MIDDEL
CHE COURANT.
J& 238
139* Jaargang
1916
Woeitsdag
Deze ceurant vtrsehijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courürA
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tijdelijke verkooging der abonnementen met 25 ct. p. lew. wegens oorjogsfoeslag.
1 November.
Advertentiën k 20 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.B0
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die *ij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitlingi van Dinsdag
De heer Van R a a 11 e heeft gister
de debatten ingeleid hiel een aandrang
lol overeenkomst, tot verzoening. Voor
het compromis, - dat niet in hel bevref
djgingsrapport zit maar in art. 192
worden van links en rechts niet geringe
concessies gevorderd.
De heer Eerdmans beweerde, dat van
de rechterzijde niets wordt gevraagd.
Spr. heeft daarop bij inlcruptie reeds
geantwoord „Hei maximum dat in de
gegeven omstandigheden van de rechter
zijde gevorderd kon worden Hij vraagt
van de rechterzijde niets meer dan zij
op dit oogenblik geven kan, waar wei
mag gevraagd worden dat zij zich over
hare bedoelingen rondweg uitspreke.
Spr heeft goede hoop, "dat wij liet
daarover eens ziülen worden. Wel liet
de heer Loeff zich afwijzend uit, maar
de heer Nolens sprak in tegemocttkor
menden zin. Het vierde lid van art. 192
mag echter niet verdwijnen.
Wil men Devrediging scheppen bi^ het
voik, clan moeten we hier beginnen een
atmospheer te scheppen van wederzijdsch
vertrouwen. De stemming over dezei
voorstellen zal onder den invloed slaan
van de vraag hoe speciaal het vierde
lid ei ruit zat zien. Bij de verkiezingen
van de Kamerontbinding wordt aan de
kiezers voorgelegd niet de beoordeei-
ling van algemeene vragen als zijt gij
voor vrouwenkiesrecht o£ voor bevredi
ging.' maar de tekst van de nieuwe
grondswetsartikelen.
Onze wederzijdsche bedoelingen moejh
ten duidelijk in de Grondwet worden
neergelegd, niet slechts als een leid
draad voor den uitgever, maar als een
pand van de wederzijdsche goede be
doelingen.
Of dit goed vertrouwen op den afloop
gerechtvaardigd is?
Later in de zitting zijn er twee rede
voeringen gehouden die een anderen
geest ademden.
De heer Van W ij nbe r ge n, die ook
een weinig conciliianle natuur heeft, was
niet toeschietelijk. Hij verklaarde dat de
katholieken met het gebodene niet (e|-
vreden zijn Ze aanvaarden het, maar
zullen afwachten wat het lot van de bij!-
zondere scholen zal zijn. En d© partijj-
grocpeering blijft, want mot art 192 is
niet het diepe verschil in levensleer tus-
schen rechts en links opgelost.
En komt de uitvoering van art 192
niet spoedig dan zou, zoo dreigde de
spreker, een schoolstrijd uitbreken,
waarbij de beslaande nog maar kinder
spel zou wezen!
Ten tweede kwam de heer T y d e~
zijn nota inzake art 192 nog eens toe
lichten waarbij hij als zijn oordeel uit
sprak dat hel beter is nog niet le spre
ken van een compromis. Dat k&n geslo)-
ten worden, maar het is er nog niet
Door de onderwijscommissie zijn de
fracties niet gebondep
En tevot'en had ook de heer Ter
Spill (v. die het missen van een
herziening der troonsopvolging betreur
den, en ernstige bedenkingen opperde
tegen de praktijk der evenredige verte
genwoordiging, zich aan de Zijde van
den heer Eerdmans geschaard wat het
onderwijsartikel betreft.
Wc naderen met deze discussies toch
het einde. Vrijdag, zal de -Minister wel
aan het woord kunnen komen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Peulvruchten.
De Minister van L., N, en H., gezien
zijne beschikkingen van 22 September
en van 5 October, overwegende, dat de
ingetreden bijzondere omstandigheden het
niet geraden doen zijn verderen uitvoer
van peulvruchten Loc ie slaan, heeft 'niet
ingang van 31 Oct. de voornoemde be
schikkingen ingetrokken. St.ct.
o
M el k p ij zen.
Door den Minister van L N. eii H.
is de consumptieprijs van melk voor de
gemeente Arnemuiden vast pes leid op
9 cis. per Liter.
o
Veevoeder
De Minister van L., N. en H. brengt
Ier kennis van belanghebbenden, dat
voor elk der maanden December 1916
en Januari 1917 door de regeering een
zekere hoeveelheid reevoeder beschik
baar wordt gesteld en zulks onder de in
de St - Ct. no. 256 genoemde- voorwaar
den
Piano's uil Duitse li land
Naar de H. Ct. verneemt, is volgens een
bij een pianohandelaar in Den Haag inge>
komen telegram de uitvoer van piano's
uit Duilschland verboden
Uit Stal en ProTineie.
