URANT.
Donderdag
16 November.
Jtt 27?
Jiarptti
1916
Deze csurant verschijnt dageWjks, met oiteondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Mkfdéfcusg en voor hen, die de cqnwtrft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlieringen en te öoea f Ytè0. Per post f 1.50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke vèrboojCMg der abonnement^* met 25 et. o. kw. wegens oorlagstoeslaj
Advertentfën i 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Qeboortc-, dood- en
alie aridere famifiebtrichten en Dankbetuigingen van 17 roge!» f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die aij innemen.
JP9" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
BET A. H3& DOOK.
Wat een verandering
Sister heeft de Tweede Kamer zonder
noordelijke stemming het algemeen kies
recht goedgekeurd.
Bn er is géén rilling door hel Land ge-
eaa*1 Enkele leden links in de Kamer
Hebbo* glister bij dien uilslag bravo' gef1
p»-:.vea, Maar we gelooven dat buiten
de Kamer de meeste courantenlezers de
wieedeeling lalconiek hebben opgenomen
misschien alleen met de opmerking dal
Vol «ok niet anders le verwachten was.
Waar zijn de dagen dat het noemen
van bel algemeen kiesrecht de somber
ste toe loomst voorspellingen uitlokte' Dat
heftige vergaderingen, ui leen geranselde
straatbeloogingen, zelfs opzienbare straf
vervolgingen uit den strijd voor hét A. K.
voortkwamen
E» nu zonder hoofdelijke stemming
aaarenomen. Alleen de verklaring van de
aiitirevolutionnairen dat zij hun bezwaar
tegen het individucele Alg. kiesrecht laten
rosten om de grondwetsherziening niet
in gevaar te brengen.
Wal een verandering!
Maai- Iaat men nu ook billijk zijn en
eoaretaleeren, dat de overgang naar alge
meen kiesrecht aiü heel wat anders is dan
dertig jaar geledon.
Toen, onder het census-sleisel van de
Kieswet van 1850, telde men in heel Ne-
devlaud slechts een goede honderddui
zend kiezers voor de Tweede Kamer.
Baarin werd eerst verandering ge
brncht door de additloneele artikelen
ra* de grondwetsherziening van 1886,
waardoor het aantal kiezers steeg tot
rm driehonderdduizend.
Vervolgens kwam in 1896 de Kies welf
Van Houten, die het aantal bracht op
WO 000
En daar bleef het niet bij Ieder
jaar steeg dat aantal, steeg het in verf
houding veel sterker dan het totaal der
bevolking
In 1906 was het al geklommen Hot
>■3.000, in 1915 werd het millioen over-
mhreden en voor 1916 is het 1 054-620
Dat laatste getal wil zeggen dal 70.67
pet van do mannen boven de "25 jaar
tosns reeds kiezer zijn
Dertig jaar geleden zou de toelating
van -zoo'n kiezersaantal een ramp zijn
tsnoemd. Maar men heeft het kiezers-t
orps langzamerhand tat zoo n omvang
zie* uitzetten, zonder dat er -ets vaii
•en ramp bleek.
het dan tie verwonderen dat er
§ee* gevaar van wordt geducht om de
•vergescliolen 30 pet nu ook tot stemt
ming toe te laten?
Tegenover de werkelijkheidsf-ervaring
hebben de theoretische bezwaren het
niet uitgehouden. Het algemeen kïcs(-
necht is van zelf gegroeid en een lang
durige strijd is beslecht door de ver
andering in den toestand.
Maar we zouden er niet graag iéts
om durven verwedden dat er nu nooit
weer over een kiesrechtkwestie zal wotv
den gesproken De gister in de Kamer
idfgeslagen aanval om invoering van
meervoudig kiesrecht mogelijk te maken
wijst reeds aan wat men kan verwachten
Voorloopig echter zullen we wel niet
meer over hel algemeen kiesrecht bet-
boeven te spreken
'Althansals het ook met art.
