MIDDELBURGSCHE COURANT.
Zaterdag
5 Augustus.
JVs 183
139" Jaargang
1918
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën S 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.
DE PERS EN DE STAAT VAN BELEG.
Naar aanleiding van het bij de Tweede
Kamer ingediende wetsontwerp tot her
ziening van de wet op den staat- van
oorlog en beleg is door hel bestuur van
den Nederlandschen journalistenkring
een adres verzonden aan de Tweede
Kamer, waarin erop gewezen wordt dat
de bepalingen welke de bevoegdheid van
het militair gezag ten aanzien van dc
pers regelen (art. 37 der wet van 1899),
overgebracht worden van het hoofdstuk
betreffende den staat van beleg naar
dat betreffende den staat van oorlog.
Als reden reden voor deze wijziging
wordt in de Memorie van Toelichting
vermeld, dat de bevoegdheid welke o m
art. 37 aan het militair gezag verleent,
„onder de tegenwoordige omstandighej-
den (bij verklaring in staat van oorlog)
niet mogien worden gemist"
Hel heeft de aandacht van het Ivriugj-
bestuur getrokken, dat door de voorgei-
stelde wijziging het zeer gestrenge uit-
zonderingsrccht voor de pers, in art 37
der wet van 1899, met terzijdestelling
van art. 7 der Grondwet, vervat, niet
meer beperkt zal zijn tot den hoogst ex-
ceptioneelen rechtstoestand, voortvloeien^-
dc uit de verklaring van het rijk of
gedeelten des rijks in slaat van beleg,
maar reeds van kracht zal1 zijn. onder
den rechtstoestand, intredende bij den
tegenwoordig veelvuldig en langdurig loet-
gepasten staat Van oorlog
Terwijl thans onder den staat van
oorlog, de bevoegdheden van het mili
tair gezag ten aanzien Van de pers zich
bepalen tot liet verbieden van het door
middel van de drukpers bekend maken
van berichten betreffende militaire niaatf-
regelcn in het in staat van oorlog ver
klaarde grondgebied genomen, zal, wordt
het regeeringsvoorslel wet, het militair
gezag voortaan ouder dien rechlstoet-
stand bevoegd zijn, „bij' verordening be
perkende- bepalingen vast te stellen omf-
(rent het id rukken, uitgeven, aankondigen,
aanbieden', verspreiden, aanplakken, in
den handel brengen of in bezit hebben
van geschriften, teekeningen, clichés en
afbeeldingen of daarbij een of meer de zei-
handelingen geheel te verbieden" art
18 D. van liet wetsontwerp) waaronder
begrepen is het invoeren van preventieve
oensuur in den ruimst mogclïjkcn om
vang
Het is het Kringbestuur niet bekend,
dat de ervaring met. de Ncderlandschc
pers gëdurendc de buitengewone omstan
digheden sinds 1 Augustus 191-1 door d-
regeering en het militair gezag in de in
staat van oorlog verklaarde streken op.-
gedaan, van dien aard is geweest, dat
de behjoeftp .van het militair gezag aan
een gestreng uilzonderingsreclit betref
fende de pers in die streken ook maar
eenigszins gebleken zou zijn. In de toe'
lichting tot het wetsontwerp wordt geen
enkele aan feiten of handelingen ont
leende grond daarvoor aangevoerd. Aan
gezien het Kringbestuur derhalve buiten
staat is de redenen te beoordeelèn, welp
kc dc regeering tot haar voorstel hebJ
ben bewogen ,moet het er zich toe beï
palen uw collegte dringend te verzocf
ken tot 'geen enkele beperking, welke
ook, van de vrijheid der pers zijn toe
slemming te verleenen, zonder de daar
voor aan te voeren redenen omstandig
van de regeering te hebben vernomen
en aan een nauwgezet onderzoek zooi-
wel met het oog op de noodzakelijkheid
der voorgestelde verscherpingen als op
de vraag in welken omvang deze on
misbaar zouden zijn te achten te heb-
hebben onderworpen.
