MIDDELBÜRGSGHE COURANT.
1S9* Jaargang
W oensdag
13 September.
BINNENLAND.
fflt Stad en Provincie.
JVÏ 216
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
NEDERLAND EN DE^pORLOG.
De vaart op Engeland.
De mailboot van de Mij. „Zeeland" is
hedenochtend niet vertrokken, in verband
met een bericht uil Engeland, dat de
boot niet in de Engelsche haven mocht
landen. De neutrale scheepvaart op En-
geland schijnt weer voor eenigen lijd te
zijn stop gezet.
Tarwe voor zelfbakkers.
De minister van L N. en II. heeft tot
de burgemeesters een rondschrijven ge
richt, waarin er op gewezen wordt, dal
aan landbouwers of anderen, die
woon zijn hun eigien tarwebrood te bak
ken, een hoeveelheid tarwe kan worden
gelaten, noodig voor het bakken van deze
broodsoort voor zich en hun gezin Zij
zijn. dan van het verkrijgen van brood
(meel)kaarten en van rogge om daar
van zelf brood te bakken uitgesloten
De hoeveelheid tarwe welke hun zal
kunnen worden toegewezen bedraagt 1
tot D/2 ILL. per jaar voor ieder ge
zinslid boven de twee jaar, welke hoe
veelheid is te bepalen in overleg met
de Provinciale broodcommissie naar mate
van de plaatselijke omstandigheden
Groen ten.
Naar hel Ilbld. verneemt, zal voor den
komenden winter de hoeveelheid jgroenlen
welke door bemiddeling van de groenten
cenlralc Ier beschikking der gemeente
besturen wordt gesteld, veel grooter zijn
dan het vorige jaar. Dit is vooral Ie dan
ken aan den grooten hoonenoogsl.
-o
"Uitvoer van gezouten boon-en.
De minister vah, L., N. en H. heeft be
paald, dat de rijkscommissie van toe-.
zicht als bedoeld in art. 6 der statuien
van de vereeniging „Groenten-Centrale"
van 13 September 1916 af consenten zal
kunnen verleenen voor den uitvoer van
alle soorten gezouten snijboonen en
spersieboonen. De exporteurs zijn ver
plicht voor elke 100 vaten, waarvoor
zij consent aanvragen, 35 vaten voor
binnenlandsch verbruik beschikbaar te
houden en af te leveren
Voor nadere bijzonderheden zie men
de St. Crt. no- 214.
Uitvoer sjonge hanen.
Do Minister van Landbouw heeft, met
- wijziging van zijn beschikking van 24 Juli
1916. bepaald, dat het minimumgewicht
van levende jonge hanen, waarvoor con
sent tot uitvoer lean worden verleend,
zeven ons is.
- C—
Aan den draad.
Men schrijft ons uit Clinge: Aan den
beruchlen electrischen draad is Maan
dag jl. in den „Hedwigpolder" een Duitsch
soldaat blijven „hangen", zooals men zegt.
De ongelukkige werd aangetroffen met
<dc' beide beepe'n op den grond, het boven
lijf op de gewone afsluiting, die zonder
gevaar is, en met de kin op de doodende
geleiding.
Hij had het geweer nog lusschen de
armen, zoodat naar alle waarschijnlijk
heid hij met de ellebogen op hel paaltje
naast hem heeft geleund, voorover er af is
"geschoven, en met de kill op den geladen
draad is terecht gekomen.
„Der Ivrieg" heeft weer een leven ge-
eischt, maar nam het onverwacht, van een
stillen grenswachter.
Hoeveel dooden sterft echter niet de
officier, die dezer dagen van de grens
wacht dezer streek naar het front moest
vertrekken; de man heeft van af het
ontvangen van hel bericht tot aan zijn
vertrek niets gedaan dan geweend! Let
terlijk doorweekt van tranen lagen zijn
zakdoeken op zijn tafel!
De voeding der Duitsche soldaten, ten
minste dergenen, die aan ide grens zijn ge
plaatst, schijnt bij lange na niet vol
doende te zijn.
Deze grensmannen vragen tegenwoordig
geregeld om vleesch, kaas, boler, vet, en
willen deze levensmiddelen zeer duur be
talen Ze hebben geld genoeg, maar ver
klaren, dat ze aan gene zijde van den
draad niets van het verlangde kunnen
koopen, omdat het er niet te krijgen is
UIT »E PERS.
