M1DDELBURGSCHE COURANT. As 23 I59e Jaargang 1916 Maandag 31 Januari. Binotiniantf Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen. Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. y Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cenf per regel. Groote letters en randen naar de plaats die zij innemen, ar Advertenties vóór één uur te- bezorgen. 0\ZE NATIONALE ZELFSTANDIG HEID HOOFDZAAK. Fen art lal Nederlanders heeft hel ini tiatief genomen tol de oprichting van ren Vaderlandsclie Club Hare beginselverklaring, welke den iaën Jintimi jl is vastgesteld'.nidi ajs :volgt Daar hel Nederlandsclie volksbestaan in den verderen loop van den wereld oorlog of na den vrede nog door ver schillende, .allerminst denkbeeldige ge varen bedreigd wordt, en alleen uit een krachtigon vaderlandschen geest daarte gen de meest afdoende weerstand kan worden geboden, hebben wij. onderge- teekerulen, ons vcreenigd tol een Yader- landsche Club Wij gelooven in bet recht van beslaan van de Nederlandsclie natie, en in den op ons geslacht rustenden plicht, om ons als een waarlijk zelfstandig Nederlandsch vlk te, handhaven. Terwijl wij elke neiging lot nationalis tische overprikkeling of oorlogszuchlig- Sieid afwijzen, en ons streven in het al gemeen geenszins gericht is tegen een beleidvolle en kracnlige neutraliteitspoli tiek, wensclien 'wij toch een ieder ervan doordrongen te zien. dat niet de zorg Vödr "s lands neutraliteit, doch de ver der reikende zorg voor onze nationale zelfstandigheid de hoofdzaak blijft Ook de krachLeh. der landsverdediging en hel staalkundige beteid der regeering vermogen op zich zelve weinig, wanneer 7,ij de bezieling missen vin een uitdrulcke- 1 ijken en zelfbewusten volksgeest. Dien volksgeest tot meer bewustheid te brengen van wat hij vermag en waard is, tc stalen tegen builenlandsche beïn vloeding en Legen mogelijke neigingen, van vreemde mogendheden, evenals te gen lichtvaardige opwellingen, m-vader- landsche inzichten, verkeerde voorlich ting of particuliere belangen in den cigeq boezem de staalkundige positie van Nederland, en de aangewezen groote lijnen van/ onze builenlandsche staatkunde te doen be seffen als zaken welke de gansChe natie aangaan, en waarover een mondig volk 7.1 ch zelf rekenschap behoort te geven; dit is het. waarnaar thans moet worden gestreefd Dit is de laak, welke rust op de groote en de kleine pers; op de propaganda in woord en geschrift; op de leiders der we tenschap en kuusl: dp den onderwijzer bij zijn onderwijs, in 'l bijzonder dat in de geschiedenis, op den meerdere tegen over zijnen mindere en op ieder onder zijns gelijken; (op den leider of voorganger in gemeenten vereeniging of anderen kring, op den koopman in zijn zaken, en den ouder in zijn gezin Tol bevordering hiervan wenschen ook wij, leden van de Vaderlandsche Club aan te sporen, mede te werken en mid delen te beramen Het staalkundig belang van Nederland staal op zich zelf lusscheu dal der om ringende mogendheden. Door geen van! 