192 tot aanneming komt, en als de Geil
st* Kamer geen spaak in 't wiel steekt
fameroferzicM.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag
W« kunnen nu kort zijn. De gisH
ter reeds vermelde aanneming van art.
80 bespreken we op een andere plaats
«n ook de afwijzing der poging om
het meervoudig kiesrecht toe te laten
behoeft géén nadere toelichting
Alleen willen we nog doen uitkot-
men dat de aanneming' van mr Troel;
stra's voorstel om aan iedereu kiezer
slechts één stem te geven geschiedde
zuiver links tegen rechts (44 tegen 36)
Volgens het artikel zooals het nu
is aangenomen zijn kiezer
de mannen boven 23 jaar, 'de kieswet
•telt nu de grens op 25 jaar); en de vrou
we* „indien en voor zoover" de wet ze
kiesbevoegd verklaart
Uitgesloten zijn- de gevangenen, de
zwakzinnigen, en zij aan wie het kiest-'
recht tijdelijk of blijvend is ontnomen
tioor den rechter wegéns bedelarijiand-
fobperïj of dronkenschap
Voorts is stémpücht vWorgesb1ir»v«*,
en dat is nader aangevuld door de aanJ.
neming van art 81 dat evenredige vertef
genwoordiging voorschrijft
Na eenig debat trok de heser Eerdc
m a n s het door hem daarop ingediende
amendement in, daar hem bleek dat de
groote meerderheid der Kamer vóór
evenredige vertegenwoordiging is Het
artikel werd z h a. aangenomen even
als art 82 dal de verkiezing' dei- leden
van de Eerste Kamer door de Proc
Staten continueert.
De heer Schaper constateerde al
leen dat er helaas niet^ aan is te doen
Het géval ligt er toe zei hij, dat we
zullen moeten berusten in de instanrip
houding op dit oogenblik van de Eerste
Kamer, maar wij geven ons verzet te
gen dit nuttelooze ©n sohadelijke lichaam
niet op, en zullen trachten bij een voe
gende grondwetsherziening hel te doen
Verdwijnen
SIHREIIAHS.
GEEN GEZANTENVERWISSELING.
Eenige bladen maken melding van
het gerucht, dat de Engelsclie gezant in
Den Haagi, sir Allan Johnstone, zou
teruggeroepen worden, en dat hoogst
waarschijnlijk als zijn opvolger zou opr
treden de oud-fminister van Marine Win
ston Churchill. Deze verandering zou
haar grond daarin vinden, dat de heer
Johnston niet actief genoeg zou zijn
opgetreden om den uitvoer uil Holland
naar Duitschland te beperken, zoodat
zijn vervanging voor Nederland het bei-
gin van een periode van nog grooter infi
menging van Engeland in onze zaken te
beduiden zou hebben
Om dezelfde reden zou, volgens die
geruchten, ook de Fransche gezant, de
heer Henri Allizé op het punt staan,
vervangen te worden
Het „Vaderland" is in slaat deze goj-
ruchten te kwalificeeren, als volkoL
men ongegrond. Noch deheer.Iohné
slone, noch de heer Allizé staan op het
heengaandaarvan is dan ook dóór,
waar men dit weten zoU indien het
waar was, niets bekend, en er is g|een
enkele aanduiding of symptoon dat er
op wijst.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De „Koningin Regentes".
Hierover is nog steeds geen nieuws.
Gisterochtend is de haven van Zee-
brugge door Fngelsche zcevliegluigen
zwaar gebombardeerd. Het is ie hopen
aal de „Koningin Regentes" niet getroffen
zal zijn.
Gescholen op IJ muider
t r e i 1 e r s.
Uit IJmuiden meldt men aan de N.
