MIDDELBüRGSCHE COURANT. Maandag 16 October. Jfê 244 tr>ip (jaargang 1946 Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen. Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courarft bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Tij'l-lijlvv yerhoogitiEC abmiunmeiiten in*» 25 ,cr. p. lov. wegens oorlog-mieslng Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetnigingen van 1—7 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel, Groote letters en randen naar de plaats die zij innemen. Advertenties vóór één uur te bezorgen. i N H E N L A g B. HERZIENING V AX ART. 192. Oiie algemeene vergaderingen hebben Jch <le laatste dagen uitgesproken over tie herziening van hel onderwijsartikel in tie grondwet de Rond van Vrije Liberalen, de Bond van NederI onderwijzers: de Verceniging Volksonderwijs. De Bond van V r ij e L i h ex a 1 e n leeft zicli naar aanleiding van nir P denr-m en na een bespreking waarin stomifiing tamelijk wel eensgezind vas. vereonigd met de door het hoofdbe" tuur voorgestelde conclusies waarin .lechts enkele wijzigingen werden ge- iracht en die nu luiden lo dat hei voorstel lot wijziging van irt. 192 der- Grondwet op zich zelf moet worden beschouwd; 2o dat in art. 192 der Grondwet het oeginsel moet vooropgesteld blijven, dat iveral in het rijk van overheidswege •o!doend .openbaar lager onderwijs wordt egeven 3o. dat als grondwettelijke grondslag an een algemeen bevredigende oplos ing van het school vraagstuk de finan- ieele gelijkstelling van openbaar en bij outier algemeen lager onderwijs, dat inn dezelfde eisclien van deugdelijkheid ils liet openbaar onderwijs voldoet, kan vorden aanvaard. Van hetdebat brengen we als het neesl frappante naar voren, dat het Camérlid mr. Ter Spill financisele ge- ijkslelltng dngewenschl aèhtte, en in lat opziclil herinnerde aan het woord an Kappeijne, dat de minderheden des- loods maar onderdrukt moesten wor- len, war hij een staatsmanswoord noein-j en Instemming vonden deze woorden liet, en dé heer Sterk kwam tegen ezo oud-liberale opvattingen op Op de vergadering van den Bond an Ned. Onderwijzers heerschte minder instemnjinglieid. Er kwamen daar twee kwesties aan de orde, le de vaststelling der bonding tegenover de financieel^ gelijkstelling, en 2e de houding tegenover art i92 Over dut eerste punt had het hoofd bestuur een motie voorgesteld waarin 0.0 las. dat de'Bond van oordeel dat algehcelc finairi cieele gelijkstelling van openbaar en bij zondere scholen iij zeer sterke mate zal xleen toenemen, ten koste van de open bare. dal dit niet zal zijn in l belang Tan ons volksonderwijs, noch in dat der onderwijzers, het echter zonder practiseh resultaat achtende, zich na de genomen beslis sing- in de politieke partijen legen ge lijkstelling te verzetten, besluit, .hoewel noode, Zich van actie daartegen te onthouden. draagt hel H B op, er bij do Regee ring en 'de volksvertegenwoordiging op aan te driugen, dat in'öcdoeld wetsont werp die wijzigingen - wórden aange bracht, die zonder liet- beginsel der go. lijkstclling aan te lasten, kunnen dienen om te voorkomen, dal het openbaar on derwijs worde teruggedrongen van de plaats, welke het rechtens toekomt, en aan het volksonderwijs niet meer schade worde toegebracht, dan deze gelijkstel ling noodzakelijk met zich moet bren gen Bij het debat noemde de bondssecre- taris- deze motie het gebaar van ctou overwonnene, die door de bondgenoolmi in den steek i$ gelaten, en zich moet overgeven, maar weigert zijn eerewoord te geven om niet te ontvluchten, d. w z om later niet op de zaak terug te komen, Door sommige sprekers werd heftig Ie keer gegaan tegen de. politieke par tijen, die de onderwijzers hebben ver raden.. terwijl enkelen aan don anderen kant de1 gelijkstelling verdedigden De