MIDDELBilRGSCHE COURANT.
Donderdag
14 September.
As 217
ISO* Jaargang
1016
Deze ccyrant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courawt
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
8IHÜENUSS,
STEMMING MAKEN.
,,De Tijd bevatte onlangs van haren
Haagschen briefschrijver eenigé over het
algemeen ongunstige ooydeelen over on
ze huidige ministers.
Het beetle, dal de briefschrijver in
politieke en parlementaire kringen een
enquèle had ingesteld, doch zegslieden
worden niet genoema en de schrijver
wijst alle persoonlijke verantwoordelijk
heid voor de diverse uitspraken af. Deze
.uitspraken zijn dan ook bakerpraatjes
van gering allooi, zooals men ze zelfs
dn de herberg maar zelden zal hooren.
Wij zouden er dan ook geen acht op
hebben geslagen, ais niet ,,De Zeeuw"
(geruimen tijd nadat de verhalen in „De
Tijd" verschenen) ze belangrijk genoeg
achtte om ze op een opvallende plaats
in haar blad af te drukken.
Wij willen er nu alleen dit van zeg
gen. Elke daad door een. minister, of
welk publiek ambtenaar ook, verricht in
liet algemeen belang, kan de belangen van
den een of anderen particulier schaden.
Is deze 'particulier een hoogstaand man,
dan onderwerpt hij zich of tracht langs
rechtstreekschen weg schadevergoeding
te krijgen. Anders.... scheldt hij op den
minister, al is het oolc zijn geestverwant.
Zoo is het niet moeilijk een negental per
sonen te vindendie van een ministerie,
hoe hoog het ook staat, minister voor
minister op de slims,te manier weten af
te breken.
Indien een blad dergelijk geleuter zijn
lezers voor wil zetten als een beoordee
ling van een ministerie, dat waarde
heeft, is dat blad ongelooflijk naïef of...
het is beducht voor de populariteit van
een kabinet, waartegen het niet vol
doende gegronde bezwaren aan kan voe
ren, etf tracht dan op oen tuinder nette
wijze stemming ertegen te maken,
Indien er op ons huidig ministerie geen
grootere aanmerkingen te maken waren,
dan waarop 's Tijds briefslc.hrijver's zegs
lieden hun vcroordeelingen gronden, kon
imen zich geen beter wensclien
Opdat de lezer echter zeil kunne oor-
deelen, halen wij hier aan wat van den
premier gezegd wordt
„Omtrent den premier", zoo schrijft
dan de Tijidlman, „zei mij een ander"
(een oordeel over minister London, waar
in gezegd wo;rdt, dat deze wel nota's
schrijft, die zich prclttig laten lezen, doch
tevens toelaat, dat particulieren de
eischen van buitenlandsche regeeringen
inwilligen, is voorafgegaan)„Zijn groo
te verdienste in dezen lijd is geweest,
dal hij een deel van ons volk een even-
groot geloof Jn zijn onmisbaarheid heeft
geschonken, als hij zelf bezit. Goed be
zien kost het eenige moeile om te zeg
gen, waarom hij onmisbaar is In den
eersten tijd heeft hij den heer Treub
laten begaan, altijd gereed om mei plech
tigheid en deftigheid uit de hoogte met
een orakelspreuk hem (e dekken. Zelf
heeft hij vooral veel laten liggen en
veel uitgesteld, het dagelijksch werk
vooral traag afgedaan, en gezorgd, da|t
zij, die bij hem kwamen, goedgeluimd
heengingen, onder den indruk thans een
Minister te hebben gevonden, die het.
heel en al met hen eens was. Zij hebben
zich dan zooals de onderwijzers
later mogen troosten, dat beloften geen
daden zijn. In zijn aangeboren zucht tot
bevrediging, doet hij iedere partij op
zijn beurt wel eens een pleizierfje Ik
wil graag veel van een en ander schrij
ven op rekening van den leeftijd, vooral
waar enkele der laatste jaren dubbel
tellen en meer, maar dan moet men niet
zeggen, dat hij de onmisbare man is, die
minstens eenmaal per dag 't vaderland
redt Hij is niet eens meer de leider, er
zijn ambtgenoolen die veel meer te zeg
gen hebben. Hij is het etiquet op de
flesc-h, het merk op de sigarenkist, de
titel op den rug van het boek. Als zoo
danig heeft hij zonder twijfel voor het
Kabinet 'en voor zijn collega's zijn groo
te waarde behouden. Al, watt het doet en
al wat zij doen gebeurt door het Mi
nisterie-Gort van der Linden, dat uit de
verte gezien, de vredebewaarder is. In
de provinciën vooral Iloe verder men
van Den Haag is, is die overtuiging nog
altijd sterker. En een gevestigde repu
tatie gaat daar niet spoedig verloren.