R. Ct.:
Gistermorgen te halftwaalf heeft een
Dnitsche duikboot in het gezicht van de
Ni derlandsche kust tussclien Kijkduin en
hel eiland Texel, op eenigen afstand van
een Ncderlandschen kruiser en een aam-
tal Ncderlandsche torpedobooten, buiten
liet territoriale gebied, eenige schoten!
ge.osl cp thuis sloomende IJmuider trei
ters, die alle de natievlaggen voerden^
Enkele schoten gingen op zeer geringen
afstand voorbij een der treilers, die zich
haastte een boot uit te zetten. Toen men
zich mei roepen verstaanbaar kon maken
en riep, dal het een Hollandsch schip was,
kon de s cheeps boot naar den treiler te-
u;; k eer en. Behalve de gewone nationale
viag, voerden alle treilers ook een ijzeren
driekleurige vlag.
o
Gebrek aan aardappelen
Men meldt dat in de eerstvolgende
maanden door het geheele land lezingen
zullen gehouden worden over volksvocfe
ding' Hel doel van deze lezingen is,
meer en meer in verschillende kringen
de gedachte te doen doordringen, dat er
beter volksvoedsel bestaal dan aar da pi-
pelen De minister van landbouw moet
daartoe liet initiatief hebben genomen.
Enkele conferenties hebben met 'bot
st uren van vereenigSngen, die zich op dit
gebied bewegen, aan zijn departement!
plaats gehad Het gevolg is geweest, dat
er zich een commissie heeft gevormd,
die het denkbeeld zal uifwerken
Toeslag voor consumptiemelk
De minister van. L., H en N brengt.'
ter kennis van belanghebbenden, dat hij
ten aanzien van de toekenning van den
toeslag aan melkveehouders eu ten opf
rfatife va* tt* terugbetaling van dit* toe
slag aan slijters en melkinrichtingen de
volgende regeling beeft vastgesteld-
Voor alle melk, welke als zoodanig
rechtstreeks voor de consumptie moet
dienen wordt een toeslag van 2>/c cent
per liter gegeven
Hieronder wordt ook begrepen de
melk, geleverd aan hotels en cafó's. aan
spijskokerijen en volksgaarkeukens
Niet in aanmerking komt de melk,
welke ten behoeve van bakkerijen, 1x3-
schuitfabrieken en ijsmakers wordt get
leverd
Ontvluchte Russen
De politie te Baarn heeft Dinsdag
3 Russen aangehouden, die in het riet
verscholen zalen, eu meenden nog' op
Duilsch grondgebied te zijn. Vijftien da
gen geleden waren ze uit Dortmund ontp
snapt.
ilt Stal si ProTlBGie.
Uit Middelburg.
- Gisterenavond trad voor een goed
bezetten Schouwburg alhier hel Neder-
landsch Tooneel- en Variété Ensemble,
onder directie van Albert Bol met groot
succes op.
Voor de pauze was meer hel variété
gedeelte aau het woord: een viertal num
mers, alle humoristische zang
Leek deze serie eerst wat van heli
goeae te veel, het gegevene door Adrien-
ne Solver mei haar nieuwe voordrachten,
door het duo de Winler met hun Vlaam-
schmi zang en dans, en door de heererj
Louis Con Iran en .Albert Bol, met hun
humoristische, maar soms ook ernstige
vocrdrachlen, bleek in staat een paar uur
lan* de aanwezigen bezig te houden en
meermalen smakelijk te doen lachen.
Aorienne Solser had vooral succes met
haar dienstboden-liederen, het duo de
Winter met zijn lied op het verdrijven
der Belgen uit hun land. De beide hume
ri ten hielden hun als zoodanig geveslig-
den naam weder hoog.
Na de pauze werd door hel geheele
gezelschap opgevoerd de Amsterdamsche
Volksschei- „Hadt je me maar". Deze,
docr den heer Conlran ontworpen revue,
is een afwisseling van samenspraken,
vrcolijke liederen en dans; en als hoofd
motief komt het staatspensioen naar vo
ren, terwijl tal van actueele „moppen"
werden len besle gegeven door de heerea
Bol en Con Iran. Eerstgenoemde gal' aan
h°t slot eenige zinspelingen .op Middel-
bur&sche toestanden, die, zooals te be
grijpen was, insloegen.
