MIDDELBURGSCHE COURANT,
Maandag
8 Mei.
FEUILLETON.
M 108
i«0' Jaargang
1916
E)eze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cour&rft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.5CL
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën S 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen,
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
BINNENLAND.
Dr. D BOS f
Met schrik hebben we het bericht van
liet overlijden Zaterdagavond van dr. Bos
gelezen.
Dal hij ongesteld was, hadden we se
dert September reeds eenige malen ge
hoord van personen die hem' hadden ge
zien, en waren ontdaan over liet zie
kelijke in dal eens zoo blozende uiterlijk.
Maar dat hel zóó ernstig was, dal zoo
plotseling hel einde zoiu komen, zullen
wel weinigen gedacht hebben. Want nog
altijd werkte hij door. Ilij heeft in het
laaisle halfjaar bijzonder hard gewerkt,
zijn heelen persoon gegeven.
Want het is niet te veel gezegd dat het
vooral door zijn innemende maar ook
hoogst bekwame leidende persoonlijk
heid mogelijk is geworden dat de Bevre
digingscommissie voor onderwijs werke
lijk lol een eindresultaat kwam. En tege
lijkertijd als voorzitter der Staatscommis
sie voor de oorlogswinstbelasting wist hij
ook de uiteenloopende meeningen daar
over in een behandelbaar voorstel te ver-
sisdagen nog meer voor ons land. In
1914 werd hij door de regeering belast
met de regeling van het middenstandscre-
diet, een kwestie van eindelooze moeiten.
Hij was een der voornaamste persoonlijk
heden in het Comité tot steun en ont
spanning van militairen.
Reeds die vier feiten van het laatste
jaar zijn teekenend voor dezen zeermérk-
waarcligen en werkelijk grooten leider
in de meest uiteenloopende zaken was
hij thuis, en als hij zich ergens mee
bemoeide was hij dadelijk een der groote
drijfkrachten.
Hij was oorspronkelijk Ieeraar' in de
wis- en nalmlrkunde, en daarna school
opziener.
Maar die onderwijs-specialileit kreeg
al spoedig ook een ontplooiing naar heel
ancere zijde, n.l als directeur van de
inede door hem opgerichte Nederland
sche Hypotheekbank te Veendam. En
toen kwam er in 1901 zijn Kamerlid
maatschap bij voor het district W-inH
schoten dat hij tot nu toe bleef verte
genwoordigen.
Al die omslandigheden bij elkaar tee-
kenen den veelzijdigen man. En als Ka
merlid werd die praktische bekendheid
met allerlei maatschappelijke toestanden
nog grooter,
Zijn aandrang inzake drinkwatervoor
ziening voor het platteland was oor
zaak dal hij het was, die voorzillter
werd" van de centrale commissie van
drinkwatervoorziening; als zoodauig hoor
den wij hem nog enkele jaren geleden
op de bekende vergadering - te St. Maar
tensdijk voor de waterleiding op het
eiland Tholen.
Maar hij was inmiddels ook zoo'n
alom erkende deskundige geworden in
onderwijszaken speciaal wat het vak-
onaerwijs betreft, dat hij enkele jaren
geleden president-curator werd van de
nieuwe Handelshoogeschool te Rotter
dam
En dan eindelijk kunnen nog aller
lei werkzaamheden genoemd worden jn
't Nut, als directeur van de Vragen des
Tijds en als commissaris van tal van
naaml vennootschappen.
En welke lezer van den „Vrijz- Dem
betreurde het niet dat in den laatsten tijd
steeds ongeregelder de zoo zeer gewaar
deerde korte beschouwingen van B. ver
schenen?
Van nog meer be teekenis dan die
veelzijdigheid, was zijn echter hoog
staand karakter, de overtuigingskracht
van zijn eerlijkheid.
Hij was een figuur waarom: heen zich
van zelf anderen groepeerden Dat was
de eerste tien jaar van zijn Kamerlid^
maatschap misschien minder duidelijk
merkbaar omdat toen mr. Drucker de
vooraanstaande figuur in de Vrijz. Dem
fractie was.
Maar niemand verwonderde er zich
over dal hij de leider dier groep werd,
toen mr. Drucker zich uit de Tweede
Kamer terugtrok. En na de verkiezingen
van '13 was zijn leidende positie zoo
duidelijk dal hij door de Koningin werd
uitgenoodigd om een vrijzinnig-sociaal
democratisch kabinet te vormen. Mam
men weet met welk resultaat Hel was
niet zijn schuld dal de soc. democraten
de logische gevolgen der verkiezingen'
niet durfden aanvaarden. Maar hel was
ook voor ieder duidelijk, dat mócht zoo'n
samengaan wel mogelijk zijn, dr. Bos de
aangewezen leider zou wezen.
