MIDDELBURGSCHE COURANT.
u>9e Jaargang
Vrijdag
17 Maart.
fflNHEMLAPiO.
Ssatl -sa Provineie.
60
I9U»
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Zy, die zien nu op »no blad
abonnceren ontvaagan de nog in
deze maand verschijnende no®
nters gratis.
NEDERLAND EN DE OOIU.OG.
De Tubantia",
Dat gisteren de eerste verhalen van de
gereonen tegenstrijdig waren, is niet te
verwonderen De meesten lagen te kooi,
hel <n dus van de ontploffing niets ge
zien en waren bovendien te zenuwach
tig ,oni precies te weten wat er gebeurd i^.
Maar nu hebben we nauwkeuriger
nieuws
Het departement, van Marine deelt me
de, da< uit beëedigde'verklarin
gen Afin den tsten en 4en officier en van
den uitkijk ven de Tubantia" is gebleken,
dal hei stoomschip door een torpedo
is getroffen, daar de witte streep
belle nbran), door een gelanceerde tor
pedo veroorzaakt, duidelijk door hen is
waargenomen. Toen deze streep op het
midden van hel schip uitkwam, volgde de
ontploffing De „Tubantia" werd getrof
fen op ongeveer twee meter beneden de
waterlijn aan stuurboordzijde
Fr is dus het ergste gebeurd wat denk
baar is. Een neutraal schip, op weg van
t eene neutrale land naar het andere, is
s nachts zonder eenig onderzoek of
enrige waarschuwing tot zinken gebracht,
zonder dal de aanvaller ook maar eenige
omging heeft gedaan ionx iets voor de red
ding van de opvarenden te doen
Dal we dadelijk aan een Duilsche tor
pedo denken, spreekt van zelf. Geen der
andere oorlogvoerenden heeft de me
thode toegepast van het zonder onderzoek
in den grond boren van koopvaardij-sche'r
pen. En dat de Duitschers zich daarbij
hc haaldelijk „vergisten" in neutrale sche
pen. weten we uit het gebeurde met de
.Katwijk", de „Medea" en de Artemis"
Een tweede kwestie is de vraag of allen
gered zijn.
Blijkens bij den Marinestaf ingekomen
berichten is het aantal, deels te Vlissin
gen en deels te Hoek van Holland, aan
gebrachte schipbreukelingen van het
stoomschip „Tubantia" 377: terwijl vol
gens opgave van de maatschappij hel
totaal aantal opvarenden was 381 liet
verschil lusschen deze gelallcn zal waar
schijnlijk aan kleine vergissingen bij lieL
tellen* te wijten wezen, zoodat het wel
is aan te nemen dat alle opvarenden ge
red zijn.
Tn de verhalen van de "schipbreukelin
gen wordt wel gesproken van geruchten
over personen die met een sloep zijn
'ongeslagen, maar blijkbaar zijn ook deze
allen gered. Tol nu toe werd er althans
niemand vermist.
Wat nu liet gebeurde zelf betreft daar
over zijn de verhalen van droeve een
voudigheid: een plotselinge schok, een
algemeene vlucht naar het dek, maar zon
der paniek. Aan allen waren hij hel uit
varen kaartjes gegeven met het nummer
van de reddingboot. Maar niets kon gered
worden van de bagage; de meeslen kwa
men half in nachtkleeding boven.
De meeste opvarenden verklaren 'dat
hel schip nog voer, maar dat men op t
punt was ten anker te gaan
Van de verhalen, die allen op hetzelfde
neerkómen, laten we er hier een volgen
door een bediende aan lvel I-Iand gedaan
„Ik was wakker in het logies, dal onder
de le klasse salon ligt. Vergis ik me niet
dan zou de timmerman naai' boven gaan
om bij hel vallen van hel anker te hel
pen, toen een doffe ontploffing klonk
Hol schip lag dadelijk stil Toen ik naar
het dek ging, zag ik, dat in de „Gumoir"
de drempels ontzet waren, zware ko
peren roede waren vernield. Over de
verschansing kijkende, zag ik nog boven
de waterlijn een scheur van een meter
aan stuurboordzijde bij de bunkers, l«
gen ruim 2.