De openbare school
Hel „Alg Handelsblad" toont zich niet
erg ingenomen met hetgeen de minis
ter in zijn memorie van antwoord in
zake de grondwetsherziening opmerkt over
«lc wijzigingen van artikel '192 en over
de verhoiuliifg tussehen openbare en
bijzondere school Het blad schrijft o
„Wij missen in het betoog van den
minister elke uiting, die loont dat. de
minister begrijpt, dat de openbare
school er ook is niet als „propaganda
middel" voor één overtuiging, maar om
de minderheden gelegenheid te geven
ander on denvijs dan propagandistisch
confessioneel onderwijs van één bepaal
de richting te genieten. Een bescher
ming van de njinderheden Wij missen
in hel betoóg van den minister eenige
uiting waaruit blijkt, dat de minister in
ziet, dat er nog eeuig gradueel ver
schil is, of men zijn kind wel moet'
laten leeren een geloof, dat men ver
keerd acht, oi niet (op school) moet
laten leeren het geloof dat men goed
acht W-ij missen in het betoog van den
minister elke uitspraak waaruit blijkt
dat, hoezeer mén ook de "billijkheid
erkent'om, waar de behoefte aan der
gelijke scholen groot genoeg is, de
kosten van liet bijzonder onderwijs ge
heel door den Slaat te doen dragen,
toch de openbare school eeu kostelijk
goed is, dat niet gemist kan worden
in ons land, dat verdedigd en gehand
haafd moet worden.
„Wij missen in de regeeringsnota elk
woord, dal ons kan doen inzien dat
de minister, die volgens de tegenwoor
dige Grondwet zijn voortdurende zorg
aan het openbaar onderwijs moet wij
den, dal onderwijs lief heeft en er
de beleekenis van begrijpt
„En dit brengt ons dadelijk op ons
hoofdbezwaar tegen de negativileit van
den inhoud van hel ministerieele be
toog
„Van vele zijden, ook door ons, is er
j gewezen, dat er zulk een nauw,
zulk een onverbreekbaar verband is tiis-
schen de wijziging van artikel 192 en
de wijziging van de wel op het L O
Wij hebben in ons blad aangetoond, dat
de Wijziging van de L. O. wet, door de
commissie voorgesteld, in de praetijk
moeilijk uitvoerbaar zou zijn. Door an
deren is er op gewezen, dat thans
een tijdelijke kerkelijke meerderheid
dc gelegenheid zal krijgen de L. O.-wet
zoo te wijzigeq, dat feitelijk de open
bare school vernietigd wordt en te veel
kinderen in het land voor de keus ge
steld worden, hetzij in strijd met. de
wet geen onderwijs te ontvangen, het
zij in strijd met het gieweten der "ouders
confessioneel onderwijs le ondergaan
,A1 die zorgen raken den minister
niet. Deze Memorie van Antwoord zou
bijna door mr Heemskerk geschreven
kunnen zijn, al zou deze- hét natuurlijk
in anderen vorm gezegd hebben Men
lette op de schijnbaar welwillend on
verschillige positie tegenover-, de open
bare school aangenomen, de verdacht
making Van de motieven der voorstan
ders der openbare scliool, het huppe
len om de argumenten der tegenstan
ders
„Wij aarzelen te zeggen, dat de be
langen van het openbaar onderwijs bij de-
zon minister in veilige handen zijn."
Uit Middelburg.
Door Gedeputeerde Staten is dc ope-
r.iug van de tweede zitting der Stalen
van Zeeland in 1916 vastgesteld op Dins
dag 28 November ,a.s. des namiddags le
71,2 uur.
- De firma E. Helder Zoon éla-
leerde reeds gisterenavond een zestal'
groote photo's van H. M. -de Koningin tij
dens de inspectie op het Molenwater; de
uitstekend gelijkende portretten zullen
zeker koopers trekken,
Tijdens de inspectie op hel Molen
water is gisteren van éen dame een por-
temonnaic uil eeu handtaschje gerold.
Alhier is gisteren uit de vestibule
van liet stadluiis een rijwiel verdwenen,
dat vermoedelijk ontvreemd is
——o
Uit Vlissingen.
Voor het examen politic-diploma is
geslaagd de heer A. Goethart ie V1 i s-
Singen
o
Uit Walcheren
Hedenmorgen sloeg een span paar
den die op de boerderij van der Boedjc
met den wagen aan het fourageeren wa
ren, op hol. Bij de buitenplaats liep een
der paarden met den kop hel ijzeren
hek uit den grond en stortte dood neder
hel andere paard bleef ongedeerd.
Heden herdenkt de heer J. A. Geldof
le Veere den dag dat liij vijftig jaar de
betrekking van gemeente-secretaris der
gemeente Vrouwepolder heeft ver
vuld.