Men,zegt dat hij onder die teleurstelling
iel geleden heeft. Menschen die berich-
len van dergelijke crisissen in de couran
ten lezen, komen gewoonlijk maar weinig
te weten van wat de onmiddellijk betrok
kenen in him binnenkamer zeggen als hun.
iets bijzonders op politiek gebied over
komt, hoewel daar soms diepe smart
moet worden geleden. En men heeft cr
uiterlijk ook niet veel kunnen merken aan
dr Bos. Hij xs blijven werken zooals te
'oj-en, zelfs toen hij ziekelijk werd en
loen rust heel wat beter voor hem zou
zijn geweest dan die gestage arbeid.
De dood van dr. Bos kan wellicht van
beleekenis worden voor zijn paid ij. die in
de laatste jaren mr. Drucker zich zag
terugtrekken naar de rustiger Eerste Ka
mer; mr. Treub verloor door onecnig-
heid; en mr. van Deventer en dr. Bos
door den dood. Maar we gelooven, dat
ieder die democratisch voelt, zal beseffen
dal Nederland een groot man verloren
beeft, want dr. Bos stond in veel op-
zichfen boven den politieken partijstrijd
Dr Bos is slechts 53 jaar geworden.
Naar do Telegr. meedeelt leed hij aan
verkalking der bloedvaten.
Zijn dood zal een nieuwe Kamerver
kiezing noodig maken in Winschoten. Hij
was in 1913 gekozen zoowel in Groningen
waar hij inplaats van mr. Drucker candi-
asal gesteld was, als in zijn oud dislricht
Winschoten
Hij heeft toen zitting genomen voor
Winschoten, waar de soc. dem. legen-can-
dldaat hem dicht op de hielen had ge
zeten.
W. C. J. PASSTOORS f
Te Ginueken. is gisteren op 59-jarigen
leeftijd plotseling overleden de heer W.
C. J- Passtoors, sedert acht jaar burge
meester dier gemeente en oud-lid der'
Tweede Kamer.
Na lange japen
naar het Engelsch,
door L. G. MOBERLY.
8.)
Hel schijnt buitengewoon vreemd en
onwaarschijnlijk, dat u maar één vriendin
op de wereld had, die voor u getuigen
kon en dat die vriendin dood is," ant
woordde mevrouw Dering met een harde,
weinig opgewekte stem', die op haar toe-
hoordstor een uitwerking had als ,een
koude douche. „Is er absoluut niemand
die u kent?"
„Neen niemand." Er was iels weife-
lends in de stem, die tot nu zoo dapper
en bedaard geklonken had. „Ik ben pas
in .Engeland gekomen, toen ik volwas
sen was. Mijn vriendin, die gestorven
is, heeft mij* gekend, voordat ik uit
Amerika kwam, en ik heb hier geen in
vloedrijke kennissen gemaakt. De weinige
menschen, die ik ken. zijn arm en moe
ien hard werken, even als ik."
.Welk werk heeft u het laatst ge
daan? U zei, dat u uw werk hadl op
gegeven."
„Ik maakte kantoren schoon." Weder
bloosde hel vermoeide gezicht. „Ik be
schouw geen enkel soort werk beneden
mij, oischoon die bezigheid bijna boven
mijn krachten ging. Toch zo,u ik het
niet hebben opgegeven indien de per
soon, waarvan ik u gesproken heb, mij
daar niet gevonden had. Indien ik ge
bleven was, zou ik nooit van hem afge
komen zijn. Denkt u iets voor mij te
kunnen vinden, al kan ik u geen' getuig
schrift laten zien?' Weder kwam or iets
aarzelends in de dappere stem en iets
smeekends in de grijze oogen.
„Zoo iets te doen is geheel legen mijn
gewoonte", antwoordde mevrouw De-
ring met eeuigen tegenzin, „u begrijpt,
dat, als ik u help, ik iets doe, wat ik
nooit meer gedaan heb. En inderdaad in
gewone omstandigheden zou ik niet
denken, dat ik iels voor u vinden kon.
