MIDDELBURGSCHE COURANT.
W oensdag
15 Maart.
lit Stad au ProfMe.
M 63
139' Jaargang
1910
Beze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-.en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
iij, die' zie» nu ap «ms blad
abaansarun ontvsse da dos
dus oiaand verschijnende nom-
roe s gratis.
faiiierovmieht.
Tweede Kamer.
billing van Dinsdag
Dot feitelijke van deze vergadering
weel de lezer reeds uit de. mecdee-
lwg onder Laatste.Berichten in ons vorig
nummer
Zonder algcmeene beschouwingen, ja,
■bijna zonder discussie ging de leeniug-
annvraag van 125 millioen er door, als
of hot een creclieUumvraagje voor
een nieuw kantoor of zoo iets was. Daar
wordt vaak nog meer over gepraat
De oorlog heeft ons getallen-begrip
heelcnwal gewijzigd We spreken nu over
millioenen, zooals we hel vroeger hadden
over honderden We vergelen eigenlijk
wal er aan die kolossale bedragen vast
r.il
Toen in 18)1 de befaamde leening4-
Van Hall van 127 millioen aan de orde
xvas, heerschte er een beroering in he{
land alsof men voor een dreigenden on
dergang s lond jfn hartstochtelijke be-
tocgen werd voor gerekend dat er ecu
staatsbankroet op til was
Fr nu'
We hebben, pas ruim een janf geleden,
de leening van 275 millioen geslotende
Tweede Kamer heeft niets te zeggen nu
er rog 125 millioen bij lcomt; en het jiiw
bliek neemt dat ook aan als iets datl'
niets bijzonders is.'
We zijn ons gewone waardèbesef kwijt'
Misschien zullen we hel over een paar
jaar weer terug hebben, als we danig on
der den belastingdruk zitten. We voelen
het nu (er nnuwemood.
Slechts één onderdeel werd kort be
sproken Dc heer De Geer had een
nmebdemenl ingediend, om te doen uit
komen, dal, wie voorrang voor zijn in
schrijving vraagt, ook tot f 10.000 toe,
dien warning zooveel mogelijk zal ver
krijgen Het doel van het voorstel was
(e zorgen, dat de lecning zooveel moge
lijk terecht komt bij ben, die gaarne één
aandeel nemen en niet onmiddellijk ge-
éarhl kunnen worden te willen verkoopen
De Minister van financiën heeft het
amendement overgenomen,
Afgewezen heeft hij een voorstelf
Nierstrasz om aan inschrijvers voor meer
dan één millioen ten kwart pet provisie
te geven i
Ten slotte zij nog gemeld, dat de Ka
mer met woorden vim hartelijke erkente-f
Ji'Kheid het geschenk,, van de beroemde
porcelein-collectie der familie Loudon
aanvaardde.
flUriEIMRR.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
S e h a d e door m ij n o n t p o ff i n g e n.
Men schrijft ons uit We s t ka p el 1 et!
Tol heden hebben gedurende do mo
bilisatie een drietal ontploffingen van mij
ner. velen ingezetenen alhier lvecl wat
schade berokkend aan hunne gebouwen
Na deze ontploffingen, op 16 November
1914, 3 Maart 1015 en 3 Februari 1916,
werd telkens de schade opgenomen en
deze lor kennis gebracht bij do regeering
natuurlijk in de hoop, dat een vergoeding
iedgekend zou vorden Dezer dagen nu
ontvangen veie ingézeténén een schrij
ven van den Minister van oorlog, waarin
hun verzocht wérd mee te doelen, of zij
genoegen konden nemen met de hub
leeif-dachto vergoeding voor de schade,
welke zij geleden hadden, tengevolge der
mij:-ontploffing op 16 November 1911
en 3 Maart 1915. Fret is te begrijpen,
dal dit voor vélen een meevallertje is,
vooral daar men er niet meer op rekende,
grzien de berichten daaromtrent in don
laatsten tijd in de pers gedaan.