Uit Middelburg.
Het is bekend, dal de bloemen
en planten op onze plantsoenen dik
wijls het slachtoffer worden van bal
dadige personen.
Hedenmorgen werd weder zulk eep
geval van ergerlyk vandalisme ontdekt.
Op het perk stamrozen op het Molen
water tegenover den weg naar de Bree,
zijn niet minder nan 13 dezer stamrof-
zen omgetrapt of uitgetrokken. Voet
stappen zijn op het perk le zien.
Ook vernamen wij nog van andere
baldadigheden als hel omwerpen van
vuilnisbakken, het sluksnijden van -jen
zonneblind enz
De politie steil naar een en ander
een onderzoek in
Bij ICon. besluit van 26 October
is, met ingang van 1 November, aan niej.
H. vm Gelderen, te Wageningen, vroeger
alhier, op haar verzoek eervol ontslag
verleend als assistente bij den dienst der
Rijkslandbouwproefstationszij isf be
noemd tot ingenieur bij den Octrooiraad te
Gravenhage, gelijk in een deel der op
laag van ops vorig nummer vermeld
—o
Uit Vlissingen.
Heden herdenkt de heer M. G. van
Dijk te Vlissingen, dekkuechl bij den
Provincialen Stoonibootdiensl op de Wesf-
terschelde, den dag waarop hij voor 25
jaar bij dien stoombooldicnsl in betrek
king kwam. Door het personeel werd den
jubilaris een herinnering aangeboden
Uit Zuid-Beveland.
Naar we vernemen bestaan er bij
dc Maatschappij lot Exploitatie van SS-
ernstige plannen tol uitbreiding van het
station V1 a k e
In verschillende bladen staat een
bericht over kwetsende opmerkingen door
den lieer Verhaagen in den gemeenteraad
an Schore tot den burgemeester en
andere leden gericht.
In antwoord op een vraag willen we
hier meedeelen dat we reeds geruinioii
men tijd geleden aan onzen correspondent
verzocht hebben de talrijke uitlatingen
van dien aard van gènoemd lid maar 'le
laten rusten, als hij voor ons een raadsj-
verslag schreef. Vandaar dat we ook van
dit tooneel geen gewag maakten
Dinsdag klom een tweejarig kind
te Nis se in een onbewaakt oogenblik op
een trap, viel er af en brak een
been.
Uit Tholen.
Te Ou d-V o s se meer word Woens
dagnamiddag in de raadsveagadering dc
gemeentebegrooting vastgesteld in ont
vang on uitgaaf op f 20061,98. De H O.
werd 'bepaald op f 5000, d. i f 800
"meer idan v-oor 1916. Opeen verzoek van,
de afd Tholen en St Philipsland van
den Bond van Ned. Oud om iractements-
verhooging' voor de onderwijzers werd af
wijzend beschikt, m op grond van de
oeds in een vorige vergadering gevallen
beslissing betreffende toekenning duurte-
toeslag.
Dc heer W v. d. Ploeg, gemeente-séf-
crelaris. werd aangewezen als leider en
kashouder inzake uitvoering distribu
tie. De sloot in de Molenstraat zal het
volgende jaar gerioleerd worden
o
Uit Z.-Vla an de ren O. D.
- In de Dinsdag te Z aam slag ge
houden raadszitting werd afwijzend be
schikt op een adres van den bode-con
cierge om verhooging van jaarwedde
Een verzoek van de verceniging voor
bevordering van geneeskundig onderzoek
voor het huwelijk, o'm aan hen die hu
welijksaangifte doen een door die ver
ceniging uitgegeven brochure le doen
uitreiken, werd met hilariteit vernomen
en van de hand gewezen.
Van we ge de Zeeuwsch-Ylaamsche tram
is een verzoek ingekomen tot uitbeta
ling van den eersten termijn der T"e:özegde
subsidie, daar de verbindingen van deze
gemeente tot stand zijn gebracht De
raad verklaarde daartoe niet genegen le
zijn, zoolang niet. alk' werken en wegen
in deelgemeente geheel in orde zijn ge
bracht.
Aan de verceniging van burgemeesters
en secretarissen werd de gevraagde bij
drage van 10 cent per 100 inwoners
tot wederopzegging toegezegd.
