MIDDELBÜRGSQHE COURANT.
io9e Jaargang.
Woensdag
29 November.
XameroïsraeM.
tlIHKENLAKD.
Uit Stad en Provincie.
Jtt 282.
1916
Deze ceurant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour*rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Qoes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent
Tijdelijk' ver&óotfina: 'l»r iibiMinenienréri m«t 25 es. p. kw. wegens oorlpgatoeslag.
Adverteatiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters 2n randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dil nummer behoort een Bijvoegsel
Tweede Kamer
Zitting van Dinsdag.
Art. 192, het onderwas-artikel, aan
genomen met slechts één stem legen
Het was den heelen dag in de Kamer
merkbaar, dat de meeste leden weinig
gewicht meer hechten aan verdere de
batten, sedert Vrijdag de regeering de
bekende wijzigingen in haar voorstel
liad gebracht, ten eerste inzake hel
genoegzaam aantal scholen waarin in
elke gemeente van overheidswege la
ger onderwijs zal worden gegeven, en
ten tweede betreffende de eischen van
deugdelijkheid
Het was telkens in de vergadering
rumoerig; naar sommige sprekers werd
in t geheel niet geluisterd, en liun slem
verdronk in het geroezemoes van de
pratende leden Bovendien werd er
(héél teekenend t) telkens geroepen;
„StemmenStemmen1 En een oogenblik
werd dat door de ongeduldige» ondier
de leden nog versterkt door geklep
per met inktkokers, en het geroep;
„Stemmen! Naar huis!"
Toch waren er nog verscheidene
amendementen over
Alleen dat van den heer Van R aal-
te werd dadelijk ingetrokken, en later
in de zitting geschiedde dat ook met
de amendementen-V isser van IJ z e si-
d-oorn. Zij hadden ook hun denk
beelden grootendeels zien verwezen
lijkt in de regeeringswijzigingen.
Maar de lieer O ito, hoewel hij en
kele amendementen het vervallen tegen
over dc onaannemelijk-vcrklaring vim den
Minister handhaafde nog dat betreffende
het vorderen van „erkenning" van de
Ibijzondere school
Dan was er nog het amendement der
heeren Eerdmans en De Muralt om
bij de waarborgen voor deugdelijkheid
van het bijzonder onderwijs hel open
baar onderwijs als norm te nemen
En eindelijk waren er nog twee amen
dementen bijgekomen, n.l
een van den heer R u I. g e r s om die
nieuwe alinea over het geven van open
baar onderwijs in een genoegzaam aan
tal scholen, enz te doen vervallen
en een van den heer V a n <1 e r
Voort van Z ij p om nadere eischen te
stellen tot eerbiediging van het leerplan
en de keuze der leermiddelen
Achtereenvolgens zijn echter al die
amendementen weggeredeneerd door mi
nister Cort van der Linden
Dat van den heer Van der Voort
•van Zijp alleen bracht hem tot nog
een andere wijziging n.l. door in tie be-
trokken alinea over de vrijheid van 't
onderwijs de vermelding van dc leermid
delen te verscherpen door voor-voeging
van de woordjes ,,met name". Het amen
dement werd toen ingetrokken.
Minder glad ging dat met het amen-
deinen l-Ru!gers
De Minister heeft nog uiteengezet,
waarop de uitzondering betrekking heeft.
Als geen enkel kind in een gemeente
aait openbaar onderwijs behoefte heeft,
dan geldt noch de regel, noch de uit
zondering, maai' als et" maar één kind
«n eeu gemeente behoefte heeft aan
openbaar onderwijs, dan kan dit on
derwijs worden gegeven of op een
school maar niet m de gemeente, of in
de gemeente maar niet op school Van
de verplichting tot het geven van vol
doend openbaar onderwijs kan echter
geen ontheffing worden gegeven De
wetgever zal niet den regel maar de
afwijkingen moeten omschrijvenen steeds
dat middel moeten lciezen, dat het meest
van den regtel afwijkt
De lieer Rutgers was echter niet
voldaan, En ook de heer Nolens niet
Eerstgenoemde vroeg of naast hel grond
wetsartikel een regeling mogelijk is als
thans in de L. O -wet vervat, waarbij de
goedkeuring van Ged. Staten wordt ver-
eischt voor de opheffing van een open
bare school
Dc Minister antwoordde bevesti
gend en de heer Rutgers trok toen zijn
amendement in
De lieer De Muralt sprak in zijn
repliek de meening' Uit, dal ten aanzien
van de eischen van deugdelijkheid de
regeering aan de oppositie is tegemoet
gekomen met een concessie die aan de
opposilic bijzonder aangenaam is, (De
Mmister schudde bierbij het hoofd.)
