MIDDELBÜRGSCHE COURANT.
Zaterdag
7 October.
Jè 237
69' Jaargang
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courmit
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke vevhooging der abonnementen met 25 ct. p. kw. WegeM oorlogstoeslag
W
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veei lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
JPP* Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
ÜHNEHLAHB.
29 afdeelingen gelooven dit niet; 11
•afdeelingen meenen van wel1 drukt
daarover zeer haar twijfel uil, 2 zijn daar
over verdeeld, 9 achten „afwachten" in
dezén het parool.
OVER DE ONDERWIJSKWESTIE.
Uit hel rapport van het onderzoek,
door hel hoofdbestuur van „Volksonder
wijs" bij circulaire van 20 Juli j.i. bij d<
afdeelingen ingesteld, omtrent har© mee-
«ling ten aanzien van de door de re-)
geering voorgestelde wijziging van arl.
192 van de Grondwet, zijn antwoorden
ingekomen van 72 afdeelingen.
Aan h?t rapport is het volgende ont
leend, met weglating van 't aantal af
deelingen, die verdeeld waren in hun
meening en geen beslist antwoord gaven:
Vraag I Acht ook gij met den mlnis-J
ter - den strijd, zooals die thans op
schoolgebied gestreden wordt, een on-
■vruchtbaren en de voortzetting: daarvan
een verspilling' van energie''
56 antwoorden bevestigend en 12 ont
kennend. i
Vraag II Is het ook de wensch van
iuw afdeeling gelijk die der commissie
dat getracht wordt voor ons school
wezen een gemeenschappelijken grond
slag, te vinden, die erkenning houdt met
zoo groote verscheidenheid van gods
dienstige en opvoedkundige inzichten als
ons volk kenmerkt?
54 afdeelingen vóór, 13 afd. legen.
Vraag lila Is het ook de meening van
«w afdeeling dat, indien een behoorlijke
de partijen dor voorstanders van het
openbaar en bijzonder onderwijs bevre
digende oplossing der schoolkwestie ge
vonden wordt, daarmee - naar het
woord des ministers de grondslag
voor een krachtige en duurzame ontwik
keling van ons volk zal zijn gelegd?
42 afd toestemmend, 15 afd. ontken
nend.
Vraag TITb Dat daarmee naar de. over
tuiging der commissie sterker dan ooit
de geestelijke kracht van ons volk tot
zegen van zijn zedelijk welzijn en zijn
stoffelijke welvaart zal kunnen gedijen1
40 afdeelingen toestemmend, 15 afd.
ontkennend
Vraag 'V. Acht u het bij dc reeds be
slaande subsidiecring van het bijzonder
onderwijs en in verband met de bedoelin
gen der Bevredigingscommissie onjuist uit
de eerste alinea het woord openbaar"
le laten vervallen? -
(9 afdeelingen ontkennend, cn achten
hel dus juist dat het woord „openbaar"
!uit de eer. te alinea van art. 192 vervalt,
f» afdeelingen wen-.chten het daarin le
•fbehouaen.
Vraag V. Meent uw afdeeling in de
wijziging in de derde alinea nog iels an
ders tc zien dan een eenvoudige redac
tioneel© wijziging?
39 afdee'ingen zien in deze' vraag ijiofs
anders dan een redactioneele wijziging;
11 wel.
Vraag YT Ziet uw afdeeling een ver
schil ten mdeele van het apenhaar on
derwijs in de wijziging van
van overheidswege wordt overal vol
doende openbaar onderwijs gegeven, in
,,van overheidswege wordt overal dc
gelegenheid gegeven tot het ontvangen
van vohloend openbaar onderwijs"?
42 afdeelingen zien in de wijziging
een verschil ten nadeele van het open
baar onderwijs, vele zelfs zéór ten na
dcelc; 10 afd. niet; 3 afd. zijn daarover
verdeeld.
Vraag VI1. Dient te worden voorge
schreven. dat dc eischein van deugdelijk
heid aan het bijzonder onderwijs »c stel
len dezejrdehebben te zijn als voor hel
openbaar? (vrijheid van richting der bij
zondere scholen overigens in acht geno
men).
57 afdeelingen wenschen cle eischen
dezelfde ié doen zijn, en in de 5c alinea
le zien voorgeschreven2 afdeelingen ach
len dit niet noodig; 3 afdeelingen wen
schen gelijkwaardige eischen.
Ter beantwoording van vraag VIII Tol
velkc opmerkingen geeft de voorgestelde
wijziging van art. 192 der Grondwet uw
afdeeling overigens aanleiding? zijn een
30 lal 1 were en kortere opmerkingen hij
hel hoofdbcsluur ingekomen.