meesten eek Ier., on ook de hoofdbe stuursleden betoogden dat het een poli tieke noodzakelijkheid is de gelijkstelling te aanvaarden. Ten opzichte van het grondwetsartikel volgde op bovengenoemd deel der motie van het hoofdbestuur nog de volgend* alinea ..en acht liet 'den onafwijsbaren plicht van vertegenwoordigers van die politieke partijen, die zich altijd hebben doen kennen als voorstanders der openbare school, dat zij niet voor het nieuwe ar tikel 192 zullen stemmen, als de onder- slaande wijzigingen niet worden aange bracht." Op die wijzigingen komen wé zoo terug Bij de stemmingen werd met f32 le gen 96 stemmen verworpen de mo- (ie-Groningen om t voorgestelde art 192 zonder meer af te wijzen Met groote meerderheid werd ver worpen een voorslel-Leeuwarden om de woorden hoewel noode" te doen ver vallen en zicli dus vóór de gelijkstelling te verklaren. De motie van hel hoofdbestuur werd daarop aangenomen, en vervolgens wer den de bovenbedoelde wijzigingen vast gesteld. Deze kwamen na aangebrachte veranderingen- hierop neer: Dat het openbaar onderwijs dóór de wet. geregeld wordt niét ie,erttiediging van ieders godsdienstige en staatkun dige begrippen dat overal allereerst voldoend open baar onderwijs wordt gegeven, en dal uitzonderingen worden toegestaan door regeling van hel van overheidswege ge legénheid geven tot ontvangen van dat onderwijs dat voor de eischen van deugdelijk heid dezelfde bepalingen gelden, met in achtneming van de vrijheid van richting* dat het a. v 1 onderwijs kosteloos i\ Een voorstel tot vaststelling van de vrijheid der ouders in de keuze van het onderwijs hunner kinderen werrl ver worpen In de vergadering van V o 1 k s o n- d e r w ij s liep het af met een nederlaag van liet hoofdbe,stuur. Dit had een motie voorgesteld waarin, het beginsel der financieele gelijkstelling aanvaard werd, mits- in elke gemeente van ons land voldoend openbaar algemeen vormend lager onderwijs verkrijgbaar zij, met bij de wet vast te stellen de uitzonderingen, waarin slechts de gelegenheid lot het ont vangen daarvan gegeven wordt, en b de oorwaarden voor de deugdelijkheid van liet openbaar en het bijzonder onderwijs - met inachtneming voor zoover het bij zonder onderwijs betreft van de vrijheid van richting] gelijk zullen zijn. Op [de ^vergadering werd deze zienswijze verdedigd door den heer C. L. T. Bi got, maar bestreden door de Kamerleden Éerdmans, de Muralt én Olto en den lieer Groenewioul De heer H J. Ryssewijk iGocsse!) stel de, mede' namens 25 afdeelhigen, een ImolSe voor waarin de wenschelijkheiui wordt uilgesproken van handhaving n het bestaande art 192 En bij stemming werd deze motie aan genomen met 131 legen 124 stemmen. Met is;dus op liet nippertje geweest. VROUWENKIESRECHT. Hel dagelijlc.scli bestuur van den Na- tionalen Vrouwenraad van Nederland, heeft liet voornemen om in het belang van de invoering van het vrouwenkies recht een openbare vergadering te ne leggen, en heeft zich nu tot verschil-1 lende Kamerclubs gewend met het ver zoek éón hunner sprekers, die liet on middellijke invoeren daarvan onge- wensclit acht, af te vaardigen, om in die vergadering het woord te voeren en zoodoende overzijn bezwaren er tegen van gedachten le wisselen met die vrouwen, die de invoering bij de Grondwet verzekerd wenschen le zien Deze uitnoodigmg is verzonden aan de Kamerclub der vrij-liberalen, aan d'C der Unie-liberalen, en aan de roomsch- katholieke, anti-revolutionaire en Chris tel ijlc-htétorische Kamerclubs. NEDERLAND EN DE OORLOG. E n q u t e;c o nun i s s i e R e g e e r i n g s g. r a a n lve d r ij f. Naar hel „Hand." verneemt, zal op uilnoodiging van Miuister Posthuma bin nen enkele dagen een enquête-commissie voor het Regeeringsgraanbedriji' worden in het leven geroepen. Deze