MIDDELBiIRGSCHE COURANT,
is»' daargaiay
13iö
W oensda^
4 October.
lameroyenicitf.
Bi bh ei la mi
Dit Siad en Provincie.
JVè 234
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cojunwrt
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Tijdelijke verliaoging der abonnementen met 25 ct. p. kw. wegens oorlogstoeslag
Advertentiën S 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
SÖtJ?- Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
liefdadigheid zonder voorzich
tigheid.
Gisteren zijn er weer een duizendtal
kinderen uit België in ons land gekomen,
en door de zorgen van de coalite's over
verschillende plaatsen verdeeld, een
werk dal -rehecl doorgaat in de lijn van
de offervaardige ontvangst van de vluch
telingen bvee jaar geleden.
Hel is geen prettig werk tegenover een
beweging van zoo'n liefdadig karakter
een woord van kritiek te laten hooren
Maar net resultaat, van een voorzichtig-
beidsmaatregel die hier in Middelburg
genomen werd, doch in eenige andere
plaatsen niet, geeft ons aanleiding lot een
waarschuwing
W'e hebben reeds gemeld dat hel co
mité te Middelburg de zeer verstandige
voorzorg had genomen, om de hier aan
gekomen kinderen, reeds op het station
aan een keuring door geneeskundigen te
onderwerpen.
En dal is allesbehalve overbodig ge
bleken
Van l'e zeventig voor huisvesting in
Middelburg bestemde kinderen toch moes
ten er acht worden afgezonderd nm naar
het gasthuis le worden gebracht, daar
zij aan schurft ledeu. Acht van de zeven
tig is een hoog percentage. We kunnen
er hier dankbaar voor zijn, dat die acht
niet de omgeving hebben kunnen be
smetten, waarin zij tijdelijk zouden ge
plaatst zijn.
Maar hoe is hel gesteld met de hon
derd kinderen die verdeeld; zijn hij par
ticulieren in Vlissingen, waar, voorzoo ver
wij vernamen, niet vooraf een onderzoek
is ingesteld? En hoe is 't in andere plaat
sen geschied? Weet men daar zeker (lat
men al die kinderen veilig in nauwe, aan-
laa.ng mag brengen met de Nederlïmd-
f»che kinderen?
Men. behoeft nog niet alleen aan een
■sterke verbreiding van de bovengenoem
de in Middelburg geconstateerde ziekte
te den kerf, Iedereen weet hoe erg in Bel
gië een oogziekte verbreid is van zeer
besmetlelijken en zeer lastig le genezen
aard Zijn de kinderen in Vlissingen en
elders daarvoor onderzocht?
Men vergete niet dal door de uitbeste
ding in huisgezinnen de besmei lingskanis
vo-.r de Nederlandsche kinderen zeer
groot wordt. Toen de eerst aangekomen
Belgische en Duitsche kinderen 4n groote
instellingen en kolonie-huizen werden on
dergebracht, was het gevaar niet zoo
groo; tn was er dagelijks controle. Maar
linns wordt een deel der kinderen uit
besteed tegen een zekere vergoeding
daags, wat vanzelf meebrengt dat degenen
die zich voor huisvesting van die kinderen
aanmelden, voor "t overgroot deel diL niet
uil liefdadigheid doen, doch met het djoel
er zelf nog een bate van te hebben En
dat zullen maar al le vaalt niet ruim
behuisde gezinnen met veel kinderen
zijn. -
Tweede garner.
Zitting van Dinsdag.
De arlikclsgewij/.e behandeling van den
volksraad de naam van Koloniale Raad
is. voor dien nieuwen titel verdweG
nen heeft den heelen" dag aangehou
den is is nog Kiel ten einde.
De Kamer bleef steken in de kwestie
van verkiesbaarheid - der vrouw Het
voorstel van den Minister om zi
mannelijke verkiesbaren te bepalen, tot
dat ooit in Nederland de vrouw ver
kiesbaar \is voor de Tweede Kamer,
had de rechterzijde niet tot andere
gedachten gebracht De heeren B e ti
mer, Nolens en Scheurer gingen
wel niet diep op de kwestie zelf in maar
betoogden alle drie dat de wijziging van
den Minister voor hen de zaait niet aan-v
nemelijkcr maakte De logische gang van
zaken was'volgens den heer Nolens,
dat de Kamer eerst beslist over liet
kiesrecht voor onze eigen Staten Gene
raal. Vandaag daarover meer.
