MIDDELBÜRGSCHE COURANT.
JV6 89
189* Jaargany
1916
Vrijdag
14 April.
Kameroverzicht.
Bifineaianti
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courarft
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Tweede Kamer
Zitting van Donderdag
Wat nooit zou zijn gebeurd als Minister
Treub aan het bewind was gebleven, is
nu openlijk door de regeering als haar
plan aangekondigd, n 1 het geheel on
gewijzigd laten der Talma-wetten, ten
einde aan de regeering van de volgende
legislatieve periode over te laten of zij
ze al of niet ongewijzigd wil invoeren
Minister Treub was van oordeel dat
juist de ongewijzigde invoering van die
wetten met hun bureaucra'isch stel van
arbeidsraden zeer zeker moet veranderd
worden Hij meende, dal de meerderheid
der Tweede Kamer daar ook zoo over
dacht en ontwierp zijn -ingrijpend wijzi
gingsvoorstel. AVcl erkende hij ten slotte
ook de waarschijnlijkheid dat de omstan
digheden hel onmogelijk zouden maken
in deze Kamer die wijziging te behande
len. maar hij behield het verband itis-
sehen die Talraa^wetlen en de ouder-*
doms wel
Dal verband heeft de regeering na
zijn aftreden geheel doorgesneden Blij
kens de gister door minister Gort van
der Linden en L e 1 y gehouden re
devoeringen zal wel volgens hel inge
diende voorstel de invoering der Talma-
weiten worden uitgesteld, maar zal dc
heer Lelv zoo spoedig mogelijk oe voor
bereiding Ier hand nemen van de in
voering de ongewijzigde Talma-wetten,
zoodat de volgende regeering die om
vangrijke voorbereidende maatregelen ge
reed zal vinden, en ze kan invoeren, of
2e kan wijzigen, naar ze wil.
Deze zeer gewichtige mcedeeling zal,
vernemen we, links bij menigeen teleur
stelling hebben verwekt.
Wat minister Cort van der Linden tot
motiveering aanvoerde is begrijpelijk De
behandeling der wijzigingswetten van
Treub werd onmogelijk door den oorlog;
de voorbereiding van de ongewijzigde wet
ten werd belet doordat minister Treub
bezig was aan de nog dringender fiipin-
cieele hervorming; na het aftreden van
Treub heeft de regeering overwogen wat
haar te doen stond Zij had haar lot
niet aan dc voorstellen van Trenb ver
bonden; voor haar was de grondwetsher
ziening hoofdzaak, en zij meent dat over
de ouderdomswet lean worden beslist zoo
der dat men vooruitloopt op hetgeen er
zal gebeuren met de Invaliditeitswet en
Ziektewet. Daarom laat zij de wijziging
daarvan los
De scharnier in deze overwegingen,
hef punt van verandering van richting, is
dus hel aftreden van minister Treub
Het is voor lien die het heen zenden
van dezen bewindsman betreurden, een
nieuw bewijs dat er toen in de Kamer
iets gebeurd is, waarvan de gevolgen nr;t
te overzien zijn Zouden allen toen wer
kelijk hebben begrepen dat een der re
sultaten van die crisis zou zijn, dat de
rechterzijde haar zin zou krjjgen, nn dat
de Talma-wetten ongewijzigd gereed zou
den blijven liggen voor de rechterzijde, om
ze in te voeren, iwanneer de verkiezingen
in 1/ haar gunstig mochten wezen?
Minister Cort van der Linden heeft
over de aanhangige ouderdomswet slechts
weinig gezegd Hij heeft dat over ge
laten aan Minister Lely, en deze toonde
in een zeer zakelijke redevoering van
eenige uren, hoe goed hij in dat hoole
onderwerp thuis is
Hij behandelde de ouderdomswet lou
ter als een kwestie van practischen aard,
niet als een beginselkwestic En tegen
over de vele frases die in den loop van
het debat te hooren zijn geweest, maakte
hij nuchtere opmerkingen.
