MIDDELBUROSGHE COURANT.
y
Maandag
10 Juli.
FEUILLETON.
JMa 100
155
1910
Deze ccürant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën h 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
De toekomst ran den boerenstand
Dat goed lezen moeilijk is, kunnen
vooral redacties bijna dagelijks constatee-
ren uit mondelinge of schriftelijke opmer-
merkingen, die hun worden gedaan. We
hebben daarvan nu weer een stevig voor
beeld voor ons.
Zaterdag namen we een overzicht op
van een beschouwing in het tijdschrift
„In- en Uitvoer" over de toekomst van
den boerenstand. Naar aanleiding daarvan
zond ons iemand een nummer toe van de
N. Crl. waarin op grond van de uitkom
sten van vijf groole boerderijen der ge
meente Groningen werd berekend dal de
gezamenlijke oorlogswinst der Nederland-
scbe landbouwers, veehouders en tuin
ders ca. f 400 inillioen hebben bedragen
in 1915.
.,U zult daarin zien", zoo voegde de
toezender erbij, „dat het met de boeren
vooreerst heusch wel schikken zal."
Werkelijk het zal met de boeren voor
eerst nog wel schikken!
Maar nu zouden we den toezender, en
de vermoedelijk niet-weinigen die een
dergelijke opmerking maalden, toch wel
willen vragen, om dat artikeltje van Za
terdagavond nog eens aandachtig
over te lezen. Dan zullen ze zien dat
daarin lieclemaal niet betoogd werd, dat
hel met de boeren vooreerst niét zou
schikken, maar dat daarin waarschuwend
er op werd gewezen
le. dat de oorlogswinst voornamelijk
toevloeit aan de handelaars en landeige
naars
3e. dal voor de kleine pachters die
telken jare de losse landerijen pachten,
de oorlogswinst zeer spoedig volkomen
wordt geneutraliseerd door de stijgende
pachten;
3e. dal de zeer hooge prijzen waar
voor de boeren thans land koopen, (en
veel eigenaars ontdoen zich nu van hun
land), voor hen een zeer zware Ir uk
zullen zijn zoodra de vrede weer nor-
inaie omstandigheden zal hebben doen
ontstaan.
Dat is heel iets anders dan door den
toezender uit dal artikel gehaald werd.
En werkelijk hier in onze provincie
ziju die verschijnselen maar al te duide
lijk voor ieder die let op de ontzaglijke
prijzen bij de talrijke landverkoopingen,
en op de fabelachtig hoogere pachten bij
iedere nieuwe openbare verpachting, wat
natuurlijk nagevolgd wordt bij de onder-
handsche verpachtingen.
We zullen nu niel uitweiden over het
geen er van het winstcijfer afgaat door de
veel hoogere bedrijfskosten, eensdeels
door de duurte van grondstoffen, gereed
schap enz., anderdeels door de hoogere
nrbeidsloonen die na den oorlog zeer
moeilijk verlaagd zullen kunnen worden.
We zullen ons nu bepalen tot de stijging
van koopsommen en pacht.
Dat is een zorg voor de toekomst. En
we vinden het van dringend belang dat
er nu reeds volle aandacht aan dit ver
schijnsel wordt gewijd. In een landbouw-
provincie als Zeeland, zal het door allen,
niet alleen door de boeren maar ook
door de winkeliers, handelaars en ban
kiers in de sleden geducht gevoeld wor
den wanneer na den oorlog een periode
ven depressie voor den landbouw mocht
aanbreken. En toch zou hel niet voor de
eerste maal in de geschiedenis zijn dat
een periode van bloei onmiddellijk ge
volgd werd door een tijdperk van ge
druktheid
Men kan nu reedsaantwijzen dat, l>e-
holvo die winstvernietigende werking van
hcoge pachten en hooge landprijzen, ook
nog andere factoren zullen meewerken
om na den vrede de groole winsten
van den landbouw te doen beëindigen.
Misschien zal ook in den eersten lijd
na den oorlog speciaal Duitschland be
hoefte hebben aan aanvulling. Maar men
vergete niet, dat dan de heele wereld
weer open stoat cn dat de toevloed uit
andere landen, gevoegd bij de vermin-,
derde koopkracht in dc oorlogvoerende
rijken' het zeer waarschijnlijk maken dat
de dan weer 'door de wereldmarkt be-
heerschtc prijzen zeker niet meer in overt
eenslemming zijn mol de enorme sommen
voor gekocht land besteed, of met de
hooge pachten. Want die hooge sommen
blijven hun rente vragen, en die pachten
blijven de eerste jaren voortduren.