Dit oordeel is den briefschrijver zelf
ook te kras geweest, want hij laat er
dadelijk op volgen
„Laat ik dadelijk erbij voegen, dat ik
heel wat minder scherpe oordeelen heb
gehoord; dat meerderen nog met een
zekere waardeering gewaagden van het
karakter en de goede bedoelingen v.
dezen bewindsman, maar zóó als in de
laatste maanden van 1914 liet van hen,
die ik sprak, niet één zich nicer uit,"
Bepaald schunnig is, wat van minvsjter
Ort gezegd wordt, nl. -
„Minister Ort is alleen denkbaar in een
oorlogskabinet, omdat er dan vrede is in
de polilick. Als men op hem zou schie
ten, zou hij excuus vragen, als men hem
niet raakte, zoo welwillend is hij. Aan
zijn departement is er echter een, die
graag Minister is, zonder het ie wezen
en zich onder dezen Minister zeer be-
hagelijk gevoelt!"
Alleen met minister van Gijn is men
nog ingenomen, maar dat komt omdat Ide
linkerzijde haar geluk nog niet leent, dat
hij haar uit een impasse heeft gehol
pen en' omdat hij nog maar pas minis
ter is. Dat wil in onze woorden zoo veel
zeggen als daar zal straks, ook wel wa,t
op te zeggen zijn.
Is het niet fraai?
AFWIJKING VAN DE KIESWET.
In verband rael de vraag, of op
nieuw tijdelijke afwijking van de Kies
wet ware voor te bereiden op don
voet van de weft en van 30 Januari
1915 fStbld no. 37 en 24 Februari
1916 (Stbld. no 81, verzoekt de mi
nister van binnen 1 zaken aan. de com
missarissen der Koningin hem op te
gteven, of er naar hun meening een be-
teekenend aantal kiezers, wier namen
voorkomen op de kiezerslijst, van
kracht geworden op 15 Mei 1914, uit
hoofde van oorzaken na 1 Augustus
1914 ontstaan, hei kiesrecht zou verlo
ren hebben, indien deze wetten niet
waren tot stand gekomen.
Gaarne zag de minister althans voor
enkele gemeenten de zooveel mogelijk
juiste cijfers dienaangaande opgegeven
Een zeer spoedig antwoord zal den
minister aangenaam zijn
DE ONTIÏOSSCIIING VAN NEDERLAND.
Hel Kamerlid A. H. Gerhard heeft,
blijkens „Hel Volk", op 2 September j.l.
de volgende vragen ingezonden:
1. In ,,De Telegraaf" van 18 Augustus
1916 en in de „Nieuwe Rotterdamsche
Courant" van 1 September 1916 wordt,
respectievelijk onder den titel van „Het
Nederkuidsclie bosch bedreigd" en van
,ïlet Elspeler bosch bedreigd", de aan
dacht gevestigd op verschillende feiten
uil den laatsten tijd, waarbij uitgestrekte
bosschen zijn of worden geveld en groote
deelen boschland aan hel algemeen ge
bruik worden ontnomen of dreigen ont
nomen te worden.
Is de minister niet van oordeel, dat
daarbij gewichtige klimatologische en bo-
nal sociaal hygiënische belangen zijn
betrokken?
2 En zoo ja, is de minister dan be
reid wettelijke maal regelen te overwegen
tot bescherming dier belangen en (of)
voorstellen te doen om het Slaalsbosch-
beheer, liefst in verbinding en overleg
met de Vereeniging tot behoud van Na
tuurmonumenten, in de gelegenheid te
ellen op ruimer wijze deze belangen
le dienen?
NED BOND VAN GEMEENTE-
AMBTFNAUEN.
In aansluiting met ons desbetreffend
bericht van gisteren, melden wij nog,
dat op de aigemecne vergadering van bo-
vengCHoeniden Bond o. m. hel woord
voerde de heer J. X Elenbaas, lid van
Ged. Staten van Zeeland, die een voor
dracht hield over de bekwaamheden van
de gemeente-ambtenaren
De lieer Elenbaas zette allereerst den
toestand (van 'Vroeger uiteen, toen tolt 'bur
gemeester, secretaris of gemeente-amb
tenaren werden benoemd zij, die een.
goeden kruiwagen hadden, maar niet al
tijd de capaciteiten. Een ambtenaar moei
hebben niet alleen bekwaamheid, maar
ook een ruimen blik op maatschappelijke
toestanden Hel mag niet meer voorko
men, dal onbevoegden die lietrekking
aanvaarden en daarna eerst zich bekwa
men voor hun ambt. Er moet daarom
aangestuurd worden op een staatsexamen,
voor gemeente-ambtenaren Gelukkig bob
gint de overtuiging do.or te dringen, dat
de gtemeente-administratie geen toe
vluchtsoord is voor minder bekwamen
Ook zou spr. er voor zijn, dat voor
burgemeesters werd gevraagd een zekere
graad van kennis, al zou het alleen maar
zijn om weerstand te kunnen bieden aan
den invloed van goede bekenden op po
litiek ol' ander gebied.
