MIDDELBURGSCHE COURANT.
Maandag
17 Juli.
JVs 196
139* Jaargang
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Yin groestGB en aardappelen.
De groentet-kwestie blijft een dichte
bos netels
De Minister van Landbouw heeft iu
de eerste week van Juli een reeks
maximumprijzen vastgesteld, en als eer
ste resultaat heeft men toen de klachten
van de huismoeders gekregen, dat de
venters aan de deur zich daar niet
aan hielden. „Ze kunnen we! zooveel
vaststellen, maar wij kunnen ons er niet
aan houden," was het veel gehoorde be<-
scheid. Toen zijn in verschillende plaalf-
sen de burgemeesters krachtig opgetn
den, en hebben zij er voor gewaakt
dat. althans op de veilingen de vóórgat-
schreven maximum-prijzen niet over
schreden werden
Maar een der grootste moeilijkheden
kon slechts overwonnen worden, als de
verschillende partijen tot overleg kwa
men. We bedoelen het feit dat er slechts
-één maximumprijs was gesteld Als dé
groothandelaars voor dien prijs verkoch
ten, bleef voor de kleinhandelaren, als
ze niet zelf boven den maximum-prijs
gingen, geen schijntje kans over om
er ook nog wat aan te verdienen Door
bij den groothandel nog iets onder den
maximumprijs te blijven heeft men er,
bijv hier te Middelburg nog een mouw
aangepast
In Amsterdam heeft die éénheids^
prijs echter tot zulke bezwaren geleid,
dat de burgemeester Zaterdag in een
adres aan den Minister van Landbouw
heeft verklaard dat aan handhaving van
de maximum-prijzen voor den kleinhan
del niet kan worden gedacht Van de
winkeliers en veniers le eischen, dal zij
hun waren zullen verkoopen belang
rijk beneden den prijs, waartegen zij zé
desochtends op de 'markt hebben moeten
inkoopen, is onmogelijk; iedere inq-
reele basis daartoe ontbreekt. De bur
gemeester merkt bovendien op, dat in
bezitneming niet mogelijk is, omdat daai'-
medc de aanvoer in gevaar zou komen
Dicn'zelfden dag echter heeft de Mi-
nister reeds getracht aan dat bezwaar
te gemoet te komen, door een nieuwe,
circulaire aan de burgemeesters, waarin
twee soorten tnaximumrprijzen werden
vastgesteld, een voor grossiers cn een
voor den kleinhandel. In de publicatie
in dit nummer vindt men daaro'ver
nadere bijzonderheden.
Wc gelooven echter dat men met deze
verbetering nog allesbehalve de moei
lijkheden heeft opgelost.
Een voorbeeld uit onze omgeving zal
dat duidelijk maken.
De huismoeders hier zullen al onder
vonden hebben dat ze op de wagens
der groente-venters geen peultjes vin
den en heel weinig doperwten En op
de veiling hier ter stede wordt ook
bijna geen peultje aangevoerd Dat zit
zoo de peultjes op Walcheren zijn van
heele zachte soort en vereischen een
bijzondere behandeling Ze worden ge
knipt Voor een kilo peultjes is dus veel
arbeidsloon noodig veel meer dan ver
goed wordt door den maximumprijs. En
nu zeggen de boeren ik wil er niet op
toe leg'genik pluk ze niet, en gooi
zo liever ongeplukt voor de varkens.
Met de doperwtjes gaat het wel niet
zoo ver, maar de boeren zijn er tocb
terughoudend mee. En laai nu ieder
zelf eens nagaan wat hij zelf daarvan
weet, moet hij dan niet erkennen dat er
een groot verschil is tusschen kleine
malsche ddperwljes en de grootere knik
kers? Die kleintjes zijn altijd veel duur
der gteweest, de lioogere prijs werd, er
altijd willig voor betaald door de lief
hebbers die cr meer voor konden be
steden. - f
En ook nu zijn er nog verscheiden
huismoeders die graag voor kleine dop
erwtjes een hoogeren prijs willen be
talen. Maar hel mag niet. Er is maar
één prijs' Tenzij.., de verkooper teveel
door een maai1 al le menschelijlce neiging
gedreven löcli boven den maximumprijs
gaal.