Vraag IX. Is hel ten slotte de overt ui
ging van uw afdeeling, dat met de aan
neming van hel voorgestelde arl. 192.
voldoende zekerheid verkregen zij, dat
deze leiden zal:
a. fo'. het beëindigen van den póli-
Heken schoolstrijd?
47 afdeelingen meenen van niet
looven JU wel; 2 zijn daarover verdeeld.
6 meenen dal men moet „afwachten".
b lol verheffing van het volksonder
wijs in zijn geheelen omvang?
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Geen passen voor Philippine.
Te Philippine werd oenigen lijd
geleden officieel bekend gemaakt dal aan
©enige visschers zou toegestaan worden
mosselen per schip ndar België te bren
gen, evenwel met uitsluiting van Gent.
Toen nu dezer dagen de belanghebben
den naar het Duitsche consulaat gingen
om een pas le krijgen, werd hun mede
gedeeld dal er voor Philippine geen pas
sen werden uitgereikt. Eén schipper had
le voren een pas voor 14 dagen gekregen,
doch ook deze is niet meer hernieuwd1.
Maximumprijzen voor pulp
De Minister van LN- en H- heeft
vastgesteld de volgeude maximumprijzen,
zoo\vel wat betreft pulp campagne
1916/17 als oudere pulp;
voor natte pulp per 1000 Iv.G
f 4.50 op voertuig aan de fabriek; f 1.50
vlelwerk op de binnenrivieren en rondom
de fabrieken met vracht voor rekening
oer kobpers; f 5,75 groote vaart „rlol
land", franco voor den wal;
b. voor gedroogde pulp f 10.50 per
100 K.G.;
roor suikerpulp uiel een suilierge
halte van ten minste 30 pCt. f 14 per 10Ü
K.G.. met een suikergehalte vgn len tuin
}ste 20 pCl. f 13, en met een suikergehalte
van ten minste 10 pCt. f 12 per 100
K.G., gewone conditie, geleverd in zak
welke teruggeleverd moet worden.
Maximum-pr ij zen voor zee v is ch.
De minister van L., N. en H. heeft be
paald, dat zecvisch, door hem ingevol
ge art. 1 der Distributiewet 1916. aange
wezen, lot nadere aankondiging aan den
verbruiker mag worden te koop aange
boden of Verkocht fggen len hoogste de
volgende prijzen a. klein© schelvisch
f, 0 28, b. wijting f 0.27, c. kleine gul
f 0 28, fd. kleine poon en pieterman f 0.26,
c liorsinakreel f 0 22, fmakreel 0.32, g.
kleine schol f 0 28, h. gerookte kleine
schelvisch f 0 34, alle's per K G.i. En-
gelsche bokking (zonder staart) f 0 05;
j gezouten maatjes- of volle haring (zon
der staart) f 0 04, k. gemarineerde baring
(zonder kop) f 0 06, alles per stuk.
V a r k e n s p r ij z e n
Naar het Ned. Landh. blad uit goede
bron verneemt zal aan exporteurs, die
consenten verkrijgen voor dön uitvoer
ran varkensvlcesch, de verplichting wor
den opgelegd deze varkens zoodanig le
koopen oT le doen koopen, dat ze per
geslacht gewicht len. minste f 1 15 per
KG. zullen kosten, onder de verplich
ting, dat, mocht één of meerdere par
tijen minder kosten, de exporteurs dit
mindere tot f 1.15 zullen bijbetalen, niet
later dan één week na' afloop der uito
voerperiode.
Jonge varkens, die meer wegen dan
K G. geslacht gewicht, en zeugen, die
minder weglen dan 150 K G. geslacht ge
wicht, mogen niet worden geslacht.
Smo Iek e l e n
De kommiezen te Philippine heb
ben Donderdag j 1. nabij het gehucht den
Poslhorén een aanhouding gedaan, waar
bij een aanzienlijke hoeveelheid kruide
nierswaren in hun handen bleef
Over de grens gekomen
Te Maastricht kwamen Donderdag
nog vijf uit Duitsche krijgsgevangenschap
ontvluchte Bussen aan
Te Wehl zijn (wee Duitsche deserteurs
aangekomen; le Beek twee Fransche)
onlsnapte militairen
Donderdag is te Winterswijk
Fransch krijgsgevangene aangekomen,
pen ;ad j u d anlmnd er f fi cïerdie' op
September 1911 to Maubeuge gevangen
genomen cn Vrijdagavond uit kamp II
te Munster gevlucht was. Zijn vriend
was /Blij onderweg kwijt geraakt, 's
Avonds werd nog een Rus binnenge
bracht, die uit kam'p I te Munster was
gevlucht. Deze was op 12 Augustus
1915 te Grodno gevangen genomen en
liad vier dagen geloopen
Voorts lcwam een Duitsche deserteur
aan, die regelrecht van het Tront bij
Verdun kwam, waar hij 26 maanden
had gediend
Denzelfden dag meldde zich bij de po
litie te Fnsèhedc een Dnitsch dexo:
teur, die van zijn verloftijd gebruik
had gemaakt om over de grens te ko
men.
