MIDDELBURGSCHE COURANT.
Dinsdag
1 Augustus.
JVs 179
189* Jaargang
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaa' te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes 11.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentieh k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
58^"" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
3IMNENLANU.
OORLOG EN VREDESBEWEGING
(Ingezonden.)
Twee jaren woedt thans de oorlog
•en eenig toeken van liet einde is nog
niet te zien. Een meiischenslaehting is
nu reeds ©enige weken aan den gang,
die alle vorige episoden uit dezen oorlog
in vreeselijkheid en "Moedigheid schijnt
te overtreffen. En alsof het tegenwoor
dige nog niet erg genoeg ware, gaan
thans reeds in oorlogstijd de oorlogvoe
rende regeeringen zich voorbereiden voor
den tijd van den vrede, niet om dan een
beter samenleven der volkeren te waar
borgen, maai- om, wanneer officieel de
vrede gesloten zal zijn, elkander op eco
nomisch terrein nog te blijven bestrij
den, om op dezen militairen strijd on
middellijk een economischen oorlog te
doen volgen, die dan overniijdelijls op
een nieuwe menschen slachting zal uitloo-
pen.
Troosteloos is de toestand, troosteloos
schijnen de vooruitzichten. En toch, on
danks dit alles, geven de ijveraars voor
een duurzamen vréde den moed niet op.
Vooral in deze dagen, nu de gelieele
wereld den tweejarigen duur van den
oorlog gedenkt, wordt in "alle onzijdige
landen de aandacht gevraagd voor vre-
desgedachten, wordt een ieder opgewekt
zich aan te sluiten bij de vredesbewe
ging, die de vrcdesgedachten zal helpen
verwezenlijken.
Wat wil' de vredesbeweging? En heeft
zij eenig recht zich thans weer zoo luide
te doen hooren, nu twee jaren ver-
löopen zijn en ondanks alle pacifistische
pogingen het einde van den oorlog nog
steeds even ver schijnt als altijd?
Toen de N. A. O. R. in October 1914
werd opgericht, maakte niemand zich de
illusie, dat dioor deze Nederlandsche
vredesorganisatie eenigen invloed op den
gang van den oorlog zou kunnen worden
uitgeoefend. Hei werd door een ieder
van zelf sprekend geacht, dat de mili
taire (gebeurtenissen hun loop zouden hou
den, dat Ide kanonnen niet lol (stilzwijgen
zouden kunnen worden gebracht door
eenige, zij het ook eenige duizenden, vre
delievende Nederlanders. Juist de ver
schillende naive pogingen, om door „Pe
tities aan de strijdende Mogendhedenden
strijd te beëindigen, waren voor een deel
hnède de oorzaak geweest van de op
richting van 'den N. A Tl., die yildc
voorkomen dat dc belangstelling in het
vredeswerk zou verbruikt worden aatl al
lerlei aan den aanvang af tot vruchteloos
heid gedoemde pogingen en dat die be
langstelling dood zou zijn, wanneer het
oogenblik zou komen, waarop het van de
•sterkte der vredeskrachlen wellicht zou
afhangen, of uit dezen ver sch ri klcel ij ken
tijd althans een beier, een nieuw Europa
zou geboren worden
Dat oogenblik zou aanbreken daar
over was een ieder het eens bij den
aanvang der vredesonderhandelingen, op
dat oogenblik moesten alle krachten ge
richt zijn, (voor dat oogenblik moest
reeds toen overeenstemming gezocht wor
den tusschen de tegenstanders van den
oorlog, onverschillig van welke politieke
•richting of godsdienstige overtuiging'
Houdt men zich dit doel goed vo,or
oogen en vraagt men zich af, wat in
deze richting bereikt is, m. a w. houdt
inien het oog gericht op de toekomst, dan
kan, dan 'mag het antwoord bevredigend
zijn. "Want dan miogen wij met. zekere
voldoening verklaren, dat niet alleen in
Nederland dc vereen iging van overigens
politieke tegenstanders volkomen is lol
•stand gekomen op den grondslag van een
gemeenschappelijk vredesprogramma,
maar dat oen zoodanige organisatie ook
in het buitenland is nagevolgd. Uit den
„Nederiandschen Anti-Oorlog Raad", die
gebleven is het Nederlandsche centrale
lichaam ter bevordering van een duur
zamen vrede, is: voortgekomen de inter
nationale „Centrale Organisatie voor een
Duurzamen Vrede" (gesticht le 's Gra-
venhagc. door "de belangrijke Internatio
nale Bijeenkomst van 7—10 April 1915,
en levens aldaar gevestigd.)
