MIDDELBilRGSCHE COURANT.
Dinsdag
28 November,
JVs 28ft
489* Jaargang
4916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
ibezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30, Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tijdelijke verhooging der abonnementen met 25 ct. p. kxv. vregens oorlogst
Advertentiën A 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer bahoort een Bijvoegsel.
SisueBiaii
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De wegvoering der Belgen
Op hel congres der Belgische veree-
nigfogen te Baarle—Hertog, werd, naar
„Vrij België" meldt, onder algemeene in
stemming besloten een smeekbede te
richten tot H. M. Koningin Wilhelmina,
opdat door Hare lusschenkomst aan het
wegvoeren van Belgische burgers een
einde worde gesteld.
Een oommissie werd belast met de ret-
dactie van een smeekbrief en de inza
meling van de handteckeningen van al de
Belgen, welke m Nederland verblijven.
De bladen, waarop de handteekenin-
gem kunnen worden neergeschreven en
welke later, tot een album ingenaaid, aan
H. M. zullen worden aangeboden, berus
te» bij alle Belgische Gomiteiten.
Met betrekking tot de dloor den heer
Duys bot de regeering gerichte vragen
betreffende de wegvoering der Belgen,
wordt aan de N. R. Ct. gemeld, dat met
de beantwoording van die vragen de
ateesk mogelijke spoed zal worden ge
maakt
De indruk bestaat, dat men tot dusver
nog niets gehoord heeft van eventueele
stappen door dë regeering In deze aan
gelegenheid gedaan, omdat uiteraard van
regeeringxwege eerst ter plaatse, welke
daarvoor in aanmerking kwam, moest
worden geinformcerd, of zich onder de
Uit het bezette gebied weggevoerden ook
personen bevonden, die indertijd naar
oas land waren uitgeweken cn later naar
België terugkeerden in verband mei cir
culaires van den burgemeester van Rot
terdam, den consul-generaal te Antwer
pen (of andere officieele personen, waaiV
«kjor die uitgewekenen bewogen werden
«aar België terug te keeren
Het antwoord van Duitschland op dat
verzoek om inlichtingen moet thans zijn
Afgekomen, zoodat eerst thans Üe regee-
xiryj de stappen zal overwegen, welke in
deze noodig mochten blijken
Ia de Zaterdag gehouden vergadering
Vu» het (bestuur van de S D. A. Pt
beeft, naar „Het Volk" meldt, een be-
uaodslaging plaats gehad over een voor
hiel om vanwege de partij te pro-
testeeren tegen de wegvoering van Bel
gische arbeiders door het Duitsche be-
wAid. Het partijbestuur besloot door
bel houden van een vergadering te Am
sterdam op Zondag 3 December een po-
ghrg Ie doen om de Belgische arbeiders
ft» htm protest tegen dezen maatregel
I* steunen. Bovendien zal het partijbe
stuur zich richten tol de Duitsche soei-
«bal-democratische partij, ten einde de-
m te bewegen, bij de Duitsche regee-
uiBg tegen deze wegvoering Op te Ire-
iSt|aten, behalve Engelschen. De om(-
gang en de behandeling door deDuit!-
schers was over het geheel wel ie
dragen, al stonden zij wel eens aan
plagerij bloot. Zij verklaarden dan ook
eenparig, dat alleen het voedselgebrek
de oorzaak was, dat zij waren vol
trokken.
Gisterochtend zijn de vluchtelingen,
na in het emigrantenlogement te Zeve
naar overnacht te hebben, onder po-
liliegeleide naar Rotterdam vertrokken
Smokkelwaar.
Een der zeer gewenschtie smokkel
waren is onze kaas. Hiervan kwam in
het bezit der winkeliers in de grens
plaatsen een veel gjrooter kwantum dan
de controle in Den Haag aangaf. Men
is in verband daarmede een zoer wijd
vertakte bende handlangers, grossiers
en winkeliers op het spoor, die ver
volgd zullen worden. Een begin is gel-
maakt, doordat de controleurs van tie
Kaasvereeniging, 700 k 800 kazen in
beslag genomen hebben van den heer
A. Stigter Azn, te Bodegraven. Deze han!-
delaar kocht regeeringskaas op bij de
winkeliers ip Holland en verkocht Z6
aan winkeliers aan de grens, die ze
Weer in handen speelden van smok
kelaars. Tegen den heer Stigter en de
Winkeliers, die hem leverden is pro
ces-verbaal opgemaakt, wegens over
treding van de distributie wet.
(Het Volk).
Broodkaarten.
