MIDOELBURGSCHE COURANT.
JVs 120
lS9e Jaargang
1916
Maandag
22 Mei.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
>n
UUP
UUP
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post 11.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
VRIJZ. DEMOCRATISCHEN BOND.
De Zaterdag en Zondag te Tiel ge
houden algemeene vergadering van den
Vrijz. Dem Bond heeft een dankbare
hulde gebracht aan zijn overleden lei
der dr D. Bos Allereerst door de war
me woorden waarmee de voorzitter,
mr L. N, Roodenburg, uitvoerig de ver
diensten van den overledene schetste.
En vervolgens door het besluit om aan
hel hoofdbestuur op te dragen een co
mité te vormen, dat zal onderzoeken
in welke richting het hoofdstreven van
dr. Bos gehuldigd kan worden, door
het stichten van een dr. Bos-fonds
In huishoudelijke besloten zitting wer
den behandeld: de economische politiek
der reg'cering en het standpunt te dien
aanzien der V.-D. Kamerleden; Verhou
ding van Regeering en Volksvertegen
woordiging; Het heengaan van den Mi
nister Treub en Bezoldiging van per
soneel in Rijns dienst.
In openbare zitting werd besproken
het door den heer Herman Snijders
ingeleid rapport van de commissie, die
een voorstel zou ontwerpen tot herzie
ning van art. 21 der londerwijswet 'hoof
den en schoolvergaderingen).
Uil de conclusies slippen we het
volgende aan
I. in de wet worde vastgelegd, dat
de regeling der schooltijden en de va-
cauliën, na ingewonnen advies van de
schoolvergadering, aan de gemeentebe
sturen worde opgedragen; onder goed
keuring van en met het het recht van
initiatief tot wijziging aan het school
toezicht.
II. De regeling der interne school-
zaken worde aan de school gebracht
of gelaten. De hoofdelooze school moet
hiel in het belang van het onderwijs
worden geacht. Aan het hoofd der school
staat iemand door de autoriteiten be
noemd.
III. De wetgever verplichte de ge
meentebesturen schoolvergaderingen in
te stellen en te reglemen leercn naar zö-
kere grondslagen.
IV Het hoofd der school is belast
met bet toezicht op de richtige uit
voering van de besluiten der school
vergadering en op de naleving der wet
telijke voorschriften.
Voor zoover het handelingen naar
builen betreft, voert hij de besluiten uit.
V. De uitvoerende macht mag in
geen enkel opzicht de schoolvergadering
in haar wetgevende macht beperken.
Er moeten wettelijke voorschriften
worden gegeven om dit te voorkomen.
VI. De benoeming van den onder
wijzer sta niet onder den invloed van
hel hoofe' der school.
Bij de besprekingen van conclusie II
werd een amendement der afd. Amster
dam om een hoofdelooze school als
program-eisch te stellen, niet 416 tegen
35 stemmen verworpen.
Overgenomen werd door de commis
sie de toevoeging van Arnhem achter
gelalenin bepaalde gevallen onder goed-^
keuring van de autoriteiten.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De torpedo van de Tubanlia.
Van „deskundige zijde" werd aan
de N. R. Ct. een beschouwing over dit
onderwerp geschreven, waarin o. a.
eenige tot dusver niet bekende bijzon
derheden betreffend het onderzoek woe
den gedaan.
De schrijver wijst er op dat, door het
bekend zijn van 't nummer van de tor
pedo, het voor 't Duitsche Torpedo Amt
een eenvoudige zaak zou zijn geweest na
le gaan, aan welk schip de torpedo ver
strekt werd. Dit blijkt te zijn een tor-
pedovaarluig (onderzeeboot of torpedo
boot) geslationneerd le Zeebrugge Het
journaal van dit vaartuig moet aanwij
zen, wal er met die torpedo is gebeurd
en hel blijkt volgens mededeeling, dal
deze den Oden Maart is gelanceerd op
een Engelsch oorlogsschip en dus blijk
baar het doel heeft gemist. Aan onzen
zeeofficier heeft men echter dit jour-
'naal niet ter inzage gegeven, noch hem
veroorloofd zich naar Zeebrugge le be
geven om aldaar hel onderzoek bij te
wonen, maar men heeft zich verge
noegd een Duitsch zeeofficier, wc mee-
nen zelfs een vlagofficier, naar Zee
brugge te zenden, welke de bedoelde
verklaring medebracht. Dit is o. i al
een heel zwak punt in de Duitsche
bewijsvoering
Vervolgens betoogt de schrijver dat
hel practisch Vrijwel onmogelijk is, dat
een stilliggende drijvende vischlorpodo,
een nagenoeg stilliggend schip in het
midden raakt, (hetgeen dus zou moeten
geschieden onder een hock van 20°
1)0°). En al is die mogelijkheid niet ge
heel uilgesloten dan zou z. i de uit
werking toch niet zóó zijn geweest, dat
een schip als de Tubanlia in zoo kor
ten lijd moest zinken. Deze mogelijkheid
wordl echter te niet gedaan doör de
zeer positieve verklaringen van een
tweetal wachthebbende opvarenden, die
duidelijk de bellebaan hebben gezien.