Ik begreep, dal wij getorpedeerd wa
ren en niet op een mijn waren gjeloopcn
Aan stuurboordzijde waren la 5 sloe
pen in Barden geslagen en stukken hout
hingen nog aan do davids. Ik hielp bij
het strijken van een der sloepen aan die
zjjde van hel schip. Om half vijf verlieten
wij het schip. Ongeveer 20 personen,
onder wie hvee vrouwen en een paar
kinderen waren in de sloep Wij ontsta
ken viambouwen, om de aandacht van
schepen te trekken Op het oogenblik, dat
de ontploffing geschiedde, waren er geen
heen in de onmiddellijke nabijheid
>111 ongeveer kwart voor zeven werd an
wij door de „Breda" opgepikt, de houding
■var. den gezagvoerder van de Breda
wu« schillerend Ilij voer naai' de plaats
van het ongeluk cn pikte de meeste sloe
pen op Ook de laatste waarin kapitein
Woilsma, de eerste officier, marconist
en nog eenigc mannen waren. Deze sloep
was op eeiiigen afstand van de „Tubantia"
toen eerst de kop onderdookdaarop
kreeg hel slagzij, richtte zicli weer op
en verdween, de tivee schoorsteeuen za
gen wij nog even boven water Tevoren
was het water in de groote salon binnen
gedrongen
De kapitein en de officieren in de
sloepen stonden rechtop en ontblootten
het hoofd, toen hun schip in de golven
verdween Dit was een aangrijpend
gezicht, dat wij nooit zuilen vergeten'
Dadelijk na hel Zinken kwam een groote
hoeveelheid wrakhout op liet water drij
ven
Op de „Breda" sprak ik den kwar
tiermeester, die in het kraaiennest in
de mast had gezeten Deze had duif
del ijk de baan van de torpedo, die recht
tegen de dwars-zijde van het schip aan
kwam zetten, gezien
Een der bedienden van de pantry
sprong dadelijk*met een reddinggordel
overhoord Later werd hij door een sloep
opgepikt In Hoek van Holland zag ik
hem Foor den schrik waren zijn beide
boenen verlamd.
Tot het laatste oogenblik werkte do
draadloozc Iele grafie nog."
Een tc Vlissingen aangekomen en van
daar naar Amsterdam gereisde passagier
uit Amsterdam vertelde nog het volgende-
Om kwart voor twee werd ik door een
hevigen schok wakker gemaakt. 1 k begreep
onmiddellijk dal er een ongeluk gebeurd
morst zijn en rende, zonder den tijd te
nemen om mij te kleeden, naar dek, waar
zich hel grootste deel van de passagiers
bemanning reeds'bevonden. Er hecrsch-
te hoegenaamd geen wanorde. Officieren
cn bemanning deden kalm hunnen plicht.
In hel bijzonder wil ik hier den reeds
bejaarden „barman" 2e klasse, den heer
Ploeg vermelden, die door zijn kalm en
vastberaden optreden velen tol rust
bracht Ook later, in de reddingsboot;
verkle Jijj vijf ui-en aaneen met 'l roeien
en beheerschte hij ook hier den toestand
volkomen.
Om ongeveer 7 uur kwamen wij bij
den Noord-Hinder aan, waar wij met alle
zorg behandeld werden. Tegen 10 uur
kwamen twee te hulp geroepen Neder-
landsche lorpedobooten ons van daar af
halen
Hierbij deed zich nog een kort incident
or. Nauwelijks waren de schepen den
Ncord-Hinder genaderd, ,of van de andere
zijde naderde een Engelsche torpedoboot
die mi ze Hollandsche oorlogsbodems voor
Duilsche aanzag en „clear for action"
met volle kracht kwam aanvaren Een
kort gesprek was voldoende om het mis
verstand uit den weg te ruimen, waarna
de Fnrelschma» weder verdween.
