MIDDELBÜRGSCHE COURANT,
tö9' iaariui
191
Vrijdag
27 J! October.
KamgrmrerzlGlit.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincis.
Jé 2 54
9eze c»urant verschijn dagelijks, met uitzondering van Zen- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal te Middelburg en voer hen, die de eoaearft
öezorgd krijgen door de Agenten te Vlieringen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke verhoog-ina; der abonnementen met 25 ct. p. lew. wegens oorlogatoeslag
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Be praktijk der distributie op
IVaicüer.-a.
in hoofdzaak' juist was hetgeen een
..neringdoende" uil Middelburg in ons
vorig nummer in een ingezonden stukj
opmerkte over de moeilijkheden en na-
oc-elen, welke voor de winkeliers hier ter
stecie voortvloeien uil het do,or onzen;
burgemeester uitgevaardigde voorschrift
om cfe in zijn bekendmaking van Woens
dag genoemde artikelen slechts aan in
gezetenen dezer gemeente te vterkoopen.
Die toestand is niet alleen bedenkelijk
voor de leveranciers, maar cok voor de
d n-psklantjeai, die nu ervaren dal zij
"nier niet kunnen krijgen wat ze hier al-
ij(i haalden, en die dat in hun dorp ook
niet kunnen krijgen; en zoo er nog een
kteineYoorraad van 't een of ander mocht
zijn, dan toch zeker niet tegen den lage-
ren distributie-prijs.
En aan den anderen kant heeft de
burgemeester van Middelburg volkomen
gelijk als hij er voor waakt flat de be
woners van andere gemeenten niet profi-
leeren van de hier tegen lageren prijs be
schikbaar gestelde artikelen, waarvoor
de Middelbui:gsche gemeentekas een aan
deel der kosten draagt.
Maar de inzender zocht de verbetering]
van dezen toestand aan den verkeerden
kant, toen hij aan onzen burgemeester
vroeg een regeling te treffen
Ir. de tweede helfl van September
hebben \yij in een beschouwing over de
positie der z.g. centrumgemeenten inzake
<.e uitvoering der distributie wel er op
gewezen dat vo.or de —ook doior den
Minister aanbevoleu samenwerking van
meenten veel zou afhangen van de
houding der plattelands gemeentebestu
ren. We hadden toen reeds vernomen
dat die houding zeer weinig toeschietelijk
w;t" en hei is ons bij informatie geble
ken dal ook thans de weigering tot
samenwerking door de dorpsbesturen de
oorzaak is van een toestand, waaronder
in de eerste plaats dc inwoners dier ge
meenten zullen lijden.
Van alle dorpsgemeenleil op Walcheren
is slcjhts cén, nl. Koude kerke, be
reid'een overeenkomst te treffen. Deze is
in voorbereiding en zal weldra in werking
treden. Zij is gegrond op een stelsel van
boekjes, een kleine variatie op het
.kaartenstelsel dat de inzender aanbeval.
Maar al de andere dorpsgemeenten,'
henben of geweigerd een overeenkomst
te treffen, of niets van zich laten hfooren.
En toch zullen zij zich Lol zen over
eenkomst bereid moeten vorlclaren, willen
ue inwoners hunner gemeenten ook pro
fil "eren van de goedkoopere artikelen.
Voor die kleine gemeenten zaj het in de
praktijk een veel te groote omslag zijn,
als zij zelf nu willen aanvoeren en be
schikbaar stellen wal steeds door de inge
zetenen van uit de stad werd betrokken.
De werkzaamheden, daaraan verbon-
d li, zijn' in ieder geval vee! omvangrijker
dan die veroorzaakt door de met Kpu-
dekerke getroffenregeling.