De heer Gcldof die gisteren zijn 81en
jaardag mocht beleven, geniet nog steeds
een goede gezondheid.
Mogen de restende levensjaren hem
de.ze blijven schenken.
Aan J, Verton, klokkenist te Se-
ooskerke (W.) is bij kon. besluit een
pensioen verleend van f 17.
o
Uit Zuid-Beveland.
De Minister van Binnenl. Zaken
heeft voor de verkiezing van leden van de
Tweede Kamer ,der Slaten-Generaal de
gemeente Goes verdeeld in twee stem-
districten als volgt-
stemdislricl I, omvatlende de wijken A
lol en met U; sleiudislrict II, omvattende
de wijken E tol en met H;
n bepaald, dat het hoofdslembureau
zitting zal houden in hel stemdistrict I.
o
Uit Tholen.
- Men meldt ons uit hel eiland]
Tholen:
De kwestie „woonwagens is in de
laatste zitting van den raad der ge
meente Oud Vossemeer even onder de
oogen gezien en zooals wij gemeld heb-
hebben zal men beproeven door sa
menwerking met al de gemeenten in hel
eiland het kwaad te voorkomen van hét
telkens terugkeeren der woonwagens mei
dc respectieve bedelaarsfamilie Niet
alleen dat het lijdelijk verblijftdier woon
wagens last veroorzaakt, maai- de dorps
bewoners hebben feitelijk van het be
delen ook veel hinder.
Aan de overzijde der Eendracht heeft
men ook bepalingen in het. leven ge
roepen, waarbij hei verboden wordt dat
dergelijke wagens overblijven en nu
wordt het eiland telkens met een in
vasie bedreigd. In de eerstvolgende verga
dering der vereeniging van bui'gemées-
ters enz. in het eiland zal men trachten
een verordening te ontwerpen, waarbij
de bewoners van Tholen zullen gebaat
'zijn.
o
Uit Schouwe n-D u 1 v e 1 a n rt.
Aan J. van der Krelce, gemeente
secretaris le Zonnemaire, is bij kou.
besluit een pensioen toegekend van f 175.
De gereformeerde gemeente van
Oosterland heeft hel zoogenaamde
,Hooge Huis" met omliggende wonin
gen gekocht. De bedoeling is om die'gc-
jouwen (e sloopen en dan een k.°rk
met pastorie te bouwen Ongeveer 8
gezinnen zijn daardoor genoodzaakt te
verhuizen.
De „dijksche" kerk komt daardoor
te vervallen wat voor de leden een
groot gemak zal zijn, daar die circa
een kwartier van de kom van het dorp
is gelegen.
v Zeeuwseh-Vlaanderen W D
- Dinsdagmiddag kwam de heer JL
Groosman te IJ z e n d ij lc e van den
Schoondijksclien weg de gemeente per
stoomfiels binnen. Bij het zwenken bleek
hij zijn draai niet goed te nemen en reed
tegen een hekwerk op. Hij stortte van zijn
machine en bleef bewusteloos liggen. He-
ig bloedend in hel gelaal en geschramd
op andere plaatsen, werd hij bij een na-
Jjijwouend familielid ingedragen. De bij
geroepen geneesheer constateerde echter
geen breuken.
IIET KONINKLIJK BEZOEK.
Te Vlissingen meerde de „Balder"
gisterenmiddag legen zes uur weder aan
de ponton en begaf H. M. de Koningin
zicli onmiddellijk door de koninklijke
wachtkamer naar hel perron, waar zij in
den trein stapte die spoedig daarop naar
Middelburg vertrok.
Alhier kwam de treiu legen kwart over
zes aan het station en werd op een zij
spoor tussehen hel station en de Hooge
Brug j?reden, waar hij lot hedenmorgen
bleef slaan, bewaakt door militairen cn
rijkspolitie.
Velen gingen nog een kijkje nemen bij
den trein, maar de hsop dat II. M. zich
nog eens aan de Middelburgers zou ver-
loonen werd niet verwezenlijkt.
Over jlcn inspectietocht die H. M. gis
teren maakte door "Westelijk Zeeuwsch
Vlaanderen, bereiken ons nog de volgende
berichten.
Te Breskens.
Omstreeks kwart voor drie kwam I-Ir.
Ms. mijnlegger-„Balder" op de Haven,
waar de Koningin op de ponion ontvan
gen werd door de militaire overheid. Da
delijk werden de opgestelde troepen ge
inspcclcerd, waarna U. M. met gevolg
in drie .auto's naai- Nieuwesluis reed om
na een half uur weer langs denzelfden
weg naar Brcskens le komen, waar men
weer langs de Lroepen reed, om vervol
gens verder Zeeuwsch-VIaanderen in te
aan. Omstreeks 5 yur 15 staple II M
weer aan boord van hel stoomschip „Bal-
der". doch ongeveer 1000 M. builen de
lianen is zij per sloep overgegaan op oen
lorpedoboot, die haar verder naar Vlis
singen voerde.