Zooals reeds gemeld werd tot onder
wijzeres aan de o 1 'scho ol in den Groo
te Huissenspoider benoemd mej C. de
Jong te Vlissingen, met 6 stemmen; op
no 1 der voordracht, mej C. C F. van
der Wede te Middelburg, waren 2 stem
men uitgebracht.
GEMEENTERAAD- VAN GOES
In de Maandagavond gehouden verga
dering onder voorzitterschap van den
biu'gemeester, waren de hoeren Itake-
beeke en Risch met kennisgeving afwezig.
Na een langdurige besloten zitting werd
daarna overgegaan tot de behandeling
an de begrooting van do gasfabriek^
De Raad ging mee met de gedachte
der gascommissie, dat het beter is niet
een bepaald winstpercentage aan de ge
meente uil le keeren, zooals de financi
eel© commissie vroeg of dit niet te ven
kiezen is.
Wat betreft het punt der salariëering
drong de heer Don tier er op aan,, dat
de gascommissie ook de salarissen der
fitters eens onder de oogen zal zien,
telel op nachtwerk en Zondagsdienst;
Dpor de financiêele commissie werd
ernstig bezwaar gemaakt legen de voor
gestelde vergoeding van f500 per jaar
als persoonlijke toelage, le verkenen aan
den directeur der fabriek wegens zijrt
buitengewone bekwaamheid en beleid.
Niet dat zij niet gaarne de groote ver
diensten van den heer Bonthuis wil er-
km wen, maar zij vroeg zich af, of de
directeur zoo uitmunt boven andere
hoofdambtenaren der gemeente, die op
verantwoordelijke posten zijn geplaatst,
en dan is de commissie van meening, dat
dergelijk stelsel van vergoeding aan
een ambtenaar boven alle anderen, geen
anbeveling verdient.
Wel wil de commissie gaarne mede
werken lot salarisverhooging van dien
ambtenaar, indien B. en W'. zulks meenen
le moeten voorstellen.
De voorzitter deelt mede, dat de meer
derheid der gascommissie deze vergoe
ding in den vorm van een persoonlijk©
toelage wil; de minderheid is niet tegen
salarisverhooging, maar wel legen de
voorgestelde vergoeding.
Dc heer Dekker als minderheid der
sascommissie spreekt zijn waardeering
uil over den directeur, maar liet komt
hem voor dat zulk ecu persoonlijke toe
lage leidt tot ongemotiveerde dingen. Spr.
stelt voor hel salaris op f 3200 te bren
gen.
- De hecren Brants en D o n n e r ver
klaarden zich tegen den vorm der voor
gestelde vergoeding voor de toekomst en
steunden hel voorslel-Dekker.
De heer Hollmann pleit voor per
soonlijke toelage en roemt den directeur
voer zijn eminente leiding. Spr. heeft'
jeen bezwaar de vergoeding van f 500
ie beschouwen als salaris-verhooging.
De heer Fransen van de Putte
acht den vorm der vergoeding niet vol
le houden. Men moet ruim zijn, waar het
hier betreft een ambtenaar die aan liet
hoofd van een geldzaak moet slaau
Daarvoor hebben we iemand noodig met
meer dan intelleclueele kennis. Een man,
als de heer Bonthuis, die zakenman i?
•au de eerste klas, willen we hier graai
houden. Spr. wil het salaris op f 3400
De heer van der L e 'e u w is het eens
niet dhr. v. d. Putte, en wijst er op dat de
heer Bonthuis als no. 2 voorkwam op de
voordracht van directeur te Haarlem.
Een bewijs dal deze directeur door hoo-
gere autoriteiten wordt erkend als al
leszins bekwaam.
De heer Brants acht dit een reden
die zonderling is. Het gaat niet aan met
andere'gemeenten te vergelijken, 'tls hier
ailecn de vraag of de heer Bonthuis zoo
zeer boven andere ambtenaren uitmunt,
die in hun kring minstens even knjap zijn,.
De lieer Donner vraagt waar zijn de
grenzen en waar blijven de andere ambte
naren dan?
Hel voorstel-Dekker om het salaris
vau f 2900 op f 3200 te brengen wordt
aan genomen met 7 legen 4 stemmen,
die der heeren v. d. Putte, van den Bout
Tot onzen zeer gro.oten spijt be
reikte ons dit verslag eerst heden. Red.
Hollmann en van der Leeuw, die voor
f 3400 hebben gestemd.
De begrooting wordt daarna vastgesteld
in. ontvang en uitgaaf op f 118.876.065.
Thans komt de gem e e n t e-b e gr o o
11 ng in behandeling en geeft de voorz.
gelegenheid tol algemeene beschouwin
gen.