Zoolang de andere gemeentebesturen
weigeren in gelijken geest te handelen,
spreekt het vau zelf dal Middelburg niet
de mede door liaar betaalde levensmidde
len ook voor die gemeenten beschikbaar
slelt. En daarom schreven wij dat in de
eerste plaats de dorpsbewoners er onder
zullen lijden. IIcl ligt dan ook geheel
op hun weg om er bij hun eigen gemeen
tebesturen op aan te dringen alsnog een
overeenkomst te treffen. Men heeft
ervaren dal de hoop om het benoodigde
toch nog wel uil Middelburg te kunnen
betrekken, uiel is verwezenlijkt.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Hel belangrijkste uit de vergadering
•van gister was de rede van den heer
E -fdmans minder nog om hetgeen
hij zoi, dan wel omdat hij het was die liet
woord voerde. Want zoo langzamerhand
is hij op den voorgrond gekomen als de
meest, principieele opposant tegen de be
vrediging syoorsLellen op onderwijsgebied.
De belangstelling in zijn rede werd ech
ter niet bevredigd. In de eerste plaats
sprak hij meer dan drie kwartier heele-
raaal niet over het onderwijs, maar óver
het kiesrecht, een onderwerp waarover
anderen van zijn partij met meer gezag
kunnen, spreken. En in de tweede plaats
zei hij over art. 192 niet wat- men van
hem verwachtte Iiij stelde zich niet prin
cipieel tegenover de vooraloHoo
Twee interrupties maakten dat duide
lijk.
Dat was o.a. bij het betoog van den
spreker, dat hel verzet tegen de open
bare school slechts een gevolg is van po
litieke propaganda, ook van de predikan
ten; dal de meerderheid anders denkt;
dat de werkelijkheid beter is dan de
theorie; en dat men nu ingevolge eener
■alsche theorie de bevolking in hokjes
wil verdeelen.
De heer Gerhard riep jioen ,,Dan
meet u de verplichte neutrale school wil
len. Dat is de eenige consequentie.".
De heer- Eerdmans ging daar echter
ni"l op in, en sprak er niet verder over.
Zóu de heer Ketelaar werkelijk
gelijk hebben gehad toen hij als verkla-
g daarvan zei„De heer Otto wil tiaar
niet aan.",?
Voorts was het bij de vraag van den
heer Eerdmans, hoe de Minister, die
geen subsidie Wilde verleenen, welke
een bepaalde godsdienstige richting ten
gr ede zou komen, wel het bijzonder on
derwijs wil bekostigen, dat een propa
gandamiddel is voor bepaalde godsdien
stige richtingen.
De heer Ketelaar U wilt terug
naar vóór 18S9.
De lieer Troelstra U wilt geen
cent geven voor het bijzonder onderwijs!
Dc heer Eerdmans Vervolgt zijn
•ede.
De lieer Ketelaar: Komt u er nu
eens onder uil. Antwoord u nu eens!
De voorzitter. Een spreker is niet
verplicht op een interruptie te antwoor
den.
De heer Eerdmans zei te zullen
wachten tot de heeren met hun inter
rupties klaar waren. En toen ging hij'
verder zonder antwoord le geven, ook
niet later in zijn rede. Toch werd hien
de kwestie aangeroerd, die principieel
de heele zaak beheerschl
De spreker gaf thans alleen aan dat
hij geen voldoende waarborgen voor het
openbaar onderwijs aanwezig achtte, dat
hij daarom geen sprong in hel duister
wilde doen, dat de rechterzijde reeds
doet blijken niet van zin te zijn den strijd
Iepen de openbare school te verminderen,
en dat hij daarom niet dit offer wilde
brengen, alleen ter wille van h>et kies
recht. Dit komt er toch wel.
Maar wat ontbrak dat was een verkla
ring van wal hij .dan wel wenscht.
En juist dat geeft ae kracht aan een rede
van een opposant in een zoo principieele
zaak. We welen wel uit andere redevoe
ringen zoo ongeveer hoe hij erover;
denkt, maai- hij heeft het in de Kamer
niet geformuleerd.