De torpedo is dus wèl gelanceerd op
16 Maart
Uitvoerig wordt aangetoond waarom
hel zoo hoogst onwaarschijnlijk is, dat
een Duitsche torpedo in een torpedo
kanon van een Engelsch schip kan wor
den gebruikt
En ten slotte zegt de schrijver, dat
de torpedo heel goed 6 Maart kan zijn af
geschoten, maar toen is opgepikt door
een Duitsche boot en 16 Maart weer is
gelanceerd.
Ook het oppikken van de torpedo
moet in het scheepsjournaal vermeld
staan, en hierin zou misschien de reden
kunnen liggen, dat men dit niet wilde
vertoonen, daar alsdan natuurlijk de
olie waarheid aan het licht zou komen
Aan den Haagselicn correspondent der
„Telegraaf" wordt meegedeeld dat Zater
dag aldaar een conferentie heeft plaats
gehad, waaraan, behalve door verschil-
ende ministers, o. a. die van Binnenland-
sche Zaken, Marine en Buitenlandsche
Zaken, ook do,or eenige hooggeplaatste
vertegenwoordigers van marine en leger
werd deelgenomen.
Naar verluidt is op deze conferentie,
welke vrij geruimen tijd duurde, de „Tu-
bautia"-kwestie behandeld en zijn de
slappen besproken, die te Berlijn onder
nomen zouden worden, en reeds door
onze regeering in haar officiéél commu
niqué van 18 Mei j.l. aangekondigd zijn.
(Toen werd verklaard, dat de regeering
op een dieper gaand onderzoek zou aan
dringen ten einde de „Tubantia"-kwestie
tol klaarheid le brengen.)
Thans werd aan genoemden corres
pondent verzekerd doch zulks dient
-oorlocpig nog onder voorbehoud aan
vaard te worden dat onze regeering
'oornemens zou zijn een nota naar Ber
lijn to zenden, waarin zij zegt zich niet te
kunnen vereenigen met de lezing, welke
de Duitsche regcering over het torpedee-
ren van de „Tubantin" gegeven heeft,
zij het standpunt blijft innemen, dat
zij Duitschland aansprakelijk moet stellen
voor het Lot zinken brengen van het Ne-
derlandsche schip.
een toegangsbewijs, afgegeven door den
.militairen commandant ter plaatse.
Art. 3. Overtreding van artikel 1
wordl gestraft met hechtenis van ten
hoogste drie maanden.
Vliegers die in den nacht
passeeren.
Zaterdagavond hebben verscheidene
personen in Walcheren tegen half elf
naar den hemel gestaard, waar duidelijk
het geronk van een motor was te hooren.
Er was echter niets te zien.
Ook in Z.-Vlaanderen heeft men het
geli oord. Boven Aardenburg heeft men
gemeend er niet één, maar verscheidene
(o hooren, die in Zuidelijke richting vlo
gen.
".ater in den nacht, om drie uur, is er
ontzettend geschoten ;op de Belgische kust
Hel ontploffen van granaten was duide-
delijk aan den hemel1 waar te nemen.
Te lialf vier is een vlieger van de
Belgische kust langs de HoIIandsche over
Breskens gevlogen en in N. Oostelijke
•ichting verder gegaan.
o
Duinverordening.
De Commandant in Zeeland heeft bij
/erordeuing van 16 Mei bepaald
Art. I. Het is verboden op het eiland
Wal cheren de duinen of het strand
le betreden, bewesten de denkbeeldige
rechte lijn, die .strandpaal 0 nabij den
hoek van het Fort de Nolle verbindt
met het voormalig Fort den Haak, met
dien verstande evenwel dat het betreden
ran de duinen of het strand tusschen!
zonsopgang en zonsordergang geoorloofd
is van de slrooken, gelegen tusschen
strandpaal 0 ten Z. O. van Zoute-
lande en strandpaal 40 ten W. van Bou-
dewijnskerlce
b. strandpaal 1 ten W'. van het N.
uiteinde van den Schooneweg en strand
paal 51 ter hoogte van Groot-Weslhove.