De itf elk voorzien? iig.
De Minister van L., N. en II. lieert bij
brief van 10 Maart aan dc Commissaris
sen der Koningin een schrijven gericht
ten aanz.ipn van de melkvoorziening
durende den a.s. zomer.
No voorop gesteld te hebben, dat (leze
regeling zich behoort aan te sluiten bij-
die, welke vo,or den winter 1915-1916
is getroffen, schrijft de Minister o. a.
Personen, die in den zomör 1915 ge
woon waren regelmatig melk te leveren
aan ondernemingen of personen, v
hoofdbedrijf bestaal in den verkoop van
melk voor dadelijk verbruik bestemd, of
zoodanige melk zelf aan verbruikers le
verden. zijn verplicht zulks 'ook te doen
in den komenden zomer De levering zal
dienen te geschieden gedurende denzelf-
den termijn en naar dezelfde gemeente
ols waarheen zulks den voï'igen zomer
plaats vond.
De prijs, die door de leveranciers van
consumptie-xnelk in rekening mag worden
gebracht aan dengene, 4ie deze melk aan
de verbruikers levert, is de zomerpro-
ductieprijs 1914, vermeerderd met ten
hoogste D/a 2 cents per liter Indien
in eenïge gemeente geen beLaalde zomer-
prijs in vorige jaren beslond. doch een.
vaste voor hel geheele jaar geldende
prijs, dan kan deze beschouwd worden
als de gemiddelde van een win ter prijs en
een zomerprijs van welke laatste over
hel algemeen kan worden aangenomen,
dat deze 1 cent; per liter lager is dan de
win'erprijs.
Do voor den aanstaanden zomer- vast
te stellen productieprijs behoort dan ge
steld ie worden op den bovenbedoelden,
zomerprijs, vermeerderd mei ten hoogste
1 i'i 2 cents per liter
Indien in ecnige gemeente in vorige
jaren meerdere zomerprijzen bestonden,
dan worden de dezen zomer te bedingen
prijzen gesteld-op de bedragen, geldende
gedurende (le overeenkomstige maanden
van den zomer 1914, telkens vermeerderd
mei ten hoogste met D/2 a 2 cent per
liter.
De prijs, die aan de verbruikers van
consuniplicmelk in rekening mag worden
gebracht' is in den zomerconsumplieprijs
1914 eveneens vermeerderd met ten
hoogste p 1/2 a 2 cents per liter.
De besturen van de Kaasvereeniging
en van de Vereeniging van Fabrieken
van Melkproducten zijn bereid, op cle
prijzen gezamelijk een toeslag te geven
van een cent per liter. Deze toeslag aan
ie leveranciers van consumpliemelk
wordt door vorenvermelde besturen bil
lijk geacht, om tegemoet te komen aan
de bezwaren van producenten, die door
ae hun opgelegde verplichting, 0111 con-
sumptiemelh te leveren, in ongunstiger
condilie verkeeren dan de melkprodu
centen, die geheel en al vrij zijn in de',
keuze van hun bedrijfsvorm
A a 11 don draad
Nabij Sint Laureijhs is een 30-jarige
Belg aan de elecLrisclie versperring
doodgebleven
L'it Middelburg
In verband met de medeeling over
de padvinderij in ons nummer van giste
ren. verzoekt men ons nog te iuelden, dat
de hier opgerichte vereeniging 5s een af-
dcéling jVan de Nederlandsche padvinders-
vereenigtng, welke ontstaan is uit de sa
menvloeiing van de Nederlandsche Pad
vinders organisatie en den Nederlandschen
Padvindersbond, wellce vereeniging staat
Onder hel lieschermheerschap van Z K
II. Prims Hendrik.
De lieer .1 D_ F. Suikers heeft den
dag herdacht, waarop hij voor 50 jaar in
dienst trad bij de firma Snoep &Cov
alhier De patroons hebben dezen dag
vbor den trouwen en eerlijken bediende
niet onopgemerkt voorbij laten gaan
Gisterenmiddag is in de Lange Delft
een bode wagen tegen de luifel van den
winkel van den heer Jacq Frank gere
den. "waarbij al de ruiten daarin vernield
werden.