Dat laalsle is natuurlijk geen kwestie
van volksvoeding; dal betreft een luxe
artikel. Maar hel bewijst dal de regeling
niel deugt; dat de handel wordt gesteld
voor ecu slerke verleiding om zich niet
nan de maximumprijzen te houden, wat
er bijna onvermijdelijk toe zal leiden dat
ze ook voor andere artikels niet meer
zoo nauw toezien.
En de hoofdzaak en dat betreft
wel de volksvoeding is, dat die maxi
mumprijzen in hun algemeenheid niet
blijken le passen op de productie-koster,
aioch wat betreft de soorten, noch wat
betreft de toestanden in de verschillende
deolen van hel land.
Hel is een verbazend moeilijk vraag
stuk. Maximumprijzen zijn goetl cn wel,
maar-ge kuni niemand dwingen beneden
produclie-kostcn te verkoopen. Dan le
vert nij niel, en zoo ge hem al dwingt
legen dien prijs le leveren, dan houdt hij
mei leien op. En dau is cr Ueelemaal
niels.
We kunnenons dan ook slechls er
geren aan hel gemak waarmee een Zon
dag door de S. D. A. P hel Vakverbond
en den Bond van Arbeidscoöperatie te
Amsterdam gehouden duurte-meeling ten
slotte in een motie aan de regeering den
„eisch" stelde
„le zorgen, dal gedurende het eerst
volgend jaar naast de thans van regee-
ringswege beschikbaar gestelde levens
middelen, ook voldoende voorraden an
dere levensbehoeften Ier beschikking der
bevolking worden gesteld tegen geen hoo
geren prijs dan in Juli 1914 gold."
Jawei, de meeling heefl het maai" voor
het zeggen
Een groothandelaar te Amsterdam zei
aan iemand van het „Hand.", naar aan
leiding -van een vraag, hoe het zou gaan
met de nieuwe grossiersprijzen. „Wij zul
len trachten op de veilingen in te xoopen
zoodanig beneden den door den Minister
rastgeslelden prijs, dat we de vrachl kun
nen betalen en er een kleine winst voor
ons overschiet. Maar het is zeer waar
schijnlijk, dal ons dit niet zal gelukken.
Het resultaat zal dan zijn. dal er wanneer
niet bijtijds andere maatregelen genomen
worden, a.s. Dinsdag in Amsterdam geen
groenten zullen le krijgen zijn."
Hoe al die moeilijkheden le bezweren
zijn, wagen we niet aan te geven.
in het adres van den burgemeester van
Amsterdam geeft deze heUradvies dat
eeii regeling, waarbij togen vast le stel-
lon prijzen aanvoer van vastgestelde hoe
veelheden naar de marktplaatsen verze
kerd wordt, verre de voorkeur zal ver
dienen.
Iloe hij zich dat in de praklijk voorstelt
is ons niet duidelijk. Blijkbaar bedoelt
hij dal van regeeringswege de voorraden
bij -de boereu worden opgekocht, cn over
de marktplaatsen gedistribueerd. We be
hoeven wel niet le zeggen, dat de uit
voering van zoo'n plan een reusachtig
werk zou zijn.
Dot er overvloed van groenten in ons
land is, bewijzen de percentages door den
Minister vastgesteld voor de hoeveelheid
die voor binnenlandsch gebruik moet be
schikbaar blijven. D. w. z. het percen
tage van 'den dagelijkschen aanvoer.
Maar hel middel om die- groenten nu
ook onder de bevolking le brengen le
gen betaalbare prijzen is o. i. niet dat
der maximumprijzen.