Als 't dan geen concessie Is, zooging
tf« spr voort, dan te 't <ms toch zeer
aangenaam. Maar daartegenover heeft
de regeering in het artikel neergelegd
dat de weigever zich heeft te ont
houden van goedkeuring der leermid
delen
Spr meent echter, dat hierdoor vast
staat, dat de goedkeuring van het leer
plan van den gewonen wetgever zal mot-
gen en moeten worden geëischt
Later trok de heer Eerdmans zijn
amendement in, betreffende dat de waar
borgen, in verband met de nieuwe re
dactie van liet artikel. Hij vond thans
geen grond zijn stem aan hel artikel
te onthouden
En ook de heer Otto liet zijn vee-
zet varen Hij zou vóór liet artikel
stemmen, al zou hij aan een andere re!-
gehng de voorkeur hebben gegeven.
Alleen de heer Liefttinck bleef
onverzoenlijk. Hij vroeg stemming, en
de stem van den 81-jarigen nestor der
Kamer was de eenige, die Tegen!"
riep
Nu nog de addilioneele artikelen Maar
vandaag eerst, wat kleingoed
De heeren zullen zich dan moeten
beperkingen ïuet de begroaliugen, als
ze die vóór 1 Jan. willen afgewerkt
hebben
OVER 1>E PEULVRUCHTEN
We ontvingen nog een ingezonden stuk
tegen het artikel van Zaterdag, en wel
van den heer S van Wijk Lzn., lid der
jirma Van Wijk Van Willigen, peul
vruchten handelaars te Haarlemmer
meer
Daar dit artikel van gelijken geest
is als liet in ons vorig' nummer oph
glenomen betoog van de heeren J. A
van Heel eu W. Kakeheeke, en geen
nieuw gezichtspunt opent, meenen we
ons tot deze vermelding te moeien lie
palen
KAMERVERKIEZING TE TIEL
Officieel zijn candidaal gesteld in de
vacature-Tydeman de heeren J Beelaerts
van Blokland (antirrev.) H C Drev
selhuys (vrij-lib.,; L Hermans 'S. D. Af.
P i fen A. ;G A. Ridder van Rappard, land-
bouwcandidaat.
DE FUSIE DER SPOORWEGMAAT
SCHAPPIJEN.
Naar het Hand. verneemt, zal do
nauwere samenwerking van de heide
groote spoorwegmaatschappijen ten ge
volge hebben een wijziging in het rei:-
zigierstarief op sommige lijnen. Tot nog
toe was het gebruikelijk, dat beide maat
schappijen lusschen gtelijke stations- den
laagsten kilometerafstand berekenden, in
dezen zin, dat Wanneer een maatschappij
een langere verbinding had tusschen
twee stations dan de andere, toch de
kortere verbinding van die andere maat
schappij berekend werd Dit conci''ren!-
'l(e-systeetn zal nu vervallen, zoodaft
men, wanneer men verkiest den lan
gen weg te nemen, ook meer zal mot
ion lKilalon dan over den koristen weg.
Ook in enkele andere onderdeden zul
len de tarieven wellicht eenigszins gewij
zigd worden
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Bruine boonen en groene
e r w l e n.
De Minister van L N. en II heeft den
maxjmummkoopprijs, ingevolge art. 3 der
Dislnbutiewet 1916. voor bruine boonen
en groene erwten vastgesteld op f 35 por
100 K.G.
De verkoopprijzen, ingevolge art. 3
van gemelde wet, welke aan de gemeen
ten in overweging worden gegeven, blij
ven ongewijzigd en bedragen mitsdien,
voor zoover betreft levering aan detail
listen per 100 K.G. f 17; geschiedt leve
ring bij hoeveelheden van minder dan 50
K.G-, dan bedraagt de prijs f 17.85 per
100 K.G. Voor groene erwten bedraagt
do verkoopprijs, welke in overweging
worJl gegeven, bij levering aan grossiers
f 17 per 100 K.G en bij levering aan
detaillisten f 18 per 100 K.G.; geschiedt
de reckonp bij hoeveelheden van min
der dan 50 K.G., dan bedraagt de prijs
f 18.85 per 100 K.G.
De bij beschikking dd. 28 September
ingevolge art. 2 der Distributiewct 1916
vastgestelde maximumprijs blijft onge
wijzigd. (St.cL).