Men kan heel vaak zeer smalend op de
oorlogswinsten, van de boeren hooren af
geven. alsof zij erger dingen doen dan de
handelaars die van de tijdsomstandighe
den profiteeren.
En dat is speciaal de reden waarom we
dit onderwerp wat uitvoeriger behande-
len, want die stemming onder de stads
bevolking geeft aanleiding tot een lucht
hartige beschouwing over den boeren
stand, die tot bedenkelijke gevolgtrekkin
gen kan voeren.
Op welüe wijze sommigen thans een
beer en zijn werk Ijeschouwen, blijlcL uit
hel volgende:
In het nieuwe welsontwerp op de dis
tributie van levensmiddelen zijn ook be
palingen opgenomen om het verbouwen
van sommige gewassen te verbieden. En
in de M. v. A. over de 20-millioenaanvra-
ge heeft de Minister dat toegelicht door
de meedceling dat hij den bouw van han
delsartikelen als karweizaad en mosterd
zaad niet geheel wil beletten, maar gron
den-met die producten wel zwaarder wil
belasten dan de mei broodkoren of peul
vruchten beteelde gronden, terwijl bo
vendien de uitvoer van die handelsartike
len wordt bemoeilijkt.
Dat is reeds een krachtig ingrijpen in
de vrijheid van productie, maar in deze
abnormale omstandigheden zal men daar
in evengoed berusten als bijv. in hel voor
schrift aan de bakkers om alleen bruin-
brood te bakken.
Maar op welk een hellend terrein men
daar is, blijkt uit een kritiek vau „Het
Volk" over die voorstellen. We knippen
er de volgende zinnen uit
„Van liet omleggen van weiden tot
akkers wordt niet meer gekikt. Dat
het produklie-vraagslulc thans op den
voorgrond komt, wordt niet meer be
weerd. Het zoo bescheiden artikel 7
beval alle rcchlstreeksche bemoeienis
met de produktie, en daar staat al
leen, dat de minister van Landbouw
kan verbieden, hier, of daar, of over
al, bepaalde gewassen te verbouwen.
De bevoegdheid, om ook te gelasten
wal er dan wel zal worden verbouwd,
vraagt de regeering niel. Minister
Posthuma redeneert wellicht als de
tuinman van Kegge: je kunt de na
tuur niet dwingen. En de boer is
een stuk natuur, nietwaar?"
Veelt men niet tol welke uiterst gevaar
lijke toestanden men zou komen, als naar
den zin van dezen schrijver de regeering
zou hebben te gelasten hoeveel en welke
weilanden zouden moeten worden omge
werkt lot akkerland en welke gewassen
de boeren zouden moeten telen'
Afgezien van de leans op bedenkelijke
misrekeningen van zoo'n amblenaarsheer
schappij over het heele land, behoeft men
werkelijk niet alleen tot den „koppigen
boer" te gaan om een stemming van ver
zet te vinden tegen zoo'n schennis wan
bedrijfsvrijhcid.
Wc gelooven nog altijd dat de besic
waarborg voor voldoenden voorraad
gelegen in het scheppen van zulke omstan
digheden dat de boeren zelf ook belang
hebben bij het producecren van de meesl
benoodigde artikelen. Van dwang, van
hel telen op bevel, verwachten we niets
dan mislukking.
Uit dat stukje in „Het Volk" spreekt
echter dezelfde stemming, die men zoo
vaak ook bij niel-socialisteu kan aantref
fen, als ze hun verontwaardiging uilèn
over de boeren die naar niet anders doen
dan winst maken „ten koste van de ste
delingen
Een beetje meer begrip van den toe
stand zou veel misverstand voorkomen.
Na lang© japen
naar het Eneelsch,
door L. G MOBERfcY
41).
