MIDDELBURGSCHE DQURANT.
I33e jaargang
Maandag
7 Februari.
BINNENLAND.
UlfStad ga Provineie.
As 31
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
JJCgT Advertenties vóór één uur te bezorgen.
De na-beschouwingen,
Hoo meer beschouwingen van de lin
kerzijde we lezen over de beslissing van
28 Januari in de Tweede Kanier, h ie
meer we lol de overtuiging komen, dat
do uilslag der stemming niet zóó zou «zijn
geweest als de Kamerleden alles hadden
geweten wat nu vast staal i
We hebben in het Vaderland een uit
voerige nabetrachting gekregen van den
heer Patijn, zclï een van de acht IJnie-
Libcrale die tegen dc motie-Schaper
slemden, en van hem krijgen we de ver
klaring dal bij vclcii (van zijn anders
stemmende partijgenooten) de stemming
behcerschl werd door de meening die zij
koesterden omtrent Treub's innerlijke
roerselen, n 1. de door de voorgeschiede-
nis ontstane meening, dat deze volstrekt
weg wilde en niel meer ernstig streef
de naar voltooiing van zijn arbeid Dan
was hel maar het beste, dat hij aanstonds
liet veld ruimde
De heer Patijn zelf bleef in weerwil
van bel onbegrijpelijke in 's Ministers bon
ding, geloof hechten*aan de oprechtheid
van zijn protesten tegen de opvatting jt
Jiij ojpzeltelijk den ministerieelen dood zou
hebben gezocht. Ei- is naar hel inzien van
der. lieer Patijn te weinig gelet op de om
standigheid, dal mr. Trcub die Donderdag
ochtend ter zake van de voorloopige
verslagen in open conflict met de Ka
mermeerderheid was, voor "/'s /bakzeil
heeft gehaald, iels wat den liooghartigen
•bewindsman niet gemakkelijk moet zijn
gevallen. Waarom zou hij niettemin nldiia
hebben gehandeld indien het zijin eigen
lijke bedoeling was een botsing met de
Kamer uit te lokken?
Zonden die 'overige Unie-liberalen al
ien hebben vóór gestemd als ze dezelfde
zekerheid over 's Ministers werkelijke be-
-wecgreden hadden gehad, als nu wel
ieder^ed zal hebben gekregen na zijn ont
kenning in de N, Cridal hij zelfmoord
wilde plegen?
We hebben nu bovendien door „De
Fakkel" (hel orgaan der vrije Liberalen)
de meedeeling dat er van een vooraf be
paalde houding der vier linker groepen
geen sprake is geweest Er heeft slechts
/onder eenige delegatie' van de overige
Kamerleden, en zelfs tegen den zin- van
•sommige, een bespreking plaats gehad
tusschon acht Kaïnerleden, twee uit iedere
linksehe groep
ln die bijeenkomst, zegt het blad,
werd een motie ontworpen, maar slechts
zéér summier, een der linksehe leiders
verliet zelfs de vergadering nog vóór
zij op het papier was gebracht. Ook zij
die zich hel scherpst tegenover Minister
Treub stelden wezen er op dat zij nag
nader met hun politieke vrienden had
don te overleggen. Verder had geen over
leg tusschen de linksehe groepen plaats,"
Dit verklaart, beter dan de woorden
vim den heer Schaper zelf, waarom de
door hem voorgestelde motie niet den
steun kreeg van acht Unie-liberalen en
zeven wij-liberalen.
Men behoeft daarvoor nog niet Ie ge-
looven, zooals de heer Marchant in de
Vrijz Dem. doel, dat er „vóór de verga
dering van den 28sten krachten aan het
werk zijn geweest die een aantal leden
rechtsomkeert hebben doen maken."
