MIDDELBÜRGSCHE COURANT
Woensdag
8 November.
M 264
489* jaargang
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
Sezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke verhooging der abonnementen met 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
SJ^T" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
6y dit nummer behoort een Bijvoegsel.
81IREILAII.
NERERLANB EN DE OORLOG.
Kon. Nat- Steuncomité
Het Kon. Nationaal Steuncomité 1914
heeft van de N. O. T. f 600000 ont
vangen
Deze gift komt het comité op uitne
mende wijze te stade, daar de kasmidde
len tengevolge van de hooge bedragen,
die reeds zijn uitgegeven, zeer aanzien
lijk geslonken zijn. Niettegenstaande de
steunbeweging aanmerkelijk ingekrompen
is, moet toch ten minste nog f 100,000
's maands worden uitgegeven.
ïu totaal heeft de N. O. T thans reeds
f 1200 000 aan het steuncomité afgedra
gen
g
Verduurzamen van fruit
De minister van L. N. en II heeft
paald
de bij de beschikking van 26 Oct.
houdende Jx?palmgen omtrent de uitoefe
ning van het bedrijf van verduurzamen
van fruit vastgestelde regeling, treedt,
met wijziging van het bepaalde sub XII
dier beschikking, in werking met ingang
van 15 dezer. (St. Ct)
o
Peen- of wortelzaad
De Minister van L., N en H heeft
bepaald
aan exporteurs en producenten van
tuinbouw/aden, ingeschreven bij de Rijks
commissie van Toezicht op de Verceni-
ging „Zaadcentrale' zal vergunning wor
den gegeven voor den uitvoer van be
paalde partijen peen- of wortelzaad, van
nader door genoemde Rijkscommissie
van Toezicht aan te wijzen soorten.
(Stel.)
Geconserveerde eieren
De Minister van L., N en II. heeft:
met wijziging van punt IV zijner be
schikking van 2 Mei j 1 bepaald, dat
consenten voor den uitvoer van gecon
serveerde eieren alleen kunnen worden
verstrekt aan het bestuur van den Bond
van eierkalkers in Nederland, overeen
komstig de door de Rijkscommissie van
Toezicht op de Eicrvereeniging gestelde
en nog te stellen voorwaarden.
(SI,cl.)
o
Nederlandse he arbeiders
naar Engeland
De consult-generaal te Londen vestigt er
de aandacht op, dat, krachtens de 1 Oct
jl. ingevoerde nieuwe bepalingen, het aan
werkgevers in Engeland verboden is,
eenigerlei stappen te doen om arbeiders
uit andere landen te laten overkomen,,
zonder verlof der Britsche regOering Dit
verlof zal eerst verleend worden als tie
regeering overtuigd is, dal voor het te
verrichten werk geen arbeidskrachten bin
nen Groott-Rriltanje beschikbaar zijn en
als de aanstaande werkgever er zifeh voor
aansprakelijk stelt, dat hij een buitenland
schen arbeider onder niet iminder gunstige:
arbeidsvoorwaarden zal doen werken dan
die, geldende voor Britsche werklieden,
werkzaam in hetzelfde district en hetzelf
de- bedrijf
Ook in Verband met de vele beperkende
bepalingen waaraan arbeiders die in hel
Vereenigd Koninkrijk willen werken zich
te onderwerpen hebben, kunnen pogingen
om naar liet Koninkrijk te emigre eren
niet aangemoedigd worden. (St. Cl
Bit §M bb Froffaeie,
Uit Middelburg.
De politie alhier heeft proces-ver-
baal opgemaakt tegen een winkelier die
een scboolplichligen leerling des avonds
loopwerk deed verrichten
Uit Zuid-Beveiand.
Gisteren overleed te Hcinkens-
■zand de heer L. Kloosterman. De over
ledene was lid van den gemeenteraad'
en nam in verschillende vereenigingeu
eenwerkzaam aandeel als bestuurslid,
o. a. als voorzitter der kolen vereen iging!
en penningmeester van de afdeeling Hein
kenszand van het ..Groene Kruis". Ook
op kerkelijk en part ij gebied'nam hij ver-
schillende bestuursfimcliên waar. Door
de burgerij was hij zeer geacht door zijn
flink optreden. Hij nad een helder door
zicht, wat met kalm overleg gepaard ging.
Geen wonder dat zijn overlijden door
«o grvnsch» gonvaeote gevoeld wordt als
een smartelijk verlies. De overledene was
nog in de kracht van zijn leven, ruim 47
jaar, eu had nog veel kunnen doen, voor
hel algemeen belang.