Voor het geval dit onderzoek in tegen
stelling met de verwachting van liet
Kringbestuur, uw college tot de slotsom
mocht leiden, dat in het voorgestelde
art. jl8 D geheel of ten deele behoort
te worden" bewilligd, moge uwe aan
dacht op het volgende zijn gevestigd
Het voorgestelde art 18 D geeft aan
het militair gezag niet. slechts dc bet-
voegdheid het uitgeven en verspreiden
van drukwerken gedurende een korter
of langer tijdperk te verbieden en de
nakoming van zijn bepalingen door slui
ting van drukkerijen cn inbeslagneming
van drukwerken (bij staat van oorlog na
machtiging van den Minister van oorlog)
ie verzekeren, maar maakt ook de ioe
passing van preventieele censuur
in een in staat van oorlog verklaard ge
bied mogelijk.
Het Kringbestuur kan zich niet voor
stellen, dat aan zulk een uitersten maar
regel, welke de persvrijheid geheel opf-
heft, de redacties van alle verantwoor
delijkheid berooft, en door het onverr
inijdelijkc tijdverlies aan voorafgaande
icojitróle door den censor verbonden,
de exploitatie cn verzending der dagbla
den ten zeerste belemmert in een niet
in staat van beleg maar in staat van oorit
log verklaard gebied, ooit behoefte zou
kunnen bestaan Altijd en overal zal in
die omstandigheden de nakoming van de
door het [militair gezag vastgestelde voor
schriften genoegzaam gewaarborgd zijn
door de voor ieder dagblad uiterst pijn
lijke en schadelijke straf van verbod
van verschijning, een straf welke daar
om in handen van het gezag zulk een
bruikbaar en afdoend middel tegen oveis.
treding is, wijl haai- toepassing zich
leent tot velerlei schakeering (verbod
van een -dag, een week, een maand, een
jaar, voor altijd)
Mocht men hieruit willen afleiden,
dat dientengevolge van de bevoegdheid
tot het invoeren van preventieve cem-
suur in in staat van oorlog verklaarde
streken wel 'geen gebruik zal worden
gemaakt, dan doet het Kringbestuur daar
tegen opmerken, dat het militair gezag in
in de verschillende in staat van oorlog
verklaarde streken wordt vertegenwoor
digd door verschillende militaire gezag
voerders, wier persoonlijk inzicht in za
ken de pers betreffende kan falen, ter
wijl elke waarborg voor hun over-oiy
stemniend inzicht en dus tegen willekeur
of rechtsongelijkheid, ontbreekt Het zou
het Kringbestuur niet moeilijk vallen,
ten bewijze hiervan, voorbeelden uit
de toepassing der wel van 1899 geduT
rende de twee laatstverloopen jaren aan
te halen.
Het is daarom, dat het Kringbestuur
uw liooge vergadering eerbiedig ven-
zoekt het voorgestelde artikel 18 D bij al
dan niet gewijzigde aaimeraing in dien
zin te willen aanvullen, dat dc beperkend-
de bepalingen van het militair gezag get-
zag' geen voorschriften mogen inhouden,
waarbij het verschijhcn of verspreiden
van dagbladen of andere periodieke nik
gegeven drukwerken aan voorafgaand
verlof van. dat gezag wordt verbonden.
Mocht men van oordeel zijn dat de
militaire overheid een dergelijke exor
bitante bevoegdheid bij staat van beleg
niet kan missen, dan ware, tegelijk met
de hier genoemde aanvulling van art.
18 D in art. 28 van het. wetsontwerp
het nieuw in te voegen art 23 aan -e
vullen met een letter e, waarbij het mili
tair gezag bevoegd werd verlclaard bij
staat van beleg) de verschijning of ver
spreiding van drukwerken aan vooraIj-
gaand verlof te binden.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Engeland en onze industrie.