'ben mag Nederland zich laten meeslee- pen. Hel wil. nu en duurzaam, zijne vol komen vrijheid behouden en moet zich, ooi; economisch, niet aan eenen machti gen nabuur binden. Vastberaden, vooruitziend en onbe schroomd moet de natie daarom haar eigen politiek welen Ie begrijpen en te bezitten, in den eenigen algemeenen wil, om in de handen van hel nageslacht een sterk, zelfstandig Nederland over te era gen. Als leden hebben zich op deze ver klaring vereenigd prof dr .1 A Barrau, Ie Groningen; mr L J M Basquin, 's-GravenliageM. Bauer AerdenhoutW H de Beaufort, Maarn; prof. dr J Boe- ke, Leiden. J Th Boelen, Amsterdam; A G Boissevain, Amsterdam; Walrave Boissevain, Amsterdam, G. Bolkeslein, Amsterdam; J E J Boimikc, Amsterdam jhr mr W. M de Brauw, 's-Gravenhagc mr N. J L. Brantjes', s-Gravenliagc. prof dr H, Brugmans, Amsterdam; J. TI O Bunge, Leerdam; dr W fr C Bijvanclc, 's-Gravenhagedr H T Colen brander s Gravenhage, H. Th Cose, Am sterdam Th. F A Delprat, Amsterdam- dr A Diepenbroek, AmsterdamA E Dinger, Rotterdam; iF .T W. Drion, 's Gra venhage, C. Easton. Arasterdam; prof. dr van Erabden, Amsterdam; prof mr D P D Fabius, Amsterdam; jhr A W J Graafland, Amsterdam; jhr G Graafland. Haarlem; mr. C H. Guépin, Amsterdam; prof. mr J A van Hamel, Amsterdini: mr J. .1 Heimj, s-Gravenliage; dr J van der Hoeven Leonhard, AmsterdamA B van Holkema, Amsterdam; prof .Ir L van ilallie, Leiden; F. s Jacob, Amster dam, P J .1. Jonas van 'S-Heer, Arenrts- kerke, Amsterdam, J. B A Jonckhear Amsterdam; J P. de JoSselin de Jong, Amsterdam; mr. J Kappeyne van de Cop- pello, Amsterdam; ppof G W Kernkamp. Ulrechl. Mr dr E. van Kelwich Verschuur, Zwolle, mr Jb. Kool, Amsterdam, J. A. Laan, O verveen, mr H F. van Leeuwen, Amsterdam, K. van Lennep, Amsterdam, jhr O. van Lennep, Haarlem, mr. W. Lunsingh Tonckens, Rotterdam, Cor,a Loeff, Ulrechl, Pb Marcella, Rotterdam, Joh de Meester, Rotterdam, dr. W. W. van der Meulen, Delft, mr H. M. Moll, Amsterdam, mr. E. P de Monchy R Azn., Amsterdam, prof. J F. Niermeijer, Ulrechl, B Nierstpasz, Amsterdam, mr. F S Orobio de Castro JrAmsterdam, prof. dr. C. A Pekelharing, Ulrechl, ds. J L Pierson, Groningen, jhr. mr W. C Quarles van Ufford, Amsterdam, K L. Hambonnel, Assen, jhr mr. A. F. O. van Sasse van IJssell, tc 's Hertogenbosch, prof. dr. J. J. Salverda de Grave, Gro ningen, mr H. M A. Savelberg, s Gra- venivage, mr W. C Th van der Schtalk, Amsterdam, pr dr W. de Sitter, Leiden, J A. van Sonsbeeck, Amsterdam, dr N. P van Spanje, Amsterdam, mr dr. J II. W. Q ter Spill, 's Gravenhage, J F. M. Slerck, Haarlem, mr A. A H Struycken, s Gravenliage, A J M. Stumpff, s Gravenhage, E Tegelberg. Amsterdam, mr P. G van Tienhoven, Amsterdamdr C. T. van Valkenburg, Amsterdam, mr L. E. Visser, 's Graven liage, B Vlielander Hein, Rotterdam, mr. G L de Vries Feyens, Amsterdam, jhr L W. C. von Weiier, 's Gravenhage, W. G. Wende laar, Maarn, dr. J. C. Went, Amsterdam, mr J. J Witlings, 's Graven hage Blijken van instemming met het stre ven van de club en met bovengemelde verklaring kunnen worden ingezonden bij elk der leden of bij den secretaris mr H. F. van Leeuwen, Heerengracht 449, Amsterdam We gelooven dat de oprichters van deze club een goed werk hebben gedaan, daarmee ecu centraalpunt gevormd hebben voor een beweging die zich meer meer onder de Nederlanders voelbaar heefl gemaakt In plaats van de. vooral door de eerste oorlogsgebeurtenissen sterk beïnvloede sympathieën en anti pathieën voor de een of de andere zijde Ier oorlogvoerenden, is steeds sterker geworden hel gevoel dat voor een Ne derlander slechts één houding wensche- lijli is pro-Ncderlaiidsch. Neutraliteit