MIDDELBURGSOHE COURANT.
Vrijdag
80 Juni.
JVs 162
139* Jaargang
i9ie
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zen- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
BINNENLAND.
KIEZERS ZONDER KAART.
In verband met de vele vragen die
gedaan worden en de afwijkende lezin
gen die de rondte doen over het wei
geren van kiezers zonder kaart in Mid
delburg III, hebben "We |ons tot den voor
zitter van dit stembureau om nadere toe
lichting van feiten en beweegredenen gei-
wend. Hij deelde onsTiet volgende, kort
Weergegeven mee;
's Ochtends vervoegden zich achter
eenvolgens drie personen aan het stemj-
bureau die geen oproepingskaart bij zicli
hadden Nu luidt de desbetreffende be
paling van de Kieswet:
„Aan den lot deelneming aan de stem
ming bevoegden kiezer, die zijn kaart
heeft verloren, of wien geen kaart is
toegezonden, wordt op zijn aanvraag
door of van Wegje den burgemeester eend
kaart uitgereikt, mits hij voldoende van
zijn identiteit doe blijken. Tot de uit
reiking, bier omschreven ls ook het stem
bureau bevoegd"
De voorzitter van het stembureau kern
de de drie personen niet. En daar
hij volgens de wet niet verplicht is een
nieuwe kaart te geven maar slechts be
voegd mits hij de idenditeit kan vaststel
len, deelde hij den drie kiezers mee
dat ze op de secretarie ten stadhuize
de nieuwe kaart moesten halen. Daar
het nog geen negen uur was, meende
hij dat tot vijf uur daarvoor tijd glenoeg
was. Een van de drie is ook terugge
komen, en heeft gestemd.
Later, toen de voorzitter er opmerk
zaam op was gemaakt dat de achtereen
volgende ï-egeeringen op een ruime op
vatting der wet hebben aangedrongen,
en het verleenen van zooveel mogelijk
faciliteiten aan de kiezers hebben-aan
bevolen, heeft hij een anderen weg ge
volgd, en bij het zich aanmelden van
hem onbekende personen zonder kaart,
aan de aanwezigen gevraagd of een hun
ner den persoon ook kende. Bleek dit
het gieval dan kreeg die persoon een
kaart. In een geval waarin niemand
den persoon keilde, werd ook- naai
de secretarie verwezen.
Zooals men weet is naar aanleiding
van 'l gebeurde bezwaar gemaakt door den
heer L. Onderdijk. Dit bezwaar is opge
nomen in het proces-verbaal en komt dus
bij de geloofsbrieven terecht, die door
de Provinciale Stalen bij de toelating
van het gekozen lid moeten worden on
derzocht.
We vermeldden reeds dal blijkens mec-
deeling Donderdagochtend op het hoofd-
stembureau in hel proces-verbaal dit be
zwaar werd opgenomen met de formu
leering dal het werd ingebracht; „op
«rond' dat door den voorzitter aan drie
personen een oproepingskaart is gewei
gerd. om reden identiteit van die perso
nen niet bleek."
De heer L. Onderdijk deelt ons echter
mee dal zijn bezwaar niet gold de terug-
fLuring van die drie personen, daar ook
z. i. hel stembureau niet verplicht is
een nieuwe kaart te verstrekken. Wel
meent hij dal de voorzitter daarbij te zeer
aan do letler der wet vasthield, en afweek
van den algemeenen regel dat den kiezer
een nieuwe kaart wordt verstrekt, wan
neer zijn opgaven kloppen met de kie
zerslijst. Maar als de voorzitter de lijn
was blijven volgen bij de eerste drie aan
genomen, dan zou hij geen recht gehad
hebben Ie nrolesleeren.
Zijn bezwaar is echter dat de voorzit
ter later een anderen weg insloeg, en aan
kiezers zonder kaart wel een nieuwe ver
strektezoodat er ongelijk gehandeld
werd tegenover verschillende kiezers
Vermeld zij nog dat twee der eerst
bedoelde kiezers niet terug kimden ko
men, daar zij uit de stad moesten.
We voegen hieraan nog toe dat er
's middags ook door de contróle van
rechts geprotesteerd is toen een kiezer
werd teruggestuurd, welk protest echter
Averd ingetrokken, toen de kiezer terug'
kwam met een kaart van de secretarie,
een houding die o. i. weinig principieel
was.
Wc hebben hier de feiten weergegeven
zooals ze ons van weerszijden werden
mfccgedeeld. Aan de Provinciale Stalen
j,s hel nu om te beslissen of ér al of niet
aanleiding is tot ingrijpen.