Gistermorgen kwamen le Gla7ierbrug
een~"Beigisch en twee Fransche militai
ren over de grens uit Ministerte
Broekheurnc kwam een Fransche mi
litair uit Hannover aan.
i o-
M ij n e n
In de maand September werden op
de Nederlandsclie kust aangetroffen 129
mijnen, waarvan 103 van Eng'elschen, 1
van Fvanschen, 9 van DuUschcn en 16
van onbekenden oorsprong.
Dit cijfer brengt het totaal der' sedert
liet uitbreken van den oorlog aange
spoelde mijnen jpp 1408 (805 Èngelsche,
63 Fransche, 238 Duitsche en 302
waarvan de oorsprong niet kon worden
vastgesteld.
Dit Stad en Provincie.
Naar aanleiding van enkele nog ont
vangen verzoeken van abonnement door
bemiddeling van onze administratie op
het Ivort Kamerverslag, deelen we mee,
dat daarvoor nog voor enkele exempla
ren gelegenheid bestaat, mits men zicïi
spoedig opgeeft Na Dinsdag is de gele
genheid daartoe niet meer open.
-o
Uit Vlissingen.
Gisteren bracht de trein van half
zeven Iq Vlissingen weder 210 per
sonen uit België aan; het waren allen
Fransche onderdanen, namelijk 61 kin
deren, enkele mannen en voor de re-st
vrouwen. De meesleii dezer laatstenzijn
gehuwd mei of weduwe van militairenen.
hadden na zeer veel moeite- nu einde
lijk toestemming gekregen van de Duit-
schefs om België te verlaten. Ongeveer
dc helft kwam uit Brussel, de anderen
'an Belgische of Fransche gemeenten
nabij de grens tusschen. die beide lan
den De meesten zullen hier een week
of langer moeten vertoeven, daar de
mailboot slechts een vijftigtal tegelijk
'medeneemt en eerst Maandag de eerste
boot vaart Door de goede zorgen van
den Franschen consul cn hei Belgisch
inlichtingenbureau waren allen vlug aan
'en hotel of pension geholpen, terwijl
een vijftal der allerarmsten in de loods
aan de haven werden ondergebracht.
Eerst zullen nu de wouwen met kin
deren in de gelegenheid worden ge
steld naar Engeland te vertrekken
- De mailboot „Prins Hendrik" wordt
heden oiel verwacht.
Uit Walcheren.
- Aan dc lichtwachters J. van
Rnoijen en W. van P.ooijen, beiden bij
de kust verlichting te Westkapelle,
is de bronzen medaille uitgereikt, we
gens 12-jarigen dienst als sergeant-kust
wachter bij de Militaire Kustwacht.
- Op het strand tjissehon'Westka
pelle en Z rui te lande, bij paalhoofd
is een Duitsche mijn aangespoeld.
- Tot hoofdbestuurslid, afgevaardigde
van het Zuider-departemeiit, van de ver-
ecniging van leeraren bij het Middelbaar
Onderwijs is gekozen de lieer Herman
Snijlders alhier
- Geslaagd voor hel voorloopig mnclii
nistendiploma de heeren .T. Smit en D.
Hemelrijk, leerlingen der „De Ruijter-
school" te Vlissingen.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen le Eethen en Droiigeleu
F van Asch te Oud-Vossemeer; 'te
Waard: J. van Dorp te Hoorn.
Bedankt voor Schoonhoven. P. Ku\l-
man te Lun leren
Geref. gemeente.
Beroepen le Opheusden II. Kievijt,
te Veenendaal.
Bedankt voor Bruinisse G. II. Ker
sten te lerseke.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Dinsdag 24 October zal bij' genoeg
zame deelneming alhier in de Con-r
certzaal een opera-concert gegeven worg
den door mevr Louise Walclciers, op liet
programma aangeduid als soprano dra-
matique el eolorature, mej. Coba Rij-
neclce, piauo ,en den lieer A van Kcste-j
ren, fluit. De vorige maand heeft dit
drietal op een dergelijk -concert le'Goes
veel waardeering ondervonden van dc
aanwezigen
De Ve.reeniging „Voor de Kunst"
zal van 15—22 dezer in de sociëleil „Sf.
