MIDDELBURGSCHE COURANT. ióO' Jaargang Vrijdag 16 Juni, Kgsseroferac&t. RIRRIRliRR. üitSlaö oü Profil,cie. M 140 1010 Deze courant verschijnt dagelijks, met uiteondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant bezorgd krijgen door de Agenten te Vtissingen en te Ooes f 1.30. Per post f 1.50. Afzonderlijke nummers kosten 5 eent. Advertentiën i 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen naar de plaats die zij innemen. Advertenties vóór één uur te bezorgen. Os Statenverkiezingen van gister^. Zooals men weel waren gisteren Zuid- Hollgnd, Overijssel, Friesland en Utrecht aan de beurt. Dal daarvan Friesland en UI recht geen verandering van beteek&nis zouden ondergaan was te verwachten. De alge- mecne toestand is daar dan ook g|ebleven zooals hij was. Meer spanning was er voor Zuid- Holland, en daarover konden We he den het volgende bulletineeren De stand avas 34 48 r. Er traden af: 15 1. en 26 r., en wel in Leiderdorp 2 r.'Leiden 1 r., J L, Zoelcrmeer. 2 r.Den Haag 5 1.; Vlaai-dingen 2 r.Delft 2 r. Schiedam 1 r.; Rotterdam I 2 r.; Rotterdam II 1 r.Rotterdam III 21.; Rotterdam IV lr.; Rolterd. V lr., 11.; Alphen 2 r., Gouda 3 r. Gorinehem 2 1.Sliedrecht 2 r. Dordrecht 2 O.-Beijerland 1 1.; Ridderkerk 2 r. Brielle 1 I. Middelharnis 2 r. De uilslag der verKiezing was Gekozen 21 rechts, 4 links, 16 her stemmingen. Onveranderd bicven Leiderdorp. Zoc- lermeer, Vlaardingen, Delft. Schiedam, AlienGorinehem, Sliedrecht, Oud-Beijer- iand. Ridderkerk, Brielle en Middelbands. In Dordrecht komen de beide aftre dende liberalen in herstemming met een antirevolutionair en een socialist; in Gouda werden twee rechtschen herko zen en komt een rechlschs met een liberaal in herstemming; in Leiden wer den de beide rechtschen gekozen en ver liezen de liberalen 1 zetel. In Den Haag komen in herstemming vijf vrijzinnigen, twee socialisten en drie TPchist'hen; in Roiterdara I komen de beide aftredende rechtschen in herstem ming met twee socialisten; in II de af tredende rechlsche met een soeialist; in 111 de aftredende linkschen met een rechtséhe" en een socialist; in IV de af tredende rechlsche Met een socialist, in V twee rechtschen met twee socialisten. De vrijzinnigen verlorèn dus twee ze tels, een te Leiden en een in Rotterdam: V en hebben alleen kans op winst in Gouda. Dc socialisten kunnen in Rotter dam nog 5 zetels winnen .op rechts. Loopt alles mee voor links bij de her- stemminr dan kunnen dus in het geheel1 5 zetels van rechts naar links overgaan. Zoover het bulletin. We moeten voorop stellen dat onze hoop steeds gering is geweest. Maar zeer zeker is de uitslag voor de vrijzinnigen teleurstellend. Het zou dwaasheid zijn dn> ie ontkennen. Maar wat dat gevoel' van teleurstelling nog verandert in een van ergernis is liet feil dal deze uilslag zeer duidelijk te wij ten is aan het erbarmelijk aantat thuis blijvers. Het is weer een Iriomf der lau- wen' Vooral in de groote sLeden Ziellier een paar slem min gsgetallen. Kiezers- Uitge- Thuis- tal bracht blijvers Den Ilaag 48 807 25.052 23.755 Gouda 14.635 11.952 36S3 Roti. I 14.191 8393 5798 Rott. II 16,637 11.052 5585 Rolt III 6386 3996 2390 Roti. IV 23 645 14.739 8906 Rolt. V 9803 5818 -*3983 Wal voor conclusie moet men uit zoon slaph >id van politieke belangstelling trek ken? Zit daar iels in van parlements-ver- mocidheid bij de kiezers? We kunnen niet aannemen dat tot die tienduizenden thuisblijvers niets is door gedrongen van hetgeen er gezegd en geschreven is over het groote belang aan deze Statenverkiezingen verbonden. Ongetwijfeld is de oorlogstoestand van grootcn invloed geweest. Het hoofd der meeste mcnschen stond niet naar ver kiezingen. Maar al bemoeit men zich ook niet met verkiezingsvergaderingen e d men krijgt toch zijn oproepingsi- kaart thuis, cn we zouden zoo zeggen, dat men dan toch even zich wakker schudt om ten minste de moeite te nemen om te gaan stemmen Maar neenbijna de helft