Trouwens, de heer Marchant waar
schuwt er eenige regclsi verder legen om
hen die van besluit veranderden daarover
te kihrd te vallen. „Er werken, zoo
schrijfthij, bij hel nemen van de besi';-
sing psychische factoren mede, die door
buitenstaanders minder sterlc worden
doorvoeld, zoodal men zijn beslissing voor
sommigen wellicht moeilijk aannem°Iijk
kan maken Hier kan dus aarzeling zijn
to*, het laatste «ogenblik, en dan kan
een ten slotte vernomen advies van
iemand, in wieti men groot vertrouwen
stelt, "de overweging in andere richting
leiden.'' t
De heer Marcluuit, die in deze be
schouwing blijkbaar voor de geheeic
Vrijz -Dem fractie spreekt, file It in 't hij
zonder in 'l licht dat het vertrouwen van
de Kamer in den Minister, reeds ge'r
schokt door diensl dubbelzinnige en hu
ll po redevoering van 9 December, opnieuw
eer. gevoeligen stool kreeg door den ze6r
hoo gen eisch dat de Kamer de beslissinp
over ouderdomsrente en pensioenbelas-
tint; geheel zou leggen in zijn handen
„Ware de loop van zaken niet naar zijn
zin, dan zou de totstandkoming van de
ouderdomsrente in elk stadium door h°m
Worden verhinderd" En het voor zoon
eisch noodige vertrouwen ontbrak
We gclooven dat deze voorstelling
„ware de loop van zaken niet naar zijm
zin") niel billijk is. Want alleen dón
zou de Minister weigeren verder mee te
werken aan de lot stand koming van' de
ouderdomsrente, als hij niet verzekerd
was van de noodige fondsen, te leveren
door de pensioenbelasting.
En zou er wel een Minister van Finan
ciën- gevonden worden, die de methode
vhn Minister Talnia zou herhalen om een
ouderdomsrente in te voeren, zónder dat
de noodige fondsen verzekerd waren
Het geschil zat veeleer in de wijze van
dwang, en we zullen zeker niet ontkennen
dat daarin de Minister zich weer in al
zijn tol verzet prikkelende stugheid heeft
doen kennen. Maar was daarom zijn heen
gaan onvermijdelijk noodig?
Er zijn Kamerleden geweest, die vóór
de motie slemden, omdat ze ter wille van
hel tot stand komen 'komen van het
staatspensioen een ander in de plaats van
d<*n beer Treub wenschlen vóór bet voor
goed te laat was.
Maar is er niet veel te zeggen voor de
waarschuwing van den heer Patijn in het
"Vaderland dat liet staatspensioen, dat
pvactisch van de baan is zoo het niet hin-
•n eenige maanden is aangenomen, door
hel heengaan van den Minister die het
voorstelde, in het grootste gevaar ver
keert i Uil dijn aard der zaak zijn het niet
de voorstemmers die dc oplossing van
dc crisis in de hand hebben, en zij heb
ben dus, volgens den heer Patijn, feitelijk*
de ouderdomspensionneering er aan ge
waagd
Do hierboven aangeduide beschouwiri-
,cn zijn alle van polilicken aard, en er
blijkt wel dit uil: dat ze alle «aanleiding
geven tol verschillend inzicht, ook van
politiële gelijk-gezinden. Want een princi-
pieele polifieke beslissing zit er niet in
Fn nu is plotseling door het in oms
vorig nummer vermelde adres der vijftig
in herinnering gebracht, dat er in dezen
tijd, naast dc politieke belangen ook nog
nalschappelijke zijn verbondeu aan den
persoon van den Minister van Financiën.
Het vraagstuk wordt er nog slechts
tf ingewikkelder door.
F'- is gezegd (in het Vad.) dat dit ge
schrift bij de Kamer aan een verkeerd
adres is omdat zij niets te zeggen heeft
over de oplossing van dc crisis; en voorts
dal de Kamer geen commissie mag er
kennen als hof van appèl boven haar
omdat zij alleen verantwoording verschul
digd is aan de kiezers.