Zoo bijv. dat de premie-vrije uitkee-
ring aan behoeftige ouden van dagen geen
aalinoes of bedeeling, maar wel degelijl;
een recht is, omdat men haar bij den
rechter geldig kan maken Voorts dat
de werkman zijn premie van zelf zal af
wentelen op den werkgever, en dat een
werkman zeker niet zal verslappen als
hel loon wordt vastgesteld in verband
met het door den patroon te betalen pre
mie.
De onbillijkheden gebleken bij de toe
passing van art 369 zijn zoo groot, dat,
naar de Minister meende, wel niemand dc
aansprakelijkheid op zich zou nemen om
het nu nog ééns voor te stellen Er was
geen reden om over te gaan tot intrek
king of lot laten uitsterven Derhalve
kwam men tot uitbreiding Daarbij ging
het niet om de vraag van staatspensioen
maar eenvoudig hierom, hoe men gelijk
heid voor de staatsburgers zou betrach
ten Men heeft nu verschillende namen
bedacht voor de voorgedragen regeling,
maar spr hoopt, dat men genoeg liefde
voor zijn medemensclien zal hebben om
de zaak door een naam niet onaange
naam te maken. (Stemmen zeer juist).
Het echte staatspensioen, dat velen zich
hebben voorgesteld, geeft dit ontwerp
trouwens niet'
De opneming van de bedeelden achtte
de Minister rationeel, maar het is een fi-
nancieele kwestie en spr. hoopte, dat zijn
ambtgenoot van financiën tegen een des
betreffend amendement geen bezwaar zal
hebben
Nog een onkel woord van hetgeen mi
nister Lely zei over de voorbereiding
en de invoering der Talma-wetten.
De Minister vertrouwde, dat de datum
van inwerkingtreding der Invaliditeitswet
zal worden verzet, gelijk hij heeft voorge
steld. De termijn moest zoo lang geno
men worden drie' jaar in verband
mei de omstandigheden .waar men te re
kenen heeft, met den oorlog en met de
verkiezingen. Spr. -heeft nagegaan hoe
veel lijd noodig zou zijn voor de voor
bereiding der invoering en voor de ver
kiezing der raden en voor minstens een
vijftiental algemeene maatregelen van be
stuur .waarbij heel omvangrijke zijn. Toen
kwam spr- tot 21/2 a 3 jaar met kalm en
ustig werken.
Van invoering is dus nog geen sprake
en spr heeft alleen te zorgen, dat zijn
opvolger hem niet kan verwijten ,dat hij
naliet datgene te doen wat noodig was
tot voorbereiding van dc invoering. Daar-
zal hij de maatregelen van bestuur
voorbereiden en hetgeen volgens de wet
nog moot worden vastgesteld
DE SUSSEX EN ONZE GETORPEDEFR-
DE BOOTEN.
Wal in het tweede gedeelte van de
reeds gister door ons onder „Buitenland"
kort vermelde nota van Duitscblar.d aan
Amerika inzake het lorpedecren van ver
schillende schepen wordt meegedeeld,
willen we, voor zoover hel de „Sussex"
betreft, nier ter plaatse vermelden, omdat
de daarin gemaaide opmerkingen in nauw
verband slaan met de belangen van alle
neutralen, ook van óns
Het bedoelde gedeelte in de nota van
Yon Jagow luidt
,Hct vaststellen of het kanaal-sLoorA-
sehip Sussex door een Duitsche duikboot
is aangevallen -of niet, is daardoor bui
tengewoon veel moeilijker geworden,
doordat geen juiste mededeclingen over
plaats, tijd en begeleidende omstandig
heden van liet torpedeerrn bekend waren
en oolc een afbeelding van het schip niet
kor worden verkregen Dientengevolge
moesten alle ondernemingen, welke op
24 Maart tussclien Folkestone en Dieppe
waren Uitgevoerd, worden onderzocht
Daar werd op 21 Maart in het midden
van hel Engelsche Kanaal door een Duit
sche duikboot een lang, zwart vaartuig
zonder vlag met een grauwen schoorsteen,
kleinen grauwen bovenbouwen tweehooge
masien aangetroffen. De Duitsche com
mandant kreeg de zekere overtuiging, dat
hel een oorlogsschip was. Door het een
voudige voorkomen, de verf. de groote
snelheid en den voor koopvaarders onge-
woncn koers kwam hij tot deze overtuiging.