Een Ie voren gedeeltelijk uilgevoch
ten strijd was die lusschcn den Minis
ter en de lieer Mendel s die den
Volksraad tot een parlement met groo-
tere bevoegdheden wil malton Maar tel
kens had de soc democratische spre
ker behalve den Minister ook den héér
Foclc tegen zich, die wel geneigd is
1ot uitbreiding' van de rechten van het
nieuwe lichaam, maar niet vóór gebleken
is, dat de Volksraad werkelijk, aan de
verwachtingen beantwoordt
Een voorstel-fMendels om het recht
van enquête toe te kennen werd ver!-
vorpen; een dito om den Volksraad in
twee .secties tö verdoelen, een inland-
sche en ecu Europeesche werd na be
strijding ingetrokken; en een voorspel
om binnen zes jaar het reglement tc
herzien werd verworpen.
Hel eenige amendement dat slaagde
was dat van den heer I-Ieeres om'
le bepalen, dai dè Vólksraad ook moeit
worden gehoord over zoodauigc andere
onderwerpen als door de Kroon bij al-
gtemeenen maatregel van bestuur worden
aangewezen.
En voorts een amendement van den
heer M a r c li a n t om den voorzitter ie
bezoldigen dus- er een ambtenaar van
te maken
De heer Lohman. vroeg en kreeg
gelegenheid ohi heden nog eens over de
regeling van de "werkzaamheden le pra
ten Waarom zei hij niet. Maar volgens
het Hand. wil hij trachten wal regel le
brengen in den te verwachten chaos van
de grondWetsdebatlén
TWEEDE KAMER
AmcndemcDlen Grondivets-
herziening.
De heer van Raai te stelt voor het
4de lid van het voorgestelde artikel 192
te splitsen in twee leden, - zoodat het in
dit opzicht lpidt:
4. Overal in het Rijk wordt van over
heidswege voldoend openbaar algemeen
vormend lager onderwijs gegeven.
5. Bij de wet kan op het bepaalde "bij
liet. vorige lid uitzondering worden toege
laten in dier voege dat volgens door haar
te stellen regelen van overheidswege de
gelegenheid wordt gegeven lot hel ont-
angen van voldoend openhaar algemeen
vormend lager onderwijs.
De heeren T r o e 1 s11 r a en Van
Leeuwen stellen voor de volgende
wijzigingen in -de eerste alinea van art,
80 en de eerste zinsnede van artt 127 en
143 van liet gewijzigd ontwerp lot in
overweging nemen van verandering van
hel. Ilde, lilde en IVde hoofdstuk der
Grondwet.
I
Het woord „mannelijke" (betreffende
ingezetenen die kiezer zijn) vervalt. De zin
sluit 'met „beréiltt" en de daarop Volgende
woorden van den loopenden volzin („en
aan de vrouwelijke ingezetenen die aan
gélijke voorwaarden voldoen'" enz ver
vallen.
II.
In plaats van ,drie en twin'tigf' te lezen
„een. en twintig" (betreffende den leeftijd
voor kiezers)
maanden lijd werden cfaarvoor ruim 1000
brieven geschreven en velen tereehl ge
holpen, wel een bewijs, dat dit bujreau
nog altijd goed werk verricht.
t Artikelen tegen maximum
prijzen v e r k r ij g b a a r gestel d.
De minister van L„ N. en H. heeft lot
de gemeentebesturen de volgende cir
culaire gericht:
Ik heb de eer er uwe aandacht op te
vestigen, dat van de artikelen, genoemd
in mijn beschikking van 28 September
1916, betreffende de maximumprijzen in
gaande 1 OctoDer 1916, de volgende be
reids geregeld mm de gemeenten, die
daarom hebben gevraagd, worden afge
leverd en dus in die gemeenten voor de
■erbruikers verkrijgbaar zijn, met inacht
neming der in bovengenoemde toeschik
king aangegeven maximum-prijzen, le
welen. On gebuild tarwemeel, rogge, var
kensvleesch, margarine, boter, kaas, eie
ren, melk, suiker, zeevisch.
De overige artikelen zullen eerst wor
den afgeleverd met ingang van een nader
u mede tc doelen datum, zoodal zij eerst
na dien datum iu de gemeenten, welke
om de mcerh -Joelde artikelen bobben ge
raagd, ingevolge de beschikbaarstelling
van rijkswege en met inachtneming der
maximumprijzen, verkrijgbaar zullen zijn.
Z c p p e li ns.
Gisterenavond seinde men van Ame
land
Zooeven passeerden 8 luchtschepen be
noorden Ameland, koersende om de West.
Ook 2 vliegtuigen passeerden benoorden
Ameland, terwijl 3 Zeppelins passeer
den ten N. van Terschelling, eveneens
koersende in Westelijke richting.
