MIDDELBÜRGSCHE COURANT.
JVa '246
tS9e Jaargang
W oensdag
18 October.
Kameroverzicht.
S1NNENUN9.
Sit Stad en Provincie.
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen dopr de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tij (lelijke verhooging der abonnementen met 25 ct. p. lew. wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag
Eindelijk de grondwetsherziening,
Belangstelling op de tribune? Heel
-weinig, niet meer dan anders.
Ja, op hel Binnenhof wandelde de
vrouwenwachl, dié toch wel in een
geïdealiseerde gedachtensfeer moet Ier
ven om te meenen dal liaar geregelde
verschijning daar ook maar eenigea in
druk op de Kamerleden maakt, en ook
maar eenigen invloed zal hebben op de
besluiten,
Maar haar leidster is nog veel verder
gegaan* Naar de N. Crt. hoorde, moejf.
mevrouw Aletta Jacobs gisteren voor oen
aanvang van het debat over de Grond
wetsherziening, lot den voorzitter der
Tweede Kamer het verzoek hebben ge
richt haar te vergunnen de meening
van haar geestverwanten inzake hlét
vrouwenkiesredhtin de veigadek
ring der Kamer uiteen te zetten!
Het antwoord zal ze zelf wel bei-
grepen hebben. Het zal baar alleen te
doen zijn geweest om te getuigen, of
om te taquineeren, telkens met een
nieuwen aanval de aandacht van de
Kamer te trekken, door welk middel
ook, Dat gaal ielwat de richting uit van
de Engfelsclie suffragetlenrinetlioden.
Het tafei-eei in 'de Kamer deed gister
middag ook niet vermoeden, dat er iets
bijzonders aan de orde was Veel le
den waren er niet aanwezig en dc heer
Cort van der Linden zat op z'n eentje
achter de ministertafel
En toen de eerste spreker, de lieer
Van ld sin ga (ch.) een poosje be
zig was, werd de Kamer ook al weer
roezemoezig een bewijs dat zij niet
meer luisterde.
De heer van Idsinga opeude het debat
ZGcais het eigenlijk ook het beste is, nl.
als woordvoerder van de oppositie
Hij zou legen de voorstellen betref
fende hel kiesrecht stemmen, want hij
is legen algemeen kiesrecht, tegen vrou
wenkiesrecht.
Aan art. 192 zal spr. zijn stem wel kun
nen geven, ma,ar alleen als een compro
mis in hel belang der pacificatie, niet.
op grond, van 's ministers argumenten.
De heeie argumentatie van den Minis
ter inzake het kiesrechtartikel werd
door hem uitvoerig bestreden. Hij noem
de zelfs de Memorie van Toelichting
een staatsstuk vol ironie, en het voorstel
een politieke noodzakelijkheidvooi-
het kabinet, wal voor de oppositie geen
argument kan zijn.
liet door den Minister aangevoerde
motief van rechtvaardigheid gaat alleen
op als men het kiesrecht beschouwt als
iels dal den .Kiezer [en eigen behoud'
wordt verleendmaar beschouwt men
hel kiesrecht als iels dat wordt uitge
oefend ten bate der rechtsgemeenschap
dan moei men de daarvoor ongeschikte
elementen niet uitbreiden door hen te
vermeerderen met gelijkwaardige elemen
ten En het is misleiding en staatsgevaar
lijk den niel-kiezer te vertellen dat hij
een slaaf is van zijn buurman, den kiezer,
die staatsgezag uitoefent.
Spr. geloofde er niets van dat toevoe
ging van kiezers iuit de economisch laagste
klassen der maatschappij de belemme
ring kan doen verdwijnen, die nu lieet te
beslaan tegen de rechtsvorming, gegrond
op de rechtsovertuiging van het volk.
En wat liet vrouwenkiesrecht betreft
kwam dc heer Van Idsinga met he/t
denkbeeld aan om een geheel afzondeif-
lijke vertegenwoordiging van «e vrouwen
naast hel gewone parlement in te stel
len.
