1
1
Pretoria Hypoitieek Uchappij
VOOR DE WASCH.
SNEEUWWITGLOOR met rooden band
-TDEBACK
Voop 15 ct.
SNEEUWWITGLOOR
v. Ft OS S EM !s
1889 wol nooit volledig z.al op» -licidercl j
warden, wat aangaat dn omstandigheden,
waarin -deze - plu its had Die tragische
gebeurtenis is al*} Oen schaduw over liet
toch reeds kommervol bestaan van den
vader blijven hangen.
Deze Kuil dt was naar men weet ge-
hiiwu met Stefaoio, <1 >ehter van wijlen
Leopold 11 van België, welke prinses na
derhand licrlmhwdc mei den graat' van
Lonyay, een Hongaar. Den keizer hieven
evenwel twee dochters gespaard Giti'la,
gehuwd mei Leopold van Beieren en
Maria Valeria, gemalin van aarisherlog
Krans Salvator
In 18ótl .opende Oostenrijk den oorlog
tegeii de verbonden Fransehen ei» I'ic-
mofifeezen door de overschrijding der
grenzen van het koninkrijk Sardinië. Deze
krijg nam een voor de Ooslenrijksehe wa
penen noodlottig verloop In hetzelfde
jaar kwam de vrede te. Zurich tot stand.
Do keizer stond Lombardije af, behield
echter het gebied van Venetië
In 1861 werd (te nieuwe staatsregeling
.ran het keizerrijk uitgevaardigd. In de
Duitsch-Oostenrijksche landen ontving
men haar mei blijdschap Hetze],"de jaar
opende de keizer in eigen persoon den
nieuw geschapen Rijksraad. In 1868 n o-
digdc I-Vans Jozef vervolgens alle leden
van den Duitschcn Bond tol een voriteU-
e.ongres uit te I-'eankfort, om te beraad
slagen over een reorganisatie vin dien
hond .Mie Duilseho vorsten en vrije >\Ur
don willigden hef verzoek in met uilzon
dering van koning NVi I -m 1 van Pruis -tl
Hei oongres kwam niettemin onder lei
ding van den keizer bijeen. De bespre
kingen bleven echter vruchteloos, daar
Pruisen weigerde, op de daar ingediende
voorstellen in te gaan
Daarentegen maakte Oostenrijk met
Pruisen gemecee zaak tegen Denemarken,
waardoor Sleeswijk-Holstein a m dit rijk
ontrukt en hij P iiisen gevoegd werd
Maar in 186(5 keerde de vriendschap hij
den oorlog lusschen de twee hondgenov
ten. Tijdens dien Icrijg stond Frans, Jozef
Venetië [aan Napoleon lil af Bij den vre
de verloor Oostenrijk zijn overheerschen-
dff plaats in den Duilschen Bond.
Inmiddels had zich de tegenstelling
lusschen Hongarije en de Westelijke doe
len <ler monarchie al meer en, meer
voelbaar gemaakt In 1876 kreeg Hon
garije een eigen kabinet, nadat de Ur ion
het Hongaarscho staatsrecht had er
kend. Frans Jozef aanvaardde' torn het
beginsel van den dualistische» .staat In
betzelfde jaar werd hij lot koning van
Hongarije gekroond. De kroonraad be
stond van toen al aan uit twee parle
mentaire ministerie» en een aan de Dele
gaties der beide Rijksdagen verantwoor
delijk gemeenschappelijk kabinet.
'De verhouding tot Duilschland w.-rd,
toen eenmaal de scheiding voltooid was,
spoedig aanmerkelijk verbeterd.