We vestigen de aandacht op de
advertentie in dit nummer van de Vrijdag
hs. in liet Schuttershof alhier te geven
uitvoering ten 'bate kan 'de slachtoffers
van den watersnood. Zij gaat nit van Me
vereeniging „D V S." der 2e sectie van
de verbandplaalsal'deeling
Uil Z u i d - B e, v e 1 a n d
Het jaarverslag mét rekening en
verantwoording van de coöperatieve voor-
scholvereeniging en spaarbank te Goes,
uitgebracht' in een gisteren gehouden ver
gadering, meldde, dat aan het einde van
het boekjaar 1915 de Vereeniging 341
leden telde, liet aandeelenkapitaal be
droeg f 25,333,90, hel reservefonds
1" 20.039.43, de ingelegde spaargelden
f 126.9-18,19, 1197 spaarboekjes waren
,in omloop in bedragten van f '1 totlj 1000;
199 voorschotten werden verleend, in
posten van f 25,tot t' 5000' tol een geza
menlijk bedrag van f 166.980, de tcrugbe-
taakfë"*" voorschotten beliepen f 202 985;
de nog onafgelosle f 128.885. De veree
niging maakte een winst van f 2426,46
|of 5,53 procent van het nandeelenkapilaal
De beeren J. Ivorstanje, als controleur
en J A. van Hieel en J F van der Leeuw
als commissarissen, die aan de beurt van
af lieden waven, werden herkozen
lm December, Januari en Februari
werden afgeleverd aan de centrale levc-
ringsplaals van uegeeringsvarkens ie Goes
pl.m. 15.000 K G., wat bij de steeds stij
gende vraagprijzen hier te lande een -be
sparing gaf van f 31.000 Voor Goes al
leen werd geleverd 45 000 K.G., wat
den voordeel van f 18.000 gaf.
Men hoopt dan pok terecht, dal de re-
gceringsvarkens spoedig weer den weg
naar Goes zullen vinden
Te Baarland van Maandag na
men lr 8 kiezers deel pan de herslemming
voor één lid van den gemeenteraad zo
brachten 136 geldige stemmen uil, waar-
V r 61 öp den heer P. Bruggeman en 7."
Pp den lieer P. EIcnbaas.
De gomtenleraadsvericiezihg is uitge
schreven door don wnd burgemeester,
cmdat de eervol ontslagen burgemeester
rog secretaris en raadslid was, welke
leide functies onverecnigbaar zijn D
oud-burgemeester heeft echter tot nog
lee geen ontslag als raadslid ingediend;
hij heeft den raad bericht, dat hij bij zijn
ontslag als burgemeestér van rechtswege
ophield raadslid le zijn
Hiermee nu zijn 'Geel Stalen het niet
eens. Zij oordcelen dal het raadslidniaat-
r el rechtens ophoudt in dit geval, doch
dal de secretaris een bericht van ontslag
als raadslid moei''indienen Volgens Ge tl
Slaton heeft deze gemeente dus thans één
aacMid te veel
"Uit Noor d-B e v e 1 a a d
Gisteravond trad voor de afdceling
Colïinsplaat van den Nederl Bond
voor Vrouwenkiesrecht in het liölel ;.De
Patrijs'" op, moj C. Staas uil Amsterdam
met een rede over Vrouwenkiesrecht in
'erband mcL de tijdsomstandigheden Al
preus het eigenlijk onderwerp te behan
delen, ging spreekster de ontwikkeling
na der hedendaagsche vrouwenbeweging
■h had daarbij gelegenheid le wijzen op
dc adresbeweging in ons land tegen het
rouwenkiesrechl, waarvan niemand wreel
■an wie die beweging eigenlijk uitgaaf.
