MiDDELBüRGSCHE COURANT,
Maandag
11 September,
.Na '214
139" Jaargaay
lOiti
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs/per kwartaal te Middelburg en voor lien, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een' per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
DE KANTOREN DER MIDDELIil RG
SCÏfE COURANT ZULLEN MORGEN
VAN 10.30 TOT 12 UUR GESLOTEN
ZIJN.
BINNENLAND.
DE OVERBRUGGING VAN HET 1IOLL
DIEP.
Naar de „Tel.' verneemt berusten er
thans bij het departement van Water
staal twee' plannen voor de verbetering
van de verbinding over het Hollandseh
Diep. Beide omvatten oml ïoogbr e ngeïi
der beslaande brug, verval van hel draai
bare gedeelte en bouw van een nieuwe
brug op e enigen afstand. Volgens liet eene
plan zon de nieuwe brug er een zijn voor
enkel spoor en zou de beslaande als
spoorbrug behouden blijven, volgens hel
andere wordt de oude brug voet- en rij-
brug en de nieuwe ingelicht voor dubbel
spoor De kosten worden onderscheiden
lijk op ruim -zes en rujm zeven miljoen ge
raamd.
Wij behoeven zeker nauwelijks op te
merken, dal het Iweede plan verre onze
voorkeur heeft. Door een rijbrug over hel
Hollandseh Diep zouden zoowel Holland
als Zeeland en een grool deel van Noord
Brabant ten zeerste gebaal zijn. Dat wet
tigt wel een uilgaaf van 1 miljoen extra.
UIT OOST-INDie
De onlusten in D jam bi.
De Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
seinde Zaterdag, dat uit Mbeara 'fc.bo
voorspoedige plaatselijke verriclUiugen,
zonder verliezen onzerzijds, zijn gemeld
en dat het jnieuws ui't andere plaatsen on
belangrijk doch bevredigend was.
Ambtelijk wordt gemeld, dat er voor
de te Palehibang heerscheivde paniek
geen reden bestaal
Beteugeling van heL verzet zal ech
ter niet zoo spoedig plaats grijpen, waar
troepenvervoer in verband met de groo
te afstanden en den slechten toestand 'der
verbindingswegen niet dan zeer langzaam
zal kunnen geschieden.
CONFERENTIE OVER INDUB
De door het hoofdbestuur van den
Vrijzinnig-Democratischen Bond samen
geroepen vergadering van Indische spe
cialiteiten en deskundigen, waarin zou
worden besproken ©enerzijds oï de V.
D B meer dan tot dusver voor Indië
kan doen, anderzijds op welke wijze er
toeer contact lean worden gebracht tus-
schen de vrijzinnig-democraten hier te"
lande en die in Indië, heeft jl. Zaterdag
plaats gehad.
De Tel verneemt, dat de besprekingen
nog een voorloopig karakter hebben ge
dragen A.s. Zaterdag zal wederom
worden ^vergaderd, en dan met de vrij
zinnig-democratische Kamerfractie. In de
ze vergadering zullen bepaalde voorstel
len worden geformuleerd betreffende de
verhouding' van den V. D. B. tot Indië ein
betreffende het koloniale program Hier
bij zal de houding, aan te nemen je
gens' dpn Sarelcat Islam, één der hoofd
punten uitmalven, evenals de kwestie van
epn eigen parlement voor Indië
DE BEVORDERING DER GROOT
INDUSTRIE IN NED.-INDIE.
Verschenen is het lijvige rapport om
trent de studiereis, door rien heer H. van
Kol, lid van de Eerste Kamer, gemaakt in
Japan, naai- den staal van ontwikkeling
-van de nijverheid en naar hetgeen daar
1c lande is verricht, om die nijverheid te
bevorderen en tol ontwikkeling Ie bren
gen, voor den duur van welke opdracht,
hem door den Minister van Koloniën ver
leend, dé heer Ph. I Kelner 'inmiddels
overleden) laatstelijk Referendaris hij het
Departement van Landbouw. Nijverheid
en f-Iandel in Nederlandsch-Iudië, alf
medewerker was toegevoegd.
In dc „conclusie" van het rapportwordt
,o.n. hel volgende gezegd:
De onverbiddelijke noodzakelijkheid
van meerdere productie werd zoowel voor
Java als voor Japan bewezen.
Men moet in bel eene land dal in me
nig opzicht in gunstiger conditie verkeert
niet wanhopen lot stand te kunnen
brengen wat in hel andere zoo goed .ge
lukte, doch veeleer de kans van slagen
in allen ernst onderzoeken.