Naar gemeld wordt, is van het voor
nemen om een Commissie naar Duitsch
land te zenden ten einde aldaar de in
richting van het broodkaarten-svsteem
te bestudeeren, afgezien, met het oog op
den spoed waarmede de invoering der
regeling hier te lande imoet worden voor
bereid.
Het broodkaarlen-systeem wordt thans
ontworpen in overleg met de Nederland-
sche Vereeniging van Werkgevers in het
Bakkersbedrijf.
De bedoeling te, dat van de verschil
lende broodsoorten (wittebroiod, bruin-
brood en roggebrood) le zarnen niet meer
uan een bepaald quantum per dag zal
mogen worden verbruikt.
o
Uitvoerverboden.
Bij Kon. Besluit is de uitvoer verbo
den van gruisglas en van zijde, waar
onder kunstzijde, in eiken vorm.
Aardappelen
De minister van L., N. en H heeft hsfi
verwerken van aardappelen tot aardap
pelmeel of aardappel meelproduclen met
ingang van 27 Noy. verboden.
Dit verbod is niet van toepassing op
partijen zand- en veenaardappelen, ge
dekt door een verklaring, afgegeven
door of vanwege de aardappelenver-
eenigïng,- dat deze partijen voor de con
sumptie ongleschikt zijn.
Panische vluchtelingen.
Aalerdagavond kwam te Zevenaar uit
Dtfilacbland een heel eigenaardig ge-
aelsehap vluchtelingen aan Aan niet min
der dan dertig personen was het. gej-
tefct om in één troep de grens te overi
«chrijden. Het waren allen Polen, 27
mannen, twee vrouwen en een kind.
ZJI hadden ongeveer een Jaar in
Duitschland doorgebracht. De mannen,
onder wie vele jongelieden van 21 k
22 jaar, moesten in de kolenmijnen
werken Zij werden beschouwd als ci-
«ieft-gevangenen, stonden onder zeer
«eherp toezicht, en mochten de hun
oio domicilie aangewezen plaats niet
verlaten. Het loon was echter ^joedL
Enkelen verdienden zelfs 70 tot 100
Mart 's maands. Doch de ontoereikend'
(voeding bij een zoo zwaren arbeid
noopte hen ten slotte een poging tol
ryftrtchten te wagen. Zij reisden per
trein tol Emmerik cn van daar gin
gen zij naar de grens, die zij Zatei>
dag zonder stoornis nabij Bergh over-
«ëhreden
Ze zagen er zeer slecht uit. Zij ver-
Waarden, dat er schier geen Handap
pelen op tafel kwamenhoofdzakelijk
(gesloofde beetwortelen, zonder voldoen
ds vet Versterkende middelen waren
Hfei in koop. De belasting die Zij had
den op te brengen bedroeg, zooals
Oil de door hen getoonde aanslagbiljetten
Meek, .van 14 tot 17 Mark 's maands
'la de mijnen werken, naar zij verteh
den, vteel afgekeurde militairen en ori-
desehikte gewonden benevens vele
•rifpkgevengene* rsm SÜÊ9 rif«i<i0lj|ke
Uit Stad en Prorineie.
Uit Middelburg.
Met aandacht leze men de ge-
ineentleijke bekendmaking in dit nummer
waarbij B. en. W nieuwe maatregelen
voorschrijven ter beperking van 't ge
bruik van gas en electriciteit na de St.
Nicolaasdrukte.
Mot ingang van 6 December is ver
boden om 's avonds na 8 uur de win
kels en winkelkasten en kapperssalons
te verlichten door middel van gas oT
electriciteit Op Zaterdagen treedt het
verbod om 9 uur in werking
Voorts zullen alle voor het publiek
toegankelijke lokalen 's avonds na 11
luur niet meer door middel van
ghs of electriciteit verlicht mogen wor
den.
Zij die dit verbod overtreden zullen
van de gas- of electririteitieidingen wor
den afgesneden.
Een nuttige instelling hier ter
s t e d e, de Werkverschaffing, welke zich
steeds in de belangstelling van velen heeft
mogen verheugen, vraagt ook dit jaar
weer financieelen steun. Deze steun wordt
aanvankelijk niet in die mate verleend,
als andere jaren en wij voldoen daarom
gaarne aan het verzoek nog eens op te
wekken tot het wijder openzetten der
beurzen voor hel goede doel,
De door diakenen der Ned. Herv
gemeente gister alhier gehoudenwin-
lercollecte bleek heden te hebben Dpga-
brarfcl *<U rai f 1994.80jf
Uit Vlissingen.
yiissijigen is door een
jongen een fleschje bij de politie gedepo
neerd, dat hij gevonden had, en waarin
een briefje zat, waarvan de inhoud het
vermoeden aan een zelfmoord djoet ont
staan. Een onderzoek wordt ingesteld.