„Met je zelf? vroeg Tom bijna woest
„wil je je zelf opofferen aan een denk
beeld Wil je volhouden en je be
lofte houden tegenover eein man dien
je niet lief hebt? Ik kan daar niets
moois in zien. Geloof je dan niet. dat
het eerlijker is je engagement te ver
breken, dan te trouwen zonder liefde'"
,,Ja. dat geloof ik als een alge^
meenê regtel", zei ze zacht, maar onder
die zachtheid was een standvastigheid
verborgen, waarvan Tom zich volkomen
bewust was, ,,als ik in gewone omstan
digheden met Humphry geëngageerd
was en daarna had begrepen, dat ik mij
vergist had, zou ik mijn engagement
dadelijk verbroken hebben .Maar dit is
heel iets anders Ik heb zoo veel ver
plichting aan hem, hij beeft moeder en
mij geholpen, toen wij in groote moei
lijkheid verkeerden, en ik kan niet
ontkennen, dat hij mij alleen hielp
het vaste geloof, dat ik zijn vrouw zou
worden Het was een overeenkomst, een
harde en moeilijke «overeenkomst Ik
geloof niet dat het goed was zulk een
koop te sluiten, maar ik heb het ge
daan, en ik kan niet inzien, dat ik het
recht heb mij terug te trekken, nu it
begrijp, dat ik iets voor een ander
voel Ik lieb getracht mij zelf wijs te
maken, dat ik mijn aandeel van de af
spraak niet behoefde te vervullen, maar
mijnheer Brampton heeft mij tot het in
zicht gebracht, dat er slechts één ma
nier is om het spel te doelen
Zij trachtte te glimlachen; het was
een droevig glimlachje en Lancing
kwam plotseling naar haar toe, hij kon
niet anders.
BINNENLAND.
vrijzinnig democratische
bond
Het hoofdbestuur van den Vrijzinnig
Democralischen Bond heeft lot voorzitter
benoemd prof. Ph Kobnstamm, tot on
dervoorzitter mr J. Limburg
tweede kamer
Verband tusschen de Iai va 1 idi-
i t s w e l en de Ouderdomswet.
Ingediend is hel door den Minister van
Waterstaat in de Tweede Kamer aange
kondigde wetsontwerp, waarbij een rege
ling wordt getroff en, die de Invaliditeits
wet met de eventueel tot stand gekomen
Ouderdomswet in behoorlijk verband
brengt.
Dc practijk zal de volgende worden
Hij, dm 70 jaar wordt, krijgt, indien bij
niet door eigen inkomsten kan voorzien
in het -onderhoud van zich cn zijn gezin,
een rente volgens de Ouderdomswet
Wordt liij echter invalide, dan krijgt h'ij
bovendien een invaliditeitsrente volgens
de wet van 1913, waarop dan ingevolge
artikel 133a echter 3/j van de laagste
rente wordt gekort Ilad hij reeds een
invaliditeitsrente bij het bereiken van den
leeftijd van 70 jaar, dan Icrijgt hij beide
naast elkaar, maar dan wordt eveneens
op de invaliditeitsrente gekorl.
Gedurende de eerste 24 jaar (art. 372
Invaliditeitswet) z.al uitsluitend deze re
geling gelden.
Darna zal' echter voor hen, die thans
op betrekkelijk jeugdigen leeftijd in de
verzekering komen en die dus den wacht
tijd van 1248 weken kunnen vervullen,
mede van practisch belang worden de
ouderdomsrente volgens artikel 75 van
de Invaliditeitswet
Bij de behandeling van het ontwerp
Ouderdomswet is zegt de regeering
- genoegzaam gebleken, op welke moei
lijkheden een bepaling stuit, die een vrije
rente, geheel of ten deele, buiten aan
merking laat bij de beoordeeling van het
recht op een rente volgens de Ouder
domswet. Het verband is dan ook in het
thans aangeboden ontwerp op andere wij
ze gelegd, waardoor niettemin de ook
door de regeering gedeelde wensch tot
uitdrukking komt, om de vrije rente tot
ontwikkeling te brengen Daartoe is be
paald dat ieder, die niet in de rijksin
komsten belasting is aangeslagen en zich
een vrije rente heeft verworven, een toe
slag ten laste van het rijk zal krijgen, tea
bedrage van zijn vrije rente, doch niet
meer dan f 104 per jaar
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Een krasse eisch.
Naai- men aan de X li Ct meldt, heeft
bet Engelsche gezantschap in Den Haag
thans den eisch gesteld, dat onze ge-
heele uitvoer van manufacturen naar neu
trale landen zal Worden stop gezet Wordt
aan dien eisch niet. voldaan, dan zal er
geen katoen meer naar ons land worden
doorgelaten
Hedennamiddag zullen afgevaardigden
van de belanghebbende Kamers van
Koophandel te Zutphen bijeenkomen, tot
het plegen van overleg
We hebben dit berichtje een paar maal
overgelezen, want het klinkt bijna on
waarschijnlijk. Vermoedelijk zal het wel
dit beteekenen dat thans in Nederland
vervaardigde katoenen goederen, gemaak
uit onder NOT -condities doorgela
ten katoenen garens, naar andere neutrale
landen n-orden vervoerd, bijv. de Noor-
sohe rijken, doch vandaar weer naar
Duitschland hun weg vinden Eu dat wil
Engeland nu beletten.