Het ware van Staatswege struisvogel
politiek van dit levensvraagstuk voor onze
koloniën en vo,or ons koloniaal bezit z4ja
nicts-doen te verschuilen achter onbewe
zen beweringen,-achter gewaagde (geens
zins altijd onbevooroordeelde) gissingen, in
plaats van eindelijk de handen uit de
mouwen te steken en een aanvang te
maken met een ernstig en goed voorbe
eld onderzoek naar de indnslricele mo
gelijkheden van Java. Die bezwaren,
steeds komende van de zijde van belang
hebbenden bij Jiel beslaande, zijn in hel
voorgaande reeds uitvoerig weerlegd, de
waardeloosheid der rassentheorie is aan
getoond en is door de ervaring met de
Japanners opgedaan, geheel ontzenuwd.
Juist op Java, lol in den treurc werd
daarop gewezen, zijn in veel opzichten
de omstandigheden gunstig, wat betreft
de voorwaarden dei- industrie en de
eigenschappen vau „dit meest gedwee"
volk der aarde.
„Promatuur" is zulk pogen Ln geen ge-
val: en wachten tot de Javaan rijp is
was de Japanner dal -een halve eeuw
geleden?) is eenvoudig zijn onwil verbloe.
men achter onwaardige uitvluchten. Want
hoeveel jaren zal het dan wel niet duren
nicer de Javaan „rijp" kan worden ver
klaard door zijn heerschers, indien elke
proefneming achterwege blijft en hem
f.enige kans om hel tegendeel te bewij
zen wordl onthouden.
Het ware dwaasheid van Japan, blin
delings alles over te nemen; andere toe
standen stellen andere eischen; hun er-
varing kan ons steeds lot leering. soms
tot waarschuwing strekken. Elk land door
loopt ten deele zijn eigen evolutie.
Nieuwe tijden zijn in elk geval in aan
tocht. Laat ons dan toonen op de hoogte
te zijn van de geweldige laak die ons
wacht, van de economische evolutie, die
ook in Nederlandsch -Indië komen moet
en komen zël. Het zal daar" van
den goeden wil en de bekwaamheid
der leiders afhangen of deze noodzake
lijke veranderingen er zullen komen langs
geleidelijken weg, dan wel vergezeld
van de schokken der geboorteweeën. Wie
een open oog heeft voor de nooden des
volks, zal daaraan mei alle la-achten, vol
liefde en toewijding medewerken, want
de- vermeerdering der productiviteit des
lands, het vestigen eener groot-industrie
is een dringende eisch des tijds, zoowel
in economisch als in staalkundig opzicht.
De voorwaarden daarvoor zijn aanwe-
de middelen werden aangewezen;
thans is hel woord aan de verantwoorde
lijke overheid om le beslissen of de groote
en heerlijke taalc die voor haar werd weg
gelegd, ook trouw zal worden vervuld.
Mijnerzijds heb ik mijn geenszins altijd
aangenamen plicht naar krachten ver
vuld.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Brood voor België.
,Het volk" verneemt, dat minister
Poslhuma verlof heeft gegeven, brood
uit le voeren naar België waar de nood
hoog gestegen is
Ook voor de gezinnen, die lusschen de
draden aau de grens wonen is voorloopig
weer brooduilvoer toegestaan op consen-
ten der Fieskens Commissie.
o
Engeland en wij.
Officieel wordt van Engelsche zijde
bekend gemaakt, dal lot nadere kennis
geving geen fa eiliteilen meer zullen ver
leend worden voor den invoer in Neder
land van biscuits, borstelwerk, eieren,
'dooiers, eiwitten, traan, vruchten,
noten en pitten, gomsloffen, haar, ho
ning, lucifers, pek, verduurzaamde en
in blik bewaarde levensmiddelen, zvva-
el, spiritualiën, specerijen, slijfslel, rub-
ter en balata^ talkpoeder, plantaardige
vezels en gist. x
Duits dill and en de haring-
v i s s c h e r ij
Hel Duitsche gezantschap te s-Gra-
venhage meldt
In enkele organen der Nederlandsche
pers verscheen een bericht volgens het
welk ook. Duüschland verklaard heeft
tegen de lusschen Nederlandsche en
Engelschè belanghebbenden in de kwes
tie der haringvisscherij getroffen schik
king' geen bedenkingen te hebben
Dit bericht is van grond ontlbloot
Militai re-zendingen
Luitenant-kolonel Muller Massis en ma
joor de Quay, belast met militaire zen
dingen onderscheidenlijk te Berlijn en te
Parijs, zijn dézer dagen haar hunne
bestemmingen vertrokken
Aardappelen
De aardappelmeelfabrieken hebben
aanschrijving ontvangen, dat op last
den minister hel vermalen van voor de
consumptie geschikte Eigenheimers en
andere voor consumptie geschikte va
riëteiten van aardappelen verboden is
W e e k b e p a 1 i ti g e n.
