MIDDELBURGSCHE COURANT.
159' Jaargang
Dinsdag
22 Augustus.
BINNENLAND.
Dit Stad en Provincie.
je 197
fold
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cenf per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Eer-
lort-
DE GRONDWETSHERZIENING.
Men schrijft uit parlementaire krin
gen aan „Hef Centrum":
Het schijnt de bedoeling der meerder
heid in de Tweede Kamer te zijn, met
de openbare behandeling1 der voorstellen
tol Grondwetsherziening Spoed te maken.
Verwacht wordt, dat de Regeer in g binnen
veer korten tijd haai- Memorie" van Ant
woord op de Voorloopige Verslagen zal
inzenden. Mocht de openbare behande
ling in October niet afloopen, dan zal zij
dadelijk na het Kerstreces worden hervat.
Zoo doende hoopt men, dat ook de
Eerste Kamer nog vóór Mei 1917 de
voorstellen zal aannemen, opdat de ont
binding van de beide Kamers dadelijk
daarna kunne geschieden. en de verkie
zing eener nieuwe Tweede Kamer kunne
plaats hebben op den tijd, dat anders de
periodieke verkiezing zou moeten worden
gehouden.
LICHAMELIJKE OEFENING VAN MAN
NELIJKE EN VROUWELIJKE JEUGD
BUITEN BE SCHOOL.
In de Staatscourant van lieden is op
genomen het Kon. besluit van 19 Juli
betreffende bovengenoemd onderwerp.
Van Rijkswege wordt een getuigschrift
als leider of als leidster van lichaams
oefeningen ingesteld.
De leider van een zonder kosten voor
de deelnemers of deelneemsters te ge
ven cursus ontvangt een belooning van
r 40 voor iederen deelnemer of iedere
deelneemster aan dien cursus, die, na
gedurende ten minste drie maanden ge
regeld" te zijn opgeleid, met goed gevolg
het examen voor het getuigschrift heeft
afgelegd.
Groepen mannelijke leerlingen worden
geoefend door bezitters van de aide
van bekwaamheid voor middelbaar of
voor lager onderwijs in de gymnastiek,
door bezitters van het getuigschrift B
of A en door bezitters van het getuig
schrift als leider van lichaamsoefenin
gen.
Leerlingen, die mei gedurende tenmin
ste de 10 voorafgaande maanden de oefe
ningen naar het oordeel vtui den lei
der of de leidster der groep geregeld
hebben gevolgd, zijn van deelneming uit
gesloten
Groepen vrouwelijke leerlingen worden
geoefend door bezitters en bezitsters van
de akte van bekwaamheid voor middel
baar of voor lager onderwijs in de
gymnastiek, en door bezitsters van het
getuigschrift als leidster van lichaams
oefeningen.
Hij, die gedurende twaalf achtereen
volgende inaanden van 1 November
tot 31 October een groep leerlingen
heeft geoefend, zonder kosien voor de
zen, ontvangt daarvoor een ■belooning
van f 150,- mits van de groep ten minste
24 leerlingen niet jonger zijn dan 12
en niet ouder dan 20 jaar, en de oefe
ning blijkens in fe stellen onderzoek
voldoet aan de eischen eener doeltref
fende lichamelijke vorming.
De kosten van bet hiervoor bedoeld
onderzoek komen ten koste van 's Rijks
kas.
De leider Van eenj cursus en >de Jfeider
van lichaamsoefeningen hebben geen aan
spraak op vergoeding van of tegemoetko
ming uit 's Rijks kas in de ter zake van
den cursus en de oefeningen te maken
onkosten.
Van dezen regel kan echter worden
afgeweken in bijzondere gevallen, ter
beoordeeling van den Minister van Bin-
nenlandscbe Zaken.
Verder is nog bepaald, dat bet exa
men aanvangt in de tweede helft van
Juli.
Elke cofnmissie tot het afnemen van
het examen beslaat uit ten minste vijf
leden, van wie één tevens hel voor
zitterschap bekleedt.
Het examen voor de mannelijke Can
dida ten wordt in het openhaar gehou
den.
Hef onderzoek naar dé vorderingen
der leerlingen wordt jaarlijks in tic maan
den September en October plaatselijk in
gesteld. Hef wordt in elke provincie ge
houden.
Onverminderd een plaatselijk te hou
den onderzoek; worden elk derde jaar,
te rekenen van het jaar, waarin dat
onderzoek voor de eerste maal plaats
vindt, de 17-jarige en de oudere leer
lingen der groepen zooveel mogelijk in
één of meer gemeenten van de pro
vincie bijeengebracht tot een gezamen
lijk onderzoek.