Art. 2. Het verbod in het vorige arti
kel gesteld is niet van toepassing op'
le. openbare ambtenaren, die voor de
uitoefening hunner ambtsverrichtingen
zich aldaar moeten bevinden;
2e. personen die voorzien zijn van
Schepen vr ij gelalen.
Naar wij vernemen kregen de Neder-
landsche stoomschepen „Helena" en
,E!isa Elisabeth", liggende te Las Palm'as
en Sint Vincent, van de Engelsche auto
riteiten vergunning Le bunkeren, en de
reis naai' Nederland voort te zetten. Beide
zijn geladen met graan tot voeding van
mensch en dier, geconsigneerd aan de
N. O. T. en zijn resp. van de Mij. „Hele
na" en de Z. Xed. St.v.tnij. beide te
N e u(z e n.
De v e e-p r ij z e n.
In antwoord dp de bekende vragen van
de Kamerleden Eerdmans en De Jong in
zake de stijging van de veeprïjzcn, lieeft
Minister van L., N. en II. het vol
gende meegedeeld:
De ongewone plotselinge stijging van
den marktprijs van slachtronderen en
als gevolg daarvan van den rundvleesch-
prijs is veroorzaakt door een ongemoti
veerde agitatie van de veehouders, die,
ten onrechte in de meening verkeerende
dal vergunningen tot uitvoer van slacht-
runderen waren of zouden worden ver-
slrekt, hun dieren niet dan tegen hoogerc
bedragen ten behoeve van de binnenland-
sche vleeschconsumenten wilden afslaan.
Deze foutieve, meening hield verband
mei de omstandigheid, dat van regee-
ringswege de gelegenheid was openge
steld lot uitvoer door bemiddeling van
drie rundveestamboekvereenigingen van
jonge slamboekslieren en oude melkge
vende of drachtige koeien, met uitdruk
kelijke uitzondering evenwel van slacht-
veé (zie de desbetreffende publicatie in
de „Nederl. Staatscourant" van 10 Mei
1916).
Een exporteur, wien door een van be
doelde vereenigingen vergunning lot uit
voer van een groot aantal dieren was ver
leend, maakte met de aflevering daarvan
buitengewonen spoed en bij den aankoop
•an het vee werd er blijkbaar niet nauw
keurig op gelet of wel melkvee werd ge
koeld.
Onder de gekochte dieren bevonden
zich zeker runderen, die, in normale ge-
•allen voor de slachtbank bestemd, nu
voor melkkoe moesten doorgaan, ook al1
was de melkgift zeer gering.
Voor deze dieren werd een hoogerc
prijs betaald dan bedongen kon worden,
indien zij .als slachtvee voor binnen-
landscb verbruik ter markt waren ge
bracht.'De slagers ondervonden daarvan
de gevolgen: zij konden de noodigft
slachtdieren slechts tegen dien hongeren
prijs inkoopen.
Zij, die echter meenden, als melkvee
c-ok slachtkoeien te kunnen uitvoeren,
bemerkten spoedig hun vergissing, toen
zij zagen, dat bij de veeartsenijkundige
controle voor honderden dieren de uit
voer werd geweigerd.
Dit feit deed direct zijn invloed gelden
op den marktprijs. Waren in de laatste
dagen van de vorige week en het begin
van deze week de prijzen der slachlrun-
deren gestegen van fl.10 lot f 1.40 per
K.G. geslacht gewicht, den 18den Mei j 1.
waren te Delft de slachtrunderen reeds
f 10 goedkooper, zoodat de normale prijs
bijna weder werd bereikt. En in Leeu
warden gebeurde hetzelfde.
o
De bakkersknechts en de
bruinbroodregeling
Het Kamerlid v. d. Voort van Zijp had
aan dc regeering eenige vragen gpsteld
betreffende het al of niet nemen van
maatregelen bij ontslag van arbeiders in
het bakkersbedrijf in verband met de
bruinbroodregeling en betreffende het
verwerken van den aanwezigen voorraad
bloem tot klein brood.
Hierop heeft de Minister van L., N! en
H. het volgende geantwoord:
Gedurende den oorlogstijd heeft het
bakkersbedrijf geen groote scholck
dervonden; hiermede wil de Minister niet
zeggen, dat het bakken van nood- of
oorlogsbrood in het begin van de crisis
en het bakkien gedurende korten tijd vaifl
uitsluitend bruinbrood geen invloed, heeft
gehad op het bedrijf, doch. waar van 1
December 1914 af tot 24 April 1916
eenige grondstof, welke dan ook, voor
het bakkersbedrijf nooit heeft ontbroken,
mag toch zeker wel aangenomen wor
den, hefgóen de Minister hiervoren om
trent den loop van het bakkersbedrijf op
merkte.