Hel eerste is in zoover onjuist dat
die vijftig ook geen oplossing aan de Ka
mer vragen, maar slechts een ineening
uitspreken.
Ei? wat die verantwoordelijkheid al
leen aan de kiezers betreft, zouden we
willen vragen of met die redeneering niet
alle adressen aan de Kamer kunnen wor-
dciK opzij gebezemd
Op hol oogenblik dat we dit schrijven
is ér nog niets van de oplossing van. de
crisis bekend, zelfs niet of de ontslag
aanvrage is aangenomen. We hebben nog
alle vertrouwen dat dit uitstel een over
leg beteekent, dat lot een bevredigenden
uilslag leidt
NEDERLAND EN DE OORl.OG.
Uitwisseling van gewonde
krijgsgevangenen en geïn
terneerden.
De mailboot Oranje Nassau van de
maatschappij Zeeland bracht Zondag uit
Engeland te Vlissingen aan 114 geïnter
neerde Duilsche burgerd, meest invali
den, waarvan er 6 zoo moeilijk ter been
waren, dat de leden der transportcolonne
zich over hen ontfermden
Nadat allen van passen waren voor
zien, namen zij plaats in den trein, die 6
uur '10 naar Gocli zou vertrekken. Op ver
zoek der Engelsche regeering werden ze
eenige dames-leden van het Roode
Kruis voorzien van broodjes' Door velen
werd van de gelegenheid zich voor do
nog tamelijk lange reis van 't een en
ander te voorzien, gaarne gebruik ge
maakt
Nog waren allen niet gezeten of aan de
andere zijde van het slation stoomde een
lazarethlrein uit Duitschland binnen,
meebrengende 104 gewonde Engelsche
militairen, komende uit verschillend-;
kampen In Aken waren ze bij elkaar ge
komen en vandaar was de trein Zaterdag
avond om 10 uur via Brussfe! naar Vlis-
sirgen vertrokken.
Het eerste gedeelte van de reis' werd
volgens zeggen van een verpleegster,
die tot hef treinpersoneel behoorde, ook
meegemaakt door --- 80 gewonde Belgi-
■selic soldaten, die in Brussel den trein
hadden verlaten.
Onder de Engelschen bevonden zich
verscheidene zwaar gewonden Daarom
was ook de tweede Iransportcolomie op
geroepen Bovendien had de regen den
weg naar de boot zoo glibberig gemaakt,
dal zij, die onder gewone omstandigheden
best den weg te voel hadden kunnen af
leggen, nu zekerheidshalve op een berrie
werden gelegd en veilig aan boord kwa
men Beide Iransportcoloimes hadden dus
de !h anden vol
Niel laug behoefde met overbrengen
naar de boot te worden gewacht, wtmt
reeds te voren was het dek voor opname
der gewonden in orde gebracht
De ververschingen, die weder werden
aangeboden door hel Roode Kruiscomité,
lieten allen zich goed smaken
In tegenstelling met vorige keeren was
deze trein niel verlicht In enkele cou
pés brandde een walmend waxine-lichtje
Ook het terrein waar de eerste helft vjm
den trein ontladen werd, was maar spaar
zaam verlicht, zoodat uitkijken de "bood
schap was
Met dezelfde boot worden Dinsdag
avond 61 Duitsche gewonden uil Enge
land vervoerd, die dan met denzclfden
trein naar hun vaderland terugkeeren
Met den mailtrein van 11 uur wor
den nog Engelsche geïnterneerden uit
Duitschland verwacht, die hun verminkte
reisgenoolen op de welingerichte Zeeland
boot dan reeds lang m- Morpheus" armen
vinden
Van de grens
Men schrijft ons uil P h i 1 i p p i u e
Zaterdag j 1 scheen hel langs de Z -
Vfaamsche grens, o¥ de Octoberdagen van
1914 teruggekeerd waren. Vele Bel.ite
sche grensbewoners, wien vóór korf-.-n
lijd aangezegd was le moeten verhuizen
kwamen over de grens Lans de hoofd
wegen kon men weer allei-Jei voertuigen
zien beladen met allerlei huisraad M*m-
schen zware pakken torsende of ze
voortsjouwende op kruiwagens', kwamen
Zeeuwsch-Vlaanderen binnen om hier of
daar een onderdak te vinden Voor e
meesten hunner iS dit de tweede maal,
dal zij hunne woningen^ verlaten en zij
vreezen er voor het eind van den oo 'log
niet meer jn te zullen kunnen terug
keeren
Voorts sóhrijft men ons uit Sas vin
Gent.