Dit onderzoek vindt plaats in Sep
tember. Het biedt voor de leerlingen
gelegenheid bot het verwerven van di
ploma's Van lichamelijke geoefendheid.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
ZeeiiwscH Comité voor
Fransche kinderen.
Op initiatief van eenige dames en hee-
ren die. te Domburg wonen of verblijven
wordt thans een Zeeuwsch Comité ge-
'ormd voor huisvesting van kinderen uit
het door de Duitstellers bezelle gebied
in N. Frankrijk.
De „Statendam".
Naar de N. Ct. van de directie van de
HoHand-Amerikalijn heeft vernomen is de
,Slalendam" inderdaad door d<e Engcl1-
scho regeering gerequireerd. Dat liet
schip, zooals wij gisteren aan de „Ivöln.
Ztg." ontleenden, reeds diensl zou doen
als hulpkruiser achlle de directie on
waarschijnlijk. Zoo het schip al in de
aart is, zal het eerder gebruikt wor
den voor de vrachtvaart, dan als hulp-
kruiser.
Geen maxirauraprijzeu peen en
doperwten.
Dc Minister van landbouw heeft aan:
de burgemeesters een circulaire gericht
•aarin wordt medegedeeld dal van 21
Aug. af, in verband met de beschik
king d.d. 14 dezer waarbij wordt bepaald
dat alle aangeyoerde hoeveelheden bos-
jeen uitsluitend voor het binnenland zul
len worden geveild, de maximumprijzen
voor de vier soorlen peen, genoemd in
lijst no. XXVII, vastgesteld bij circulaire
d d. 26 Juli j.!., no 57390, zijn opgeheven
en vooralsnog niet door andere
worden vervautre n.
Ook de in dezelfde lijst genoemde
maximumprijzen voor doperwten zijn van
1 Aug. af opgeheven, aangezien de mas-
saoogst daarvan is afgeloopen en de .oor-
ten, die thans aan de markt komen, over
hel algemeen van fijner kwaliteit zijn dan
die waarvoor bedoelde maximumprijzen
golden, (St.-Gt.)
Ve e ViO e d er.
Naar aanleiding van een tot den Mi
nister van landbouw, nijverheid en handel
telegrafisch gericht verzoek om' mede
deeling of de regeering dezen winter aan
hielkleveranciers krachtvoer tegen bereik
baren prijs beschikbaar zal stellen, heeft
het rijksbureau voor distributie van graan
en meel telegrafisch aan den raad van
advies van melkleverancïers van de Arn-
hemsche melkinrichting medegedeeld, dat
de regeling omtrent de wijze waarop de
distribulie van veevoeder zal plaats heb
ben thans nog in voorbereiding is. OI vee-
"•edcr in den a.s. winter in groote- hoe-
'eelheden zal beschikbaar zijn en hoe
hoog de prijzen daarvan zullen zijn kan
thans niet worden gezegd.
Van IIou ten's fabrieken stop
ge ze t?
Naar aanleiding van een conferentie
met de firma Van Houten en de hoofd
bestuursleden van den Bond van Cacao
bewerkers ,en Metaalbewerkers werd aan
.Weesper Ct." medegedeeld, dat dje
firma aan het verzoek, om verbetering)
der loonen. niel kon voldoen, doordat
mei November a.s. geen grondstoffen
meer zouden zijn te krijgen en de fabriek
m'oet sloppen. De beide organisaties zul
len trachten deze ramp te voorkomen.'
Jute.
Bij de moeilijkheden die onze Twent-
sche Industrie gedurende den oorlog op
velerlei gebied moet doormaken, zoo
schrijft men aan de N. Ct., voegt er zich
nog weer een, en wel bei ontbreken van
jutedoek of palclinhen, benoodigd voor
het emballeeren van alle binnenlandsche
en exportgoederen. Tot nu heeft het
hiermede wel -eens gehaakt,, doch telkens
kwam er weer uitkomst; en kon alles ten
slofte verzonden worden.
Nu echter onze Nederlandsche jute-
fabrieken sedert gevuimten lijd van al
len aanvoer van jute versloken zijn, en
Engeland weigert grondstoffen door fe
laten, zullen alle voorraden jutedoek
spoedig uitgeput zijn en komt de tijd dat
de industrie hier vastraakt.
Uit Middelburg.