De vertegenwoordigers en aanhangers
Hoewel wc reeds meermalen heb
ben betoogd slechts geringe verwachtin
gen le hebben van het resullaal van deze
N. A. O R -propaganda, hebben we toch
gemeend aan een voorman dezer bewe
ging niet de gelegenheid le moeten ont
houden ,om op dezen droeven herden
kingsdag die vredesbeweging nog eens
onder de aandacht van onze lezers re
-brengen. Red. M. Crt.
dezer waarlijk Centrale Organisatie nu,
met haar 'vertakkingen in bijna alle lan
den der wereld, hebben allen aanvaard
éénzelfde programma, bepleiten allen
éénzelfde groep van internationale her
vormingen het zoogenaamde "Haagsche
„Minimum-Programma", dat vastgesteld
is op bovengenoemde internationale bij
eenkomst en dat een samenvatting geeft
van de internationale hervormingen, die
'minstens moeten tol stand komen, wil
de duurzaamheid van den toekomstigen
vrede "eenigszins gewaarborgd zijn.
Het is bekend, dat in Nederland meer
dan 30.000 medestanders en ruim 1000
vereenigingen zich bij den N. A. O. R.
hebben aangesloten.
Niet minder échter dan in Nederland
heeft in Noorwegen en Zweden het mi
nimum-programma duizenden aanhangers
gekregen.
In Noorwegen hebben niet minder
dan 378 gemeenteraden officieel hunin
stemming met het minimum-programma
verklaard en ruim 900 Vereenigingen heb
ben zich bij bet Noors'che comité aange
sloten.
In Zweden heeft het Zweedsche co
mité waarin evenals in Noorwegen en
Nederland alle richtingen vertegenwoor
digd zijn en waarvan dc oud-Minister Ba
ron Adelsward voorzitter is, ruim 1000
vereenigingen tot aansluiting weten te lie
wegen en van niet minder dan 106.000
Zweden instemmingsbewijzen ontvangen.
In Denemarken heeft de bestaande
vredesvereenigjng zich bij de Centrale
Organisatie aangesloten, terwijl verschil
lende personen, die buiten de Deensche
vredesbeweging zich hielden, voorts het
lidmaatschap van den Internationalen
Raad hebben aanvaard.
In Zwitserland is liet voorbeeld van 'Ne
derland, Noorwegen en Zweden gevolgd
en een nieuwe vereeniging gesticht. In
deze Zwitsersche organisatie zijn de drie
nationaliteitein van Zwitserland -— Duit-
sche. Fransche en Italiaansche alle
talrijk vertegenwoordigd.
In Spanje, Brazilië en de Vereenigde
Staten van Xoord-Amerika bestaans even
eens centrale comité's, die volkomen in
samenwerking met de andere nationale
ciotmité's werkzaam zijn.
Wat de andere onzijdige staten betreft,
zijn ook in Griekenland en Roemenië ver
tegenwoordigers gewonnen.
In Zuid- en Mid den-Amerika heeft de
Centrale organisatie haar vertegenwoor
digers (behalve in Brazilië, waar een na
tionale groep reeds gevormd is) in Ar
gentinië, Columbia, Costa Rica, Ecuador,
Giiatalaïna, Haiti, Mexico, Nicaragua, Uru-
gay on .Venezuela.