Nog zij gemeld, dal slechts een korte
pauze werd gegeven, een aanbevelens
waardig voorbeeld voor andere gezel
schappen.
In de katholieke kerk alhier
werd heden de naamdag' van koning
Albert plechtig' herdacht Het altaar
was met bloemen versierd en bijzonder
verlicht.
De Belgische pater hield in het Nej-
derlandsch en in het Fransch enne toe
spraak. waarin hij' dc liefde en verec-
ring voor den koning schetste. Verder
wees spr. op het wegvoeren der burp
gers, zeide dat de Belgen tot het eind
toe de beproeving zullen dragen en uitte
zijn vertrouwen in de overwinning' dei-
geallieerden. Met een Te Deum werd de
bijeenkomst gesloten
Door Burg. en Wetli. is, met ingang
var 1 Januari 1917, benoemd tol klerlc
3e klasse Ier secretarie alhier de lieer
A. II. van Leer, thans tijdelijk als zoo
danig werkzaam.
Uit viissi ngen.
Bij de politie is aangifte gedaan van
diefstal van geld uil eene woning en van
een rijwiel, dat een militair onbeheerd
had laten staan
De politie hee/l proces-verbaal op
gemaakt tegen een 26-jarig persoon we
gens onzedelijke handelingen met een kind
van 9 jaar
e
Uit Walcheren.
Onder V e e r e heeft zich een treurig'
drama afgespeeld Een ongehuwde jonge
vrouw uit Serooskerke was Dinsdagavond
per rijwiel naar Veere gekomen, waar zij
moeder werd Hel kind wierp zij op een
mesthoop, waarna zij zelf door verdrinp
kmg een einde aan haar leven maakte De
pasgeborene werd gisteren nog levend
teruggevonden en alles wordt gedaan om
het kind in het leven te houden; gisteii-
avond loefde hot nxfft.
In de Woensdag gehouden najaars
vergadering der afdeeling „Het Groene
Knus" te Westkapclle deelde de
heer Reus mede het resultaat van zijn
bemoeiing1 om te Westkapelle een zie
kenverpleegster te krijgen Hij had hoop,
dat binnenkort een verpleegster van de
Diaconessenvereeniging voor de gemeend
ten Westkapelle, Aagjtekerke en Domburg
zou aangesteld worden
- Te Westkapelle circuleert Ier
onderteekenmg een adres aan den ge
meenteraad, inhoudende het verzoek om
op een vorig raadsbesluit, mzake de
verlichting van den weg van liet station
naar den toren, terug te komen, en als
nog te besluiten tot een dergelijke ver
lichting, daar het gevaar, om bij een
donkeren avond in de sloot terecht te
komen, niet denkbeeldig is.
Ook ui het katholieke kerkgebouwtje
te Domburg ,dat er onder de zorgen
der Belgén hoe langer hoe fraaier gaat
Uitzien, is de naamdag van den België
schen koning herdacht voor welke gele
genheid misschien alle Belgen waren
opgegaan, want hel kerkje was overvol
Een Te Deum werd gezongen en daarna
zong een koortje enkele liederen La
Brabanconne, De Vlaamsclie Leeuw en
„Vers l'avenir". Pastoor Rose, die hier
reeds twee jaren den dienst leidt, ging
ook nu voor
Met toestemming van den burge
meester zal Maandag a.s te Domburg
een bloemendag plaats hebben fen bate
van hel comité „Hulp aan de oorlogs-
wezen", zooals er reeds te Middelburg en
te Vlissingen met succes hebben plaats
Uit Zuid-B»vel*aet.
