MIDDELBURGSCHE COURANT.
Dinsdag
28 Maart.
FEUILLETON
As
1S9- Jaaryang
1916
©eze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de «cmr-rft
bezorgd kragen door de Agenten te Vli6singen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummere kosten 5 cent
Advertentiën a 30 «ent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
8^" Advertenties vóór één uur te bezorgen.
U, die zied
aiwHB-erti!
deze maaoii
ifiers gratis.
RU
op .«os i>
de nog is
Het Uagin van bet eind
•ok een grashalm geeft de richting van
<U> wind nan, eneen mensch gelooft
graag wat hij hoopt
Zoolang in de oorlogvoerende iatiden
alten met geestdriftige eensgezindheid
over niets anders spreken dan over het
volhouden lot het bitter einde, zoolang
krijgt men voortdurend den indruk van
een stugge vastberadenheid, welke geen
mogelijkheid opent voor ook maar de ge
ringste neiging tot tocnaderen, voor hel
luisteren naar andere woerden dan alleen
die over door-vechten. Toch is geen vre
de denkbaar, zonder dat eerst zoo'n pe
riode van verzachting eraan voorafgaat.
Nn, ineens, is in Duicschland zoi'u
stemming uilgebroken Dat wil heel wat
aeggen in een land met uiterst strenge
•ensunr, waar ieder woord van kritiek
dadelijk werd bestempeld en gestraft als
landverraad In Engeland uiten tie bladen
xi*h vrijer In Duitschland /al men in
de pers te vergeefs een weerklank heb
ben gezocht van wat er in 't volk ooi-
ging Het hocra-patriottisme was alleen
keerschend
Tol dat de laatste weken de raadgevin
gen om niet aan de regeering een anderen
wil op te dringen, en. de geruchten over
onlusten, het vermoeden deden rijzen,
dat onder dat consuur-pantser iets aan
'4 broeien was. Het is plotseling door
dat pantser been gebroken op twee plaat
sen aan den cenen leant als een drang
tot verscherping van den ooriog om er
spoediger een eind aan te maken, aan
den anderen kant door de afscheiding van
oen deel der sociaal'democraten, die inee-
ne* dat het nu genoeg is.
We zullen niet optimistisch zijn.
We begrijpen heel goed dat een stem
ming van zelfs een groot deel der bevol
king van een land, nog niet dadelijk de
plannen van een verantwoordelijke regee
ring behoeft te veranderen We weten,
dat een vrede van twee kanten moet ge
sloten worden, en dat een vredesneiging
can de zijde die de meeste troeven in
handen heeft, die het verst in het land
vöb den tegenstander slaat, veel kans
heeft niet dadelijk beantwoord te worden
door de andere partij, die bij uitstel slechts
meent te kunnen winnen. Het kan nog
lang duren
M aar een verandering is er Hel
Duitschland dat ons nu geopenbaard
werd, ziel er heel anders uit dan het in
oorlogsroes levende volle van het eersie
jaar van den krijg
Toen in September j 1 het groote En-
gelsch-Fransclie offensief aan het Wes-
lerfront mislukte, zal wel niemand ernstig
gedacht hebben aan de kansen op een
vrede ddiirom Als nu weer zoo iels mocht
gebeuren, zal dan niet de mogelijkheid
Mries van den Tarafjori
een „slrill" vertelling van
JOHAN C. W. JUUHL.
Uit hel Noorsch vertaald door M. A. Z.
15).
Die ligt wel behouden en behoorlijk
gedekt tegen den rotswand
Een straal tabak wordt met kracht uit
gespuwd God den 'eer zij lof en prijs,
ze waren toch niet van alles beroofd
Maar de kleine Ol/na zit ineengedoken
op een rotsblok Ze houdt haar gezichtje
iu haar handen, bibbert en huilt, en haar
ten den klapperen.
„Waar 'uil je nou omf'
Andries doet haar schrikken door die
vraag.
„Tk was zoo bang", komt er -mét een
zacht lie vend stemmetje
„'Ebben we ïlu tijd om bang te zijn?
gaal immers naar de stad en krijgt zoete-
fcoek."
Op die belofte strijkt het meisje glim
lachend haar arm over haar "blauwe kij
kertjes. Maar ze is overmoe, en rillin-
igen gaan door haar lichaam1. Het was naar
weer, vond ze.
De rok wordt nu tritgelrokken. Ze
wringt dien uit en Slaat hem1 herhaalde
op een toenadering, wel is waar niet ze
ker, dan toch aannemelijker worden ge
acht? Wijst ook dal niet op een verande
ring?