„PJjze uil aller hart een toon van diep
ontmoedigen dank aan den Heere hij deze
onverdiend behaalde, ja verbeurde zege.
Spreke het meerderheidscijfer in zijn
aangrijpende geringheid tot de consciën
tie, dat van nu af onze leiders in liet
district het besluit nemen tot ernstig
aanpakken, tol een getrouw voeren van
de actie op het terrein der beginselen,
lot hel onderhouden op elk gebied van
een levenspraktijk die de weifelaars, de
poliliek-onverschilligen, (lp zoogenaamd-
neulralen dringt zich bij ons aan te
sluiten 1"
WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ
„THOLEN".
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp betreffende toezegging van
rentelooze voorschotten (subsidies) aan
dc Naamlooze Vennootschap Waterleiding
Maatschappij „Tholen", gevestigd te Tho-
len, (en behoeve van de watervoorziening
der in die vennootschap opgenomen ge
meenten
De rentelooze voorschotten zullen een
gezamenlijk bedrag van f 50 000 niet
overschrijden.
In de memorie van toelichting zegt de
minister te meenen, dal de staat niet al
leen de risico-garantie op zich behoeft
te nemen In overeenstemming met het
standpunt, door hem reeds vroeger inge
nomen, was de minister van oordeel, dat
eok hier de van Rijkswege toe te zeggen
steun moet gepaard gaan met eene gelijk
soortige medewerking van de provincie,
iri dhr voege, dat de van die zijde te ver
leenen risico-garanlie en de dientenge
volge onverhoopt voor te schieten som
men de helft zouden beloopen van de
door het rijk eventueel te verstrekken be
dragen.
Door de Provinciale Staten van Zeeland
werd die toezegging bereids gedaan tot
een bedrag van ten hoogste f 25000, mits
hel Rijk op de aangegeven grondslagen
genegen is lot een financieelen steun van
ten hoogste f 50.000.
De vraag of de huidige tijdsomstandig
heden zich zouden moeten verzetten te
rn inwilliging van het ingediende ver
zoek om steun in dezen vorm, wordt dooi
den minister om meer dan één reden ont
kennend beantwoord.
De minister acht hel in het belang van
het eiland Tholen, dat dit wetsontwerp
spoedig tol stand komt.
dijk staan en die natuurlijk beletten een
doodkist* overdwars op een kruiwagen te
vervoeren.
Maar AVat praten we toch, zei weer
een ander: we hebben hier toch' een
tram die dat karweitje kan opknappen,
we zijn gered. Neen, lezer, de menschen
waren niet gered, want de „Ira'm" vroeg
voor vervoer van het lijk f 27.50, zegge
zeven en twintig gulden en vijftig cent,
voor vervoer van een lijk over 4 K.M. af
stand.
Lezer, ik zal mijn verhaal bekorteh.
Woensdagmorgen zeven uur was het
lijk te Philippine. Het is vervoerd over
de 1 meter "breede kruin van den zee
dijk beplant met telefoonpalen, maar ik
vertel u niet met welke moeilijkheden
dat veryoer gepaard ging en evenmin
hoe het Stoffelijk overschpt moest wor
den ontwijd. Dat is te droevig.
U, lezer, verzoek ik een antwoord op
het opschrift van dit eenvoudige verhaal.
X.
NIET VRIENDELIJK.
Pc Zeeuw" richt tot haar
partij'
Ccnooten in Middelburg den volgenden
bedcnkelijken en zeer gereserveerdCn ge-
Tiikwenscli met het behoud van den zetel
in Middelburg.
IS IIET TOT STANDKOMEN VAN DEN
WEG TUSSCIIEN OOST- EN
WEST ZEEUWSCII-VLAAN-
DEREN DAN ZOO
NOODIG 11
(Ingezonden.)
Waarde lezer, verwacht bij dit wijd-
sclie opschrift geen ellenlange betoogin-
gen; mijn verhaal1 is slechts eenvoudig,
doodeenvoudig, misschien wel1 langdradig
en toch waard gelezen te worden in ver
band met den zooveel besproken weg.
Zondag 25 Juni stierf een man wonen
de aan de Bouchautsclie haven, een ge
hucht behojorende tot de gemeente Phi
lippine, tellende ongeveer 100 bewo
ners.
Vroeger vóór den oorlog ging het heel
gemakkelijk over den vrijen Dijk Phi
lippine, op ongeveer drie kwartier af
stand van de Bouchautsclie haven gele
gen, te bereiken.