Ten slotte werd door de vergadering
een motie aangenomen, waarin o m
wordt gewezen op de volgende feiten
dal dc gemeenteambtenaren, vooral inde-
ze dagen, een hoogst belangrijken factor
vormen in het bestuur van Rijk, Provin
cie en Gemeente, dat zij, die het benoe
mingsrecht uitoefenen, nog steeds; niet
doordrongen zijn van de noodzakelijkheid,
dat deze ambtenaren moeten zijn alge
meen ontwikkelde mensclien, die meteen
behoorlijke mate van theoretischp en
practische vakkennis zijn toegerust; dat
de rechtstoestand der gemeenteambtena
ren, in het'geheel niet, of onvolkomen,
is geregeld, dat de bezoldiging der amb
tenaren te goring is; dat liet gewenscht
zou -zijn de vakexamens, die thans door
een particuliere vereeniging worden af
genomen, tot staatsexamen te maken,
en dat liet dringend noodig is, m al
deze misstanden te voorzien.
Deze motie zal ter kennis worden ge-
bracht van H. M de Koningin, dc Mi
nisters van Binnen! Zaken en Justitie,
dc Eerste en de Tweeae Kamer der
Sl aten-Generaal
UIT OOST-INDIË
Aardbeving op Java
Uil Soerabaja seinde meu 12 dezer
aan de N R. Ct.
De oorzaak van de aardbeving, die
op geheel Java werd gevoeld en zeer
groote schade in Maos en Banjoemas
aangericht heeft, is nog onbekend Van
verscheidene suikerfabrieken zijn de
schoorsteenen gescheurd; het bedrijf
jnoest voor cenige dagen stil gezet
worden
Het is de herigste aardbeving, die
sedert vijftig jaar heeft plaats gehad
De Tel. meldt voorls nog, dat le Ke-
soegihan 500 woningen van inlanders vol
slagen zijn verwoest.
De onlusten i n D j am 1> i
Hieromtrent werd 12 dezer gemeld
De resident van Djambi is terugge
keerd Moeara Tebo is van vijanden
gezuiverd. De toestand te Moeara Boen-
go i s gunstig Te Bangko zijn de pasar
en gouvernements-instellingen verbrand.
De rebellen hebben veel dooden. On
ze troepen leden geen verliezen. Er
zijn nog een compagnie infanterie en
een sectie genietroepen naar Djambi
jezonden.
Desertie onder de inlandse he
militairen
Naar de t,Loc verneemtis de deser
tie onder de inlandsche militairen groot
Vooral in den laatsten lijd. Tegen dit
euvel staan de plaatselijke militaire com
mandanten machteloos, door de schuld
van hen die in Batavia aan de touwlij es
trekken Wat toch is het gevat9
Vroeger moesten de inlanders een
soerat katrangan overleggen, voor ze
werden ingeschreven. En al beweert men
nu dat een dergelijk stuk vail wei tig
belang was, hel was in elk geval beter dan
heelemaal niets. Nu is dit op hoog he
vel ingetrokken en het gevolg daarvan
is het niet zeldzaam gebeuren, dal een
zelfde landsverdedigier zich 'wee of
driemaal laat aanwerven, om even zoo
veel keer honderd gulden op le strij
ken en daarvan goede sier le maken
NEDERLAND EN DE OORLOG
De nood der kleine gemeenten.
Men schrijft ons.
Dank zij de gunstigebeschikking van
den minister, is er bijna geen voedings
artikel op te noemen of de regeering doet
liet veelal goedkooper verstrekken dan
de gewone winkelprijs Zelfs dc' bewo
ners van kleine gemeenten kunnen; er van
genieten. Thans komen deze evenwel in
moeilijkheid, daar uit de gemeenten, waar
regeeringsSpek of varkcnsvleesch le ver
krijgen is, dit artikel niet mag uitgevoerd
worden. Hoe moeten nu de kleine ge
meenten, die te klein zijn om wekelijks
of om de veertien dagen een regeerings-
varken le koopen, hun varkensvleescli
krijgen? Omgekeerd komen wel de men
sclien uit de groote gemeenten, waar geen
suiker meer te bekomen is. naar de
kleine gemeenten om suiker le koopen.