'an 10' uur 's morgens al' kwamen er
reeds vreemdelingen om de komst van
II. M. af te wachten. Hel was zeer druk
in de plaats. Uil alle huizen woei de drie
kleur.
Des uyonds deed het muziekgezelschap
„Uil hel volk—Voor het volk" een muzi
kale wandeling, wat veel volk op de been
bracht.
Te IJ zen dijk e.
Hel bezoek van II. M. aan IJzendijke
heeft uit den aard der zaak niet lang ge
duurd. Even vóór 4 uur Icwamen de
auto's de plaats ingereden, heel langzaam,
om bij de Markt te stoppen. De lieer
Neeléson, burgemeester, begroette II. M.,
waarna de auto's zich weer in beweging
zotten cu om de Marlet heen draaiende,
de gemeente verlieten. Er werd druk ge
vlagd en er was veel volk op de been,
dal de Koningin hartelijk top juichte.
Te O o s l bur g.
Gisterenmiddag omstreeks kwart over
vier kwam de- Koningin te O o s l b u r g
aan, waar zij een troepcninspeclie hield.
Op de Markt stond een talrijk publiek cn
de kinderen der openbare, der R.-K. en
der ehr. school met hun onderwijzers op-
geste'd. Voor het gemeentehuis hielden
de Irie auto's stil, waar II. M. door den
burg -meeste!- werd toegesproken. Daarna
reed men onder luide hoera's van het
publiek naar de Zuidzandsche straat,
waa*- de troepen geïnspecteerd werden.
Hier staple II. M. even uit. Xa de. inspec
tie reed li. M. naar Zuidzande om zoo
naar Breskens terug te keeren.
Naar Z. Vlaanderen O. D.
Hedenmorgen te ruim acht uur reed de
Koninklijke trein weder voor het per
ron en namen de autoriteiten, die gis
teren dien tocht medemaalften, in den
trein plaats om ook lieden II. M. te ver
gezellen. Ook was de burgemeester aan
hef station, die door de Koningin werd
begroet en aan wien zij mededeelde in
den trein goed te hebben gerust Trou
wens, het valt ieder op, dal de Koningin
er zéér gezond uitziet.
Te 8.27 kwam de Koninklijke trein te
Vlissingen aan, waar de commandant van
Walcheren, de garnizoenscommandant en
de burgemeester van Vlissingen ter be
groeiing aanwezig waren
Aan de ponion lag ditmaal de pantser-
boot „Briniogemeerd, waarmede II M.
de reis naar Terneuzen zou maken De
Koningin begroette eerst den commandant
■n ook den zeeloods R Zorgdrager, die
de drie rampen met de mailboot der
Zeeland medemaakte en die op verzoek
an II' M. aan boord was.
Onder liet gejoel der schepelingen der
andere oorlogsvaartuigen stevende de
„Brinio' de haven uit II M. stond op
de commandobrug cn dankle vriendelijk
'ooir de haar gebrachte hulde.
Te Neu?on
Het bericht dat Hare Majesteit de Ko
ningin, Zeeland, en meer in het bij
zonder ook Oostelijk Zeeuwsch-Vlaad
deren met een bezoek zofu, vereeren, werd.
te Neuzen j 1. Zaterdag met bijzondere
belangstelling vernomen Het maakte het
onderwerp uit van veler gesprekken en
wekte, hoe meer de dag daarvoor be
stemd naderde, steeds grootere geest
drift, al was het dan ook, dat uit de
nadere gegevens daaromirent vermeld
bleek, dat het van zeer korten duur
zou zijn.
Reeds Dinsdag begonnen verschillen
de ingezetenen de vlag uit. te steken
en zag men in de straten ook enkele
versierde étalages, terwijl des avonds
op straat een ongewone gezellige druk
te heerschte.
Woensdagmorgen was de stad geheel
in vlaggcntooi en zag men algemeen de
Rationale kleuren dragen; terwijl de
kinderen met oranje getooid reeds vroeg
rond liepen. De scholen gaven dezen
dag vacantie.
Toen te ongeveer half tien ure de
„Brinio" op de haven kwam was daar
een talrijke menigte aanwezig
I Aan de aanlegplaats werd H M. ver
welkomd door den burgemeester, den
heer J Huizinga.