Dit verloop is te danken aan de door
de regeering genomen maatregelen. Het
heeft den Minister dan ook pijnlijk getrof
fen, dat een organisatie van bakkers
patroons onmiddellijk dreigde met ont
slag van personeel, toen de regeering
meende, ten gevolge van uit onzekere
toestanden geboren noodzakelijkheid het
tarweverbruik te moeten beperken dóór
het doen bakken van uitsluitend bruin-
brood.
De Minister is van oordeel, dat van ie
der mag worden gevraagd, dat hij met
goeden wil tracht, eventueele moeilijk
heden te boven te komen, te meer wan
neer dit is in het algemeen belang en
waar het bakkersbedrijf als bedrijf tot
heden geen redelijke reden tot klagen
heeft gehad, verwachtte de Minister min
der drastische maatregelen dan het drei
gen met ontslag van personeel.
De Minister heeft zeker niet de bedoe
ling den patroons een tegemoetkoming le
geven in het uit te keeren loon.
Daar van niet één burgemeester in
antwoord op de circulaire van "3en Mi
nister een enkele opgave van ontsla
gen personeel inkwam, behoeft over het
verleenen van schadevergoeding aan
werkloos geworden arbeiders niet le
worden gedacht Het voornemen dit bij
eventiueeie werkloosheid te doen. be
staat bij den Minister niet. Hij meent in
dezen langs anderen weg helpend te lcun-
kunnen optreden.
De Minister heeft bezwaar legen hel
verwerken van den aanwezigen voorraad
bloem tot klein brood, daar hij van oor
deel is, dat, indien in het landsbelang!
bruinbrood gegeten moet worden, het gfc-
heele Nederlandsche volk bruinbrood
dient le eten.
Inlusscben wordt bij wijze van proef,
gelijk bekend, gelegenheid gejgjéven, op
Zaterdag wittebrood te bakken.
o
Wee kb ep a li li gen.
Door den Minister van L. N. en II. is
voor de week van 21—27 Mei:
de hoeveelheid Ier beschikking te stel
len volversehe kip- en eendeieren voor
iedere 100 uitgevoerde, vastgesteld op 50;
de prijs van Am. mixed maïs aan ge
meentebesturen voor ruiling tegen rogge
bepaald op f 225 per last van 2000 K.G.
of f 7.S75 per 70 K G., uilsluitend te Rot
terdam te ontvangen.
Regecrings-aardappelen
De eerste zending regeerings-aardap-
pelen wordt in het begin dezer week,
waarschijnlijk heden, te Rotterdam ver
wacht.
De prijs, dien de winkeliers voor deze
z g redstar aardappelen zullen moeten
betalen, is f 4.85 per 100 K.G. franco
aan den winkel; de winkelprijs zal ten
hoogste mogen bedragen 6y3 cent. per
K G en 3V& cent per pond
-0
Passen- voor zeelieden
Sinds eenige dagen eiseht de En
gelsche Regeering, dal zeelieden op
schepen, die op Engelsche havens va
ren of deze aandoen, van passen, zijn
voorzien
Uit Middelburg.
- Bij het steuncomité le Middel-
irg is ingekomen sedert de vorige
opgave maandelijksche bijdrage van A
dc B f 0.50; wekelijksche bijdragen
week van 11 Mei f 80; gift van E. D. v.
B., f 25.
Voor de 92e uitkeering aan de fa-
miliën van militairen en aan werkeloo-
zen was noodig f 167.65.
Naar aanleiding van hetgeen de lieer
G. J. Smit Jr. lid van den gemeenteraad
van Amsterdam en voorzitter van den Al-
gemeenen Nederjandschen Bond van Han
dels- en Kantoorbedienden. Vrijdagavond
in de openbare vergadering in liet Schut
tershof alhier h(eeft gezegd over het
conflict bij de firma E. H. Boasson en
Co., is procesverbaal opgemaakt legen
hem en wel wegiens beleedïgitig van de
heeren Boasson en van den commissaris
van politie alhier.
- Door den keurmeester van visch en
schaaldieren is Zaterdag afgekeurd een
mand schol, afkomstig uit Veere,
0
Uit Vlissingen.