.Ofschoon erkennende, dal dit eigenlijk
niet Lot de algemeene beschouwingen
behoort, wenscht de heer Hollmann
loch B. en W'. nu reeds in overweging te
geven, om later aan den raad voor le
stellen, alle ambtenaren en werklieden,
die thans duurte-toeslag genieten, evenals
de polilie-agenlen dit hebben, in liet
vervolg gratis te voorzien van genees
middelen en geneeskundige hulp. De heer
an aer Leeuw ondersteunt dezen
wenscli.
De heer Fransen van de Put te
Dreint onder dc aandacht, op welke wijze
voorzien moet worden in de geldelijke
gevoigen der Distribuliewet, cn zulks naar
aanleiding van het voorschrift van Ged.
Stalen. Spr. acht het als gebiedende!
eisch noodig, den post H. O. met f 5000
te verhoogen, welke dan op het maxi
mum van f 60.000 komt, en uit genocm-
Fc- f 5000 de kosten zoo mogelijk te
•inden.
Bij de verdere bespreking der begroo
ting wil spr. dit den heeren op het hart
hinden, bij de uitgaven hiermee rekening
.e houden.
Op een vraag van den heer Donner
hreveel de raming der vermoedelijke
kosten zijn, zegt de voorz. dienaangaan
de nog niets met zekerheid te kunnen
meedeelen.
De heer Dekker zegt dat hem de
vraag benauwt of Goes èn door Middel
burg èn door Bergen op Zoom niet te
zeer in het gedrang komt. Spr. meent te
mceten waken hiervoor. Is het werk van
Burgemeester en Wethouders en den
Raad groot werk of geen groot werk?
Wal kunnen wij doen om Goes te laten
blijven het centrum en marktplaats van
Zuid-Bcveland, waar de menschen graag
komen. Spr. wensclite in overweging te
geven er studie van te maken, opdat Goes
meer krachtig voor den dag komt. Goes
bestaal als stad 500 jaar en heeft nog
geen 8000 inwoners. Haar industrie bloeit
slecht en vooruitgang is er weinig.
Als een krachtig middel om tol meer
deren bloei le geraken wees spr. op
•lectrisch licht en otectrisehe beweeg
kracht.
Spr. gelooft dat de provincie een
poging zal wagen, geheel Zeeland van
electrisch licht te voorzien, docli zou
B. en W. in overweging willen geven
zelf nu reeds deze zaak ter hand te nev
men
Voorts "betoogt spr. do weuschelijk-
heid, dat Goes een behoorlijke beslra1-
ling en rioleering krijgt, en verder dat
opgericht werde een gemeenltelijJc
ziekenhuis Spr heeft dit laals'e al
meer gezegd in. besloten vergaderingen,
maar wTf dit nu iu het openbaar doen
Thans is men verplicht zijn patiënten
te vervoeren naar andere plaatsen en
dan blijkt hel in vele gevallen reeds le
laat te zijn Ook de financieèlê kosten zijn
oor velen een groot bezwaar Spr g'
looft dat deze toestand niet langer mag
bestaan. Weliswaar, is hij overtuigd van
de zware geldelijke offers, doch ook
de bevolking vail Goes en omgeving zal
het toejuichen wanneer zij hare patiën
ten hier kan houden en «niet meer ge
zocht behoeft le worden in Middelburg
om l,e kunnen worden geholpen, voor
welke inrichting aldaar spr den grootst
mogelijken lof heeft, maar er zijn be
zwaren, die spr bij ondervinding kent,
die dat alles opheffen.
Ten slotte wenscht spr. de aandacht
te vesligbn op de verhooging van sala
rissen Die is eens schertsend genoemd
,,de gouden ï'egen" 't Is gebleken dat
met alle salarissen goed geregeld zijn
Spr wenscht meer eenheid, meer lijn
in die regeling cn niet zooals nu, telkens
in elke vergadering. Spr. verwacht van
B en W telkens bij de begrooting een
vast plan of voorstel dienaangaande
De heer Donner gaat met deze be
schouwingen mee 't Heeft spr. verwon
derd, dat hij nog niets over een gemeen
telijk ziekenhuis heeft gehoord, or is
toch toezegging gegeven door B. en W
't Is wel jammer, dat de zaak zoo
lang moet wachten.
De heer Hollmann herinnert den
heer Dekker, dat het nog niet zoo lang
geleden is, dat het volledig plan lot rio
leering om de hpoge kosten Van f 150.000
moest vallen
Door den heer Brants wordt erop
gewezen, dat ook van de financieel© com
missie een wensch naar meer activiteit
van bestraling en rioleering is uitgegaan,
Spr. weet wel, dat een afgerond en ge
heel gepast stelsel voor Goes moeilijk
heden meebrengt, maar wel kan. meer
bereikt worden dan tot heden het geval
is met walerspoeling van beerputten.
