MiDDELBURGSCHE COURANT.
150° Jaargasfc
Donderdag
4 Mei.
Kameroverzieiit.
Uit Stad en ProYineie.
JVs 103
1910
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post i 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Intfirachting.
Hel duurt lang vóór we van officiêele
zijde hooren welk resultaat liet onderzoek
ie Berlijn van de stukjes metaal uit de
rocibooten der ,,'fubantia" heeft gehad.
We hoorden alleen bij geruchte, dat de
Duitsche regeering zou erkend hebben
dal de „Tubanlia" door een Duitsche
duikboot moet zijn getorpedeerd En we
hebben uil het „Iland.'dus ook niet
uil officiêele bron, vernomen dat er over
gedacht wordt aan de schadevergoeding
den vorm te geven van overdracht van
een der booten der Hamburg-Amerika
lijn, - een oplossing die zeker zijn prac-
lische voordeelen zou hebben, maar die
aan de schadevergoeding geen ander
karakter zou geven dan bijv. het gelde
lijk bedrag indertijd door Duilschland uit-
nelaald voor hel onrechtmatig in den
grond schieten van de „Katwijk". We
kunnen daarin niets bijzonders zien.
De kwestie zou trouwens daarmee al
lesbehalve uit zijn, afgescheiden nog hier
van dat er nu ook, evenals bij de Katwijk,
een schadevergoeding zou moeten wor
den gegeven voor de lading, en voor de
verloren eigendommen der opvarenden
Misschien wacht de officieele meedee-
ling vafr Duitschland aan onze regeering
op een regeling dier kwestie». Dat zou
dan een andere methode zijn dan bij de
Katwijk, toen Duilschland begon met de
schuld-erkenning „door een ongelukkig
toeval", terwijl de schadevergoeding daar
na geregeld werd,
Maar als hel wachten werkelijk veroor
zaakt wordt door bespreking van de
schadevergoeding dan is er zeker wel
reden voor een sterken aandrang tot
Duitschland om nu reeds dadelijk te ver
klaren hoe het zich in den duikbooloorlog
-stelt tegenover de neutralen.
Wij hebben er inderdaad e.-n zeer
groot belang bij om te weten, wal de
Duitsche regeering gedaan heeft om op
te sporen wie van zijn duikbootsipitoins
haai- heeft voorgelogen, getuige de eer
ste pertinente ontkenning der Duitsche
regeóring. En zoo zij reeds weet, wie
dal geweest is, mogen wij toch zeker
wel vernemen welke maatregelen zij
tegen dien kapitein genomen heeft.
Als een officier, die zoo'n daad als
't lorpedeeren van een neutraal passa
gierschip pleegt, en daarna loochent,
de kans krijgt opnieuw de zee onveilig
te maken, dan hebben de neutralen niet
den minsten waarborg dat hij ni-t dade
lijk weer zijn luguber werk tegenover
hen begint
Uit de verhalen over de grove manier
van optreden der duikbootofficieren die
de „Berkelstroom" aanhielden, hebben
we weer geleerd welk een eig.-naaidig
opvatting sommige dier officieren van
hel zee-recht hebben. Lijnrach' in strijd
inel art 10 der Londensche conferentie
dat verbeurdverklaring van een schip
met contrabande slechts dan toestaat
als meer dan de helft der lading conr
trabande is, verklaarde de Juikböoif-
kapitein eenvoudig dat alle'se' die
levensmiddelen naar Engeland brengen,
hoe groot of klein de hoeveelheid is,
zullen worden vernietigd.
Natuurlijk zal dit weer aanleiding
geven tot liet .aanhangig maken dezer
zaak voor den Duilschen prijsrechter,
met veel kans dat de Duitsche regeering
opnieuw een schadevergoeding moet be
talen.
Maar al die gebeurtenissen hebben een
gevolg gehad, dat niet te vergoeden is-
de tijdelijke verlamming van onze scheep
vaart, en dus ook van den aanvoer van
onze levensbehoeften.
De booten die gister weer naar Indië
vertrokken, waren de eersten sedert
v ij f weken. Vraag niet wal een ver
traging dat geeft in den aanvoer naar en
uit onze eigen kolonies.
En laten we niet vergeten dat nog
altijd de aanvaller van de Palembang
zich óók nog achterbaks houdt, en waar
schijnlijk nog altijd in een duikboot rond
zwerft.
