MIDDELBÜRGSCHE COURANT,
Zaterdag
28 October.
Jé 2So
I»»* Jaarling
1916
Öeze courant verschijnt d a g 01 ij k s, met uiteondewng van Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te does f 1.30. Per post f 1.50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tijdelijks verhooging der abonnementen met 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Dit nummer bestaal uit TWEE bladen
EERSTE BLAD.
De praiuyk der disiri&otiewet op
Walcheren
Fen telefoongesprek met den burge
meester van een dorpsgemeente naar nau-
leiaine van hetgeen wij gister schreven
noopt ons nog eens terug te komen op
deze kwestie.
De bedoelde burgemeester kwam op
tegen het door hem uit ons artikel ge
lezen verwijt aan alle plattelands-gemeen
twbesturen dat door hun nalatigheid de
inwoners verstoken zouden blijven van
distributie-artikelen. Hij was van oordeel
dat iedere dorpsgemeentc even goed "zelf
«tic dislribulicarlikelen kan krijgen, en
da! hel voor hen zelfs nuttig is dat te
doen
le. omdat hel voordeel van de le
vering (dat nu aan de grossiers en winke
liers iti de steden komt) dan zou worden
genoten door winkeliers in de dorpsge
meenten zelf;
2e. omdat de kosten z. i. dan gerin
ger zullen zijn dau wanneer aansluiting
bij een centrumgemeente wordt gezocht.
Wanneer in ons artikeltje werkelijk een
verwijt van zoo algemeene strekking te
lezen is. dan staal er meer dan wij be
doelden. We meenen ook dat het er niet
in te lezen is. Wij hebben er op willen
wijzen dat ér in verschillende dorpen;
thans geen voorzieningen zijn getroffen;
dal tic inwoners dier gemeenten voor de
aislribulie-arlikelen thans niet meer te
recht kunnen in de centruim-gemeenten
waar ze gewoonlijk die artikelen haal-
.den. en dat-ze voor het verkrijgen van
een regeling móeten aandringen bij hun
eigen gemeentebestuur, daar liet van zelf
spreekt dat zulk een poging tol het ver
krijgen van een overeenkomst van die ge-
nipenten moet uitgaan en niet van de
centrum gemeente.
Nu deelt deze burgemeester ons mee,
dat hii zelf volledig voor die distributie-
artikelen kan zorgen, en dat ten eerste
een voordeel voor zijd gemeentenaren is.
en ten tweede een voordeel voor de ge
meentekas.
Dat laatste kunnen wij natuurlijk niet
.beoordeelen. Daarvoor moet men thuis
zijn in deze ingewikkelde kwestie.
Maar ten opzichte van dat overbrengen
iJygn de levcrautie-voordeelen naar de
j-fiijjen gemeentcnaren, willen we toch hier
rijaè;?halen wat we per telefoon ook op-
Die overbrenging komt neer op hel'
uit «makelen van de leveranciers in de
steden die nu uit die dorpsleverancies
een groot deel van hun bestaan putten.
In ons vorig schrijven hebben we op
zet Iel ijle niet gesproken van die winke-
iiersbelangcn omdat er zoo spoedig ge-
zegel wordt nu ja, de eenige bedoeling
van dat schrijven is de winkeliers in de
stad te bevoordeelen.
We hebben gister aangetoond dat er
nog anuere motieven zijn.
Maar nu deze kwestie ter sprake komt,
willen we toch een enkele opmerking
maken tegenover hel nu in de dorpen
gehoorde betoog dat voordeeltje kunnen
we veel beter zelf houdon, en zoodoende
den weg te banen naar een grootere on
afhankelijkheid der dorpen, ook iatcr.
Aan die zaak zit echter veel meeri
vast dan alleen een voordeeltje voor
enkelen.
Door onze regeering is bij alle econo
mische maatregelen in dezen abnormalen
lijd telkens en telkens in het licht gesteld,
dal liet haar streven was den cconorai-
scnen gang van zaken zooveel mogelijk
te handhaven, en overal waar dat kan,
gebruik le maken van de tusschenperso-
non die in gewone omstandigheden de
schakels vormen in hel sociale leven.
Nog hedenmorgen werd in een regee
ringsmeedeeling in zake de mclkvoorzie-
ning verklaard dal deze regeling „in de
eerste plaats berust op hel beginsel, dat
zooveel mogelijk bij de gehccle lc-
vebEmiddelenvoorziening wordt toegepast,
n.I op.de handhaving van de nor
male bedrijfsinrichtingen."