commissie zal een zoo uitgebreid moge lijk onder zoek instellen naar de graanaanlcoopen die sedert de oprichting van het Rijks- graan bureau voor rekening der Regeering worden gedaan, de onkosten, die in band daarmede werdén in rekening ge bracht voor opslaan enz., do boekhou1- derij. kortom naar alles wal inet de fi nancieele uitkomsten van het bedrijf sa menhangt. Zijn de vérstrekte inlichtingen juist, dan hebben de heeren E. P. de Monchy Rz'n.. voorzitter van de Kamer van Koop handel te Rotterdam, en S. P. Eegbeii. voorzitter van de Kamer vait Koophandel té Amsterdam, 'zich bereid verklaard in de commissie, zitting le ne men. Distributie van suiker. Ter bevordering van een goede dis tributie van suiker heeft de minister van Landbouw, Nijverheid en Handel een regeling vastgesteld, waarbij o a bepaald is, dat de handel in suiker al leen aan diegenen geoorloofd is, die bij hel Suiker-iDisiributio-kahtoor zijn in geschreven, hetzij als raffinaderij, het zij als wilfabriek, hetzij als lusschen- liandelaar, hetzij als kleinhandelaar Het verzoek om in een dier kwali teiten te worden ingeschreven wordt ge richt. tot en daarop wordt beslist door hel bestuur der Süikervereenïgtng Bij een beslissing door hel bestuur, strekkende lot inschrijving in een der genoemde kwaliteiten, bepaalt dit be stuur, voor zoover betreft de lusschen- handelaren en kleinhandelaren, de maxi mum hoeveelheid suiker, welke door ieder van hen zal mogen worden om gezet. Alvorens ingeschreven suikerfabrie ken, raffinaderijen, wilfabrielcen en lus- schenhandelareu hun handel mogen aan vangen, zullen zij één garantie moeten stellen, waarvan het bedrag en d~- nade re bepalingen door de Rijkscommissie van Toezicht op de Suiker verceniging wordt vastgesteld De beetwortelsuikerfabrieken stellen de suiker, onmiddellijk na de produc- ter beschikking van het bestuur De prijs, waarvoor deze suiker zal moeten worden ter beschikking gesteld, zal nader door den minister worden vastgesteld \V e e'kbepal i n ge n. Door den Minister van L., N. en H. is -voor de week van 15—21 dezer de hoe veelheid ter beschikking te stellen vol- versche kipeieren voor iedere 100 uitge voerde, vastgesteld op 50, en is de prijs van maïs aan gemeentebesliu-en voor rui ling tegen rogge, bepaald op f235 per 'ast van 20000 K.G. of f8.221/* per 70 K.G., uitsluitend te Rotterdam le ont vangen. o Massa-aanhouding1. Donderdag hield de politie en rijks ambtenaren te Vcnlo een razia op de Duitschers, die met honderden in de stad vertoefden om smokkelwaar (e koo- pen en er mee over de grens te trekken Niet minder dan 400 personen werden op die manier aangehouden en vervolgens in de revisiezaal aan het station opgesloten om later gezamenlijk over de grens le worden getranspor teerd. (Ll. Kr.) Scheepvaart, op België- Ten einde ongehinderd uit hol be zette gedeelte van België te jjunnen ertrekken, moeten Nederlandsche bin nenschepen de navolgende documenten aan boord hebben'. lo. eene verklaring van een Nedér- landschen bewaarder van kadaster eij hypotheken, luidende dal het schip is ingeschreven in de registers, welke ver klaring moet gelegaliseerd zijn aan de departementen van. financiën, en vare bui- tenlandsclie zaken te -'s-Gravewhagé 2o. een bewijs dat de eigenaar vóór 1 Augustus 1914 Nederlander was en sedert, zijn Nederlanderschap heeft be houden. Een zoodanig bewijs kan wor den aangevraagd, indien de eigenaar in Nederland is, hij den burgemeester van de plaats waar hij woont of laatst heeft gewoond, en indien de eigenaar in Bel gië is, bij een Nederland,schen consu- lairen ambtenaar De eigenaar moet de aanvraag persoonlijk doen en daarbij overleggen de verklaring, ander lo ge noemd, zijn portret, de zegtelkoslen ad f 0.75 en kosten van porfto. De assistent-resident