Gisteren waren er reeds een paar
winkels wier étalage aantoonde, dat er
iets bijzonders gaande is in onze stad
en lieden nam hun aantal hand over
hand toe. Zooals wij gisteren publiceer
den zijn er een 50-tal deelnemers aan
den étalagewedstrijd, maar ook zij, die
niet deelnemen .maken meerendeels wat
extra werk van hun uitstalling om hij
dc wel concurreerenden niet te zeer af
te steken. Vooral dé Lange Delft, waar
zoo vele mededingers gevestigd zijn,
heeft een bijzondei- feestelijk aanzien
fekregen, dat heden te meer opvalt, (oni-
<IaL gisteren van wege tie voorbereiding
meilig gordijn was neergelaten. Met de
bespreking der wedsfrijdende étalages
zullen wij mlorgen een aanvang maken
Door het bestuur van den Chris-
telijken Bestuurdershond is een cir
culaire verzonden aan de leden der
aangesloten vereenigingen met liet doel
tot meerdere belangstelling in het wer
ken van het bestuur op te wekken, spe
ciaal wat dc economische maatregelen
in verband met de crisis betreft.
Medegedeeld wordt o. a dat het be
stuur met anderen- besprak de werr
schelijlcheid van een levensmiddelen
commissie.
Nog wordt medegedeeld, dal aan tien
Bond 2 September geopend wordt hel
bureau voor rechtskundig advies met
den lieer mi\ H. C. .1. Groot als rechts
kundig adviseur
Ondanks het frissche weder, de
dreigende regenbuien en den ongewonen
avond, werd de muziekuitvoering op
het Molenwater gisterenavond door een
talrijk publiek bijgewoond.
Zooals wij wel verwacht hadden,
was hel gisterenavond weder overvol in
het Schuttershof, toen daar de ïwcede
opvoering plaats had vau het drama
,Voor. de Vrijheid' van A. Hans; van
de eerste opvoering waarvan wij reeds
met lof konden gewagen in ons nummer
van 4 Juli jl. De zaal was zoo vol, dat
er werkelijk niemand meer bij kon en
ook van uit de veranda volgden velen
dc opvoering van dit Belgische stuk,
dat ook ,iiu weder op zéér verdienste
lijke wijze werd vertolkt. Aan verschillen
de personen moest ten slotte de toegang
worden geweigerd.
De avoind, die was georganiseerd dooi
de afdecling Vlissingen—Middelburg van
den Belgischen lierdenkingsboudwerd
geopend door den heef A. Hans, die
in een gloedvolle toespraak wees op
den plicht der Belgen, die hier in Ne
derland zoo'n -veel beter leven hebben
dan zij, die strijden aan den Yser, of die
in gevangenschap vertoeven, om de sol
daten cn krijgsgevangenen te steunen
Hij kondigde 'dan ook een collecte voor
dit goede doel in de pauze aan.
De voorzitter van de orgdniseerende
afdeeling, de heer Vankerckhoven, voeg
de hier een woord van welkom aan de
aanwezigen aan toe.
Tusschen de bedrijven van het stuk
in werden de aanwezigen verrast op
zang van mejuffrouw Gallis, die „Ave
Maria" en „Waakt over mijn Vlaande1
•enland" ten gehoore bracht en van den
10-jaiïgen Frans de Paep, die vrijmoe
dig en niet gloed „Mijn Vlaanderen heb
ilc lief" en „Moederke alleen" vertolkte
Bij den aavang der pauze bracht de
heer A. Hans dank aan de medespelen
den, die nu reeds voor de vijfde maal
zijn stuk vertolkten, terwijl de heer
Vankerckhoven dank bracht aan den lieer
Hans en eveneens aan de dames en hee-
die de verschillende rollen op zich
namen.- Deze spreker wekte levens op
tof aan sluiting bij den Herdenkingsbo-nd.
In één woord, het was een uitstekend
geslaagde avona en liet doel, de kassen
van „La cliausette du söldal" en van
.IIulp aan de Belgische soldaten" lever-
sterken, is zeker ten volle bewerkt
nu gemeld dat de heer Duijm dal deed
zonder zijn medeleden te raadplegen.
In een vergadering der commissie gaf
dit aanleiding Lot een warme discussie,
iiarvan het resultaat was dal de heer
Duijm beloofde een verklaring te publi-
ceeren, waarin hij erkende verkeerd ge
handeld te hebben.
Daar de heer Duijm dit echter niet ge
daan heeft, verzoekt de commissie ons
ccn uittreksel uit de notulen dier ver
gadering te publiceeren. We lezen daar
in het volgende
„Alvorens op de onjuistheden van dit
telegram in te gaan zegt de voorzitter,
dat de lieer Duijm geen recht had dit
telegram eigendunkelijk te 'verzenden en
constateert, dat deze handeling zeer
oompromitteerend is .voor den burge
meester en niet minder voor de leden
dezer commissie.