Tarwe- en b r o o dp r ij zen
De minister van LN en H. maakt
bekend, dat, met ingang van 15 Septl
fe k is besloten
1 den prijs van tarwebloem (gebuild,
inlandsch, uitsluitend één soort) te stel
len op f 20 75 per 100 kilogram.
2. den prijs van tarwemeel ongebuild;
te stellen op f 18 90 per 100 kilogram
3 dal de onder 1 en 2 vastgesjtclde
prijzen zijn netto, coulant, af fabriek
ol' molen voor bakkers en dergelijke
verbruikers en dal aan tussclienpersonen
op verzoek een reductie moet worden
toegekend als is aangegeven in zijn
circulaire van 23 Maart 1915, no 12001/6
4. den maximumprijs voor brood vast
te stellen per kilogram contant, afge
haald van bakkerij of winkel voor
■a. gebuild tarwe-waterbrood op 2-1'A
cent;
b gtebuild larwewaterbrood gebakken
onder rabbinaal toezicht op 25'/? cenjt,
(de prijzen van de andere soorien ge
build tarwebrood naar evenredigheid
c ongebuild tarwebrood (bruinbrood)
op 22 cent.
Ectaardappelen
De minister van LN. en H heeft
bepaald
lo dat vóór 1 October 1916 verbo
den is de verwerking en het drogen
van geelvleezige aardappelen.
2o dal na 1 October 1916 de ver
werking en liet drogen van geelvleezige
aardapplen alleen zal kunnen geschie
den ten aanzien van partijen, voor wel
ker verwerking of droging door hem
toestemming is verleend
3o dat alle geelvleezige aardappelen
zullen worden beschouwd als cetaard-
appelon Partijen dezer aardappelen niet
voor gebruik van den eigenaar ol' zijn
gezin bestemd, moeien overeenkomstig
art. 15 der Distributiewet zooaanig wor
den bewaard, dat zij onder normale om
standigheden niet ontijdig tot bederf over
güan, of als eelaardappelen ongeschikt
worden.
Uitgewezen.
Door den schout bij-nacht, commandant
der stelling vau de monden der Maas en
van de Schelde (commando Zeeland: is
hel verblijT in zijn ambtsgebied ontzegd
aan den Belg Cyriel de Vleeschhouwer,
geboren le Kieidrechl 28 April 1895,
van beroep werkman, en aan den Neder
lander .lacobus Fraucisous Volckaert, ge
boren te Axel 11 Januari 1873, van be
roep werkman, beiden wonende te Axel
en beiden Ier zake van hel he trokken zijn
bij den smokkelhandel.
Verder neslool de schout-bij-nacht den
toegang tol en het verblijf in zijn gezags-
gebied te ontzeggen aan Bernard Leiciiig,
spoorwegarbeider, geboren Le Vardingbold
(Duitschland) 19 October 1S8-1, wonende
le Burlo Duitschland) en a:ui Ernst Bulz,
koopman, 30 jaar oud, wonende te Bent-
bei in eerstgenoemde ter zake van hel
op .Vcderlandsch grondgebied vertoeven
de. plegen vau een handeling waardoor de
neutraliteit. van Nederland in gevaar zou
kunnen' worden gebracht, laatstgenoemde
wegens gegrond vermoeden van spi-
onnare.
Uitvoer van appelen en peren
Het lid der Tweede Kamer jhr. mr
J B L. C C baron de Wïjckerslooth de
Weerdesteijn heeft aan den Minister van
landbouw een groot aantal vragen ge
steld betreffende hel uitvoerverbod van
appelen en peren, o a. welke redenen
den Minister daartoe hebben geleid
waarom het uitvoerverbod niet bekend
gemaakt is vóór de verpachting van
peren- en appelboomgaarden plaats had,
zoodat dc pachters bij hun bod hier
mede rekening konden houden; of de
Minister belanghebbenden geraadpleegd
heeft alvorens dezen maatregel uit le
lokken, of de Minister de appelen en
peren tot het onontbeerlijke volksvoed-
sel rekent dan wel of de reden tot in
grijpen geweest is, het verschaffen van
een goedkoop genotmiddel aan consu
menten enz
M o 1 e s t v e r z e k e r i n g.
Bij kon besluit zijn benoemd ge
machtigden der regeering, en een com
missie van advies voor de uitvoering
van de oorlogshiolestverzekeringswet.