Drogen van peen en knolrapen-
De rijks-commissie van toezicht op de
Vereeniging Groenten-Centrale heeft aan
de vcilingsbesturcn medegedeeld, dat
voorloopig het dragen van peen en knol
rapen is verboden, lenzij de peen afkom
stig is uit ten vervoer toegelaten par
tijen fijne peen, of de peen en knolrapen
tol partijen behoeven, die op andei'e wijze
Tiiet lot waarde kunnen gebracht worden.
d-
Zuid v r n c li 1 e n.
Dank zij de bemoeiingen van de N.
T. en de Zuidvruchten vereeniging, zijn de
laatste dagen eenige belangrijke partijen
zuidvruchten noodig vooral voor liet
banketbakkersbedrijf vrijgelaten; zoo
o.m 2000 balen amandelen, een partij
abrikozenpitten (een surrogaat voor aman
delen) en een hoeveelheid -abrikozen.
Hbld.
Besparing van licht.
Dc burgemeester van Amsterdam heeft
thans bepaald, da. alie voorstellingen in
schouwburgen voorloopig uiterlijk om elf
uur moeteu zijn geëindigd.
De koffiehuizen moeten te middernacht
gesleten worden.
Limburgse he kolen.
Naar men uit Amsterdam uit vertrouw
bare bron aan de N. Cl. meldt, zal voor
de schepen onzer marine voortaan het
stockmateriaal van de Staatsmijnen In
Limburg betrokken worden in den vorm
an briketten. Een proeftocht door oen
oorlogsbodem waarbij deze briketten ge
bruikt werden, hoeft bevredigende resul
taten opgeleverd.
- -
De Kem„; g-lc w er tic.
Men meldt uil Amsterdam aan de
N. Crt.
Aan den Minister van Oorlog is thans
een onVwerp-regeling voor de rechtsposi
tie van het losse personeel der Rijksartil
lerie-inrichtingen voorgelegd, waarop bin
nenkort antwoord wordt verwacht. Komt
deze regeling tot stand, dan is een belang
rijk cieel der grieven van de werklieden
wegge nomen.
0
Duitse he „loopgraven'.
Een correspondent aan de Oostgrens
schrijft aan hol „Hand."
.,De Duitschers leggen langs ónzeheele
Oostgrens kolossale loopgraven aan en
plaatsen op de wallen er van reusachtige
kanonnen met den mond naar Nederland
gericht". Zoo meldden telkens en weder
opnieuw Uil van bladen; en grensbewo
ner? verzekerden, dat ze die reusachtige
Loopgraven zelf gezien hadden, circa 100
M. Ian# en met elkander verbonden door
„onderaardsche gangen". Wat dat toch
wel te heteekenen had' En die phantasie
kreeg vrij spel. Na al hetgeen er over
deze beruchte loopgraven is .geschreven
ma gephanlaseerd, hebben we het niet
overbodig geacht, zelf eens ee.n kijkje
te nemen eu een nader onderzoek in te
stellen En wat we dan dezer dagen van
de zooveel besproken Duilsche ..loop-
aven" zagen, was niet veel meer dan
een breedo greppel, hier en daar en
elders zeer nabij en soms wat verder van
onze grens gegraven op de hoogste ge
deelten met een lengte van 8 5 10 M. bij
breedte en diepte van circa 1 M. Dc
aarde uit deze „loopgraven" was opge
worpen lot een wal. Zoo zagen we er vele
voltooid en andere onder de handen van
jonge recrulen of leden der .Tugendwelir
nog in wording. En het doel van deze
„greppels"? zoo zullen we ze maar
noemen. Niets anders, zoo werd ons per
tinent verzekerd, dan oefeningen' voor de
aanslaande landsverdedigers en een soort
borsl wering voor de grensbewakers tegen
oc grillen van hel koude seizoen. Wat er
meer van verteld wordt, behoort tot het
rijk der verdichtselen. Wc zagen zelfs
deelen dezer geruchtwekkeinde „loopgra
ven" met takken, waarover heideplaggen
belegd, om als schuilplaats Ie dienen
voor de grensbewakers bij de regenvla
gen en sneeuwbuien, welke te verwachten
zijn,
Uit Middelburg.
Bij de inschrijving op Maandag en
Dinsdag voor de werkverschaffing a l-
h i e r hebben zich 66 personen aangei-
meld.