Hij acht het onjuist den vrouwen
terzake van ongeschiktheid het kiesr
rccht le weigeren Hij acht zelfs de
minst geschikte vrouw beter dan de
minst geschikte man. (Gelach, geroep
„waarom") Toch zal spr, tegen, he/t
vrouwenkiesrecht stemmen omdat hij het
kiesrecht beschouwt als een taak, op
gelegd ten behoeve der gemeenschap
en omdat, hij meent dal de vrouw de
hooge zedelijke roeping die zij heeft,
beter kan vervullen als zij van die
taak blijft ontlast.
Hij begrijpt echter dal velen gaarne
gebruik zouden willen diaken van de
diensten der vrouw, zoowel in hel be
stuur des lands als in dc wetgevende
macht en daarom wil hij de vrouw
gaarne het passieve kiesrecht geven.
Bovendien wil hij haar - in de gelegen
heid stellen meer actief deel Ie nemen
aan de wetgeving, niet door haar aan
den stembusstrijd te doen deelnemen
»et den man, maar door haar een
lichaam te doen vormen dal alleen ge
kozen wordt door de vrouw, bestaande
b.v. uit 25 leden met li. M. de Konin
gin als voorzitster en met bevoegdheid
voorstellen te doen aan de Kamer be
treffende zekere onderwerpen, speciaal
de vrouw betreffend, de opvoeding en
ontwikkeling van de jeugd, de gezondj-
lieid, de zedelijkheid e d. Dan zou de
vrouw de gelegenheid hebben datgeen
wat zij als onvoldoende aanmerkt te
verbeteren en in de Kamer die voort
stellen te doen verdedigen door leden
door haar aangewezen.
We gelooven niei dal deze denkbeeh
den van den heer Van Idsinga iict ver
der zullen brengen dan een idee, althans
voorloopig niet.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Van de grens.
Men meldt ons uit Koewacht.
Dinsdagnamiddag wisten vier jonge
lingen van Belgisch Koewacht nabifhejt
dor]> over de electrische versperring te
komen naar het Hollandsch grondgebied
op een oogenblik dal cr geen stroom' op
dc geleiding was, hetgeen him te voren
bekend was.
Het gerucht doet hier de ronde dat
de ongehuwde mannelijke Belgen tusschen
16 cn 50 jaar, die niet in bun levenson
derhoud kunnen voorzien en dus on
dersteuning moeten genieten, naar
Duitschland zullen worden getranspor
teerd, om daar werkzaamheden te ver-
neb ten voor den Duitschen staat.
W in ter,aard a ppelen
Officieel. Wanneer in gewone omstan
digheden (in vredestijd) de oogst van
aardappelen geschikt om te worden ge
geten. niet groot is, dan is dit slechts
ten deele een bezwaar, omdat in dal
geval, door aanvoer uit het buitenland
in het tekort hier te lande is 1e voor
zien.
N.u ons land rondom is ingesloten door
oorlogvoerenden, kan die aanvoer niet
plaats hebben en zijn wij op omzcn eigen
voorraad aangewezen. En hiermede dient
rekening te worden gehouden, nu de
oogst van cctaardappolen dit jaar zeer
te wenschen overlaat.
Zooals niet onbekend is, onderscheid^
'men twee hoofdsoorten van aardappelen
wet die welke verbouwd zijn op
kleigronden en die, welke verbouwd zijn
op zand- en veengronden. Over het al
gemeen kunnen de aardappelen van den
kleigrond, Bravo's Blauwen, Bonte Blau
wen, Frisia's, de Wets en Industrie, het
langst bewaard worden cn zijn zij mid
den Juninog goed.