Als dat werkelijk hef geval is iigf als
eerste opmerking voor de hand dat En
geland bij ons aan het verkeerde adres
is Dan moet hef maar zien zijn blok
kade zoo daadwerkelijk te maken dat het
ook den uitvoer van de Noorsche rijken
naar Duitschland kan beletten
Maar om nu de onmacht in dit op
zicht aan te vullen met een verbod van
onderlingen handel van neutra
len, dat is wel een van de ergste voor
beelden van machtsmisbruik, die wc tot
nu toe gehoord hebben Het kan op die
gronden dan wel onzen gehéélcn handel
met de rest van de wereld stil leggen,
want altijd bestaat de kans dat de goede
ren met een omweg ten slotte in Duitsch
land komen
——o
Wederzijdsche „vergi s si ngen".
Maakten wij de vorige week melding
ran de beschieting van een Nederiandsch
schip door een Russische duikboot, th^uls
weer rapporteert de kapitein van den gis
terenavond te IJmuiden binnengekomen
schoener „Weldaad" uil Groningen, dat
zijn vaartuig nabij de Deensche kust door
een Duitseh luchtschip werd gepraaid,
hetwelk een bom naar beneden wierp,
welke op korten afstand van het schip in
liet water ontplofte
Hieromtrent wordt door de bladen het
volgende vernomen
Omstreeks half een in den middag van
den 5en Juli zag men, terwijl men onder
•olie zeilen voer, een grooten Zeppelin
uit de richting Helgoland komen Toen
het TuchtschÜp naderbij kwam, koerste biet
eerst over den schoener heen, doch' keer
de dadelijk weer terug Het luchtschip
bleef boren den schoener, wat werkelijk
een mooi gezicht opleverde, zooals de be
manning meedeelde Vol aandacht volg
den de opvarenden de bewegingen tot
men opeens iets zwarts uit de lucht zag
vallen Eerst vermoedde men niet, met
welk een gevaarlijk voorwerp men be
stookt werd Niet lang zou men echter in
de onzekerheid blijven, want nauwelijks
op ongprecr twintig meier naast het
schip in het water neergekomen, sprong
het voorwerp met een hevigen knal uit
elkander en bemerkte men daardoor.dat
het nu juist geen vriendschappelijk ge
schenkje betrof l'ol angst zwaaide men
de Nederlaudscbe vlag, wat schijnbaar?
niel goed vanaf het luchtschep kon wor
den gezien, want het bleef steeds boven
den schoener Men kan zich den angst
van de Nederlanders op hef kleine
scheepje voorstellen en de vrees, dat nog
meer bommen zouden worden geworpen.
Men trachtte thans door schreeuwen de
aandacht trekken, terwijl men inmiddels
een Nedciiandsclie natievlag op de liout-
lading had neergelegd Hoe het zij, 'en
slotte scheen dc commandant van het
luchtschip toch in te zien, dat men hier,
te doen had met een vaartuig eener neu
trale mogendheid Het luchtschep veran
derde van koers en vloog weer met volle
vaart weg De bemanning van den schoe
ner legde dadelijk na binnenkomst te IJ
muiden bij de marine-autoriteiten een
verklaring af
0
Brood naar België.
Aan de grenspaal te Kapelleb rug
worden dagelijks verscheidene duizenden
broeden geleverd ten behoeve van de
bevolking der grensgemeenten in België.
Zaterdag was dat aantal beduidend min
derdaar van een viertal bakkers de con
senten waren ingetrokken, naar men zegt
omdat zij meer voor het brood gerekend
hadden dan was overeengekomen.
Schade door mijnen
Dc minister van oorlog heeft inlich
tingen verstrekt op de adressen van A.
Yerduyn, te Re t ranch e men t. L F.
Dert o a. te VI i s si ng en. B. J. Wes
tenburger e a. te Domburg, houdende
verzoek om vergoeding van schade, ge
leden door het doen springen van mijnen.