Neen, met een schadevergoeding alleen
is de zaak allesbehalve afgeloopen
Onze belangen in dat opzicht zijn nóg
qrooter dan die de der Vcreenigde Sla-
ten, maar wellicht zal uit het antwoord
aan Amerika ook blijken dat voor ónzen
handel betere waarborgen gullen worden
gegeven.
-Ja, vooral deugdelijke waarborgen!
In een telegram uit Berlijn aan de
„Associated Press", te New-York wordt
medegedeeld, dat Duitschland de defini
tieve strekking van de instructies, die-aan
de commandanten van onderzeeërs en
anderen gegeven zullen worden, zal me-
dedeclen, waaruit Amerika dan zal kun
nen oordeelen over don toestand.
We hechten op grond van onze eigèn
ervaringen, heel weinig waarde aan die
instructies, zoolang we ook geen zeker
heid hebben dal de duikbootofficieren
er naar zullen handelen. Ook nu is ons
telkens verzekerd dat de duikbootenoffi
cieren opdracht hebben de rechten der
neutralen te ontzien../ En toch gingen
„Tub.intia' en „Palembang" naar den
grond, werd gepoogd de .„Artemis" te
doen zinken, en werd de „Berkelstroom"
ernield.
Iiet was onze bedoeling geweest :iict
deze -opmerkingen 1e wachten tot een of
ficieel Duilsch antwoord verschem
Maar ten eerste duurt dat erg lang
En ten tweede wat den doorslag
gaf kregen we weer zoo n kras be
wijs voor oogen van de verdwazing
waarin de oorlog sommige Duitsche
geesten gebracht heeft, dal we ooi: dien
factor in het licht willen stellen, Ier
rechtvaardiging van ons wantrouwen in
de eerlijke toepassing door de Dui'ir
sche duikbootofficieren, van wat hun re
geering hen voorschrijft.
In de Köln. Zlg. werd dezer dagen een
artikel van een rechtskundige opgeno
men over het volkenrecht, en daarin
werd naar aanleiding van Wilson's nota
hel volgende gezegd
In de nuchtere werkelijkheid
wordt het door den heer Wilson
verdedigde „hoogste recht" tot erg
ste ontrecht Want juist daarin be
slaat het wezen van den ooi log.
dat h ij door het recht h e e rr-
b ree kt; hij is het geweld en het
geweld is tegenovergesteld aan de
wet. De oorlog, als uiting van het
geweld, stelt geen grenzen
aan de middelen tot vernie
ling en vernietiging, en het
volkenrecht heeft zich steeds móe-
len voegen naar den vooruitgang
der techniek die de middelen van
het geweld verbeterde. Het stre
ven van liet volkenrecht is altijd
slechts hierop gericht geweest on
der erkenning der feitelijk bestaan
de oorlogsmiddelen, van mensche-
lijkhcid en menschenrecht zooveel
te redden als er nog te red
den is
Wanneer men nu goed in gedachten
houdt dat die opmerkingen worden ge
maakt naar aanleiding van een nota
waarin een neutraal land een wijziging
der oorlogsmelliode vraagt omdat daar
bij de inenschenrechten niet kunnen wor
den ontzien, en omdat de neutralen er
door benadeeld worden, dan zal wel
ieder niet bevooroordeelde voelen, dat
hier door den oorlogshaal een ongevoe
ligheid voor de belangen van ieder an
der is veroorzaakt, die verklaart waar
om sommige Duitsche officieren zC-o
bruut optreden tegenover onzijdigen.
Wat die Duitsche schrijver zegt over
de nederlaag van hel volkenrecht tegen
over het oorlogsgeweld, is helaas waar.
Maar zooals het N v. d D. heel terecht
opmerkt is de gewone opvatting JU dit
dc zedelijke veroordecling na den on-log
is, ierwijl uit den toon en het betoog
van de Köln Ztg de lijnrecht tegenover
gestelde opvatting spreektDe oorlog 'hef
geweld; overlieerscht het recht en liet
goed zoo.
Als officieren met zulke opvattingen
naar zee gestuurd worden, krijgt me a van
zelf gebeurtenissen, als die hierboven be
sproken werden.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
We konden in ons vorig nummer nog
mcedeelen (lat Minister Lely art. 5a in
trok, bepalend dal de vrije rente, die
iemand zich zal hebben verzekerd volgens
de invaliditeitswet, alleen voor het bedrag
waarmee zij de som van f 5 overschrijdt,
zal worden in aanmerking genomen bij de
bepaling of hij zonder een geregelde
uitkeering boven zijn inkomsten niet kan
voorzien in het onderhoud van zich en
zijn gezin.