Joris'" alhier een tentoonstelling hou
den Van crayolortcekcningen van Middel
burg van ÏW. J. Schutz alsmede van
beeldhouwwerken van G. Cornells,
- Gisteravond heeft de bekende decla-
mairice mevrouw Bolding—Goemans in
de sociëteit „V. O. V." ie Goes een
voordracht gehouden over Hélène Swarlh
•n haar werk, en zuster Hélène Vavares-
en de RoCmeensehe balladen
Slechts een vijf en twintigtal belangstel
lenden' Waren aanwezig. Dit was zeker
le betreuren, want de begaafde declama-
tr/ee liécff ook thans weer hel gezelschap
nonr dc 'keurige weergave van de door
haar besproken dichtwerken welen le
boeien.
ONDERWIJS.
RECHTZAKEN.
Arr. rechtbank te Middelburg
In dc gistermiddag voortgezette zii-
ting stond terecht J. J. II. uil Utrecht,
verdacht van oplichting.
Bekl. gaf zich uil voor een Belg uit
St. Nicolaas en hij bood de getuigen, de
dames v. cl. Bekc Callenfels te Vlissin
gen tapijten aan als echte Perzisehè la-
pijten cn vroeg daarvoor 1' 230.
De rechtbank ging hiel in op een ver
zoek van den officier van justitie om
de zaak uit tc stellen teneinde nog een
getuige en een deskundige te hooren,
nadat een getuige-deskiuwlige a charge de,
tapijten had geschat op een waarde van
f 80 en een getiiigc-deskundige a de
charge zeidc dat zij veel meer waard
waren
De officier eisehte toen een voorwaar
delijke gevangenisstraf van een maand
met een proeftijd van 2 jaar, met bepa
ling dat beid. in dien tijd aan de dh-
mes 'Callenfels f 150 moet betalen, die
3 klceden voor r 230 van hem kochten.
De verdediger, mr dc Vrieze uit Ann
sterdam, bepleitte vrijspraak voor bekï
Wegens beieediging van P. van Dam
werd tegen C. L. B. uit St. Jansteen f 25
of 50 dagen gevorderd
Tegen H. dc V. uit Clinge, die
reeds meermalen veroordeeld is, werd
thans wegens mishandeling van .T. Thuij
bij verstek I 15 of 30 dagen gevorderd.
De volgende zaak gold een burenru
zie te-Sas van Gent, waarbij H. B
aldaar, een hek van zijne huren ver
nielde. De eiscli luidde f 10 of 20
dagen.
W. L. te Vlissingen was gedag-
'aard wegens overtreding der belasting
op do honden te Vlissingen. Ilij be
weerde, dat. de hond, waarvoor men
hem wilde aanslaan, van een Belg is
en hij daarom vrij van betaling zou
zijn De eiscli luidde F 5 boete of 5
dagen hechtenis.
Ook de volgende bekl. kwam uit
Vlissingen, namelijk T M., die met een
zweep naar het publiek z.ou hebben
geslagen. Er werd tegen hem' T 20 of
•10 dagen gcêischt.
Een dure gang naar liet concours hip-
pique te Middelburg op 3 Augustus
hoeft L. F. gemaakt, die dien dag tus
schen dc Versierde auto's' op liet Mo
lenwater liep te draaien in beschonken
toestand en toen de agent A. de Loof
hem wilde verwijderen, zich daartegen
rzcfle en dezen agent mishandelde
Bekl. zeide zoo dronken 'te zijn geweest
dat hij niet meer weet wat h ij toen
deed. De eisch luidde f 15 of 30 da-
gen.
Tegen Chr. K. uit R illand-Ba tli
die aan visschcgs gezegd had, dat* de
politie in aantocht was, werd tenslotte
f 10 of 20 dagen gevorderd
Voorts werd gcêischt tegen J A K.,
18 j. en C IC., 16 j., Wolphaartsdijk,-
wegens hel aftrekken van kruisbeken
f 1 b. s. 1 d. h. óf 1 w. IS.;
légen A v R.. A. G d. M, te Neaizen.i
en G .1 dc M., Zuiodorpo, wegens
mishandeling f 10 b. s. 20 d. h voor de
twee eersten en f 15 s; 30 d li. tegen
den oerdc
Uitspraak in aLlo. zaken 13 October,
Thans laten wij nog eenigszins uitvoe
riger volgen, wat dooi- den verdediger in
de zaak tegen Z. uit Breskens is aange
voerd.