- Gisteren had het mooie weder reeds
zéér velen naar het strand te Vlissin
gen getrokken Wel waren de baden
nog niet opengesteld, maar de exploitatie.
de gemeente zelve, had gezorgd, dat voor
hen, die gewoon zijn een strandstoeL te
huren, daarvoor gelegenheid was; terwijl
de meeste inrichtingen, waar ververschin-
gen kunnen worden gebruikt, geopend
zijn.
Overdag was het strand haast te warm,
en daarom wachtten velen tol 's avonds
om van de zeelucht te komen genieten.
Bij de politie is aangifte gedaan, dat
een loopjongen, die voor zijn patroon
kwitanties geind bad. niet bij zijn patroon
is teruggekeerd.
Tot agent van den spoorwegboekhan
del te VIi ssingen "Ts benoemd de
heer M. W. Blok in de plaats van den
heer A. de Ileus, die voor den militairen
dienst opgeroepen is.
De politie heeft hedennacht twee
veldartilleristen aangehouden, die door
openschuiving van een raam diefstal ge
pleegd hadden. Zij zijn aan de militaire
overheid overgeleverd.
Uit Walcheren.
We vestigen de aandacht op de
onder „Nederland en de Oorlog" in dit
nummer vermelde verordening van den
Kommandant van Zeeland betreffende het
betreden van de duinen en het strand op
Walcheren.
Langs den grintweg Arnebrng—Ar-
nemuiden hebben baldadigen op erger
lijke wijze huis gehouden onder de ver
leden jaar aangelegde beplantingen langs
dien weg en niet minder dan acht jonge
boompjes geheel doormidden gebroken.
Men schrijft ons iu'é West k a-
p e 11 c
Zaterdagmiddag ca 3 uur werd van
af den dijk op de zee in de richting
van do Belgische kustplaatsen Knock©
en Heijsl een alhier zeldzaam verschijnsel
waargenomen In de richting van dc Bel
gische kust doemden voor het oog in de
verte uit de zee groote bouwwerken en
lange rijen boomen op, die allengs voran-
oerdon in andere figuren, terwijl dc beide
Belgische kustplaatsen daarachter als het'
ware in de diepte verzonken waren.
Een dergelijke luchtspiegeling, of Fa-
fa morgana is zelden zoo prachtig alhier
le zier, geweest.
Feu uur daarna vertoonde zich de
overkant voor het oog weer als gewoon.
Van Zaterdag- op Zondagnacht werd
door een zeilschip het verbod overtre
den om te varen op verboden tijd op de
Schelde.
De ischipper, die zich blijkbaar iliet
stoorde aan de waarschuwingsseinen.
wierp na het waarschuwingsschoot van
een kustbatterij dadelijk het anker uit.
Van wege den Vrijzinnigen Bond
werd Zaterdag te R i 11 h e m een open
bare vergadering gehouden in verband
mei de a.s. verkiezing voor de Prov.
Stalen.
De heer J. G. v. Niftrik presideerde de
vergadering. Hij sprak zelf over de plan
nen van de havenuitbreiding van Vlis
singen, 't geen ook de aangrenzende ge
meenten teil goede zou bomen.,
De heer J. D. Viruly van Westkapelle
zette zijn persoonlijk standpunt in de po
litieke kwesties uiteen en besprak de af
schaffing der lollen op Walcheren.
De heer J. G. van Zanten sprak eerst
over de samenstelling der Prov. Staten
in verband met de Eerste Kamerverkie-
betoogde dat niet links, maar rechts
oorst den Godsvrede verbroken had, cri-
liseerde de tegenstrijdige uitspraken en
handelingen van dr. Kuyper van vroeger
en thans en sprak ten laatste over staats-
pc.nsionneering.
De heer mr. A A. de Veer van Middel
burg gaf zich op voor debat. Hij meende,
dal voorloopig de samenstelling der Sta
len in Zeeland geeu invloed op de Eerste
Kamer kan hebben, daar eerst in 1919
een lid gekozen moet worden. Aangaande
'I verbreken van aen Godsvrede door de
in meerderheid rcehtsche Eerste Kamer,
had ook de heer Fokker tegengestemd.
Van links en rechts zullen er voor- en
tegen slanders zijn van do' afschaffing van
tollen op Walcheren. Van de gematigde
poliliek der linkerzijde, waarvan de heer
Viruly sprak, bad hij niet veel gemerkt.
Den beer Van Niftrik verweet hij zijn te
genstemmen legen subsidiëering van
't Clir. militairen tehuis te Vlissingen en
gebruikte het spreekwoord: „Aan den
klauw kent men den leeuw".
De lieer Van Zanten hield zijn eerste