Zaterdag was hel de laatste dag
waarop de bewoners der Belgische ge
huchten Staakje en De Valken hun wo
ningen moesten ontruimen Een vijftien'
families hadden verkozen met hun have
en vee naai- Nederland te verhuizen, het
geen him door de Duitschers was toege
staan, mits zij niet weer zouden hepn-'-
ven naar België te komen Het was een
algemeene verhuizing, eene kleine vo'ks-
verhuizing gelijk
Een viertal boerenfamilies, die ook ie
de bewuste grenslijn wonen hadden ver
lof gekregen tegen betaling van lö OOOlrs.
per gezin hun boerderijtjes te olijven
bewonen.
De meeste uitwijkelingen zijn arme ar
beidersgezinnen, die hier in den omtrek
bij familie en goede kennissen een voor-
loopig onderkomen hebben gevonden
Het was een treurig en aangrijpend
schouwspel ,al die gezinnen rijk met
kinderen gezegd als ballingen te zien ver
trekken.
In Duitsche gevangenschap
Een- opzienbarend verhaal van twee
kolommen wordt in de N R Crl. gedaan
door den zoon van een Rolterdamschen-
cargadoor, die in begin Augustus j 1. naar
Noorwegen vertrok ter behandeling van
zaken, en in begin Dec over Kopen
hagen en Hamburg terugkeerde In
laatstgenoemde plaats werd hij aange
houden en naar Berlijn gevoerd, zon Ier
eerst hel minste vermoeden te hebben
waarvoor. Later hoorde hij dat hij ver
dacht werd in Engelschen dienst (e staat;
Of hij al zei dat dit onmogelijk was, da.tr
hij van 1 Aug '14 gemobiseerd «was, en
voor zijn reis buitenlandsch verlof had
gekregen, hielp niet Hij bleef in een cel
opgesloten, zijn brieven naar huis' werden
niet verzonden, met den Nederlandschen
gezantscliapSraad mocht hij niet spreken
over zijn zaak, wat hij trouwens ook
niel mocht doen met een advocaat te
Berlijn die door zijn firma was aange
schreven.
Totdal hij eindelijk Vrijdag 4 Febr
in vrijheid werd gesteld, ook nu nog zou
der te weten waarvan hij verdacht werl.
Men had geen bewijzen zoo werd hem
meegedeeld, maar men was niel van zijn'
onschuld overtuigd
Volgens zijn meedeelingen zijn i i „in
de gevangenis le Berlijn een aantal per
sonen die op gelijke wijze gearresteerd
en vastgehouden werden
Tegelijk met hem keerde een ander
Rötlerdamsch zakenman terug, aan wien
ongeveer hetzelfde was overkomen
De gezondheid van den zegsman he-ft
nog al geleden
Weekbepaiingen
■Door den Minister van L N en II is
voor de week van 6-12 Febr de Ier be
schikking te stellen hoeveelheid volver-
sche eieren voor iedere 100 uitgevoerden
vastgesteld* op 10, van volversclie eend
eieren, waarvoor consent van uitvoer
wordt verleend, zullen (gedurende ge
noemd tijdperk gcene eieren voor bin-
ncnlandsch verbruik beschikbaar behoe
ven te worden gesteld,
hel gewichlspercentage voor den
vleescliuitvoer bepaald voor worst op 30
en voor alle andere soorlen varken sa
vleesch en bereide vlees'chwaren op 100:
do prijs van La Plala-maïs aan ge
meentebesturen voor ruiling tegen rogge
vastgesteld op f 215 per last van 2Ó00
KG of 7 525 per 70 K.G te Amsterdam
of Botterdam le ontvangen
DE TELEGRAAF.