Uit Zuid-Bevel and.
Ter herdenking van het honderd
jarig bestaan der Qeconomische spijs1-
uitdeeling te Goes had verleden Zater-
derdag een exlra-bedeeling plaats van
brood en spek De vaste bedeelden ont
vingen het eerst hun portie, bestaande
uit een pond brood en een pond spek,
samen 180 porliën De animo voor dit
feestgeschenk was echter zoo groot dat
ook een aantal niet vastbedeelden zich
aanmeldden en om deze niet le leur-
gtesteld te laten naar huis gaan, werden
ook aan hen een 100 portiën uitgereikt-.
In het geheel werd 413 pond speken
even zooveel brood bedeeld,
Een kleine, eigenaardige verrassing
ontving de oommissie van een der be
deelden, namelijk een ontbijtbordje,
waarop met postzegels een duidelijke af
beelding van het gebouw* der spijskokerij
was aangebracht^
Na afloop der bedeeling had de over
handiging plaats van de door het ge
meente- en burgerlijk armbestuur toege
zegde medaille en oorkonde
In de Maandagavond gehouden ge
meenteraadsvergadering van K r u i n i n-
gen werd de nieuw benoemde btirge-
ïti<- ester, de heer J. N. Elenbaas, geïnstal
leerd en beëedigd door den waarn. burge
meester, den heer Elsman, in tegenwoor
digheid van 9 raadsleden (de heer Rib-
bens was wegens .ongesteldheid niet aan
wezig) en eeuig belangstellend publiek.
De heer ICoslen, wethouder, compli
menteerde als een der oudste raadsleden,
den burgemeester, hem de belangen van
Krulningen ten zeerste aanbevelend.
Dankende voor de gesproken woorden
beval de heer Elenbaas zich aan in den
gunst van wethouders en raadsleden, ho-
penae met alle kracht in 't belang der
{emeente werkzaam te zijn. Moeilijk zal
rel hem vallen de plaats te veroveren die
de overleden burgemeester innam in zijne
gemeente, geliefd ora zijn minzaamheid,
remind om de wijze waarop bij ieder
hulp bood. Hij hoopte, dat de aangename
toen, die heerschte in de vergaderingen
waarin geen wanklank werd gehoord, ook
onder zijn leiding niet zal ontbreken. Ilij
hoopt, dat het noodige ïneeningsverschil
der raadsleden een vruchtbare samenwer
king zal tengevolge hebben.
Vervolgens werd behandeld een voor
stel van B. en W., betreffende distributie
vao aardappelen te Hansweert, in afwach
ting van distributie van levensmiddelen
enz voor de gemeente Kruiningen. B. en
W. stellen voor een onbepaald crediet
te verleenen voor de aanschaffing van
aardappelen voor inwoners van Hans-
weert, ten einde daar le voorzien in de
behoefte.
De heer Sinke meent, dal ook te Krui-
mni'cn bij sommige behoefte aan aard
appelen zal bestaan, zoodat bij het ver
leenen van crediet pok te Kruiningen
dient geleverd te worden.
De heer Kole sluit zich hierbij aan.
't Voorstel van B. en W. wordt nu zooda
nig gewijzigd, dat een onbepaald crediet
wordt verleend voor distributie van aard
appelen in de gemeente Kruiningen.
In dien vorm wordt het met algemeene
stemmen aangenomen.
Na sluiting der vergadering noodigde
dc burgemeester hel aanwezige publiek
uit tot een oogenblik gezellig samenzijn
met den raad. Eenige maken van deze ge
legenheid gebruik om den nieuw benoem
den Burgemeester te oomplimenteeren.
Goaurende dat samenzijn deed dfë heer J.
Verhage, hoofd der o. 1. school als een
der oudste aanwezige gemeentenaren een
goeo woord voor de belangen van de bur
gerij van do gemeente, en de heer Wisse
deed hetzelfde namens dc burgerij van
Hansweert. De heer Hollestelle hoofd der
bijz. school beval hem de belangen van
hel onderwijs ook namens de leden der
schoolvereeniging aan.
Later op den avond boden de heeren
Kpllf van Ooslerwijk en van der Vliet,
geneesheer en veearts, hem hunne geluk-
wetischen aan bij zijn installatie.