J. Wi. J Wellan vertrok met troepen naar Socroelangoen De bevolking ui het stroomgebied van dg Batang Hari Lek'o is over het algemeen eensgezind met dé opstandelingen." Het „Hand." teekenl hierbij aan De Batang Hari Leko is een linker zijn'vier van de Moesi in de noordwes telijke binnenlanden van Palembang "en heeft haar oorsprong in het laud der Koe hoe's. terwijl zicli langs de rivier ook eenigc"Kocboe-dorpen bevinden. DcKóe- bocs zijn de oorspronkelijke bewoners dier sirelcen. die lot voor korten lijd nog geheel heidensch waren, maar in de laat ste jaren door actieve propaganda groo- tendcels voor den Islam werden gewon nen Dit Stad en Provincie. UIT OOST-INDIË Dj am bi en P a 1 em bang. De correspondent te Soerabaja van het „Ifand.' seint „Iïcl „Soer. Handelsblad" verneemt dal het in Pal om bang en omstreken Itfalmf is. terwijl de ijcvollcing van de. Boveulan den zenuwachtig en ongerust is. Er zijn troepen' uit Djanibi aangeko men. De raderboot ..Nederland" word bij Moeara Roepit door opstandelingen aan gevallen, die levensmiddelen stalen. Er werd niemand gewond. Soeroelangan (in Rawas) werd door dé opstandelingen verschoond. Uit Middelburg. Wij vestigen de aandacht op de in dit nummer voorkomende publicatie van hel Suiker-distributiekantoor. - Door de politie alhier is pro ces-verbaal opgemaakt legen een Fransclvman die fotografische opnamen nam in de Abdij alhier Naar aanleiding van dergelijke bekeu ringen wordt gevraagd of het niet mo gelijk zou zijn aan de stations en bij de ingangen der steden plakkaten aan te brengen om vreemdelingen er op le Wijzen, dat men in Zeeland onder den staat van beleg verkeert eu zich aan tal van ongewone verordeningen heelt te onderwerpen. Ook in notels en kof fiehuizen mochten wel diergelijke plak katen worden aangebracht Zaterdagavond tusschen 8 en half negen uur geraakten de paarden, die een militairen wagen gespannen waren, bij het station alhier op hol, vermoedelijk doordat zij schrikten van het aansteken van een* lantaarn. Eerst op de Markt werden zij tot staan ge bracht Zekere W, die niet bijtijds kon weg komen, viel en kwam onder den wagen Hij werd den politiepost bin nengedragen, waar bleek, dat hij zich wonder boven wonder ^lechts aan een der knieën had verwond. Na een half uurtje kon hij zich naar huis hegeven In den nacht van Zaterdag op Zon dag vervoegde zich bij -de politie al- hier zekere K. met 'een wij hevigbLoe- dende hoofdwonde, die zekere F hem bij een mishandeling met een mes zou hebben toegebracht. De politie maak te proces-verbaal op en zal de zaak verder onderzoeken Uit Zuid-Beveland. - In de Vrijdagnamiddag gehouden raa hz li ng van Hoed e k e n s k e r k e waren de heeren J. Jaspcrse en A. Wal raven. de laatste met kennisgeving, af wezig Naar aanleiding van diverse ge- oerde correspondenliën werd besloten, de provincie f 8000 aan le bieden, zoo zij bereid gevonden zou worden don grint eg Hoedckcnskerke naar 's Gravenpolder beheer en onderhoud over le nemen. Als voorwaarden werden gesteld, dat! de voorgestelde verbeteringen ftan dien. weg ia macadam zullen worden uiige cerd en Ged. Staten aannemelijke voor w-aarden stellen voor de aflossing van de; venlueel hiervoor aan te gnne geldlee< ning. Aan B. en "Wi. werd een blanco-.crediet 'erstrekt inzake de uitvoering der dislri biilicwot U i t Noor d-B e v e a n <1 Zondagnacht is aan den Thoorn polder le W i s s e k e r It e een mijn aan gespoeld. Uii Scbouwen-Dniveland - Des avonds tusschen 5 en half zes had Vrijdag aan den zeedijk bij Pilcgnl' gemeente Kerk w e r v een mijnonl- ploifing plaats, die le Zierikzee heelgoetl waarneembaar was. Bij de in den omtrek wonende landbouwers heelt menige ruil het moeten ontgelden bij C. B 36 stülcs bij een anderen 6. Vooris schade aan den