In de vergadering van landbouwers
te W o 1 f a a r t s d ij k werd besloten om
de arbeidsloonen voor volwassen mannen
vast te stellen lol 1 December e.k op
f 1 50 per dag en met ingang van 1 De
cember tot 1 Maart 1917 op f 1.25 per
dag.
In de Maandagmiddag gehouden
vergadering van den gemeenteraad van
W o 1 p h a a r t s d ij k, was de heer Houp
terman met kennisgeving afwezig
De heer K van der Slilcke, die ben
noetnd is tot se ere tarisfpen ningmee ste r
der op te nchtèn coöperatieve kunstP
mestfabriek. en aan wïen in de vorige
ergadering tegen 15 November eervol
ontslag was verleend als onderwijzer,
werd nu met vijf stemmen, tegen 1
blanco, benoemd tot zevende leerkracht,
zonder tractement, en met onbepaald
verlof.
Volgens raming van B en W zal
in 1916 voor de distributie pm f 1000
noodig zijn; er werd nu op hun voorstel
besloten om van het góed slot van 1914
f 700 en van hel goed slot van 1915
te nemen, waarmede die kosten
kunnen worden gedekt.
Daar volgens raming voor de distribu
tie in 1917 pm f 4000 noodig' zal zijn
zullen de ontvangsten met f 5000 wor
den verhoogd. En daar Burg. en Welh
an meening zijn dat Ged Staten een
jeldleening op langen termijn, in deze
niet zullen toestaan en oen op korten
termijn op hetzelfde neerkomt als^ vep-
hoogen van den H. O. werd met at-:
„cmeonc stemmen besloten, het maxi
mum van den hoofdelijken ontslag met
f 5000 le verhoogen en alzoo te brent-
gen van f 7000 op f 12 000.
Tevens werd besloten om in 1917
voor aftrek van de eerste levensbehoef
ten f 100 meer te nemen en te verhoop
gen van f 300 op f 400 en den aftrek
oor elk kind beneden de 14 jaar te
brengén van f 25 op f 40
Als lid van bet burgerlijk armbestuur
werd in plaats van wijlen A Pot do heer
A Weijns gekozen
Op een verzoek van het kosteloos her
middeling'sbureau voor den werkenden
stand te Middelburg, om steun, werd
afwijzend beschikt, als zijnde voor de go-
meen le van 'gécn belang
Te B ie zei in ge is op een stuk
land, Kloosterhoelc 'genaamd, waar in
oude tijden hel klooster „Jeruzalem"
stond, een grafzerk opgegraven. Deze
94 bij 72 c M groot, is geheel gaaf en
ongeschonden In 't midden is een wa
pen gebeiteld, terwijl langs de zijden
staat
„Hier ligt begraven Jop Janssen I-I oef
maker, die slerf ia den jare 1559 de
21 Angnstt'
Uit Z.-Y laticiereD O. D
Tot gemeentebode te W t d il-
pe is benoemd de heer F W ten Haf
ken te Wouw
Uit Zeeuwseh-Ylesndereu W. D.
We vernemen, dat zich te Aan*
d e n b u r g een nieuwe dokter geves
tigd heeft c l dr. J de Hullu
Onder de gemeente Aardenburg
poogden smokkelaars een 6-tal koeien over
de grens te brengen, doch deze werden
inbeslaggenomen» Een smokkelaar werd
raakgeschoten
Gisteren waren de Belgen van
Zeeuwsch-Vlaanderen te Sluis vereen
1 om, Ier gelegenheid van den feest
dag van Z M Koning Albert, het plech
tig Te Deum bij le wonen in de Room-
sche kerk dezer stad
Om 10 uur vergaderden allen »r d©
„Korenbeurs" om hulde te brengen aa*
den vicet-coiisul van België te Oostburf
en mevr Mijs, en om hen te danken
voor de zedelijke hulp aan allen, en
voor de stoffelijke hulp aan de ongeH
gelukkiger landgenooten verschaft gedu
rende deze twee laatste jaren De heer
R Lippens de Bethune las een treffend»
ede voor, en na hem kwamen ook de
heer J. Dancels, Belgisch nijveraar te
Schoondijke. en de heer Edward Peeter*
Vlaamsch opvoedkundige, deze laatst»
m naam van het Belgisch onderwijs in
ZeeuwsclihVlaanderen In aller naam
werd den consul een prachtig brons, en
mevr. Mijs een heerlijke bloemtuil aau
geboden, dit laatste door een der leer
lingen der Belg. school van mej Maria
Moulaert, welke terzelfdertïjd een mooie
toespraak hield. De heer Cam Colle.