De heer W E de Jager te W a a if.
de ontving van het bestuur van de rei-»
zende bibliotheken voor het N v. 't
A bericht dal er voor Waarde ander
maal ben kist met 100 boeken ter lezing
is afgezonden. i
De boeken worden door eten bodem
beheerder op Woensdagavond in een
lokaal van de openbare lagere school
uitgereikt
J. Th. te Waarde kreeg gister
een slag- van een hengst tegen de cm*,
derkaak Eene lichte hersenschudding
was het gevolg
1
Uit Noor d-B e v e 1 a n d.
Even vóór het ingaan der middag-
school bolste gistermiddag het zeven
jarig zoontje van J. P. Ie Golijnsplaat
al spelende tegen een voorbijrijdend
paard, met het noodlottig gevolg, dat het
ventje viel en door de kar werd overre
den Het bekwam zoodanige kwetsuren,
dat geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen.
Dinsdag hebben reeds vele ingeze
tenen van Colynsplaat gebruik ge -
maakt van de gelegenheid, hun door hel
kerkbestuur der Ned. Herv. gem. gebo
den, om hel diaconiehuis „Rustoord" te
gaan bezichtigen. En het moet gezegd
worden: de inrichting is de moeite van
het opnemen waard. Het geheel maakt
van builen reeds een aangamen indruk.
Opgetrokken van donkerroode Wiaalsteen,
op enkele plaatsen onderbroken door
gekleurde cement banden of sierstecnvan
lichtere kleur, geeft het een vroolijk aan
zicht. Door een breede portiek, ingc
I?gd met witte tegeltjes, komt men in een
lcorte vestibule, die toegang geeft tot een
gang, die in de lengte midden door het
gebouw loopt. In deze gang komen de
deuren der verschillende kamertjes en
salon uit. De inrichting bevat beneden,
behalve de woonkamer voor den vader
en de moeder, 8 Kamertjes voor de ver
pleegden, een eetzaal, conversaiiekamjer,
benevens twee salons, die 'door open
slaande deuren inel elkaar in verbinding
staan, en eventueel gebruikt kunnen wor
den als ziekenzaal en badkamer. Aan de
achterzijde is een ruime keuken, van:
alle gemakken voorzien, waaronder zich
een flinke kelder bevindt. In de kamer
tjes bevinden zich 2 zwartge kleurde
ijzereu één-persoonsledikanlen, een mooi
vulkacheltje, een tafel, twee stoelen en
een waschtafeltje, terwijl de bruin ge
verfde vloer bedekt is met een karpet,
In een der kamertjes treft men een twee
persoonsledikant aan. De bedoeling is,
de verpleegden twee en Lwoe in één ka
mertje le huisvesten, terwijl het aanwezig
zijn \an een l wee-persoonsledikant het
vermoeden wettigt, dat een verpleegd;
echtpaar niet gescheiden zal worden.
Deze week zullen 4 personen in de in
richting komen, terwijl de volgende week
meerderen verwacht worden.
Uit Schouwen-Duiveland.
- In de op Dinsdag gehoude:
raadsvergadering van B rouwersha
ven werden de heeren G. Dick, N van
Sluis en L. A Vink tot leden der com
missie tol wering van schoolverzuim
gekozen. Verder werd goedgevonden
voor het in dezen winter te geven
landbouwonderwijs een der schoolloka
len met ge bruik van vuur en licht gra
tis af tc staan. Er werd besloten aan
den gemeenteveldwachter J. C. Blaas
eene gratificatie van f 50, over dit jaar
te verïeenen voor de vele buitengewone
werkzaamheden, voortvloeiende uil de
distributie, enz. die hij heeft gedaan, ter-
ijl aan «.t en genietente- werkman J. van
Sluis voor den as. winter een duurte-
loeslag van f 25, werd verleend
De verordening op de jaarwedden van
het onderwijzend personeel o 1. school
werd herzien.
Voor dekking der kosten van-de dis
tributie zal eene geldlcening worden aan
gegaan van f 2000 tegen eene rente van
ten hoogste 5 "la, af te lossen in 5 jaren.
Verder werd een distributiebedrijfveror
dening vastgesteld. De bedoeling van B
en \Vt. is den heer H. M. Beije, ambtenaar
ter secretarie, als administrateur van het
levcnsmiddelonbedrijf te bepoemen togen
f 25 per maand
Uil Tholen.