van de Haagsche kiezers bleef thuis En wc zijn er zeker van dal de overgroote meerderheid van die thuisblijve'rs links te zoeken zijn Als wij nagaan wat er ihier en elders in de provincie aan ver- fciezirtgSwerk gedaan is, dan vraagt men zich met Wrevel af, of cr wel eenige or ganisatie der vrijzinnigen m de groote steden bestaal IIoe\ is het anders moge lijk dat de helft der kiezers weg blijft?. In ieder geval hebben die vrijzinnige thuisblijvers hun landgenooten in de rest van het land voor jaren gedupeerd In Den Ilaag moeten alle vijf de af tredende vrijzinnigen een herstemming ondergaan Van de 48 000 kiezers kwa men slechts ruim 8000 hun stem op een liberaal uitbrengen De candidaten van rechts hadden er nog meer.; die brach ten het tot ruim 9700 In Rotterdam V dal bij de Kamerver kiezingen in '13 nog ruim twee duizend stemmen op den Unie-liberaal uitbracht, kon nu de aftredende vrijzinnige Moes het nog niet eens lot duizend stemmen brengen; hij had er 951. In vier van de vijf Rotterdamschc districten zijn de liberale candidaten van dc baan 2e komen zelfs niet in her stemming Eu dat alles omdat er zoo velen thuis bib ven Het verschijnsel is ernstig, vooral als men er op let dat ook in Gelderland de opkomst in verscheidene districten gering was Zoo ernstig, dat men zich afvraagt of men het werkelijk voldoende verklaren kan door verwijzing naar het element van oud-Indiërs in Den Haag, die lak hebben aan Statenverkiezingen, naar Haagsche kieskeurigheid die niet houdt van de drukte in een stembureau. Die laatste motieven tellen niet mee voor steden als Rotterdam, Arnhem, Zutphen enz We hebben het reeds vroeger ge had over verschijnselen die wijzen op een vermindering van belaugslelling in hel parlement, als gevolg van dc toe nemende onmacht der volksvertcgcn!" woordiging om af te werken wat haar wordt voorgelegd Dat onder de zakenmenschen in Rot terdam steeds minder belangstelling is te vinden voor de parlements-politiek, is een bekend feil. Hel -befaamde Trcub- adres heeft getoond dal die afkëerig- lieid ook onder de zakenmenschen in andere plaatsen te vinden is. We vreezen dat de slechte opkomst bij deze verkiezingen ook een symptoom is" van die zelfde vermindering van be langstelling in politieke zaken, welke kwaal door den oorlogstoestand blijk baar verergerd is. In ieder geval blijft dc Eerste Ka mer nu voorloopig rechts' Er was gisteren tenminste nog één licht punt, n 1 bij de verkiezingen in O v e r- ij s s e 1 De stand in den Stalen van Overijssel was tót nu 24 rechts 23 links De ver kiezingen van gisteren hebben aan rechts het verlies van één zetel in En schede bezorgd. Daar traden af twee so cialisten en één Roomsch.katholiek. De laatste is vervangen door een liberaal De rechter partijen moeten dus bij de herstemmingen een zetel halen in Zwol le öf in Ommen willen zij in Over ijssel de meerderheid behouden Tweede Kamer Zitting van Donderdag Het antwoord dal Minister Gort van der Linden gegeven heeft op de in terpellatie van den heer Schaper in de nu zoozeer de gedachten beheerschende levensmiddclemkwestie is van zoo groot belang dat we er een uitvoerig uittrek sel uit laten volgen Het geeft een antwoord op veel vragen, zij 'i ook dat in dat antwoord lang niet altijd een oplossing uit dc moeilijkheden ligt op gesloten. Allereerst de vragen waarmee de heer Schaper zijn interpellatie besloot. lo. Kan de regeering verzekerendat tot den nieuwen oogst" nog genoeg oude aardappelen voor de behoefte van het land aanwezig zijn en is do regeering bereid de meest ingrijpende maatrege len te nemen om ze tegen billijken prijs onder liet bereik ;van liet vólk te brengen 2o, Zal de regeering alles doen om te zorgen, dat van dc nieuwe aardappe len cn van de voornaamste groenten geen uitvoer plaats heeft, zoolang ze in het binnenland niet tegen behoorlijken prijs zijn te krijgen? Zorgt de regeering zoo noodig voor vaststelling, van maxi mumprijzen voor dit Volksvoedscl. 