«fc
j l. waarbij werd besloten tot dekking
der distnbutiekosten eene geldleening aan
te gaan van f 2000 af te lossen in ten
hoogste vijf jaar. Ged. Staten zijn van
meening, dat voor dit doel beter de
hoofdelijke omslag verhoogd kan wor
den. De raad, de meening van ge
noemd college erkennende, dat hetwen-
schelijk is, dat die crisisuitgaven zooveel
mogelijk' door den tegenwoordigen tijd
betaald moeten worden, achtte dat ook
bereikt, indien genoemde leening op dien
korten termijn aangegaan wordt en be
sloot daarom voorziening in het besluit
van Ged Staten bij de kroon aan te
vragen,
Zaterdagavond overleed de oudste
inwoonster van Bruinisse in den'
ouderdom van ruim 96 jaar.
o-
Uit Z.-Vlaanderen O. D.
Aan de Maandag te Axel gehouden
schieting van de handboogmaatschappij
Oos Vermaak" namen 49 schutters deel
De hoogvogel werd geschoten door den
heer D. van de Vijver van Zuiddorpe;
de zijvogels door de heeren B van Waes
van Koewacht en T Willems van Over
slag en de kallen door de lieeren Q.
Blommaert van Hulst en II. Goossens
van Overslag.
KERKNIEUWS.
Ned Herv. Kerk.
Beroepen te Bleiswijk: L. Nugteren,
cand te Oud-AI bias, te Krommemedijk-
G. van Duijl, cand. 1e Utrecht.
Aangenomen naar Groede: ds. J M.
de Zwaan, te Batenburg.
Geref Kerken.
Beroepen te Sellingen- J. van Henten
le Wijchel en Balk.
Bedankt voor Leeuwarden: D. Ilogen-
birk te Charlois; voor Boskoop- H. A.
Munnik Jr. te Bunschoten; voor Wezep:
N. Duursema te Nieuw-Amslerdam.
Aangenomen naar Westmaas: S. Ver-
lare le Kommerzijl.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De heer en mevr. Boer—Bröcker
(cel en piano) hebben Vrijdag j.l. in „Pul-
chri Studio" in pen Haag een concert
gegeven met mej. Nora Jansen (sopraan).
In de besprekingen van dit concert
in de Haagsche bladen wordt met groote
waardeering gesproken van het spel van
den heer Boer. De „Nieuwe Crt." roemt
hem als een hoogst beschaafden kunste
naar met veel stijlgevoel, en wiens stok-
techniek volkomen af is. En „Het Va
derland", dat ook zijn stokbeheerscbing
prijst, noemt hem een geboren cellist.
In het bijzonder wordt gewezen op de
geestige en toch klassieke opvatting van
Valentini's sonate, die den verslaggever'
even Casals voor den geest bracht.
Van mevr. Boer—Bröcker schrijft „Het
Vaderland" dat zij als pianiste blijk gaf
van muzikaal begrip naast teer-vrouwe-
lijke eigenschappen, waaraan ongetwijfeld
een meerder rubato mettertijd nög meer
charme zal geven. Ook de .,N. Ct." noemt
haar spel beschaafd en fijn-gevoelig.
Geslaagd voor vrije- en ordeoefenin
gen de heer J. Jonkheer, Grijpskerke, cn
C Moerdijk, Waterlandkerkje.
- Geslaagd te Rotterdam voor het exa
men boekhouden der Yereeniglng van
Leeraren in het Boekhouden de heer G.
W. Bergman te Rotterdam, vroeger 1e
Middelburg
Uit Schouwen-D uI ve 1 an d.
Vrijdag werd te Brouwwe
haven eene spoedeischiende raadsver
gadering gehouden, waarin weerd me
degedeeld, dal Gedeputeerde Stalen hun
goedkeuring hebben onthouden aan het
bosltel van (te* rand van 7 Novamfcor
niakers-patroonsvereeniiging „Crispijn" een!
vergadering uitgeschreven aan de ver
schillende besturen In Zeeland om zo<t
mogelijk te geraken tol een Provincialen
Schoemnakersbond. Bij de opening ble
ken tegenwoordig te zijn; de afdeeling
Schouwen en Duiveland, de afdeeling
„Sl. Crispijn" te Vlissingen en de afdee
ling ..Crispijn" te Middelburg. Hoewel er
toezegging was van de afd. Neuzen en
omstreken, dal zij bereid was om aan
deze zaak medewerking le verleenen,
waren er toch geen afgevaardigden.
De voorloopige leiding werd opgedra
gen aan den voorzitter der Middelburg-
sche afdeeling, die in zijn inleidend woord
cenigszins doel enz. had uiteengezet. Na
eenige bespreking werd overgegaan tot
hel stichten van een Bond onder den
noatn van „Zeeuwsche Provinciale Schoen-
makersbond".