0
Van 'de grens
De Duilscliers hebben de Belgische
plaatsen St Laureijns en Balgerhoecke
tol operatiegebied verklaard Voorheen
behoorden -deze plaatsen lot liet etap-
pengëbied en liep de grens van het ope
ratiegebied langs Maldeglictn
Men schrijft uit Maastricht dd 12
September aan de N Crt.
Volgens „Les Nouvelles" van heden,
zijn in alle langs de Limburgsche grens
gelegen Belgische plaatsjes de 'taat-rte
beschikbare Duilsche troepen met pak
en zak in de richting van Luik vertrok
ken, om hun front te versterken
Schorsing der uitgifte van JL n-
g c 1 s c h e uitvoervergunningen
Omtrent de door ons vermelde schor
sing van uitgifte van uilvoerverloven en
van verlcening' van andere faciliteiten
voor een aantal opgenoemde arjti-
kelen, vindt men in de Engelsclie pers
nadere bijzonderheden. Deze bepalingen
gelden „tot nader order" voor Neder
land, Denemarken, Zweden en Nborwe-
gen, ofschoon de opgesomde artikelen
niet voor alle genoemde landen de
zelfde zijn
Bovendien is voor Denemarken nog
een afzonderlijke lijst samengesteld van
goederen, waarvoor zelfs de bepaling
„tot nader order" niet geldt Dit zijn:
dierlijke vetten en oliën, plantaardige
oliën en oliehoudende zaden uitgezon
derd' soyaboonen).
Nederlandse he zeelieden
gestraft
Drie Belgische muniliearbeiders, die
zonder vergunning uit Engeland tracht
ten te komen, door zieli aan boord van
de Maasstroom" te verbergen, werden
tot vier maanden dwangarbeid veroor
deeld.
Twee Nederlandsc-he stokers, die hun
daarbij voor geld behulpzaam waren
en een andere X'ederlander, die zijne
bemiddeling had verleend, werden resp.
met drie en zes maanden dwangarbeid
gestraft.
oi
Besertenrs.
Nabij de Maagd van Gen t zijn
twee Duitsclie militairen in burgerkle
ren over de grens gekomen.
De Ned ambulances voor de
Cenlralen.
Naar hel Hbl verneemt heeft het
centraal comité voor Nederlandscheam
bulances voor Duitschland en Oosten-
rijk-Hongarije. alle sub|-comité'.s in Ne
derland uitgenoodigd tot een bijeen
komst op Dinsdag a s ter bespreking
■an plannen ibt voortzetting der ambu
lances.
Een voorstel zal worden gedaan om
de ambulances voorloopig voor een jaar,
ingaande 1 November a s voorl te zet
ten
ïïit Slatl en Provincie.
Uit Middelburg.
Blijkens een elders in dit nonimer
pgenonien publicatie moei men voor
of op 22 Scpl zijn bakker kennis geven,
indien men na 30 Sept. geen regeerings
brood meer wenscht le ontvangen of van
bakker wensclit te veranderen
Gisterenmiddag fe drie uur werd
door een koopman bij de politie aangifte
;odaan dat ten nadeele van hem een
baal was ontvreemd met ongeveer 90
K G gebreide wollen vodden, die hij op
de I.oskade bad gebracht om daar in een
schip te worden geladen; de baal had een
waarde van ongeveer f 90. Een inspecteur
i een hoofdagent trokken direct op on
derzoek uil en reeds voor het een uur
later was, was.de dader, de 31-jarigd
C J L„ knecht bij den koopman, gear
resteerd en was in diens woning de baal
in beslag geil omen, waar zij onder stroo
as weggestoken. Bekl. bekende en wordt
na opgemaakt procesverbaal voor den of
ficier van- justitie geleid.
In een hier ter stede verschij
nend advcrlenlieblad troffen wij de vol
gende advertentie aan-
Is de acht uur-winkelsluiting niet al
leen gedurende de zomermaanden, doch
ook in dc wintermaanden in te voeren?
Deze 'vraag kan alleen door het pu
bliek opgelost wórden, door hunne in-
koopen des avonds voor 8 uur te doen
Deze advertentie is geteekend Middel
burgschc vereeniging van winkel- en ma-
gazijnpersoncel „Door Eendracht Verbe
tering".
Naar wij vernemen zijn er ook strooi
biljetten in dezen geest verspreid Ér
kwam er ons echter geen in handen.
Geslaagd voor het examen politie-
diploma de heer G. Beklce alhier.
Uit .Vil'issingen.
Er zijn te Vlissingen enkele'
gevallen van tvphus geconstateerd. De