Wel is die dijk niet verhard en in het
najaar modderig, dikwijls heel modderig,
maar de bewoners van de Bouchautsclie
haven zijn spoedig tevreden en klagen
doen ze niet.
De electrische draad scheidt nu over
langs den vrijen Dijk Holland van België
en zoo lang reeds de oorlog duurt is die
weg voor het verkeer afgesloten.
Philippine lean nu alleen bereikt wor
den over de 1 meter breede kruin van
den zeedijk van den Philippinepolder en
deze is heel slecht begaanbaar en erg
schuiverig na nat weer, maar. ik zeg
de u reeds, de bewoner van de Bouchaut
sclie haven is spoedig tevreden en klaagt
niet.
Nij bij dit sterfgeval zaten de bewoners
toch in zak en asch. Woensdagmorgen
zeven uur moest liet lijk in Philippine
zijn en over de 1 Meter breede kruin
van den Philippinepolderdijk is liet toch
niet mogelijk, vooral na de vele regens
der laatste dagen, met acht man een
lijkbaar met het stoffelijk overschot van
een ïnensch te dragen'
Iémand wist raad op een kruiwagen
zou het lijk vervoerd worden. Mis, men
liad zoo. gauw niet gerekend op de tele
foonpalen, welke op de kruin van den
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De aardappelen voorzieninig
De minister van L., N. en H. heeft bij
de Tweede Kamer een uitvoerig .uit-
Avoord ingezonden op de schriftelijke
vragen van de Kamerleden De Jong
en Spiekman betreffende de aardappe"
lenvoorziening.
In zijn antwoord wijst de minister
op de moeilijkheid van het vraagstuk
Gelet moet worden op de voorziening in
de behoefte der bevolking aan aardappel-
len, zooAvel als op het in stand hoiï-
den van de productie van dit belang
rijke voedingsmiddel
Daar er in het jaar slechts één
aardappeloogst is en men niet met
een groote reserve oude aardappelen
den nieuwen oogst tegemoet kan gaan,
omdat de aardappelen in den voorzo
mer steeds meer bederven, zijn er ook
in normale tijden moeilijkheden bij den
overgang van oude tot nieuwe aardapf-
len.
Die moeilijkheden zijn thans vermeen-
derd omdat op toevoer van het bui
tenland van oude zoo min als van
nieuwe aardappelen niet -te rekenen viel.
De minister heeft daarom den uitvoer
A'an aardappelen gedurende den gehee-
len winter tot begin Maart verboden.
Daarna was. het toestaan van eenigen uit
voer niet ie ontgaan, omdat het zich
liet aanzien, dat de voorraden te groot
waren om in het binnenland te plaatsen
In hel vorig-jaar zijn bij den overgang
an oude tot nieuwe aardappelen groote
partijen tot bederf overgegaan, terwijl
andere met groot verlies zijn verkocht.
Het gevolg daarvan is, dat er dit jaar
belangrijk minder consumptie-aardappe
len worden geteeld dan in vorige jaren.
Dit moet in het vervolg zooveel mo
gelijk vermeden AVorden, en dit kan al
leen geschieden door te zorgen dat de
cultuur niet minder loonend wordt
Ook moet in het voorjaar uitvoer
op beperkte schaal worden toegestaan,
omdat vele soorten aardappelen in het
voorjaar tol bederf overgaan en dit be
treft hoofdzakelijk soorten, die hier te
lande niet gegeten worden, tenzij in hoor
gen nood
Aan de mededeelingen van den mi
nister ontleenen wij nog, dat van 1
Januari tot 1 Juli 1916 is.uitgevoerd 152.5
millioen K G aardappelen, terwijl in de
jaren 1911-1914 gemiddeld 380 K G
AA'erd uitgevoerd.
Omtrent het drógen van aardappe
len Avordt gemeld, dat uitsluitend aard
appelen mogen gedroogd worden, Avaar-
•an de uitvoer is toegestaan. Sedert be
gin Juni is echter aau de drogerijen het
drogen van aardappelen verboden, ter-
Avijl de aanwezige voorraden zijn opge
nomen. Wat daarvan geschikt bleek, is in
bezit genomen
Na medegedeeld te hebben, welke
maatregelen liet departement heeft genor
men, toen in het begin van Juni klachf
ten OA'er de sterke prijsstijging inkwamen,
wijst de minister er nog op dat de aan
voeren van vroege aardappelen met den
dag grooter Avorden, zoodat bij gunstig
weder binnen eenige dagen voldoende
nieuwe aardappelen voor het geheelo
land beschikbaar zullen zijn
Op de vraag van den heer Spiekman
lOtatrenl de aardappelen, die in sche
pen te Rotterdam lagen, bestemd voor
uitvoer naar Frankrijk, antwoordt de mi
nister, dat deze aardappelen door des
kundigen zijn onderzocht en- voor de
consumptie hier te lande ongeschikt zijn
verklaard Daar geen enkele autoriteit
hier te lande deze aardappelen wilde
doen dlstribueeren en het bederf met
den dag toenam, is besloten de aardap
pelen alsnog ten uitvoer toe te laten,
met uitzondering van die partijen, wel
ke ook maar eenigermate geschikt'"voor
consumptie hier te lande worden
acht.