Dientengevolge deed hij dés middags om
3 uur 55 minuten een aanval op het
schip De torpedo veroorzaakte in het
voorschip een zoo zware ontploffing, dat
het geheele voorschip tot de brug af
scheurde Uil de bijzonder sterke ont
ploffing kan tot de zekerheid worden be
sloten, dat aan boord groote munitie'-
voorraden waren
Een door den duikboolcommandant ge
blaakte schets van het schip, on een
Engelsche afbeelding in een dagblad van
de Sussex worden ter vergelijking bijge
voegd Dc vergelijking loont aan, dat de
Sussex niet hetzelfde is als het aange
vallen vaartuig
Een andere aanval vond in den tijd
en op de -plaats, welke in aanmerking k
men, in het geheel niet pla'ats. Daarom
neemt de Duitsche regeering-aan, dat de
ondergang van de Sussex op een andere
oorzaak moet worden teruggebracht. Ter
opheldering dient misschien, dat alleen
op 1 en 2 April 26 Engelsche mijnen
door Duitsche zeestrijdkrachton zijn stuk
geschoten En verder is het geheele zee
gebied aldaar door drijvende mijnen 011
niet gëzonken torpedo's gevaarlijk. Vóór
de Engelsche kust wordt dit gebied ver
der ook door Duitsche mijnen, welke
legen vijandelijke zeestrijdkrachT.11 zijn
gelegd, in toenemende mate gevaarlijk
gemaakt
De Duitsche regeering vraagt om meer
onderzoekingsmateriaal en verklaart ~ztéh
in hel gegeven geval bereid de toedracht
van de zaak door een gemengde commis
sie van onderzoek, overeenkomstig de
Baagsclie Conventie, te doen vaststellen
Na het lezen van dit rappor^ is zekei'
wel de eersle opmeiddng, <lat alweer een
zeer sterke veroordeeling van de Duit
sehe torpedeer-maar-raak-methode-zon-
der-onderzoek spreekt uit deze beken
tenis, dat er een torpedo werd afgevuurd
op een onbekend schip, louter omdat het
op een oorlogsschip leek.
En toch is er alle waarschijnlijkheid,
dat het de „Sussex" was, omdat het ge
heel afscheuren van 't voorschip, zooals
bij de „Sussexgebeurde, wel een le
groote uitzonderiug zal zijn, dan dat het
op één dag bij twee schepen op dezelfde
plek zou gebeuren.
Ten tweede, dat de Duitsche regeering
b ij z O n d e r snel in haar conclusies
is. wanneer zij uil het niet op elkaar
lijken, van een laler door den duikboot-
kommandanl gemaakte geheugen-schets,
en een prentje in een dagblad, de gevolg
trekking maakt, „dat de ondergang van
de „Sussex" op een andere oorzaalc moet
worden teruggebracht".
En ten "derde, dat de Duitsche regee
ring in het gegeven geval bereid is de
leedracht voor een gemengde commis
sie van onderzoek te brengen
Gevraagd mag worden of de Duitsche
ontkenning van alle schuld inzake „Pa-
lembang" en „Tubantia" op overwegingen
van denzelfden oppervlakkigen en verre
van afdoenden aard berustten, als het
hieronder ten tweede genoemde motief.