Maar afgezien van de speculaties over
hetgeen er uit de onmiskenbare veraade-
ring zou künnen voortvloeien, is naar
aanleiding daarvan nog op iets anders
te wijzen.
Er wordt in öns land in de laatste
week met bitterheid gesproken over
Duitschland En niet zónder reden
We zullen echler goed doen wèl in
gedachte te houden dat niet van iedere
Duilsche uiting of Duitsche daad de ver
antwoordelijkheid op het heele Duitsche
elk gelegd kan worden.
Wanneer een twintigtal Rijksdagleden
den moed hebben zich tegen de over-
hecrschende geeslesriehling qpenlijk te
verzetten, dan kan men er zeker van zijn,
dal er vóór die daad heel veel over
gesproken is, en dat zij heel velen achter
zich hebben, die er net zoo over denken.
En als men een slem wil hooren uit
andere kringen, dan leze men in hel
jongste nummer van de (oude) „Amster
dammer" het prachtige artikel van dr
Edward Slilgebauer, don bekenden ro
manschrijver.
Wat deze schrijver hier aan zijn land-
genooten voorhoudt, zijn aansporing
weer „Duitsch" te worden
en af le leggen wal „Pruisisch" in hen
is, zal op hen wel diepen indruk moe
ien maken, óls zij hel onder oogen
krijgen.
Een tijd geleden deed het ons nog
altijd onaangenaam aan, wanneer van de
oorlogvoerende volken iemand de oeaheio
verbrak, en zijn eigen regeering afviel
Hel wordt nu anders. Wanneer bijna 'wee
jaar lang een volk onder slreng-mihfaire
regeering staat, dan kan het niet anders
of de al dieu tijd onderdrukte vrije ge
dachten-uiting moét een uitweg vinden
Een mililaire regeering is uit zijn aard
nu eenmaal zoo eenzijdig, dat de gewone
burger vanzelf op den duur tot verzet
zal komen
De eerste woorden van openlijk verzet
zijn nu gesproken. Ze zullen nog wet
niets dadelijk veranderen Maar na die
eersten zullen er meer volgen We zullen
niet gdan opsporen, wSt voor oorzaken
tot die verandering meewerken, daarvoor
welen we veel te weinig van wat er in
Duitschland gebeurt. Maar het kan niet
anders of de toestanden die tol de ver
andering leidden, zullen ook worden
waargenomen door de verantwoordelijke
personen aan het hoofd der regeering
En daarom hebben we de verwachting
dal de nu begonnen fase later zal worden
angewezen als het begin van het einde
18 1 8 8 I 8 1
DE STAATSLEIDING.
Zooals ook de vorige maal was ook nu
den eersten dag der inschrijving het mee-
rendeel der inschrijvingen blijkbaar nog
niet ingekomen, aangezien liet bedrag
malen tegen den bergwand
,Nu moeten we ons 'aasten en onze
kleeren weer aantrekken, opdat we aan
komen vóór het te laat is Ik zie, dat de
zon op de elling komt
Ilij kijkt naar de zon en schiet zijn
broek aan
Een poosje later vaart de kleine zwarl-
geteerde boot met een driekant zeil de
Kjydnahocht uit Het zeil is nat. En An
dries vindt het onvoorzichtig hel voluit
op te zetten
Maar als ze nu den fjord van Bergen
invaren, laat hij de bruingclooide lap zich
geheel ontplooien Onderweg wordt ze al
wal gedroogd. En het zou schande zijn
nu met een driekantje te zeilennu de
wind niet harder blies dan vandaag.
Olina zat te kijken naar de rij witte
pakhuizen aan de Zandbocht, Sondviken1)
jwas het eerste wat ze zag, toen ze. otm de
„Kvarv"-punt2) heenkwamen Ze zagen er
zo,o mooi eh schoon uit, die pakhuizen,
en schitterden in het zonnelicht «n in de
door den Noordenwind zoo heldert luchl
En al de gebouwen langs den rotskant
hadden vergulde oogen, die ver over den
fjord schenen te kijken, ,,'eel lot aan
het kleine lage uiS, west aan zee," waar
ze zelf woonde.
Sandviken, een voorplaatsje Noor
delijk van Bergen.
s) Bij den ingang van dyn Bergens-
fjord
van de ingeleverde biljetten zeer ver
bleef beneden het benoodigd totaal der
leenflig. Mel name heeft het de aandacht
gclrokken, dat er onder de inschrijvingen
nog zeer weinig waren van bankierskan
toren. Alleen de Nederlandsch-Indische
Handelsbank schreef in voor een bedrag
f 900 000
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Onze zeevaart
Met voldoening kim geconstateerd wort
elen dal liet dreigend conflict in onze
scheepvaart-kringen aanmerkelijk is ge
luwd.
