MIDDELRÜRGSCHE COURANT.
Donderdag
12 October.
J& 241
1S9« Jaargang
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tijdelijke verhooging der abonnementen met 25 ct. p. kw. -wegens oorlogstoeslag.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
ft i Men ia eb
DE „BLOMMERSMJK".
Het blijkt dal we terecht getwijfeld
liebben aan de juistheid van de vergoe
lijkende opmerking van den Rotterdam-
schen correspondent van het „Hand.
n 1 dat de verklaring: van den Duit-
schen duikboot-commandant over het
vernielen van all<^ neutrale schepen die
een Engclschc haven zouden aandoen,
gjeheel in overeenstemming zou wezen
met de jong'ste verandering van de Duit-
sche Pri sen-0rdnung
Het „Hand.van gisteren avond deelt
mee dat deze beschouwing van zijn cor
respondent op een misverstand berust.
Uit hetgeen het blad aanhaald uit die
verordening in haar jongsten vorm blijkt
ook dat er nergens van zooicts sprake is
De Nederlandsche bladen die er zich
over uitspraken zijn het er dan ook al
len over eens dat hier iets gebeurde,,
waarvoor geen enkele verontschuldiging
te bedenken is. Op vaak zeer scherpen
toon wordt aangedrongen op een krach
tige houding onzerzijds.
De N Roti.' Cr"l. meent dal te oveir-j
wegen zou zijn, of van het oogenblik af,
waarop onze graanzendingen tegen roe-
kelooze vernieling niet langer veilig zijn.
geen maatregelen genomen kunnen wor
den om aan den anderen kant de voe-
dingsvoorraden, die wij nog hebben, te
onzen eigen behoeve te beschermen,
door nog eenige uitvoerverboden in het
leven te roepen.
Het Handelsblad merkt o. a op
„Goed, Wij zullen ook dezen .aanval
op de „Blorpmcrsdijk" niet als een oor
logsdaad beschouwen. Maar zal de re
giering het ook thans bij eer. profest
laten, waarop eèn antwoord komt beleer
digend door onwaarheid en onvollftdig-j
heid? Zal de regeering ook ua dezen
volkomen onwettigen en onreclvtmatigen
aanval op Nederlandsch eigendom geen
represaille-imaatregelen némen 'ogen
Duitsch eigendomZal niet b.v. om voor
elke mogelijkheid gewapend te zijn, be
gonnen worden met althans enkele dui
zenden der Duilsehc spionnen over de
grens te zetten en te verhinderen het
graan, dat aan de Duitsche duikboolen
ontsnapt, mee op te eten?
Er zal toch uit iets dienen tc blijken,
dat wij ons niet al 1 e s willen laten
welgevallen?"
De Nieuwe Couranl acht repre
saille door uitvaardiging van nog meer
uitvoer ver boden een gevaarlijk wQpcn,
omdat goederen tegen goederen geruild
worden en zoo'n maatregel dan zou leiden)
tol directe benadeeling van onze eigen
duslrieele voortbrenging. Veeleer lijkt in
deze hachelijke zaak een onverwijld zpc-
ken van aansluiting bij de regeering der
Vereenigde Stalen voor de hand le liggen.
Hel Vaderland vraagt behalve vol
ledige schadeloosstelling bestraffing van,
den schuldige.
Hel Centrum acht het gebeurde
onduldbaar, en vindt hel denkbeeld vau
nog eenige uitvoerverboden niet kwaad.
Als hot mogelijk is maar alleen de re-
geering kan dat beoordeelen laai men
het dan doen. Want Nederland lieeft niet
slechts hel recht, maar ook. den plicht,
om zich te verweren tegen een duik-
booten-actie, welke niets ontziet en aan
onze bevolking den toevoer van levens
middelen, die toch reeds zoo groote
moeilijkheden oplevert, gaandeweg meer
dreigt af te snijden.