Kunnen B. en W niet ©enige haast ma
ken met die inrichting, om het tonnen
stelsel te vervangen door waterclosets?
Spr. geeft dit B cn W. in ernstige
overweging.
De voorzitter deelt den heer
Brants mede, dal B en W. reeds bezig
zijn het gewenschle stelsel in behande
ling le nemen.
Dc lieer van Diss el erkent, dat in
alle gehoorde wenschen veel goeds zit*
maar dat alles zal veel geld kosten.
De hoofde] omslag is nu op zijn ma
ximum en spr. zou B. en W. in overwe
ging willen geven ineer contracten af
te sluiten met buitengemeenten tot gas
levering
Spr ziet daarin een versterking der
geldmiddelen en dit zal meer onnoodig
maken het cijfer van den II O steeds
te verhoogen
Door den heer P1 a z i e r wordt aange
toond, dat in 20 jaar dc H O f 30.000
is gestegen en als men op diezelfde wijze
doorgaat, zal het spoedig noodig zij»
machtiging aan de Kroon le vragen om
den H O van f 60.000 op f 80 000 te
brengen. Spr voelt veel voor verbetering^
maar wij dienen te bedenken, wie in hel
vervolg de belasting z,al betalen
De kapitaalkrachtigen verminderen
steeds en waarmee zullen we den be
lastingbetalers goed pralen, de/i last dien-
we hen opleggen?
De lieer Dekker is hef ver eens
met den lieer Plazier, maar we moeten
de cijfers anders bezien Als iemand
een zaak drijft, lcomt hij tot dezelfde
beschouwing als de heer Plazier, maai*
hij vergeet dat daartegenover staat eèu
meerdere bloei en vooruitgang.
Spr wijst op den bloei van Rotterdam
en gelooft dat we wel mogen uitgeven,
wat der gemeente ten goede kan en moet
komen.
De heer Plazier zal steeds de gele
genheid aangrijpen, als hij mee kan wer
ken toin een uitgaaf te doen, die kant lei
den lot meerderen bloei, maai' waar de
heer Dekker B en W een middel
daartoe wou aangeven, daar meende spr
op de voorzichtigheid te moeten wijzen,
niet boven de draagkracht der gemeen
tenaren te gaan
De heer II oilman n verwacht den
bloei van Goes, als de spoor er mam-
eens is.
De heer Van Dissel ontvangt van
den heer Fransen van de Putto
©enige inlichtingen over de onverwacht
snel inkrimpende reserves van de water
leiding-maatschappij (van f 120.000 tot
f 30 000) Laatst genoemde zei dat nis
dc reserves uitgeput zijn, de regeering
steun zal verleenen. De minder goede
:ang van het bedrijf is een gevolg van
den oorlog. De reserves zullen bovendien
niet zoo gauw uitgeput zijn. Er moet nog
f 9000 ontvangen worden voor in 1915
aan de miiitaireu geleverd water. De aan
sluitingen namen in 1916 weer geleide
lijk toe.
Hierop werd de begrootiug artikels-
gewijzc behandeld, "van welke behande
ling en bespreking het voornaamste hier
een plaats vindt.
Hel presentiegeld voor leden van den
aad, tot hiertoe voor memorie uitge
trokken, werd bepaald op f650 als maxi
mum, zijnde f5 per vergadering per lid.
De jaarwedde der wethouders werd
erhoogd met f 100' en gebracht op f500.
De salarissen der ambtenaren ter se
cretarie werden aangehouden tot de
eerstvolgende vergadering.
i,c drukwerken voor de gemeente zul
len voorloopig niet worden aanbesteed,
mol het oog op de hooge papierprijzen,
maar om bcurte van verschillende leve
ranciers worden betrokken.
Aanleg telefoon aan bel woonhuis van
den gemeente secretaris werd onnoodig
geacht en deze post vair f 10 geschrapt.,
Bij de afdeeling Reinigingsdienst werd
een voorstel-Dekker verworpen om het
salaris van het personeel te brengen op
f 11 en f 9 en dan tevens te verbieden dat
fooien worden opgehaald.
De jaarwedde van den gemeente
ontvanger werd verhoogd met f200 en
dus gebracht op f 1700.
Een nieuwe post .aankoop sproei-
wageuv ad f 650, werd na discussie ge
schrapt.
Eén bedrag van f 100, bestemd voor