Na ons aan boord genomen te hebben
voeren de torpedobooten nog eenigen lijd
rond, om naar booten of schipbreukeün-
cn te zoeken, zonder dal échter iels ge-
onden werd.
Ik vergat npg te zeggen, dat wij tijdens
wij in de reddingboot zalen, zeven om-
jeslagen sloepen opmerkten
Te Vlissingen kan ik mij voor hel eerst
weder eenigszins warmen, na uren aan
een in mijne natte kleeding eerst in de
eddingboot. toen op den Noord-Hinder
en ten slotte op het dek van de torpedo-
boot doorgebracht te hebben."
De te Amsterdam aangekomen reizi
gers wax-en nog voor een groot deel zeer
schamel gekleed, velen met dekens om,
sommigen zonder kousen zelfs. Aan hel
Centraalstation le Amsterdam werden zij
afgewacht door verschillende heeren van
liet kantoorpersoneel der Holl. Llovd die
hun van dienst waren Met ataxen wer
den zij naar verschillende hotels ge
bracht. Dit was goed geregeld voor de
schipbreukelingen, die alles verloren had
den.
Persstemmen.
Gisteravond reeds spraken tal van bla
den hun verontwaardiging uit over hot
gel eurdc
Dc N Roti Crt vergeleek den oor-'
log van de Duitsche marine tegen de
handelsvloot met die van Don Quicholte
tegen de schapen.
Is hel sc-hip getorpedeerd, clan kan aan
opzei, ol n.c( opzet gelijkstaande verre
gaande onkunde of nalatigheid nauwelijks
worden getwijfeld De Tubantia" is maar
nie'. het eerste 'het (beste wachtschip. Elke
ccrïogsvaarcler moest ervan op de hoogte
zijn dat di' schip dién nacht bij de Noord-
hinder voorbij, kwam. Wanneer dus in het
donker bij N.-II. maar luk raak op een voor
bijgaand groot schip een torpedo is afge-
gannu 'groot schip een torpedo is afge
schoten, moei degqen, die daartoe order
gat. met groote waarschijnlijkheid, zoo
niet met zekerheid! hebben geweten, dat
liij dc meeste kans had, de Tubantia te
treffen Aanroeping, onderzoek, waar
schuwing. niets daarvan schijnt te heb
ben plaats gehad Het is bar, erger daD
lot nu loc nog lën aanzien van een Neder-'
Jamlseh sclnp plaats gehad heeft
Is het schip op een mijn geloopea dam
toont dal plaatsen van niet verankerde
mijnen een Onverschilligheid voor liet lot
van de neutrale scheepvaart en een min
achting voor conlraelueele verplichtingen
die met opzet gelijk staan
Het Vaderland wijst er op, dal
indien ook nu een Duilsche duikboot het
ongeval mocht hebben veroorzaakt, het
gevaar toeneemt, dal Duitschland tegen
zijn eigen wensch, in conflicten met neu
trale Stalen zal worden gewikkeld door
'I optreden van de gezagvoerders zijner
onderzeeërs.
Het blad vraagt aan de Duitsche mari
ne ten dezen andere, betere en "ineer
bindende regelen voor de gezagvoerders
der duikboolen te stellen, regelen die on
besuisdheden als met de „Katwijk", de
„Arlemis'' en de „Bandoeng aangaande
de „Tubantia" wachten wij uog af) in
de toekomst onmogelijk maken
De Telegraaf gaf een blaadje uit
liet „Dagboek va;i een Amsterdammer",
aarin lakoniek dë'namen van vier getor
pedeerde schepen worden vermeld Me
dia, Katwijk, Arlemis en Tubantia, en
daaronder liet versje
Torpiller,
Enquêler,
S'excuser,
Torpiller,
Enqüêter,
S'excuser,
Torpiller,
Enquêler,
S'excuser,
Si cette histoire vous-embète
Nous allons la re.recommencer!..