Naai- de N. R Ct. van welingelichte zij
de verneemt, zal de firma ter Horst en
Go. te Rijssen binnen eenige dagen ge
noodzaakt zijn hare fabrieken stop te
zetten wegens gebrek aan grondstoffen
(ruwe jute).
Sedert eenigen tijd heeft de firma on
derhandelingen gevoerd met de N O
T., met het resultaat, dat ongeveer halt
Juli een regeling werd getroffen,-waar
door het voor dc jute-induslrie mogelijk
zoude zijn van Engeland 'jute te krijgen.
Op onverklaarbare wijze heeft de rege
ling echter nog niet gebaat, want nog
steeds geeft Engeland geen jute vrij
In de fabriek werken ongeveer 1100
arbeiders; het gelieele plaatsje met zijn
pl.m. 6000 inwoners bestaat van de jüte-
industrie.
o
Engeland en onze visscke rij,
Het hoofdbestuur van den Chr. Zee
liedenbond heeft bij den minister van
buitenlandsche zaken een audiëntie aan
gevraagd, om met een deputatie van
vrouwen uit Scheveningen en Katwijk
over dc vrijlating der zeelieden, die in
Engeland zijn, te spreken
Aan sir Edward Grey werd het volgen
de telegram gezonden
Vrouwen van Hollandsche visschers
vragen Uwe Excellentie eerbiedig lerug^
keer van haai- echtgfenoofen en kindereu
Volgens de laatste berichten zijn er
van de opgebrachte Nederiandsclie traw
lers, zeven voor het Engelsche prijzen-
hof gebracht.
In een Donderdagavond onder leiding
van den Chr. Zeeliedenbond te Katwijk
gehouden vergadering, die hoofdzakelijk
bezocht was door vrouwen van door de
Engelschen vastgehouden Tisscherfe', werd
het volgende telegram aan H. M. de Ko
ningin gezonden.
„Honderden Katwijksche Ivisschers-
vromvcn, onder leiding van den Chr.
Zeeliedenbond in vergadering bijeen op
3 Augustus, in de Gemeentezaal te Kat
wijk aan Zee,
brengen eerbiedig onder de aandacht
van Uwe Majesteit, dat zij met groote
zorg vervuld zijn over het lot van haar
mannen, zonen en broeders, die onrecht
matig in Engeland vastgehouden worden,
terwijl de gezinnen alle inkomsten moe
ten derven,
cn verzoeken daarom Uwe Majesteit
eerbiedig de invrijheidstelling van haar
trouwe onderdanen zooveel mogelijk te
bevorderen,"
o
De M e e 1 k w e s t i e.
Volgens de Tel. zou een regeling van
de bloemdistribulie worden ingevoerd,
welke alle bakkers verplicht, opgave te
doen van de bloem, die zij wekelijks noo-
dig hebben.
oN
Opvarenden s.s. „Zee land".
MeUliel stoomschip „Eomslroom" zijn
gisteravond van Huil te IJmuiden 12 man
equipage medegekomen van het stoom
schip ..Zeeland", welk stoomschip, zooals
bekend, geladen inol steenkolen, door een
Duilsche duikboot tot zinken is gebracht.
De kapitein, de twee stuurlieden en de
drie machinisten komen per andere gele
genheid naar Holland terug.
Bij aankomst te IJmuiden zijn de 12
man in verhoor geweest bij den positiè-
commandant. Zij vertrekken hedenoch
tend naar Rotterdam.