goed. maar hoofdzaak Mijvo nieL de zorg voor 's lands neutra liteit maar „de verderrcikcnde zorg voor onze nationale zelfstandigheid." Da' er, vermoedelijk opzettelijk, geen militairen onder de oprichters der club zijn. een enkele gepensionneerde uitge zonderd. vinden we gelukkig We bedoe len daarmee niet ook maar iets ten na- doele van militairen te zeggen, maar zij zullen toegeven, dal hun deelneming aan dr oprichting allicht voor sommigen een r keer den schijn aan de beweging zou geven. TREUR's NEDERLAAG. Nu men nog altijd lam hooren en ook zelfs lezen, dat Minister Treub zelf rijn val gewild heefl, en fev in sommige bladen toch nog gezinspeeld wordl op persoon lijke motieven, willen we toch nog terug komen op de zeer uitdrukkelijke verkla- ing die door hem Donderdag in 'lc Ka mer werd afgelegd, en die daar vol gens de meedeeling van aanwezigen die pen indruk maakte „Dubbel (oubelioorlijk zou ik hei ach ten, zoo zei hij loen, motieven die gch?el buiten hel terrein van het politieke leven leggen, te verbergen a ohler overwegingen ontleend aan den toestand van s Rijks financiën Ik ontzeg aan ieder hel recht, wanneer ik een beroep doe op den toe stand van 's' Rijks financiën en daardoor mijn houding bepaal, te beweren dal dit slechts schijnmotieven zijn om andere motieven te dekken Maar ik zal mij door zulke onwelwillende voorstellingen, die er op gericht zijn mijn karakter tegen over hel publick verdacht te maken, niet laten weerhouden om liet standpunt in te nemen dat mij, naar mijn overtuiging door; 's lands belang wordt opgelegd Tot zulk een zwakheid ben ik evenmin in staal, als tot liet onoorbaar verschuilen van minder zuivere motieven achter over wegingen van 's Jands belang lil de verschillende persbeschouwin stippen we hier enkelen aan Groote waardeering van Treub's ver diensten Spreekt uit rillemaai- heel ver schillend wordl geoordeeld over 'iet feit De N R Crt die van een zelfmoord spreekt, meent dat er veel voor te zeggen is dal de Kamer hel conflict, dat de Mi- niMer haar Schier opdrong, niet onlzcnri heefl. De hoop op verwezenlijking -au hel regeeringsprogram behoeft nu nog niet te worden opgegeven Elke kans op succes zou edhler verkeken zijn indien de heer jTreub eerst over 7 ,of 8 maanden ware teruggetreden Hel Vadert schreef in een artikel over „Treub's Hari Kiri" dal zij die lot de regeeringsmeerderheid beliooren, nooit moeilijker plicht hebben te vervullen ge had. Maar hel was plicht, want aan de Kamer werd de vrije beslissing over oen der belastingwetten ontnomen Hei blad vindt dat Treub zelf zijn aanblijven niet onmisbaar achtte Niet om persoonlijke redenen, maar omdat hij met zijn ontwer pen zijn eigenlijke laak afgedaan vond, en de uitvoering liefst aan anderen overliet Ilij is geen staatsman die er ernstig naar streeft te bereiken wat hij voorstelt Zijn financieele plannen zoowel als de sociale maken beleid onmisbaar. Maar bij hem is de afstoolende pool altijd overhëêr- schend Dc Nieuwe Crt. daarentegen spreekt van het [afmaken van een bekwaam en ler aren Minister zonder cenige noodzake lijkheid of eenig denkbaar gewin, van een roclcelooze onbezonnenheid in den Fran- schen stijl van vóór den oorlog De overzichtschrijver van hel Handels blad meent dat het niet zoo boos had be hoeven uif 'l,e spatten als de Kamer