MIDDELBURGSCHE COURANT.
i89e Jaargang
Woensdag
19 Januari.
BINNENLAND.
FEUILLETON,
DE WELDOENSTER,
."Ms 18
1916
ld-
er.
Ier.
Igbaar
vordige
ge-
rsejane
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zonden Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de cou:W
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1,50,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
S)e Rijksmiddelen ia 1915
De opbrengst der rijksmiddelen (hoofd
som en opcenten) over de maand Dcc. 1915
bedroeg 1 19.186.477 tegen 1 18.344.372
iirDec. 1914.
Het éón-twaalfde der raming over het
geheele jaar bedraagt f 14.906.333,26.
Wij laten hieronder volgen de inkomsten
over 1915, vergeleken met die over 1914.
Middelen 1915 1914.
Grondbriaw f 16.022 055 f 15.472 170
Personeel 13,259.34b 12.959.098
Inkomsten,b. 9 662 827
Bedrpfsbe).
Hoofdsom: 7.355 169 13.129 203
Opcenten2.400.786 1.293.225
Verinotr be/.
Hoofdsom: 6.459 523 9 994.303
Opcenten: 769.518 1 628.383
Mjjnrecbt. 20.930 36 722
Invoerrecht. 15.134.292 14 441 790
"Föruiaatseg. 23.824 25.077
Suiker 24 454109 27 061.963
Wpn 1.440.656 1 401 880
Gedistilleerd 25.844.104 31 327.310
Zont 2.183 963 1.900 629
BierenAïgn 1 588.308 1.531.D6
Oes'acht 8.401 359 v 6.026 322
Goad, zilver 475.347 354,478
Essaailbon 630 641
Zegelrechten» 6.212 345 5 730.247
ItegisUaher 6.073.687 6.106 904
Hypotheek? 584 973 704 056
Sücrjesoier. 17.949 494 7 17.622 174
Domeinpn 1.301,0^4 1.539.164
StRfttsloterj} 667 368 640 815
iachh viesch 164.965 166 681
Loodsgelden 1 163 022 2 594.867
Totaal, t 169.613 613 f 174 341.299
De opcenten, geheven ten bate van het
Leeningfcnds 1914, gaven over 1915 de
volgende opbrengst
Grondbelasting/ 3.064.689.12Personeels
belasting f 2.592.065.09; inkomstenbelasting
3.189.750.88 vermogensbel. ƒ844.988.24;
suikeraccijns 4,343 629,42wijnaccijns
j 107.357.54accijns op binnen- en buiten-
land^ch gedistilleerd f 2.543.028.51zegel
recht van buitenland sche effect,, ƒ356 038,02';
registratierechten f 589.258,96 hypotheek
rechten 56.623.67 totaal der opbrengst
17.687.429,45'.
DE OVERSTROOMINGEN.
De toestand.
Als men een kaart voor zich neemt,
ziet men het beste welke polders nog
gevaar loopen, natuurlijk niet door het
water uit de Zuiderzee, maar door het1
binnenwater, dat nu tegen de anders wer-
kelooze dijken staat.
Het overstroomde gebied wordt asm
de Noordzijde begrensd door de poi
nters Zeevang. Parmer en Wijde Worm-er,
en aan de Westzijde door den polder
West zaan Tot nu toe heeft men die kun
nen behouden, maar alleen dank zij de
enorme krachtsinspanning waarmee ge
werkt wordt.
Vooral aan de Wijde Wormer, waar
in 1825 ook een doorbraak plaats gehad
heeft, is de toestand kritiek geweest
Sedert Zondagmiddag 12 uur wordt
dag en nacht gearbeid door een ploe;
door de schrijfster van
Elizabeth and her German Garden."
o—
105).