-- Blijkens het jaarverslag der 'coö
peratieve Tolksbroodbakkerij en ver-
braiksvereeoigSng De Brooderband a 1-
h i e r traden gedurende liet boekjaar
155 personen als lid toe, terwijl" door
vertrek of overlijden 73 leden de coöpe
ratie verheten Het aantal leden op 1
Nov j.l bedroeg 1488.
Het omzetcijfer voor de afdeel inL
bakkerij bedraagt 1' 121.268.31 tegen
f 116 380.07 hel vorig jaar, alzoo een
vermeerdering in ontvangsten van bijna
f 5000.
Voor den winkel nedraagl dil resp.
i' 111.993 03 en f 98.819.26, aldus eeu
verhooging in ontvangsten vanf 13 143.47.
Aan wei'kloon voor liet personeel werd
een bedrag uitgekeerd van ruim
f21.000. terwijl een winstcijfer ver
kregen werd van bijna 1 20 000, waar
van, na aftrek van de bij reglement be
paalde afschrijvingen, aan de leden ver
bruikers ten goede komt ruim f 17 000
of een dividend van 7 pet voor de
afdeeling bakkerij en G1/» pet. voor de
afdeeling winkel.
Aan zieke leden werden gratis brood
en winkelwaren verstrekt tot een 'bedrag
van f 1307 48, en aan de nabestaanden
van overleden leden werd een som van
f 358.35 uitgekeerd
Op ae R K. begraafplaats alhier
erd heden met militaire eer ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van wijlen
den ziekendrager G Bassant
Na de kerkelijke plechtigheid in de
kapel en liet lossen van de salvo's door
het vuurpeloton, sprak de heer dr. van
Rooijen, chef van het militair hospitaal,
eenige woorden en schetste den over
leden jongeling als een braaf oppassend
persoon, die veel toewijding voor zijn
werk toonde
Ook sergeant Van der Leden, werkzaam
in het hospitaal, sprak eéhige hartelijke
woorden en wees op het korte van het
leven
De vader van den overledene dankte
voor dc laatste eer zijnen zoon bewezen
De lijkkist was gedekt door fraaie kran
sen, een van de officieren, een van het
hospitaal-personeel en een van zijn kame-
'aden
-- o— -
Uit Vlissingen.
Bij de heden gehouden verkiezing
van vier leden van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Vlissingen wer
den uitgebracht 49 geldige stemmen
Herkozen werden de heeren Jos van
Raalte met 46, J G. van Niftrik met 15,
L C. Stevens met 46 en L. J. Polderman
met 47 stemmen.
Tn het lokaal Admiraal de Ruijter te
Vlissingen werd gisterenavond het
vijfjarig bestaan van de afdeeling „Eerste
hulp bij Ongelukken' feestelijk herdacht.
Van het mooie programma noemen wij
het (tableau uit 1de Ocloberdagen van 1914,
toen de afdeeling zoo vele en nuttige
diensten bewezen heeft
De heer dr A. Slaverman bracht aan
dc afdeeling dank Voor alles wat zij voor
het Roode Kruis heeft gedaan, als ook aan
de transportcolonne
- De heer 1 Notebaan uit Vlis
singen, hoofdcoiiducteur bij de S.S.,
had 11 Zondagmiddag te Amsterdam dc
voldoening twee jongens, 9 en 10 jaar,
die in den Singel waren gevallen, van
wissen dood te redden, door zich ge
kleed ie water te begeven.
Dat is de tweede maal, dal de heer
Notebaan te Amsterdam met levensgc-
een redding heeft verricht, terwijl
ook hier en elders enkele personen
hun leven aan zijn flink optreden te
danken hebben
Uit Zuid-Beveland.
Doordat de voerman van K zijn
paarden tekort had vastgezet, deinsden
zo met den wagen van de losplaats in liet
kanaal bij de Schorebrug. Toegescho
ten hulp sneed de strengen door waar
door de dieren achter om een schip
zwemmende den aval konden bereiken
De wagen werd gedemonteerd en stuks
gewijze op het droge gebracht
Te Hoedckenskerke werden
Maandagmorgen niet minder dan 19 stuks
doode konijnen oij de hokken van drie
verschillende eigenaren gevonden
Aan het' nagelaten spoor, moet hier
hoogstwaarschijnlijk genacht worden aan
een hond, die deze dienen heeft, gedood
Voor de betrokken eigenaren is dit een
leelijke schadepost
Uit Schouwe n-D uiveland
Te Zienkzee bestaat van gjö-
meentewega het plan in verband mei 's
ministers circulaire, ter besparing van Ko
len, het gebruik van gas zeer te beperken,
en houders van winkels, waarondev ook
die van barbiers, uitgezonderd des Za
terdags niet langer gas te laten bezigen
daarvoor dan tot 8 uur 's avonds.