Na breedvoerige discussie verlangen
de leden dOr commissie unaniem, dat de
heer Duijtn in de bladen een verklaring
zal publiceeren, dal hij dit telegram
door een misverstand heeft verzonden
•n erkent da! hij zich heeft vergist.
Dc heer Duijm zegt, niet veel zin te
hebben aan dat. verlangen te voldoen,
doch wijzigt zijn besluit, nadat de voor
zitter heeft gezegd, dat een desbetref
fende publicatie alsdan van de commis
sie moet uitgaan, en verklaart zich ten
slotte bereid de verlangde erkenning
hel overschrijden zijner bevoegd
heid te publiceeren."
Door den keurmeester van visch en
schaaldieren alhier is hedenmorgen
een mand schol afgekeurddie aange
bracht was uit Arncmuidcn. Do ondeug
delijke waar is door dc politie voor
het gebruik ongeschikt gemaakt.
—o
Uit Vlissingen.
Wij hebben gemeld dat de vorige'
week dc lieer II Duijm, lid der levens
middelen-commissie te Vlissingen,
aan den Minister van Landbouw een te
legram heeft gezonden, vragend den bur
gemeester te wijzen op liet ongeoor
loofde van het niet handhaven der klein-
handelprijzen aan dc veiling; en voorts
meedeelend, dat ■'„Eigen Hulp" slechts
de helft ontving van door haar aange
vraagde eieren en boter
Namens de bovengenoemde commissie
vow levensmiddelen voorziening wordt ons
Uit Zee uwscb-V taande ren O V.
- Tijdens het kort maai- hevig omve-
der, hetwelk Zondagnamiddag box-en
Koewacht woedde, sloeg de bliksem
in de woning van den landbouwer Cli.
O., aldaar, waarvan een zijgevel een
groot aantal scheuren en barsten ver
toont. In alle doelen van het huis, in
alle kamers veroorzaakte de bliksem,
hier meer daar minder schade, ook aan
huisraad. Wel sloeg een rookwolkje uit
den schoorsteen, maar er ontstond geen
brand en persoonlijke ongelukken zijn
wonder boven wonder niet te betreu
ren. Verzekering «lelct de schade.
o—
Uit Zeeuwse b-V laaaderen W. D.
Te Hoofdplaat is Zondag een
vrouw, moeder van vier kinderen, aan
nekkramp overleden
KERKNIEUWS,
Uit Walcheren.
In de gister gehouden raadsverga
dering van Kou de kerke waarin alle
leden tegenwoordig waren, wenschte dc
voorzitter den heer L. Vos, die dien dag
zijn tachtigsten jaardag herdacht, namens
den raad van harte geluk. Hij sprak den
wenscli uit, dat nog vele jaren in hel al
gemeen belang der gemeente door den
heer Vos mogen worden besteed.
De heer Vos dankte den voorzitter*
-oor dc hartelijke woorden en den raad
voor de gelukwenscben.
Op de voordracht voor zetters werden
dc lieeren A. de Lange, en C. L. van
Noppen; aftredend, met 6 en 7 stemmen
herkozen; mede werden aanbevolen A
Groenenberg en C. Jansen
Overgelegd werden (de rekening van het
burgerlijk armbestuur 1915, bedragende
5in ontvangst f 1000,31%, ia uilgaaf
"Söl.lOya, evenals de begroeiing 1917
in ontvangst en uitgaaf f 1042 28, onvoor
zien f 89.78.
ïTet aftredend lid P. Bezuijen werd
met algemcene stemmen herbenoemd.
Mede was aanbevolen de heer A. Jon-
gepier.
Voor de rekening der gemeente oven
1915 werd door den heer C. Boone al-s
lid der commissie voor het nazien ver
slag uitgebracht Zij was in orde bevon
den met een goed slot van f 1110.3Gy2
De rekening 1915 van den Missing'
schenKoudekerkschen straatweg be
droeg in ontvangst f 95S.79'/2, in uitgaaf
f 092 62i/2, goed slot f260 27; de be-
jrooting 1917 gaf een eindcijfer van
f 1172 601/2 Inet f 375. W/z onvoorzien.
De molestverzekering van gemeente-
gebouwen, waarvan voor een totaal van
f 60 000 in de gemeente zou moeten
-erzelcerd worden, werd, jiadat de voor
zitter deze heeft besproken, op voorstel
ran den lieer ,T. A Contant aangehouden
tot een volgende vergadering.