Zandaardappclen (als Eigenheimers,
Groninger kronen en Roode Stars) zijn
minder houdbaar, waarom hel ais van
zelf spreekt, dat deze laalsie soorten 'dus
nu hel, eerst 'moeten worden gegeten,
ook door hen die in normale jaren an
dere aardappelen gebruikten.
Indien het publiek zich in hel komen
de voorjaar (als de meeste zandaardap-
peten ongeschikt voor de consumptie zijn
geworden) veel moeite en last wil be
sparen, dan moet bol zich er in schikken
om thans eerst die aardappelen te eten,
die de regeering als ©etaardappelcn be
schikbaar stelt.
Deze aardappelen kunnen tol Februari
a.s voor winterprovisie worden opgesla
gen, eii zij die gewoon zijn hun voor
raad voor den winter olp |Ue doen, zullen
goed doen, thans ook tol Februari as
van de beschikbaar gestelde zandaard-
appelen hun provisie op le slaan Daar
na Worden de kleiaardappelen in con
sumptie gebracht en kan men voor de
•est van den tijd dan daarvan inslaan.
in verhand hiertnede heeft de regee
ring het noodig geoordeeld een verbod
uit te Vaardigen om b ovengenoemde
kleiaardappelen vian de eene plaats naar
dc andere te vervoeren en zullen ver
zoeken (die reeds menigvuldig inkomen.)
om' van de winterprovisie elders bestel
de aardappelen te mtogen ontvangen,
steeds worden afgewezen, zoolang dij,
(vervoerverbod niet is opgeheven
Wanneer het publiek medewerkt, zal
alles zijn vrij normaal verloop hebben.
Werkt hel bij de aardappelenvoojvie-
ïiing evenwel niet mede, dam zal hejt
einde zijn last dragen, inaa* dan zal er
ook geen enkele reden zijn om' klachten
te laten hoeren.
liet opbrengen onzer visscliersu
s che pe n.
De hernieuwde opbrengjug ran ver
scheidene loggers door de Engelschcn
iieeft le IJmuiden weaer vele gemoede
ren in beweging gebracht, en in verband
hiermede zijn aldaar weder vergaderin
gen gehouden om' den toestand le be
spreken. Gisteren vertrokken slechts wei
nige schepen naar zee.
UIT OOST-INDI15
Onlusten voorkomen.
Bij liet departement van koloniën is
liet. volgende telegram ingekomen van
den gouverneur-generaal van Nederl.-ln-
dië
Naai' aanleiding van een bericht om
trent een voorgenomen opstand in de
Weslerafdeeling'van Borneo, werden drie
brigades onder kapitein Stcnnekes gezon
den naar Blitang en Mocölamg (aan de
Soengei Blitang, een rechter-zijriviertjc
van de Kapoeas). De opstand brak nie)L
uit De resident telegrafeerde gisteren,
dat, de leider van het verzet in 1912,
Boejong, die lot den opstand had aan
gezet en zich een belangrijken aanhang
bad verworven, met acht volgelingen is
gevangen genomen.
Uit Middelburg.
- Zooals wellicht reeds aan vellan'
bekend is zal de drukkerij der firma D.
G Kröber. Jr., waar ook de MiddclDUrgj-i
schc Courant wordt gedrukt, eerlang wor
den verplaats) naar 'den Dam Z Z. G^ 31/32.
De datum van verplaatsing is nog niet
vastgesteld, ma&r een deel van dc uu bij
genoemde firma in gebruik zijnde gebou
wen is reeds door bemiddeling van den
makelaar Is. P. J. de Groot aangekocht
voor een liier te vestigen kinderconfeclier
fabriek
Hedenmiddag zou het bestuur van
de veilingsvereeniging alhier vergade
ren naar aanleiding van het gister ver
hielde geschil met de kooplieden.
Naar wij nader vernemen is de koop
man, die door verschil van meening over
een reglemenIsbepaling geweigerd had ge
kocht fruit le accepteereh, wel degelijk
als straf voor een maand van de vei
ling uitgesloten, en niet slechts wegens
het overschrijden van zijn waarborgsom.