Het is te voorzien, wat geantwoord zal
worden op deze beschouwingen omtrent
de, vredesbeweging in de groolendeesls
militair-zwakke, kleine staten. Men zal
zeggen, dat de beweging eerst iels zou
befeekenen, indien ook in de oorlogvoe
rende landen personen van invloed zicli
erbij aansloten, indien bovendien ook
d(iar het volle zich ntet onze beginselen
eens verklaarde.
Nu zou het dwaasheid zijn te beweren,
dat inderdaad dit doel bereikt is. Helaas
is de stemming nog geheel anders Maar
men beoordeel© de stemming die na den
oorlog in die landen heersclien zal, niet
naar de door twee jaar van ellende en
verbitterde, die thans daar heer-
schcnde is. Niemand kan weten, hoe la
ter dc stemming worden zal Maar dit
is een bemoedigende gedachte, dat, wan
neer de kentering komt, dat ook daar
dan fuiannen en vrouwen gereed ;staan, jam
aan den vredeswil leiding te geven en
dal dezen net samen reeds eens zijn
over de hervormingen die noodzakelijk
zijn: het minimum-programma Hier be
staat geen rassenstrijd, geen tegenstelling
tusschen „civilisation" en „Kuïlur". Ten
aanzien van de internationale hervormin
gen. die een duurzamen vrede mogelijk
moeten makenbestaat eenstemmigheid
tusschen allen die pacifistisch denken
Van deze eenstemmigheid tusschen de
voorstanders van een rechtvaardigen,
duurzamen vrede, niet gegromd op wa
pengeweld, maar op de goede gezindheid
der volkeren zelf, legt de samenstelling
van den Internationalen-, Raad der Cen
trale Organisatie voor een Duurzamen
Vrede getuigenis af. Het is ondoenlijk
alle namen te noemen van de mefer dan
70 personen uit de oorlogvoerende lan
den, die lid van den Internationalen
Raad zijn geworden. Docli de vermelding
dat tot lien o a behooren de professoren
Lammasch (Oostenrijk), Schücking,
(Duitscliland,) Deschamps (België) Hoh-
son (Engeland), de parlemeafsleden Tre-
velyan (Engeland) Bernstein (Duitsch-
land), Camille Huysmans (België Mgr.
Giesswein Hongarije), Suleiman Biistanv
Effendi (Turkije), Danief i.Boel'garije;, de
schrijvers Fried (Oostenrijk), Quidde
(Duitscliland), Otlel (België Guilbeaux
(Frankrijk), Rignano (Italië., Lowes Di
ckinson 'Engeland) de feministen mrs.
Cadbury (Engeland), Mme Gennoni (Italië
Frau Minna Cauer (Duitscliland), Frau
Zipernowsky (Hongarije,) zat wel voldoen
de zijn voor de overtuiging idat in alle
oorlogvoerende landen mannen en vrou
wen van verdienste gereed staan, om in
internationale eensgezindheid den volke
ren den weg le wijzen naar een vrede,
die, voor zooveel mensehelijkc organisa
tie dit vermag, een belofte van duur
zaamheid in zich draagt. Of de volkeren,
uitgeraasd na den oorlog, him leiding zul->
len \Tagen, dan wel zullen voortgaan
op den weg der voortdurende oorlogs
voorbereiding, de toekomst zal dit be
slissen. Maar het is ons; aller plicht zorg
te dragen, dal niet, wanneer het getij
gunstig mocht worden, de gelegenheid
voorbij zou gaan, omdat de weg niet
duidelijk geteekend is of de leidslieden
ontbreken.
Dat reeds Ihans de bovengenoemde
personen van beteekenis uit de oorlog
voerende kampen zicli in de, door den
Nederlandsche Anti-Oorlog "Raad geslich
te en bestuurde internationale Centrale
Organisatie hebben vereenigd, en zich
intellectueel voorbereiden tot den aan
staanden gemeenscliappelijken kamp, is
van overwegend belang en moge voor
een ieder een aanleiding zijn, om op
dezen dag althans dat te doen, wat de,
enkeling vermag, om de geestelijke strij
ders voor een duurzamen vrede te steu
nen- medestander te worden van de A1L
gemeene Nede-landsche Organisatie, dien
„Nederiandschen Anti-Oorlog Raad.