Ilij bleef een oogenblik staan met dc
sigarenkistjes onder zijn arm, aarzelend
of hij haar onder hel oog zou brengen
hoe verkeerd zij gehandeld had ten op
zichte van haar tante en Klutz Het was
duidelijk dat haar geweten zeer zuiver
was; en toch had zij onberekenbaar veel
kwaad gedaan 't Was Axel zoo goed als
zeker, dat Klutz de stallen in brand ge
sloken had Absoluut zeker kon hij niet
zijn, maar de eerste vlam was gezien zoo
precies op hetzeHde oogenblik, dat Klutz
er gepasseerd moest zijn op zijn weg
naar huis, dat hij er voor zichzelf geen
oogenblik aan twijfelde- Het was zijn
plicht als Amtsvorsteher er onderzoek
naar te doen Indien dit onderzoek ein
digde met de arrestatie van Klutz, dan
zou de heele malle geschiedenis ov|er
Anna bekend worden, want Klutz zou
van 350 man, <Jïe om de 12 uur door ver-
sche krachten worden vervangen. De fir
ma Wessanen en Laan stelde motor-
vracht booten beschikbaar om de man
schappen naar en van het werk te ver
voeren. Ook de boeren uit den polder
verleenen hulp, echter niet allen
Dat dit werk noodig was blijkt wel
hieruit dat hel water in den Oostzaanpol-
der reeds gestegen is boven den ouden
kruin van den dijk.
In Zaandam en tfoog aan de Zaan wgar
hel water tegen den weg staat wordt door
kistdammen over grooten afstand liet ver
der loopen van het water voorkomen. Als
nu het weer maar gunstig blijft, zal dat
wel lukken
In een onderhoud van het Ilbld. met
een der ingenieurs van den prov water-
staal wees deze er op, dat hier en daal
de meening verkondigd is, dat de dijken
niet goed onderhouden zouden zijn Maar
dal is onjuist Dal die meening onjuist is
blijkt ook uit het feit, dat de steenglooiin
gen weinig geleden hebben. De enorme
loed en anders niets is de oorzaak ge
weest. De dijken, toch reeds van den
regen doorweekt, werden eerst weggevre
ten door het zoogenaamde buiswater 'spat-
water) Dan vormde zich een geultje en
zoo zijn vermoedelijk de doorbraken ont
staan.
„Hoe komt het water weer uit de
polders weg?" vroeg de verslaggever.
.Daarvoor zullen de stoomgemalen
dienst moeien doen In den WaIerlands-
polder zijn er b.v. drie. die een gezamen
lijke capaeiteil hebben van ongeveer 600
kubieke meter per minuut
..Wanneer zouden de polders weder
droog kunnen zijn?"
,,'t Valt moeilijk le zeggen, maar het
bouwland is toch voor langen tijd bedor
en. Wanneer het grasland einde Maart
weer droog is, zal daarvan nog wel iets
terecht komen
Minister Lely heeft gisteren een bezoek
gebracht aan den Anna Paulowna-polder,
waar de spoordijk het Westelijk gedeelte
nog watervrij houdt.
Daar gevreesd wordt, dal de water
druk tegen de sluisdeuren le Nieuwendam
bij Amsterdam deze zal doen bezwijken,
wordl deze sluis: gedempt.
In de Willerassluizdh trachtte men gis
teren de spuideuren te sluiten Daar ze
nooit gebruikt worden, zijn ze verwaar
loosd en kunnen niet dicht, zoerdat 3
sleepbooten er te vergeefs aan trokken
Thans zal een duiker het gebrek trach
ten te verhelpen.
De toestand op Marken
Wegens de tegenstrijdige berichten oeei
de veranderingen, die de stormvloed op
Marken zou hebben teweeggebracht, heeft
het N. v d D een barer corresponden
ten om inl ichtingen gevraagt. Hij sein
de, dal op Marken groote verwoesting is
aangericht, doch dat het eiland niet in
tweeën is verdeeld, zooals! een der bla
den gemeld heeft, en dat evenmin een
binnenmeer is gevormd, zooals een ander
berichtgever wist. te vertellen. Men is
voorts van oordeel, dat de dijken h ?t
wel zullen houden.
