MIDDELBUR6SCHE COURANT.
1S9' Jaargang
Dinsdag
15 Augustus.
BINNENLAND.
Dit Stad en Provincie.
J\ê 191
1916
Deze Courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
2^" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Over de Scaeldemonding.
De Belgische socialist Camille Huys-
mans komt in „Hel Volk" op tegen een
bewering in de Intern. Korrespondenz
uit Berlijn (redacteur Baumeister) dat hij,
Huys.mans, de annexatie zou willen van
de Ilojlandsche provincie Zeeland, ter-
wille van het recht van België op de
Schel demanding.
ITuysmans antwoordt daarop:
,,Ik heb njooit gewaagd van een
recht van België en ik verwerp
Annexatie zelfs van een halven centi
meter Hollandsch grondgebied.
Ik heb integendeel met vrienden
mijn best gedaan .om de annexionnis-
tische strekkingen van een half do
zijn onverantwoordelijke Belgen le
dempen. Die uitingen waren niet ge
vaarlijk, maai- hinderlijk. Zij ont
stemden. Méér niet.
Daarna ook heeft de Belgische
r.e«geering aan de Holland-
sciie 2-eg eering klaar en
d u i d e 1 ij k laten welen dat z ij
v ij a n d i g is aan alle o1 p 1 oi s-
sing van hel Sc he 1de vraag
stuk, berustende op an
nexatie van Hollandsch
grondgebied.
Wil dat zeggen dal er geen Schelde
vraagstuk bestaat?
Neen I
De Scheldevaart is voor verbete
ring vatbaar, en die verbetering kan
worden volbracht, na den oorlog,
door vreedzaam overleg met Neder
land."
We willen hierbij opmerken dal de ge
spatieerde woorden iéts nieuws bevat
ten. Er is nog niets bekend gemaakt van
een dergelijke meedeeling van de Belgi
sche regeering aan de onze.
Tol nu toe hebb'en we als demper op
het streven van de annexionislen; alleen
het Reutertelegram van 6 Juli uit Lon
den gehad, waarin werd gezegd dat Ren
ter gemachtigd werd te verklaren:
,;Noch de Belgische regeering, noch de
Engelsche of Fransche regeeringen ten
behoeve van de Belgische, hebben ooit
een propaganda of plannen om vaif Ne
derland een afstand van grondgebied le
verlangen of af te dwingen, gesleund of
aangemoedigd."
Dat was dus louter een ontkenning van'
officicelen steun of aanmoediging van de
propaganda der annexionisteu.
Wat Huysmans nu meedeelt is heel iets
anders. Hij spreekt van een duidelijke
meedeeling der Belgische aan de Ilolland-
sche regeering over haar eigen plannen.
Tot nu Loe werd daar nooit iets over
gepubliceerd, pok niet in het jongste,
Oranjeboek.
Zou hel niet alsnog aan 't Nedcrland-
sche volk kunnen worden meegedeeld
gesteld althans dat Huysmans zich niet
vergist
INDISCHE LEGERHERVOIt.ilING.
Bij de Tweede Kamer is ingjediend
een belangrijk wetsontwerp tot wijziging
van art. 113 van het reglement op het
beleid der regeering van Ned -Indië, oh,
ten doel hebbend de mogelijkheid te
openen om voor Néd.-Indië geleidelijk
over te gaan tot een ander stelsel
van legervorming waarin de thans
aan de schutterijen of andere gewapen
de vereenigingen toegedachte taak zal
worden opgedragen aan afdeelingen van
het leger.
De wijziging in de legervorming, zoo
zegt de Memorie van Toel is om meer
dan één raden noodzakelijk geworden.