In de gisteravond te Rotterdam gej-
houden gecombineerde vergadering van
de Vereeniging van Ned. Gezagvoerders
en Stuurlieden ter Koopvaardij en den
Bond van Machinisten ter Koopvaardij,
werd in de eersie plaats door den voor
zitter meegedeeld, dat door de S M.
Nederland, den Kon Holl. Lloyd. den
Kon. WesMndischen Maildienst en de
Kon. Ned. Stoomboot Mij. met groote be,-
reidwilliglieid aan de verlangens van het
gezagvoerend personeel reeds was tege
moet gekomen De directies voornoemd
bleken van oordeel dal haar gezagvoer
rend personeel allerminst een conflict
had uitgelokt, dat ten deze geen sprake
kon zijn van een loonactie en dat de
vensch van bedoeld personeel, om hun
na te laten betrekkingen behoorlijk ver
zorgd te weten, in <ie .gegeven omstan
digheden alleszins mdelijk was te achten
Tevens was bericht ontvangen van de
leden varende bij de Hollandf-Amerikalijn
en Batavierlnij, dat ook die feederijen
de wenschen ten volle hadden ingewil
ligd
Nadat de stand van zaken breedvoerig
was besproken, werd besloten een af
wachtende houding aan te nemen, in lioei-
verre de verschilk-ade reederijen zich
bereid zullen verklaren aan de wenschen
van het personeel gevolg te geven.
Hierbij bleek dat verschillende reef
derijen geen principieele bezwaren hier
tegen hadden, d och ten deze het besluit
wenschten af te wachten van de Scheepj-
vaart vereeniging.
Ten slotte werd met algemeene stemt
men het besluit genomen, de reederijen
afzonderlijk door deputaties uit hun perf
soncel te verwittigen van de reeds in
de vorige vergaderingen genomen besluK
ten
Overeenkomstig een door de Scheept
vaart vereeniging te Rotterdam genomen
besluit, heeft haar voorzitter, de heer
Nijgh, aan den Minister van TL, N. en II
een schrijven ter hand gesteld, waarin
wordt meegedeeld, dat de reederijen wel
allerminst aan billijke verlangens der
scheepsofficieren, wat betreft de zorg
voor nagelaten betrekkingen van slachtt-
offers in het oorlogsgevaar, iets in den
weg willen leggen Slechts de wijze waart-
op de officieren gemeend hebben aan
die verlangens uiting te geven, gaf aant
leiding tot hel (thans door de Scheep
vaart vereeniging ingenomen standpunt
En ze hoorde een rollen en dreunen
en stampen, dat haar deed denken aan
de zee, als die woes! was Maar 't was
toch een ander geluid Het was, of ze
in een vreemd land kwam
Nu kreeg ze hel roode lichtbaken op
.Skollegrund" in t oog. Olientje was wel
niet zoo dikwijls in Bergen geweest, maar
ze wist, dat als ze bij het liclil op den
havendam waren, ze in de stad waren
aangekomen.
En dus maakte ze een punt van haar
rokje nat met wat spoeg en wreef daar
mee haar vaalbleek gezichtje om schoon
te worden t Gezichtje was nog een
tintje witter dan gewoonlijk. En terwijl
ze zich geeuwend uitrekte op de roei
bank, huiverde en bibberde ze 't Was
akelig, als je kleeren aan je lijf moesten
drogen
Maar hel was prettig te weten, dat ze
nu een kom kokend heele koffie zou krij
gen en lekker stadsgebak met suiker er
op Dat had haar vader haar beloofd
Ze voeren hel havenlicht voorbij en
kwamen op de groole bocht „Vaagen",
waaromheen Bergen is gebouwd.
Wat was t 'ier een vreeselijke drukte
en lawaai! God vader mocht weten, waar
ze zich in de stad al niet mee bezig 'iel-
den Er waren allerlei geluiden en men
hoorde alles tegelijk hameren, fluiten
en bellen jen klappen, nel alsof ze niets
anders te doen'adden in die stad dan
bpujloft te 'ouden
De torpedo de r Tubantia.
Hel Iland. deelt mee, dat torpedo's mol
bronzen luchtkamers uitsluitend worden
geleverd door de firma SchwanJ,zkopff te
Berlijn Schwartzkopff-lorpedoS? hebben
uitsluitend behalve Duitschland
Holland, Spanje en Japan en enkele Zuid-
Amerikaansche Stalen.