Tol hel onderwerp van haar rede ko
mende, wees spreekster er op. dal ook
haar dikwijls toegevoegd was, dal een
vrouw geen 'kiesrecht toekomt, vooral
ook, omdat ze geen mililieplieht vervult.
Maar niet alleen, dal volgens art. 80 van
de Grondwet een man tijdens het ver
vullen van zijn mililieplieht vervallen ver
klaard wordt van zijn kiesrecht, maar
voornamelijk, omdat in deze tijden de
vrouw wel terdege mililieplichten vervult,
door le zorgen dat in de oorlogvoerende
lauden het maatschappelijk leven onge
veer zijn ouden gang kan gaan nu de
mannen in den oorlog zijn. heeft dc
vrouw zeer zeker recht op de kiezers
lijst geplaatst te worden. Spreekster gaf
als haar meening te kennen, dat velen na
een oorlog een heel anderen kijk op hel
kiczevsvraagsluk voor vrouwen zullen
hebben. Met vele voorbeelden toonde ze
aan, hoe in deze lijden vooral de vrouw
op den voorgrond treedt, en dus meer
waardeering zal genieten als hel eenmaal
vrede is
Do met gloed en overtuigingSuitge-
sprokeu rede werd met volle aandacht
door heL publiek aangehoord. Jammer,
dat het aantal opgekooienen niet grooler
Uit Schouwen-Duïveland
Toen Dinsdagmorgen de kapitein
van een sleepboot liggende in het Kec-
ten bii het onder stoom gaan den schip
per van bet achter hem liggende aaltf-
schip wilde wekken, kreeg hij geen ge
hoor.
Bij onderzoek bleek dat schipper en
knecht door kolendamp uit de kachel
bevusleloos geworden waren. De een 'was
nog al spoedig uit zijn verdooving ge
wektvoor den ander moest echter ge
neeskundige hulp' le Bruinisse worden in
geroepen.
Uil T h o 1 e n.
- Bij de verkiezing voor een lid van
den gemeenteraad te S ch e r pen i s se
op 14 Maart jl.„ vacature ontstaan door
hot overlijden van den heer Johannes
Rijstenbil, werden uitgebracht 197 stem
men Van onwaarde 4 slemmen, alzoo 193
slem men. Hiervan verkregen W. Bijl 85'
stemmen en D Duijnhouder Mz. 108
slemmen. zoodat de heer Duijnhouder is
gekozen en waardoor de partijen onver
anderd zijn gebleven in den raad
Bij de Dinsdag le Sint. M a a r-
t e n s d ij k gehouden stemming voor
een lid van den gemeenteraad wa
ren uitgebracht 424 stemmen, waarbij
15 van onwaarde. De heer C M. QHakke
laar werd gekozen met 209 stemmen
Op den heer J. P Hage waren 200 stem
men uitgebracht
Uit Zeeuwse h-V 1 a a n d e r e n \V D.
De directie der Zeeuvsch VJaam-
sche Tramwegmaalschappij lieert als
duurleloeslag een extra weekloon uitge
keerd aan haar personeel in' vasten dienst.
- Gisterenmorgen werd even bui-
ton Schoon 4 ij k e aan (len 'Krabben-
dijk door de train een 82-jarige man. J.
V uit Groede. (oude Menne aangereden.