Deze partijen zijn in beslag genop
men, en zullen, indien zij daartoe ge
schikt blijken, alsnog worden gedistri
bueerd.
Soda-vervalsching.
De minister van L., N en H heeft aan
het rijksbureau tot onderzoek van han
delswaren te Leiden opgedragen eene
enquête in te stellen naar de deug
delijkheid van als soda verkochte ar
tikelen.
Hiertoe is de medewerking der bur
gemeesters ingeroepen.
o
Groentenconlröle
De minister van L., N en H. heeft
bepaald dat aan de lijst van plaatsen,
Avaar groenten onder ambtelijk toezicht
kunnen AA'orden ingeladen, wordt toe
gevoegd Goes, terwijl Bergen op Zoom
s toegevoegd aan de lijst van plaatsen
Avaar vroege aardappelen kunnen wor
den ingeladen
o
De v-isch-kiwestie te IJmuiden.
De door de vereenigde reeders geM
stichte coöperatieve verkoopvereeniging
van visch, welke met een groot kapi
taal is opgericht is Donderdag inwer
king getreden. Ei- worden goede ver
wachtingen van deze jonge vereeniging
gekoesterd.
Naar men aan de N. Ct. verzekert,
AAordt de visch niet aan particulieren,
doch uitsluitend in consignatie naar
Duitschland verzonden Door de ver
eeniging is aan. verschillende gemeentet-
besluren in Duitschland kennis gegeven
van de oprichting en het doel daarvan
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Wij vestigen de aandacht op de in
dit nummer voorkomende bekendmaking,
inhoudende, dat van 2JuIia.s. af de Oude
Kerkstraat alleen door bespannen rij- of
voertuigen, motorrijtuigen, motorrijwielen
en fietsen mag Avorden bereden van de
zijde van de Langedelft.
In de gisteren gehouden ledenverga"
dering van den Cliristelijken Volksbond
lhier werd verslag uitgebracht over
de werkzaamheden van genoemde veree
niging, die zich nagenoeg uitsluitend be
palen tot het verschaffen van arbeid
aan Averlceloozen gedurende de winter
maanden. Uit dit verslag blijkt, dal bij
de inschrijving in November jl zich aan
meldden 82 personen, die of reeds wer
keloos Avaren of het Aveldra zouden Avor
den. Hiervan waren 13 eigenlijke am
bachtslieden; de overigen opperliedenen
arbeiders. Van dezen werden ér 50 tot
werken in de gelegenheid gesteld. De
Averkzaamheden begonnen met 23 man,
welk aantal later klont' tot 31 man. Do
;eringe opkomst is volgens den directeur
toe te schrijven aan de inlijving A'ah
vele jongere personen, bij den landstorm,
die nu door ouderen konden AVorden
vervangen.
Hel loon werd bepaald op /80 ct.
daags, voor de lioulklievers - op 35 cl
voor hen die bij particulieren Averkten
op 15 ets. per uur. Het AA'inkeldebiet was
gering. Het meest Averd gearbeid aan het
verwerken van brand- en kachelhout, dat
vlug werd verkocht.
Het gedrag der werklieden was over 't
algemeen zeer goed; en velen stelden er
prijs op, dat ze weder in aanmerking wa
ren gekomen in spijt van "hun hongeren
leeftijd.
Gisterenavond heeft de muziek van
de militaire wielrijders weder een tap-
lce gehouden; ditmaal werd niet zoo ver
gemarcheerd als verleden Aveek. De
tocht duurde juist een half uur, maar
was lang genoeg om een kolossale men-
schenmassa op de been te brengen.
Alles liep in de beste orde af.
Bij kou. besluit is benoemd tol
commissaris van politie te Hellevoetsluis,
tevens commissaris van rijkspolitie, onze
vroegere stadgenoot de heer N Corne-
lisse, thans inspecteur van politie te
Dordrecht.