Eenige tegenspraken van dingen die
niet beweerd zijn
De Brit sche en Fransche gezanten heb
ben ontkend eenigerlei aandeel te hebben
gehad in de totstandkoming, werking en
organisatie van het anti-smokkelbureau
En Schroder verklaart in de Telegraaf
le „dat er bij mij nóóit een of meer
Duitsche Legationsrathe zijn geweest met
de bedoeling voorstellen aan „De Tele
graaf' te doen," (Er is ook gezegd dat die
jn hotel Victoria den uitslag van 't bezoek
van Simons a f wachtten
En ten tweede dat hij nooit aan de
regeering eenig^rapporl heeft ingezonden
betreffende het anti-smokkelbureau (iets
wat ook niemand beweerd heeft), en dat
hij „dus" geen voorkennis heeft kunnen
dragen van een dergelijk rapport, een.
ontkenning die „dus" heengaat langs een
rapport door anderen naar de regeering
opgezonden
DE OVERSTROOMIG.
In Waterland was bel water lot Zater
dag 55 c.M. gedaald Het liep door de
bressen ïïi den dijk weg naai" de Zui
derzee, die door den langdurigen Zuide
lijken wind zeer laag staat.
Maar die lage waterstand heeft een
zeer belemmerenden invloed op het werk
tot dichting der gaten, want de schepen
nief steenen kunnen niet nabij den wal
komen, wat toch noodigis voor het leg
gen der zinkstokken En zoolang die
gaten niet dicht zijn, kan 't water nog al-
lijd terugkomen
Aan giften was tot en met Zaterdag
bij het groole comité ingekomen een be
drag van f 1 462.459.19s
HET PROV. WATERSNOOD COMITÉ
IN ZEELAND.
Hel comité ontving bij zijnen seeretari -
penningmeester, mr. .T F van Deiuse,
Balans D 5 te Middelburg, na de vorige
opgave de navolgende giften
Staf, le. 2e en 3e cie van hel in ge
wone tijden te Middelburg in garnizoen
liggende bataljon f 118 12; inzameling
Middelb Crl f 21; K te Melislcerke
0.50, collecte verg smeden ver Eens
gezindheid f 11.40, Tovido f 1: »lit II
spaarpot f 3.50; R te K d IC f 20. Ver-
cenigde Wagenmakers van Walcheren
inzameling Zierikzeesche Nieuws
bode f 100, inzameling te Ellewoutsdijlc
f 182 M V te Waterlandkerkje f 3- ver
kochte programma's en gift bij uitv zang-
Orelio te JAxel f 15 25; C J S Uzen-
dijke, f 2,50. Te samen met dc vorige
giften f 12 053 32
Sinds de vorige opgave ontvingen wij
aan ons bureau nog
van een - whistavondje f 095; van N.
N f 3 75, te samen met de vorige oogo
ven f 375 25
Voorts ontvingen we van N.N r 2 50
bijdrage voor een orgel voor 't jonge'jc
op Marken.
Uit Middelburg
Onder dc advertenties 'vindt men een
oproeping om hel reeds bekende adr-*s
inzake Minister Treub door een schrifte
lijke betuiging van instemming ie steunen
Zooals men weet, bestaat voor perso
nen le Middelburg lot morgenmiddag
gelegenheid om dat te doen door toet, ■-
ning der lijsten, neergelegd bij de boek
handelaren Van Benthem Jutting, Lan
ge Burg, en J C. en W. Altorffer. Korte
Delft.