Belg onderw te Sluis las den Consul
een gevoelvol gedicht voor op koning
Albert, dat den grijzen dichter veel
toejuichingen deed verwerven Een telg-
gram van hulde en verknochtheid werd
aan Z M koning Albert gezonden
Hel Te Deum werd door een saamge-
pakte menigte bijgewoond, waarna ee*
lunch aangeboden werd in de Koreir-
beurs Het was een ware Belgische feest
viering, die de tegenwoordigen nog dik
wijls met genoegen zullen gedenken
0
Besmettel ij ke ziekten.
Van 811 Nov zijn de navolgend*
besmettelijke ziekten uil Zeeland ter ken
nis van den Centraion gezondheidsraad
gekomen
Tvphus een geval te Oudi-Vossemeer,
Sclioondijke en Vlissingen
Roodvonk een geval te Haamstede.
2 te Koewacht 1 te Vhssingen, 1 teWflU
meldinge en 10 le Ierseke.
Dipliterilis een geval te Graauw, Groef
de. Koewacht, Middelburg, Neuzen e*
Zierikzee
BEVOLKING.
In de eerste helft van de maand No
vember zijn in de gemeente
VLISSINGEN
Ingekomen'
S. de Haan, machinist, uit Amsterdam
naar Kasteelstraat 121); A J Ladcnberg,
bankwerker, Rotterdam, B. Ewoudstr. 18
Th H. J Bontrop, ass. posterijen, Haag,
Clyverslr. 18; M Vader, landbouwer,
O. en "W. Souburg, Fr Kerkslop 11; C
van Allen, onderwijzer. Hoek, Glacisstr.
43; wed. A!. M. Frceke— Paulussen*
zonder. O. en W Souburg, Wagonaarstr.
G Zuidema, lichlwachter, Westka
pelle. BankertsIr 15. Th Hendriks Noe-
ver, zonder, Nijmegen, Breestr. 14; J
W E Scheuerman Snel. zonder, O eu
\V Souburg, Bell park 9: C W Suther
land, ass apothekeres, Helder, P Kru-
gerstr 9; D Poel, machinist, Oude Pe-
kcla. Kasteelstr 42b. mej F R Holle-
brands, zonder. Middelburg, Heileb str
2, wed. P. Boogaard—de Jonge, zonder,
Middelburg, B Ewoudstr 45, P de Rooy
muziekonderwijzer, Fijnaaixl, Glacisstraat
•116; W D van den Berg, commission-
nair, Bruinisse, Palingstr 8, P. J. Zwet
sloot, bakker, Zoeterwoude, Molenstraat
59, D Groenenberg, scheepmaker, Dor
drecht. Kolvcnierstr 32, A Meijer, korp.
torpedisl, Helder, Glacisslr 104. wed.
F A den Hartog—Groenen, zonder,
Strijp; Fr Kerkslop 4; J W Eibers,
off-mach Kon Marine, Helder, Lamp-
sensstr 4; N de Pagter, ass ivosterijea.
O. en W Souburg, Lambrechtsenstr 3;
M Schildluizen Bakker, zonder, Rotter
dam, Dijkslr 14
Vertrokken:
F de Wolf, van Scheldestr 11, «mar
Wisgenkerke. M Schepen» Vader, Mid-
da Roöail 178, Amsterdam, P L. Se