- Maandag is alhier overleden de
heer C Priem, tot voor loorlen tijd poru
tier in hel Gasthuis, waar hij door alient
die met hein in aanraking kwamen ge
waardeerd werd om zijn behulpzaamheid
en menschelijkheid.
Gisterenavond heeft de hoer J. J.
van Broekhoven van Wij'chen in de kleine
Concertzaal alhier een voordracht ge
houden over ,,de onsterfelijkheid van
den mensch".
Spr. begon met er zijn vreugde over
/uil le spreken, dat er blijkbaar wel cenige
belangstelling in Middelburg was voor
zijn onderwerp, gezien hel naar verhou
ding in vrij groolen getale opgekomen'
publiek. Hel is overigens met de interesse
voor spiritualisme in Nederland maaif
treurig gesteld. Men is hier te lande min
stens 25 jaar teil achter met hel builen
land Ook de pers schenkt naar 's spre
kers oordeel veel te "weinig aandacht aan
dit zoo bij uitstek belangwekkende onder
werp. Voord in dezen oorlogstijd, nu
zulk een buitengewoon groot aantal men-
sclien iederen dag ontijdig sterven, mocht
dc kwestie, wal er na den dood mol ons
gebeurI, wel wal nader onder de oogen
worden gezien.
Nadat spr. naar voren had gebracht,
dal het „zien" eigenlijk een geestelijk
verschijnsel is, en dat voor ons. levende
menschen, bet malerièelc oog slechts ccn
middel is om tol een spiritueel „zien" te
geraken, zcide spr., die verklaarde dat
het ooi; hem nu en dan vergund was
jgeweed ccn blik le werpen in tie geesten
wereld, dal hot beste bewijs voor het be
staan van geesten en dus van ons voort
leven na den dood. is, dat men er in is
geslaagd, geestelijke beelden phologra-
phisch vast te iepgen.
Volgons spr zou reeds in 1861 te Boston
(Ver. Stalen) de eerste geestcn-pholo zijn
gemaakt. Behalve photo's van geesten
kent men echter ook photo's van geeste
lijke beelden. Een gedachte b.v is een
daadwanneer men sterk aan iemand
of iets denkt, ontstaat een beeld van
die(n) persoon of dat voorwerp, hetwelk
door zeer gevoelige platen kan worden
vastgelegd.
De heer Van Broekhoven bracht ver
volgens verscheidene lichtbeelden op het
doek, waaronder verscheidene leekenin-
geil van den bekenden Amerikaanschien
ziener Davis, die zoo clairvoyant zou zijn
geweest, dat hij zelfs door muren heen
stervensprocessen kon gadeslaan en den
geest van stervende menschen zich zag
concentreeren in sterk lichtende massa's,
althans voor zoo ve - het personen betrof,
die een goed leven hadden geleid. De
geostgestalten van minder deugdzame
menschen verlc-onen een donkeren kern.
Volgens Davis' waarnemingen worden de
stervenden bij hun verscheiden door de
geesten der reeds overleden nabestaan
den tegemoet gelreaen, ten einde iien bij
le slaan in lmn nieuwe sfeer.
Vervolgens werden photo's op hel doek
gebracht van geestverschijningen en gees
telijke heelden. Ter wille van de weten
schap en om hunnen verwaaien van
dienst le zijn. laten, volgens spr., de af
gestorvenen zich gaarne pholographec-
ren en opdat zij gemakkelijk le herken
nen zouden zijn leggen zij dan zoo noo
dig hun reed* verkregen henielsch kleed
af, en vertooncn zij zich, alleen door hun
wil, in hun oorspronkelijke aardsche ge
daante.