De rede van den heer Eerdmans werd
«oor Minister Corl van der landen aan
gehoord met een glimlach.
Behalve de heer Eerdmans spraken
gisteren nog de heeren De Jong en
Marclip.nl.
Or zij nieuws brachten'' Neen. Ze
zeiden wat reeds bekend was. behalve
dat de heer Merchant, die nu eenmaal,
een polemist van nature is, zijn rede
doorspekte mei een allerlei bestrijdingen
ran uitingen van andere sprekers, speci-
lal van de socialisten.
Men zegt dat er nog twaalf sprekers
zijn ingeschreven!
Wat die nog voor nieuws te zeggen
zullen hebben begrijpen we niet best.
Hel zou heel wat waard zijn als men
nu den Minister maar aan het woord
lie-l. De Kamer loonde zich .in deze
zevende zitting al lieel wal prikkelbaar
der dan in 'l'begin van-deze debatten.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
V e r b 1 ij f ontzegd.
Door den commandant der stelling
van de m,onden der Maas en der Schelde
(commando Zeeland) is het verblijf in zdjn
ambtsgebied ontzegd aan A. E. Lamxnens,
geboren le Sas van H ent 17 Augustus
1885, wonende aldaar, Ler zake van be
trokken te zijn Dij den smokkelhandel.
- O- -
Van de grens.
Nabij de Maagd van Gent zijn
weer twee Duitscliers in burgerkfeeren
over de 'grens gekomen.
Herstelling van Noorsche sch
pen
Van Duitsche zijde is bepaald, dat
in Nederland aan Noorsche schepen
geen herstellingen meer mogen worden
uitgevoerd met uil Duilschland afkomstig
ijzer. N. R Ct.
Gomobiliseer,dc V i sschers.
Het hoofdbestuur van dc Reedersver-
eeniging voor de Nederlandschc haring-
visscherij heeft van den minister van
marine bericht ontvangen, dat haar ver
zoek om verlenging van de bijzon
dere verloven aan gemobiliseerde vis,-
schers tenopzichte van de zeemili,-
ciens niet kan worden ingewilligd in
verband met de .belangen van den
dienst
Fruit.
De Minister o-van L., N. en H'. heeft'
b 'paald, dat het is verboden in eenige
onderneming voor het verwerden van
fruit, fruit op eenige wijze te verwerken,
tenzij in een onderneming bij de Rijks-,
commissie van Toezicht, als bedoeld in
art. 6 der statuten der vcreeniging „Fruit-
eemrale", ingesteld bij beschikking van
21 September 1916, ingeschreven als in
richting voor hei verwerkten van fruit
en met inachtneming van de voorschrif
ten bij -of krachtens' deze regeling ge
steld.
Voor bijzonderheden omtrent de in
schrijving zie men de $t. crl. No. 252.
S p n a z i e z a a d.
De Minister van L., N.- en H. brengt
ler algemeene kennis, dal het scherp
spinaziezaad, dat overeenkomstig zijn be
schikking van 6 October 1916, dooi'
exporteurs voer binnenlandse^ verbruik
beschikbaar wordt gesteld, voor de ver
bruikers verkrijgbaar zal zijn overeen
komstig de in de SI', crl. No. 252 ge
noemde regeling.
Broodrantsoen.
Naar het „Hbld." uit betrouwbare bron
verneemt, nijoel binnenkort een Regee-
ringsmaairegel te wachten zijn, waarbij,
evenals thans met bruinbrood het geval
is, ook de witbrood-verstrekking op be
perkte schaal en onder kaart-verband zal
plaats hebben. Iiet quantum wordt hoogst
waarschijnlijk 3 kilo witbrood per hoofd
per week, behalve de kinderen onder
1 jaar.
i 1 ._g^_ i f I
Groenten.