Voor de week van 11—16 dezer is door
den Minister van L., N. en II bepaald,
dal van elke 50 volverschc Icipeiren,
welke beschikbaar moeten worden ge
steld, 20 moeten worden geleverd tegen
een prijs van t'7.30 per 100 stuks, voor
levering aan de gemeentebesturen; en
dal de prijs voor La Plata en Amerikaan-
sche mixed maïs aan gemeentebesturen
voor ruiling legen rogge vau den oogst
1916 zal bedragen f 235 per last van
2000 kilogram op f 7.87»-'s per 70 kilo
gram, uitsluitend le Rotterdam te out
vangen.
o
Gjvaan en meel.
Vanwege het ministerie vau Landbouw
een rondschrijven aan de burgemees
ters gezonden, waarin bepalingen zijn ge
troffen, teneinde de landbouwers iu
staat te stellen rogge, tarwe, gerst en
haver, voor den zaai geschikt, Le koopen
of te verkoopen.
De landbouwers, die het door hen ge
teelde zaad als zaaizaad wenschen te
verknopen, moeten opgave doen van dc
soorten en de hoeveelheden die zij daar
voor beschikbaar hebben.
Deze opgave moet door hen worden
ven-strekt zoovel aan de burgemeesters
hunner woonplaats als aan de Landbouw
Maatschappij hunner provincie aan wie
de in dit rondschrijven bedoelde bevoegd
heid tot aan- en verkoop is verleend.
Landbouwers die zaaizaad wenschen te
koopen, moeten aan de burgemeesters
hunner woonplaats opgave doen vau soort
de hoeveelheid die zij dooi- hunne be
middeling wenschen te betrekken van de
Landbouw Maatschappij hunner provin-
eventueel ook den naam van den
teler, van wicn het graan afkomstig moet
zijn.
De Landbouw Maatschappij koopt het
bij haar aangevraagde zaaigraan, heizij
-an de landbouwers barer provincie, die
hun wensch te kennen hebben gegeven
oin zaaigraan te verfcoopen, hetzij van
dc Landbouw Maatschappij eener andere
provincie.' Zij betaalt aan de verkoopers
het verschuldigde bedrag en levert het
zaaizaad af.
n Aan "de burgemeesters barer pro-
•incie, die vóór hunne gemeenten zaai
zaad hebben gevraagd;
b. Aan de Landbouw Maatschappijen
èenev andere provincie, die hel zaad op
have beurt verkoopen aan de burgemees
ters barer provincie.
Dc burgemeesters leveren het zaad aan
de landbouwers die een bestelling hebben
gedaan tegen den kostenden prijs.
De Landbouw Maatschappij aau wie de
bevoegdheid tol aan- en .verkoop van
zaaizaad wordt gegeven is voor de pro
vincie Zeeland: de Maatschappij tot Be
vordering van Landbouw en Veeteelt in
Zeeland.
Beschoten.
De "schipper van den zeillogger VL.
191 heeft bij binnenkomst in dc Ylaar-
dingsche haven gerapporteerd, dat zijn
schip op de Noordzee herhaaldelijk
door een duikboot van onbekende na
tionaliteit is beschoten, zonder echter
te zijn getroffen
o
Het vluchtoord te Ede
In verband met het bericht in liet
Hblover de voorgenomen ophef
fing van het vluchtoord Le Ede ten
behoeve van de militaire autoriteiten,
meldt de, „Teldat aan dil voorno
men geen gevolg zal worden gegeven
Wel is er sprake van geweest en o a.
zijn er door een kapitein der genie op
metingen ter plaatse verricht!
Een tragisch sterfgeval.
De mailboot ..Prins Hendrik" kwam
gisteren te ruim half zeven op de haven
met de Quaranlainevlag in top. Er was
namelijk een van de 15 geïnterneerde
Duilschers. die mede kwamen uit Enge
land, onder weg overleden en nu moest
eerst een geneeskundig onderzoek plaats
hebben of er ook sprake kon zijn van
besmettelijke ziekte. Dit bleek, bij onder
zoek door dr. Beijers, niet het geval le
zijn De Duilscher was aan uitputting
overleden,
De passagiers konden even 7 uur de
hooi verlaten. De andere geïnterneerden
keurden hel scherp af, dal men hun uil-
geputten landgenoot, die ongeveer 10 jaar
oud- was. de reis nog had laten maken.