Hel phologre.plieeren van geesten
schijnt niet zoo erg moeilijk le zijn. Om
Ie bovengenoemde reden talen de geesten
zic.i zoo gaarne in beeld brengen, dal zij
zich op de speciaal daarvoor ingerichte
ateliers volgens spr. „verdringen". Inlus-
schen komt hel ook dikwijls voor, dat
geestgeslalten spontaan op „gewone pho
to's" blijken le zijn in beeld gebracht..
Na het vertooncn der lichtbeelden,
zeide de heer Van Broekhoven, dat het
een eigenschap deS" menschen is, om
sceptisch le zijn. en hij verwachtte dan
ook geenszins van het publiek, flat zijn
woorden of de geprojecteerde beelden
zijn audit-.riuni overtuigd zouden hebben.
Het zou hem echter een voldoening zijn,
wanneer hij cr in had mogen slagen de
belangstelling voor hel onderwerp le heb
ben opgewekt. Na er nog op te hebben
gewezen, dal hel spiritualisme geenszins
in botsing behoeft te komen met den
godsdienst en integendeel een welen-
schappelijke basis vormt voor zedeleer
cn religie, sloot spr onder dankzegging
aan de aanwezigen voor de opkomst, de
vergadering.
Gisterenmiddag sloegen de voor den
wagen gespannen paarden van den land
bouwer L. Cornelisse van Serooskerke
op hol, doordat zij schichtig waren gewor
den. Bij den Watertoren alhier wist
de heer A. V. op den wagen te springen.
Hij greep de leidsels, en slaagde erin de
dieren lot slaan te brengen.
Door de keurmeesters van vee en
vlcescli alhier werden gisteren afge
keurd een uil nood geslachte vaars, een
kalf en een varken, lienevens verschil-
lënde organen Alles is onder toezicht
der poliiie op de voorgeschreven wijze
begraven.
Uit Walcheren.
Hedenmorgen is vlak voor het
dorp Zo u tela u de uil zee aange
spoeld een groote Engelsche mijn, wel
ke onder militaire bewaking is gesteld
0
Uit Zuid-Beveland.
Van het gezin Ie Wolph aarts
dijk, dat blijkbaar vergiftigd was door
het eten van bedorven geslereliseerde
spinazie, is Maandagnacht ook de man
gestorven
De justitie 'uit Middelburg is lieden
naar Wolferlsdijk vertrokken om een on
derzoek in te stellen in deze zaak.
o
'J i I Zeeuwse h-V< laan deren WD
- In de Maandag tc Sluis gehouden
vergadering vai! den gemeenteraad, wel
ke, bij afwezigheid van den burge'mees-
ter, gepresideerd werd door den oud
sten wethouder, den heer J. de
Meijer, waren alle leden aanwezig, be
halve de heer I. Brevet.
Goedgekeurd werd de rekening van liet
algemeen armbestuur van Sluis over 1915
alsook de begrooting voor 1917.
Als lid van genoemd college werd be-_
noemd de heer C. L. F. ran Damme, in
de plaats van den heer J Noest, die
bedankt had
Aan den agenf van politie te Sluis en
aan den gemeenteveldwachter in de wijk
Heille werd een duurletoeslag verleend
van f 25. Hiertoe werd beslopen met
algemeene stemmen op één na (die van
den lieer De Meijer).
Een Verzoek van de lieeren L. vatn ,Mal-
deghem en J Sanders, om hoornen le
rooien langs den St. Annaweg1, werd aan
gehouden, evenals een \erzoekschrift van
dc dames Durieux en Bakker, onderwij
zeressen en een van de afd. „Oostburg"
van den Bond van Ned. Ond.. om ver-
belering van salaris.
Zoo dikwijls to wijten aao
Dc meeste huidkwalen en de verschil-
lenue vormen van aambeien 'jeukende,
bloedende en uitwendige aambeien) zijn
gewoonlijk te wijten aan een verkeerde
leefwijze en verwaarloozing.