Dal- is ook een gezond beginsel, want
als men zóó gaal distribuliëeren, dal den
het len tusschenlxandel zijn brood wordt
'5 ontnomen, dan krijgt men een nieuwe
misère bij een poging om een andere
0 misère te verhelpen.
Hel is dan ook geenszins in oen geest
van de regeeringsraaatregelen, wanneer
men van de distributie-wet gebruik maakt
om den handel van de stad naar een dorp
over Ve bren.-en Of de hoop op een
blijvende verplaatsing ook na den oorlog
wrwezcnlijkt zal worden, betwijfelen we.
Als nu de steden de voorraadplaatsen
woeden voor een deel van wat in de
dorpen noodig is, dan is dat maar niet
een toeval dat gemakkelijk veranderd
kan worden, maar dau is 't een gevolg
van omstandigheden die na den oorlog
weer zullen gelden
De Minister van L., N. en II. heeft
dat ook zoo ingezien. In zijn circulaire
van 19 Sept. heeft hij op overleg tus-
sclien de kleine gemeenten en de cen-
tr u mgemeenten aangedron gen
„eenerzijds omdat 't mij in 't belang der
enlrumgemeenlen lijkt zorg te dragen
dat zij zich als zoodanig kunnen hand
haven;
anderzijds omdaL voor de omliggende
gemeenten 'tin v0.0rraad houden
van de in art. 1 aangegeven artikelen eigen
aardige bezwaren kan meebrengen".
Nu hooren we dat sommige dier bui
tengemeenten wèl kans zien te voorzien
in de l>ehoefte aan die artikelen.
We zijn alweer onbevoegd om in deze
kwestie van praktijk een oordeel uit te
spreken. We meenen alleen te kunnen
zeggen dat dit dan toch wel geheel zal
afhangen van den aard dier gemeenten.
Souburg, Arnemuiden en Domburg e. d.
hebben een heel ander karakter dan
Grijpskerkc, Mclislcerke, Zoutelande, Brig-
damme enz. En dan nog zhl het in zeer
sterke male afhangen van den aard der
artikelen, waarbij <lan ook nog in aan
merking komt dat het verkrijgen van ar
tikelen heel iels anders 'is dan hel in
voorraad houden.
We zijn met -de distributie nog maar
in 'l begin.
Op liet oogenblik zijn nog slechts als
distributie-goederen van regeeriugswege
beschikbaar gesteld: ongebuild tarwe
meel, rogge, aardappelen, varkensvleesch,
margarine, boter, kaas, eieren, melk, sui
ker en zeevisch.
Maar men is iederen dag in afwachting
dal ook zal Morden begonnen met de
levering van groenten, bruine boo-nen,
groene erwten, rundvet, spek, rijst, gort,
havermout en zachte zeep.
We vermoeden dat inderdaad sommige
kleine gemeenten moeite zullen hebben
met het in voorraad houden van ver
scheidene dier artikelen, omdat zij er
niet op ingericht zijn, en gevaar loopon
dat het niet dadelijk afgeleverde bederft.
In ieder geval is het een feit, dat
sommige gemeenten op Walcheren nu
niéts doen vanwege de bezwaren, en dat
de inwoners daarvan niet voor distributie-
artikelen in 4e stad terecht kunnen, ten
zij er alsnog een overeenkomst gesloten
wordl
HaKgreyerzickt.
Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag
Vier en twintig sprekers hebben het
woord gevoerd, tien staan er nog op
hel lijstje, en dan komt pas de Minister
En daarna nog repliek!