Dinsdagavond trad te Slatenisse
in het Hotel Van Kooten voor een wel
klein, maar aandachtig gehoor op mej
Staas met üietonderwerp„de grondwet^
herziening en het vrouwenkiesrecht' Op
de van haar bekende en duidelijke wijze
besprak zij een er. ander Van de gelcW
genheid tol debat werd gebruik ge{.
maakt door den heer Krislelijn, waan
op door de geachte spreekster natuur"
lijk voldoende werd geantwoord
Geslaagd voor vrije- en ordeoefenin-
jen de dames P. de Lange, A. Maartense,
C. C. Passenier en P M v d. Weel, allen
alhier, cn de heeren H. P. Boeltjes al-
A. J Huiszoon le Koudelcerlce en
G. F. Overweg te Aaglekerke.
In verband met hel heerschen der
mazelen zijn te Heiitkenszand gis
teren gesloten de o. 11 school en dej
bijz. school. Bijna geen enkel gezin met
schoolgaande kiudereu is vrij gebleven.
onderwijs.
LANDBOUW.
Hoofdbesluursvergadering
van de Z L. M.
Omtrent deze gisteren reeds kort ver
melde vergadering ïaten we nog enkele
gedeelten uitvoeriger volgen. Allereterst
van de bespreking van de ministeriêele
verordening op d c zaaiplan-
nen in 1917.
De heer Van Vredenburgh meen
de, dat door deze regeling velen in de
onmogelijkheid verkeeren een en andier
uit te zaaien.
In Den ,Haag her ;'t ra<m de onbillijkheid
ook gevoeld, doch het maximum van
1913, 1914 eu 1915 mag niet worden
overschreden.
Men merkt daar echter op dat som
migen afstand van hun voorrecht zouden
kunnen doen ten behoeve van minder
gelukkigen.
Dal dit dikwijls zal gebeuren, is even
wel niet te verwachten.
De heer Snijder merkte op, dat de
afdeeliog Tholen nog wilde mededeelen,
uat een ongelijkmatige druk op verschil
lende bedrijven wordt uitgeoefend. Wie
in de laatste jaren meer vlas of suiker
bieten zaaide, krijgt gelegenheid, dit voor
deel te l>eslendigen.
Wie de pacht van een ouden boer
overnam kan de bedoeling hebben ge
had hel bedrijf op te voeren. Dil wordt
hem verboden, terwijl het toch zijn schuld
is dat zijn voorganger verkeerde
maatregelen nam.
Is er nu geen regeling 1e treffen, den
jongen boer, overnemer eener boerderij,
toe te staan, eenige H.A. te verbouwen'?
Hel begrip van volksvoedsel en veevoe
der is door de regeering wel wal eng geno
men VLas gecfl lint en zaad Het moet
om verbouwd worden, wil men ook
lijnkoeken krijgen. Voor de suikerpeeên
geldt het zelfde motief. De volksvoeding
eischl toch ook suiker in het gebruik
en de suikerpee geeft bietenblarfen, pulp
en melasse-voeder.
Waai* de regeering zoo voor de volks
voeding in de weer is. waarom heeft zij
dan niet den nieuwen Hoogervvaardpol-
der in eigen beheer gehouden, teneinde
daar volksvoedsel le kunnen verbouwen'?
Hoc is conlröle mogelijk 7 Dit is zeer
lastig zonder statistieken, die de boen
nie' zal geven.
De heer Welleman wees er op.
dal hij, die drie jaar lang geprofiteerd
heeft. dil in de toekomst ook kan doen,
in tegenstelling met hen, die voor de
volksvoeding hebben gezorgd.
Men moet zich aan de wet houden
De minister moet evenwel verbieden, dat
meer dan een zeker percentage van den
grond bezaaid wordt met zeker gewas
De heer Stevens merkt op, dat, vol
gens den heer Wellemau, de ministe:
dus een bepaald percentage zou moeten
vaststellen. Maar men moet dan van de
onderstelling uitgaan, dat het aantal H.A.
dat thans verbouwd wordt, bestendigd
blijft
Rekent men dil percentage uit voor de
kleistreken in Nederland en vergelijke men
daarbij Zeeland, dan krijgt men zeer
eigenaardige getallen en snijdt zich le«(-|
Iijlc in de vingers
Van mosterd-, kar wij- en kanariezaad
krijgt men dan per percentage eenige
uitbreiding iu Zeeland. Maar uien. suiker
bieten en vlas worden ingekrompen en
dat wel in zeer sterke mate
Het geheel aan speculatieve gewassen,
dat men thans verbouwt ïs groo-ter In
Zeeland dan dat wal men bij vaststelling
van een bepaald percentage zou mogen
verbouwen.