Den ongelukkige werden heide beenen
'afgereden, en hij had een wonde, in
het hoofd
De. dikke mist belette alle uitzicht,
terwijl de man ook niet. meer zoo duide
lijk hoorde.
ontslagene onverlet blijft, en derhalve van
onbillijke benadeeling als gevolg van het
besluit geen sprake is
Mei dit ontwcrp-hesluit kon de minister
van Binncnlandsche zaken zich niet -.'or
eert i gen Ilij was van meening, dal indien
een gemecnleraad zich als regel ste.i
aan een onderwijzer ongevraagd e, rvol
ontslag te verleenen uit zijn betrekking,
zoodra hij den 65-jarigvn leeftijd uoe't
bereikt, en zonder dal blijkt, dat andere
redenen aan het verleen en van het ont
slag ten grondslag liggen, zulks feitelijk
neerkomt op het stellen van een nlgemee-
nen regel nopens hel ontslaan van onder
wijzers, verbonden aan openbare .lagere
scholen in die gemeen to, hetgeen In strijd
is met de wpt lot regeling van hel la«or
onderwijs
RECHTZAKEN.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv Kerk.
Drietal te Groede J van Beek, W'a-
'iniidkerkje :'Z. I'. Israël, Visvliet
(Gr D. v. (1 Most van Spijk. Westgraaf-
dijk N -H
Beroepen te Fiumer-Compascuum J,
ran Ilenlen le Wijckel en Balk. te ITer-
vel'cl E. Groeneveld te \klsooi.
G e r e f. Kerken.
Aangenomen naar Haarlemmermeer
O'z J A Tazelaar le Lutjegast; naar
Bnruhi F. II. van Loon te Ter Apel.
Bedankt voor Drogeham A J A, Ta
zelaar le Lutjegast, voor Watergraafsmeer
'lr K. Dijk le Rijswijk.
<1 h r i s t. Ge r e f Kerk
Tweetal le Lisse J. Jongeloen te Xoor-
deloas eii M. Ivoomans le Kornhorn.
Beroepen le Vlissingen A. 11. Hilbers te
Drachten; te Barendreeht J van Vliet te
Boskoop.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Edgar Taut l'Exil a Vcere
Drame en deux acles.
Is de titel van dil werkje, dat men in
tier. minuten uitleest en in ongeveer den
zelfden lijd uitspeelt, niet te weidsch
En is hét niet mal een zoo sober verhaal
iu looneelvorm in twee bedrijven te doe
len9 Dat zijn de vragen, die zich bij het
ter hand nemen van dit, door S. L van
Looy ie Amsterdam keurig uitgegeven,
I-'ransche boekje onwillekeurig opdoen.
Hel sterven eener in ballingschap weer
vonden geliefde," bijna dadelijk na dc
liereeniging, in de zoo passende Veersche
omgeving, vormt den inhoud van het
iehval overgevoelige, doch in goeden toon
gehouden looucelspel, dal '.och eigenlijk
n- literatuur dati toouèehverk is
ONDERWIJS.
Alhier is op bijna 96-jarigen leef
tijd overleden de heer L. de Man, vroe
ger een welbekende figuur op onderwijs
gebied
Hij werd 23 April 1820 geboren, was
van 19 Juli 1S38 tol 1 Sept 1851 onder
meester alhier, en werd 18 April 1860
aangesteld Lol hoofdonderw ijzer, wal hij
bleef tot 1 Oct. 1888, I11 liet 'geheel was
hij dus 41 jaar in dienst van hol openbaar
.nderwijs. Bovendien was hij jarenlang
hoofd der normaalschool alhier.
- Door B en W. is benoemd tot tijde
lijk onderwijzeres aan school K. alhier
mejuffrouw G A. Quist te Domburg.
Het ontslag Kanon.
De reeds gemelde beslissing van de.
kroon in deze kwestie wijkt af van hef
advies van den Raad van State.