3o. Wil de regeering mededeelen hoe het staat met de hoeveelheid suiker In het land en wil zij; alle maatregelen ne men om .door in beslagneming dit on ontbeerlijk voedend genotmiddel onder bereik der natie te brengen. 4o. Wat deykl de regeering te doen om de ingezetenen tegen billijken prijs vlcesch, sjiek, vet en van vTsch te voorzien. 5o. Wil de regeering maatregelen tref fen om de uitreiking van kaarten van regecringïsbrood! naar vaste regels en zooveel' mogelijk gelijkmatig te doen ge schieden, zoodat willekeur wordt, uitge sloten. 6o. Hoe is |de medewerking der ge meentebesturen ih de noodvoorziening? Is de regeering ia staat onwillige of on verschillige burgemeesters te dwingen in de levensmiddelen voorziening hun ingeze tenen Ier wille le zijn. Minister Cor t van der Linden be gon met de verklaring dat bij het intre- treden van de ongesteldheid van minister Post hum a een interim is over wogen Er is van afgezien om de moei- moeilijklieid daaraan verbonden. Maai- spreker's tegenwoordigheid hier bewijst, dat er nog altijd is een verant woordelijk minister en ook bij de dage- lijksche leiding van het departement blijft spreker, zij het langs den ongewlo- nen weg van een politieken zaakwaarne mer, verantwoordelijk Voorts liet de Minister drie opmer kingen aan zijp beantwoording der vra gen vooraf gaan Volkomen te begrijpen is het, dat de huismoeders de schrik om het tytrt is geslagen. De Minister ziet dat in Zij hebben tegenwoordig een zeer zware taak, op haar drukken de zorgen van dezen tijd het meeste. Maar ware het toch niet beter geweest, als die op tochten, die hier en daar tol engere- (eldlieden in Rotterdam bijvoorbeeld - aanleiding hebben gegeven achterwege waren gebleven5 (Stemmengeen sprake van; die-onlusten waren tocli gekomen.) Dié optochten, vervolgde spreker, kun nen niets uitwerkenOverleg is beter cn daarom heeft spreker de vrouwen ont vangen Daardoor kreeg hij een inzicht, dat hij anders niet zou gehad hebben De maatregelen tegen de duurte wa ren reeds genomen en voorbereid voor. dat die optochten gehouden werden Een tweede opmerking is, dat het thans niet gaat om de fouten die kunnen zijn gemaakt, hetzij door dc regeering, door liet gemeentebestuur of door anderen Spreker zegt, dat niet om te beweren, dat er fouten zijn be gaan of dat er geen fouten zijn begaan. Elders heeft 'men spreker in dit. op zicht misverstaan. Maar het gaat om den toestand zooals die nu is. Ten derde moet men begrijpen, dat de Regeering niet alles kan Zij lam niet ijzer met handen breken. De duur te der levensmiddelen kan tot zekere hoogte worden beperkt, maar zij kan dit algemeen verschijnsel niet tegen gaan. En mi de vragen Hoe komt het, dat er klaarblijkelijk een tekort aan aardappelen is? Niet doordat er te reel uitgevoerd is, behalve die welke gesmokkeld zijn, maar doordat voor de industrie een groot aantal consumptieaardappelen zijn gebruikt. Ten tweede doordal toen de aardappelen goedkoop waren een groot aantal is ge bruikt voor veevoeder. Ten derde dooi de fraude op groote schaal gepleegd Toen de prijs van de aardappelen Laag Was, is hierop gewezen door liet centraal' administratie en dislributicbureau. Dat was in Januari. Gewezen werd toen op het gevaar, dat de aardappelen voor veevoeder gebruikt zouden worden en aangedrongen werd er op, aardappelen in te slaan, of zich door voorkoop te verzekeren. Op die circulaire hebben 14 gemeenten geantwoord. De anderen meen den te goeder trouw dat het niet noodig is. Midden Mei is aan de aardappelveree- niging het verzoek gericht om een aantal' wagons iter beschikking te stellen van lietdistributiebureau, omdat men vreesde, dat speculanten bezig yvaren met opkno pen. Door middel van de pers is toen gemeld, dat er wagons met aardappelen beschikbaar waren. Langzamerhand kwamen er meer klach ten en begin van Juni bleek in ver schillende gemeenten een tekort, mei prijsstijging. Toen