We zullen deze echter vermoedelijk
kunnen beschouwen als een lijdelijke
regeling. Immers de Kamer zal haast
maken met het ontwerp voor de distri
butie-wet. die uitgaat van het gezonde
beginsel dat allereerst aan den producent
betaald wordt wal billijk is. maar die de
verkoopprijzen voor den verbruiker lager
wil stellen, en dan het ontbrekende wil
doen bijbetalen uil rijks- en gemeentekas.
MNNENLANB.
I1ET ONDERZOEK VAN l)EN MILITAIR
GENEESKUNDIGEN DIENST.
Zaterdagmiddag bij de installatie van
rle commissie van voorlichting inzake den
geneeskundigen dienst van de landmacht,
heefi de M i n.i s t c r van Oorlog cr
in een toespraak op gewezen dal hel on
derzoek der commissie niet gericht be
hoeft te zijn op de verzorging van den
c w oude n soldaat. Voor oorlogstijd
zijn zoo bijzondere maatregelen vereischl,
dal zij een gélicel afzonderlijk terrein
vormen, waarvan de toetreding op dit
oogenblik hel welslagen van den aan de
•ommissie loegedachlen arbeid slechts in
gevaar zou brengen. Trouwens reorgani
satie in dit opzicht van den geneeskundi
gen dienst, indien noodig, zal eerst met
vrucht in overweging genomen kunnen
worden, wanneer vaststaat wat het resul
taat zal zijn van de thans nog werkzame
commissie voor de j-eorganisatie van het
Nederljmdsche Roode Kruis.
De zieke soldaat in t ij d van -v rede
zal mitsdien het voorwerp van het onder
zoek behooren te zijn; maar de Minister
veegde daar dadelijk aan toe; ook in lijd
van vrede, waarin wij thans verkeeren,
gedurende welken het leger zich op voet
van oorlog bevindt. Het spreekt vanzelf,
dal juist in zulk een tijd de bezwaren,
welke de geneeskundige dienst altijd on
dervindt, dubbel gevoeld worden.
De Minister wilde dal le meer doen
uitkomen door enkele van die bezwaren
le noemen, welke een niet weg te nemen
eigenaardigheid .zijn ;an den militair
geneeskundigen dienst en welke niet zou
den beslaau als niet medische en militaire
belangen vncl elkaar m oveveenstemmiug
gébracht moesten worden.
Dal ook de laatstgenoemde belangen
bij een onderzoek niet over nel hoofd
gezien mogen worden, behoeft wel nau
welijks vermelding.
Als een groot bezwaar noemde de
Minister dan bijvoorbeeld de regeling van
het ziekenrapport. Het belang van den
dienst eischl het spreekt vanzelf dat
aan de oefening van den dag deelnemeij
allen, die niet ziek zijn. Zwaar is de laak
van vele officieren van gezondheid, <lie
in cle vroege morgenuren een oordeel
hebben uit le spreken over Jiet al of niet
ziek zijn van de somtijds zeer velen die
zich als zoodanig aanmelden.
Een ander bezwaar ligt in de omstan
digheid, dat in de militaire hospitalen /.o.o
velen zijn opgenomen, die wel genees
kundig behandeld moeten worden, mam'
geen eigenlijke ziekenliuisverpleging be
hoeven. Hun aanwezigheid verstoort
uiteraard de rust en orde, welke eisch
van een ziekenhuis zijn.
11CIIAMELIJKE VOLKSOPVOEDING.
De hoofdbesturen van de Nederl
Maatschappij tot bevordering 'der Ge
neeskunst; de Maatschappij tol nut van
het algemeen; de Nederl. Bond voor
Lichamelijke Opvoeding'; de vereeniging
„Volksweerbaarheid en van de Ver
eeniging van Leeraren in de Gymnastiek
in Nederland overtuigd van de groote
maatschappelijke beteekenis eener deug
delijke en lichamelijke volksopvoeding,
doordrongen van het besef, dat een
afdoende regeling dezer aangelegenheid
slechts mogelijk is na een voorafgegaan
doeltreffend onderzoek v-,m de vele daar
mede rechtstreeks verband houdende
■aagslukken, omtrent welker oplossing
nog geen overeenstemming kan w orden
vastgesteld, hebben hierin aanleiding ge
vonden le trachten, door samenwerking
tot een betrouwbaar ontwerp voor een
behoorlijke lichamelijke volksopvoeding
te geraken.