Maar heel toevallig bevind ik mij op
't oogenblik in een moeilijke omstandig
heid. Ik heb mij oneindig veel moeite
gegeven om iemand te vinden voor een
betrekking ergens buiten, en indien de
dame, die mij geschreven heeft om een
gouvernante voor haai- dochter, wil toe-
In hel bijzonder is de heer PassLoors
bekend-«geworden als oprichter in 1888
van den R. K. Volksbond, waarvan hij
ii-ziller bleef tot 1908, tevens al die
jaren zich werend als redacteur van het
orgaan van dien Bond, de Volksbanier.
ON-NEDERLANDSCII GELEUTER.
Wie er eèns mee wil kennis maken
op welke wijze de „Toekomst" dc zaken
ziel door een bril zoo Duitscb als men
er in heel Duitschland geen zal vin
den, leze wat in het jongste nummer
van dit Nederlandsch blad door den
Nederlander Valter als hoofdartikel
wordt geschreven, onder het germanisme
,,'De „Berkelslroom" rechtens gezonken.
We dachten dat de feiten van de
aanhouding der Berkelstroom zelfs een
Duiltfcher bezorgd zou doen vragen, of
dc Duitsche kommandanten niet hun
beekje te buiten waren, gegaan, zij 't
d;n ook door zenuwachtigheid of door
v/ai ook.
Deze Nederlander Valter ziet echter
kans, in een achttal punten een requi
sitoir op te bouwen en onderzoek naar
een mogelijke aanleiding tol onthouding
van diplomatieken steun en zelfs tot
een strafvervolging te eischen
legen den loods, die bij den uil kijk
naar mijnen niet de periscoop-punt zag,
die anderen wel zagen; men kan hier te
doen hebben gehad met „gewilde onge
hoorzaamheid, met poging tot ontvluch
ting".
tegen de personen die beweerd heb
ben «lat er een ongenummerde onder»-
zeeër bij was;
legen den gezagvoerder, voor 't geval
die niet dadelijk na hel waarschuwings
schot stil lag;
•gen den gezagvoerder en dc ree-
derij wanneer mócht - blijken dat die een
onware opgave deden over de samen
stelling van de lading,
legen de menschen in de sloep die
het touw, waarmee zij aan den eenen
onderzeeër vast zaten, kapten, loen deze
dook- een onderzoek met het oog op
de „waarlijk ontstellende bei-ekening"
dat de duikboot de i-esl van de tros in
«ïen schroef kreeg, hebben ze dat ook
met opzet gedaan
We zullen er maar mee ophouden
Het zaf wel niet mogelijk zijn een zaak
nog verdei- op zijn kop le draaien dan
hier gebeurt. We gelooven niet dat één
Duilscher te vinden zal zijn ,die zóó
volkomen alle belangen van de neutra
len negeert, als hier gebeurt door een
Nederlander
En zoo'n blad' noemt zich „een
weekblad voor Nederland".
De N Cri. sehreeft naar aanleiding van
de omhullingen in de „Amsterdamnier"
over de „Toestand":
,liel is inderdaad een wonderlijk be
drijf waartoe een Nederlander als prof.
Sleeswijk zicli blijkens deze correspon
dentie in vollen oorlogstijd ter bevorde
ring van de Duitsche zaak in ons land
en zijn koloniën en ook in België leent
Zeker gaaf dit gebruik van den blijkbaar
zee»* ruimen vrijen lijd waarover de Delft-
iche hoogleeraar beschikt, de grenzen ver
Ic buiten van het doel hetwelk De Toe,-
kom.vl openlijk voorgaf steeds en louter
stemmen u le nemen zonder getuigschrift,
dan is alles in orde. Ik zal haar" de om
standigheden duidelijk voorleggen; zij
moet u nemen op haar eigen risico Ik
kan mij niet voor u verantwoordelijk
stellen."
,Wat is hel voor een betrekking?"
vroeg haar bezoekster bedaard, ofschoon
zij een weinig terugdeinsde voor de on
beleefde ruwheid van deze woorden.
