteld op 150, ter
wijl van deze 150, zoo noodig, ter- be
oordeeling van de rijkscommissie, ten
hoogste 75 moeten worden geleverd te
gen een prijs van f 10 30 per lOOstuks
voor levering aan de gemeentebesturen.
Voorts .is de prijs van mais, uitslui
tend bestem'd oni aan gemeentebesturen
tc worden verstrekt vo'or ruiling tegen
rogge van den oogst 1916, bepaald op
f 235 per last van 2000 K G offS.22y2
per 70 K G zoowel le Rotterdam als
té Amsterdam Ié ontvangen
Dit Stad tin Provincie.
Uit Vlissingen
- De gëvolgen van de raadsbeslui
ten tot verliooging van tal van jaarwed-
den van ambtenaren en werklieden le
Vlissingen, zullen eene verliooging
van de kosten voor de gemeente rued-
brengén voor 1917 van f 22.056 70, voor
1918 van F 29.120.20, voor 19.1.9 van
f 34 913.20, en voor 1920 van T 43825 70
Alleen voor het' onderwijs zullen de
kosten meer bedragfen in 1917 f 9909,
in 19IS f 16.150. in 1919 f 21.700 m
in 1920 f 30.550.
Een Arneinuidsch visscher is Zater
dag le Vlissingen, toen hij van zijn
visschersvaartuig kwam om garnalen aan
den wal te brengen, zoodanig gevallen,
dal hij geheel bewusteloos was. Onmid
dellijk moest geneeskundige hulp worden
ingeroepen en werd overbrenging naar
hel gasthuis noodzakelijk geacht.
Uit Zuid-Beveland.
Vrijdag hield „Het Volkshuis'" te
Goes zijn jaarlijksche vergadering. Blij
kens het jaarverslag over 1915—'16 lelde
de vereeniging 76 ieden. Behalve de gede
genheid tol lezen werden ook cursussen
gegeven in vrouwelijke handwerken, waar
aan 10. en in teekenen waaraart 18 inge
schrevenen deelnamen; liet aanlal le
zers bedroeg 554. Door een voorniali-
gen stadgenoot zijn aan de bibliotheek
50 boekwerken cadeau gedaan; door de
ruuêêïiüg „Goes" van het Nut zijn onge
veer JOOO" boekcleèlS" }«- bruikleen af.
gestaan.
De rekening bedroeg iu ontvang
f200.53, waaronder f60 aan vrijwillige
bijdragen, de uitgaven f214,61.
in dc Vrijdag gehouden raads
vergadering van H o e d e k e u s k e r k Ie»
was de heer j Jasperse afwezig'.
De heer II. de Regt werd me;, alge
meene stemmen hei-benoemd, tot lid van
het burgërlijk armbestuur.
Met 1 tegen 2 stemmen werd afwij;-
zend beschikt op het verzoek van de N
V waterleiding' maatschappij „Zuid-Bève-
laud' om ïti de bouwverordening hint
dende bepalingen op te nemen ten aanl-
zien van verplichte aansluiting' aan de
waterleiding van nieuw ie bouwen wól-
ningen.
In verband met de uitvoering van
de distributie wet, werd hel maximum
le heffen bedrag hoofdelijken omslag
verhoogd en gebracht van f 4500 op
f 5500
Inzake de uitvoering; van den Pru(-
vmcialen stoomhootclienst op dc Wester-
Scheldc. werd op voorstel van den
oorzitler de volgende motie, met al-
gemecne stemmen aangenomen
De raad der gemeente Hoedckcnst-
kerkc
Mei belangstelling kennisgenomen
hebbende, van het feit, dat volgens hei-
richten in de dagbladen in de verga
dering der Provinciale Staten van Zee
land van 28 November 1916, door het
lid. den heer J W. van Oeveren, aan
het college van Ged. Stalen, eenige vra
gen zijn gesteld, betreffende liet on
geregeld uitoefenen van den stoomboot-
dienst Neuzen- Hoedekenskerke—Hans-
weert en de daarop gedane toezegging,
dat in de eerstvolgende vergadering dei-
Provinciale Staten, hierop zal worden
geantwoord.
Spreekt m zijne openbare vergade
ring van 1 December 1916, de verwach
ting en liet vertrouwen uit, dal over
deze voor dé gemeente en omgeving zoo
uitersl gewichtige zaak, hel volle lichl
zal opgaan en besluit hiervan kermis
tc geven aan de Provinciale Slaten van
Zeeland".
- Benoemd tot -klerk-telegrafist te
[VI a k e dc lieer j de Vries, thans in
géiijke betrekking le Amsterdam.
in de Vrijdagavond gehouden raads-
ergadering van Kr ui n in g e u gepresi
deerd door den burgemeester waren af
wezig de heeren Ribbens en De Smidl.
Een schrijven is ontvangen van de
Maatschappij lot exploitatie van gcmeen-
llebedvijven te Utrecht waarin wordt
meegedeeld, dal tengevolge van de stij
ging van de kolenprijzen de gasprijzen
zijn verhoogd, lichtgas tot 14 cent per
MP, kookg'as Lot. 12i/» cent, motorgas tot
11 cent en munlgas tol 13 cent per M3>
Gebruikers van meel- dan 50 M3 per
and moeten voor de overige k'iL M.