is ingegrepen, zijn er aardappelen in beslag genomen, waar men maar vermoeden Icon, dat ze nog beschikbaar waren. Het resultaat is, dat op verschillende plaatsen in Zuid-Hol land 1.200 000 K G., in Friesland 350,000 K.G. zijn onteigend en In Zeeland door het militair gezag 1,400,000 K G zijn vrijgegeven. Er is nu voldoende tot den nieuwen oogst. Alleen zal de distributie tijd vorderen, waar mén niet beschikt r voldoende schepen en wagons om de aardappelen binnen enkele daL overal lieen te brengen. Inbeslagneming der schepen zou niet helpen. Aan de regeling der distributie wordt met kracht gewerkt. Men staat nu voor den nieuwen oogst, waarbij het weer echter niet medewerkt, Door den grooten overvloed van nieuwe aardappelen zullen echter de prijzen aanzienlijk dalen. D c u i t v o e r z a 1 ge heel verboden worden, en eerst dan toegestaan worden indien tegen re delijke prijzen voorzien is in de behoef ten van het Nederlandsclie Volk. Ei* is voorts een uitvoerverbod van peen en bloemkool en dienzelfden dag zou nog komen een uitvoerverbod voor postelein, spinazie, tuinboonen en dop erwten. Wat de peulvruchten betreft; de boonen zijn eenigszins krap, maar erwten zijn nog in voldoende hoeveelheid be schikbaar, voor schaarschte behoeft niet gevreesd te worden De vlees cl)- voorziening is en zeer moeilijk vraagstuk. Er is geen slachtvee uit hel land gegaan, beliaRc enkele kleine partijen, naar België hij voorbeeld In ieder geval staat nu alle uitvoer van vee slop cn vooreerst zal geen uil voer worden toegelaten Daardoor za! binnen niet te langen lijd weer vee aan de markt lïomen, waardoor de vleeschprijs zal dalen. In beslagneming van hel. vee is niet moeilijk en spreker zou niet .aarzelen het te doen, maar de groote moeilijk heid is, wat niet da( vee te doen Daf vee moet geslacht en daarna gedistri bueerd worden Nu is de moeilijkheid, dat slagers, om het vee le slachten tegen een door de Regeering te bepa len prijs niet te vinden zijn Inlusschen worden maatregelen be raamd om dit moeilijke distributievraag- stuk baas te worden Het varkensvleesch wordt overal bijna door de gemeenten aangevraagd. Aan alle aanvragen kan worden vol daan Het wordt beschikbaar gesleld voor 25 cent beneden den marktprijs. Het vet en het spek vormen een veel moeilijker quaes tie Men kan noy niet beschikken over een voldoende hoeveelheid van buiten Men is afhan kelijk van den invoer van buiten, on derhandelingen zijn gaande en wellicht komt men lot verbetering Toch is het vet voor de bevolking een belangrijk artikel en al het moge lijke wordt gedaan om er in te voor zien. Er is inderdaad te weinig gedis tribueerd, maar er is niet meer Nu de suiker Tn groote mate Wordt die achtergehouden en 'tis niet bekend waar die suiker z i l Dat neemt echter niet weg, dat spr toch maatregelen tot inbeslagne ming heeft genomen In de laatste da gen is er in Rotterdam 8 millioen K.G. in beslag genomen en onteigend. Er smrden maatregelen genomen voor ver dere inbeslagneming Dc 8 millioen zul len tegen matigen prijs gedistribueerd worden; zijn deze 8 millioen niet vol doende, dan zullen andere gezocht wor den voor inbeslagneming en spr. maakt zich sterk, die te vinden De regeering heeft al het mogelijke gedaan de buitensporige prijzen te druk ken en zal daarmede voortgaan Minder gemakkelijk te beantwoorden is thans de vraag van een centrale leiding Spr wil die wel overwegen ook met zijn ambtgenoot, maar thans kan hij er geen antwoord op geven. Wat. de burgemeesters betreft, komen r klachten in over plichtsverzaking, dan zal hij tegen die burgemeesters krachtig optreden Maar hem zijn tol dusver zeer weinig burgemeesters ge noemd Het aanwijzen van B. en W. in plaats van den burgemeester, zo'u niet mogelijk zijn zonder wetswijziging en de vraag is ook of de regeering dan evenveel gezag zou kunnen uitoefenen als tegenover den burgemeester. Ech ter kan ook deze zaak overwogen wor den De