De ontmoeting van L871 lusschen FranM
Jozef en Wilhelm l van Duilschland
verleende aan de verhouding lusschen
heide landen ren n-og hartelijker karakter
Sindsdien lv?rh»ald( n die samenk.omai.cn
zich haast jaarlijks In liet v .lgendo jaar
vereenlgden de keizers van Oostenrijk-
Homjarije, Duilschland en Rusland zich
te' Berlijn lot een ongeschreven) allian
tie Het lormeetc hondgenootscliap tus-
schen beide eerstgenoemde rijken kwam
in 1879 tot stand, terwijl de betrekkin1
gen met Rusland na den Riissiseh-Turk-
schen oorlog en het congres van Rei],jn
verslechterden Dil congres droeg de dub
bele monarchie het beheer over Bosnië
en Herzegowiiia op, welke landstreken
naar men zich herinnert enkele jaren ge
leden definitief door hel Donau rijk wer
den ingelijfd Later heeft Frans Jozef,
dien Sneu fsfcoedis als een vredelievend v irsl
beschouwde, meegewerkt lot de t,ot-
stand-koming van het drievoudig v r-
bond, waarvan behalve Duilschl ind ook
Italië deel uitmaakte.
Zooals wij destijds bij de trouwbreuk
van Italië gelegenheid hadden iOp le mer
ken, heeft hel drievoudig verbond zijn
nu' gehad en menigmaal hel evenwicht in
Europa welen le behouden, waar dit
in gevaar werd gebracht Be belangen
van Oostenrijk en Ilalië warn evenwel
U' zeer tegenstrijdig en in dezen we
reldbrand bleek hef verb md onhoudbaar
Er is een tijd geweest, van 1866 lol
het [begin Jclar 2fie eeuw, dat keizer Frans
Jozef meer met binnenlandselie, dan met
buitenlandsche zwarigheden had Ie wor
stelen
Ie naam één, hostaal zijn rijk uil ge
heel verschillende stammen die vaak den
schijn gaven elkaar verbitterd te haten
en sleclitsd >or één band tot tui lo tij
delijk bijeen ie worden gehouden; hel
onbetwistbaar gezag, dal d- keizer bij
allen genoot Want I is wel eigenaardig
lioc hoog ook de golven van de veront
waardiging lusschen de arbeidsparlij en
tie oppositie in Hongarije, lusschen
Duilschers en Tsjechen in Bohemen
mochten gaan, hoe fel ook de Roclhc»
ner, de Roeme/iiërs, Italianen, Kraaien,
welke vreemde, daar gevestigde elemen
ten ook zich legen regeerLngsmaatregelen
mochten Iverzepen, (die hun lonbillijk voor
kwamen of levorgeefs eischen stelden
de persoon van den keizer bleef daar
buiten
Vandaar dal men voor den oorlog vaak
de vrees uitsprak, dat met den dood
van Frans Jozef het gebouw der monar
chie inéén zou storten De oorlog, die
zoo leerzaam was op velerlei gebied,
heeft ions echter getoond, dat het jver-
band (usschen deze vogels van diverse
pluimage minder los was, dan men ver-
wachtte en dat zij zich allen gewillig
schaarden ouder Frans Jozefs; Vaan.
In. de laatste jaren voior den oorlog
waren d" ro'hn weor omgekee.rd; wel
had men in het binnenland nog vaak mei
onlusten lc kampen, de buiteiilnudschc
politiek baarde nu weer den niceslen
zorg. Dc strijd om den invloed op den
Balkan, die in stille sleérf^ Rtsscliendc
dubbelmonarchie en zijn machtigen
Ooslelijken huur gestreden werd nam een
steeds verbitterder karakter aan en me
nigmaal vreesde men voor botsingen
Toen in 1912 dc Balkanoorlog uitbrak
liep de diplomatie van Europa ie hoop
om lift conflict lot dat schiereiland ie
Idealiseer en. wat inderdaad gelukte
waarvan het misbaksel van d n All>;v-
nee,scben staal Jict gevolg wasj
Totdat een nieuwe ramp den grijzen
vorst trof door den afschuw elijk en mo -rd
te Sevaj'ew'o," waarvan zijn neef en troon
opvolger, de hem dierbare Frans Fer
dinand en diens gemalin het slacht offer
werden en die de aanleiding wa
den wereldoorlog, die thans no
mis hpcii woedt.