Torpedeeren, onderzoeken, zicli ver
ontschuldigen, enz Als deze geschiedenis
11 verveelt, beginnen we haar van voren
af aan)
Het Nieuws v d Dag vraagt waar
het heen moet indien de Duitsche mari
ne-officieren telkens opnieuw dingen
doen, waar voor de Duitsche regeering
achteraf verontschuldigingen aanbiedt In
dien het gebeurde met de Tubantia in
den nieuwen koers van Duitschland ligt,
zou het vrij wel neerkomen op het stop
zetten van onze geheele scheepvaart
De Nieuwe Crt. schreef 0. a
„Hel is zes weken geleden dat de Ne
derlandsche Arlemis in de Noordzee ver
zink. Het is een maand geleden, dat dé
Duilsche regeering officieel tegenover de
Nederlandsche erkende, „dat de lorpe-
deering (van dit schip) een fout van den
lorpedobool-comhiandanl is geweest, de
handelwijze van dien commandant veroor
deelde én dienovereenkomstig
maatregelen trof; dat zij haar leed
wezen over hel voorgevallene betuigde
en zich bereid verklaarde do geleden
schade te vergoeden.
Wal zal men hier te lande ilu moe
ien denken, wanneer straks, at dan niet
op hel protest van onze regeering, uit
Berlijn de „gebruikelijke" nota komt van
erkenning', verontschuldiging, bereidver
klaring, maatregelen, euzoovoorts'?
Natuurlijk, voor de Duitsche regee
ring is ook deze ramp, door haar marine
aan een bevriend land berokkend, weer
een pijnlijke gebeurtenis Beschamend te
vens, omdat daaruit voor de zooveelsle
maal blijkt, dat zij, bij alle voortreffe
lijkheid der Duilsche organisatie, haar
krijgsmacht Ler zee, de commandanten
van haar oorlogsvloot, niet in de hand
heeft. Die boren neutrale handelsschepen
in den grond, laten zich Berispen en be
straffen. slaan de maatregelen en belof
ten van hun regeering in den wind en
schieten in volle zee op Nederlandsche
burgers, schepen en goederen
-Dc anti-Duitsche stemming in ons land
whs langzamerhand wat aan 'lafnemen
- wij hielden dat voor een verschijnsel,
hetwelk in Duitschland waardeering
vond. Maar de Duitsche mhrine schiet er
op los...
Nog een schip', maar geen Ne-
derlandsch.
Men meldt ons uit Dén Haag
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
hedenochtend 6 uur vanaf hét lichtschip
Noord-Hinder noodseinen zijn Waarge
nomen. f it Vlissingen zijn een sleepboot
en een torpedoboot daarheen vertrok
ken. Meer bijzonderheden zijn niet he-
end
f ater meldde meu ons:
In aansluiting aan het reeds g&nelde
wordt door den marinestaf meegedeeld,
dal hel Zweedsche stoomschip „Ask" van
Stockholm een ongeval is overkomen en
dat het gesleept wordt door liet Noor-
sche stoomschip „Liesbelli". Van de Ne
derlandsche torpedobooten werd geen as
sistentie noodig geacht. Hel schip pas
seerde le 9 30 het lichtschip Noord-Hin-
t en koerste -om de Oost
-> -
Aan de grens.