En voorts of niet ook tegenover ons
land reden is om de zaak van „Tubantia"
n ..Palembang" aan een gemengde com
missie van onderzoek voor le leggen.
Het materiaal waarover die commissie
zou kunnen besahikken, is vermeerderd
door het gister vermelde stukje van het
mechanisme met ingeslagen nummer
OVER VACCINATIE.
Omdat er nog wel eens verkeprd ge
dacht wordt over de lioudiug die de
anti-revolutionairen tegen de vaccinatie
innemen, willen we hier enkele zinsne
den laten volgen uit een driestar in de
„Standaard" over het feit dat een fabri
kant te Amsterdam den eiscli van re vacci
natie aan zijn arbeidend personeel op
drong.
..Ons dunkt", schrijft de „Standaard"
„het recht van den fabrikant, oin
iemand als arbeider aan te nemen of in
dienst te houden, sluit in zich zijn rcclit
om daarbij condities te stellen.
Acht een arbeider die condities niet te
kunnen aannemen, dan zegt hij zijn
dienst op.
Onrecht wordt alzoo door het stellen
■an den eisch van vaccinatie aan den ar
beider niet aangedaan
Vraagt men daarentegen, of de toestand
te Amsterdam van dien aard is, dat nu
reeds tot zulke harde maatregelen uuoet
worden overgegaan, zoo zouden we niet
aarzelen, bedoelde handelingen wel
eenigszins overdreven le noemen.
Zelfs van het naderen of liet dreigen
n een epidemie was nog geen sprake
Vaccinatie en re vaccinatie
b I ij ft ook in ons oog aan te be
ien. Alleen maar blijve ook hier de
sociale dwang, zoolang 't eenigszins kan,
verre."
ZOMERTIJD.
Het hoofdbestuur der maatschappij van
nijverheid heefl een verzoekschrift ge
zonden aan den minister van binnen,! za
ken, waarin wordt verzocht de noodige
maatregelen te nemen, die noodig zijn onk
te geraken tot het vooruitzetten van de
klokken der openbare gebouwen en der
spoórwegén met één uur.
In „de Tuinbouw" wordt er de aan
dacht op gevestigd, dal de tuinbouw, mei
name cle fruit- en groeufentecll, op den
uitvoer naar het buitenland aangewezen
7Ajn en de beide genoemde zeer belang
rijke takken van bedrijf wederom voior
een groot deel op den afzet naar Duitsch-
land.
Volgens liet blad zou het een werkelijk
nationale ramp zijn, indien niet ten spoe
digste maatregelen genomen werden om
het spoorwegvervoer hier te lande aan de
eischcn, die een gewijzigde tijdrekening
in Duitschland stelt, aan te passen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Hel aardappeluitvoer
verbod in Zeeland.
Door de vereenigdc kooplieden in aard
appelen te Amsterdam werd het volgeude
telegram aan den Minister van Landbouw,
Handel en Nijverheid gezonden
„Ondergeteekenden, alLen handelaren
in aardappelen te Amsterdam, wijzen Uw
Excellentie op de gevolgen van de geno
men besluiten van den militairen com
mandant in de provincie Zeeland, waar
door aanvoer van bonte, blauwe en bra-
vo-aardappelen, benoodigd door de groote
sleden, onmogelijk is. Deze soorten, welke
uitsluitend voor de Hollandsche steden
geteeld worden, moeten daarvoor beslist
beschikbaar blijven, om algeheele ont
stemming onder dc consumenten te voor
komen Bij handhaving van dit uitvoer
verbod zullen binnen veertien dagen ge
noemde soorten in de Hollandsche sle
den niet meer verkrijgbaar zijn. Wij geven
Uw Excellentie in overweging den uilvo ;r
naar heL buitenland uit de provincie
Zeeland voorloopig te verbieden, opdat
11a de op 't oogenblik in werking zijnde
inventarisatie in de provincie Zeeland, het
overschot voor de Hollandsche steden be
schikbaar blijft."