Uitgaande van de stelling, dat een af
doende lichamelijke schooiopvoeding de
basis en tegelijk de kern behoort te zijn
van de geheele lichamelijke volksopvoe
ding, hebben zij het inilialief genomen
lot de samenstelling eener deskundige
commissie, welke tol taak zal hebben,
het ontwerpen van een programma voor
een behoorlijke lichamelijke opvoe
ding op de .scholen (lager-, middelbaar-,
en gymnasiaal onderwijs), met inbegrip
o m van een programma voor de vor
ming van leerkrachten.
Ook aan de eischen voor een licha
melijke ontwikkeling na het verlaten der
lagere school, voor dat deel der jeugd
hetwelk alleen die school bezoekt, zal
do commissie aandacht schenken.
Van deze deskundige commissie die
21 leden telt, is voorzitter prof dr.
II- iwaavdemaker, be Utrecht; voorts
noemen we de hceren dr C. J. Vinke-
slevu, K. ten Bruggencate, J. C Fabius,
en dr. G. Oosterbaan, inspecteurs respec
tievelijk van de gymnasia, van het mid
delbaar onderwijs, van het lager onder
wijs, de lichamelijke opvoeding en van
de volksgezondheid. Verder bestuursle
den van de bovengenoemde vereenigin-
gé«-
De eerste vergadering dezer commissie
zal plaats 'hebben op Maandag 17 Juli
k in het gebouw van de Maatschappij
ter bev, der Geneeskunst te Amsterdam
Het uitvoerend comité van de boven
genoemde vijf samenwerkende lichamen
heeft zich tol de regeering gewend met
n een verzoek om subsidie ter be
strijding van de onvermijdelijk groolc kos
ten, welke de arbeid dezer deskundige
commissie met zich zal' brengen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Van de grens.
De Burgemeester der gemeente Hulst
heeft aan de grens te Kapellebrug
een onderhoud gehad met verschillen
de burgemeesters uit het Land van
Waes (B.) omtrent het voedingSvraagf
stuk Ook verscheidene Ncderlandsche
bakkers waren aanwezig, die toen een
consent kregen voor den brooduitvoer.
Week bepalingen
Voor de week van 16—22 Juli is
door den Minister van L. N en II
de hoeveelheid ter beschikking te
stellen volversche kip- en eendeieren
voor iedere 100 uitgevoerde vastgesteld
op 100, van welke 20 moeten worg
den geleverd tegen f 5 per 100 stuks
om tc worden geconserveerd en -10 «/o
moeten worden geleverd tegen f 5 80
per 100 stuks voor levering aan ge*
meentebesluren.
de prijs van Indische maïs aan ge.-
ineente-besturen voor ruiling tegen rogge
bepaald op f 225 per last van 2000
KG of f 7.871/2 per 70 KG., uitsluitend
te Amsterdam le ontvangen.
Uit Stad en Provincie.
U i j Middelburg.
Ilel zeer treurige zomerweder was
oorzaak, dal gisteren wederom een mu
ziekuitvoering' moest worden uitgesteld,
ditmaal hel tweede Zondagavondeoncêrl.
o
Uit Vlissingen.
Het aantal ingeschreven vluchtelin
gen bij liet regeeringseomité voor de be
langen der vluchtelingen te' V I i s s i i*
gen bedroeg op 1 Juli jl 2319. Geduren
de de eerste helft van Juli werden -14
nieuwe vluchtelingen ingeschreven en 61
personen afgeschreven.