De Whitehead-torpedo's, het model bij
de Fransche en Engelsehe marines in ge
bruik. hebben evenals de nieuwe in eigen
ateliers vervaardigde Duilsche torpedo's,
stalen luchtkamers
o
De overvaart naar Engeland.
De StOiomv Mij Zeeland en de Bata-
vicrlijn maken bekend, dat, in verband
me! de tegenwoordige omstandigheden
li verhoogde onkosten, de prijs voor en
kele overvaart van of naar Londen vanaf
1 April a.s. wordt verhoogd tot f 36 per
persoon.
De gevaarlijke Noordzee
De secretaris der Nederlandsche Zeet-
liedenvereeniging Volharding te Rotter
dam deelt in Het Volle mede. dat van 31
December 1915 lot vandaag in het Ka»-
naai niet minder clan 15 Nederlandsche
schepen zijn verongelukt, waarbij 37 HoB-
landsche zeelieden zijn omgekomen, n 1
28 van de La Flandre, 3 van de Apollo. 1
van de Maashaven, 3 van de Rijndam
en 2 van de Maasdijk
Vlceschvoorziening
In deze week is wederom een aanvang
gemaakt met de beschikbaarstelling van
de zgn regeerings varke ns Alle ge
meenten 750 die lot dusverre var
kens kregen, ontvangen ze wederom In
totaal worden deze week bijna 10.000
stuks afgeleverd. Aangenomen mag wor
den, dat het mogelijk zal blijken, op de
zen voet nog geruimen tijd de leveringen
voort te zetten Met nadruk is er de aan
dacht op gevestigd van de desbetreffende
autoriteiten, die met het onmiddellijke
toezicht belast zijn, dal de slagers de
aan hen verstrekte varkens uitsluitend
in het klein mogen verkoopen. Deze le
veringen zijn ongeveer even groot als die
van einde December 1915 en geschieden
eveneens tegen de toen geldende priji-
zen
Ten opzichte van den uitvoer van gcL
slacht rundvee lean vermeld wor
den, dat hef aantal Iv G waarvoor deze
maand consent verleend is, even groot
is, als hel aantal dat in de drie vorige
maanden werd geëxporteerd. De medof-
deelingen, dat door verleening van com-
senten aan de producenten de uitvoer
vergroot werd, waren onjuist.
Bij de uitvoerregeling van de maand
Maart werden detotaalfrconsenlen voorde
exporteurs verminderd en hetgeen aldus
vrijkwam, werd voor landbouworganisa
ties beschikbaar gesteld
De ervaring heeft geleerd, dat mede
door deze regeling de exportprijzen be
langrijk stegen en dientengevolge onder
vond ook de binnenlandsche vleesehvoon-
ziening moeilijkheden.
Het ligt dus ook in de bedoeling na
Nu eens klonk liet gedreun van do.
'ijschmachines - akelig groote dingen -
op een van die 'ooge schepen, dan
weer op een ander, terwijl witte damp
in 't gezicht woei van de inenschen do
er bij stonden Em in de groote over
dekte schuilen, die „een dak 'addoli net
als een 'uis'' liep het graan langs diepe
goten En zoo veel kisten en tonnen 'en
witte meelzakken werden overgeladen "in
de schuiten, dat er geen einde aan
kwam De kleine Olina vroeg zicli ver
wonderd af, wat er wel in al die zware
kisten zou zijn Waren hel hrooden af
koeken'' Dan werd er veel gegeten in de
stad En onbegrijpelijk veel menschep
waren er zeker, zooveel nis er was,
dat ze noodig 'adden En zoóvee*»*tonnen
en vaten ook' Haring was er in sommige
van die tonnetjes, zooveel verstand had
ze er wel van Maar die verbazend groo
te vaten wonder, o wonder, daar koa
toch geen sterke drank in zijn? Dan
zou de 'eele slad dronken worden.
Dal de sfadmensclien raar konden doen,
wist ze wel uit al wat ze daar al van
gezien en ondervonden had, en dat had
den haar vader en moeder ook dikwijls
gezegd, maar zóó raar dan moest ze
ze eerst zien neervallen op straat.