Door d" Duitsche duikboot werden in
ieder der vier ruimten bommen gelegd en
14 schoten werden op stuurboordzijde ge
lost, waardoor liet stoomschip omsloeg
en met de masten en schoorsteen naar
boneden, in de diepte verdween. De be
manning, beslaande uit 18 koppen, had
tien minuten gekregen om zich in de
twee schcepsbooten te' begeven. Zij na
men indcrhaasL enkele kleedingstukkcn
en eenigen leeftocht mede. De grijsge-
sohilderde, ongemerkte duikbool, nam de
twee booten op sleeptouw, doch liet ze na
ongevec- twee uur los. toen de duikboot
een ander stoomschip zag naderen, dat zij
op dezelfde wijze behandelde. De beide
schcepsbooten hieven varende, tot zij een
Engelschen trawler, die visschênde was,
in zicht kregen, en daarop aanhielden,
t Was inmiddels middernacht geworden.
Zij werden aan boord van den trawler
opgenomen en naar North Shields ge
bracht, vanwaar zij per trein naar Huil
vertrokken. "Over de behandeling van den
commandant van de Duitsche duikboot
had men niet" te klagen.
Dit Stad en Provincie.
Uit M i d d e 1 b u r g.
Er zal aeze maand te M i d d e I-
burg een étalage-wedstrijd gehouden
worden, georganiseerd door „Handels
belang".
Oorspronkelijk was het plan ook hier
ter slede een Nederlandsche winkelweek
te houden. Hel bestuur van „Handels
belang" had in April de mecning der win
keliers over dat denkbeeld gevraagd, en
uit de ingekomen antwoorden het be
wijs gekregen dat de winkeliers er ten
zeerste mee ingenomen waren.
Door verschillende omstandigheden
echter werd de uitvoering opgehouden,
cn daar nu de tijd van voorbereiding voor
de winkeliers te korl is, moei hel besluur
van „Handelsbelang" hel houden van een
Ned. winkelweek tol later uitstellen. Maar
in dc plaats daarvan organiseert het een
etalagewedstrijd die zal plaats hebben van
22—29 Augustus, en waarvoor zij tien
prijzen uitloofl.
De jury, die bestaan zal uit vijf perso
nen, gekozen door de mededingers zelf,
beoordeelt naai- de volgende eigenschap
pen algeheele fraaiheid; étaleeren mcL
eigen artikelen, reclamemakend vermo
gen.
De circulaires ter inschrijving zullen
dezer dagen worden rondgezonden. Ant
woord wordt verwacht vóór 15 Augustus.
We kunnen tevens nog meedeelen, dal
den -laatsten dag, 29 Augustus, het be
stuur der'vereeniging „Middelburg Voor
uit" een concert met bioscoopvoorstel
ling denkt te geven in den Schuttershof-
tuin. Tevens zal een mïïiikale ommegang
met fakkellicht door de stad plaats heb
ben, terwijl de avond besloten zal worden
met een concert door het Middelburgsch
Muziekkorps in de Kiosk op de Markt.
De prijsuitreiking zal geschieden tijdens
liet concert in den Schultershoftui».
Men verzoekt ons te melden, dal
eergisteren niet een ruit in het café in de
Gravenstraat a 1 h i e r is gebroken, doch
•en ruit in de deur van het winkelhuis
van den heer R. De sluiting van hel café
geschiedde uit eigen beweging.
Door de politie is een valsche gul
den in beslag genomen, dragende den
bedienaar van Koning Willem den Twee
de en het jaartal 1847.
Door de polilie werd gisterenmid
dag aangehouden zekere J. C. de V., oud
61 jaar. die reeds bijna 30 jaar in een
rijkswerkinrichting heeft doorgebracht en
die thans weder verzocht te worden op
gezonden.
Eveneens werd aangehouden de vrouw
M. J.. die den laatsten tijd reeds eenige
ihalen wegens diefstal veroordeeld is cn
<lie nu tweemaal getracht had zich van
het leven te berooven.
Beide personen zullen als verdacht van
landlooperij voor den officier van justitie
worden geleid.
o
Uit Vlissingen.
Te Vlissingen maakt men zich
ongerust over uitblijven van de hoog
aars VI. 15, schipper Jac. Schroevers.
Woensdagmiddag is deze met visch door
een ander vaartuig naar VJissingen gezon
den en daar tol lieden niet aangekomen.