Lil 1 VI O Doel meldt men ons
Na een paar vcrgecfsche pogingen is
liet een 7eeuwsch landbouwer, wiens Inn-
terijen greotendeels op Ilollandsch ge
bied liggen, maar wiens hofstede op Bel
gisch gebied hinnen den draad staat, ge
lukt met twee zijner knechten over de af
sluiting le geraken door raiddel eener
dubbele ladder. Zij moesten daartoe over
eh' draden, d ie tegen en op den dijk ge
spannen zijn
Zijre vrouw en eenige kinderen zijn op
de boerderij achtergebleven
Een 1 radbouwer van I I 0111 e n i s s e
was e n lituial jaren geleden naar het
Noorden van Frankrijk getrokken, en had
er spoedig door zijn kennis en voortva
rendheid cenc uitgestrekte schoone boer
derij met een talrijken stal prachtige
paarden cn ander vee. Het ging er den
degcliikcn landbouwer naar wensch, 'ot-
da' de oorlog uitbrak en zijne hoeve
kwam le vallen in het door Duitschland
bezette gebied, en niet ver van hef loo-
neel van den strijd
f angzamerliand moest hij zijn vee af
stam, zijne landerijen Iconden slechts voor
een zeer klein gedeelte worden bewerkt,
tot ov_rmaal van ramp stierf zijne zeer
/crgz&rac oclitgemoote, en het slot der
droevige geschiedenis is, dat hij naar zijn
geboortegrond terugkeert Zijn kroost is
hier reeds eenigc dagen geleden, aangeko
men; de jeugdige kinderen zijn door de
Duilschers naar West Munster gebracht,
vaar zij dcor familieleden konden wor
den afgehaald
Uitvoerverboden
Bij Kon Besluit is verboden de uitvoer
van peper en bindrotting.
De verkoop van stoomtreilers
te IJ muiden.
I Schijnt met den verkoop van sloom-
trritors tc IJmuidcn naar de N R. Cl.
meldt niet zoo vlot te gaan, als men
wel gedacht had en vreesde Van de ver
kortte stoomtreilers is er nog geep naar
buitenland vertrokken, met uitzon
dering van de naar Denemarken verkoch
te sloomlrejlCrs „Donald" eri „Silvain".
waarover de onderhandelingen reeds ge
voerd werden vóór er eenige actie tegen
verkoop van schepen werd gevoerd
Thans liggen er in het Noordzeekanaal
19 stoomtreilers en 2 stoomdrifters, wel
ke schepen naai' Noorwegen verkocht
heelen le zijn. De onderhandelingen over
den. verkoop van al deze schepen, met
uitzondering van drie van de Vigor-ma'at-
sehappijen, zijn gevoerd met éón builen-
landsclién koopcr Van verschillende zij
den vernam liet blad nu, dat het mee-
endecl van de aan de visscherij onttrok
ken schepen spoodig weer in de vaart op
cn van IJmuidcn gebracht zal worden,
althans dat daar pogingen toe worden
aangewend.
De overdracht van de schepen schijnt
op financiëele moeilijkheden van de zijde
a den kooper te stuiten.
Dat de schepen tijdens de mderhande-
liu en over den verkoop uil de vaart ge
nomen werden, zou begrijpelijk zijn Het
•erscliil lusschen den koopprijs en de
som, waarvoor de schepen verzekerd'
zijn, was te groot, om de risico van een
belangrijke winstderving te loopen, voor
geval een schip verloren mocht gaan
vóór de overdracht had plaats gehad.
o
Tc. veel ij ve r.
Dinsdagmiddag bevonden zich twee
grenswachlsoldaten en een onderofficier
op de grens der gemeente Winterswijk in
de buurtschap Kotten Op eenige, meters
afstand staat een semwachtershuisje,
waarvan de bediener, een Hollander, de
soldaten uitnoodigde bij hem een buur
praatje te maken. Zij gaven hieraan ge
volg, zooals wellicht meermalen gebeur
de, doch nauwelijks binnen, verscheen
een Feldwebel en een Duilsch soldaat
en arresteerden liet drietal. De sergeant
zag nog kans le ontvluchten, docli de
beide se Idalen werden meegenomen naar
hel Duitsche grensplaatsjc Burlo Eerst
*s avonds werden zc op vrije voelen ge
steld, nadat de Feldwebel een standje had
gekregen om zijn overdreven dienst ijver,
want ook de Dtiüschers waren vaak /on
der overlast le ontmoeten, op lïoi-
landsch gebied beland.