6 cent per MP bieer betalen. De»niuiitgasl-
■erbruiker behoeft zijn meerdere M3
niet honger te betalen. Deze prijzen gaan
an op 1 December. Ter gasbesparing
van de straatverlichting wordt beslolcn
na eenige discussie^behalve enkele door
B en W. aan te wijzen lantaarns, de lan
taarns 2 uur vroeger te doen blusschen,
daarbij rekening houdende met het
maanlicht.
Vervolgens wordt behandeld de ont
worpen instructie voor een te benoemen
ambtenaar ter secretarie, die in een
olgende vergadering definitief zal wor
den vastgesteld, Daarna volgt de vaststel
ling vau eene verordening op het le
vensmiddelen bedrijf tengevolge van de
uitvoering der distributie wet
Besloten wordt vervolgens tol liet
aanbrengen van een wijziging in de be-
grooling van 1916 tengevolge van de
rentebelaling van een aangegane geldlee-
ning. B en W bieden aan den raad de
gemeentei-ekening aan over liet jaar 1915,
aic bedraagt in ontvang f 104645.83 en
'in uitgaaf f 97356 22, alzoo met een
goed slot van f 7289 61
Het late uur noopt tot sluiting voor
dat de geheele agenda is afgehandeld.
Uit Z.-V laan der en O. D
- In den loop dezer maand zaL te
N e u z e n eene vergadering plaats heb
ben van burgemeesters en leden van
de Provinciale Slaten in beide 'deele*
van Zeeuwscli-Vlaanderen ter bespreking
Van plannen tot oprichting van een.
drinkwaterleiding' maatschappij voor dit
deel van Zeeland
De uitslag van de Vrijdag gehouden
vorklozing voor een lid van den ge
meenteraad in .Neuzen was. dat wer
den uitgebracht 1119 stemmen ('aantal
kiezers 1591). Van onwaarde waren er
36. De volslrekle meerderheid is dus
JÖ7 slemjiien; de heer L, J, Geellioedt
541.
De heer P. de Bakker (r.-lc.) kreeg
(vr.) 335; de heer A Wieland (a.-r.j 348.
Herslemming op 12 December tus-
schen 'de hoeren Geellioedt en Wieland,
Naar we vernemen zal de heer
A C Lensen, reeder te Neuzen,
lid van den gemeenteraad en voort-
zittel' der Ivamer van koophandel, die
gemeente binnenkort verlaten 'om zich
te Rotterdam le 'vestigen
Zaterdag is de tweede helft ciér
bemanning van hoi op een mijn geloo-
jien stoomschip „Helena", van Ne ul-
zen, per stoomschip „Professor Buys"
te Nieuwediep aangekomen. Onder deze
mannen waren 2 inwoners van Neuzen.
Tc Koewacht is zekere G. ge
arresteerd .wegens belichting van bc-
rooviug en oplichting vaneen Belgischen
vluchteling voor dc som van f 500
Uil Zeeuwseh-Vilaanderen W. D.
Tol dijkgraaf van liet waterschap
Groot en Klem Zuiddiepe is benoemd
de lieer Th Dusarduijn en tot gezwo
rene de lieer A Hendrikse, te p^zcof-
d ij k e
KERKNIEUWS
- Ds. F. II. W. Bramer te II e i u-
ke ns zand zal op Zondag 21 Jan. zijd
inlrede doen bij de Geref. kerk le Hoo-
gcvcen. en in ue voormiddag godsdienst
oefening bevesligd worden door ds. H.
8. Bouma.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen le Kwadijk (toez.) P. Glas
le OuaescbikL te Monnikendam. G. B
Westenburg le Zunderdorp.
Aangenomen naar Urk C. A. Sneep,
en'id., huïppred le N. Pekela
Geref. Kerk.
3edailkl voor Hattcm dr. C. N. Inipeta
te Avereest.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Z e p p e 1 i n,-tip c li t e n
Van .alle oorlogsdaden zijn de Zeppelin-
tochten boven Engeland ons hel anti
pathiekste. omdat daarbij onvermijdelijk
lal van niet-strijders liet slachtoffer wor
den. terwijl het bij de enorme hoogte
vaarop die vliegtuigen him werk doen,
on zeer twijfelachtig voorkomt dal wer
kelijk hun bommen steeds raken wat be
doeld wordt. Als van Duitsche zijde met
veel geestdrift vau dat wevk wordt opge
geven dan bekruipt ons altijd een gevoel
an tegenzin.
Hel was dan ook met weinig ambitie
dal we eens ons gezonden boekje open
den .Zeppclnlochlen boven Engeland",
d'\ r uil liel Duitsch vertaald door
J. i. Chailiet, luit t z 2e kil, en ver
schenen bij W„ ten Have, Amsterdam. Hel
boekje .is ook geschreven in den onver*
\alsciitcn oorlogsslijl, vol minachting voor
don terenstander; en niet veel hoera-
stemming over de steeds slagende aau-
■eillen op den vijand; en zonder ecnig
medelijden met de gelroffen burgers.
Maar toch heeft dit boeltje één goed
ding liet leert beter dan de couranten
berichten beseffen dat zoo'n Zeppelin-
tochl allesbehalve kinderspel is, dat er
ontzaglijk veel technische kennis en veel
doorzelfinffskracbt en moed' voor noo
dig is om zoo'n tocht heen en terug over
de Noordzee te maken, iets waar men
enkele jaren geleden nog niet van'
droomde.
We ontleenen aan dit boekje dat er tot
October j.l. 35 Zeppelin-bezoeken aan
Engeland werden geDracht.