De Minister van L., N. en H. heeft met
beirekking tot het verbod van uitvoer
van diverse soorten groenten bepaald,
da! aan de sub 1 der beschikking var*
12 Augustus 1916, genoemde groenten-
soórlén, waarvoor consenten kunnen
worden afgegeven, toegevoegd worden
witte Icool (met uitzondering van Deen-
sekc wille kopl),. roode kool (met uitzon
dering van roede kool in Noord-Holland,
uenoorden het Noord zeekanaal gèleeld,
en van roode bewaarkoól) spvoye kool,
boerenkool en uien.
o
Melk.
De Minister van L., N. en H. heeft
bepaald, dal de consumptie-melk-voorzic-
ning wordt geregeld als door hem in zijn
missiven aan de commissarissen der Ko
ningin in de onderscheideene provinciën
is aangegeven.
De prijs, die door de leveranciers van
consumptiemelk in rekening mag worden
gebracht aan dengene die deze melk
aan de verbruikers levert, is de winter -
producticprijs 1915—'16.
De prijs, diN aan de verbruikers van
rpusuinpliemelk in rekening mag worden
gebracht, is de winter-oonsumpJieprijs
19i5/'i6 zonder eenige verhooging, of
dc winter-oonsumptieprijs 1914/'ló ver
hoogd met het bedrag, waarmede in
1 intsLgemelde periode de productieprijs
is verhoogd geworden. Do winter-con-
sumplïeprijs 1916."17 zal, behoudens in
hel hierna te noemen geval, dien van den
winter 1914/'15 met geen honger bedrag
dan 2 ets. mogen overschrijden. Hierbij
wordt door den Minister in het algemeen
aangenomen, dat in den komenden win
ter de marge tusschen den in- en ver
koopprijs (afgezien vau den door de
producenten te ontvangen toeslag van
2y* cent per liter; in de grootere plaatsen
niet beneden de drie oent per li ler blijft.
Dc winterlevering en de winterprijzen
worden geacht le zijn ingegaan op 1 Oc
tober.
Als winterperiode wordt beschouwd
een tijdperk van zes maanden, aanvangen
de met dan datum, waarop de winter-
levering en de winterprijzen in werking
jtreaen.
Aan dc leveranciers van consumptie-
meik zal een toeslag van 2'/s cent per
Liter worden uitgekeerd boven den ge-
noemaen wintcrptoduclieprijs 1915"16. -
Aan ae melkslijters en melkinrichtingen
zal ter beoordeeliug van het betrokken
gemeentebestuur een Loeslag van J/s cent
per Liter kunnen worden uitgekeerd bo
ven den winter-consumptieprijs 1915/'16
of den met ten hoogste twee cent ver
hoogden winter-oonsumptieprijs 1914/'15.
Wanneer zich in een gemeente een
tekort aan melk voordoet, zal na aan
vrage van den betrokken burgemeester op
aanwijzing van de Rijkscommissie van
Toezicht .op de Vereeniging van Fabrie
ken van Melk-producten in dat tekort
kunnen worden voorzien totdat dojoi;
toepassing van "de bepalingen van de
Onteigeningswet of Distributiewet 1916
of op grond van andere Voorschriften,
de mejKtoevoer weer op liet normale
peil zal zijn gebracht.
Voorts zijn door den Minister in ver
volg op het door hem in zijn schrijven,
aan degemeentebesturen van 28 Sept.
1916 bepaalde, krachtens art. 2 der Dis
tributiewet 1916 voor de hieronder ge
noemde Zeeuwschef'gemeenlen de navol
gende maximum-melkprijzen vastgesteld,
(het eerste getal wijst den productie-
liet tweede den-consumptieprijs aan, bei
de per L.) V. lissin gen: 8 en 10 ets.;
Souburg; 8 en 10 ets.T h o 1 e n
7«- en S'/a ets.
Y r ij gelat en en uil Engeland
terug.