In de eerste plaats stelt; de instand
houding van een leger als het tegen
woordige, dat uitsluitend door werving
wordt bijeengebracht, steeds hoogere
eisehen aan 's lands geldmiddelen, zon
der dat de weerkracht wordt versterkt,
maar bovendien kan ten gevolge van de
in den loop der jaren" veranderde maat
schappelijke toestanden in Nederland,
zoowel pis in Indië, door werving reeds
sedert lang niet meer worden voorzien
in de behoefte aan Europeesche militai
ren, niettegenstaande in de aanwervings-
en dienstvoorwaarden aanzienlijke ver
beteringen werden gebracht. Het tekort
aan militairen van Europeeschen land
aard bedroeg einde 1910 2161 man en
was einde 1914 gestegen, tot 33-19 man,
overeenkomende met bijna 30 pet der
formatiesterkte. Een verliooging van het
handgeld van f 250 tot 1' 100 voor een
6-jarige dienstverbieténis in dat jaar kon
geen invloed ten goede oefenen, want
einde Juni -, 1915 ontbraken reeds *3570
man, dat is ruim 30 pet van de vastge
stelde sterkte. Ook heL openstellen van
de gelegenheid om op korten termijn
en onder het genot van verhoogde pre-
miën, bij het leger in Ned,1.-Indië te
worden ingedeeld, werd alleen aanvan
kelijk met eenigen goeden uitslag be
kroond. y
Naar het oordeel van den Minister
zal ide aanvulling van het Europeesch'
element slechts kunnen worden verze
kerd dpor de invoering van den
dienstplicht, Waarin Z. E. ook het
eenige middel ziet om het aanzien van
den militair beneden den rang van offi
cier te" verhoogen
In de tweede plaats is- invoering van
den dienstplicht naar het oordcel van
den Minister noodzakelijk om te kunnen
geraken tot verhooging van de weerkracht
van het lapd.
Alhoewel de plannen voor hel o,ogen
blik niet verder gaan dan de vervanging
van enkele aldeeiingen van het staande
leger door militieafdeelingen en opvoering
van de door do tegenwoordige oorlogvoe
ring algemeen te gering geoordeelde
oorlogssterkte der overige afdeelingen,
idoor bij mobilisatie daarbij diensl plieh-
tigen in 1.e deeleii, dient er rekening Iwei-
dc te worden gehouden, dat in ver
band niet den politieleen toestand in
het. Oosten de mogelijkheid moet be
staan om' het leger aanzienlijk uit te
breiden, hetgeen zonder overschrijding
van onze geldelijke en personeelc krach-
ton alleen miogelijk is door aan de be
volking van de Indische gemeenschap
naar behoefte een grooter aandeel te
'géVe'u intic verdediging van de gemeen
schap tegen vreemd geweld, derhalve
door vergropting van de jaarlijksche
lichtingen.
In de derde plaats is invoeriug van
den dienstplicht in het bijzonder voor
Europeanen, het eenige middel om tot
opheffing van de schutterijen le gera
ken. Het .onderhavige ontwerp zal, wet
geworden, de gelegenheid aanbieden, éjeji
stelsel in hel leven le roepen, waarbij
alle Nedcrlandsche onderdanen, daartoe
in staat, zich op doeltreffende wijze
kunnen kwijten van hunne zedelijke ver
plichtingen om mede te werken, niet
alleen tot het bewaren van orde en rust,
maar ook tot het handhaven Van het Ne-
Nderlandsche gezag in Indië.
Het ligt in de bedoeling om zoo. spoe
dig mogelijk tot de invoering van den
voorshands lot den dienst bij de land
macht te beperken dienstplicht voor
alle groepen van onderdanen over le
gaan.
De dienstplicht voor E uropee-
sc lie Nederlandsclie onderdanën zal
zijn „persoonlijk" en „algemeen." Dit
laatste is bepaald noouig in verbond
met het gering aantal dienstplichtigen
van deze groep van onderdanen, verger
léken bij de behoefte aan Europeesche
militairen.
De dienstplicht zal ongeveer op een
zelfden leeftijd moeten beginnen als hier
le lande, de diensttijd' echler 13 jaren
duren.