Het is akelig veel. Vooral omdat
er zooveel bij is, dat gerust heel goed
weg kon blijven. We slaan met een gerust
hart over wat gister door de heeren
Koster, Rutgers, Bichon en O os-
ter baan is gezegd Nieuwe perspeci-
tieve zijn er niet door geopend
Maar daarentegen was cr gister één
spreker, die wel dingen zei van groot
belang voor het lot vau de voorslellen
Dat was de heer Nolens, de rus-
tig-reeële politicus van de katholieke par
tij Hij beweerde in den aanvang dat
hij zich kon vereenigen met bijna alles
wat de lieer Loeff had gezegd Maar
toen hij bezig was, - bleek hij nog zooi-
veel andere opmerkingten te hebben, dat
de gteest van zijn rede een heel andere
werd dan die van den heer Loeff een
veel verzoenender geest
Zeker, ook de heer Nolens verklaar
de dat zonder ar)l 192 niels koml
van art 80,
Maar terwijl de heer Loeff alle wijt-
zigingen van het regeeringsvoorstel van
art 192 af wees, zelfs 't amendement
van de „Tijd", ging de heer Nolens
zoover dat hij zei niet al te veel belan:
te hechten aan een verandering van de
vierde 'alinea betreffende het gelegen
heid geven van openbaar onderwijs
Hij vond die alinea van veel minder
belang dan die betreffende de gelijk
stelling, en al zou er verandering in die
alinea worden gebracht zonder de mee
werking der katholieken, dan zou hij nu
niet reeds beslissen dat het artikel voor
hom onaannemelijk zou worden Hij kon
zich voorstellen dat bijv de bestaande
redkfctie van art 192 zou worden her
steld, mits ze dan zou worden opgej-
vat in den zin dien de praktijk er nu
aan heeft gtegeven
Hoofdzaak blijft echler alinea 5 in
verband met alinea 6 de voorwaarden
voor gelijke deugdelijkheid van openbaar
on bijzonder onderwijs Spr kon zich
niet laten aanleunen dat het bijzonder
onderwijs uit den aard der zaak ach
terstaat bij het openbare. De voorrang
van hel openbaar onderwijs mag niet
zoo ver gaan, dat men a priori vooif
opstelt, dat hel bijzonder onderwijs min
der deugdelijk is dan het openbare)
Eischt men echter andere voorwaarden,
dan wensclite spr. te welen wat men
daarmede wenscht Die voorwaarden en
eischen zullen nooit inbreuk mogen mai-
ken op aard en karakter van hel bij
zonder onderwijs Elke poging om het
bijzonder onderwijs van zijn eigen ka
rakter le berooven, zal bij de katholie
ken op absolulen tegenstand afstuiten.
11c wensch zoo besloot de lieer No
lens, dac de heeren ons klaarheid zul
len geven; kunnen zij dat niet, dan zal
ik met de zaak ophouden Hel zou
mij spijten, als er een oogenblik moest
komen, waarop ik moest zeggen Ik
met de zaak met verder Want het
is van 't grootste belang, dat er 11a den
"og eenheid onder ons is in verf
band met onze defensie en onze ecof
nomisclic welvaart Hoe meer "twisten
dan uit den weg zijn geruimd des te
beter Bovendien hebben wij goed alge
meen vormend onderwijs noodig, mede
met liet oog op het daarbij aansluitend
technisch en wetenschappelijk onderwijs
Daarom hoop ik dat de voorstellen
tol stand komen
Het is onmiskenbaar dal deze rede
het vooruitzicht heeft geopend op een
mogelijke overeenstemming De Kamer-
overzichtschrijver van het „Hand weet
te vertellen dal gister terstond 11a de
rede van den heer Nolens men den
heer Van Raalxc kon zien oversteken
naar den heer Loeff en in diens bank
zien schuiven 0111 gezamenlijk zich over
een vel van de Handelingen te "buigen
t Was vermoedelijk dat waarop de rede
can den afgevaardigde van Waalwijk was
afgedrukt en wellicht kwam die van
Middelburg liem vragenLeg mij toch
eens uit hoe ilc uw afwijzing van alle
amendementen eigenlijk moei opvatten
want uw collega Nolens, die ze niet wil
afwijzen, zegt toch dat gij precies een
der over denkt.
SMNENUNB.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Van de grens
In den nacht van Woensdag op Don
derdag hebben zich wieder drie jonge
lingen van Moerbeke door de grensver-
spterring le K 0 e w acht (dorp weten
te werken, daar oolc bij hen de vrees
bestond dat zij eerstdaags naar Duilsch
land zouden moeten vertrekken om daar
werkzaamheden le verrichten
Men meldt 011s uit IJ z e u d ij k e
Dezer dagen waren de DufVschers
bezig herstellingen te doen - aan den
draad. Dit werd opgemerkt dooi' twee
Belgische jongens van 11 ft 12 jaar, die
aardappelen raapleuop heldoor de Duit-
sellers afgesloten land. De gedachte
kwam bij hen op om „Holland" in te
trekken Het gelukte liun over de ver
sperring heen tc komen, le laat opgei-
merkt door den Diiitschen schildwacht
Deze, een zware straf vreezende (naar
het front' vroeg den Hollandschen
schildwacht dringend de jongens lerug
te sturen Onze wacht kon en mocht
zulks natuurlijk «tiet doen en het gebeuri
de ook njet
o--
De Zeppelin
(Officieel; Uit de ingekomen rappor
ten omtrent hel overvliegen van Neder-
landsch gebied door een Duitsch lucht
schip op 22 dezer, is gebleken, dat
het luchtvaartuig nabij Vijlen (Zuid-Lim
burg: tc 6 uur namiddags boven het Net-
derlandscli territoir is gekomen en daar
op zijn weg in Noord-Westelijke richting
lieefl genomen over Gculle, Bergeyk,
Valkenswaard, Nieuwcndijk en Werkenf
dam, vanwaar het zijn koers heeft ge
wijzigd en Oostwaarts over Westervoort
naar Duilschland is teruggekeerd Het
luchtschip is op verscheidene plaatsen
beschoten In de omstreken van Werkenr
dam heeft het voorwerpen uitgeworpen
of laten vallen Hot van rogeeringswege
ingestelde onderzoek van de gevonden
stukken heefl aangetoond dal deze ver
moedelijk afkomstig zijn van reservoirs
Met zekerheid kan worden vastgesteld,
dat zij geen onderdeelen zijn van spring-
of brandprojectielen
De regeering heeft terstond den ge
zant te Berlijn opgedragen ter zake
\an deze nieuwe schending van het Ne-
derlandsch gtebied door een Duitsch
luchtschip een ernstig vertoog tot de
Duitsche regeer ing |e richten
Aanbouw van schepen voor
vreemde rekening
Het Nederl Correspondentie bureau in
Den Haag meldt.