Hocv^'le aandoeningen moeien er den
grijzen monarch in de laatste jaren door
de ziel zijn gegaan Na de smart mii
den dood van Frans Ferdinand, dj-vreug
de van Duit.schlands ^nellen opmarseh,
toen de inval d r Russen, die Krakau
bedreigden en het n odig maakten om
Wee non met een nol van I opgraven le
omringen, de mislukking van (ten eersten
Servische» veldtocht, dan weer (de
vreugde van hel terugdringen der Rus
sen, de oorlogsverklaring van Italië, hel
bondgenootschap met Bo «Igarijc en de
daaruit voortvloeiende algeherie verove
ring van Servië en Montenegro cu de
bezetting a «in lief aanzicnlijkslc deel v m
Albanië, de oorlogsverklaring van Roe
menië, luiti%t door even vaste banden- tan
de m marchje en Duilschland «©fooppelil
als Italië en even trouweloos, de nieu
we- Russische inval in (ïaliciê. de inval
der Roemenen in Zevenbergen ril weer
de tegrnkeer, de» Russen paal er p "i'k
gesteld, ide Roemenen bevochte» in hun
eigen land en slap voor slap terugge
dreven
Met vertrouwen pp een gunstige» eind
uitslag kan Frans Jozef dén eeuwigen
slaap zjjn ingegaan.
En toch... wal Oostenrijk is in dezen
oorlog dankt liet aan Duilschland, dat
is aan Pruisen, zijn ouden mededinger,
aan Pruisen's leiding heeft hel zich le
onderwerpen, hel bestaat hij de gratie
van 'keizer Wilhelm en zijn dapper leger.
Het is als de JaalsVe schakel in de»
strijd om dc hegemonie over hel oude
Duilseho rijk, die in den oorlog van
1866 zijn hoogtepunt vond. Die kan men
titans als geëindigd besgliouwen, Pruisen
heel'l hel gewonnen Frans Jozef heeft
dien strijd in zijn gansche, tragisch.' ver
loop mede moeien beleven
Iven van Frans Jozef s laatste daden was
de onafhankelijkheidsverklaring van Po
len en de aan Galicïê geschonken autono
mie.
Het einde zau Frans Joscf komt tame
lijk onverwacht. In de laalsle jaren leed
de keizer vaak aan katrrralc kfet-Jaan
doeningen en zoo een dwong hem reeds
©enige dagen zijn kamer te houden Gis
teren werd gemeld, dat een lichte long
ontsteking was waargenomen, maar dat
verhinderde den vorst niet 's morgens
nog de gebruikelijke staatszaken af te
wikkelen Dat zag er niet zoo dadelijk
verontrustend uit, zoodat hel bericht van
het overlijden velen verrast zal hebben
Een op den voorgrond tredende figuur
was Frans Jozef niet. De 'geschiedenis
zal minder van hem le gewagen hebben
dan van b v. Wilhelm II Vroom katholiek,
was het Frans Jozaf er hoofdzakelijk
om le doen, zijn zoo verscheiden geaar
de onderdanen zoo veel mogelijk tevreden
le stellen, de rijkseenhcid op hechte
grondslagen te vestigen. Aan die g'rooi;-
schc laak heeft hij zijn leven gegeven.
Die heeft pi zijn krachten opgeslurpt, wel
ke hij anders wellicht op meer <je aan
dacht trekkende, minder weifelende wijze
had kunnen' besleden.
W( zeiden het al rampen zijn de.n
grijzen vorst met hot sympathieke open
gelaar mei gespaard gebleven. Behalve
aan dc tragedie met den kroonprins <\n
van wijlen zjjn broeder Maximilliaan, kei
zer van Mexico, denkt men daarbij in c(o
eerste plaalsa an den dood van keizerin
Elisabeth, le Genèvc door verachtelijke
moordenaarshanden gevallen Zij placht
hei Achilleion op Ivorfeé te bewonen,
'waar voor den oorlog de keizer- van
Duilschland bijna jaarlijks in l voorjaar
gedurende etjkele weken zijn tenten op
sloeg. En, zooals wij reeds zeiden, ook
der. dood van Frans Ferdinand en zijn
gemalin moet diepen indruk op den kei
zer gemaakt, hebben.