Met enkele wijzigingen werden de sta
tuten en 't huishoudelijk reglement van den
Groningschen Bond aanvaard. De ko
ninklijke 'g ïedkeuring zal hierop worden
aangevraagd.
Nog werden enkele huishoudelijke za
ken afgedaan en werden aan hel bestuur
der Middclburgsche afd. de voorloopig te
doen zijnde werkzaamheden opgedragen,
Men meldt ons uil Bruinisse:
Wet nog nooit is voorgekomen gebeurt
nu. Voeren er een paar weken geleden
nog een kleine 20 schippers naar België,
thans ligt er maar één boot gereed om
daar hèen te gaan. Alle mossels die ge
valleen worden, worden hier aan den
wal of naar de Klundert gebracht om te
worden gekookt, gepeld en gezouten.
hel is hier bij aankomst der boote*
c druk aan de haven met karren en
wagens of men in Antwerpen is. Men
vecht bijna om mossels. Er worden hier
op "t dorp iedereu dag ruim drie hon
derd ton gezoutener wordt door som
migen reusachtig gewerkt, maar ook reus
achtig verdiend. Er komen telkens op-
koepers bij, waardoor natuurlijk de prij
zen in de hoogte gaan, niet alleen /au'; de
gepelde mosselen, die kosten reeds 46 c. p.
kilo, maar ook van de rauwe, daar word!
reeas f 5 per ton voor betaald en mea
verwacht nog hooger prijzen." Meiden,
knechts en werksters verlangen hoogen
loon, daar zij meer met de mossels kun
nen verdienen. Bakkers en winkeliers va
ren er wel bij, want waar zoo veel extra
wordt verdiend, mag wel wat extra geno
men worden.
De Belgen zijn echter de dupe va*
de historie; zij krijgen geen mossela ea
zij die hielpen lossen, missen ook iets,
daar er bij de schippers nog al een«r
een brood, wat vet of een stukje spek
voor hen overschoot.
LANDBOUW.
ONDERWIJS.
HANDEL, NIJVftWHEID EN
VISSGHERIJ.
- De Nederl. Handelmaatschappij heeft
de inschrijving opengesteld op 4000 aan
deden k f 1000 lot den koers van 180
pCt., welke aandeelen uitsluitend ter be
schikking wordeu gesteld van de tegen
woordige aandeelhouders in verhouding
tol hun aandeelenbezil. Veertien oude
aandeelen geven recht op één nieuw.
Als motief tot deze uitgifte wordt in
de toelichting genoemd de zich steeds
uitbreidende werkkring der maatichappij.
Provinciale Schoenmakers-
bond
Tegen Maandagmorgen hnlf twaalf vms
«r doer Middel brghschown-
Booneo.
De Provinciale Broodcommissie i» Zee
land brengt aan de burgemeesters ten
kennis een circulaire van het rijksbureau
voor de distributie van graan ea meel3
van 21 Nov., meedeel end, dat boonen,
die door de landbouwers voor 12 Oc
tober j.l., dit is de dalum der circu
laire betreffende den aankoop van boa
zien*), aan derden zijn verkocht, doch
nog niet geleverd, alsnog aan het rijk
moeten worden verkocht.
Wenscht de landbouwer die, zoolang
nog geen aflevering heeft plaats gehad-,
nog eigenaar is, deze boonen. niet aan het
rijk te verkoopen, dan zal tot inbezit
neming moeten worden overgegaan
Wanneer door den landbouwer de boof-
nen worden afgeleverd na het tijdstip
van bekendmaking, dat de boonen voofl
rijksrekening zouden worden aangekocht^
onverschillig of deze levering geschiedt
ten gevolge van een overeenkomst voo»
of na dat tijdstip gesloten, zullen do
boonen moeten worden in beslag ge
nomen.
Boonen, die voor }2 October j.l. dooq
den landbouwer aan derden zijn ver
kocht en geleverd, kunnen niet wordeQ
in bezit genomen, tenzij de eigenaar zicR
aan vasthouding of prijsopdrijving schuL
dig maakt
Prijsopdrijving kan worden aanwezig
geacht, indien de eigenaar, m^ec vraag»
dan f 17 per 100 K.G.
Tegen onwillige verkoopers <jf tegeu
personen, die boonen leverden vanaf IR
In deze circulaire wordt gesprtökeR
van boonen, geschikt voor veevoeder^
mei name paarden-, wier-, schapen- OK
duirenbooneo en Waolsche of luInbOO-
rxm Red