meerderheid wal meer van 't inzicht van den heer Van Hamel en wal minder aan bidding voor de stembuSlcuze had gehad Van de stemmen rechts halen we de volgende aan De Maasbode is van oordeel, dat door Treub's val hel kabinet gedenatureerd it en dal een nationaal ministerie dient (e werden gevormd Dr Nederlander ziet de oorzaak van de crisis hierin dal eenige sociaal democra ten die de kunst verstaan van schreeu wen en razen, den Minister Willen weg jagen zoodra 'deze niet meer naar him .pijl pen danst digc hindernissen opruimen, welke d verwezenlijking in den weg staan, wèl kunnen zij meewerken om de voorwaar den tc scheppen, waaronder zij mogelijk wordl. Wij achten het dus een w.aaq, dat de staatsman, wien geen levensuiting van zijn volk onverschillig mag zijn, zóu be liooren te veinzen, van de diepste uitin gen van dat levefn niets te bemerken En wij zijn ervan doordrongen dat een volk niet minder recht heeft le weten waar zijn geestelijke pis waar zijn maleriecic goederen veilig zijn Wi., welen dat wij op dezen weg in hot sing komen moele.n met een geliefkoosd leerstuk der liberale staatsleer, het dogma dat in de staatkunde de Rede de eenige leidsvrouw behoort le zijn Maar wij ach ten liet rationalisme onhoudbaar, da' uil die leer spreekt Wij zien in Staalkun dige vrage.n in den diepsten grond ethi sche vragen En zulke vragen worden ni >t door verstandelijke overwegingen alléén opgelost; zij eischen een levenskeuze, en die keuze is een daad van geloof, niet n redeneering Maar tweeërlei gebied verbinden be- leekenl niet ze idcntificeeren Een levn - keuze als waarvan wij spraken, levert nog niet den grondslag voor een politieke partij Zij, die zeer dicht bijeenstaan op godsdienstig gebied, kunnen ver uiteen- looper. in tde keuze der middelen, waar door zij trachten hun idealen te verwe zenlijken, zóó ver, dat zij geheel tegenge stelde maatregelen wenscholijk kunnen achlen, al blijft het einddoel waarheen /ij streven gelijk In politicis kunnen zij dan niet samenwerken En omgekeerd liim- ncnfvelen maatschappelijk en politiek sa menwerken, al verschillen zij in formu leering van hel diepste dat hen bew?p?t Dl GODSDIENSTIG DEMOCRATISCHE KRING. Toen in Mei 1914 de Godsdienstig Do- mocraliscne Kring werd gesticht, werd tevens besloten een eigen orgaan op te ■ieliten Door hel uitbreken van den oor log kwam er vertraging in de uitwerking der plannen Maar thans is het eerste nummer van dit orgaan verschenen. 1-Iet draagt den titel „De Schakel' en staat onder re dactie van Pb Kohnslamm, J U Gun ning Wzn Paul Scholten, M J A Molt- zer (secr.) Behalve een woord ter inleiding beva. dil nummer een eerste artikel ovei School en Godsdienst van dr. J H Gun ning Wzn en over de Eedskwestic van prof mr P. Scholten, en over Vader landsliefde van dr J H Gunning Wzn en over de vakbeweging van dr M T A Mollzer. Aan hel woord ter inleiding ontleenen i) hel volgende „Dc Schakel wil - tweeërlei levens terrein verbinden, die men maar al Ie aak tracht volkomen te scheiden. Wij erkennen den godsdienst onvoor wa.ardelijlc als diepste levensuiting ca hoogste levenswaarde Wij zijn er vi.a overtuigd, dat slechts! dón ons volk de tank zal kunnen volbrengen, die wij het zien opgelegd indien hel den blik naar binnen richt en in de cersle plaats zorgt voor wat het allereerste is, indien hel