Bij dc rondvraag sprak de lieer Con
tant dc wcnschelijkheid uil onr den tijd
dat de lantaarns branden te bekorten
Dat zou voor den leverancier en de
gemeenete nog aanmerkelijk voordeel
kunnen opleveren, zonder dat gemis
thans bepaald zou worden opgemerkt.
Uil Th o len
De St. Crt. van heden bevat de
goedgekeurde statuten van de slagers-
vereenïging Eiland Th olen, gevestigd
te Poortvliet, wier doel is:
lo. door onderlinge samenwerking
de belangen van de rund- cn spekslage
rij Ut "hel algemeen en die van haar
leden in het bijzonder te bevorderen.
2e. door oprichting eener huiden-
club le komen tot gezamenlijken ver
koop van huiden en vellen;
3e. d'e leden, bij aankoop van voor
dc slachtbank bestemd vee zooveel mo
gelijk tegen schade le vrijwaren wan
neer na slachting het geslachte dier
tuberculeus mocht blijken of aan een of
ander inwendig gebrek lijdend, waar
door het gelieel of gedeeltelijk onge
schikt is voor de cousumtie
Voor deze sub 3e bedoelde uiIkeer'mg
wordt een fonds opgericht
Zondagmorgen moesten dé kerk
gangers van de Evangelische Gemeente
te B r uini sse onverrichterzake huis
waarts keeren omdat. de sleutels van
de kerkdeur zoek waren.
Vrijzïnni g-G ©d «dienstige
>s a m e n k© m s l te Schoon d ij k e.
Het programma van de Zondag a s.
te houden derde openluchtsamenkomst
in Zeeland van Vrijzinnig Godsdienstigen,
welke zal plaats hebben le Sclioondijke
op de hofdvtede van den heer J. -de
Hulster—Nortier, beval het volgende-
Openingswoord door dr J. van Beek,
Ned. Iïerv Pred., Wateriandkcrkje;
Gemeenschappelijk gezang Psalm 84
vers 1 en 6
Toespraak van prof. dr B. D. Eerd-
mans, Leiden. Onderwerp: Is godsdienst
voor ons noodig?
Zang der Zangvereenigidg van Vrijz.
Godsd te Middelburg
Toespraak van ds. Vermaas, Ned
Herv. Pred te Lochem. Onderwerp Wie
zijn Christenen?
Zang der zangvereeniging van Vrijz.
Godsd, te Middelburg.
Toespraak ds. v. d. Ven, majoor-veld
prediker lie Div. Onderwerp Niet ge
noeg.
Zang der Zangvereeniging Vrijz. Godsd.
te Middelburg.
Slotwoord door ds. E. van Ruijten1-
berg. Ned Herv Pred. te Oostburg.
Gemeenschappelijk gezang Psalm 66
vers 4 en 8
Ned. Herv Kerk.
Beroepen te Hogebeiutum P G. Dij-
kema te Hoogwoud; te Oppenhuizen J.
Naufa te Mijnsheerenland
Aangenomen naar OosterwoldcC J
Leenmans te Utrecht
Bedankt voor Giethoorn F W. A
Korff Jrte Iloogersmilde.
Ditvopsgez gem.
Aangenomen naar Holwerd: W. Hil ver-
da, le Zijldijk.
G e r e f IC e fc k.
Bedankt voor Westmaas: R. Brouwer,
te Haamstede.
ONDERWIJS.
Geslaagd voor machinist, diploma
B, de heer M. A. van der Linden, leer
ling van de „De Ruijtersehool" te Vlis
singen.
RECHTZAKEN.
Arr. Rechtbank te Middelburg.
De eerste zaak welke hedenmorgen)
behandeld werd was die. tegen J. dc B. uit
St. Jan steen, beklaagd van mishande
ling.
De eerste getuige H. dc Smedl. heeft
woorden gehad met bekl. Toen deze!
deze vechten wilde, is getuige weggegaan,
maar held. kwam hem achterop en sloeg
hem op het hoofd, waardoor wonden
ontstonden.
Beid. bekende geslagen te hébben, maar
zei dal getuige hem uilgenoodigd heeft
le vechlen.
De tweede getuige, F. van Peteghehï,
heeft de mishandeling goed gezien, en
zegt,, dat de Smedt niet vechten wilde.
Bekl. trachtte uitvoerig de schuld van
zich' af te wenden.
De eisch luidde f 10 of 10 dagen.
De volgende beklaagde, J. v. 't W. uit
Kwadendamme, stond terecht we
gens huisvredebreuk en beleediging.
Bekl. was kwaad geworden omdat een