Zal zijn levenswerk stand houden,
de veeleenheid bewaard blijven'Titans,
midden in den oorlog' natuurlijk wel,
voorloopig zal er niets veranderen IV
troonopvolger- zal lerngkeercn van liet
front, het bestuur op zich nemen en de
oorlogsmachine draait voorl Doch hoe
zal het gaan als straks de volkeren-
krijg' ten einde is? Mocht inderdaad dc
entente een volkomen overwinning be
halen," dan is deze vraag geen vraag
meer, dan valt de monarchie uiteen,
maar hij een onbesUslen s/rijd of zelfs leen
Duitschc overwinning'Moeilijkheden, uil j
het nsWionaïitciterevraagstuk voorl vloei,-
ende zijn dan zeker te wachtendoch t
waartoe deze leiden zullen valt thans
niet te zeggen. Eén ding staat slechts'
vast Er zal van den nieuwen keizer
een gewéldige inspanning gevorderd]
worden om het rijk le behouden, zoo-
als het hem geschonken is. Of hij daar- I
voor de man is, weten wij niet;, om dat 11
te beoordeelen is hij nog lc weinig op
den voorgrond getreden. I
Aarisherlog Karei Frans Josef is den
17 Augustus 1887 le Persenbeug geboren j
cn dus 29 jaren oud. Hij is gehuwd
lhet de vijl jaar jongere prinses Zila
var. Bourbon-'Pannn en heelt 3kinderen,'
dc 1-jarige Frans Josef OtLo, de nieuw""
aartshertog-troonopvolger, aartshertogin
Adelaide, (IV bijna 3 ja ir oud, is en aarts
hertog Bodewijk .die den 8cn I'chr 191
geboren is.
Aartshertog Karei is thans opperbe-
velhehbcr over de legers op hei Zuide
lijk deel van het Russische 'front. I
t Hevensverzekerfng-Maatsctiappij
„DORDRECHT"
Doeltreffende Verzorging van het €>ezin
Een 30 jarige sluit een verzekering groot
f 10 000.betsnlbaar na 30 joon. Sterft bij
vóór di n tjjd, dan houdt da premiebetaling
op en wordt aan zjjne weduwe of weezen een
jaarijjksche ente van 1 1000uitgekeerd,
bet&hlb ar tot don vaetgeat lden datum, WBarop
het kapitad van f 10.000 opeischbaar wordt.
J. arprecoie f 814.—.
Vennootschap m
„DORDRECHT-
NEDERLAND".
Verzekoit tegen
BRAND- eu
INBRAAK-SCHADE
S uit
BEDRIJFS-VERZEKERING
BEKENDMAKING.
BROODKAARTEN'.
Dv- burgemeester van Middelburg breng'.
Ier kennis van belanghebbenden,'
tint de inlevering van de broodkaarten
en de vcrUrijgbaarslellpig van nieuwe
k.i irlej) is - bepaald op: I
DONDERDAG 3(1 NOVEMBER 1916, I
\an des voormiddngs 10' j lel des namid-
daas 5 uur en
\nn des namiddags 6'/a tol 9 uur in de
Trouwkamer, ten rajtdhuize beneden in-
gang Helm;
dal zij, die op bovengenoemden dag
hunne kunrlen MET verwisselen, gere-
kend zullen worden in de maand DE-
GEMBER 1916 GEEN' regecringslrnxod
F" willen gebruiken.
Middelburg, 22 November 1916. 1
De Burgemeester van Middelburg
P. DUMON TAK, i
CONCURREERENDE TARIEVEN.
Hoofdkantoor te DORDRECHT.
Prospectussen en inlichtingen zijn te bekomen aan het Hoofdkantoor
te Dordrecht, bij den Inspecteur P- ,U. C, APDA, Krommeweele
L 32 te middelburg en bij de Agenten en Agentesstu in de verschillende
plaatsen.
Solide en ijverige personen gevraagd als vertegenwoordigers.
SIGflRENDROOGTROMMELS
üordrechfsche Metaalwarenfabriek
voorhtin Wed. i. Bekkers Zoon Dordrecht.
ingezonden Stukken.
Ingezonden Stukken worden in geen
geval teruggezonden.