Het tweede vaartuig is inmiddels gearri
eerd.
Behalve den schipper bevinden zich
aan boord KI. Schroevers van Vlissin
gen eir Marijs van Arnemuiden, alle 3 ge
huwd en vader en een kleinzoon Jacob
Schroevers. Men denkt dal 't vaartuig
op een mijn is geloopen.
Door het „swccpen" door Engelsche
nnjnvegers van de zee in de buurt vanhei
lichtschip „Noord Hinder" is dezer dagen
een niiin ontploft, vlak bij het wrak van
dc mailboot „Koningin Willielmina waar
door een groot gedeelte er van uit liet
water werd opgelicht en daarna voor de
tweede maal in de diepte verdween.
- De toestand van de vier nog ver
pleegd wordende gewonde Joden der be
manning van de mailboot „Koningin Wil
helmina is zooveel verbeterd, dat er alle
kans bestaat dat het levensgevaar gewe
ken is.
o
Uit Noord-Beveland.
De vergadering van den dijlcraad
an den calamiteuzen polder Anno,
Fri so heeft de volgende voordracht voor
bestuurslid opgemaakt no. 1. Iz. Ver
huist J.Jz.2. Adr. v der Maas Ez., en
3. J. Verhulst Pz
De gelijksoortige voordracht voor den
•al. polder Vliete luidt no 1. Th. P
de Kam; 2. Joh. v. d. Maas A.Az, en 3.
Iz. M. van Leeuwen
o
Uit Schouwe n-D uiveland.
- In de op Vrijdag j.l. te Broif-
wers.iave n gehouden vergadering van
den polder ..Borrenbrood" werd onder
meer mededeeling gedaan, dal bij konink
lijk Desluit dc heer Jan Gast Cz. tol dijk
graaf van den polder is benoemd in
plaats van den heer Cent van Schelven,
aan wien ,op zijn verzoek e o. itst verleend.
Aangezien de heer Gast gezworene des
polders is, moet er een verkiezing daar
voor maats heoben. Bij de daarvoor ge
houden stemming werd de heer N. van
der Klooster lot 1ste de heer N. W van
Putte lot 2de en de lieer M. Landman
tot 3de- candidaat benoemd. Mededee
ling werd gedaan dal de geldleeuing van
f 3200 5 5 pCt. is geplaatst.
Verder werd besloten tijdelijk eenige
pandbrieven aan ie koopen voor een be
drag van f 2000, bij de Insulaire Hypo
theekbank te Zierikzee.
Nog deelde de voorzitter mede, dat de
bazaltsleen voor de dijksverbetering ge
durende den oorlogstoestand niet te ver
krijgen is. De dijksverbetering waarvoor
hel kapitaal is geleend, kan daarom nog
'et ten volle uitgevoerd worden.
- Tol leden van het dijksbestuur van
den polder Bruinisse zijn gekozen de
heeren M. K Krepel, Iz. Hage en L van
Meurs. (Z. N.).
o
t it Zeeuwse h-V laanderen 0.13
- Omtrent het gister onder de adver
tenties vermeld overlijden van den heer
Franz Gross, sergt. der vestingnri zoon
an den directeur der coöperatieve sui
kerfabriek te Sas van Gent, vernam
de ,Tern. Crl." dat hem op een tocht
me! zijn motorfiets een ongeval overko
men was, waarbij hij een niet onbeieeke-
nende wond aan het been bekwam. De-
verwonding nam een steeds ernstiger ka
rakter en werd oorzaak van liet overlij-
Naar „Zelandia" uit Sas van Gent
verneemt worden ernstige pogingen aan
gewend om den heer Maurice Lippens,
burgemeester van Moerbeke. belieerend
vennoot der suikerfabriek te Moerbeke
en voorzitter van de Zeeuwsch-Vlaamsche
Tratnwegmaalschappij, uit zijn balling
schap in Duitschland bevrijd te krijgen
en verlof om m Nederland te mogen
erblijven wat met het oog op de aan
staande bietencampagne zeer gewenscht
zou zijn en ook voor de Z. V. T.-Maat
schappij niet van belang ontbloot is.