Een zekere mevrouw Marshall wenscht
een dame, die de zorg moet op zich
nemen voor een zeer lastig meisje van
zeventien jaar en ik moet u zeggen dat
ik er achtereenvolgens i-eeds zes dames
naar toe gestuurd heb, die allen op het
eind van de eerste week zijn teruggeko
men; de betrekking is dus zeker geen
sinecure. De plaats ligt heel afgelegen
buiten; en uil heigeen mij verteld werd
door de gouvernantes die ik gezonden
heb. maak ik op dat mevrouw Marshall
zelf een heerschzuchtige en onaangename
vrouw is en het lastige meisje zoo iets
van een duivelin. Indien dit alles waar
is, zes personen hebben mij precies het
zelfde verteld, mag mevrouw Marshall
dankbaar zijn als ze iemand krijgt, met
of zonder getuigschrift. De nadeelen in
aanmerking genomen aan het werk dal
te benogen bet bevorderen, in Nedejv
land's belang, van een door de anti-Duit
se he elementen ten onzent bedreigde goe
de verstandhouding tusschen ons land
Duitschland. Hier wordt de propar
ganda van hel Nederlandsche weekblad,
logen vergoeding van kosten of meer
dan dat, rechtstreeks in dienst van het
Duitsche bestuur gesteld. De Nederlander,
die zoo doel, biedt zich aan als werktuig
in l anden van een der oorlogvoerende
partijen en kan van nu af aan, ook als
zijn blad de Nederlandsche belangen zegt
te bepleiten, slechts als zoodanig wor
den beschouwd."
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Een Engelsche vergemakkel ij -
king voor de neutrale post.
Reuter seint ons uit Londen d d 6
Mei hel volgende officieele telegram:
Daar onzijdige reeders en importeurs
onlangs geklaagd hebben over de vertra
ging en dc moeilijkheid veroorzaakt dooi
de tegenwoordige regeling voor liet onT
derzoek van scheepspapieren in hel post-
erlceer tusschens de onzijdige landen,
zijn door de Britsche regeering bijzon
dere faciliteiten toegestaan voor scheeps
papieren met betrekking tot goederen van
onzijdige afkomst of bestemd voor onzij
dige landen.
Teneinde deze regelingen met succes
té doen toepassen, is het noodzakelijk,
dal scheepspapieren bijv vrachtbrieven
sn consulaire geleibrieven in bijzondere
zakken worden verzonden waarin zich
geen andere postzakken bevinden en die
woroen verzonden met betzelfde schip,
d l do landing vervoert waarop de stuk
ken betrekking hebben Deze zakken
moeten van zeer duidelijke etiquetten zijn
voorzien, of gestempeld zijn met het op
schrift „Shipping documents'.
Men hoopt, dat alle Nederlandsche
scheepvaartmaatschappijen in haar eigen
belang de hierboven aangegeven handel
wijze zullen volgen.
Uitvoer uit Duitschland van
oliën en katoenen goederen
Naar men uit Oldenzaal aan de „N.
Crt." meldt, bestaat bij de Duitsche re
geering hel voornemen om, binnen njet
al te langen tijd. den uitvoer weder toe
le staan van de z.g. betere soorten ma
nufacturen van wol, katoen enz.
Tot nu toe is de uitvoer nog toege-
staan van meubelstoffen, passementeriën,
lcnoopen en bandwaren, benevens pluche-,
zijden- en fluweelen stoffen.
0
R e g e e r i n g s m e e 1
Naar de A vp. verneemt, hebben He
bakkers te Amsterdam minister Posthuma
medegedeeld, dat zij, indien er geen tar
wemeel door de Regieerang wordt ge
stuurd, genoodzaakt zullen zijn weer wit
tebrood le gaan bakken
0
Staking van melk levering.
Gisterochtend is te Utrecht de rnelk-
oorlog uitgebroken.
De bij den Bond van Melkveehouders
inde provincie Utrecht aangesloten boe
hebben de melklevering gestaakt,
omdat door het gemeentebestuur gewei
zij aanbiedt verbonden, moet zij niet te
veel verwachten."
„Ik ben volkomen bereid het te pro-
beeren en te doen wal van mij vereischt
wordt De agenlesse, die gewoon was
dc ongunstige zijde van het leven te zien,
begreep uil dsn ernsligen toon van de
stem hoezeer de. jonge vrouw behoefte
had aan werk. „Ik zou graag zoo spoedig
mogelijk gaau, en ik zal mijn best doen
er te blijven."
.Ik zal zorgen dat u over twee dagen
antwoord heeft van mevrouw Marshall;
meer lean ik u niet beloven en ik kan
natuurlijk niet met beslistheid zeggen dat
zij u nemen zal. Zij kan er best iets,
tegen hebben dat zij niet naar u lean in-
formeeren. Hoe is uw adres?"
„Wees zoo goed den brief te zenden
409 Line Street Maryleboe", luidde het
antwoord; mevrouw Dering glimlachte,
een zuur, beteekenisvol glimlachje.