De aanbouM- van schepen voor
vreemde rekening op de Nederland sche
werven ondervindt geen moeilijkheid van
de uitvoering van de Schepen ui^ voexy
jwet.
De Nederlandsche scheepbouwers
kunnen, wanneer zij in onderhandeling
zijn over het sluiten van een bouwf-
contracl voor vreemde rekening, zich
onmiddellijk wenden tot hel bureau Uit
voer van Schepen, Jan van Nassaustraait
no 86 te 's Gravenhage, met verzoek
om uitvoer-vergumiing Zij zullen daar
bij alleen hebben aan te toonen, dal
de buitenlanders alleen dan met hen
willen afsluiten, wanneer zij zeker zijn,
le zijner tijd uitvoervergunning tc "be
komen.
Is dit geschied, dan pleegt de mi
nister van landbouw schriftelijk mede
te deelen, dat bun zoodra het- schip
zal zijn voltooid, de vergunning zal
worden uitgereikt
Alleen voor het geval dat door den
oorspronkelijken buitenlandschen op
drachtgever zijn rechten op het schip
aan een ander zijn overgedaan, moet
opnieuw vergunning worden aange
vraagd.
o
Herstellingen aan Xoorsche
schepen
In verband met het bericht van de
N Rott Crtvolgens hetwelk van Duiid-
sche zijde bevel was gegeven, dat in
Nederland aan Noorsche schepen geen
herstellingen met uit Duilschland afkomt-
slig ijzer meer mochten worden ten uit
voer gebracht, verneemt het Wolffbuf
reau, dat van 'deze regeling slechits
kwestie is voor de schepen, welke voor
de vijanden van Duilschland werkzaam
zijn
Russische ontvluchten
We maken maai* niet iederen dag mei
ding van de Russische krijgsgevangenen
die over de grens komen. We willen er
alleen nu en dan aan herinneren dal dit
geregeld voortgaat Te Enschedé kwa
men er gisteren twee aan, een uit het
gevangenkamp uil Munster en een uit
I'aderborn, te Maastricht twee, en le
Ainslerdamsche veld vijftien tegelijk die-
iét een kamp le Mepper waren ontvlucht
ngezonnes HededealiageE.
De branderij-industrie
bedreigd.
Naar de „Schied. Crt." meldt, heeft het
Rijksbureau voor de distributie van graan
en meel bestolen om voorloopig geen
ip aan af le geven voor de Schiedamsche
branderijen.
Dit besluit heeft belanghebbenden ver
rast cn men last naar dc motieven in
liet duister.
Donderdag is reeds aflevering gewei
gerd van partijen, die primitief waren!
toegezegd. De voorraden der branders,
zijn. zooals te begrijpen is, zeer klein.
Gevolg van dc inhouding is, dal reeds
al Ie branderijen van den heer J F. B er-
Iels. zijn stilgezet, en tenzij het Rijks
bureau op zijn besluit zou terugkomen,
zullen spoedig andere branderijen moe
ten volgen. In t algemeen- mag worden
aangenomen, dal de bestaande voorraden
tjiidden November geheel zullen zijn'ver
bruikt.
In de Jeugd moet men voer den
Onderdon) zorgen.
Hel bovenstaande is nu meer waar dau
ooit Tegenwoordig wordt door overspan
ning, buitensporigheden, eerzucht, 4a
gelijksche zorgen, ons organisme onder
mijnd en zijn wij te vroeg versleten, zoo-
dal onze oude dag heel dikwijls een
treurige periode van ziekten en lijden
woralwaar zijn de krasse oudjes
van weleer!