Het Volk meent dal de torpedeering
van uc „Blommersdijk"' onmogelijk an-?
ders beschouwd kan worden dan als een
vijandelijke daad. zoowel tegenover Ne
derland als tegenover' de Vereenigde Sta
len. Maar het olad wil aan onze regeering
geen raad geven, daar zij zich zoo uit
nemend in staat heeft geloond om met;
een politiek van even groote vredelieven
de voorzichtigheid als krachtige vasthou
dendheid de reel) ten en belangen van
een klein land te midden van een woéslen
oorlog der groote Mogendheden te waar
borgen
„Natuurlijk is de Amerikaansche perd
boos op de Duitschers. Doch het staal
vast ouder de nuchtercn dal hier slechts)
gebruik gemaakt is van een recht dot;
allen oorlogvoerenden toekomt."
Af n de mogelijkheid dat ook Nederland
recht had om boos te zijn, schijnt het
blad in zijn nuchterheid niet gedacht te
hebben. Zou voor dat woord „nuchte
rcn" niet juister een Andere kwalificatie,
op haar plaats zijn geweest?
De anti revolutionaire bladen schijnen
het nog niet tot een oordeel le hebben kun
nen brengen. De „Standaard" zweeg er
nog over. en de andere partij bladen ook
N?en toch niet geheel.'
Onze provincic-gcnoot „De Zeeuw
heeft Dinsdag bet gebeurde verteld/onde:
„Buitenland", en daarbij in een opsom
liling van de getorpedeerde schepen ook
do „Blommersdijk" vermeld. En (oen iiel
het blad daarop volgen
- TWEEDE KAMER.
W' a t e r 1 e i d i n g M a a t s c h a p pij
„Th o 1 en."
Blijkens het voorloopig verslag nopens
he' wetsontwerp voor toezegging van
rentelooze voorschotten 'subsidies) aan
N V. Waterleiding Maatschappij „Tho-
len", gevestigd te Tholén, ten behoeve
an de watervoorziening der in die ven
nootschap opgenomen gemeenten, ver
keerden eenige leden hoewel men al
gemeen instemde met de pogingen om
van rijkswege door financieelen steun
eene goede drinkwatervoorziening tep
plaltelande te bevorderen in twijfel
omtrent de vraag of hel juist is een zoo
groot complex als in dit wetsontwerp be
doeld, in één plan samen te vatten De
breede opzet vergroot de moeilijkheden,
terwijl de buitengewone tijdsomstandig
heden het reeds zeer bezwaarlijk zullen
maken' aan het plan uitvoering te geven.
De bovenmatig hooge prijzen ran de
leidingbuizen zullen vermoedelijk voors
hands de totstandkoming van het net
tegenhouden en komt hel lot stand,
dan zal de financieele opzet der on
derneming ten gevolge van die prijs ver-
hoogiligeu zijn practische waarde blijken
te hebben verloren.
Sommige leden betreurden het, dat
de in dc provincie Noord-Brabant gel-
legen streek, die door het buizenncjl
wordt doorsneden, zich van eiken steun
heeft onthouden Omtrent de pogingen
aangewend om de daar gelegen gemeen-;
ten aan het plan le doen deelnemen,
werd men gaarne .ingelicht
Grondwetsherziening.
In het amendement van de heeren
Eerdmans en De Muralt op 't voorstel
van verandering vau artikel 192 der
Grondwet wordt een verbetering voor
gesteld in plaats van alinea 6, thsschen
„deugdelijkheid" en „voldoet" in le voe
gen, „en inrichting".
Het amendement wordt dus in zijn
geheel gelezen Alinep 5 vervalt.