De Minister erkende dat dit artikel
niet pasl in het wetsontwerp, dat uitgaat
van het beginsel der behoeftigheid Maar
hij verklaarde uitdrukkelijk, dat dit niet
inhoudt gemis aan sympathie voor de
vrijwillige verzekering. De Minister is
bereid deze aangelegenheid later op an
dere wijze te regelen. Vrijstelling zou
onfliftijk zijn tegenover hen, die op an
dere wijze hebben gespaard. Bij het zg.
aanpassingswetje zal de "Minister reeds
op deze quaestic terug komen. Voor de
eerste jaren zou dit artikel toch geen
effect hebben.
We konden ook reeds nteedeelen dat
alle pogingen der soc.-democralen om
hel bedrag der rente te verhoogen, af
stuif ten op het „onaannemelijk", door
den Minister uilgesproken.
Ook de heer Van Veen had geen suc
ces met een stel amendementen, strek
kend om het beroep over te brengen van
Ged. Stalen naai- de Raden van Beroep.
Met 56 legen 12 stemmen verklaarde de
Kamer zich er tegen.
De behandeling bleef dezen dag steken
bij art. 17, regelend de wijze waarop de
gemeenten van het Rijk vergoeding zul
len krijgen voor de door hen uit te
keeren renten, nl. door de uitkeering
naar het aantal 70-jarigen.
De soc.-democraten willen eenvoudig
het uitbetaalde bedrag vergoeden; de
heer Snoèck Henkemans wil 80 pCt. van
het uitgekeerde 'voor het Rijk nemen
en 20 pGt. aan de gemeenten opdragen
De Minister bleef echter aan het
beginsel vasthouden, dat getracht moet
worden te waken tegen een te royale uit
voering van de wel door de gemeente
besturen. Het Rijk heeft het nu in de
hand er een slokje voor te steken en de
gemeentebesturen hebben een prikkel om
zuinig te zijn. Uitgegaan is van hel denk
beeld dat 88 pCt. van alle zeventigjarigen
onder deze wet zullen vallen.
Vandaag zal daarover wel beslist wor
den.
Maar het gaat langzaam met de af
werking der wet. Het is begrijpelijk dat
de voorzitter nog weer eens met het
dreigement kwam Dinsdagavond te verga
deren als het ontwerp dien dag niet is
afgehandeld.
Ten slotte zij nog gemeld dat de oor-
logsmolestverzekering werd aangenomen,
en nog wel zonder hoofdelijke stemming.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Broodkaarten.
Dc Minister van landbouw heeft lot
do burgemeesters een circulaire- gericht,
wearin hij te kennen geeft, dat hem ge
bleken is dat in vele gemeenten het aanc
tal broodkaarten met een derde is toege
nomen, terwijl verdubbeling van hel aan
tal niet zeldzaam is, en dat reeds nu kan
worden geconstateerd, dat de hoeveeli
heid ongebuild meel, welke het rijk voor
de goedkoope broodvoorziening beschik
baar stelt, wekelijks met 2 millioen kilo
gram zou moeten worden vermeerderd
hetgeen een verhooging der onkosten me;
f 1-10.000 per week met zich zou bren1-
gen De [minister verzoekt den burgemees
ters daarom in het vervolg slechts brood
kaarten af te geven of opnieuw af te ge
ven aan diegenen, van wie bij onder-
oet is gebleken dal zij den ge
wonen b r o o d p r ij s niet zouden
kunnen betalen.
0
De labaksprijzen
De heer C. J. K. van Aalst, president
van de N. O. T., heeft met vijftien per
sonen uit .de tabaks- en sigarenindustrie
ten kantore van dc Nederlandsche Han
delmaatschappij een bespreking gehad
over een mogelijke verlaging van de ta
baks- en sigarenprijzen. De aanwezigen
behoorden tot kringen van handel, impoi'-
teurs en makelaars
In beginsel is men liet eens geworden
over de wenschelijkheid van een maatre
gel in dezen geest, dat van de hier te lan
de pangevoerde 'tabak Gen bepaald gedeel
te ter beschikking van de binnenlandsche
industrie zal worden gehouden Er is
een commissie van vijftien personen be
noemd, die hel vraagstuk in bijzonder-het.
den zal uitwerken en op een volgende
conferentie rapport zal uitbrengen Tel
De Duitsche deserteurs te
Bergen
De commissie te Bergen, die in Den
cember van het vorig jaar, haar door
2500 Nederlanders van allerlei rich
ting en stand gesteunde adres, tot
vrijlating van de Duitsche geïnterneer
de deserteurs, aan de regeering zond,
ontving hierop het volgende antwoord
'f.n minister Bosboom
..Naar aanleiding van het mij ter ue-
hrndeling overgegeven request aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken van
mejuffrouw Bosch van 's-Gravenmoer en
arderen inzake de Duitsche zoogenaam
de deserteurs heb ik de eer U mede te
deden, dal de Regeering is voortgegaan
met het onderzoek naar de juistheid van
hun beweerde desertie.