Een te rijke voeding, onvoldoende li
chaamsoefening, onregelmatige en opge
houden stoelgang, te weinig slaap en.
overwerking leiden lot bloedziekten, ver
stopping en zenuwachtigheid drie ge-
wone oorzaken van eczema, dauwworm,
gordelroos, psoriasis, puisten en aam
beien.
Fen eenvoudige, geregelde leefwijze cn
de gczondneidsregels, die het gezond ver.
stana cos zegt, zijn de beste voorzorg. Tot
bestrijding van hel ongemak en tol gene
zing wordt Foster's Zalf aanbevolen.
Deze bizondere zalf bevat alle noodige
verzachtende, antiseptische en genezende
eigenschappen. Zij past de meest gevoeli-
;e of ontstoken huid, en geeft verzachting
"raaf de eerste aanwending.
Een voordeel is. dal de zair niet te spoe
dig opdroogt en niet le gemakkelijk lean
worden we «gewreven. Bij het gebruik
-erdwijnen spoedig de ellendige prikke.
ling, jeuk en ontsteking en Foster's Zalf
bleek succesvol zelfs bij hardnekkige ge
vallen van iuwendige, uitwendige en bloe
dende aambeien. Ook bij winterhandeu
en -vcelen, huiduitslag en insectenbelen.
Geen 'nis diende zonder Foster's Zalf le
n.
Foster's Z'lf (Iel op den juisten naam)
is le Middelburg verkrijgb. bij Joh. de
Roos, Vlasmarkt K 157. Toezending ge
schiedt franco na ontv. v. postwissel a
f 1.75 p. doos.
KERKNIEUWS.
-- Gisterenavond hield de afdeeling
Middelburg van den Ned. Prol'.
Bond haar jaarlijksclie algemeene verga
dering in een der lokalen van de sociëteit
,Sint Joris" alhier. Uil de rekening van)
den penningmeester over hel jaar 1915/"16
bleek, dal de kas sloot mei een batig
saldo van f 13.07, terwijl de begroolingl
voor: hel dienstjaar 19l6/'17 geraamd
werd op f314.24.
Het verslag over den toestand der
Zondagsschool luidde heel gunstig Stall
afgevaardigde naar de algemeene verga
dering van den Bond, ie houden te Gro
ningen op Maandag, Dinsdag en Woens
dag 23, 24 en 25 October a.s. werd ge
kozen de heer dr. J. P. Cannegieter en
tot diens plaatsvervanger de lieer J. L.
van der Harst. Alsnu was aan de orde
de verkiezing van twee bestuursleden
regens periodieke aftreding der heeren
A. A. C de Mol (herkiesbaar) en A
Heijboer hiel herkiesbaar). De uitslag
d-'v stemming was. dat cerslgenoenidej
herkoze 1 en in de plants van den lieer
Heijboer de heer T. van Houwelingcn
gekozen werd. Beiden ter vergadering
aanwezig, namen hun benoeming oani
Voorts werd besloten dezen winter drie
lezingen te doen houden en daarvoojj
uil le noodigen de hoeren predikanten,
Cannegieler (Gouda): van Linscholen
Honooi) en Feller (Zuiplien), terwijl
hoogstwaarschijnlijk nog een vierde le
zing mei lichtbeelden zal gehouden wor
den door dr. Cannegieler alhier
Ten slotte deelde de voorzitter nog
roede, dat den heer N. de Muiick op diens
verzoek wegens hoogen leeftijd ontslag
jals bode was verleend en dat in zijn.'
plaats is benoemd de heer J. M van,'
Heusden.
Tot organist der Herv. Kerk te
Breskens is benoemd de heer DCrin-
ce en tot voorlezer en voorzanger de
heer H. van Kampen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Sijbelcarspel C. Brinke
rink, cand. tc Boveckarspelte Waarde
(toez.) P- Wijngaarden, hulpprcd. tcBer-
gentheimerveld, gem. Ilardenberg.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Heden had te Rotterdam de onthul
ling plaats van het door C. van Wijk