Alinea 6 wordt gelezen
Het bijzonder algemeen vormend lager
onderwijs wordt naar denzelfden maat
staf als'het openbaar algemeen vormend
lager onderwijs uil de openbare kas be-,
kostigd, indien het aaii de eischon van
deugdelijkheid en in richting voldoet,
voor het openbaar lager .onderwijs bij
de wet gesteld. De vrijheid van richting
Van het bijzonder algemeen vormend la
ger onderwijs wordt hierbij in acht ge
nomen De wet steil de voorwaarden
vast, waarop voor het. bijzonder alge
mene! middelbaar en voorbereidend hoo-
ger onderwijs bijdragen uit de openbare
kas worden verleend
Uitvoering Radcnwel.
Ingediend is een wetsontwerp tot
aanvulling en verhooging van de waler-
staatsbegrooting voor 1917 met f 590 000
Toor uitgaven in verband met de uitvoe-
•ing der Rademvet.
Ter toelichting zegt de Minister vau
waterstaat dat het onderhavige wets
ontwerp bedoelt aan de regeering de
beschikking te geven over de gelden,
welke voor de voorbereiding van de
invoering der in' 1913 tot stand gekomen
verzekeringswetten benoodigd zijn
Bij de samenstelling van liet wetsont
werp is uitgpgaan van de gedachte, dat
deze eerste begrooting de beschikking
moet geven over gelden, noodig voor
de invoering der organisatie, voor de
sociale verzekering, maar zich niet op
het standpunt behoeft le stellen, alsof
die verzekering réeds in haar vollen om
vang' in werking was Daarom zijn niet
op deze eerste begrooting gebracht b v.
de kosten voor controleerend-genéeskun
digen, voor de volledig bezette Verzeke
ringsraden. Hel uittrekken van geleien
voor dit een en ander zal eerst later
noodig zijn
.Marie", ongeveer 10 Iv M. beneden
'Antwerpen, is een Duitsche marinebe-
zetting belast met hel toezicht over dc
scheepvaart op dc Schelde Maandag
morgen kwam een .sloepje met 7 Duit
sche matrozen, van dit fort dc Schelde
afgevaren en geraakte tusschen de
schorren van 't verdronken land van
Saaflinge tegenover de gemeente Nieuw
Namen, dus juist even over de grens.
Het vaartuig liep vast in de Noord
Eenige boeren, in den Hedwigpoldei*
zagen het scheepje en maakten bet
gebeurde aan een post bekend Spoedig
daagden eenige militairen op, die de
matrozen, welke blijkbaar gielaten hun
lol verbeidden, aan wal haalden.
De Duitschers beweerden door den
mist liun koers verloren te hebben
Gesteld voor de keus naar België terug
te keeren of geïnterneerd le worden,
erkozen zij het laatste, zoodat men
geneigd is le denken aan een opzette
lijk verliezen van den koers. Met hun',
eigen vaartuig bracht men hen naar
Hansweert, aan de overzijde der Schel
de.
0
Vlieger geland
Woensdagmiddag landde in den Steen
polder le S i n l Kruis een Duitsche;
vliegmachine. De -«.vliegers zijn geinter
ne er d.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het geïnterneerde patrouille
vaartuig.
De „Telbericht over de internee-
ring van een Duitsch patrouültevaarJ
tuig te Nieuw Namen Op hel fort
Op-den berm van de Maas staan reeds
o pontons klaar, ongeveer 10 meter lang
Een zevende wordt gebouwd, terwijl een
tiental per trein is aangevoerd.
Ontsnapt.
De le Hoek van Holland aangekomen
logger VL. 128 rapporteer.', dat hij met
•en onbekenden logger door twee Engel
scire torpedojagers werd opgebracht, doch
doordat d« trossen braken, wist le ont
snappen.
o
Kunstmest.