Te Vlissingen is aangekomen
het nieuw gebouwde stoomschip „Sint
Jansiand", dal aan de werf der K011.
Maatschappij „DeSchelde" machine en
ketels zal innemen.
De politie te Vlissingen heef»
aangehouden een horlogemaker Dè man
maakte zich aan verduistering schuldig
door klokken en horloges, die aan hem
waren verstrekt om te repareeren, in
tapperijen te verruilen voor drank. Üb
in beslag genomen uurwerken werden
door de eigenaren herkend. De aange
houdene is naar Middelburg overgebracht
en daar ter beschikking der justitie ge
sleld.
- Aan L. Taal, havenmeester van het
Kanaal door Walcheren, is een pensioen
verleend van f 1037.
Uit Walcheren.
Il.el bestuur van de Vereeniging tol
bevordering van hel vreemdelingenver
keer van Walcheren le Middelburg
heefl lol den Commandant in Zeeland de
vraag gericht, of het niet mogelijk zou
zijn, een strook van de duinen bij Val
ken isse en aan de Oranjezon open te
slellen voor hel bezoek van de duizenden
inwoners van Walcheren en vreemdelin
gen, die daar verpoozihg zoeken.
Door den commandant is aan het be
stuur medegedeeld, dat de militaire be
langen zich verzetten legen "een wijziging
of gedeeltelijke opheffing van het be
staande verbod tot liet belreden van de
(tuinen en hel strand op Walcheren, zoo
als dat geregeld is iu dc verordening
■an den Commandant in Zeeland van
16 Mei jl.
Zondagmorgen beslojen tweè broe
ders te Vlissingen een fietstochtje1
te maken en huurden te dien einde bij
den rijwielhandelaar Botting ieder .een
rijwiel.
Te Koudekerke bij den rijwielhandelaar
Wiclemaker stapte een der gebroeders
af en verzocht dezen het zadel wat lager
te zetten W het rijwiel ziende, herkende
daarin het door hem aan den heer Ti:
meer geleverde rijwiel, dat Vrijdagmorgen
gelijk door ons vermeld, voor den boek-
winkel-Hildemisse.te Middelburg was ont
vreemd De jongens Werden voor den buri-
gemeester geleid, ondergingen een voor-
loopig verhoor, en werden door den veld
wachter naar Vlissingen gebracht, waar
een onderzoek Werd ingesteld bij den
rijwielhandelaar Botting
Uit dit onderzoek bleek, dat Vrijdag
middag lussclien 12 en 1 uur twee sjofel
gekleede, verdachte personen zich bij den
heer B vervoegd hadden om hel rijwiel
voor f 20 te verkoopen, waarop de kop
per f 15 bood, hetgeen door de verkool
pers werd aanvaard.
De heer B die het rijwiel hoofdzake»
lijk kocht, omdat de eigenaar het dan bij
hem weer gemakkelijk terug zou kunnen
bekomen, vertrouwde de zaak niet al te
best en deed ria den koop aangifte bij
de politie
Hedenmiddag geraakte een kind van
B te Brigdamme even buiten het dorp
in een diepe sloot. Het gelukte den heer,
P. Vader het kind ongedeerd op het'
droge te brengen.
Tc Z o u t e 1 a 11 d e wordt deze
week geopend het familiepension Het
Vroonhuis", eig. Mevr de Wed de
Bergsma. Hel wordt verlicht door
Benoid-gas
- Nog steeds is te Westkapelle
de invloed merkbaar van den twee jaar
geleden aldaar gehouden wedstrijd in de
beplanting der voortuintjes aldaar Voor»-
zeker heefl dit concours ten zeerste er
toe bijgedragen, de belangstelling der in
woners voor luinversiering te bevorderen.;
althans vele tuintjes dragen er de sporen
van Het is een lust oni te zien, hoe voor
heen geheel kale stukjes grond tlians
herschapen zijn- in frissclie graspcrkj.es
met bloeiende rozen, goudsbloemen enz.