Dil lichaam adviseerde, hel, wegens
bereiken van den 6'1-javigen le. flijd aan
den onderwijzer Kanon door B er. W
van Den Haag verleend ontslag goed Ie
'keuren, daar het verleend wegjes
ongeschiktheid als gevolg van ver ge
vorderden leeftijd, dus om ernstige re
denen aan het belang van het onderwijs
ontleend, en het is eervol verleend, zoo-
dal de pensioengerechtigdheid van icn
De Sc liröderzaalc
.1 de gister reeds kort vermelde be
handeling der vervolging legen den heer
J Schroder als hoofdredacteur van
(le Telegraaf, wegens hel aangehaald ar
tikel, laten we hier nog enkele bijzonder-^
deiheden volgen
i beklaagde verklaarde het artikel
geschreven te hebben Hij bad absolute
vrijheid 0111 te beslissen over hef opne
men van de artikelen Hij was geheet
vo ëK'-l 1NV0 h!'d. cl ijk Als hoofdredacteur had
niemripd zicli (laarmede te bemoeien.
President M'at verst&U u onder de
uitdrukking Onder hel ntoul Van een
,,n""u'dige neutraliteit"9 1 zeido' iOen
toch met zooveel woorden, dat de neutra-"'
lileil van de regeering niet oprecht.ge
meend, bedrog was9
Beklaagde Bedrog? niet direct, maar
dat dc regeering een zeer slappe houding
aannam De poli'.iek van de regeering
was zeer weifelend
Beklaagde ontkent, dat zijn artikel een
motief voor oorlog had kunnen zijn
Do lieer HoliierI, .als getuige gehoord,
zei de kopij van het bewuste artikel niet
le hebben gelezen, maar de inlichtingen
(Be er in slaan, heeft de heer Schroder
voer een groot deel van getuige ontvan
gen Over liet speciale artikel heefL be
klaagde hem niol gesproken, maar ge
inige wist, dat het artikel geschreven zou
worden.
Mr L W van Gigch Wat verstaat u
onder verantwoordelijk adviseur?
Geinige Dat ik elke verantwoordelijk
heid op mij neem.
President Hoe kunt li die verantwoor
delijkheid op u nemen9
Getuige Juridiek niet, maar feitelijk
ben ik de oem'ge verantwoordelijke per
soon
President Beklaagde heeft gezegd*, dat
hij nis hoofdredacteur dergelijke arti
kelen plaatste zonder (lat iemand anders
er over le beslissen heeft.
'etnige Ik kies geen mensehen, die
r.iet,de/elfde richting als ik voorstaan
President Wal. wii'u zoggen met v«r-
anlwoordelijk adviseur?
Getuige Dat de volle verantwoordelijk
heid op mij rust.
Het O M., rar Jorissen, ontkende met
nadruk dat deze actie een aanslag tegen
df drukpersvrijheid zou wezen. De druk
persvrijheid is een leere bloem en spre
ker is het eens Ijnet den redacteur van hel
W v h. R dat men met strafvervolgin
gen op hel gebied der drukpers zeer-
voorzichtig nroct zijn Het wil spr. echter
voorkomen, dal hier geen aanslag op de
drukpersvrijheid wordt gepleegd, noch
formeel, noch intrinsiek Zij die zoo spro
ken willen niet inzien' het groote belang
hierbij betrokken het gaat niet over
drukpersvrijheid, maar over de kwestie
van oorlog en vrede.
1)al hel misdrijf samenviel met oen cri-
liek op dc regeering. is slechts toevallig.
He' had evengoed gepleegd kunnen ziïn
in den vorm van lof 'op de regeering.
Het artikel heeft wantrouwen 0pge-
wekl. Dat is het afschuwelijke van het
kwaadspreken, dat er altijd wat van blijft
hangen Wij hebben niet alleen met re
geeringen le maken, maar ook met vol
ken. vooral met Engeland, waar het volk
en de pers een groolen invloed heeft op
de regeering. Het volk en de pers in En
geland zijn buitengewoon achterdochtig
geworden
Bekl. heeft spreker verzekerd dat hij
hei zoo erg niel gemeend had. Maar dit
artikel past geheel in de lijn van d©
Telegraaf.
Men heeft bekl. de vorige maal vergele
ken hij een leeuw, die met liet tempera
ment van een journalist het artikel
schreef. Een leeuw is beklaagde niet,
maar nis hij een leeuw is, heeft hij meer