H M. reed alsnu met Haar gevolg
per a uto langs de Sassche poort,
Weslkolkslraai, Nieuwstraat e-n Noord-
straat door de Kerkstraat naar
de Markt, waar de militairen cn de vrij
willige landstormers stonden opgesteld,
en het muziekgezelschap de Vereenigde
Werklieden hef Wilhelmus speelde
Naar Sluiskil
Na .de inspectie reed H M. langs
de Heerengracht, in afwijking met het
oorspronkelijk plan) door de Nieuwev
diepstraat en Dijkslraat de Sassche poort
uil langs het kanaal naar Sluiskil, al
waar eveneens druk werd gevlagd Bij
de kolensilo der cokosfabriek waren de
kinderen der openbare en bijzondere
school opgesteld, die II M. hartelijk toe
juichten.
Te Axel
Kort daarop was nu Axel's grondgebied
bereikt. Langs de oude volksbuurt reed
II M. dit stadje binnen, om op de Markt,
waar Zij voor het stadhuis werd verwel
komd door den burgemeester, den lieer
L.'J den Hollander, inspectie te houden
over de militairen Ook in Axel was de
vlaggcntooi algemeen. Langs den Buthdijk
•aren bij de maréchausséeknzernc de
kinderen vah de bewaarschool opgesteld,
terwijl die van de openbare en bijzondere
scholen langs den Kinderdijk hoe toe
passelijk, die naam "stonden geschaard,
en H M. die op Haar tocht naar Hulst
passeerde, luide toejuichten
Te Hulst en terug.
In Hulst Werd IJ M verwelkomd door
den burgtemeester, den heer F van Wacs-
berghe, en werd, na een Inspectie van
de daar aanwezige militairen, de reis
voortgezet, eersl langs den Prov weg
naar Walsoorden en vervolgens over Stop
peldijk veer, Zaamslagveer naar Zaam-
slag, waar bij het gemeen tel mis even
werd getoefd, en. de burgemeester, de
heer Joli de-Feijter ter begroeting van
H. M. de Koningin aanwezig was Ook de
bewoners van Zaamslag, die in grooten
getale op het dorpsplein aanwezig waren,
hadden door hel uitsteken 'der vlaggen
blijk gegeven, het Koninklijk bezoek op
hoogen prijs te stellen
Door den Ternouzensclien straatweg werd
de reis voortgezet naar Neuzen Bij de
grens werd de Koninklijke stoei opge
wacht door den burgemeester, die per
auto voorreed Aan de Axelsche s'raal,
voor het binnenkomen der stad, stonden
de bonderden leerlingen der openbare
en bijzondere scholen, onder leiding van
hunne onderwijzers geschaard, die niet
moe werden II M loe te juichen, waar
voor Zij vriendelijk neigend dankte.
Vervolgens reed de stoet door de slad
naar de aanlegplaats in de nieuwe haven.
Tegen een uur wordt H. M. te Vlissingen
terugverwacht om alsdan in den trein
de lunch te gebruiken en hedenmiddag
een revue over de oorlogsschepen te
houden.
Do - koninklijke trein zou hedenavond
5.50 uur uit Vlissingen vertrekken en
irdl via Delft, oni 8.18 vanavond in
Den Haag verwacht.
Hel is zeker wel aardig er eens aan
te herinneren, dat het juist 9 jaar ge
leden is, dal II M. dc Koningin met
Prins Hendrik aan de verschillende dce-
len van onze provincie een officieel
bezoek bracht Op Donderdag 12 Sep
tember 1907 kwamen zij te Middelburg
en bezochten dien dag ook Vlissingen
Op 13 September kregen Schouwen en
Zuid Beveland een bezoek, terwijl op
Zaterdag 14 September de beide Vlann-
derens het vorstelijk echtpaar in hun
midden zagen
FLOR ALIA
Gisterenavond had in de kleine Schut-
icrshofzaal de prijsuitreiking plaats vian
de prijzen, die door de inzenders op Flo-
ralia met hun bloemen waren verdiend.
Dc heer L. K van der Harst J.Jz.
beetle de aanwezige inzenders welkom!
eg wees er nog eens op, wat Floral ia
in de gezinnen beteekent Kon „l'It het
Volk—Voor het Volk" in 1914 en 1915
Floralia door verschillende omstandighe
den niet doen doorgaan, in 1916 besloot
het bestuur, zij het. ook niet met alge-
ïneene stemmentoch weer haar ten
toonstelling te houden, al duurden de
ongunstige tijdsomstandigheden dan ook
nog voort. De deelname was dit jaar
niet wat zij vroeger placht te zijn. Na een