De bij de infanterie ingedeelde dienst
plichtigen zuilen acht jaren behooren tot
de militie en vijf jaren t.ot de landweer;
de bij de andere wapens en diensten in-
gedeelden blijven hun gëheelen dienst
plichttijd tol de militie behooren
De duur van de eerste oefening zal
zoo mogelijk niet langer zijn dan
die voor de Neoerlandsehe militie; her
halingsoefeningen zullen worden gehou
den een in de drie jaren, telkens voor
ten hoogste 16 dagen.
Dienstplichtigen zullen niet deelnemen
aan 'militaire expedition" die nog noo-
dig mochten zijn tot bevestiging van hel
Nederlandsch gezag in sommige streken
van dc buitenbezittingen.
DE NEDERLANDSCHE ANTILLEN'
In (Verband toet het door de „Köln Zlg."
vermelde gerucht dat de regeering der
Vereen. Staten onze regcering zou heb
ben gep'olst over den verkoop van de Ne
derlandsclie Antillen, schrijft de N. Ct
dal als het waar was, het anlwoord van
onze regeering niet twijfelachtig zal ge
weest zijn. „Juist voor Curasao opende
zich, met het Panama-kanaal, een betere
toekomst. De, Koninklijke" heeft ergroot-
sche plannen uitgebreide werken als pe-
troleum-raffineerderijen en opslag-plaatV
sen worden er ingericht Curasao zou
daarvoor voor de Koninklijke niet zijn,
uitgekozen, indien van een overgang van
dat Nedcrlandsche eiland in andere han
den zelfs 'maar sprake was.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De gevolgen van voeder-
schaar scli te.
De landbouw-medewerker van hel N.
v. d. D. geel't in een artikel over het
steeds moeilijker worden van den aan
voer van voldoende hoeveelheid veevoe
der o. a. door het ophouden van onze
graanschepen in Engeland het volgend
antwoord op de vraag wat de gevolgen
daarvan zullen zijn
Allereerst i nJf r imping van de
v'arkensleelt. Deze inkrimping wordt
op den voet gevolgd door verminderiug
van uitvoer Wordt de uitvoer kleiner
en wellicht geheel stopgezet, dan vliegen
^(Ogenblikkelijk dé prijzen van '1 vaj>
kensvlcesch hier in 't land naar boven,
want we eten nu tegen lagen prijs var
kens vleesch omdat we nog al wat nan
het buitenland verdienen.
De binnenlandsche prijs is al beneden
productiekosten en daarop kan hij niet
blijven als door hel buitenland aan den
boer geen toeslag wordt gegeven. Wij
hebben tot nog toe betrekkelijk goedj-
koop gegeten, omdat 't buitenland veel
betaalt
Onze heele prijszetting berust op wat
't buitenland betaalt. Men kan dit een
ongezonde economie noemen, en dat is
ze ook, maar er is mede bereikt, dat
verscliillende levensmiddelen nu lager in
prijs zijn dan 't geval zoude zijn bij den
vrijen handel.
Voor onzen veestapel zal een
kraclitvoederschagyschte ook zeer ern
stige gevolgen hebben. Vooreerst
zal er dan heel wat melkvee
opgeruimd moeten worden Op
't oogenblilc zitten we zeer ruim in 't
melkvee, naar verhouding hebben we
van die soort veé veel te veel. Er is
veel melkvee opgezet en veel aange
houden, omdat vooral de kaasproductie
nogal loonend is geweest. Zoolang er nu
maar voer genoeg is loopt alles wel van
zelf, maar als onze veestapel straks
hoofdzakelijk zal zijn aangewezen op het
hier gewonnen hooi en wat groenvoer
dan loopt de zaak vast. Dan is er voor
ons vee bij lange na niet genoeg.