dijk en aan- en in een woning. Naar men verneemt dreven in de afge- loopen week wcller mijnen aan en voorbij de kust. Zaterdag, 's morgens kwart over vier, is nog een mijn ontploft in de omgeving van die, welke den vorigen dag tol ontj- ploffing kwam. Aan den dijk jnoet nog al schgde aangericht zijn. In de afgcloopen week is-te Zie rikzee tengevolge van de vele klach ten, Ier dege toegezien op de naleving van verkoop der groenten en aardappe len De politie heeft de zaak flink aan gepakt. verschillende overtredingen ge constateerd en waakt thans door nauw lettend toe te zien op den handel van! grocnieboeren vóór' meerdere overlre-. dingen. Bij de firma Ivoevoets sigarenfabri kanten te Zierikzee, is Zaterdag avond een slaking uitgebroken onder haar thuiswerkers. De reden Is dal dé firma Koevoets zich niet houdt aan do loon regeling, door de Nederlandsche fede ratie van sigarenmakers vastgesteld. Uit Z.-Vlaanderen O: D. - Zondagavond ontspoorde de tram van Neuzen nabij hel station Dri-é S c ii o u w n. gemeente Axel. De loco motief kwam dwars over de rails le slaan' en oen personenwagen hangt schuin uit ae rails. Persoonlijke ongelukken vallen niet le helix-uren De oorzaak is onbe kend. Ms een bewijs dal de vaststelling van maximumprijzen op levensbehoeften nijl overbodig is dieno. dat men lo Neuzen een ingezetene aldaar voor blauwe aardappelen f9 50 per 100 K.G. vroeg. Zeeuwse b-V 1 a a n d e r,e n W. D. Zaterdagmorgen had onder groote belangstelling te IJzendijke de be- rafonis plaats van den verongelukten jongeling Aug. Boerjan. die aan de Pyra- luide op zoo jammerlijke wijze door do tram overreden werd. Het lijk werd door beambten van de Zecuwsch Vlaamscbe Tramweg-Mij grafwaarts gedragen. Twee kransen werden in den lijkstoet meege dragen. De opbrengst ten bate van het Bel- oho Roode Kruis van de tentoonstel ling, le Oost burg gehouden, be draagt pl. m. f 300. De padvinders te IJ z e n d ij k e, hebben een vaandel gekregen geschon ken door Prins Hendrik. Zaterdagavond rd hel door den burgemeester na een korte toespraak overgereikt. Voor deze gelegenheid was hun vroegere troep- leider, korporaal J. Kijne, overgekomen, die ook nog c<jn woord van welkom en- dank, uitsprak. De troep telt thans 7 leden, wat daiü genoemd kan worden de kern van wabcr eerst was, jongens dus, die besloten zijn' vol le houden. KERKNIEUWS. Aan de Zaterdag gehouden slem mine voor 4 leden van hel kiescollege der Ned. Her.v. gem. le C o 1 ij n s p 1 a a t hebben 57 van de 197 kiezers deelge nomen. Herkozen zijn de .heeren G. Is raël SrA W. Potappél en L van Gilsl Pz.. terwijl in de plaats van den heer (.- Pri use gelcozen is de heer W Flipse Zondagavond nam ds. J. II Lara- mertsma, predikant bij de Ger. gemeente te Axel, wegens zijn aanslaand vertrek naar de gemeente Appingedam, afscheid van zijn gemeente met een rede naar aan leiding van Hebreen 13 vers 20 en 21 Na de gebruikelijke toespraken tol den kerkeraad, de kerkvoogden enz. werd den scheidenden leeraar loegezongjen Psalm 121 vers 1, Psalm -134 vers 3 cn Psalm 72 vers 11. Het kerkgebouw was overvol: velen moesten zich niet een] staanplaats behelpen. Den 29on October d.a.v hoopt ds. Lanimerlsma zijn intrede te doen bij de Ger kerk te Appingedam, na bevestigd I" zijn door ds. S. O Los van Leerdam» - --o— Geref. Kerken. Beroepen te Waarder C J. Wie- lcnga, te Hazerswoudcte s-Graveland P. A Zeilslra, le Mildarn. Aangenomen naqr Arnhem ds. Kunst, van Barendreclit Bedankt voor Marken L. M Wynia, cand. te Nye Mirdum: voor Wesler- bork H. Dekker, le Vcnlo ONDERWIJS -- De heer I. B. Bourdrez is geslaagd voor hel machinist-diploma C (niet voor B, gelijk in een vorig nummer abusieve» lijk vermeld stond;

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1916 | | pagina 1