De wille meelzakken kon ze 't b jt
begrijpen Er waren zooveel 'uizen in de
stadl En in ieder huis waren veel ka
mers, en in iedere Immer man, vrouw
en ..een 'eele boel kinderen, zooals thuis
hei einde dezer periode, die 1 Apiit
afloopt, geen uitvoerconsenlen voor rimdL
vleesch meer beschikbaar le stellen,
voordat de voorziening van het binnens
land met voldoende rundvlcesch tegen
behoorlijke prijzen verzekerd is
In hoeverre nu een regeling overeeig
komende met die voor de varkens ont
worpen zal worden, kan nog niet vrori-
den medegedeeld
Wel slaat vast, dal een gelijk systeem,
gezien de zeer uitecnloopende eische*,
die de binnenlandsche slagers moeten
stellen aan hun slachtvee, onuitvoerbaar
De 'I'ar we vo orraad
Naar Hel Centrum verneemt, is door
de Nederlandsche Regeering beslag gew
iegd op de laadruimte van het s s Wes-
terdijk bij de eerstvolgende vaart van
Amerika naar Rotterdam voor het vorm
veer van tarwe, zulks ter verdere aauvull-
ling van den tarwevoorraad in ons ïand,
die momenteel gering is.
Uitvoerverboden.
Bij kon. besluit is de uitvoer van as
best verboden
Gevolgen van een vergissing
Kapitein Verwilligen van de sleepboot
„Barbara IV te Dordrecht, die 20 Jan
te Selsaete België door ue Duilachers
is gearresteerd, is Vrijdagavond onver
wachts in zijn gezin teruggekeerd
Toen hij 26 Januari te Selsaete w de»
wal ging om de uilklaring voor Nederland
in orde te maken, is hij door Duitsche
militairen aangehouden en verhoord. Men
verdacht hem van spionnage en meene
men van brieven Den volgenden dag is
hij naar Gent en vervolgens naar Brussel
voerd, waar zijn zaak verder zou wor
den onderzocht Het bleek hem daarbij,
dal zekere schipper Paepe had ver-eld,
dat hij, Verwilligen, zich aan geuoemde
misdrijven schuldig liad gemaakt D^ze
Paepe zat echter zelf in Duitschland ia
de gevangenis en liet duurde zeer lang
eer die schipper te Brussel met den be
schuldigde kon worden gecorfronleerd.
Toen dat echter eenmaal had plaats ge
had, bleek terstond, dal de aanklager zich
in den persoon van Verwilligen liad ver
gist en deze kon dan ook dadelijk ree-
trekken Men voorzag hem kosteloos van
passen en reisbiljetten en liet hem op
eigen gelegenheid van Brussel naar Ne
derland reizen
Verwilligen verklaarde steeds goed be
handeld te zijn en goed eten te hebben
gehad Bij zijn vertrek ontving hij zelfs
van de officieren een paar sigaren, terwijl
zit hem de hand ten afscheid reikten
N B C
The Cen sor
Een lezer meldt aan ..De Tijd''
Dezer dagen gewerd mij uit Coruua
(Spanje) bericht van een mij hekend pas
sagier. die de reis naar Brazilië maakte
aan boord van het stoomschip „Frisia"
an den Kon. Holl Lloyd Hij schrijn
..Meer dan een dag oponthoud had-
ook". dacht ze Er zou niet voor zoo heel
veel koeren zijn in zoo'n zak niet grut-
tenmeel, als dat onder allen verdeeU.
werd en ze allemaal er van mochten
eten tot ze genoeg hadden Alleen in 'f
Westen aan zee 'adden ze 'onger" en
moesten honger lijden, omdat ze niet zoo
volop te eten kregen als de mcnschen
in de stad Maar dat was nu zoo dn wil
van den groolen Vader daarboven en dan
moeien ,,wij zondige mensehen" zwijgen
Neen kijk daar eens! Al z'n leven,
wal was dat nu voor een spook? Een
akelige zwarte vent met een bijzonder
groot hoofd en groole schitterende gla
zen oogen stond op een ladder, die van
een boot recht toe recht aan naar de
diepte van de zee ging En rondom dat
gekke spook waren ze bezig met groote
vierkante stukken grijze steen Daar ging
die zwarte kerel de ladder af Er kwamen
zooveel blazen op 't waler, alsof hij daar
beneden huilen adem „stond te 'ijgen."
Dat was toch wel naar voor dien !ee-
lijkerl. Maar in de boot waren ze blij,
dat ze die verschrikking kwijt waren,
want ze deden alsof ze niet merkten, dat
da', spooksel verdween Ze draaiden al
maar aan de spaken van een groene kast,
net een orgel zooals de dominee er een
had Maar geluid kwam er niet uil de
kast, hoe ze ook draaiden Neen, die
s'ad. die stad! lieve tijd, wat ze daar al
niet bedachten!
(Wordt vfervolgd)