Wat zullen wc dan zien gebeuren
Dal de veehouders hun melkvee voor
een belangrijk deel moeten verkoopen
en omdat dit overal tegelijk zal worden
aangeboden, zullen de prijzen sterk da
len, ite meer omdat het melkvee dan
hoogstens nog dienst kan doen voor de
slachtbank
Voor de veehouders zal dil een enpr-
me schade zijn, want dc beesten moe
ten weg. En ook, al zou er dan gelegen
heid worden gegeven tot uitvoer, de prij
zen zullen laag zijn, omdat de buitenlan
der weet dat de dieren weg moeten.
Er is nog een ander nadeel aan ver
bonden. Het vele rundvee, dat bij eveti-
tueele voeder schaar sch te toch moet wor
den opgeruimd, is nu druk bezig den
voedervoorraad aan te spreken, die nu
nog voorhanden is, en behouden zou
kunnen blijven, als tijdig de uitvoer re
gelmatig was. Wij zouden as. winter
meer vee kunnen houden, als nu niet
zooveel voer werd verbruikt.
Er komt nog bij, dat de hooioogst
lang zoo goed niet is geweest als hij
zicli eerst liet aanzien. In enkele strek
ken is alles mooi geloopen, maar cr zijn
er ook geweest waar het met horten en
slooten is gédaan. En de droogte, die
nu weer zoö lang aanhoudt, is lang biet
voordeelig voor hel etgroen.
Ook de melkvoorziening 'in de groote
steden, en.'vermoedelijk ook in verschil
lende plattelandsgemeenten, wordt be
dreigd door de voederschaarsehte, die
ook wel zal samengaan niet een stijging
der voederprijzen. Vele zg. zoetboereu
zullen bij den onzekeren toestand van
het bedrijf zich er wel voor wachten
strafs nieuwe-,contracten voor de win-
terlevering aan te gaan. Zij' hebben nu al
zooveel leergeld gegeven en zooveel on
aangenaamheden met de contractleve-
ring gehad, dat de lust tol conlractee-
ren geheel is vergaan. Zij zullen na
tuurlijk leveren wal ze hebben, maar
melkvee opzetten voor groote' levering,
dat zullen ze niet doen. Reeds nu ver
namen we, dat verschillende boeren
maatregelen hebben genomen, a s winter
zoo gauw mogelijk hun vee droog te
zetten.
Dc voederschaarsehte zal dus ge
volgd worden door een m e 1 k-
scliaarschte De Minister van Land
bouw ziet dat ook aankomen, en heeft
reeds verschillende zuivelfabrieken in het
oosten des lands aangeschreven, dat zij
zekere hoeveelheden melk die i anders
tot (boter worden verwerkt voor de
;roote steden zifllen moeten reserveeren
Dat al die schaarschte op den voet zal
.worden gevolgd door duurte ligt voor de
hand.
Wordt de veehouderij a.s. winter aan
gewezen op 'l verbruik van uitsluitend
bimienlandsch voeder, dan zal door de
geringere melkgift ook de boter- en
kaasproductie sterk terug gaan. De
uitvoer vermindert dan natuurlijk ook
en omdat de prijzen voor bimienlandsch
gebruik van boter, en kaas des te lager
zijn naarmate er' meer kan worden uit
gevoerd, zullen de boter- en kaasprijzeni
dan noodzakelijk moeten stijgen.
Hel ziet er dus waarlijk niet zoo
gunstig uit. De heele levensmiddelenpo-
litiek in ons land, die berust op den uil-
voer van. land- en tuinbouwproducten,
loopt dan in de war en onze regeering
zal dan genoodzaakt w'orden belangrijke
financieele offers te brengen
Voor de veehouders en de boter- en
kaasmakers zal dan een minder gunstige
tijd a anbreken weinig productie en wei
nig' ,of geen uitvoer.
0
Grensinciden t.
Men meldt uit Bergen óp Zoom aan
de N Crt.