Op een 111 ij n geloopen;
De stoomlreilcr Johanna Bertha is le
IJmuiden binnengekomen met de geheele
bemanning, bestaande uit 14 koppen, van
hel Deensche s.s. „Dorthea", hetwelk
vermoedelijk op een mijn was gestooten.
Aan boord bevonden zich (wee Neder-
landsche matrozen, w.o. Ruwarl Klaver
uil Middelburg.
Aan boord had men hoegenaamd niets
gezien van een duikboot of een mijn,
dcch naar de uitwerking der ontploffing
te oordeelen is de algemeene opinie, dat
hel schip op een mijn is gestooten.
Het schip was binnen drie minuten ge
zonken en de equipage roeide in de boo-'
ten weg, in de hoop een vaartuig te ont
moeten Na 22 uur te hebben rondge
zwalkt, werden de schipbreukelingen op
gepikt door den bovengenoemden treiler,
die ze liefderijk opnam en te IJmuiden
aan wal bracht. De kapitein, die door de
cntploffing gewond was, is naar een zie-,
kenhuis vervoerd.
Ho 11 an d-Amerika-l ij 11.
In een gisteravond geliouden vergade
ring van het stakende personeel der IIol-
land-Amerika-lijn is met 170 stemmen
voor, 72 tegen en 5 van onwaarde beslo
ten, de staking op te heffen.
De door de directie ingewilligde eisclien
zijn ten eerste 2 gulden gage-verhoo-
ging- ten tweede invoering van een
werktijdregeling ais gevraagd, en ten
derde, dat de stokers geen 6 vuren meer
behoeven te bedienen.
Hedenochtend 7 uur keerde het per
soneel op de schepen terug, en began
de monstering voor het naar New-York
bestemde stoomschip „Rijndam", dal
morgenavond laat of morgennacht zal
vertrekken.
De Medusa.
Aan L. Smit en Co's sleep- en her-
gingsdienst' is opgedragen de mogelijkheid
!o onderzoeken van berging van den ge
zonken Engelschen torpedojager Medusa
III
Uit Stad en Profineie,
Uit Walcheren.
-- Aan II J Adriaansen, gemeenteveld
wachter te Souburg, is een pensioen
toegekend van f 350.
Donderdagmorgen c a 7 uur werden
velen le W e s t k a p e 11 e opgeschrikt
door de ontploffing van een mijn die op
het Zuidèrstrand tegen paalhoofd 24 was
aangedreven.
Bovendien waren nog een drietal Duit
sche mijnen aangedreven.
Uit Zuid-Beveiand.
- Gisteravond vergaderde dé Vrijzin
nige Kiesvereeniging „Vooruitgang" te
Goes in de Prins van Oranje onder voor
zitterschap van den heer J W. E von
Schmidt auf Altenstadt Een buitengewoon
groot aantal leden was opgekomen in vel
band met de stemming van definitieve
candidaten voor de Provinciale Staten
Een drietal candidaten werden aange
wezen, waarvoor de afgevaardigde der
kiesvereeniging op de vergadering der
centrale zooveel stemmen zal uitbrengen
als thans werden uitgebracht
Tol bestuurslid werd gekozen de lieer
dr D Mol, die deze functie aanvaardde.
Verschillende kwesties, in verband me',
de a s. stemming voor Prov Staten, wer
den vervolgens onder de oogen gezien.
- Gisteren had te Goes de jaarlijk-
sche vergadering van de vereoniging tot
weezen verpleging voor Zuid- en Noord
Bcveland plaats.