streef! tc worden wat liet heet. maar zoo biller weinig is, een Christelijk volk Wij welen dal wij in al ons handelen lit ideaal voor oogeu hebben le houden, dal wij hel allerminst (huist kunnen laten waar hel gaat om ook Voor het innerlijk leven zoo belangrijke Tuncles ais de deel - rieming aan rechtsvorming cn staatsleven Want, al kunnen politiek en staatsbehaa niets positiefs doen tor bereiking van dit ideaal, dat vermag slechtst het Evan gelie, wèl hebben 'zij zieli le onthouden van alles wal de verwezenlijking ervan zou belemmeren, wèl kunnen zij uitwen- DE OVERSTROOMING. Ged Slaten van X Holland hebben nu Tnj do Pi-ov Slaten dier provincie tea crediel-aanvraag ingediend van f 500 000, waarvan de helft is bestemd voor de noodwaterkeering, die zal moeten heet ten dat het zeewater vrijelijk verder door geheel N Holland zal slroomen, wa' thans mogelijk is, daar hel overstroo mingsgebied met den Schermerboezem in rorbinding staal Zooals men weet is men •ceds mot het werk daartoe aangevangea Dc rest is bestemd voor het ver sterken van den spoordijk door den Anna Pauwlowna-polder, en het herstellen van beschadigde zeedijken elders Waar nu Ged Staten slechts kunnen ingrijpen bij wanbeheer, stellen zij c»;i nieuw artikel voor luidende „Ingeval van overstrooming', van dé' - breuk of van dreigend gevaar voor d 1 een of ander zijn beheerders van water staatswerken verplicht te gedoogen liet nemen van zoodanige maatregelen den aanleg van tijdelijke werken daaronder begrepen als waardoor, naar het oor deel van Ged Staten, uitbreiding van overstrooming of van dijkbreuk 'egengo- n, dan wel gevaar daarvoor gekeerd of verminderd kan worden Hel bepaalde in dit artikel geldt niet ten aanzien van waterstaatswerken on- dep beheer van liet rijk HET PROV. WATERSNOOD COMITÉ IN ZEELAND. Hel comité ontving bij zijnen secretari - penningmeester, mr. J. F van Deinst?, Balans D 5 te Middelburg, na de vorige opgaven de navolgende giften Van de kinderen van school J, f 34.59'. evr D v d T f 10, fam. R f 3.50; salonpersoneel ss „Mecklenburg 12. BI., I 2 50; inzameling Vlissingsche cou- •anl T 100: E II G te IJzentlijlce, 5. C. J M. II 12. v d B f 1; inzame ling school C, f 23.10-. J. R Y II f 10 A G .T f 2 50; van eene dienstbode. f 1; J. A M. f 2.'50 K B. le Koude- korkc, f 10. M. B. le Koudekerke, f t E B f 2 50. N N., f 1; H. le II., f 5; leerlingen op school le Oosfkapetl- f 13 70 J S Wz te Goslkapelle. f 1. schoolkinderen en onderwijzend perso neel le Waterlandkerkje f 17 1(V\ oponb school en Belgische klasse lc Sas van Gent f 15.645: II en L le Westkapelle. f 3 50. A D S tc Colijnsplaat 10 P. A v d B te Wisstekcrice, f 1 50: in zameling R II B Sf 6(5 63' waaraan 2 Eng halve .'ponden;dr T D f 2 50; bezoekers Tehuis' voor Militairen, f 5; C A D le YlisSingcn, f 50 Te zamen met de vorige opgaven f 9823 52-'1 en fes. 200, waarvan bereids f 9000 aan d? algemcene verecnigdc commissie te Am sterdam werd geremitteerd. Correctie vorige opgaven leerlingen rijkskweekschool f 42 60 moet zijn. leer lingen rijksleerschool Aan het bureau dezer Courant werd nog ontvangen f 7.41 van de dansclub „Terpsichore", lesamen met de vorige giften f 311 55 NEDERLAND EN DE OORLOG. T e Koe w a c li l Het Duilsche legerbestuur heeft de lvc-rk le Koewacht op Belgisch grond gebied staande, definitief