Zondagavond te halfnegen had te Putte
een grensincident plaats, dat ernstige
(evolgcn na zich had kunnen sleepen.
tien Duitsche schildwacht stond op post
aan de grens en verzocht een meisje
van 8 jaar een wittebrood voor hem in
Hollandsch Putte te halen. Het meisje
voldeed daaraan, .doéh even bij de grens
nam een zich daar bevindende kom
mies hel brood van het meisje in beslag
De Duitsche schildwacht greep naar liet
kind, om hel nog over de barrière te
halen
Hierdoor ontstond een schermutseling,
waarbij de Duitscher den kommies met
zijn bajonfet dreigde. Van dit voorval
deed laatstgenoemde mededecling aan den
aldaar commandeerenden officier K van
B Deze verzocht oen onderhond niet.
den FeldwebeJ, hetwelk onmiddellijk
plaats vond. Opeens geraakte de Duit
sche schildwacht zoodanig in vuur, dat
hij zijn geweer in de richting van luite
nant van B. stiet. Deze sprong achteruit
en nam zijn revolver Dit ziende legde
de schildwacht op v. B aan en trok
driemaal zijn geweer "af, zonder dat het
afging
De soldaten, die dit tooneel bijwoon
den, vluchtten allen, terwijl de Feld-
webel alles in het werk stelde om den
man, een landstormen van ruim 10
jaar, die pas van het front was lerug-
keerd, lot bedaren te brengen Aanvan
kelijk gelukte hem dit niet, doch door
tactvol optreden slaagde hij er ten slotte
in en vond hij gelegenheid hem door
inmiddels toegeschoten Duitsche solda
ten dc boeien te laten aandoen De
Feldwehel beweerde, dat de schildwacht
niet normaal was en hij meende dat het
steeds gevaarlijk is, soldaten, zoo van
het front komende, aan de grenzen le
plaatsen.
Eenige getuigen woonden dit grens
incident bij, dat voor den Nederland1-
schen officier gelukkig goed is afge-
loopen
De uitvoer naar Duitschland-
„Door liet instellen van de Zenlrale
Einkaufs-Gesellschaft te Berlijn, verte
genwoordigd door de N. V. Tmport- en
Exporl-Maatsfchappij te 's Gravenhage is
het den Nederlandschen handelaar on
mogelijk geworden rechtstreeks met
Duitschland zaken te doen, want iedere
zending, die de Duitsche grenzen pas
seert en niet geadresseerd is' aan de
Z. E G Wordt thans onverbiddelijk
in beslag genomen tegen prijzen ver
beneden de waarde hier te lande."
Tegenover deze organisatie van den
Duitschen inkoop gaat men thans pogcii
een "Nederlandsclie organisatie te stel
len, in verband waarmede in Den Hang
en Rotterdam conferenties van expor
teurs zijn gehouden.
Uit Middelburg.
Naar wij vernemen £s het. aantal in
schrijvingen voor den van 22 - 29 Aug
alhier te houden etalagewedstrijd reeds
zeer bevredigend, hoewel er nog eenige
dagen gelegenheid tol aanmelding is
(vóór 18 Aug.)
Blijkens een advertentie in dit num
mer zal aan deelnemers, die etaleeren
niet levende bloemen of andere artikelen-
die vlug bederven, worden toegestaan,
de etalages, te veranderen gedurende
de week van den wedstrijd.
De Christelijke Bestuurdersbond
a Ui i e v heeft een adres aan den ge-
meentcraad gezonden, waarbij wordt ver
zocht den 1 tomenden winter wederom
goedko.ope cokes verkrijgbaar le stellen
en eveneens meer goedkoope levensmid
delen.