VEREENVOUDIGDE BRIEFVORM
Het is niet noodiig veel le schrijven
ter bestrijding van de brief- en adres-
dwaasheden, die ons dagelijks uil de
pen glijden. Geen verstandig menseh ver
dedig l ze. Maai wij willen ze niet weg
laten uil vrees dat meil ons; van opzet
te l'jke onvriendelijkheid z.al heschuldi-
g"ii Een duidelijk sprekend sluilzegel
li.in dil voorkomen. Hel toonl, dat wij
een systeem van vereenvoudiging toe
passen. Men kan nu hij mij. Oude Gracht
31 Haarlem, voor t ct. per stuk zegels
krijgen, door Jan Kreurten geleekend en
dor r Enschedé gedrukt, rood of blauw,
mei hel opschrift ..Vereenvoudigde Brief
vorm". Een afbeelding ervan staal in de
„Niéuwe Groene" van -deze week een
har, met een mooizittehd hondje naast
zich. houdt een bord op, waarop ties
ergste nonsens „ik heb de eer" enz..,
slaat. Ieder kan in zijn vereenvoudiging
zoo ver gaan als hij voor elk bijzonder
geval geschikt acht, bv. adres den heer,
aanhef; Mijnheer. De brief eindigt een
voudig met dc ouderfcekening zonden
de gebruikelijke opgeschroefde betuigin
gen van hoogachting, van kruiperige ilie-
narigheid. of dc wanhoopsdwaaslioid ..lo
tus tuus". Een raad; men passé dil sy
steem niet toe bij hoj schrijven aan
ouden van dagen of aaiï minder onjwik
kel oen. De eersten zullen wellicht aan
deze zinledige stoplappen hechten door
eén ualu urlijk, verklaarbaar conser val is
me. en de tweede categorie heeft ge-
wo ui lijk moeite om juist le onderschei
den lusschen hel wezen en den schijn.
Wil men mij wat helpen, en een partijtje
zeeels bestellen ter verspreiding in eigen
kring dan graag'
Charivari u s.
te Amsterdam.
OPGERICHT 1833.
Kapitaal4 000.000
Reserves1.025.000
VERLEENT CREDIETEN tegen een
rente in verhouding tot het disconto der
Nederlandscke Bank.
NEEMT GELDEN i DEPOSITO, reute
thans met één dag opzegging lVi j£-
Agent te Middelburg
Mr. J. A. FOKKER.
99
„V eehonders1
Puike Veekoek
en GEMENGD VOER voor varkens.
Billijke prijz.en.
Magazijn ..Groeaendraak.'
Hoek Langeviele.
iidinij', ilissinp.
Ondüle on beate adres in Zeeland.
NicuwDte inrichting voor ultatoomeu en
verven van allerlei goederen. Eigen labor*
torium waarborgt gebruik van onschadelijke
middelen. Bleeken zonder Chloor. Vlugge afle-
lermg. BiHJjka priieen.
Inr. „DE NOORDERPOST",
Mevr. ADVOCAAT,
gevestigd BOTTF.BUATI Ao. 1839
HYGIËNISGBË ARTIKELEN
HUGO DE GROOTSTRAAT 10a.
Prjjsc. gratis. Gesloten hnis. Nergens filialen
AMSTERDAM
geeft 5 pCt. PANDBRIEVEN
uit tot den koers van 97 pCt.
Te beginnen met 1917 wordt telken jare 4 pCt. van het iu
omloop zijnde bedrag a païl uitgeloot.
per week schriftelijke lesson in
Fransch, Duitsch ot Engelech.
Vraagt Prospeetns on gratis Proefles bij
L. VAN BERKI'X A J. DB VRIES, Jlarnixkailo 53 en 18,
Amsterdam.
De sedert vele jaren bekende en gewaardeerde
is weer alom verkrijgbaar.
Men wachte r.ich voor de tallooze verpakte en los verkochte bleekmiddel n
en elsc^le
Te Midelbnrg voor den handel verkrygbaar bïj de volgende grossiers:
N, V. v/h. 3. J. J. G. v. BARST, Gioaamarkt.
MAAS DE GROOT, Korendijk.
F. MALJERS, Vlissingschesh-aat.
H. A: BRAKMAN Co., Lange Delit.
Stoomdrukkery
Firma D. G. Kröber Jr.
Middelburg.