^Mr. J. F. van Deinse wees op het gun
slig verleden van beklaagd^ aan, wien
afs onderwijzer eervol ontslag is verleend,
op zijn moeilijke huiselijke omstandig
heden. daar hij sleeds in onmin leefde
met zijn vrouw en er nu ook een schei
dingsprocedure tusschen hen hangende
is, zoodal oeklaagde ook deze vervolging
weet aan dc vijandschap zijlier vrouw
cn van haar vrienden
Pleiter zette uiteen hoe beklaagde de
onder zijn berusting verkregene gelden
slechts besteedde voor de betaling van
enkele dringende schulden in de vaste
overtuiging' dal hij tijdig door ontvangst
van zijn tractemenl en door financiëele
hulp van het onderwijzersgenootschap
zou in slaat worden gesteld de hem ge
geven opdracht tol aankoop der loten te
volvoeren, waarin hij echter huilen zijn
schuld werd teleurgesteld.
Pleiter vroeg vrijspraaK, althans ontslag
van rechtsvervolging op grond dat be
klaagde. bevoegd was de hem ter hand
gestelde gelden in zijn kas te storten en
ten eigen bate aan le wenden en slechts le
zijner tijdrekeningen verantwoording van
zijn beheer had te doen, riep subsidiair
in geval van veroordoeiing de clementie
der Rechtbank in.
LANDBOUW
Wegens hot thans reeds zeer druk
aanbrengen van beetwortelen op de sta
tiens der Zeeuwsche lijn zullen van af
Maandag 9 dezer dagelijks Iwee extra
beelworleltreinen ingelegd worden tus
schen Rosen daal cn Vlissingen.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ.
Mosselen
Gedurende de week van 30 Sepl—7
Oct. werden in de haven vau Philip
pine gelost 480 ton mosselen met be
stemming voor omliggende grensgtpmeen-
n legen f 1 25 per ton.
Langs Terneuzen werden naar Gen!,
verzonden 1950 ton mosselen voor f 1.25
per ton..
Verder werden nog verhandeld 230
K.G garnalen a 22 ct. -per KG.
Verpachting
Dezer dagen werd hij inschrijving ver
pacht het mosselzaad aan de haven en
havenhoofden te ÏJmuiden voor den tijd
'an G 'maanden Pachter werd B Be-
geyn, te Philippine voor de som van
f 1275.
o
Jaarbeurs-Utrecht.
Van de Eerste Nederlandsclie jaar
beurs, die van 26 Februari- 10 Maart
1917 te Utrecht zal worden gehouden
hebben voor deelneming reeds inge
schreven meer dan 275 fabrikanten, ver
tegenwoordigende de navolgende indus-
iriegroepen 5Ln aardewerk, glas, siteen, pa
nen -- gouden en zilveren werken
boek-, steendruk, lithographic, reclame^
artikelen -r chemische nijverheid kaar
sen, zeep, asphalt, verfwdren enz - be
werking van hout, kurk, enz. (meubels,
lijsten enz.) kleeding leder, wasdoek
bewerking van metalen - machines
rijtuigen, wagens papier textiel de
kens, katoenlouw. enz olectrische
apparaten voedings- en genotmiddelen.
LEGER EN VLOOT.
De wielrijders van. den vrijwiltigten
landstorm in Zeeland uit Middelburg,
Vlissingen, Domburg, Goes en Wissekerke,
hebben heden ochtend van Goes uit een
tocht naar Den Haag aanvaard, onder
leiding van kapitein jhr. Boogaerl, kom-
mandant van de comp Walcheren
Heden hoopte aten aan te komen
Hei plan was dat zij' in de kazerne van
de grenadiers en jagers ondergebracht en
gevoed zullen worden, en op Maandag 9
October des voormiddags 7 30 uur den
terugtocht zouden aanvaarden. Te Wil
lemstad zal, zoowel op den hoen- als den
terugmarsch, Warm eten worden verstrekt.
Een paar aufo's zouden de troepen
volgen
0
Zeemilitie
De Minister van Marine brengt ter ken
nis. dal de inlijving van de aan zee
militie toegewezen dienstplichtigen vau
de lichting 1917. behoudens onvoorziene
omstandigheden, zat geschieden, voor die
van de ec-j-stc ploeg in het tijdvak 21 23
Februari 1917. en VQor die van de
tweede pleeg in hel tijdvak 3—5 Sep
tember 1917.
Alleen om zeer gewichtige redenen