De dagelijkschc stoombootdienst van de
firma J e n A tV- P'. Schuïjt, van (Rotterdam
op Zierikzee is ingekrompen tol een dienst
van 3 maal per week
Dinsdag kwam te Zierikzee kwart
over tien eeu vliegmachine over, die later
terugkeerde om een noodlanding tö doen
op een stuk weiland even buiten de stad
Waar de toeschouwers zoo direct vandaan
(kwamen, is als steeds bij dergelijke
schouwspellen, een raadsel. De belangstel
ling was enorm, waarvan men later op
den dag profileerde door geld te heffen
lol toegang op dat weiland. De machine
bleek een defect aan den motor te heb
ben Na haar goed te hebben verzekerd
onder militaire bewaking, hoopte men
heacn de reis te beëindigen.
Li 11 Zee u w s c h-Vlaa ndo re n W. D.
Te A arde 11 burg kwam dezer da
gen aan het adres van ©en soloaat een
postpakket, bevattende 200 pakjes Sun-
ligbtzeep Het pakkel is in beslag ge
nomen door de kommiezen, die de pak
jes ten postkantore visiteerden
In de grensplaatsen zijn dezer da
gen reeds tienlallen bekeuringen ge
maakt, wegens overtreding van de nieu
we passenwet, behelzende, dat niemand
zonder pas des avonds boodschappen
mag doen
Te Cruijshoutem iu Bejgië brandde
een complex boerenwoningen af De
schade beloopt 150 000 francs
ST. NICOLAAS
VII.
In het magazijn van de Firma D e
Jong en Co in de Korte Delft vindt,
men onder de talrijke verlichting^- eo
verwarmingsartikelen er verscheidene, die
zich uitstekend leenen voor een SL,
Nikolaasgeschenk. Zoudt ge een jeugdig
militair of eeu padvindend familielid
grooler pleizier kunnen doen, dan door
hem een eleclrisclie zaklantaarn met
schijnwerper te schenken? Wij gelooven,
dat hij er u in elk géval zeer dankbaar
voor zou zijn. Voor anderen zagen wf
hier alleraardigste burcaularapjes met
sierlijk gevormde kappen en oo.'c in groo
te lampen zijn tal van mooie modellen
met moderne kappen in soort voor
handen, zoowel voor electrisch licht, als
voor gas of zelfs petroleum Ook in
ganglantaars, die vaak zulk een aardig
effect maken is hier ruime keuze, om
nu niet te spreken van de vele andere
artikelen, haarden van allerlei bouw,
gastafeltjes, elcdrische ketels en strijk
ijzers, gaskachels enz enz
De heer Ls Baurdoux uit den
boekwinkel op de Lange Burg ver
zocht ons nog eens de aandacht te ves
tigen op de aardige spelen voor kin
deren als het „Met schaar en lijmpot"
en Daan Hoeksema's „Snelteekenaar
welke reeds in eon andere rubriek
van ons blad de revue passeerden en
die bij den heer Baurdoux voorhanden
zijn Ook andere teeken- en fröljelspe-
Icn zijn bij hem voorradig en tevens een
ruime collectie prentenboeken en jon
gens- en meisjesboeken Ons oog viel
o a op de eveneens hier besproken
..Hans en hel Huis" en „Sprookjes"
van Ida Heijerinans en op andere bij
zondere mooi uitgevoerde sprookjesboe
ken. Een briefkaartalbum is ook altijd
een mooi cadeau, evenals ©en verjaar
dag- of poesiealbum of een mooi vloe<-
boek, zooals men die tegenwoordig heeft
met batikomslagen, en een fraaie doos
(postpapier of een practische vulpen
houder zullen evenmin versmaad har
den. In al deze artikelen biedt, de lieer
Baurdoux u ruime keuze
KERKNIEUWS.
Gisteravond trad voor de Chr.
Jongelingsvcr. Rom 1 16a alhier op
ds. J B. Netelenbos met een rede over
„Leer ett leven". Na het zingen van P».
25 7 werd de vergadering door den
heer Rademaker met gebed geopend, e*
werd door hem de spr met een kort
woord voor dezen propaganda-Uvond inge
leid.
De hoer Netelenbbs behandelde, naar