Uit Zeeuwse h-V laanderen W D.
In de Donderdag te Aarden burg
gonouden raadsvergadering waren alle
leden tegenwoordig Bij de overlegging
aer ingekomen stukken werd o. a mede
deeling gedaan van het door het hoofd
der M. U. L. O.-scliool* ingezonden ver
slag over het M. U. L O., cursus 1915 -
1916. Uit dat verslag bleek, dat 10 leer
lingen examen hadden gedaan voor ver-
hiUende inrichtingen, welke 10 leerlin-
n allen geslaagd waren. De voorzitter
sprak hierbij een woord van dank aan
het hoofd der school, den heer P. Rijkse,
or de uitstekende wijze, waarop door
iêm de jongelui worden opgeleid.
Op de voordracht voor het college van
ze'ters werden voorgedragen de heeren
J. A Bogaard en I F. Eekhout en als
plaatsvervangers de heeren P. Schippers
en J. P Kools.
Voor het ambt van ontvanger-grif lier
an hel burger weeshuis in de plaats van
aen heer A. A J. v. d. Broecke hadden
zie» aangemeld 3 sollicitanten een te
sollicitatie werd ter zijde gelegd, als
zijnd-1 te laat ingekomen. Met alg. stem
men werd, zooals reeds gemeld, benoemd
de heer B. I. Zonnevijlle, gemeente
secretaris, en zulks met ingang van 1
Oct 1916.
Da trna werd de gemeenterekening,
dienst 1915, aangeboden, bedragende in
ontvangsten f38.245.10 en in uitgaven
f37.550.115.
Nadat in de besloten vergadering en
k-Ie reclames H. O. waren behandeld,
werd na heropening der vergadering door
den heer Wage het voorstel gedaan allen
iagezfMec Mededeellngeo
Vele_Ver8ch(jaseIen_
f EénTzelfié ziekte
Eén enkel "middel.
De bloedarmoede is de arglisligste
ziekte Zij doe! zich op zeer onderschei
den wijze voor als zij zich in u genesteld
heeft en hare herkenning moeielijk is.
Zonier de bleekheid der kleur zou men
zich zeer dikwijls vergissen. Kloppingen,
.auwdheid, duizelingen, hoofdpijnen,
mariclijke spijsvertering, hardnekkige
verstopping, zijn de teekehen die zich bij
sommigen voordoen. Bij anderen zijn het
neusbloedingen, bloedspuwingenook
komen zeer "dikwijls sla'aploosheid voor,
warme opstijgingen kleuren plotseling de
wangen rood enz.
'J deze verschijnselen hebben een
zelfden oorsprong, de verslapping van het
bloed door verschillende invloeden te
voorschijn geroepen buitensporigheden,
overdadigen arbeid, ontberingen, verdriet,
zorc-m. Zij bezitten hun zeker tegengif in
de Pink Pillen, waaraan de hardnekkigste
bloedarmoede geen weerstand biedt. De
alrijke genezingen, dagelijks verkregen in
de rngstigste gevallen van bloedarmoede,
bleokzucht^neurasthenie, algemeene zwak-
"e. bewijzen de voorlreffelijk herstellende
en versterkende deugden van deze pil
en die de krachtigste en de langdurigste
werking op het bloed en op de zenuwen
hebben.
Pi k Pillen.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar A
f 1.75 per doos, en f 9 per zes doozen
bij het Hoofddepöt der Pink Pillen, Da-
costakade 15 Amsterdam. Bij Joh. de
Roos, Vlasmarkt K157, Middelburg, S.
A. Luitwieler, A. C. Beniest, Vlissingen,
Gebr. Mulder, Goes, en in alle goede
apotheken.