TJF Kunstmeslcommissie maakt bekend
dat een aanvang zal worden gemaald
met de verdeeling der bestelde Cliili-
salpoter, ten behoeve van de bemesting
voor den oogst 191G/17 en wel tot een
hoeveelheid van 10 pGt. van iedere door
haar goedgekeurde aanvrage;
dat de prijs door bestellers] hiervoor
te betalen, is vastgesteld op f 25 per
100 K.G. bruto voor netto, in oilgineele
zakken, franco langs boord van het'
zeeschip (stuwloon voor rekening der
ontvangers) terwijl bij levering uit de op
slagplaatsen der commissie deze prijs
zal zijn, vrij uit schaal aan het pak
huis;
dal deze prijs slechts verhoogd mag
worden met de werkelijk betaalde ver
voerkosten en eventueel maalloon, daar
alleprovisiën en verhoogingen in den
prijs zijn begrepen;
dat het malen slechts mag geschie
den p uitdrukkelijk verzoek der be
stellers
daf het maalloon, door den handelaar
aan den besteller te berekenen ten
hoogste 15 cents per 100 K.G mag
bedragen, waarin de kosten van op
zakken begrepen zijn, terwijl ge
wichtsverlies in geen geval ten lassie
van den besteller mag komen;
dat de monsterneming zal geschieden
door Me commissie bij de overlading
uil het zeeschip, of bij tie aflevering
uit de opslagplaatsen, terwijl de alduj
genomen monsters 'zullen worden-on
derzocht door hel Rijkslandbouwprocf-
stalion le Maastricht;
dat een gehalte aan stikstof van loi/s
pCt wordt gewaarborgd;
dat de uitkomst van de analyse van
het. monster eencr partij bindend zal
zijn ton aanzien van het gehalte der
daaruit aan de bestellers af le leveren
hoeveelheden;
dat de commissie, dool" 'middel van
een briefkaart, aait iederen besteller
kennis zal geven van de beschikbaar
stelling der voor hein bestemde hoe
veelheid.
Aan de L i m b u r g s c h e grens
Door hel te Maastricht uitgegeven blad
Les Nouvelles wordt meegedeeld dat dc
Duitschers aan den oever van de Maas op
hel grondgebied der Belgische gemeente
Neerbaeren, een werkplaats hebben,
waar zij zeer ijverig pontons knaken
Deze Werkplaats is gebouwd bij een al
leenstaande kleine pachthoeve, waarvan
dc Duitschers bezit hebben genomen, juisf:
op de plaats, waar de Maas het smalst en
bijna zonder stroom is, tegenovbr1 de
prachtige laaggelegen weilanden der Ne
derlandsche gemeente Moren Daarbij
hebben zij een weg van 10 M breedte
aangelegd, die hun werkplaats verbind!
met den grdotcn weg van L an deken naar
Maeseyck, waar de uam loopt, terwijl er
van Ttteren af uitstekende wegen naaf
Duitschland loopeu.
Een g e d e n k t e e k e n.
Namens dc Centrale Commissie der
Werkschoten voor geïnterneerde Belgen,
'heeft de heer Omer Buy se. lid van het
Belgische hoofdcomité, dc gemeente
Amersfoort aangeboden een gedenkteeken
le bouwen als dankbetuiging jegens de
Nederlandsche overheid en de Natie, voor
nl hetgeen gedaan is lot welzijn aer geïn
terneerden en huisgezinnen.
Dit monument zal verrijzen op een
hoog punt van den Amersfoorlschen berg,
nabij hei Rijksopvoedingsgesticht, van
waar hel over zeer groeten omtrek zal
zichtbaar zijn.
Gebouwd wordt een belvédère, omsiut
tend een zaal. waar portretten en .beeld
houwwerk worden geplaatst.
Beeldhouwwerk zal aan de buitenzijde
spreken van het lijden der Belgen en van
dc hulp door Nederland geboden. Een
terras van bloem garneering en muurwerk
leidt naar dit gedenkteeken.
Ontwerp en uitvoering zal geheel het
werk zijn van personen der werkschoten^
Dit aanbod is door het gemeentebestuur
van Amersfoort dankbaar aanvaard.