Het programma voor hel morgen
avond in den tuin op liet Noord Bolwerk
le geven concert door hel Middelburgsch
Muziekkorps luidt als volgt: Hoek van
Holland, Van Leeuwen; Ouverture van
de opera „Die lustigen Weiber von Wind
sor", Nieolaï; Gavottina, Morks; Glückes
genug uit Kinderscenen, Schumann;
Trcurmarsch uit hel Oratorium Samson,
HündelFest in der Puszta-Sehanke,
Morks; In schoner Maiennacht, Renlzsch;
„Jan Morks" Marsch, Van Overbeeke;
Wcin. Weib imd Gesang, Strauss; Kaffee
klatsch, Jessel; Ballet de Svlvia, Suite
d'Orenestre, Delibes.
o
Uit Vlissingen.
- Door den heer H. Duym, lid der
levcnsmiddelencommissie te V lissin.
g e n, is aan den Minister van Landbouw
hel volgende telegram verzonden
„Op verzoek der kleinhandelaars wor
den door den burgemeesLer de maximum-
grossiersprijzen aan de veiling niet meer
gehandhaafd. Hiervan, is hel gevolg, dat
tweede soort peen door den kleinhan
delaar a 8 cent per bos wordt verkocht.
Per brief heb ik den burgemeester
verzocht om in dezen ongeoorloofdon!
toestand verandering le brengen, maar
tot op heden is dat niet gebeurd.
Redenen waarom ik er bij uwe excel
lentie op aandring den burgemeester er
cp te wijzen dal deze handelwijze in
strijd is met de bekende circulaire, door
uwe excellentie aan de burgemeesters
verstrekt
Tevens wil ik er uwe excellentie op
wijzen, dat hier plaatselijk een groot te
kort aan eieren is. De aoöp. ver. „Eigen
Hulp" vraagt wekelijks een kist van 1200
stuks en ontvangt er 500. Dezelfde co<V
peratie ontvangt de meeste weken de
liclfl van de door haar bestelde en be
slist noodige boter, zoodat deze coöpe
ratie de meeste dagen der week geen
eieren en boter voor haar leden beschik
baar kan stellen. Hel een en ander vraagt
dringende verbetering."
Toen hedenmorgen de waterschout
zich aan boord begaf aan de mailboot
„Prins Hendrik" om te monsteren, bleelc
er verschil van meening le bestaan Uis-
sehen het dekpersoneel en de direclie.
Hel geyolg hiervap was, dat de water
schout zonder gemonsterd te- hebben'
vertrok.
Do gage ran de bemanning der „Zee
land", die thans met de „Prins Hendrik"
en de „Koningin Regentes" der Mpij. Zee-
laAid gaal varen, zal worden verhoogd.
o-
Uit Walcheren.
Te Domburg worden op 23 dezer
volksspelen gehouden, die wellicht v or
onze jongere badgasten nieuw en dus
aantrekkelijk zullen zijn. Een comité is
gevormd met den burgemeester als eere
voorzitter.
Te W e s t k a p e 11 e brak hedeiir
morgen óm 11 uur een brand uit in een
hooischuur bij Lein Cijsouw. De hooi
schuur is afgebrand; 8 voer hooi giiir
gen daarbij verloren. Eerj dorschmachino
cn twee kalveren', die zich in de schuur
bevondén, konden gered worden.
Niets was verzekerd. De oorzaak van
den brand is onbekend
Door militairen Werd uitstekende hulp
geboden, waf temeer op prijs werd gesteld
omdat de mannenlijke bevolking op het
land werkzaam was. Dc belendende ge
bouwen, die met riet gédekt zijn, bleven
door him wakker optreden gespaard.
Zaterdagavond fietsten eenige mili
tairen in volle vaart Langs den weg van
Domburg naar O o s t k a p e 11 e. Even
vóór den» Duinbeekschen weg ontmoetten
ze een auto. Een der fietsers, geen kans
ziende voorbij te rijden, raakte in het
nauw en kwam op den auto terecht, ver
nielde de lantaarn en het voorglas en
vloog erover heen. De fietsrijder kwam
er' hoewel gekneusd, zonder ongelukken