Hel lijk werd naar het lijkcuhuis op de
algemeene begraafplaats overgebracht.
o
Over de grens gekomen
Een Duilsch soldaat, die geruinien
lijd aan het front had gestreden, zou
tijdens een paar dagen verlof zijn vrouw
en kinderen, die te Denekamp wonen,
aan de grens oulnioeten Toen hij daar
gisteren aankwam en zijn vrouw en
Ia-oost aan de overzijde zag .staan, werd
het hem te machtig; hij snelde over
de grens naar de zijnen om het va
derland voorgoed vaarwel te zeggen.
Hit Stad 80 ProviRCie.
Uit Middelburg
Naar wij vernemen zal de Konink
lijke trein hier morgén te ongeveer
10 15 aankomen Direct na aankomst
wordt naar het Molenwater gereden,
waar een militaire inspectie plaats heeft
Voor de te volgen route verwijzen wij
naar de achterstaande publicatie van den
burgemeester Wij vernemen verder, dat
het publiek tijdens de inspectie voor
zoover er ruimte is zal mogen vertoeven
op het sportterrein op het Molenwater,
waarvan de toegang aan de zijde van de
Bleek is. Het is zeker zeer aan te ra
den. le zorgen zoo vroeg mogelijk daar
aanwezig le zijn.
Wij vertrouwen, dat de burgerij haar
waardeering voor de belangstelling van
de Koningin in onze weermacht in deze
tijden, zal toonen door het uitsteken der
drieklem- en het zich looien met oranje.
's Middags vertrekl de koninklijke
trein om 1 uur naar Vlissingen van
waaruit de Koningin nog denzelWen dag
het Westelijk deel van Zeeuwsch-Vlaan
deren inspecteert. Woensdag bezoekt zij
het Oostelijk deel
- Ter gelegenheid van het Koninklijk
bezoek aan onze stad zullen de kantoren
der gemeentelijke secretarie en van den
ontvanger morgen van 9 uur v m. tot 2
uur xi.m. gesloten zijn.
- Gisterenmiddag hield hel gewest
Zeeland van de S. D. A. I'. in het Schut
tershof een meeling voor algemeen kies
recht, welke zeer druk bezocht was. Be
halve lal van mannen en vrouwen uil
Middelburg waren er ook velen uit Vlis
singen, lerwijl ook Goes en Zicrikzee goed
waren vertegenwoordigd.
Het woord werd gevoerd door mejuf
frouw Ileleen Ankersmit uit Amsterdam
en den heer G. F. Lindeijer uit Vlissin
gen. Deze laatste sprak omdat geen lid
van de Tweede Kamer in de gelegenheid
was geweest om over le komen.
Hel muziekgezelschap Excelsior en
do zangvereeuiging „De Volksstem" lie
ten zich beide liooren.
Het laatste Zondagavondconcert had
gisterexi plaats, begunstigd door prachtig
weder en werd dan ook door zeer 'velen
bijgevvooud. Het Middelburgsche muziek
korps voerde een populair programma
uit; hel lang aangehouden applaus kon
den heer Morks niet bewegen ("léopatra,
solo voor cornet pislon, te doen her
halen.
Door Lusschenkomst van den Bur
gemeester is Hare Majesteils bijzonde
re waardeering overgebracht aan de
Leeraren en Leerlingen der Belgische
school alhier voor het aan haar ge--
richt schrijven ter gelegenheid van Ha
ren geboortedag.
Uit Vlissingen.
Wij vernemen dat de loonsverhoo-
ging, die met ingang van 1 September aan
de werklieden van de Koninklijke Maat
schappij „De Schelde" verleend is, be
draagt 2 cent per uur voor werklieden
van 21 jaar en ouder en ook voor de ge
trouwden en kostwinners beneden 21
jaar
Hiermede is het totaal, dat gedurende
1916 aan loonsverhooging toegekend is,
gestegen tot 22,6 pCt op het gemiddeld
loon
Uit Walcheren.
In We s t kap e lie, hetwelk de
laatste jaren in menig opzicht vooruit is
gegaan, mocht ook een tennisbaan niet
langer ontbreken, en heeft de timmerman
en aannemer J. Dekker aldaar een ten
nisveld aangelegd op- een bijzondere wijze.