Voor de Duitsche 1 e e n i 11 g
In het dagblad „Les Nouvelles" van
Dinsdag komt het volgende artikel voor,
met aan het hoofd„Een manoeuvre
in Holland".
De Nederlandsche autoriteit heeft in
verschillende gemeenten aan de grens
van DuitschlandKerk rade. Simpel veld,
Bocholtz, Vaals enz strooibiljetten in
beslag genomen, waarop in een rand
van de Nederlandsche nationale kleuren
op wit papier in Duitsch de volgende
tekst slaat
Hollanders
Kameraden, Mijnwerkers, Buren!
Het vaderland roept ons, Duitschers',
oor de oorlogsleening
Gij, die met ons brood hebt gegeten,
gij, die getoond hebt, dat gij voor geen
gevaar terugdeinst, gij moet ons helpen
in die moeilijke taaie
Gij liebt no% goud in uw bezit
Uw landz heeft tnilliarden verdiend
onder de vreeselijke foltering van dezen
oorlog.
Daarom, helpt ons en geeft ons het
Duitsche goud, dat gij hebt
Helpt onze broeders zegevierend te
strijden in de bloedige gevechten.
Draagt er toe bij de vijanden le ver
nietigen, die u eveneens bedreigen en
die uwe macht willen verminderen
Brengt ons dus uw goud.
Wij en de goede God zuilen u er
zeer voor danken.
Zondag, 1 October, van af 11 uur zal
men uwe in sclirij vingen ontvangen in de
volgende lokalen Volgen de namen van
verschillende restaurants,.
Gedurende cte maanden October en
November zullen er voor de armen en
de werklieden der gemeenten Bocholtz
en Simpelveld gratis vier dubbele wa
gons fijn gruis te Simpelveld aanko
men om verdeeld te worden
Deze strooibiljetten waren alle voor
zien van een stempel, met den naam
van de firma Gewerkschaft Carl
Friedricl^ le Richterich, die zich met
verzending belast had.
Naar we vernemen zal dc schouw
burg alhier dit jaar nog onder de oude
directie beheerd worden en worden er
pogingen aangewend om het volgend jaar
een nieuwe combinatie te vormen.
Naar wij vernemen zullen op Dins
dag 14 November de Wognummers in de
Concert- en Gehoorzaal alhier een uit-
oöring geven. Hel is thans drie jaar ge
leden, dal deze beroemde zangvereenó
ging zicli hier deed hooren.
Gisterenmiddag klom liet zoontje
an D. tegen de school aan de Nieuwe
Haven alhier op; toen zijn vriendje
iep dat de politic kwam. liet de jongen
zich naai- neneden vallen en brak daarbij
zijn been. Per wagen werd de jongen' naar
de ouderlijke woning gebracht.
Uit Vlissingen.
Dc mailboot „Koningin Regentes"
is heden wederom wegens storm blijven
liggen.
Door Ged. Staten van Zeeland is he-
cgmd lol lid der commissie van aanslag
voor de inkomstenbelasting ter standplaats
Vlissingen, de heer G. van de Putte
ter vervanging van den heer P. J. Mortier,
die over! ;den is.
Uit Stad eE ProTincïe.
Uit Middelburg.
Op de reeds aangekondigde open
bare vergadering, welke Maandag a.s
door de Vrijzinnig-Democratische Kies-
verectitging alhier wordt gehouden, zal
hel woord worden gevoerd door de hee
ren mr. .1 Adriaans»;, alhier,, en ntr. L N
Roodenburg te 's-Gravenhage lid der
Tweede Kamer voor Beverwijk.
- Hedenmiddag vervoegden zich op de
botermarkt alhier de commissari^ van
politie en een inspecteur, die aan de
boerinnen namente den burgempesler me
dedeelden, dat zij niet meer dan Oi/z cent'
voor de eieren mochten vragen.
Aan dit bevel werd voldaan.