Uit Vlissingen.
- De mailboot Prins Hendrik van de
Zeeland is Woensdag tor hoogte van
SchouAA'enbank, toen de boot onder weg
was naar Engeland aangehouden door
een Duitsche torpedoboot, die deel uit
maakte van een floltille van 7 tor
pedobooten Gevraagd werd of er ook
lading aan boord Avas, en op het ont
kennend antwoord kon de mailboot na
een kwartier oponthoud weder vertrek
ken; de passagiers hadden intusschen
enkele zorgvolle oogcnblikken gehad
Uit .Walcheren.
Op den Nieuwen Vlissingscheu weg
nabij de A b e e 1 e wilde gisteren een
man, die met twee paarden aan den Aveg
stond, niet voldoen aan het verzoek
van een sergeant om ruimte te maken
voor een militaire auto. Toen de serge
ant zelf daartoe overging, werd de man
zoo boos, dat hij tot handtastelijkheden
overging Eén. gevecht ontstond, waar
bij beiden op den grond vielen en de
aanvaller een blqedende wonde opliep.
De worsteling zou waarschijnlijk nog
lang geduurd hebben, wanneer een
voorbijkomend officier er geen einde
aan gemaakt had
Uit Zuid-Beveland
Woensdagavond, omstreeks half acht,
werd in een put op dc hofstede van den
landbouwer 3Geluk te Wolfaarts-
dijk het lijk gevonden van den ongeveer
50-jarigen landbouwersknecht M. N.,
Averk2aam bij bovengenoemden landlvou-
Aver.
Hel ongeluk moet zijn gebeurd door
uitglijden of kantelen van de plank die
over den pul lag en die de gelrolfenei
wilde overgaan om op de hofstede te
komen. Daar er maar ongeveer 50 c.M.
water in bedoelden put was, is het niet
onwaarschijnlijk dat de ongelukkige bij
het te water geraken reeds dadelijk het
bewustzijn heeft verloren. Hij had dien
middag nog met andere knechts tot 7 uur
in het hooi geAverkl en was langs een
anderen weg dan zijn kameraden naar
de hofstede teruggekeerd.
Hel zeilschip „De Hoop", schipper
v. d. Griendt, is gisteren in aanvaring ge
weest met het reramingswerk vóór de
sluis te Wemeldinge en veroorzaakte
aanzienlijke schade. Na borgstelling kon
dc reis worden vervolgd.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d
- Tot leden van den gemeenteraad
van Duüvendijke zijn herkozen de
heeren K W. den Boer en A van Staalen
en gekozen dé heer W. de Voogd, in
plaats van den heer P Jonker, allen
bij enkele candidaatstelling.
In de op Woensdag j.l gehouden
A-oltallige raadsvergadering van B r o u»
wersIiavcn Averd o. m mededeeling
gedaan, dat de commandant in Zeekind
te Middelburg geen toestemming kon
verleenen om "de kermis dit jaar door
laten gaan Verder Averd besloten
dat de gemeente toe zou treden als do
natrice der algemeene Nederlaudsche
vereeniging van vreemdelingenverkeer.
De algemeene politieverordening zoome
de die op de haven, werd gewijzigd, en
aan den gemeenteveldAvacli ter J C Blaas
een gratificatie toegekend A'an f 10 per
kwartaal, te beginnen met 1 Januari 1916
voor zijne bemoeiingen, inzake het re
geer ingsbrood. als het schrijven dei:
broodkaarten, contróle, enz
Door den burgemeester van Brou-
ershaven is aangeAvezen als per
soon. belast met de afgifte van verklarin
gen tot hel bekomen van een premie voor
het dooden van zeehonden de heer H. M.
Beije. zulks met 1 Juli a.s., in plaats van
den heer K. v. d Linde, die op zijn ver
zoek met ingang van dien datum van die
aanwijzing is ontheven.
De Brouwersche bouAvvereeniging te
Brouwershaven heeft in principe
besloten wederom 4 AA-oningen Ie bouwen
en wel in aansluiting met die van den
Heer en wegblokop het perceel tuingrond,
dat zij verleden week bij openbare ver-
koopïng heeft gekocht;
Uit Zee uwsch-Vlaanderen O.D.
Er was Donderdag te Neuzen
veel belangstelling toen de eerste trein
van de Zeeuwsch-Vlaamsche tram daar
arriveerde, 'die eenige ritten maaktej
voor het comité voor het Zeeuwsch-
Vlaamsch Zendingsfeest, dat te Zaam,-
slag gehouden werd Algemeen Avas men