Dit onderzoek heeft ten aanzien van en
kelen inderdaad het bewijs opgeleverd,
dal zij als deserteurs moeten worden
beschouwd. Hunne vrijlating zal dan ook
volgen Ten aanzien van anderen heeft
liet onderzoek nog geen definitieve re
sultaten opgeleverd Intusschen wordt het
voortgezet en mocht liet tot bewijs van
de desertie leiden, dan zullen ook zij in
vrijheid worden gesteld
Alleen zij, wier desertie, ook na dit
voortgezet onderzoek niet bewezen kan
worden en die dus niet als deseurteurs
kunnen worden beschouwd, moeten ge
ïnterneerd* blijven tot na denoorlog."
Uil Middelburg.
- Voor de betrekking van bode ter
provinciale griffie van Zeeland hebben
zich 74 sollicitanten aangemeld
0
Uit Vlissingen,
De heer A. J. Limonard te Vlis
singen is geplaatst als schrijver bij de
Staatsspoor.
- De alg. ledenvergadering van de
coöperatieve volksspaar- en voorschot
bank voor Zeeland werd Vrijdag 28 April
to V1 i s s i n e n gehouden.
De uitgebrachte verslagen deden zien,
dat ondanks de minder gunstige lijden de
bank voortdurend in bloei toeneemt en
werden niet algemeene stemmen goed
gekeurd.
Hel aantal uitgegeven spaarboekjes en
hel daarop vermelde tegoed is aanmer
kelijk hooger dan hel vorige jaar. Het
sparen met schoolspaarzegels leverde bui
tengewoon bevredigende resultaten op.
Door voortdurende uitbreiding van het
arbeidsveld der bank was het noodig den
naam te veranderen en lol statutenwijzi
ging over te gaan. Ook zal het aantal
leden van den raad van toezicht worden
uitgebreid.
De bank heeft thans kantoren te Mid
delburg, Vlissingen, Souburg, Biggckerke,
Westkapelle en Domburg, terwijl de op
richting van eenige andere bijkantoren in
voorbereiding is en weidra kan worden
tegemoet gezien.
In de commissie van toezicht werd
herkozen de heer S. Landsman, in hel
bestuur de heer W. de Ridder, beiden te
Vlissingen.
0
Uit Walcheren.
- In de gisteren reeds kort door ons
vermelde raadsvergadering van Koui'c-
kerl:e werd mededccling gedaan dat
door de militairen ter voorziening in
drinkwater geregeld met een tank langs
de huizen zal worden gereden, a!s hel
nocdig is.
Het voorstel van B. en W om den post
schrijfloonen te verhoogen tol f 100 werd
z, h s aangenomen, de hoofdelijke om
slag werd in verband hiermede verhoogd
en de begrooting dienovereenkomstig ge
wijzigd.
- Gisteravond was het een groote
drukte te Souburg. Vanwege het Roo-
de Kruis werd nl. een oefening gehou
den, waaraan behalve veel militairen,
en vrijwillige landstorm, ook padvinders
deelnamen.
Vele „gewonden" werden verbonden,
welke aan het „gevecht' hadden deel
genomen. Om half elf werd weer inge
rukt.
0
Uit Zuid-Beveland.
- Te Goes heeft iemand Maandag
zijn horloge een uur achteruit gezet, zoo
dat hij twee uur te laat op zijn werk
kwam! z.
Uit Schouwen-D uiveland
In de op Donderdag j.l. gehouden
raadsvergadering te Brouwershaven
was o a ingekomen de meedeeling van
Ged. Stalen, dat de jaarwedde van den
burgemeester en den secretaris is vast
gesteld op f 750 en de rekening van de
Gezondheidscommissie en dd balans en
de winst- en verliesrekening der Brou-
wersche bouwverccniging door B. en W.
zijn goedgekeurd Het bekende adres van
den gemeenteraad van Nieuwleuzen werd
voor kennisgeving aangenomen. Besloten
werd om de leden van de commissie lot
wering van schoolverzuim oen presentie
geld toe te kennen in totaal f2.50 per
vergadering, tot een maximum van f 10
per jaar en den secretaris daarvan een
belooning te geven van f 1 per vergade
ring. lot een maximum van f 5 per jaar.