Veertig huizen zijn verwoest, dc vis-
sehersvlool is vernield; de botters zillen
3 op elkaar over den dijk in de huizen
Een geheele buurt is bijna weggevaagd.
Indien geen Noord-Wester storm op
steekt is er geen gevaar voor verdere
tttorfaraken.
Gisteren zijn elf der zestien slachtof
fers begraven De lijkkisten werden door
militairen (allen eilandbewoners) in de
kerk gedragen waai* een indrukwekken
de dienst plaats had. Daarna werden ze
met booten namde begraafplaats ge
bracht. Slechts de familie-leden moch
ten mee, daar de kleine heuvel van de
begraafplaats geducht geleden heeft door
het water, zoodal men voor verzakkin.
vreesde.
De verzorging van hel vee*
Op de voormalige Tolhuis-terreinen. i
de militaire verplegingscommiSsie in ac
tie, de commissie die de voorschriften
in zake de inundatie, waarbijis '/af
gesteld, dal in een dergelijk geval 4 a
5000 stuks vee binnen de stelling mo--t
worden geborgen, nu eensklaps aan
merkelijkheid heel't kunnen toetsen.
Maar hel vee .blijft daar niet Het wordt
daar verzorgd, en dan weer doorgestuurd.
Naar het Hbld, meldt, konden lot sinds
Maandag niet minder dan 8000 runderen,
200 paarden en een ontelbaar aantal
schapen verzorgd en doorgestuurd wor
den
Maandagmiddag, toen Minister Poslhu-
ma den Tolhuisluin bezocht, stonden er
nog een kleine 2000 stuks vee gest ild
Dc toevoer houdt nog steeds aan. Zes
schuiten van den reinigiugsdient zijn, da-
ielijks in actie voor het overbrengen van
e.
De gezondheidstoestand der dieren is,
naar men verzekerde, over 'I geheel ge
nomen bevredigend Elk beest, (lat op het
olhu is terrein vertoeft, ontvangt per lag
■en noodrantsoeu, bestaande uit vijf kilo
hooi en slroo, en uil één lijnkoek van een
Een vast detacheren I van 20 mili
tairen, uil liet, veebedrijf afkomstig, zorgt
er voor, <lat—d: dieren op tijd gemolken
worden De gemeente-reiniging he(eft zich
met de zorg voor het terrein heliast.
Behalve bij de veehouders, die volgens
de inundatie-voorschriften oen gedecltie
lninner stallen ter beschikking van de
militaire commissie moeien sfellen, werd
tel vee ondergebracht op 't Stadion, bij
"an Heemstede Obelt en in de stallen d(cr
superphosplinatfabriek De koeien, waar-
•an de eigenaren nog niet kwamen opda
gen slaan .aan hel abattoir gestald De
schapen bevinden zich voor liet grootste
■gedeelte op een terrein van djs stadsbelt;
de rest is op een weiland aan den Laan-
weg „gedetacheerd"
Uit Landsmeer werden niet minder
dan zesduizend stuks eenden en kippen
aangebracht Het asyl voor noodlijdende
dieren heeft zich over deze gevlteugelde
.lachtoffers ontfermd, evenals over de
honden en kallen, die naar de hoofdstad
werden gebracht
Er heerschl voor de voeding en ligging
der gevluchte koeien in Amsterdam nij
pend' gebrek aan hooi en stroo
Een beroep op de Zeenwsch e
landbouwer s
In het Zeeuwsehe Landb bl. lazen
de volgende oproeping
.In verband met den watersnood in
Noord-Holland, wordt een beroep gedaan
op de medewerking der Zeeuwsehe land
bouwers voor het stallen lot den wei
de-lijd, ongeveer Mei a s. - van ongeveer
500 stuks hoornvee.