Voor Zeeland is de regeling van den
heer Wellemau dus niet. voordeelig
De heer van Oeveren meende, dat
het voor Zeeland loch nog voordeelig zou
zijn het voorslel-Welleman te volgen Als
er een zeker percentage voor Zeeland
wordt vastgelegd, kunnen de dorpsvereep
nigingen den verbouw hoofdelijk verdeef
len.
Waarom mag' iemand, die zaaien wik,
dat recht betwist worden'? Men moet'
jederen landbouwer tol zijn recht laten
komen
De voorzitter meende, dat een
plaatselijke regeling de onbillijkheden zou
kunnen wegnemen Het is beter da' de
Z L M niet in een regeling voor geheel
Nederland treedt. Laat zij zich tot Zeep
land beperken
In de genieenten kan men later op/-
komen voor een billijke verdeeling Con^
tröle is biet goed 'mogelijk, daar de boeren
geen boeken overleggen
Daarom moet er een dwingende macht
zijn, die in een gemeente een billijke re*
geling kan vaststellen
De heer de Fe ij ter achtte de tij dl*
bepaling ook onbillijk De minister gaf
vroeger te kennen dat een verbod zou
komen
Wie evenwel reeds gezaaid heeft moet
nu verbouwen
De tijd van zaaien van vele gewassen
is reeds voorbij De minister heeft veel
te lang gewacht
De voorzitter merkt op. dat ook
de peulvruchtcnregeling te laat is geko^
men
Men moet nu evenwel maatregelen trcfl-
fen, om de fouten, zooveel mogelijk te
verbeteren.
Den heer Boogerd heeft de maat
regel van den minister ook verwonderd
Als dc molenaar tarwe noodig heeft be
taalt hij f 19. Dat komt ook den ver
bruiker nog zeer weinig ten goede.
Gaat hel geld niet voor een groot deel
aan het personeel weg'? Wie vroeger
mais kon krijgen, krijgt het nu ook en
wie hel niet kon krijgen kreeg het nu
ook niet.
In 's Heer Arendskerke wenschte men
mais, maar kreeg het niet Dan moet
men wel tarwe gebruiken Nu tarwe zoo
weinig oplevert tegen de speculatieve ge
wassen, blijft de wil tot verbouwen ach
terwege.
De voorzitter wees er op, dat vlas-
verbouw ook buiten liet landbouwbedrijf
veel werk geeft
De Minister moet afblijven van vlas en
suikerbieten. Bij het laatste product is
het "land hel meeste gebaat. Dit is in
Duitscbland gebleken De suikerbiet
draagt het meest bij tot voeding van
mensch en dier.
Men kan den Minister tevens vragen,
de percentages voor de provinciën gelijk
le laten blijven met de laatste jaren.
Een verdere regeling lean dan door
vereenigingen of anderen worden getrof
fen, ten einde een zoo billijk mogelijke
verdeeling te krijgen
De heer van Oeveren drong er
op aandat dorpsvereenigingen. dit plaat
selijk regelen. Dat is de beste weg
Waar de persoonlijke, belangen niet be
hartigd worden, kan de burgemeester
optreden.
De heer Hom bach vond, dat men
dan nog onderling zou samenwerken om
den dwang nog groolcr te maken Men
zou den burgemeester verzoeken, de boe
ren voor le schrijven, wat en hoe te
verbouwen.
Een goede boer heeft reeds een rege
ling getroffen, een zaaiplan opgemaakt.
De Z I.. M. zou nu een systeem wil
len scheppen om den Minister er op le
wijzen dal men nog meer dwang ver
langt.
Do voorzitter merkte op, dat de
zaairegeling nu eenmaal bestaat. Men
moet thans trachten de onbillijkheden
zoo goed mogelijk weg te nemen
De heer Ilom bach zal lol zijn laat-
sten snik toe blijven protectee ren tegen
de regeringsmaatregelen.
De heer Stevens kon zich niet voor
stellen, dal de Minister een percentage
over Zeeland zal omslaan De Minister is
Minister' van Nederland en niet voor een
bepaalde provincie.
De h eer W e 11 e m a n merkte op, dat
men toch in Zeeland b.v al veelmeer
aan uien verbouwt dan in andere pro
vincies. Men lean in overleg met bur
gemeesters en dorpsvereenigingen een
billijke regeling' treffen.