De kleinhandelaars beklaagden zich
dal er door dezen maatregel voor hen
•niets meer te verdienen valt, want zij
koopen de eieren nu even duur als zij ze
verkoopen moeien
Zooals uit het Marktbericht blijkt, is
de nolcering voor handelaren en partieu
lieren be.ide f9.50 per 100 stuks.
Uit Walcheren.
>n de gisteren te O. en Wi. Soul» ur g
;ehouden raadsvergadering werd de jaar
wedde van mej. N. Ilondius, onderwijze
res aan de bewaarschool, verhoogd tot
f 500, daar zij dezen zomer haar diploma
als bewaarschoolouderwijzeres heeft ver
worven.
Voorls kwam aan de orde een voorstel
ran B. en W. om de jaarwedden der on
derwijzers» aan de openbare school met
1 50 te verhoogen. Het voorstel werd met
9 tegen 2 stemmen aangenomen.
Wijders merkte de voorzitter op, dal de
jaarwedden dor wethouders te laag zijn
•li hij zou in overweging willen gevci>
Gedep. Staten le verzoeken ieder dei4
wethouders met f 100 te bezoldigen. Spre
ker legde er den nadruk op. dat dit
voorstel van hem alleen uitgaat.
De heer Holthuijzen was in principe!
tegen salariëering van wethouders; ditj
moest e<-n eercbelrekking zijn, waarvoor
geen salaris werd geëischt. Ook zulten
de welnouders van hel voorstel wel ken
nis hebben gedragen.
De heer S. de Pagler protesteerde lek
ger. deze uitlating. Dergelijke dingen,
waarvoor men geen bewijs heeft, moesten
hier niet gezegd worden.
De heer Holthuijzen trok zijn woorden,
die onlstemming hebben gewekt, in, nu;
pertinent werd verklaard, dat de wethou
ders aan hel voorstel vreemd zijn.
Met 8 tegen 1 stem, die van den heer
Holthuijzen, werd besloten Ged. Staten te
verzoeken deze jaarwedden op f 100 1e
brengen.
Nog werd na eenige discussie besloten
<le jaarwedde van den opzichter met f 50
le verhoogen.
Ter bestrijding van de kosten, verbin
den aan de distributie van levensmidde
len, werd besloten een geldleening aan
te gaan van f 5000.
De begrooting \voor 1917 gaf den hoer
Holthuijzen aanleiding te vragen waarom
geen hcrlialingsonderwjjs werd gegeven.
Do voorzitter antwoordde, -Jat nim
mer voor dat onderwijs iemand zich had
aangemeld.
De beer De Visser zou, waar de zeker
heid bpslant dal met 15 Januari 1917
en onderwijzer met hoofdakte noodig
zal zijn. nu reeds een oproeping willen
doem om tegen genoemden datum klaar
te zijn.
Met 8 togen 3 stemmen besloot de
raad daarop niet in,te gaan.
De heer Arendsc wcnschte- don post
opbrengst schoolgelden le verhoogen en
in verband (laarmede de verordening op
dc sclïoolgeulheffing te wijzigen
Na een breedvoerige discussie werd
met G legen 5 stemmen besloten in de
clioolgeldheffing geen verandering le
brengen.
De begroeting werd vastgesteld in ont
vang "11 uitgaaf op f20.778,67.
Naar aanleiding van een schrijven van(
den Commissaris der Koningin stelde de
voorzitter voor de beide veldwachters;
ecu duurteloeslag te geven van f 50.
Met 7 tegen 4 stemmen werd hiertoe
besloten.
Bij ,<lo rondvraag gaf de heer De Keijzer
Burg en "Wette ernstig in overweging,
dezen winter steenkolen tegen vermin
derden prijs le verstrekken.
De voorzilter beloofde den heer D©
Keijzer. deze zaak in de vergadering van;
B. en XV. ter sprake le zullen orengen.