De sLoombannglogger Y. M. 33, welk
vaartuig door een Engelsch oorlogsschip
naar Grimsby werd opgebracht en aldaar
gedurende een twaalftal dagen werdvast-
genouden, is thans behouden in de haven
van IJmuiden aangekomen.
Van de vangst^ ruim '28 last pekel
haring, behoefde in Engeland niets gelost
te worden. Waarom dit schip naar Grims-
bv opgebracht en zoolang werd vastge-
nouden, voordat toestemming tot vertrek
werd gegeven, is niet bekend.
Uit Middelburg.
Door Gedeputeerde Staten is be-,
noeuid Lot hoofdcommies ter provinciale
griffie van Zeeland, de heer mr. P. H.
Bitter te 's-Gravenhage,' thans commies
bij het departement van Landbouw.
t,. o!.-!,=
UitWaicherea,
Te Domb.urg had Donderdag
middag na 't uitgaan van de school een
tienjarig meisje het ongeluk al spelende
met een oog tegen een deurklink le
sioaten 1-Iet oog liing geheel uit do
holte. Na door den dokter verbonden te
zijn, werd het kind ter verdere be
handeling naar Middelburg vervoerd
p
Uit Zuid-Be veland.
Pe commissie voor de Oeconomi-
sclxe Spijsuitdeeling te Goes hield
Woensdag hare jaarlijksche vergadering
tot fret doen van rekening over haar
gehouden beheer.' De vergadering had
eenige weken vroeger plaats dan ge
woonlijk, om dezen dag tot (een feestdag
te maken ler herdenking van het hon
derdjarig beslaan der commissie. Alvo
rens tol die herdenking over te gaan,
werd de rekening overgelegd door den
secr.-peniiingm., dón lieer F. Fabery de
Jonge Zij werd goedgekeurd in ont
vang iop f 170S.26, in uilgaaf op
f 1012,4-1'.
Het daarna uitgebrachte jaarverslag
meldt, dal in hei afgcloopen seizoen
aan 122 gezinnen in 42 gewone bedee-
lingó'n 10503 porties erwtensoep werden
uitgereikt; terwijl nog twee extra bedee
lingen van brood enspek konden ge
houden worden, door hel ontvangen van
extra giffen
Hierop schetste de voorz de heer J,
A. van Heel de wordingsgeschiedenis
der vereeniging en deelde mede, dat de
ze .door den ijver eh goede zorg van
den adjunct gemeente-archivaris, (den
heer 'J de Kruijter, is vastgelegd in
een door hem samengesteld werkje,
waarvan de gegevens zijn ontleend aan
de archief-stukken die nu zijn opgebor
gen in een door den voorzitter geschon
ken least.
Aan ide vertegenwoordigers van alle
aldaar beslaande liefdadigheidsinstellin
gen, die tot het bijwonen dezer ver
gadering waren uitgenoodigd, weid een
exemplaar van dit interessante werkje
ter hand gesteld, terwijl den heer De
Kruijter er een in prachtband zal wor
den aangeboden. Tevens zal liet ge
schrift in grooten getale onder de bur
gerij worden verspreid.
De heer P. A de Ligpy dankte den
voorzitter voor zijn schoon en doelmatig
cadeau.
Daarna verkreeg de burgemeester hei
wo,ord, die o. a. meedeelde, dai als be
wijs van erkentelijkheid door de leden
van den gemeenteraad een legpenningen
een oorkonde aan dc commissie zullen
worden aangeboden ter herinnering aan
dit honderdjarig jubileum
Nog een aantal der genoodigden voer
den het woord. Zij allen dankten voor
de uitnoodiging in hun verschillende kwa
liteiten, roemden den belangloozen ar
beid der commissie, en spraken 'hun
beste wenschen uit voor het langdu
rig bestaan en den voortdui-enden "bloei
der instelling.