Zou weer een Zeppelin aanval op En
geland in den zin liggen?
TIJDRFGELING.
Het hoofdbestuur der Maatschappij van
Nijverheid heeft aan de departementen
verzocht de volgende vragen te bespre
ken
'1. Zijn de ervaringen in uw kring
met den zomertijd gunstig?
2. Wenscht men in uw kring, dat,
zoo de omstandigheden liet veroorloven
de hiaatregel herhaald Worde?
3. Wenscht men afgescheiden van
den zomertijd na den oorlog invoering'
vah:
a. den Midden-Europeescheh lijd?
b. den Greenwich-tijd, met een ven-
Toeging met één uur -van alle openbaar
dagwerk?
In de O'ctober-aflevering van liet tijd
schrift der Maatschappij zal men de toe
lichting kunnen vinden.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Vluchtelingen in Zeeland.
Volgens de laatste opgaven waren öp 1
October I I. in onze gemeente ingesclire
veti 853 Belgische vluchtelingen, terwijl
le Vlissingen nog 2013 verloofden.
Voegt men hierbij ae in de andere ge
meenten onzer provincie, met uitzonde
ring van Sas van Gent, Clinge, Ternenzen'
en TInnswecrl, verblijveuden, dan komt
men lot een gelat van 7689 personen
Deze zijn, dank zij de medewerking
van vele. doch helaas niet alle burge
meesters der verschillende gemeenl"n.
ingeschreven op .het Prov. Tnl. Bureau
hoek Spaniaarilslraat—St. Pieterslraal al
•hier. dat nog steeds uil alle doelen van
ons land' en ook uit het buitenland aan
vragen ovc1* vermisten' ontvangt. In 9
Uit Middelburg.
Door de afd. Middelburg
van dc Nederi. Vereeniging van Fad
brieksarbeiders en van den Algeni. Ne
deri. Metaalbewerkersbond is verleden
week een circulaire onder het personeel
van „The Vitrite Works" verspreid waar
in werd medegedeeld dat die aftitelingen
besloten hebben een actie te voeren
'oor lótsverbetering van genoemd per
soneel. Dc medewerking van allen wordt
in de circulaire ingeroepen om onder
staande verzoeken tol lotsverbetering in
gewilligd te krijgen:
lo. verhooging der Iooncn voor hen
welke stuk- of premiewerk verrichten,
met 25
2o de"*i Ioonen van hen, welke uurn
werk verrichten, te brengen op 22 ccnl
per uur, hieronder ook de arbeiders
der pletterij op te nemen;
afo. invoering van een minimumloon van
20 cent per uur voor alle stuk- of
premiewerkers
4o. de loonen van hen, in do bank-
werkerij werkzaam te verhoogou met
cent per uur. Minimum 35 cl per uur;
5o. duurle-tocslag voor alle losse ar
beiders.
In verband met die actie werden de
arbeiders opgeroepen tot eene verga
dering, welke gisteravond gehouden is
op de bovenzaal »van de sociëteit „De
Vergenoeging".
Na een korte inleiding door den
voorzitter van de afdeeling der Fabrieks
arbeiders, den heer I W Jongepier,
Werd liet woord gevoerd door de hoe
ren J v d Ilouven voor den Metaal-'
bcwerkersbond en F. Jurgehs voor den
Fabrieksarbcïdersbond
Beide sprekers hielden een warm plei
dooi voor organisatip. Eerstgenoemde
wees er op dat het nu een goede tijd
is voor actie, omdat het druk is in veie
bedrijven en omdat de arbeiders meer
dan ooit voelen lotsverbetering noodig
le hebben
Om de gestolde ëischen ingewilligd
te krijgen moeten deze gesteund wor
den .door den vasten wil van de arbei
ders; niet door eene staking, die veelal
een tweesnijdend wapen is, maar door
krachtige organisatie, waardoor den
werkgever verbetering kan worden afge
dwongen. Een minimum-loon voor de
metaalbewerkers van 35 cent acht spr
billijk
De heer Jurgens gaf toe dat. de
eischen die gesteld worden zwaar zijn.
maar daarom niet onbillijk Een stuk
werker zal van f 11 op f 14 komen,
wat toch ook een niet te groot loon is
De uurwerkers zullen bij 60 uur arbeid
f 13.20 halen.