maar al te zeer wensclien de redenen be
kend te maken, die hem lot de daad
hadden aapgespooVd En welk een on
uitsprekelijke vreugde voor de geheele
provincie en welk een verrukkelijk op
wekkend nieuwtje voor StraSh-ond! Ilij
kon slechts hopen, dat Klutz niet de
schuldige was. hij kon dit slechts vu
van ganseher harte wensclien
want. indien hij het wel was, zou liet
kind, dat hem daar zoo vroolijk van ach
ter de deur aankeek, een menigte onheil
gesticht hebben en Anna in zooveeHmoei-
lijkheden brengen, dat hij er voor lenig-
Icinsde Zulk een nonsens-gevalletje en
zulke vèr reikende gevolgen Hij kon
niet spreken als hij er aan dacht en liep
haar verontwaardigd voorbij; zoo ging
hij de kamer uit zonder "en woord te
zeggen
Wat is er nu weer met hem aan de
hand?" vroeg Letly zich af met haar
vinger in den mond; want Axel had haar
aangezien, toen hij voorbij liep, met heel
ernstige en vertoornde oogen
Toen de mannen, die in de hall had
den slaan wachten, de eetkamer bin
nentraden, waren zij niet weinig verbaasd,
daar de dames van Kleinwalde te vinden
Geen hunner, behalve Manske, h£eld van
damesen dames zoo vroeg in den morgen
waren een vermoeienis voor het lichaam
Toen Dellwig zijn twee diepe buigingen
gemaakt had, keek hij zijn vrienden, de
andere pachters, veelbeteekenend aan
het stille engagement van freule Estcourt
met Lohm scheen nu boven allen twijfel
'erheven door haar tegenwoordigheid in
zijn huis bij deze gelegenheid.
.Hoe allerliefst van u", zei Axel tot
haar in het Engelschj.
„Hel doet mij genoegen te liooren'.
antwoordde zij stijf in het Duiiseh, want
zij was nog hoos pp hem! olm het liiaar van
Lcity, „het doet mij genoegen le hooren
dal u or geen verlies bij zult lijden."
Verlies!" riep Manske „Integendeel,
hel kon niet gelukkiger. Die stallen
zijn al lang niet meer geschikt geweest
om te gebruiken, mynheer Von Lohm
en ik kan erft den grond van mijn hart
zeggen, dat ik blij was toen ik ze gaan
zag Zelfs bij 't leven van uw vader wa
ren zij al niets meer waard
„Ja, zij hadden al lang geleden ver
nieuwd moeten worden, maar men beert
er niet altijd geld voor in zijn Zak Be
dien u, mijnheer Manske
Aan de dorpsvereenigingen zullen des
betreffende circulaires worden verzonden,
terwijl in de verschillende afdeelingen
der Zeeuwsehe Landbouwmaatscluippij
commissies zullen worden gevormd, voor
de regelmatige verdeeling van hel Mee
Opgaven van het aantal stuks hoornvee
wraan men stalling wil verleenen. kun
nen worden gezonden aaja
KIELSTRA,
waarn Secretaris der ZL M.'
Als vervolg op dit bericlil kunnen wij
•g mededeelen, dal gisterenavond n-r
aan 108 dorpsvereenigingen in Zeelied
door hel hoofdbestuur der Z. L M een
uitgebreide circulaire is verzonden, waar
in uitvoerig wordl medegedeeld wat de,
bedoeling is.