Mr B. DE JONG VAN BEEK EN DONK
NEDERLAND EN DE OORLOG.
D e o n z ij d i g e v i s s c li e r ij e n Enge-
li a n d.
Reuter seint uit Londen d.d 31 Juli
In het Lagerhuis werd gevraagd naar
de mogelijkheid van liet geven van be
velen, waardoor onzijdige visscliersboo-
ten, die in Britsche wateren visschen of
in andere wateren, welke door de Brit-
Sche vloot worden beschermd, hfaar ge-
hecle vangst zouden kunnen vèfkbopen
op de Britsclie markt. Lord Cecil1 ver
klaarde, dat schikkingen waren getrof
fen, teneinde aan vreemde visschers-
booten (oe te staan haar versche vi§cfi^-
vangst in zekere havens vOn liet Ver
eenigd Koninkrijk te landen Verdere
nï^atregel©n in denzelfden geest werden
overwogen.
G r a a n en Meel1.
De Minister van L. N. en II. heeft een
circulaire tot dc burgemeesters gericht,
waarin wordt gezegd, dat het hem is
gebleken, dal door het aanwenden win
regecringsmeel of bloem als veevoeder
op deze ivijze nog steeds groote hoeveel
heden meel en bloem aan de mensche-
lijke consumptie worden onttrokken, het
geen tengevolge kan hebben, dat de bak
kers z:ch niet van hel noodige kunnen
voorzien. Alhoewel zijnerzijds een voort
durende controle wordt uitgeoefend
sprcelcl hel vanzelf, dat geen aldoend re
sulfaat kan worden verkregen, zonder
krachtige medewerking van de burge
meesters.
De Minister verzoekt derhalve nadruk
kelijk bij de bakkers en meelhandelaren
voortdurend te doen nagaan op welke
wijze de door hen opgeslagen bloem en
meel w ordt aangewend.
Uitvoerverboden
Bij Kon. Besluit is de uitvoer van kar-
wijolie, papaver- of maanzaadolie, vette of
geslagen mosterdolie, zuurkool en van
alle groenten in gezouten of gedroogden
toestand of op ande-re wijze verduur
zaamd, welke in verschen toestand niet
mogen worden uitgevoerd, verboden.
-O
M o e i 1 ij kli e den met de koffie1-
verscheping,
Dc Tel. verneemt uit Weltevreden
Alleen te Soerabaja zijn honderddui
zend pikols koffie opgeslagen, die door
de geallieerden als contrabande wordt
beschouwd
Deze toestand wordt onhoudbaar ge
acht wegéns de verliezen
De president van de Overzeetrust sein
de, te hopen, dat binnenkort de versche
ping op beperkte schaal' zou kunnen
plaats hebben
Boeken voor de Vlaamse lie sol
daten
De commissie tot verzending vau
Vlaamsclic boeken naar het Belgis ?he
leger beslaat thans een jaar en heeft
reeds ca 21000 boeken verzonden aan
de soldaten in de loopgraven en in de
hospitalen Het secretariaat, Nassau Zui-
lensteinstraat 21 den Ilaag, wacht gaar
ne giften aan boeken en geld in om
het nuttig werk voort te zetten. Men
zou een vakbibliotheek wallen schenken
aan elk der vier groote hospitalen te
I-loogstaede, de Panne. Adinkerke -en
Bourbourg
O
Nederl. hospitaal in Pe trograd
Het Petr. Tel'-Ag seint uit Petrograd,
dat in tegenwoordigheid van grootvorstin
Maria Pauïowna liet Nederlandsche bjos
pitaal is ingewijd, dat is ingericht jop kos
ten van Nederlanders, die sympathie voor
Rusland gevoelen.
Uit Stad be ProYisGie.
Uit Middelburg
De toebereidselen voor hel Concours
lTippiquc worden op het Molenwater a I-
h i e r met kracht voortgezet en reeds
hedenmorgen kreeg het terrein een fees
telijk aanzien.