Om zijn krachten lol op vergevorder
de» leeftijd te bewaren, moet men er tel
kens wceraan de bronnen van verver
schen, deze bronnen zijn het bloed en
het zenuwstelsel. Gij zult steeds een zui
ver, rijk en krachtig bloed hebben, Üwe
zenuwen zullen sterk zijn en weerstand
kunnen bieden en Uw organisme zal in
goeac-n staat blijven verkeeren als gij U
er aan gewent. U van tijd tot lijd met de
Pink Pillen te behandelen. Op -alle tijd-
s mpen des levens worden hel bloed en
de zenuvi'en op een harde proef gesteld
do groei de overgang, de 'verwisseiiug
der jaargetijden en de talrijke ongemak
ken, die ons geregeld hinderen zijn even
zoovele oorzaken dal hel bloed verarmt
en hel zenuwstelsel verzwakt. Neem dan
in al deze omstandigheden uw 1 icvlucht
ue Pink Pillen, die aan het bloed zijn
kracht teruggeven, de zenuM'en verster
ken, het organisme op krachtdadige wijze
opwekken.
De Pink Pillen worden in het bijzonder
aanbevolen aan degenen, die overwerkt,
terneergedrukt, zenuwachtig of zwak zijn
Een behandeling mei dc Pink Pillen is de
steeds, krachtdadige geneeswijze tegen
bloedarmoede, bleekzucht, neurasthenie,
zenuwziekten, maagpijnen, rheumatiek,
algemeene zwakte.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar ft
f 1.75 per doos, en f 9 per zes doozea
bij het Hoofddepót der Pink Pillen, Da-
costmkade 15 Amsterdam Bij Joh. de
Roos, Vlasmarkt K 157, Middelburg, S.
A Luilwieler, A. C. Beniest, Vlissingen,
Gebr Mulder, Goes, en in alle goede
apotheken.
Inkoopcenlrale vezelstoffen
Het Nederl Correspondentiebureau in
Den Haag meldt dat het in de bedoeling
ligt, tc komen tol oprichting van een in
koop-centrale voor geheel Nederland van
vezelstoffen enz ten behoeve van de
borstelfabrikanten in Nederland
Dit_.pJan is ontstaan doordal in den
igatsten lijd groole moeilijkheden zijn
ondervonden met den aanvoer van deze
artikelen, die in hoofdzaak uit Engel
land worden ingevoerd.
1>.
Dankbetuiging
Naar de „Voss. Ztg." verneemt, heelt!
de Duitsche keizer met toeslemming
der Nederlandsche regeering aan kapi
tein .Stam gezagvoerder van het Neder
landsche stoomschip „Bertlia", een gou,:
den horloge gezonden als dankbetuiging
voor de redding van schipbreukelingen
van dc Duitsche kruisers „Elbing" en
„Frauenlob", die in den zeeslag in het
Skagerak tot zinken werden gebracht
Aan de bemanning van de Bertha'
heeft de keüzer i" 500 geschonken
Uit Stad en ProYinGie.
Uit Middelburg.
Bij de politie is aangifte gedaan,
dat men zich begin dezer week vermoe
delijk door middel van een valschen sleutel
toegang heeft verschaft tot' de woning
van P G aan den Seisweg alhier en daar
ongeveer f 10 heeft ontvreemd.
Toen inen gisterenavond bezig was
de Middclburgschc boot le lossen, had
de M'crkman de P., die als naar ge
woonte, daarbij behulpzaam was, het on
geluk lusschen kaai cn schip te vallen.
Mei zeer groote mocile werd de P op
het droge gebracht; hij bleek toen geheel
bewusteloos Door het loepassen van de
voorschriften Ier verleening van liulp
aan drenkeluigen, eerst door een
hospitaalsoldaat cn later door twee
doktoren gelukte hel de levensgees
ten bij den man weder op te wekken
Per brancard werd de P toen naar zijn
M'oning vervoerd.
Uit Vlissingen.
Hedenmorgen le ongeveer 10 uur
verliet de Batavier IV, die gisteren aan de
oude ponton aan de Kolenkade in
de Buitenhaven le Vlissingen was
aangekomen, de haven om op de reede
proeven te nemen met de uitvinding
van den sóhout-bij-nachl, den heer G
L. Goedhart, ter bescherming tegen het
mijnengevaar.
Na ruim anderhalf uur buiten te zijn
geweest, keerde de Batavier in de haven
terug, daar bij het zwaaien der boot een
staaldraad van het koestel gebroken was
en dit dwars voor den boeg was
komen le staan
Het toestel moet nu eerst worden her
steld, alvorens de proef kan worden her-
tmld. j I