Ingekomen bij het Steuncomité te
Middelburg (penn Herm Boasson) sedert
de vorige opgave van: Panorama B U.
-.40, Teekenbeambtcn, controleurs en
bap'- van de N. V ..The Vitrite W.orks"
1 12.32s, weicelijkscho bijdragen, week van
Januari f 129 25.
Voor de 77e uilkeering aan de familiën
\an gemobiliseerde» en aan werkeloozen
noodig f 384
In alle stilte is verleden week, en
wel Dinsdag 1 Februari, in onze stad
een jubileum herdacht van iemand, die
meer dan wie ook het recht had, dat dit
jubileum aan meerderen was bekend ge
weest, maai- wier eenvoud haar heeft
doen zwijgen Wij bedoelen Zuster
Langejan, dc wijkverpleegster, die onver
moeid dag en nacht door de stad fietst
om hulp, steun en troost te brengen aan
de zieken en wel juist aan die zieken, die
door een minder opwekkende omgeving
troost het meest van noode hebben
Dal nu slechtst enkelen haar op dezen
dag een blijk van hulde (gaven, is voor ,onf
geen roden, om dit 25-jarig jubileumzon-
ermelding voo.rbij te gaan
Onder verwijzing naar de in, dit num
mer voorkomende advertentie, vestigen
'wij er nogmaals de aandacht op, dat mor
gen de tentoonstelling der ingekomen
voorwerpen van de „Loterij van Vrouwe
lijke handwerken en andere voorwerpen"
zal worden geopend
In hel door de Vereeniging -Han-
lelsbelangopgerichte „Bureau van Ad-
oor den Handeldrijveuden envIndus-
triëelen Middenstand" werden ats be
stuursleden gekozen de hoeren: W. L
Gliijsen, D. Vlowijnse, G. W den Boer en
Schulle, allen te Middelburg en de
lieeren M Laernoes eu T. Manse. beiden
ie Vlissingen
Verder werd tot directeur benoemd
de heer J. L van der Harst, caud -notaris
en lot accountant de heer W Kosten,
leeroar in de handelswetenschappen, bei
den alhier.
Alle lieeren hebben de benoeming aan
genomen
De besturen der Vrijz Dem Kies-
vcreeniging, de kiesvereenigiug „Mid'el-
Lurgsch Belang" en de Vrijzinnige Propa
ganda-vereeniging zullen Woensdag 9 en
Vrijdag 11 Fébr telkens van half ashi
tot tien uur in het lokaal der Werkm-ms-
vereeniging alhier zitting houden ten
einde inlichtingen te geven aan hen die
op de kiezerslijst wenschen te worden
geplaatst
De heer A Luiten alhier is van
agent van politie derde klasse bevorderd
tot agent van politie tweede klasse
Uit A/llissingen.
Aan de paudhuishoudster A W. te
Vlissingen, die door den kantonrechter te
Middelburg veroordeeld is tot drie maan
den hechtenis en die Zaterdag weder
terecht heeft gestaan, is hipt verlof tot
het houden van een pandh/uis afgeno
men; zij mag nu geen panden, meer in
ontvangst nemen
De vrouw bevond zich voor de eerste
straf in hechtenis, maar er zullen maat
regelen getroffen worden, om de
eigenaars gelegenheid t e geven hun pan
den af te lossen.
De schilderspatroons te Vlissingen
hebben besloten met ingang van 6 Maart
de loonen der gezellen met 1 cent per
r.ur le verbolgen
Door een viertal plaatselijke vereeni-
gingen is Zaterdag 11 in hel Concertge
bouw le Vlissingen een drukbezochte
"pen ba re vergadering gehouden, die dien
de a!s propaganda-avond voor geheel
onthouding
Na oen openingswoord van den heer
F L Lensink en een lied van hel Kwee
kei ingen Geheel-onthouders Zangkoor,