„Haalt u uw brieven af uit een winkel,
is dat zoo?" vroeg zij.
„Ja, dal is zoo." liet antwoord werd
weder gegeven op dien rusligen. waardi-
gen toon, die mevrouw Dering de onaan
gename gewaarwording gaf bij haar ach
ter (e staan en de wraakgierige, klein
geestige zijde van haar wezen zou zeer
gerd is den productieprijs der melk op
10 cent per liter te stellen.
Van gemeentewege zijn maatregelen ge
troffen voor de melkvoorziening der be
volking.
0
Tabak.
De Tel meldt, dat de conferenties luS-
schen de vooraanstaande personen uit de
si garen industrie, den handel en de N.
O. T. lot een gunstig resultaat, hebben ge
leid De importeurs hebben een offer
gebracht ten behoeve van de wering
der werkloosheid, met hel gevolg, dat
er is besloten, een hoeveelheid tabak
ter beschikking (e houden van de Ne
derlandsche sigarenindustrie
Er is een commissie van aankoop be
noemd, en een distributie-commissie.
0
De 1 oonen in de sigaren-
i n d u s l rie.
Donderdag heeft te Utrecht een kon-
ferentie plaats gehad van de vertegen
woordigers der organisaties van patroons
en arbeiders in de sigaren-industrie over
den loonstandaard.
Naar Het Volk verneemt, liebben de
patroons daar een bepaald aanbod ge
daan tot verhooging der loonen
De vakvereenigingen zullen nu in eigen
boezem uilmaken, of dat aanbod vol
doende tegemoet komt aan rechtmatige
eischen
Van 1e voren hadden de patroons al
reeds besloten de prijzen der sigaren
met ingang van 6 Mei a.s. le verhoogen.
0
Weekbcpalingen
Voor de week van 7-13 Mei is door
öen Minister van L. N en II
de hoeveelheid ter beschikking te stel
len hoe veelheid volversche kip- en eend-
eieren voor iedere 100 uitgevoerde vast
gesteld op 10, terwijl andere eiersoorten
niet beschikbaar behoeven te worden ge
steld y
de prijs van mals aan gemeenlebestu*-
ren voor ruiling tegen rogge liepaald als
volgt La Plata maïs f 215 per last van
20G0 K G. of f 7 25» per 70 IC G Amerik-
mixeci maïs f 225 per lasl van 2000 K G
of f 7 87» per 70 K G.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Vrijdag 1.1. hield de commissie voor
spijsuildeeling van het M i d del b urgsch
Vrouwencomité een vergadering, waarin
verslag werd uitgebracht over de werk
zaamheden dezer commissie.
Uit dit verslag bleek, dat gedurende
12 wieken eenmaal 's weeks een uildee-
ling van vleesch, groente en aardap
pelen plaats had
In 't geheel werden 2889 porties uit
gereikt. De commissie brengt de dank
betuigingen, die zij van de ondersteunde
personen mocht ontvangen over aan de
Middel burgsche ingezetenen, die dit werk
steunden, door bet schenken van bijdra
gen of hel nemen van spijskaarten De
rekening en verantwoording sloot met een
bedrag aan inkomsten en uitgaven van
f .607.98. Een klein batig saldo blij ft in
kas en zal a.s. winter gebruikt worden
gaarne deze waardige cliënte hebben
weggezonden zonder er zich verder om
te bekommeren, om reden van haar
ondoorgrondelijkheid.
Maar het gezond verstand, dat haar
had geholpen "dit bureau, dat zooveel
succes had, op le richten, bracht haar
lol nadenken Zij begreep dat als zij dit
meisje met haar bleeke gezicht zonder
getuigschrift aan mevrouw Marshal! kon
zenden, zij zelf niet alleen haar percen
ten zou ontvangen, maar ook verlost zou
:en van de bezoeken der beleedigende
dames, die mevrouw Marshall niet had
den kunnen behagen en evengoo van de
heftige brieven, die zij haast dagelijks
van mevrouw Marshall ontving, veront
waardigd omdat zij haai- geen geschikte
gouvernante kon bezorgen.
Deze overwegingen hielden haar aan
geboren kleingeestigheid eenigszins in
toom; zij gaf zich moeite om haar wraak
zuchtige natuur te beteugelen en knikte
even tol de vrouw, die was opgestaan
en wachtte op de beslissing.
(Wordt vervolgd).
«4