Door de sec-penn mevr Geill van
Kvabbendijke werd rekening en verant
woording gedaan over 1915. Met inbegrip
van hel batig saldo van het vorige jaar
bedroegen de ontvangsten f 3048 92, de.
uitgaven f 1567 01 De begrooting voor
1916 werd vastgesteld op f 3031.88 met
een post voor onvoorzien van f 245.88
Uit liet door haar uitgebracht verslag
bleek, dat er geen nieuwe weezen zijn
bijgekomen; het gedrag, de vlijt en de ge
zondheidstoestand waren bevredigend, het
aantal leden verminderde van 109 tot 105,
dat der begunstigers van 57 tot 52; ver
pleegd werden 9 weezen, lerwijl aan een
paar, die de ambachtsschool te Goes be
zochten, ondersteuning werd verleend De
aftredende bestuursleden, mevr Geill en
de lieer A Bruggeman van Baarland,
werden herkozen De voorzitter, dc heer
I D Fransen van de Putte, bracht dank
aan de verplegers der weezen en aan
mevr. Geill, die de ziel der vereeniging
mag genoemd wordeu
- In de Donderdag gehouden raadszit
ting te Baarland werd de burgemees-
Ier, de heer ,1 Ermerins, benoemd tot
gemeente-secretaris met 4 stemmen Drie
stemmen waren uitgebracht op den lieer
P Bruggeman, burgemeester van Oude-
lande
Tot bezoldigd ambtenaar van den bur
gerlijken stand werd benoemd de heer
Ruysaard, mede met 4 stemmen,
legen 3 op den heer P Bruggeman \oor-
noemd
Aan F. I.eveijn, gemeentewerker le
Waarde, is een pensioen toegekend van
f 140.
- De Minister van Financiën maakt
bekend, dat opgeheven.worden de bussen
bestemd voor de ontvangst der aangiften
voor de vermogensbelasting geplaatst in
de secretarieën der gemeenten 's Heer
Arendskerkc en Ovezande
- Benoemd tot gemeentegeneesheer te
Wolvega, gemeente Weststellingwerf 'Frl
de heer J P W Geill, art., woonachtig te
N i s s e
o
Uit Zee uwsch-V-laanderen W D.
Het personeel en de passagiers op
de van Philippine in de richting
van Biervliet rijdende tram der Z Vlaam-
sclic tram wegmaat schappij zagen Donder
dagmorgen in den Clarapohler zeer snel
n luchtballon dalen. De tram stopte en
de halion, die aan dc kleine gaatjes, die
er in waren, doorschoten leek, werd op
gevangen en geborgen Het was blijkbaar
een Duitsche proefballon
De kommies-deurwaarden der di
recte belastingen de heer J Dalmeijer
wordt met ingang van 1 Mei as. ver
plaats van Oostburg naar Katwijk-Bm-
nen.
NEDERLANDSC1IE ANTI OORLOGS
RAAD.
Donderdagavond hield de afdeeling
Vlissingen van den Nederl. Anti-Oor
logsraad in het lokaal Buning een open
bare vergadering, die zeer goed bezocht
was.' De bijeenkomst werd ingeleid door
ds H. C Hoger zeil, die met een
kcrl woord opwelde toe le treden tot
deze mooie beweging, waarmee reeds
buiten Nederland verscheidene personen
.ympathiseeren.
De eersle spreker was rar. J. A Ro
sen veldt (S. D.A P.) van Utrecht, die
hel doei van den \nli-Oorlogsraad 'tbest
meende aldus le kunnen aangeven dat
niet het idee bij de voorstanders beslaat
den tegenwoordige» oorlog zoo spoedig
mogelijk le doen eindigen, maar wel die
maatregelen te gaan treffen, die oen her
haling van dezen oorlog voorkomen Hij
schelste in korte trekken de tegenwoor
dige vreeselijke slachting.
Eeti tweede vraag is, waar groote
machten niet in staat zijn geweest dezefl
oorlog te voorkomen, wat wij Nederlan
ders, daar nu wel aan kunnen doen. Het
allereerste wat er moet zijn is de wil om
er verandering in te brengen Die wil is
I er wel geweest bij de groote massa,