Beide sprekers vonden gelegenheid
te wijzen op de groole winsten <door vele
industriën gemaakt en op de liooge op
brengst van belastingen, waaruil blijkt,
dat het den kapitalisten niet slecht gaal
De laatste spreker meende, dat men aan
,',The Vitrite Works" ook wel weet wat
dividend verdeelen is. Hij geeft toe dal
er thans wat slapte aan de fabriek is,
maar dit verandert -weder als er méér
grondstoffen komen.
De voorzitter wekte ook zijnerzijds lot
organisatie op, en waarschuwde de ar
beiders dat, als de duurletoo^lag, dien
hij voor deze fabriek zeer goed noemde,
ordt ingetrokken, sommigen hun loon
'niet: f 2 tot f 3 zullen zien verminderen.
Dan moet men gereed slaan de' notie 1e
Voeren voor loonsverhooging.
De vergadering was goed bezocht
Uit Vlissingen.
De raad van Vlissingen is bij
eengeroepen tegen Vrijdag a. s om 2
uur 's middags ln~behandeling komen
dan o m een voorstel van B. en Wi
tot opzegging aan F. Timmerman van
het gebruik van een strook grond aan
den Boulevard Bankert voor een kiosk;
een schrijven van Ti. en W naar aan
leiding van het adres vail J. J. Harts le
luit der infhouaende klachten over
den ambtenaar van den burgerlijken
stand W. Klomp, en van een verweer
schrift van den heer W Klomp een
voorstel aangaande verlenging van het
aan de „Zeevaartschool" toegekende sub
sidie voor den machinistcncursusid
aangaande éen verzoek van „Levenslust"
om grond in erfpacht, té mogen verKrij-1
gen; id. naar aanleiding van een ver-t
zoekschrift van de woningbouwvereeniJ
ging „Gemeenschappelijk Belangom een
Voorschot ingevolge cle Woningwet ad
f 18S 000 voor den bouw van 76 arbei
derswoningen id naar aanleiding van
n nader schrijven van de. vereeniging
tot bevordering van het vreemdelingen
verkeer in Walcheren in zake de af
schaffing der tollen, id om cokes legen
verminderden prijs beschikbaar te
stellen tof en met 31 December 1916; id
om een crediel van f 20 000 te verlee-t
nen tot bestrijding van de kosten voor
de levensmiddelenvoorziening ingevolge
dc Distributiewei 1916; id. tol nadere
regeling jaarwedden eii voorloopïge vast
stelling van pensioensgrondslagen voor
eenige gemeente-ambtenarenid. lol vast
stelling verordeningen heffing en invor
dering eencr plaatselijke directe belas
ting naar het inkomen
„Koningin Regentes" der S. M.
Zeeland bracht gisteren 1080 postzakken
mede, dc „Prins Hendrik" 641. AI deze
zakken werden aeladen in 12 wagens die
hedenmorgen 4h0 u. met den snelgoe-
derentrein zijn ver'onden 8 wagens voor
Roscndaal, 2 Amsterdam. 1 Rotterdam,
1 Den Haag.
Uit St. Philipsland.
Ds. Schrijver, directeur der weezen-
inrichting Necrboscli, benevens een zang
koor van 28 jongens- en meisjes-weezcu
onder 'geleide van hun directeur, den
heer A. Snoep, waren Maandagavond de
gasten van de Ned Hcrv. kerk le Sint
Philipsland.
Doordat lvel gezelschap wegens lo late
aankomst van den trein te Bergen op
Zoom de tram in de richting Steenbergen
miste, en dc rers naar St. Philipsland
verder per rijtuig moest gedaan worden,
was nel reeds ruim 8 uur geworden wi
de Neerbosch' samenkomst oen aanvang
kon neinen.
Toch bleek dit vrij late uur van ann-
ang geen beletsel le zijn voor de talrijke
scharevan belangstellenden, otn getuige
te zijn van aeze nuilengewone plechtig
beid, want dc kerk was geheel gevuld.
Een negental liederen werden door de
weezen gezongen en K-el op een wijze,
die zichtbaar diepen indruk maakte op
alle kerkgangers.
Vooral do nummers „Hemelklokken"
en „De Kerkklok van 't Dorp" klonken
eenig schoon.
In de pauzen had de directeur, ds.
Schrijver, gelegenheid om vele interes
sante mcdodceüngen te doen omtrent doel.
strekking en opkomst van de weezen-
inrichting te Ncerbosch. zijn hoorders
tevens opwekkende om hun steun aan
deze srhoone phllantropische instelling
niel te willen onthouden.
Naar wij vernemen bracht dc gehou
den coliecte op dezen avond f 77 op en
werd een ongeveer even groot bedrag
•aan enlrée's ontvangen.
Voorwaar een in alle opzichten welge
slaagde Noerbosch-avond!