gesloten; alleen Zondags werden daarin en dan uitsluitend voor Nederlanders diensten gehouden II u w e 1 ij k van gemobiliseerde». Fen dei" soc dem Kamerleden stelde op verzoek van Hel Volk op het Dep van Oorlog een onderzoek in naar de thans geldige voorschriften omtrent het uitkeeren van militaire vergoedingen aan gemobiliseérden die in hel huwelijk tre den. een kwestie waaromtrent allerlei ge ruchten liepen Ilij deelt hel volgende mede Een algemeen besluit dal soldaten, die na 1 Jan 1916 in hel huwelijk getreden Zijn geen aanspraak meer kunnen maken nj> vergoeding, beslaat niet Men is echter op hel Departement van oordeel dal van de militaire vergoe dingen door velen misbruik wordl ge maald. die met het oog daarop in hel huwelijk treden, terwijl dan b v dc vrouw na de huwelijksvoltrekking, evenals daar voor bij hare ouders blijft inwonen Daar- rm s'.elt men naar de omstandigheden van ben. die wegens het treden in liet huwe lijk voor hel vervolg vergoeding verlan gen. tegenwoordig (maar reeds langer dan sedert 1 Januari I 1 oen nauwkeurig on derzoek in Hel is niel uilgesloten dat door een of -■eer burgemeesters sedert 1 Januari 916 ais regel wordl aangenomen, dat ieiiw-gehuwden niel meer voor vergoe ding in aanmerking komen Aan net Mi nisterie van Oorlog is dit echler niel be kend. Op een mijn gestootea Hel te Vclzen aangekomen Ned stoom schip „Maasrapporteert dat hel stoom schip „Thuban van de firma Nievelt Goudriaan Co te Rotterdam op de eerste reis van New-York naar Rotler dam hij de Elbowbaai op een mijn is ge- .slcoten De waterdichte schotten waren êcliler intact gebleven, zoodat het stoom- •liip zou trachten op eigen kracht den Waterweg le bereiken De trawler-verkoop naar Noorwegen De Zaterdagavond geliouden zitting /an deh gemeenteraad van elzen was hij na geheel gewijd plan de [kwestie van don ver koop van een aantal stoomtrawlers naaf- het buitenland De heer Schilling ^raadslid en voor zitter van de zeemansvereeniging had toeslemming verkregen tot he' stellen van de vraag of B en Wi. het verkoo- pen van stoomtrawlers1 naar hel buiten land niet in strijd "achtten met liet afge- meer belang der gemeente en of zij lie! niet wenschelijk oordeelen namens lie' gemeenlebestnur de rcgeerïng re ver zoeken een vervreemding van stoomtraw lers te verbieden De burgemeester had persoonlijk r^erts een telegram in dien geest verzonden Blijkens de meedeelingen van den he »r Schilling zijn reeds 10 stoomtrawlers van de IJmuider vloot verloren gegaan, en er loopen thans reeders met plannen rond om hun vloot te verkoopen AU nien rekent dal bij ieder schip 18 per sonen hun brood verdienen, mag men bii een verkoop zeker van een spreken De Wethouders De Boer en Vermeu len verdedigden den verkoop der traw lers, maar ten slotte stemde alleen dc wethouder Vermeulen tegen een spoed- adres ter ondersteuning van het le'e- grnm van den voorzitter Week bepalingen Door den minister van LN. en H is voor de week van 31 Jan tot e.n met 5 Februari de ter beschikking te stellen hoeveel heid volversche eieren voor iedere 100 uitgevoerde, vastgesteld op 20; bel gewichtspercentage voor d?n vlecschuitvoer bepaald voor worst op 50 en voor alle {ajndero soorten varkens' vleesch en bereide vlees'chwaren op 100,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1916 | | pagina 1