In eene toelichting wordt o a mede
gedeeld, dat voor stalling, voeding en
verzorging der dieren vanaf heden lot den
weide-lijd, geen andere vergoeding gege
ven lean worden, dan de melk die de
melkkoeien gedurende dien lijd geven
Het is liet bestuur bekend dat door de
opvorderingen van hooi en de liooge voe-
derprijzen de voedervoorraden niet zoo
groot zijn als gewoonlijk Het meerendeel
der Tteeuwsche landbouwers beschikt
echter over zooveel voeder uit eigen be
drijf, dal hef. wanneer velen zich tot
hulp bereid verklaren, in Zeeland zeer
wel mogelijk is minstens 500 dieren tot
den weide lijd te verzorgen
Het vee wordt, voordal het naar Zee
land komt aan een. strenge keuring door
veeartsen onderworpen Hierdoor is het
gevaar voor heL i n sic pen van ziekten vrij
wel mlgesloten
Hel hoofdbestuur meent dat het. lliian»
geen Lijd is voor het opwerpen van be
zwaren en mogelijke moeilijkheden.! Er
moet direct en goed geholpen worden
Hedenmorgen verklaarden zich op een
vergadering te Koudelierkc 8 land
bouwers zich beveid één of meer koeien
in hun stal op te nemen.
Huisves'ting der vluelite
1 in ge n.
In bijna al de omliggeudee, droog ge
bleven plaatsen zijn vluchtelingen on
der gebracht. Maar Amsterdam heeft het
grootste deel gekregen Er waren daar
gisteren ondergebracht in het militair
Logement 200; De Hoop 60, St. Bernar-
dusgesticht 50; liet vluehtelingenhuis in
de Joh. Vermeerslraat 10 voormalige
superhospliaatfabriek 40; Doorgangshui
aan den Singel 70; voormalige studen-
tensoos aan den Heiligcnweg 200 Vao U
werd het gebouw der vroegere Kaver
een iging aan de Heerengracht ingericht
en werden er velen bij particulieren on
dergebracht. En steeds komen er moer
aan, de meeste niet geen andere idee ren
dan die welke zij droegen hij de rami
De Koningin
Gister is de Koningin over Alkmaai
naai* Edam gereisd, en vervolgens per
boot naar Marken. Ook hier heeft zij lan
gen tijd gesproken met de slachtoffers
Vijl kwartier ruim heeft de Koningin
rondgeloopen over wat eens op de Kcr-
kebuurl aardige huisjes' waren en mooie
winkeltjes.
Toen heeft Hare Majesteit zich in ere
jol naai*, de verst gelegen Moenis'vwrf
laten roeien om ook daar in oogenschouw
te nemen, wat de ziedende zee aan .luk
ken en brokken sloeg en totaal ver
woestte.
HeL hulpbetoon
De algemeene wate rsnoodco m missie
kon gister een bedrag van meer dan ere
ton veranlwoorden. De "N It Cr! ont
ving reeds meer dan twee ton
Hei Ned. Landbouw comité heeft aan
de besturen van provinciale en geweste
lijke landbouwvercertigingeii in een cir
culaire een beroep gedaan op hel tar.J-
bouwvereenigingslevon in haar gebee!-re
omvang en de besturen uitgenoodigd la
elke provincie één commissie le vorm-a,
wier laak zal zijn, in overleg mei alle
binnen de provincie gevestigde groote
kleine landbouworganisaties, gel-len
in te zamelen
Provinciaal Watersnnod-Eomité in
Zeeland.
ateiianip heeft de landen aan
de Zuiderzee getroffen, welke van tijcf-
fendei en omvangrijker aard blijkt te zijn
dan de watersnood, welke Zee.land in
1906 teisterde, dan de stormramp welke
in 1911 zoo belangrijke schade toebracht
in ons gewest.
Li die dagen vail Zealand's nood werd
op ongekend milde wijze alom in den
lande bijgedragen lot de leniging van
nood en schade
Wij meenen goed te doen met in
herinnering te brengen dat onze penf-
ningmeester in 1906 niet minder dan
f 494 000 aan giften ontving en in 1011
nim f 140 000.
Thans heeft onze provincie een duren
plicht te vervullen, thans dient vergolden
hetgeen eertijds aan Zeeland is gesehon-
,Wie is de vijand?' sprak Dellwig met
zijn luide stem.