Ook het indertijd door ons gepropageer*-
de idee der gevelversiering begint lang
zamerhand veld te winnen menige grau
we muur begint zich reeds gedeeltelijk
met een lieflijk klimop-kleed te bedekken.
Zondagmorgen is op het strand tus
schen Westkapelle en Zoutelande
een lijk aangespoeld. Het was geheel
ontkleed en in zoon staat van ontbin
ding, dal het niet vervoerd kon worden
naar de begraafplaats.
's Middags spoelde op liet strand tus
schen Westkapelle en Domburg even
eens een lijk aan, dat nog geheel gekleed
was. Uil de kleédiug werd vastgesteld,
dal Ivel van een Durlsch marinematroos
was. Een la«ars was gemerkt: Liebeuborn
II M 1271 C/14. De Duilsche oousul is
er mede in kennis gesteld.
's Middags dreef ook een groote Duit-
sche mijn niet ver van de kust. Deze
werd dcor dc marinematrozen en ran af
het onderzoekingsvaartuig zoodanig be
schoten, dal zij zonk.
Zeer veel van de bekende glazen bal
len in louwnetten dreven aan. welke
volgens den een door dc haringvisschers
zee worden gebruikt pis wakers bij hun
nellen, maar die volgens anderen dienen
als drijvers voor de netten welke de
Engeischeu in zee uitspannen als ..val
len" voor onderzeeboolen.
0
Uit Zuid-Bevetaod
Aan den burgemeester van Goes
is hel volgende adres verzonden
De besturen van onderstaande vcr-
eenigingenallen gevestigd te Goes, in
gezamenlijke vergadering bijeen op 14
Juli 1916, in de sociëteit V. O V te
Goes betuigen bij deze gaarne adhaesie
aan het adres^ van de afd. Goes der S
D A P van Juni 1916 en spreken tevens
ids liaar meening uit. dat de distri
butie dér levensmiddelen in Goes lot
heden niet geschiedt zooals zulks wel
zou kunnen geschieden en dringen er bij'
u op aan om over te gaan tot de benocj-
ming van een commissie als bedoeld 111
hel desbet reffeude schrijven van Z Ex
<ten Minister van L., N en II in welke
commissie, naar des adressanten meoi-
ning het best zouden kunnen zitting ne
men een lid van ieder bestuur van de
in Goes gevestigde vereenigingen.
Het bestuur van de werkliedenver.
.Eigen Hulp", de bouwver. „Help u
Zeiven. afd Goes Chr. Nat Werk»-
maasbond, afd Goes Algèm Ned Typor
grafenbond, afd Goes CÏir. Typografeuj-
bond, afd Goes Ned. Ver voor Spoort
en Tramwegpersoneel.
Tc H e i n Jc e n s z a n d werd Zaler-
terdagmorgen op de- R Katholieke Be
graafplaats bijgezet hel stoffelijk over
schot van wijlen rector Jac van den
Dries. De overledene was 14 jaar oud
en was rector aan liet Sl Jolia 11 nes-ge
sticht tc Amsterdam. De deken van Goes
leidde den dienst. Vele priesters uit
de omgeving waren bij de begrafenis aan
wezig De overledene was geboren te
Heinkenszand. Zijn beide ouders wonen
daar nog.
O
Uit Schouwen-D uire 1 and.
In de gemeenteraadsvergad(jring te
Zierikzeè van Zaterdagnamiddag werd
den heer L A. de Vos op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als onderwijzer
op school A. Op het adres van F van
den Houten, oud-gemeentewerkman en
brugwachter om duurtetoeslag werd gunt-
slig beschikt. De duurtetoeslag bei-
draagt f 0 50 per week. Het adres van
de Voetbalvereeniging Z V V. om den
toegangsweg naar het terrein te verbé
teren, werd afgewezen, terwijl dat van
den heer L. L de Vos, om overname
'van klinkerpad docu- de gemeente hij