- i t Middeïburg
In de Woensdagavond onder voorzit
terschap van den heer J Vreeken gehouden
vergadering van de afdeeling Midde 1-
burg var den Volksbond vcreeniging te
gen dankinisbruiïi, werd besloten voor lid
hoofd' eshiur de candidatmir van den
nee P W. van Hnssel le t'irecht te
steunen
Ingekomen was een schrijven van hel
hoofdbestuur waarin liet mededeelt aan
de jafpeelhigen geen subsidies ïneer te ge
ven als dc aanvragen daartoe niet uit
voerig worden toegelicht Dat het niet
makkelijk gaal hulp van het hoofdbestuur
tc krijgen, ondervond hel bestuur, toen
het vroeg om gratis toezending van eenige
exemplaren van hel werkje Goedkooper
en goede voeding'de afdeeliug schafte
er toen zelve eenige aan om uit le declen
aan vie meisjes, die de herhaliugschool
bczóeken
Om fiiiantieele redenen werd beslo'en,
dal de afdeeling zich niet bij den Anti
Oorlogsraad zal aansluiten
Medegedeeld werd, dat de heer DekJ
leer, de leider vin - den eartonnagecursus
ccist 11a veel moeite over de noodige
materialen de beschikking heeft gekre
gen en dat eerst U dagen geleden de
euisns kon beginnen
De rekening van de penningmeesteres
mej L Backer, aanwijzend aan ontvang
f 296 06 en uitgaaf f 293 721/*, alzoo een
goed slot van f 2 73'werd goedgekeurd
In bel jaarverslag van de secretaresse,
mej G va 11 der Weel wordt herinnerd
aan de gebonden huisvlijttentoonstelling
cn andere door de afdeeling verrichte
zaken, die vroeger reeds zijn vermeld
Door de polilie alhier is aange
houden de werkman F O., verdacht van
diefstal van geld, 'ten nadeele van zijn
patroon Na verhoor is "hij op vfije voe
ten gesteld.
Gisterenmiddag werd op <len Noord-,
singel alhier een der zwanen, die '>nze
resten sieren door een boerenwagen
overreden en gedood.
Gistermiddag is alhier het 3-jarig
dochtertje ven den koopman in de
korte Singelstraat overreden door een or-
■elwagen; bel bekwam ernstige kwetsu-
en, èn werd naar hel gasthuis overge
bracht
Uit Vlissingen
Men schrijft ons uit 'V 1 i s s i n g en
Donderdagmiddag werd op hel station
alhier aangehouden een 9-jarig Belgisch
jongetje, dat er zijn werk van "maakt van
uit Bergen op Zoom telkens kleine reis
jes te maken, en dan onderweg liedjes
te zingen en te bedelen, waarbij bet zich
niet schijnt te ontzien pakjes en andere
voorwerpen van passagiers lot zich le
nemen Reeds lang werd de kleine be
spied en meermalen uit den trein ver
wijderd, zoo ook Donderdagmorgen te
Roosendaal, doch met den volgenden
rein kwam hij toch weer te Vlissingen.
waar echter dezelfde conducteur, die
hem fe Roosendaal uit den trein verwij
der <1 had, thans als perroncontroleur
dienst deed Het schijnt dat de 'lijn
Roosendaal -Vlissingen tegenwoordig nog
al ruim bedeeld is met dergelijke geluk
zoekers én herhaaldelijk hebben de con
ducteurs klachten over lastig vallen en
spoorloos verdwijnen van verschillende
zalven Wij' raden de reizigers daarom
dringend aan goed uit te kijken.
Door een tweetal personen wordt le
Vlissingen. telkens bij kleine hoe
veelheden. cacao en linnen opgekocht
Gistermorgen bij het rnngeeren der
wagons oj. het station te Vlissingen
had de arbeider K het ongeluk door het
breken va: den koppelstang dezen tegen
het lijf te krijgen In bewusleloozen toe-