De voorzitter sloot de bijeenkomst met
de betuiging, dal heL verblijdend is zoo,-,
veel bewijzen van sympathie le ontvan.-
gen en verklaarde, ook uit naam zijner
medeleden, zich bereid voort te gaan
werkzaam te zijn ton bale der behoef
tige ingezetenen eu sprak zijn vertrou
wen uit op den financieelen steun der
burgerij - J
Hel district Zeeland van den Ned.
Bona van Boekdrukkerijen Yeroa<Ierde
deze week le Goes ter bespreking van
het ontworpen contract met de arbeiders
honden. Men was van oordeel, dat de
voorgestelde verhooging van 5 cent per
uur in de huidige omstandigheden zéér
hoog mag worden genoemd, hoewel men
overtuigd was dat de Loonen, vooraL
ducr den aandrang van het personeel
verhoogd zullen moeten worden. Alge
meen was men de meening toegedaan,
dal doorvliet daarstellen -van betere ar
beidsvoorwaarden, bel nog niet georga
niseerde personeel door het groote gel
(lelijk voordeel dat de georganiseerde
werknemers zullen genieten, zich niet
langer zal onthouden, doch door toe
treding tol een der bestaande organisaties
ook zijn wil zal toonen van deze ver-
belering van positie te willen genieten.
Hieruit zal vanzelf voortvloeien dal
meerdere werkgevers zich genoodzaakt
zullen zien tol aansluiting bij de organi
satie.
In dé Donderdagavond gehouden
driemaandelijksche vergadering van de
"werkliedeuvereeniging „Eigen Hulp" te
Goes werd Lot len voorzitter herkozen
de heer A, Schrijver; Lot 2en secretaris
de heer W. Traas, en Lot commissaris
d* heer C. Anlhouisse.
In ae vacature van 2en voorzitter»
door liet bedanken van den heer L. Gle-
runi, werd gekozen de lieer M. Po'
Donderdag 20 October vergaderde
de raad der gemeente Borssele.
Door hel onderwijzend personeel was
een verzoekschrift ingediend om verhoo
ging van salaris. De raad besloot om
de jaarwedden met 10 procent te ver-
lioogen, waardoor van af 1 Januari 1917
het hoofd der school f 105, de onder
wijzer f 82.50 en de onderwijzeres f 50
meer salaris zuilen, genieten.
De geineentebegrooting werd vast
gesteld, in ontvangst en uitgaaf, op
1' 20677.40 en de begrooting van het
burgerlijk armbestuur op f 1477.39.
De raad stond een eredïei toe van
1' 600 voor de bijdrage in de distributie
over 1917
'Het ïnaxiraumcijfci- van den H. O. werd
verhoogd töel f 1300 en gebracht op
f 7200. Ten laatste werd een kleine
wijziging gebracht in de gemeentclijké
onderwijsverordening, eu bepaald, dat
eb aaarin voorkomende bepaling be
treffende besmettelijke ziekten ook van
toepassing zal zijn voor de bijzondere
school.
Met den gasaanleg te Schare is
men zoo ver gevorderd, dat de hoofd
leiding 'er in ligt en men druk bezig
is met hel aansluiten der woningen.
Hel ligt in de bedoeling begin Novcnr-
ber met de gaslevering aan te vangen.
De verordening op het herhalingv-
onderwijs Voor 'jongens en meisjes te
W aarde is te dezer plaatse in dien
zin gewijzigd, dat in het vervolg be
doeld yonderwijs zal, aanvangen met prir
mo November: Omdat in hot begin van
November doorgaans qe landwerkzaam
heden nog niet geëindigd waren werd
voor dezen gedurende November voor
de jongens van Gr, uur tot 8 uur les
gegeven en dan vier avonden per week,
terwijl in December werd aangevangen
le 51/2 tot 7 uur.
Voor meisjes werd er gedurende het
laatste lienlal jaren geene gelegenheid
geboden 0111 hêrhalingsonderwijs te ge
meten
Uit Noord-Bevel&nd.
Na notulen en ingekomen stukken
werd te Wissekerke in de raads-