Uit Zee uwsch-Vilaanderen W. D.
- De komtnandant der stellingen van
dc monden der Maas en der Schelde
heeft bij verordening vastgesteld dat ge
durende de maanden October, Novem
ber en December van het jaar 1916 het
verboden is langs den weg A a r d,e n-t
bur gSf Kruis, voor zoover deze ligt
op den St. Pjetersdijk, te rijden met af
zonderlijke of aanééngckoppelde wagens,
welke zwaarder bevracht zijn dan met
3000 K G. ieder.
Onze BiervHelsche bericht
gever schrijft:
Naar wij vernamen zijn de berichten
uil deze gemeente in zake dc boterverval-
sching geheel cn al uit de lucht gegrepen.
Epu handeiaar in boter, die met deze
aar dc Rotlwdamsehe markt zou be
zoeken.' is er in Biervliet niet aanwezig.
Ten bate van het Roode Kruis voor
België wordt dezer dagen een tentoon
stelling gehouden van werken, vervaar
digd door Belgische vluchtelingen in het
Land van Tadzand in het gebouw „Avi
cullura" 'c O os l tour g.
KERKNIEUWS
Bij de plaats gehad hebbende ver-,
kiezing voor 3 leden van het kiescollege
der Ned. Ilerv. kerk te Kruin in gen
zijn de aftredende leden, de heeren' D.
van der Peiji. C. Sinke en Tsl Waverijn
weder gekozen.
- Ds. J. II. Lammerlsui'a le Axel
hoopt Zondag, den 15en Oct. a.s. afscheid
te nemen van de Geref. Kerk le Axel cn*
Zondag den 29 Oct. d.a.v. zijn intrede
le doen l-ij, de Geref. kerk te Appinge-
dam, na bevestigd te zijn door ds. S O.
Los van Leerdam.
o
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Vlieland T. Brinkerink,
caud. te B wenkarspelle Polsbroek P. v
d. Wal (e Hoevelaken; Le Blauwkapel J.
van Boven le Ede.
Bedankt voor Groolegast en üoezum
.1. Senuiringa te Hallum.
Geref. ReCk.
Beroepen te Vijfhuizen W. H Bouw
man te Nederhnrst den Berg; te Niezi.jl
R .1. \nlberls te Baambrugge; te Urk S.
Idema le Workum, le Idskenhnizen P.
A. Z^ilstra le Mildam.
Bedankt voor Nijverdal als Iweedemis
sionaris voor West-Soemba H. Brouwer
H.Mz. te Sehoondijke.
ONDERWIJS.
- Ter benoeming tol onderwijzeres
aan school Die Vlissingen luidt
rfe le voordracht W. Spinnaav. II. Ch
Toussaint, D van Maris en de 2c voor-i
dracht: H. Ch Toussaint, W. Spinnaay,
D. van Maris en L. J. Bol.
Benoemd tot onderwijzer aan de
Chr. School te Souburg, de heer H. L
Meijers te Ritthcm.
RECHTZAKEN.
Arr.-Rech tbank Zierikzee.
In de zittüig van 3 October hadden
de volgende uitspraken plaats
conform den eisch van hel O. M. werd
J. van S-, 51 jaar. visscher le Zierikzee,
na gedaan verzot legen een verstek-von
nis, wegens viselistrooperij en beleediging
van ee)i ambtenaar, veroordeeld lol 3m.
gev straf mol ontzegging van dc bevoegd
heid orn krachlens een consent of akte
le visschen voor den lijd van 3 jaar;
Veroordeeld werd
J. van der V., 12 j„ wegens diefstal,
tweemaal gepleegd, lat beschikking stel
ling van a° Regeering zonder toepassing
van eenige straf, conform den eisch van
het O. M:;
Voorts werd veroordeeld wegens
mishanda .ng .T. C K Gz„ 44 iaar,
mosselschipper le Breinisse, lot 1 b. s.
1 d. h.: eisch f 5: J. W S„ 15 jaar, ar
beider le Stavenisse, tot f 15 to. s lm.
tuchtsch.; eisch f 15; J. de W. Gz40
jaar, mosselschipper te Bruinisse, tot f 20
boete, subs. lm. h.; eisch f 10,
diefstal door 2 of meer vereenigde per
sonen: C. J. van N* 53 jaar en M. J.
van N„ 26 jaar. visschers, beiden te
Bergen cp Zoom, ieder tot een m. gev
straf, eisch 14 d.;
het buitengewoon schreeuwen langs de
openbare straal; L. E., 18 jaar, veldar-