De baan is gelegd van ifilgozoehte mel-
selslccnen, die naast elkaar gevleid zijn,
waarna hij de voegen heeft laten voILoj-
pen met dilnne cement. Deze is, evenals
de sirenen, van de gewone metselsteen-
kleur, hetgeen de oogen veel aangenamer
aandoet dan de gewone felle witte kleur
van andere tennisvelden.
Van af de baan heelt men een typisch
gezicht op de schilderachtige huisjes
rondom het veld. De Engelsche kunst
schilder Galloway, verblijf houdende te
Weslkapelle, heeft dil vastgelegd in een
stukje, genaamd „Dorpsdaken", dal hij
op de laatste tentoonstelling te Domburg,
gelijk door ons vermeld, heeft verkocht.
lederen mooien dag wordt er op de
baan druk gespeeld, zij voldoet zeer
good en is naar de officiëele malen aan
gelegd. de verheven Umpire-Slat,' geleund
legen een rekstok, wacht met houten ge
duld op de in 1917 door de Vereeniging
Zeebad Weslkapelle te houden Interna
lionale Tennismatches
Uit Zuid-Beveland.
Gisteravond gaf de Harmonie „Eu-
phonia" te Goes haar derde zomercoii-
cerl. De opkomst van leden en begunsti
gers was slechts matig.
Te Nis se en ook in vele andere
dorpen van Zuid-Beveland kwam eerst
epidemisch onder de jeugd de hof voor,
hier bot, in .Walcheren de kei genoemd,
c'e bekende ontsteking der oorspeeksvl
klier. Ook enkele volwassenen werden
aangetast en liepen met doeken en watten
.om hel hoofd. Zeer dikwijls is de eene
kinderziekte de voorbode van een tweede.
Er volgde kinkhoest onder bijna alle kin
deren en ook onder enkele moeders
Slcrfgevallcu valleu gelukkig niet te be
treuren.
In de Vrijdagmiddag gehouden raads
zitting te Hoed ekens kerke waren
de beide wethouders afwezig. Het leggeld
r de suikerbieten langs den westelij
ken havendijk werd voor deze campagne
vastgesteld op f 400. De gem.-begrooting,
dienst 1917. werd vastgesteld in ontvang
en uitgaaf lol een bedrag van f 17.3-14.695
mei posten van onvoorziene uitgaven sa
men groot f 472.125
Uit Noord-Beveland.
Iu de spoedeiscliende raa-lsvergade
ring vare Wiss e nkerke van Vrijdag
j.I. waren afwezig de heeren J. C. Schip
pers? Joh. v d Maas, W dc Jonge, P.
Dielemnn en' S. J. de Regt. Den burge-
nicest er werd een blauco crediet verstrekt
ter uitvoering van de distributiewei.
B. en W werden gemachtigd ook na
meiis den Raad le vragen een opslagplaats
op dit eiland le vestigeu, teneinde le voor
komen, dal op liet graan der Noord-Beve
landers nog eens de koslen zouden komen
le drukken van de dubbele vracht van
heen- en weel-vervoer naar Goes. De voor
zitter had reeds slappen in die richting
gedaan.
Besloten werd lol sluiting der herber
gen hij demobilisatie.
o
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d
Zaterdag bleek een bewoner van
liet Iiarsleil te Zicrikzee bij zijn
thuiskomst een som gelds te missen,
naar zeggen van f 5S3, welk bedrag
vermoedelijk ontvreemd is.
0
Uit Zeeuwse h-V- laanderen W. D.
Op 12 en 13 Sept. zullen te Bres-
kens schietoefeningen worden gehou
den te Nieuwe Sluis des morgeus om
40 uur. Er wordt geschoten in de rich
ting van den ingang der Schelde.
In de Zaterdag te G r o e d e gehou
den raadszitting is benoemd tot wetr
houder en ambtenaar van den burger
lijken stand de heer P Lombaard.
Hei raadslid Becu werd geïnstalleerd.
Morgen middag komt dc Ivqningin le
Groede om detroepen te uispecleeren.
De gemeenteraad van Sluis besloot
Zaterdag in een voltallige vergadering met
één slem (van den heer E. Janssen bi le
gen, om den burgemeester een blanco-
crediot le verleenen voor de uitvoering
van de dislributiewel.
Eervol ontslag werd verleend aan mej.
De Baekere le Heille als onderwijzeres
in de nuttige handwerken aan de openb.
school aldaar.
IJ z e n d ij k e heeft Zondag voor de
tweede maal van dit jaar zijn lees' gehad,
Ging hel eerste onder iu de vele regens
van de Pinksterdagen, dat van gister trof