„Ja, wie is het", zei Manske en hij
keek droevig voor zich uit. Dat is de
droevige zijde van het geval - dat ie
mand. vermoedelijk iemand uit mijn ge
meente, zulk een misdaad' heeft be-
gaau."
„Hij heeft mij in ieder geval een groo
ten dienst bewezen', zei Axel, de' glazen
inschenkende.
„Hij heeft zijn onsterfelijke ziel in ge-
aar gebrachtzei Manske
..Hebt u zulk een vijand?" vroeg Anna
verbaasd
.Ik wist het niet Het is waarschijnlijk
een arme vent. niet goed bij zijn verstand
of misschien wel een kind
„Maar ik heb de vlam gezien, onmid
dellijk nadat ik u tegengekomen ben", zei
Dellwig. „U was niet vorder dan op een
steenworp /afstand van de stallen en ging
naar huis. Ik was nauwelijks bij den sta
of «le brand brak uit. Heeft u dan nie
mand op den weg gezien?"
„Neen. ik zag niemand", zei Axel kort
af
fWordt vervolgd.)
kei
Moge ons Zeeuwsehe volk thans zijne
danlcbanrneid loonen aan de gever.-, van
weleer 1
Ons Comité heeft zieh reeds bij adver
tentie bereid verklaard giften in ontvangst
le nemen teneinde deze als bijdrage onzer
provincie door te zenden naar. het cen-
rale punt der geldinzameling, de Alge
meene Vereenigde Commissie tot leniging
rampen door Watersnood te Amster
dam het Comité zond uil eigen fonds
reeds f 1(100 aan dat adres
Namens het Prov Watersnood-Comité
in Zeeland,
E A. O DE CASl'MBROOT,
voorzitter
J. F. VAN DEINS E,
secretaris-pen ningm
Het provinciaal watersnood comité ont
ving bij zijnen secretaris-penningmeester
J F van Deinse, Balans D 5 le
Middelburg
van de Middelburgschc courant op
brengst van ingekomen giften f 65 ver
der van mr K F L te A f 25, collect:*
in hel oude Mannen en Vrouwenhuis ïe
te Middelburg f 3.51; van den vader
van dal huis f 3; mr. J H v B f 40;
X. f 2.50; H L Z, f 2,50: dames
M f 10; een landbouwer le Biggeleerk
f 2, B S. f 1000; C G f 10; v D>,
f 25; mr. A A. d V, f 10, H v d. II
F. f 10; X f 10; C P f 2 col
lecte vergadering ver voor vrouwen kies
recht f 13.50; D f 10. mr F G S.
f 50; J. D. f 25, L L v M f 10, "en
rondje" f 236; N N- te Grïjpslcerke
5.
Te zamen f 1341 37
Aan hel bureau van ons blad ontvi jgen
wij na de reeds vermelde giften nog:
van H. J f 10 voor de noodlijden
den f 5. van E H II C. f 10 van
„Oud Zeeuw" f 25 te samen f 50 die
wij evenals de vorige giften nan het
Prov Comité zullen afdragen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De Duit sche vliegers
De twee Duitsclie vliegers, die met
hun defect watervliegtuig bij het licht
schip Noord-Hinder waren neergekomen,
en door de bemanning van het lichtschip
waren gered 'zijn gisterenavond per auto
mobiel naar de grens bij Eede gebracht
en aldaar ter beschikking gesteld van
de Duitsche militaire autoriteiten De men-
sclien voelden zich erg gelukkig, dat ze
weer bij hunne Duitsche kameraden wa
ren
o
Een gunstig gevolg van den
oorlog
Dc N V Philips Gloeilampenfabrieken,
die in de eerste helft van 1915 groote
moeilijkheden ondervond met den aan
voer van glas uit het buitenland, doordat
uitvoerverboden den uitvoer naar Hol
land afsneden, is op 15 Augustus jl.
begonnen met den bouw van een glasfa-
bor fe,