In overleg met den minister van justi-
en na advies van den landsadvocaat,
is in dc gevallen, waarin ten gevolge van
opruiming van zeemijnen door liet mili
tair gezag schade is toegebracht aan par
ticuliere eigendommen, het standpunt in
genomen, dat de staat aangespoelde mij
nen opruimend, bevoegdelijk handelt ter
uitoefening van zijn laak om voor de
openbare veiligheid te zorgen en er dus
gecn_ onrechtmatige daad is, noch ver-
„Er kaü geen man op de wereld
zoo slecht zijn, dat hij je alleen zon
willen helpen, op voorwaarde, dat je
zijn vrouw wou worden Het is laag,
zooiets te doen
„Hij Heeft dat ook niet met ronde
w-oorden gezegd," antwoordde Dulcie,
„maar het was een stilzwijgende over
eenkomst, en ik kan niet beweren, niet
begrepen te hebben wat het was En ik
voel niet, dat ik zelf iets doen kan
om liet engagement te verbreken. Ik kan
Humphry alleen de heele zaak verkla
ren, ik kan hem alleen de waarheid
zeggen en indien liij mij de vrijheid
niet wil teruggeven, moet ik mijn l>e-
lofte tegenover hem houden
„En jezelf en mij opofferen fs dat
zooals het hoort, ons heiden ongelukkig
te maken?" riep hij uit, ,,je hekent,
dat, als je met dien man troWwt, je
je niet gelukkig zult voelen
„Gelukkig1" zij huiverde, „ik zal diep
ongelukkig zijn En toch kan ik niet
inzien, dat ik mij zou mogen onttrek
ken, omdat de omstandigheden nu ver
anderd zijn Ik moet hem alles vertelt-
len en hem laten beslissen Hij heeFt
zoo veel voor mij gedaan op één voor
waarde; het is stellig mijn plicht die
voorwaarde na te komen, tenzij hij mij
mijn schuld wil kwijtschelden
„Dulcie!" Lansing legde zijn hand
op haar schouder en keek haar ern
stig aan moet je dan niet billijk
zijn tegenover mij evengoed als tegen
over dien anderen man?"
Door die aanraking van zijn hand,
steeg het bloed haar naar de wangen,
haar oogen werden droeviger, maar
haar stem bleef vast.
„Mijn belofte aan hem ging voor, hij
heeft de eerste rechten; dat kan ik niet
ontkennen. Maak het niet moeilijker voor
mijhet is al zoo erg moeilijk, fk kan al
leen doen wat ik inwendig voel. dat goed
is, en ofschoon mijn gevoel mij bedriegen
kan, toch moet ik de stem van mijn
geweten volgen. Maak het niet moeilijker
voor mij. Ik strijd tegen iets. wat ik het
'ciuonr
icfiung
tot schadevergoeding.
Op dezen algemeenen regel worden,
twee uitzonderingen gemaakt, nl ten aan
zien van dc schade, veroorzaakt door
nalatigheid van den staat in het nemen
van (lemaatregelen, welke de schade
hadden kunnen beperken of voorkomen
en ten aanzien van de schade, welke!
den benadeelde in verhouding tot zijn
draagkracht onevenredig zwaar blijkt te
drukken.
Bij ontploffing zonder ingrijpen van het
militair gezag wordt geenerlei schade
vergoed
Inzake het verzoek-Verduyn kwam een
commissie van advies tot de overtuiging,
dat de genoemde gebreken van het huis
niet door de ontploffing waren veroor
zaakt, doch een gevtolg waren van slechte
constructie, ouderdom cn gebrekkig on
derhoud.
In het gevah-Dert was 'van opruiming
door het militair gezag geen sprake en
in de gevallen Westenburger e a zijn
door den met de opruiming belasten of
ficier alle voorzorgsmaatregelen geno
men. Deze verzoeken werden afgewezen.
De groentendistrihutie
Naar het Hdbl. verneemt, is met in
gang van 1 Augustus henoemd tot inspec
teur van do rijkscommissie van toezicht
op de green ten centrale de heer T C.
liefste lor wereld zou wenschen en die
strijd is zoo moeilijk." Haar lippen trilden
erbarmelijk, er waren tranen in haar
oogen, maar met een groote krachts
inspanning onderdrukte zij ze cn voordat
Lancing antwoord kon geven herhaalde
rij bedaard
..Ik ben naar dr. Brampion gegaan
en heb hem raad gevraagd omdat ik in
den grond van mijn hart hoople, dat hij
mij zou raden, mijn engagement le ver
breken en alleen aan uw geluk en aan
het mijne te denken. Maar ik wist al dien
tijd wat ik behoorde te doen en zijn
raad kwam geheel overeen met mijn
eigen geweten."
„Dus moet dit een afscheid wezen'"
Lancing's stem beefde en die trillende
stem bracht Dulcie s besluit meer aan
het wankelen dan iels nog gedaan had.
Toen hij daar stond, met het zonlicht
op zijn gelaat, begreep het jonge meisje
duidelijk, alles wal zij opgaf, wanneer zij
aan zijn smeekbede weerstand bood.
(Wordt vervolgd).