Het programma van Donderdag is nog
eenigszins uitgebreid, daar niet één vier
span ter opluistering zal uitkomen, aoch
twee, aaur behalve de heer van Dixhoorn
ook de heer van Dijke met een vierspan
zal komen.
Voo>- hel bloemen corso zijn lot nu
toe 10 auto's opgegeven.
Nog is een zilveren medaille beschik
baar gesteld door kapitein Umbgrove.
Zooals uit een in dit nummer voorno-
ntende advertentie blijkt, worden kaarten
voor kinderen beneden 12 jaar. mits on
der geleide verkrijgbaar gesteld
i 0
Uit Vlissingen.
Met ingang van heden is aan dep
heer F. II. Jilleba, loodssehipper 2e kl
wegens laugdurigen dienst eervol ontslag
uit. den loodsdienst verleend
Ruim 35 jaar heeft hij in die functie
zijn diensten aan den staat verleend Ver
der was de heer Jilleba schipper van de
reddingsboot der Zuid-flollandschc red
ding Mij., terwijl hij nog belast was met
het toezicht, op de verlichting van het
Westerhavenhoofd, het kustlicht, dat van
den Nolicdijk en den Sardijngéul
Als schipper vap de reddingboot js
hem eveneens een pensioen verleend en
hem van dit besluit der directie met een
loffelijk schrijven kennis gegeven
Zijn staal van dienst maakt melding
au niet minder dan 22 tochten met de
reddingsboot, die niet zelden zonder le
vensgevaar werden volbracht, en in den
loop der jaren ontving hij achtereenvoh
gens de goudëfi reddingsmedaillc van
onze Koningin, de zilveren van dc Kouinf
gin-Moeder, de groote van de Zuid-Hol-
landsche Reddingmaatschappij, het Oos-
tcnrijksche kruis met kroon van keizer
Frans Jozef, de medaille 2de klasse van
den koning van België, het Belgische
kruis le klasse, alsmede dc reddingsmef-
daille vanfden Duitschen keizer, wélke
onderscheiding vergezeld ging van een
binocle met inscriptie
Uit Walcheren.
- In de Maandag' gehouden verga
dering van den gemeenteraad van V e cf
rc werden onder tneer behandeld Je
bezwaarschriften tegen den aanslag van
Antli Wondergem, W v d Hamme, Chr.
Maljers en L J Goeman
Op de aanbeveling \oor het college
van zetters werden geplaatst de hoeren
J de Breo en C. Maas Aan J F de
Blieck werd het jachtreclu op nieuw
verhuurd voor 5 jaar ii f 23
Verder werden aangeboden de ges-
meen tere kening over 1915 en de rekening
1915 en begrooting 1917 van het burgej-
lijk armbestuur.
Aan F Schets, sluisknecht bij het
kanaal door Walcheren, is een pensioen
toegekend van f 111
Op verzoek van de ..Vereen, tol
bevordering van de belangen der badpl.
D o m b ur g" is aan het station aldaar een
brievenbus geplaalsi, die driemaal daags
5 minuien vóór 'l vertrek van de post-
tram gelicht wordt.
Maandagmiddag hield de raad der
gemeente van Nieuw en Sint Joos-'
land een openbare vergadering Afwe
zig hel lid Reijnoudl. Na behandeling van
eenige bezwaarschriften betreffende den
11. omclag worden op de aanbeveling voor
zetters geplaatst als no. 1. P Kodde; 2.
W. Wisre. beiden aflredend; 3. Rooze,
4. Casper vau Leerdam
Ingekomen was een adres van den ge
meenleveldwaehter W. Jobse, houdende
verzoek duurtetoeslag 1e mogen ontvau-
gen Over een voorstel om hein 8 pCt.
zijner jaarwedde te geven, voor 1 jaar,
ingaande 1 Juli. staakten de stemmen,
zoodal dit punt een volgenden koer weer
aan de orde komt. Een adres van den
Nederl. Politiebond werd in verhand hier
mede ook nog voorgelezen.