De voorzitter meende, dat voior
iedere gemeente er .dus een percenta
ge mag komen. De boeron, of desnoods
burgemeesters, regelen onderling hoe
dat percentage hoofdelijk verdeeld kan
worden
De heer van Oeveren merkte op,
dat de Z I- M. toch moet medewerken
in de bedoeling der regeering Dit kan,
door de gedachte van den voorzitter tot
uitvoering tc brengen. *j
De voorzitter stelde dus vast, dat
men tegen de regeeringsmaatregelen zal
protosleerstj, dat den Minister gevraagd'
7al worden vlas en suikerbieten builen
bescllöteying je Jaten en de gemeente
te staan de hoeveelheden welke
verbouwd mogen worden, hoofdelijk lö
verdeelen, hetzij door onderling overleg,
hetzij desnoods door bemiddeling van.
den burgemeester
Met liet oog op het gebrek aan con
trole is deze regeling alleszins billijk
De heer van Dixhoorn wilde even
terug komen op zijn vroeger voorstel om
drie tiende van liet land ter beschikking
itcllen voor den verbouw van volks
voedsel, in de vorige vergadering gedaan.
Men wilde er tóen niet aan Maai'
heeft men nu een beter resultaat gekre
gen? Zeker niet Sprekers voorstel was z
veel vruchtbaarder Laten alle land-
uwers zich op hetzelfde standpunt
plaatsen en allen drie tiende van hun.
bouwland alsnog beschikbaar stellen Dat.
is een billijke regeling
De heer Snijder merkte op, dat dit
voor Zeeland, met. zijn groote opper
vlakte liouwland, zeer nadeelig zou zijn.
Het is niet de bedoeling, dat het
geheele Nederlaudsche volk op kosten
•an den boer zal leveu
De heer van Dixhoorn bestreed»
deze meening.
Dc voorzitter achtte de cijfers van
den heer Snijder overtuigend en afdoen
de.
De heer van D i x h ioo r n bepleitte
zijn zienswijze, nog voor de voorjaarsar
tikelen.
Het voorstel van den voorzitter werd
et algemeene stemmen aangenomen
(Wegens plaatsgebrek moeten we de
bespreking van de aanbieding van peul
vruchten aanhouden tot een volgend-
üpzgnnen Medefieelingei.
Woorden voor vrouwen.
Vrouwen dienen haai' eigen gezond
heid beier te begrijpen Zij wijten haar
slechte gezondheid zeer dikwijls aan
verkeerde oorzaken en onderschatten het
gevaar dat zij loopen door verwaarlooi-
zmg van verschijnselen van nierzwakte,
als
Rugpijn, Hoofdpijn,
Duizeligheid, Bleekheid,
Bloedarmoede, Vermoedheïd,
Terneerdrukkende pijn en Onzuiver Bloed.
Deze leiden mettertijd tot ernstige u,icU-
aandoeningCn als rheumatiek, ischias, wa
terzucht, en zelfs lot ongeneeslijke ziekten
rouwen hebben behoefte aan meer
lichaamsoefening in de buitenlicht, mui-
der huishoudelijke zorgen, en meer rust
en slaap Licht verleerbaar voedsel is hel
beste, met weinig of geen opwekkende
middelen, maar overvloedig melk en wa-
er Dit zijn verstandige gezondheids-
egels, die met behulp van Foster's Rug
pijn Nieren Pillen leiden tol het voorko
men en duurzaam genezen van nieraart;-
doeningen bij vrouwen.
Foster's Pillen hcelen zachtjes de ver
moeide, overwerkte nieren en zoodra deze
sezoncl zijn, verwijderen zij de niergiften,
die bovenstaande verschijnselen veroor
zaken Foster's Rugpijn Nieren Pillen
werken niet op dc ingewanden
Alleen echt, wanneer voorzien van de
handteekening van James Foster op het
etiket. Foster's Rugpijn Nieren Pjillen zijn
te Middelburg verkrijgb. bij Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt
franco na ontv. v. postwissel f 1.71? p.
docs of f 10.— p zes doozen.
LEGER EN VLOOT.
Landstorm jaar klasse 1909
Wij hebben indertijd reeds korl me la
ding gemaakt van de gevoerde actie
om de imiitielichhng 1917 te doen opW
roepen vóór de landstormjaarklasso 1909
De intusschen gevormde „A'ereeniging
van landstormplichligen der jaarklasse
1909 in Nederland" heeft zich titans
met een desbetreffend adres tot den
Minister van oorlog gewend, waarin er
o a de aandacht op wordt gevestigd,
dat voor jongelieden van 18 a 19 jaar