Kamer heeft na dit antwoord een debat over de kwestie geopend en daarmee gister niet klaar gekomen Wat in dat debat de aandacht ver dient, zijn speciaal de opmerkingen, die door verschillende sprekers zijn ge maakt over de nalatige burgemeesters Dc heer Teénstra die blijkbaar zeer goed op de hoogte was en o a ook wees op de vertraging in de leve ring aan Arasterdam ontslaan door de NEDERLAND EN DE OORLOG. Het lichtschip Noord-Hinder (OfficieelHet departement van ma rine deelt mede, dat met het oog op de uitbreiding van liet Engelsclie mijn- veld in de Noordzee, het. lichtschip Noord-Hinder, zoodra dc gelegenheid daartoe gunstig is, ongeveer 18 zee mijlen in Noordelijke richting zal wor den verplaatst naar een punt ten Noord- Oosten van den Noordelijken hoek van het mijnveld Over den datum -van verplaatsing van liet lichtschip en de juiste lengte en breedte der nieuwe ligplaats zal nadere mededeeling worden gedaan —o Een stoomschip opgelegd Het stoomschip Maas, van de naam- looze vennootschap Houlvaarl le Rotter dam, dat bevracht was om een lading hout uit de Oostzee voor een aldaar gevestigde houtfirma naar Rotterdam te vervoeren, heeft, naar men aan de N R Ct. mededeelt, geen vergunning om uit le varen kunnen verkrijgen Wel kon oen dergelijke vergunning worden ver kregen, wanneer de reederij or in toe stemde, in plaats van hout uit een Oostzcehavcn te halen, oen lading fos faat van Timis le halen, bestemd Voor de fosfaatcommissie De reederij lieeft nu besloten het stoomschip Maas op te leggen, daar de aangeboden vracht een aanzienlijk verlies aan vrachtpenningen zou ople veren lastige eischen van het gemeentebestuur) kwam tol de slotsom dat er een wets ontwerp moet worden ingediend, waar bij de regeering macht krijgt over de burgemeesters, want in deze leemte schuilt z i dc oorzaak van de mis lukking van verschillende maatregelen. De heer De Meester drong aan op een centrale leiding door een kleine commissie uit fliuke krachten samen gesteld. Stippen we voorts nog aan dat de heer Spiekman de straalbeloogingen verdedigde. Uit Middelburg. Het Centraal Vrijzinnig propagan da Comité hield gisterenavond een zeer goed geslaagde vergadering in het Schuttershof alhier, er waren slcelüs weinig stoeien onbezet en de beide sprekers, de heeren van "Ravenstein uit Hilversum en jhr de Muralt, lid dei- Tweede Kamer, hadden een aandach tig gehoor, toen zij beiden het groote belang der Statenverkiezingen uiteen zetten. Van de gelegenheid om te debaltee- ren werd door niemand gebruik ge maakt. De voorzitter, de heer Herman Snij ders, vond in zijn openingswoord ge legenheid om. de gisteren alhier ver spreide ongetcekende plarnfetten eu ook de laatste circulaire van Nederland cn Oranje" te bestrijden en hel onwaar dige der ongetcekende circulaires aan te toonen. Betreffende de circulaire merkte spr o a op, dat daarin gespro ken wordt van ongeteekendc vlugschrif ten van Vrijzinnige zijde verspreid, maar wees hij erop, dat dit vlugschrif ten zijn van de Concentratie, die in duizenden exemplaren door het heelc land zijn verspreid, en dat reeds eeni- gen lijd geleden een dezer vlugschrif ten in ,,de Zeeuw" besproken is, zoo dat men wist waar zij vandaan kwa men In de Concert en gehoorzaal hield „Nederland en Oranje'" een vergade ring, waar ih plaats van den heer Voert van Zijp, de heer Snoek Hencke- maris als spreker optrad; deze verga dering was slechts matig bezocht f liet muziekkorps behoorendc bij de infanterie, welke van gisteren lot heden alhier was. ingekwartierd, heeft gisterenavond aan velen een paar aangename uurtjes bezorgd door het spelen van een aantal nummers op do Markt. Natuurlijk liepen in de eer ste plaats vele militairen rond de mu zikanten, doch ook een groot aantal bur gers, vooral de jeugd was aanwezig. - De stichting „Kindorzorg" te Mid delburg werd deze week bedacht met

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1916 | | pagina 1