Tol vast gemeentewerkman werd «aange
steld Jacob van Sluis op een jaarwedde
van f 600. Tot lid van liet burgerl arm
bestuur werd het aftredend lid J. Wes-
dorp herbenoemd.
In plaats van den heer v d. Wedden,
wien wegens vertrek eervol ontslag werd
verleend, werd de heer J. D de Kater
tol lid der schaltingscommissie, als be
doeld bij de Wet op de Inkomstenbelas
ting. benoemd, terwijl de'heer C. Braam
tol bestuurslid der Brouwersche bouw-
vcrceniging werd herbenoemd.
Op verzoek van 't hoofdbestuur van
het Nut van l Algemeen werd besloten
de subsidie aah de bewaarschool van
f 300 op f '100 te brengen, terwijl voor het
onderhoud van het gebouw een post van
f 250 zal worden uitgetrokken. Het voor
noemd hoofdbestuur zal 20 schoolbanken
geven, benevens alle leermiddelen, enz.,
terwijl de gemeente de voorwaarden, die
bel Nul daarvoor heeft gesteld, zal aan
aarden.
0
Uit Tholen.
Dinsdagmorgen bleek, dat de herten
an jlir J. van Vredenburcli te T hol en,
door welke oorzaak tot heden nog onbe
kend, uit hun kamp ontvlucht waren Al
gemeene consternatie niet alleen der vil
labewoners, maar ook de stadsbewoners
lieten zich in de vroege morgenuren niet
onbetuigd. Spoedig had men er een twee
tal opgespoord, die nog in de omgeving
scharrelden. De anderen, die in den pol
der Seliakerloo gezien waren, werden
later op den dag ook gevangen en weer
naar hel kamp teruggebracht.
<Z. N
Het lijk van den 21-jarigen schip
persknecht J. Wesdorp uit. S ta venise,
die voor ruim 1*1 dagen bij Dordrecht
over boord sloeg, is, volgens een bij de
familie aldaar ontvangen bericht, bij
's Gravendeel aangespoeld.
-"O
L" i t Z ee u w sch-V 1 aa n d e re n O D.
Gisternamiddag wilde de werkman
F. v. P. van Clinge (B.), die onder die
gemeente voor de Duitsche liezelling in
België bezig was de langs de electrische
grensversperring groeiende hoornen af te
kappen en op te ruimen, een van die
boomen afkomstigen tak, welke blijkbaar
op den electrischen draad was terecht
gekomen, wegnemen. De ongelukkige
kwam hierdoor in aanraking met den
electrischen stroom en was op slag dood
Het slachtoffer was ongehuwd, doch de
kostwinner zijner beide reeds bejaarde
ouders
Uit Zeeuwsch-VIaanderen W. D
Het gerucht, dat de nekkramp zich
onder het garnizoen te Groede uit
breidt, kunnen wij uit de beste bron te
genspreken.
Wij vernemen, dat de ijzeren balken'
voor het veilingsgebouw te Oostburg
dezer dagen verwacht worden.
0
Beismettelijke ziekten
In de week van 26 April tot 2 Mei
zijn uil Zeeland de navolgende besmette
lijke ziekten ter kennis van den CentralGn
Gezondheidsraad gekomen:
Diphteritis: 1 gevallen te Oostkapelle,
en een geval te Kapelle en Neuzen.
Roodvonk 3 gevallen te Neuzen en een
gieval te Goes en Ilontenisse.
KERKNIEUWS.
- In aansluiting op de advertentie van
de kerkelijke kiesvereeniging voor Even
redige Vertegenwoordiging „De Ned Herv.
Kerk in ons nummer van gisteren, her
inneren wij de stemgerechtigde leden
voor notabelen van de Ned. Herv. Kerk
er nogmaals aan dat morgen Vrijdag)-
avond de verkiezing plaats heeft van een
nolabele. vacature ontstaan door het ver
trek van den heer mr. P. van der Eist.
De stemming heeft plaats in een der
lokalen van de Koorkerk, ingang door de
kleine deur naast den Abdijtoren Voor
hen. die de vorige maal lang hebben
moeten wachten en die na gestemd te
hebben zicli met moeite een weg naar
builen hebben gebaand door de wach
tenden, is het zeker van belang te vreten,
dat voor een uitgang aan de andere zijde
van het stemlokaal1 is zorg gedragen.