Aangezien de behoeftige wed. A Bal-
jeu krankzinnig is verklaard, zal haar op
name verzocht worden in hel kranlczin
nigcngcslicht „Vrederust" te Bergen op
Zoom Dit is de tweede patient in 1 jaar.
Bericht was ingekomen dat de bate van
de opbrengst der afbraak van de oude
school, in verband met ontvangen subsi
die voor den bouw eener nieuwe school,
in 's rijks kas behoort le worden gestort.
Dit is een leelijke tegenvaller voor de
gemeentekas.
Onderzocht zal nader worden of hierin
geen verandering is te brengen.
De geldlcening van f 500 is door Ged.
Staten goedgekeurd.
Dc begrooting der gezondheidscomxnis
sie te Veerc voor 1917 werd voor kennis
geving aangenomen.
Het angloon van den gemeentearbeider
werd verhoogd tot f 1,50.
Uit Zulö-Bevelaud
Het sleepschip „Muro Padou", schip
per Vpj-jneeren. geladen met steen, is te
ITansweert lek geloopen. Pompers
erleenen hulp,
Maandag vergaderde de raad der
gemeente S chore waarbij alle leden
tegenwoordig waren.
Aan den wegwerker A. Mieras werd
op zijn verzoek tegen 1 Aug. as. eervol
ontslag verleend. De voorzitter deelde
mede, dal B. en W. lot tijdelijken kan-
lonnier hebben benoemd L van Zweden
op een weekloon van f 9.
Hel verzoek van de kerkvoogdij der
Ned. Ilerv kerk om den „Luizepul" ten
name dier kerk 1e brengen, werd op voor
stel van B. en W. ingewilligd tegen 1
Jan. '17, zoodal de pacht na dien tijd aan
de kerkvoogdij komt.
De rekening der gemeente werd den
raad aangeboden met een batig slot van
ft 19.90. De heeren In 'tAnker, Glerum
en Verhaage werden aangewezen de reke
ning na te zien.
Medegedeeld werd. dat de aanbeste
ding van den keiweg f 109.74 boven de
raming, was. Aan B. cn W. werd machti
ging verleend dit werk te gunnen aan den
heer Duinhouwer le Goes.
De voorzitter deelde mede. dat het
wenschelijk is een deurwaarder te benoe
men. De heer Verhoek uil Goes is gene
gen dit ambt le aanvaarden. De lieer In
'I Anker noemde het verschrikkelijk en
de lieer Verhaage belachelijk zoo'n amb
tenaar te benoemen. Zijn belooning werd
■astgesleld op f 10 per jaar.
De raad besloot voor de verbouwing
•an 'f gemeentehuis een gcldleening aan
te gaan van f 3500, rentende hoogstens
pCt.
o
Uit S ch o u wen-D u i ve lan d.
De St. Crt no 178 bevat dc statuj-
ten der eefliging „Wijkverpleging" gevest
ligd te Zierikzee Haar doel is het
6 verleen en van hulp aan en verpleging
van zieken
Dezelfde Sé Crt bevat de statuten
der slagerspatroonsvereeniging „Eensge
zindheid" aldaar Zij stelt zich ten doel
de vakbelangen harer leden te bevorde
ren I
Maandagmorgen werd te B r u i n i s-
se wegens het epidemisch heerschen der
mazelen de openbare school gesloten.
Vandaag zal dit ook met de christelijkte
school gebeuren De vaeantie die pas
Vrijdag zou beginnen, wordt alzoo met
een week verlengd.
Tot heden kwamen nog geen sterf
gevallen voor. In sommige klassen wa
ren van de 46 kinderen er maar vijf en
zes meer over.
Door de landbouwvereeniging „C.
et C.". gevestigd te Burgh (Schouwen)
is een adres gericht aan den gemeente
raad aldaar, mei het verzoek, de noodige
slappen te doen lot het inrichten van oen'
hulptelefoonkantoor met spreekcel.
In de Maandag door den raad der
gemeente Haamstede gehouden ver-
